James Hansen: Why I must speak out about climate change

James Hansen: Neden iklim değişikliğiyle ilgili sesimi çıkarmak zorundayım

Çeviri: Some Anon Gözden geçirme: Tanyel Tan

What do I know

Ketum, Ortabatılı bir

that would cause me,

bilimci olan ben,

a reticent, Midwestern scientist,

Beyaz Saray'ın önünde protesto ederken

to get myself arrested

kendimi tutuklattırmama neden olacak

in front of the White House protesting?

ne biliyorum?

And what would you do

Ve siz, benim bildiğimi

if you knew what I know?

bilseydiniz ne yapardınız?

Let's start with how I got to this point.

Nasıl bu noktaya geldiğimle başlayalım.

I was lucky to grow up

Kiracı bir çiftçi olan babanın

at a time when it was not difficult

çocuğu için devlet üniversitesine

for the child of a tenant farmer

gitmenin çok zor olmadığı

to make his way to the state university.

bir zamanda büyüyecek kadar şanslıydım.

And I was really lucky

Ve ilk ABD uyduları için

to go to the University of Iowa

aletler üreten Profesör James

where I could study under Professor James Van Allen

Van Allen'ın altında çalışabildiğim Iowa Üniversitesi'ne

who built instruments

gidebildiğim için

for the first U.S. satellites.

gerçekten şanslıydım.

Professor Van Allen told me

Profesör Van Allen bana

about observations of Venus,

Venüs gözlemlerinden,

that there was intense microwave radiation.

orada olan yoğun mikrodalga radyasyondan bahsetti.

Did it mean that Venus had an ionosphere?

Bu Venüs'ün bir iyonosferi olduğu anlamına mı geliyordu?

Or was Venus extremely hot?

Ya da Venüs aşırı derecede sıcak mıydı?

The right answer,

Sovyet Venera uzay mekiği

confirmed by the Soviet Venera spacecraft,

tarafından onaylanan doğru cevap,

was that Venus was very hot --

Venüs'ün çok sıcak olduğuydu --

900 degrees Fahrenheit.

482 derece kadar.

And it was kept hot

Ve kalın bir karbondioksit

by a thick carbon dioxide atmosphere.

atmosfer tarafından sıcak tutulmuştu.

I was fortunate to join NASA

NASA'ya katılacak ve

and successfully propose

Venüs'e gidişle ilgili bir deneyi

an experiment to fly to Venus.

başarıyla önerecek kadar şanslıydım.

Our instrument took this image

Aletimiz, daha sonra sülfürik asitten

of the veil of Venus,

bir duman olduğu

which turned out to be

ortaya çıkan Venüs'ün tülünün

a smog of sulfuric acid.

bu resmini çekti.

But while our instrument was being built,

Ancak aracımız yapılırken,

I became involved in calculations

ben, burada Dünya'daki sera etkisinin

of the greenhouse effect

hesaplamalarına

here on Earth,

dahil oldum

because we realized

çünkü fark ettik ki

that our atmospheric composition was changing.

atmosferik bileşimimiz değişiyordu.

Eventually, I resigned

Sonunda, Venüs deneyimizin

as principal investigator

baş müfettişi olarak

on our Venus experiment

görevimden ayrıldım

because a planet changing before our eyes

çünkü gözümüzün önünde değişen bir gezegen

is more interesting and important.

çok daha ilginç ve önemlidir.

Its changes will affect all of humanity.

Onun değişimleri tüm insanlığı etkileyecek.

The greenhouse effect had been well understood

Sera etkisi bir yüzyıldan uzun bir süredir

for more than a century.

iyice anlaşıldı.

British physicist John Tyndall,

İngiliz fizikçi John Tyndall,

in the 1850's,

1850'li yıllarda,

made laboratory measurements

-ısı demek olan-

of the infrared radiation,

kızılötesi radyasyonun

which is heat.

laboratuvar ölçümlerini yaptı.

And he showed that gasses such as CO2 absorb heat,

Ve karbondioksit gibi gazların ısıyı soğurduğunu

thus acting like a blanket

ve böylece bir battaniye gibi davrandıklarını,

warming Earth's surface.

Dünya'nın yüzeyini ısıttıklarını gösterdi.

