Loretta Napoleoni: The intricate economics of terrorism

Loretta Napoleoni: Terörün karmaşık ekonomisi

Çeviri: Sinan Özel Gözden geçirme: Evrim Feyyaz Persembe

I'm going to show you how terrorism

Size, terörizmin günlük hayatımızı

actually interacts with our daily life.

nasıl etkilediğini anlatacağım.

15 years ago I received a phone call from a friend.

15 sene önce bir arkadaşım beni telefonla aradı.

At the time he was looking after the rights of political prisoners

O sırada, İtalya'da cezaevlerindeki siyasi mahkumların

in Italian jails.

haklarını araştırıyordu.

He asked me if I wanted to interview the Red Brigades.

Bana, Kızıl Tugaylar'la röportaj yapmayı isteyip istemediğimi sordu.

Now, as many of you may remember,

Çoğunuzun hatırlayacağı gibi,

the Red Brigades was a terrorist, Marxist organization

Kızıl Tugaylar, 1960'lardan, 80'lerin ortasına kadar

which was very active in Italy

İtalya'da çok faal olan bir

from the 1960s until the mid-1980s.

Marksist terör örgütüydü.

As part of their strategy

Stratejilerinin gereği olarak

the Red Brigades never spoke with anybody, not even with their lawyers.

Kızıl Tugaylar, avukatları dahil kimseyle konuşmadılar.

They sat in silence through their trails,

Mahkemeleri sürerken de sessizce dinlediler;

waving occasionally at family and friends.

arada bir ailelerine ve arkadaşlarına el salladılar.

In 1993 they declared the end of the armed struggle.

1993'te silahlı mücadeleye son verdiklerini açıkladılar

And they drew a list of people with whom they would talk,

ve konuşup öykülerini anlatacakları insanların

and tell their story.

listesini çıkardılar.

And I was one of those people.

Bunlardan biri de bendim.

When I asked my friend why the Red Brigades want to talk to me,

Arkadaşıma, Kızıl Tugaylar'ın neden benimle konuşmaya

he said that the female members of the organization

karar verdiklerini sorduğumda, grubun hanım üyelerinin

had actually supported my name.

benim ismimin konmasını istediklerini söyledi.

In particular, one person had put it forward.

Özellikle bir kişi ismimi öne çıkarmış.

She was my childhood friend.

Bu kişi benim çocukluk arkadaşımdı.

She had joined the Red Brigades

Kızıl Tugaylar'a katılıp organizasyon

and became a leader of the organization.

içinde liderliğe yükselmişti.

Naturally, I didn't know that

Tutuklandığı güne kadar

until the day she was arrested.

benim bundan haberim yoktu.

In fact, I read it in the newspaper.

Hatta gazeteden haberim olmuştu.

At the time of the phone call

Bu öneri bana geldiğinde,

I just had a baby,

daha yeni doğum yapmıştım.

I successfully completed a management buyout

Çalıştığım şirkette önemli bir şirket alımını

to the company I was working with,

başarıyla tamamlamıştım.

and the last thing I wanted to do was to go back home

Yurduma dönüp yüksek güvenlikli hapishaneleri gezmek,

and touring the high-security prisons.

yapmak istediğim son şeydi.

But this is exactly what I did

Ama aynen bunu yaptım,

because I wanted to know

çünkü çocukluk arkadaşımı

what had turned my best friend

teröriste çeviren şeyin ne olduğunu

into a terrorist,

ve neden beni de

and why she'd never tried to recruit me.

davet etmediğini merak ediyordum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

So, this is exactly what I did.

Dolayısıyla gidip ziyaret ettim.

Now, I found the answer very quickly.

Aradığım cevabı hemen öğrendim:

I actually had failed

Teöristlerin psikolojik profillerine

the psychological profiling of a terrorist.

uymuyormuşum.

The center committee of the Red Brigades

Kızıl Tugaylar'ın iç komitesi,

had judged me too single-minded

benim, terörist olamayacak kadar

and too opinionated to become a good terrorist.

kararlı ve görüşlerine bağlı bir insan olduğuma karar vermişti.

My friend, on the other hand, she was a good terrorist

Arkadaşımsa, emirleri iyi uyguladığı için

because she was very good at following orders.

iyi bir terörist olmuştu.

She also embraced violence.

Ayrıca şiddeti kabullenmişti.