I worked with other scientists

Dünya'nın iklim gözlemlerini

to analyze Earth climate observations.

analiz etmek için başka bilimcilerle çalıştım.

In 1981,

1981 yılında,

we published an article in Science magazine

Science dergisinde bir makale yayınladık;

concluding that observed warming

bir önceki yüzyılda gözlemlenen

of 0.4 degrees Celsius

0.4 derecelik ısınmanın

in the prior century

artan CO2'nin

was consistent with the greenhouse effect

sera etkisiyle

of increasing CO2.

tutarlı olduğu;

That Earth would likely warm in the 1980's,

Dünya'nın 1980'li yıllarda muhtemelen ısınacağı

and warming would exceed

ve ısınmanın rastlantısal havanın

the noise level of random weather

gürültü düzeyini yüzyıl sonunda

by the end of the century.

geçeceği sonucuna vardık.

We also said that the 21st century

Gene dedik ki, 21. yüzyıl;

would see shifting climate zones,

kayan iklim bölgelerine,

creation of drought-prone regions

Kuzey Amerika ve Asya'da kuraklığa

in North America and Asia,

yatkın bölgelerin oluşumuna,

erosion of ice sheets, rising sea levels

buz örtülerinin erozyonuna, yükselen deniz seviyelerine

and opening of the fabled Northwest Passage.

ve efsanevi Kuzeybatı Geçidi'nin açılışına tanıklık edecek.

All of these impacts

Tüm bu etkiler

have since either happened

o zamandan beri ya gerçekleşti

or are now well under way.

ya da şu anda pekalâ gerçekleşmekteler.

That paper was reported on the front page of the New York Times

Bu makale New York Times'ın ön kapağında haberleştirildi ve 1980'lerde

and led to me testifying to Congress

beni Kongre'ye ifade vermek durumunda

in the 1980's,

bıraktı;

testimony in which I emphasized

ifademde küresel ısınmanın Dünya'nın

that global warming increases both extremes

su döngüsünün iki aşırı ucunda da

of the Earth's water cycle.

artışa neden olduğunu vurguladım.

Heatwaves and droughts on one hand,

Sıcak hava dalgaları ve kuraklıklar bir tarafta,

directly from the warming,

doğrudan ısınma kaynaklı;

but also, because a warmer atmosphere

ama aynı zamanda, daha sıcak bir atmosfer

holds more water vapor

gizil enerjisiyle daha fazla

with its latent energy,

su buharı tutacağı için

rainfall will become

yağışlar daha aşırı

in more extreme events.

olaylara dönüşecektir.

There will be stronger storms and greater flooding.

Daha kuvvetli fırtınalar ve daha büyük seller olacaktır.

Global warming hoopla

Küresel ısınma tantanası

became time-consuming

zaman tüketen bir şey haline geldi

and distracted me from doing science --

ve beni bilim yapmaktan alıkoydu --

partly because I had complained

kısmen böyle çünkü Beyaz Saray'ın

that the White House altered my testimony.

ifademi değiştirdiğinden şikayet etmiştim.

So I decided to go back

Böylece tam anlamıyla bilim yapmaya

to strictly doing science

geri dönmeye karar verdim

and leave the communication to others.

ve iletişimi başkalarına bıraktım.

By 15 years later,

15 yıl sonra,

evidence of global warming was much stronger.

küresel ısınmanın kanıtları çok daha güçlüydü.

Most of the things mentioned in our 1981 paper

1981 makalemizde bahsettiğimiz şeylerin çoğu

were facts.

gerçeklerdi.

I had the privilege to speak twice

Başkan'ın iklim çalışma ekibi ile

to the president's climate task force.

iki kez konuşma ayrıcalığına eriştim.

But energy policies continued to focus

Ama enerji politikaları daha fazla fosil

on finding more fossil fuels.

yakıt bulunmasına odaklanmaya devam etti.

By then we had two grandchildren,

O zaman iki torunumuz vardı,

Sophie and Connor.

Sophie ve Connor.

I decided

Onların gelecekte

that I did not want them in the future

"Dedemiz ne olduğunu anladı ama

to say, "Opa understood what was happening,

açık seçik adını koymadı."' demelerini

but he didn't make it clear."

istemediğime karar verdim.

So I decided to give a public talk

Böylece uygun bir enerji politikasının

criticizing the lack of an appropriate energy policy.

eksikliğini eleştiren bir kamusal konuşma yapmaya karar verdim.