Because she believed that the only way

Çünkü o sırada bloke olduğuna

to unblock what, at the time,

inanılan demokrasinin

was known as a blocked democracy,

yoluna sokulması için tek yöntemin

Italy, a country run by the same party for 35 years

silahlı çatışma olduğuna inanıyordu.

was the arms struggle.

Zira İtalya, 35 sene boyunca aynı parti tarafından yönetilmişti.

At the same time, while I was interviewing the Red Brigades,

Kızıl Tugaylar'la röportajlarıma devam ederken,

I also discovered that their life was not ruled

hayatlarıına politika ve ideolojinin değil de,

by politics or ideology,

ekonominin yön verdiğini

but actually was ruled by economics.

keşfettim.

They were constantly short of cash.

Sürekli nakit sıkıntısı çekiyorlardı.

They were constantly searching for cash.

Sürekli nakit arıyorlardı.

Now, contrary to what many people believe,

İnsanların genel inanışının aksine,

terrorism is actually a very expensive business.

terör aslında çok pahalı bir iş.

I'll give you an idea.

Fikir vermek için anlatıyorum:

In the 1970s, the turnover of the Red Brigades

1970'lerde, Kızıl Tugaylar'ın

on a yearly basis

yıllık ciroları

was seven million dollars.

yedi milyon dolardı.

This is roughly between 100

Bugünün parasıyla, bu

and 150 million, today.

100 ~ 150 milyon dolar ediyor.

Now, you know, if you live underground

Yeraltında yaşadığınız zaman,

it's really hard to produce this amount of money.

bu miktarda parayı edinmek çok zor.

But this also explains why, when I was interviewing the Red Brigades,

Ama bu aynı zamanda, Kızıl Tugaylar'la,

and then, later on, other arms organizations,

daha sonra da Ortadoğu'daki El Zerkavi gibi

including members of al-Zarqawi group in the Middle East,

diğer grupların üyeleriyle konuşurken,

everybody was extremely reluctant

herkesin neden ideoloji ve politika

to talk about ideology, or politics.

konuşmaktan kaçındığını da açıklıyor.

Because they had no idea.

Çünkü hiç fikirleri yoktu.

The political vision of a terrorist organization

Terörist örgütlerin siyasi görüşleri

is decided by the leadership,

liderlik pozisyonundakiler tarafından belirlenir,

which, generally, is never more than five to seven people.

genelde sayıları altı yedi kişiyi geçmez.

All the others do, day in and day out,

Geriye kalan herkesin sürekli

is search for money.

yaptığı iş, para aramaktır.

Once, for example, I was interviewing

Örnek olarak, bir keresinde

this part-timer from the Red Brigades.

yarı zamanlı bir Kızıl Tugay'la konuşuyordum.

It was a psychiatrist. He loved sailing.

Psikiyatrdı. Gemi ile yolculuk etmeyi seviyordu.

He was a really keen sailor. And he had this beautiful boat.

İyi bir denizciydi. Çok güzel bir teknesi vardı.

And he told me that the best time of his life

Bana hayatının en güzel zamanının

was when he was a member of the Red Brigades

Kızıl Tugaylar'a üyeyken geçtiğini anlattı.

and he went sailing, every summer, back and forth

Her yaz, Lübnan'a teknesiyle gidip,

from Lebanon, where he would pick up

Filistin Kurtuluş Örgütü'nden, Sovyet

Soviet weapons from the PLO,

silahlarını alıp, Sardinya Adası'na

and then carry them all the way to Sardinia

geri getiriyormuş. Avrupa'nın diğer

where the other arms organization from Europe would go

silahlı örgütleri de buraya gelip

and take their share of the arms.

kendi paylarına düşen silahları alıyormuş.

For that service the Red Brigades were actually paid a fee,

Bu hizmet için ödenen bedeli,

which went to fund their organization.

Kızıl Tugaylar, kendi organizasyonlarında kullanıyordu.

So, because I am a trained economist

Ekonomi okumuş olduğumdan,

and I think in economic terms,

günlük hayatımda ekonomi kavramlarıyla

all of the sudden I thought,

düşünürüm, bu yüzden birden, belki de bir

maybe there is something here.

bir şeyler vardır diye düşündüm.

Maybe there is a link, a commercial link,

Belki bu organizasyonların arasında bir bağlantı,

between one organization and another one.

ticari bir bağlantı, vardır dedim.