I gave the talk at the University of Iowa in 2004

Konuşmayı 2004 yılında Iowa Üniversitesi'nde

and at the 2005 meeting

ve Amerikan Jeofizik Birliği'nin

of the American Geophysical Union.

2005 toplantısında yaptım.

This led to calls

Bu, Beyaz Saray'dan

from the White House to NASA headquarters

NASA merkezine telefonlara neden oldu

and I was told that I could not give any talks or speak with the media

ve bana, NASA merkezinden önceden alınmış açık bir onay olmaksızın

without prior explicit approval

hiçbir konuşma yapamayacağım ve

by NASA headquarters.

medyaya konuşamayacağım söylendi.

After I informed the New York Times

New York Times'ı bu kısıtlamalar

about these restrictions,

hakkında bilgilendirdikten sonra,

NASA was forced to end the censorship.

NASA bu sansürü kaldırmak zorunda kaldı.

But there were consequences.

Ama bunun sonuçları oldu.

I had been using the first line

Konuşmalarımı doğrulamak için

of the NASA mission statement,

NASA'nın görev tanımının

"To understand and protect the home planet,"

"Gezegenimizi anlamak ve korumak" olan

to justify my talks.

ilk satırını kullanıyordum.

Soon the first line of the mission statement

Kısa sürede görev tanımının ilk satırı

was deleted, never to appear again.

bir daha görünmemek üzere iptal edildi.

Over the next few years

Takip eden birkaç yıl süresince,

I was drawn more and more

iklim değişiminin fiziğini hâlâ araştırırken

into trying to communicate the urgency

enerji politikalarının değiştirilmesinin aciliyetini

of a change in energy policies,

anlatmayı denemeye

while still researching the physics of climate change.

git gide daha fazla çekildim.

Let me describe the most important conclusion from the physics --

En önemli fiziksel çıkarımı size açıklamama izin verin;

first, from Earth's energy balance

ilki, Dünya'nın enerji dengesinden

and, second, from Earth's climate history.

ve ikincisi, Dünya'nın iklim tarihinden:

Adding CO2 to the air

Havaya CO2 eklemek

is like throwing another blanket on the bed.

yatağın üzerine bir tane daha battaniye atmak gibidir.

It reduces Earth's heat radiation to space,

Bu, Dünya'nın uzaya ısı radyasyonunu azaltır

so there's a temporary energy imbalance.

böylece geçici bir enerji dengesizliği meydana gelir.

More energy is coming in

Dışarı giden enerjiden daha fazlası

than going out,

içeri girer;

until Earth warms up enough

ta ki Dünya, Güneş'ten soğurduğu

to again radiate to space

miktarda enerjiyi tekrar uzaya yayacak

as much energy as it absorbs from the Sun.

düzeyde ısınana kadar...

So the key quantity

Yani anahtar nicelik

is Earth's energy imbalance.

Dünya'nın enerji dengesizliğidir.

Is there more energy coming in

Dışarı çıkandan daha fazla

than going out?

giren enerji mi var?

If so, more warming is in the pipeline.

Böyleyse, daha fazla ısınma yolda demektir.

It will occur without adding any more greenhouse gasses.

Daha fazla sera gazı eklenmeden gerçekleşecektir.

Now finally,

Şimdi, nihayet,

we can measure Earth's energy imbalance precisely

Dünya'nın enerji dengesizliğini, Dünya'nın ısı rezervuarlarındaki

by measuring the heat content

ısı içeriğini ölçerek kesin olarak

in Earth's heat reservoirs.

ölçebiliyoruz.

The biggest reservoir, the ocean, was the least well measured,

En büyüğü olan okyanuslar,

until more than 3,000 Argo floats

3000'den fazla Argo dubası yerleştirilene kadar

were distributed around the world's ocean.

en az başarıyla ölçüleniydi.

These floats reveal

Bu dubalar gösterdi ki,

that the upper half of the ocean

okyanusun üst yarısı

is gaining heat at a substantial rate.

azımsanamayacak bir hızla ısı kazanıyor.

The deep ocean is also gaining heat at a smaller rate,

Derin okyanus da aynı zamanda daha az bir hızda ısı kazanıyor,

and energy is going

ve enerji, tüm gezegende

into the net melting of ice all around the planet.

eriyen buz ağına gidiyor.