But it was only when I interviewed

Ama terörün, aslında bir iş modeli olduğunu,

Mario Moretti, the head of the Red Brigades,

ancak Kızıl Tugaylar'ın başı Mario Moretti'yle

the man who kidnapped and killed Aldo Moro,

röportaj yaptığımda öğrendim.

Italian former prime minister,

Bu adam, İtalya'nın

that I finally realized

Başbakanı olan Aldo Moro'yu

that terrorism is actually business.

kaçırıp öldürmüştü.

I was having lunch with him

İtalya'da, yüksek güvenlikli bir cezaevinde

in a high-security prison in Italy.

Mario Moretti ile öğlen yemeği yedim.

And as we were eating,

Yemeğimize devam ederken,

I had the distinct feeling

tuhaf bir duyguya kapıldım:

that I was back in the city of London,

Sanki Londra'daydım da, bankacı

having lunch with a fellow banker or an economist.

veya ekonomist arkadaşlarımdan biriyle yemek yiyordum.

This guy thought in the same way I did.

Bu adamın zihni, aynen benim zihnim gibi çalışıyordu.

So, I decided that I wanted to investigate the economics of terrorism.

İşte o zaman terörün ekonomisini incelemeye karar verdim.

Naturally, nobody wanted to fund my research.

Tabiatıyla, kimse araştırmamı finanse etmek istemedi.

In fact, I think many people thought that I was a bit crazy.

Hatta, bir çok insanın benim biraz deli olduğunu düşündüğünü sanıyorum.

You know, that woman that goes around to foundations

"Hani şu kadın var ya, vakıfları ve kurumları geziyor,

asking for money, thinking about the economics of terrorism.

terörün ekonomisinden bahsedip para istiyor."

So, in the end, I took a decision

Sonunda, hayatımı değiştirecek

that, in retrospect, did change my life.

bir karar aldım.

I sold my company,

Şirketimi satıp,

and funded the research myself.

araştırmamı kendim finanse ettim.

And what I discovered

Ve bu sayede, bir paralel gerçekliğin,

is this parallel reality,

başka bir uluslararası ekonomik sistemin

another international economic system,

varlığını keşfettim.

which runs parallel to our own,

Bu gerçeklik, silahlı örgütler tarafından yaratıldı;

which has been created by arms organizations

İkinci Dünya Savaşı'nın bitişinden beri

since the end of World War II.

bizimkine paralel olarak varlığını sürdürüyor.

And what is even more shocking

Bundan daha şaşırtıcı olan şey ise,

is that this system

bu sistemin,

has followed, step by step, the evolution

adım be adım, bizim sistemimizin,

of our own system,

yani Batı Kapitalizmi'nin

of our Western capitalism.

evrimini takip etmiş olması.

And there are three main stages.

Bu evrimleşmenin üç ana aşaması var.

The first one is the state sponsor of terrorism.

İlki, devlet destekli terör.

The second one is the privatization of terrorism.

İkincisi, terörün özelleşmesi.

And the third, of course, is the globalization of terrorism.

Üçüncü aşama da, tabii ki, terörün küreselleşmesi.

So, state sponsor of terrorism,

Şimdi, devlet destekli terör,

feature of the Cold War.

Soğuk Savaş Dönemi'nin bir özelliği.

This is when the two superpowers were fighting

Bu dönemde, iki süpergüç, birbirleriyle

a war by proxy,

etki alanlarının sınırlarında,

along the periphery of the sphere of influence,

tümüyle kendi kaynaklarıyla destekledikleri,

fully funding arms organizations.

fason örgütler kullanarak savaştılar.

A mix of legal and illegal activities is used.

Hem hukuki, hem de hukuk dışı yöntemleri kullandılar.

So, the link between crime and terror

Bu sayede, suç ve terör arasındaki bağlantı,

is established very early on.

çok erken zamanda kurulmuş oldu.

And here is the best example,

En iyi örnek: Nikaragua'daki Kontra'lar,

the Contras in Nicaragua, created by the CIA,

CIA tarafından yaratıldı,

legally funded by the U.S. Congress,

ABD kongresi tarafından hukuki olarak finanse edildi,

illegally funded by the Reagan administration

Reagan hükümeti tarafından ise hukuk dışı olarak,

via covert operation, for example, the Iran-Contra Affair.

Iran-Contra Olayı gibi gizli operasyonlarla finanse edildi.

Then comes the late 1970s, early '80s,

Sonra 1970'lere, 80'lerin başına geldik:

and some groups successfully carry out

Bu dönemde bazı gruplar,

the privatization of terrorism.

başarılı bir şekilde özelleştiler.

So, they gain independence from the sponsor,

Sponsorlarından bağımsız hale geldiler,

and start funding themselves.

ve kendi kendilerini finanse edebilmeye başladılar.

Now, again we see a mix of legal and illegal activities.

Bu dönemde de, hem hukuki, hem de hukuk dışı faaliyetler sürdü.

So, Arafat used to get a percentage

Örnek olarak, Arafat; Lübnan ve Suriye

of the smuggling of hashish

arasındaki Bekaa Vadisi'ndeki haşhaş

from Bekáa Valley, which is the valley between Lebanon and Syria.

kaçakçılığından yüzde alıyordu.

And the IRA, which control the private transportation system

Kuzey İrlanda'daki özel taşımacılık sektörünü kontrol eden

in Northern Ireland, did exactly the same thing.

IRA da aynı şeyi yaptı.

So, every single time

Dolayısıyla, Belfast'ta taksiye binen

that somebody got into a taxi in Belfast

herkes, bilmeksizin,

without knowing, actually,

IRA'nın finansmanına

was funding the IRA.

katkıda bulunuyordu.

But the great change came, of course,

Ama tabii gerçek değişim,

with globalization and deregulation.

küreselleşme ve deregülasyonla gerçekleşti.

This is when arms organization were able to link up,

Bu dönemde, silahlı örgütler birbirleriyle

also financially, with each other.

finansal olarak da bağlantı kurdular.

But above all, they started to do

Daha da önemlisi, suç dünyası ile

serious business with the world of crime.

ciddi iş ilişkilerine girdiler.

And together they money-laundered

Ellerindeki kara paraları,

their dirty business through the same channel.

aynı kanalları kullanarak akladılar.

This is when we see the birth of the transnational

Bu dönemde, milletler üzeri bir silahlı örgüt olan

arms organization Al Qaeda.

El Kaide'nin doğuşunu görüyoruz.

This is an organization that can raise money across border.

Bu örgüt, sınırların ötesinde farklı ülkelerde

But also that is able to carry out attacks

hem para toplayıp,

in more than one country.

hem de saldırı düzenleyebilen bir örgüt.

Now, deregulation also brought back

Deregülasyon, haydut ekonomiyi de

rogue economics.

beraberinde getirdi.

So what is rogue economics?

Peki, "haydut ekonomi" nedir?

Rogue economics is a force which is constantly

Haydut ekonomi, tarih boyunca

lurking in the background of history.

sürekli arka planda gizlenen bir kuvvettir.

It comes back at times of great transformation,

Küreselleşme gibi büyük değişimler

globalization being one of those transformations.

sırasında yüzeye çıkar.

It is at this times in which

Bu tür zamanlarda siyaset

politics actually loses control of the economy,

ekonomi üzerindeki kontrolünü yitirir,

and the economy becomes a rogue force

ekonomi, bizim aleyhimize çalışan bir

working against us.

haydut kuvvetine dönüşür.

It has happened before in history.

Bu olay, tarihte daha önce de yaşandı.

It has happened with the fall of the Roman Empire.

Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı sırasında da gerçekleşti.

It has happened with Industrial Revolution.

Sanayi Devrimi sırasında da bu oldu.

And it actually happened again, with the fall of the Berlin wall.

Şimdi de, Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla yeniden gerçekleşti.

Now, I calculated how big was this international

Suç, terör ve kanunsuz ekonominin bir bütünü olan

economic system composed by crime,

haydut ekonominin

terror, and illegal economy,

boyutunu, 11 Eylül saldırılarından önce

before 9-11.

hesaplamıştım.

And it is a staggering 1.5 trillion dollars.

İnsana dilini ısırttıran bir rakam: 1.5 trilyon dolar.

It is trillions, it's not billions.

Milyar dolar değil, trilyon dolar.