And the land, to depths of tens of meters,

Ve kara da, onlarca metrelik derinliklere kadar

is also warming.

ısınıyor.

The total energy imbalance now

Toplam enerji dengesizliği, şimdi,

is about six-tenths of a watt per square meter.

yaklaşık her metrekareye onda altı watt kadar.

That may not sound like much,

Bu çok fazla gibi görünmeyebilir

but when added up over the whole world, it's enormous.

fakat tüm Dünya çapında toplandığı zaman, bu muazzam.

It's about 20 times greater

Tüm insanlığın enerji kullanım miktarının

than the rate of energy use by all of humanity.

yaklaşık 20 katı kadar.

It's equivalent to exploding

Yılın 365 günü, günde 400 bin

400,000 Hiroshima atomic bombs per day

tane Hiroşima'daki atom bombasının

365 days per year.

patlamasına eşit.

That's how much extra energy

Dünya'nın her gün

Earth is gaining each day.

fazladan kazandığı enerji bu.

This imbalance,

Bu dengesizlik,

if we want to stabilize climate,

eğer iklimi stabilize etmek istiyorsak,

means that we must reduce CO2

CO2'yi 391 ppm'den -milyondaki partikül-

from 391 ppm, parts per million,

tekrar 350 ppm'e düşürmemiz

back to 350 ppm.

gerektiği anlamına gelir.

That is the change needed to restore energy balance

Enerji dengesini tekrar sağlamak ve daha fazla ısınmayı

and prevent further warming.

engellemek için gereken değişim bu.

Climate change deniers argue

İklim değişikliğini inkar edenler,

that the Sun is the main cause of climate change.

Güneş'in bunun ana nedeni olduğunu ileri sürüyorlar.

But the measured energy imbalance occurred

Fakat ölçülen enerji dengesizliği, kaydedilmiş

during the deepest solar minimum in the record,

en düşük solar minimum süresince gerçekleşti,

when the Sun's energy reaching Earth was least.

Dünya'ya ulaşan Güneş enerjisi en azken.

Yet, there was more energy coming in than going out.

Gene de, gelen enerji gidenden fazlaydı.

This shows that the effect of the Sun's variations on climate

Bu, Güneş'in değişimlerinin iklim üzerindeki etkisinin

is overwhelmed by the increasing greenhouse gasses,

genel olarak fosil yakıt yakmaktan kaynaklanarak

mainly from burning fossil fuels.

artan sera gazları tarafından bastırıldığını gösteriyor.

Now consider Earth's climate history.

Şimdi Dünya'nın iklim tarihini göz önüne alalım.

These curves for global temperature,

Küresel sıcaklığı, atmosferdeki CO2'yi

atmospheric CO2 and sea level

ve deniz seviyesini gösteren bu eğriler;

were derived from ocean cores and Antarctic ice cores,

okyanus içlerinden, antarktik buzullarının içlerinden,

from ocean sediments and snowflakes

okyanus tortullarından ve 800 bin yıl boyunca,

that piled up year after year

her yıl, üst üste birikerek 3.2 km'lik bir buz katmanı

over 800,000 years

oluşturan kar tanelerinden

forming a two-mile thick ice sheet.

çıkarıldı.

As you see, there's a high correlation

Gördüğünüz gibi; sıcaklık, CO2

between temperature, CO2 and sea level.

ve deniz seviyesi arasında yüksek bir korelasyon var.

Careful examination shows

Dikkatli bir inceleme,

that the temperature changes

sıcaklık değişikliklerinin CO2

slightly lead the CO2 changes

değişikliklerini birkaç yüzyılla

by a few centuries.

hafifçe öncüllediğini gösteriyor.

Climate change deniers like to use this fact

İklim değişikliğini inkar edenler bu gerçeği,

to confuse and trick the public

"Bakın! Sıcaklık, CO2'nin değişmesine neden oluyor,

by saying, "Look, the temperature causes CO2 to change,

tersi değil." diyerek halkın kafasını karıştırmak ve halkı yanıltmak

not vice versa."

için kullanmayı seviyorlar.

But that lag

Fakat bu fark,

is exactly what is expected.

tam olarak beklenen bir şey.