This is about twice the GDP of the United Kingdom,

Bu, Birleşik Krallık'ın gayrisafi yurtiçi hasılasının iki katı;

soon will be more,

eğer Birleşik Krallık böyle giderse,

considering where this country is going.

yakında iki katını geçecek.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, until 9-11,

11 Eylül'den önce,

the bulk of all this money

bu paranın önemli bir bölümü

flew into the U.S. economy

ABD ekonomisine akıyordu;

because the bulk of the money was denominated in U.S. dollars

çünkü işlerin önemli bir bölümü Amerikan Doları ile yapıldığı gibi,

and the money laundering was taking place

para aklama da Amerika Birleşik

inside the United States.

Devletleri'nin içinde yapılıyordu.

The entry point, of course, of most of this money

Bu paranın çoğunun giriş noktası

were the off-shore facilities.

tabii ki "off-shore" bankalar.

So, this was a vital injection of cash

Bu, Amerikan ekonomisi için hayati

into the U.S. economy.

bir nakit girişiydi.

Now, when I went to look at the figures of the U.S. money supply,

ABD para arzı rakamlarını incelediğimde -

the U.S. money supply is the amount

ABD para arzı, Amerika Merkez Bankası'nın

of dollars that the Federal Reserve

her sene, dolara olan

prints every year

talep artışını

in order to satisfy

karşılamak için

the increase in the demand for dollars,

bastığı para miktarıdır,

which, of course, reflects the growth

dolayısıyla bu da,

of the economy.

ekonominin büyümesini ifade eder.

So, when I went to look at those figures, I noted that since the late 1960s

Bu rakamlara baktığımda, 1960'lardan beri

a growing number of these dollars

doların giderek artan bir kısmının

was actually leaving the United States,

ABD'den çıktığını

never to come back.

ve asla geri gelmediğini farkettim.

These were money taken out

Bu, nakit olarak,

in suitcases or in containers, in cash of course.

çantalarda veya kutularda çıkarılan para.

These were money taken out by criminals and money launderers.

Bu, suçlular ve para aklayıcılar tarafından çıkarılıyor.

These were money taken out to fund

Bu para, terörün, hukuk dışı

the growth of the terror,

suç ekonomosinin

illegal and criminal economy.

artışının finansmanı için çıkıyor.

So, you see, what is the relationship?

Peki buradaki ilişki nedir?

The United States actually is a country

Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın

that is the reserve currency of the world.

para rezervi olma özelliğine sahip.

What does it mean? That means that

Bu ne demek? Bu, Amerika'nın, diğer

it has a privilege that other countries do not have.

ülkelerde olmayan bir ayrıcalığa sahip olduğu anlamına geliyor.

It can borrow against the total amount of dollars

Dünyada sirkülasyondaki bulunan dolar miktarı kadar

in circulation in the world.

borç alabiliyor.

This privilege is called seigniorage.

Bu ayrıcalığa "senyoraj" deniyor.

No other country can do that.

Başka hiç bir ülkenin bu imkanı yok.

All the other countries, for example the United Kingdom,

Diğer bütün ülkeler, mesela Birleşik Krallık,

can borrow only against the amount of money

sadece kendi sınırları içinde sirkülasyondaki

in circulation inside its own borders.

para kadar borç alabilir.

So, here is the implication of the relationship

Dolayısıyla, bizim ekonomimizle

between the worlds of crime, terror, and illegal economy, and our economy.

suç ve terör dünyasının haydut ekonomisi arasında ilişki şu:

The U.S. in the 1990s

1990'lardaki Amerika,

was borrowing against the growth

dünyadaki suç ekonomisinin

of the terror, illegal and criminal economy.

büyümesinden borç alıyordu.

This is how close we are with this world.

İşte suç dünyasına bu kadar yakınız.

Now, this situation changed, of course, after 9-11,

Şimdi, 11 Eylül'den sonra durum değişti,

because George Bush launched the War on Terror.

çünkü George Bush, terörle mücadele için savaş ilan etti.

Part of the War on Terror

Terörler savaşın bir parçası olarak,

was the introduction of the Patriot Act.

Vatanseverlik Yasası'nı çıkardı.

Now, many of you know that the Patriot Act

Çoğunuz, Vatanseverlik Yasası'nı,

is a legislation that greatly reduces

Amerikalıları terörden korumak adına,

the liberties of Americans in order to protect them

kişisel hak ve özgürlüklerini kısıtlayan

against terrorism.

bir yasa olarak tanıyorsunuz.

But there is a section of the Patriot Act

Ama, Vatanseverlik Yasası içinde

which refers specifically to finance.

finans dünyası ile yakından ilgili bir bölüm var.

And it is, in fact, an anti-money-laundering legislation.

Bu bölüm, para aklamaya karşı çıkartıldı.

What the Patriot Act did was

Vatanseverlik Yasası,

to prohibit U.S. bank,

Amerika kökenli

and U.S.-registered foreign banks

veya Amerika'da kayıtlı bankaların,

from doing any businesses with off-shore facilities.

"off-shore" işlemler yapmalarını engelledi.

It closed that door between the money laundering

Dolar cinsinden para aklama faaliyetleri ile

in dollars, and the U.S. economy.

Amerikan ekonomosi arasındaki kapıyı kapattı.

It also gave the U.S. monetary authorities

Ayrıca, ABD'nin parasal kurumlarına,

the right to monitor any dollar transaction

dünyanın her yerinde gerçekleşen

taking place anywhere in the world.

bütün dolar işlemlerini takip etme hakkı tanıdı.

Now, you can imagine what was the reaction of the international

Uluslararası bankaların ve finans kurumlarının

finance and banking.

tepkilerini hayal edebilirsiniz.

All the bankers said to their clients,

Bütün bankacılar müşterilerine

"Get out of the dollars and go and invest somewhere else."

"Doları bırakıp başka araçlara yatırım yapın" dediler.

Now, the Euro was a newly born currency

Bu sırada, Euro yeni doğmuş bir para birimiydi,

of great opportunity for business, and, of course, for investment.

iş dünyası ve tabii yatırım için fırsatlar ifade ediyordu.

And this is what people did.

İnsanlar da buna yöneldiler.

Nobody wants the U.S. monetary authority

Kimse ABD parasal kurumlarının

to check their relationship,

müşterilerinin veya kendilerinin

to monitor their relationship with their clientele.

ilişkilerini takip etmesini istemez.

The same thing happened, of course,

Tabii aynı şey, suç ve terör

in the world of crime and terror.

dünyasında da gerçekleşti.

People simply moved their money-laundering activities

İnsanlar para aklama faaliyetlerini

away from the United States

ABD'den dışarıya çıkarıp,

into Europe.

Avrupa'ya taşıdılar.

Why did this happen? This happened because

Bu niye oldu? Çünkü Vatanseverlik Yasası,

the Patriot Act was a unilateral legislation.

tek taraflı bir yasaydı.

It was introduced only in the United States.

Sadece ABD içinde yürürlüğe kondu

And it was introduced only for the U.S. dollars.

ve sadece Amerikan Doları için işlem gördü.

In Europe, a similar legislation

Avrupa'da benzer bir yasa

was not introduced.

yürürlüğe girmedi.

So, within six months

Sonuç olarak, altı ay içinde,

Europe became the epicenter

Avrupa, dünyanın para aklama

of the money-laundering activities

faaliyetlerinin merkez üssü

of the world.

haline geldi.

So, this is how incredible are the relationship

İşte, terör dünyası, suç dünyası

between the world of crime

ve bizim hayatlarımız

and the world of terror,

arasındaki ilişki

and our own life.

bu kadar şaşırtıcı.

So, why did I tell you this story?

Peki ben size bu öyküyü niye anlattım?

I told you this story because you

Bu öyküyü anlattım, çünkü

must understand that there is a world

gazete başlıklarının arkasında,

that goes well beyond the headlines of the newspapers,

sizin arkadaşlarınız ve ailenizle ilişkinizi de ilgilendiren

including the personal relationship that you have

bir dünyanın varolduğunu

with friends and family.

farketmenizi istiyorum.

You got to question everything that is told to you,

Sizi anlatılan her şeyi sorgulamalısınız,

including what I just told you today.

bugün şimdi anlattıklarım dahil.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This is the only way for you

Sadece bu şekilde

to step into the dark side, and have a look at it.

karanlık tarafa geçip ne olduğunu görebilirsiniz.

And believe me,

Ve inanın,

it's going to be scary.

görecekleriniz çok korkunç.

It's going to be frightful, but it's going to enlighten you.

Ürküntü verecek, ama sizi aydınlatacak.

And, above all, it's not going to be boring.

Daha da önemlisi, hiç sıkıcı olmayacak.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)