Small changes in Earth's orbit

On bin ila yüz binlerce yıllık sürelerde

that occur over tens to hundreds of thousands of years

meydana gelen Dünya'nın yörüngesindeki küçük

alter the distribution

değişimler güneş ışığının

of sunlight on Earth.

Dünya'daki dağılımını değiştiriyor.

When there is more sunlight

Yazın yüksek enlemlerde

at high latitudes in summer, ice sheets melt.

daha fazla güneş ışığı olunca buz tabakaları erir.

Shrinking ice sheets

Küçülen buz tabakaları

make the planet darker,

gezegeni daha karanlık yapar;

so it absorbs more sunlight

böylece Dünya daha fazla güneş ışığı soğurur

and becomes warmer.

ve daha sıcak hale gelir.

A warmer ocean releases CO2,

Daha sıcak bir okyanus CO2 salar;

just as a warm Coca-Cola does.

aynen sıcak bir Coca-Cola gibi.

And more CO2 causes more warming.

Ve daha fazla CO2 daha fazla ısınmaya neden olur.

So CO2, methane, and ice sheets

Yani, CO2, metan ve buz tabakaları;

were feedbacks

iklim değişikliği

that amplified global temperature change

çok zayıf bir zorlamayla başlamış olsa da

causing these ancient climate oscillations to be huge,

tarihi iklim dalgalanmalarının çok büyük olmasına neden olarak

even though the climate change was initiated

küresel sıcaklık değişikliğini arttıran

by a very weak forcing.

geribildirimlerdi.

The important point

Önemli olan nokta şu ki,

is that these same amplifying feedbacks

bu aynı, arttırıcı geribildirimler

will occur today.

bugün olacak.

The physics does not change.

Fizik değişmez.

As Earth warms,

Dünya ısındıkça

now because of extra CO2 we put in the atmosphere,

-artık, bizim atmosfere yaydığımız CO2 nedeniyle-

ice will melt,

buz eriyecek,

and CO2 and methane will be released

ve okyanusları ısıtarak ve donmuş

by warming ocean and melting permafrost.

toprakları eriterek CO2 ve metan salınacak.

While we can't say exactly how fast

Bu arttırıcı geribildirimlerin tam olarak ne hızda

these amplifying feedbacks will occur,

gerçekleşeceğini söyleyemesek de,

it is certain they will occur,

ısınmayı durdurmazsak

unless we stop the warming.

bunun gerçekleşeceği kesin.

There is evidence

Geribildirimlerin başladıklarına

that feedbacks are already beginning.

dair kanıtlar var.

Precise measurements

GRACE, yerçekimi uydusunun

by GRACE, the gravity satellite,

hassas ölçümleri gösteriyor ki

reveal that both Greenland and Antarctica

şu anda hem Grönland hem Antartika

are now losing mass,

kütle kaybediyor,

several hundred cubic kilometers per year.

her yıl birkaç yüz kilometreküp.

And the rate has accelerated

Ve bu artış, ölçümlerin başladığı

since the measurements began

9 yıldan bu yana

nine years ago.

hızlandı.

Methane is also beginning

Donmuş topraklardan

to escape from the permafrost.

metan da açığa çıkmaya başladı.

What sea level rise

Ne kadarlık bir deniz seviyesi

can we look forward to?

yükselmesini beklemeliyiz?

The last time CO2 was 390 ppm,

CO2'nin, bugünkü değeri 390 ppm'ye

today's value,

eşit olduğu son zamanda

sea level was higher

deniz seviyesi

by at least 15 meters, 50 feet.

en az 15 metre, 50 feet daha yüksekti.

Where you are sitting now

Şu anda oturduğunuz yer

would be under water.

su altında olurdu.

Most estimates are that, this century,

Değerlendirmelerin çoğuna göre

we will get at least one meter.

en az bir metre yükselmeyi göreceğiz.

I think it will be more

Fosil yakıt kullanmaya devam edersek

if we keep burning fossil fuels,

ben daha fazla olacağını düşünüyorum,

perhaps even five meters, which is 18 feet,

bu yüzyılda ya da hemen sonrasında

this century or shortly thereafter.

belki hatta 5 metre ya da 18 feet.

The important point

Önemli olan nokta şu ki,

is that we will have started a process

insanlığın kontrolü dışında olan

that is out of humanity's control.

bir süreci başlatmış olacağız.

Ice sheets would continue to disintegrate for centuries.

Buz tabakaları parçalanmaya yüzyıllar boyunca devam edecek.

There would be no stable shoreline.

Sabit bir kıyı şeridi olmayacak.

The economic consequences are almost unthinkable.

Ekonomik sonuçları neredeyse tahayyül edilemez.

Hundreds of New Orleans-like devastations

Tüm Dünya'da New Orleans benzeri

around the world.

yüzlerce yıkım.

What may be more reprehensible,

İklim inkârı devam ederse

if climate denial continues,

daha da kınanması gerekebilecek durum ise

is extermination of species.

türlerin yok edilmesidir.

The monarch butterfly

Eğer aynı tas aynı hamam

could be one of the 20 to 50 percent of all species

fosil yakıt kullanımına devam edersek, kral kelebeği,

that the Intergovernmental Panel on Climate Change estimates

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin yüzyıl sonunda

will be ticketed for extinction

tükenme tehlikesine gireceğini belirttiği

by the end of the century

tüm türlerin yüzde 20 ilâ 50'lisinin

if we stay on business-as-usual fossil fuel use.

içinde olacak.

Global warming is already affecting people.

Küresel ısınma halihazırda insanları etkiliyor.

The Texas, Oklahoma, Mexico

Teksas, Oklahoma, Mexico

heatwave and drought last year,

sıcak hava dalgaları ve kuraklıkları,

Moscow the year before

önceki yıl Moskova

and Europe in 2003,

ve 2003'te Avrupa,

were all exceptional events,

bunların hepsi sıradışı olaylardı;

more than three standard deviations outside the norm.

Normun dışında 3'ten fazla standart sapma.

Fifty years ago,

50 yıl önce,

such anomalies

bu tür anomaliler

covered only two- to three-tenths

kara alanının yüzde birinin

of one percent of the land area.

sadece onda 2 ilâ 3'ünü kapsıyordu.

In recent years,

Son yıllarda,

because of global warming,

küresel ısınma nedeniyle,

they now cover about 10 percent --

şimdi aşağı yukarı yüzde 10'unu kapsıyorlar,

an increase by a factor of 25 to 50.

25 ilâ 50 katlık bir artış.

So we can say with a high degree of confidence

Yani, yüksek düzeyde bir güvenle diyebiliriz ki

that the severe Texas and Moscow heatwaves

şiddetli Teksas ve Moskova sıcak hava dalgaları

were not natural;

doğal değildi;

they were caused by global warming.

küresel ısınma nedeniyle olmuşlardı.

An important impact,

Önemli bir darbe de

if global warming continues,

-eğer küresel ısınma devam ederse-

will be on the breadbasket of our nation and the world,

ulusumuzun ve Dünya'nın tahıl ambarına olacak:

the Midwest and Great Plains,

Ortabatı ve "Büyük Ovalar",

which are expected to become prone to extreme droughts,

sadece birkaç on yıl içinde, bu alanlar

worse than the Dust Bowl,

Dust Bowl'dan [çn. ABD'de 1930'larda yaşanmış tarihi kuraklık] daha kötü olacak kuraklıklara

within just a few decades,

meyilli hale gelecek,

if we let global warming continue.

eğer küresel ısınmanın sürmesine izin verirsek.

How did I get dragged deeper and deeper

Nasıl oldu da, ben,

into an attempt to communicate,

10'dan fazla ülkede konuşmalar yaparak,

giving talks in 10 countries, getting arrested,

tutuklanarak, 30 yıldır birikmiş tatil hakkımı yakarak,

burning up the vacation time

git gide daha güçlü bir şekilde

that I had accumulated over 30 years?

iletişim kurmaya sürüklendim?

More grandchildren helped me along.

Daha fazla torun yardımcı oldu.

Jake is a super-positive,

Jake, süper pozitif,

enthusiastic boy.

hevesli bir çocuk.

Here at age two and a half years,

Burada, iki buçuk yaşındayken,

he thinks he can protect

iki buçuk günlük kız kardeşini

his two and a half-day-old little sister.

koruyabileceğini düşünüyor.

It would be immoral

Bu genç insanları,

to leave these young people

kontrolden çıkan bir iklim sistemiyle

with a climate system

bırakmak

spiraling out of control.

ahlaksızca olurdu.

Now the tragedy about climate change

Şimdi, iklim değişikliğiyle ilgili trajedi şu ki

is that we can solve it

biz bunu

with a simple, honest approach

basit ve dürüst bir yaklaşımla çözebiliriz;

of a gradually rising carbon fee

kademeli olarak artan bir karbon ücretini

collected from fossil fuel companies

fosil yakıt şirketlerinden alıp

and distributed 100 percent electronically

bunu, yüzde yüz elektronik olarak,

every month to all legal residents

her ay, yasal olarak ikâmet edenlere

on a per capita basis,

kişi başına prensipiyle

with the government not keeping one dime.

ve hükümete hiçbir pay çıkmaksızın dağıtabiliriz.

Most people would get more in the monthly dividend

Çoğu insanın alacağı aylık pay,

than they'd pay in increased prices.

yükselen fiyatlara ödeyeceğinden fazla olurdu.

This fee and dividend

Bu ücret ve pay,

would stimulate the economy

ekonomiyi

and innovations,

ve inovasyonları

creating millions of jobs.

milyonlarca iş yaratarak canlandırırdı.

It is the principal requirement

Bu, bir temiz enerji geleceğine

for moving us rapidly

doğru süratle ilerlememiz

to a clean energy future.

için temel gerekliliktir.

Several top economists

Birkaç üst düzey ekonomist

are coauthors on this proposition.

bu öneriyi oluşturan ortaklardandır.

Jim DiPeso of Republicans for Environmental Protection

"Çevre Koruması Taraftarı Cumhuriyetçiler"den Jim DiPeso

describes it thusly:

bunu şu şekilde tanımlıyor:

"Transparent. Market-based.

Şeffaf. Piyasaya dayalı.

Does not enlarge government.

Hükümeti büyütmüyor.

Leaves energy decisions to individual choices.

Enerji kararlarını kişisel seçimlere bırakıyor.

Sounds like a conservative climate plan."

Muhafazakâr bir iklim planı gibi geliyor."

But instead of placing a rising fee on carbon emissions

Fakat karbon emisyonlarına yükselen ücretler koyarak

to make fossil fuels pay

fosil yakıtlara, toplumlara gerçek maliyetini

their true cost to society,

ödetmek yerine,

our governments are forcing the public

hükümetlerimiz, dünya çapında

to subsidize fossil fuels

yılda 400 ilâ 500 milyar dolarla

by 400 to 500 billion dollars

halkı fosil yakıtları

per year worldwide,

sübvanse etmeye zorluyor.

thus encouraging extraction of every fossil fuel --

Böylece her türlü fosil yakıt çıkarımı teşvik edilmiş oluyor;

mountaintop removal,

dağ zirvesinin yok edilmesi,

longwall mining, fracking,

uzunayak madenciliği, hidrolik kırılma,

tar sands, tar shale,

katranlı kum, katranlı şist,

deep ocean Arctic drilling.

derin okyanus ve kutup sondajı.

This path, if continued,

Bu yol -eğer sürdürülürse-

guarantees that we will pass tipping points

gelecek nesillerin kontrolü dışında hızlanacak

leading to ice sheet disintegration

buz tabakası parçalanmalarına yol açacak

that will accelerate out of control of future generations.

sınır noktalarını geçeceğimizi garanti ediyor.

A large fraction of species

Türlerin büyük bir bölümü

will be committed to extinction.

yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

And increasing intensity of droughts and floods

Ve kuraklık ve sellerin artan yoğunluğu

will severely impact breadbaskets of the world,

Dünya'nın tahıl ambarlarını şiddetle etkileyecek,

causing massive famines

büyük açlıklara

and economic decline.

ve ekonomik çöküşe neden olacak.

Imagine a giant asteroid

Dünya'yla doğrudan çarpışma rotasında

on a direct collision course with Earth.

olan bir asteroidi düşünün.

That is the equivalent

Bu, şu anda karşı karşıya olduğumuz

of what we face now.

duruma denktir.

Yet, we dither,

Yine de tereddüt ediyoruz,

taking no action

asteroidin yönünü değiştirmek

to divert the asteroid,

için harekete geçmiyoruz,

even though the longer we wait,

ne kadar çok beklersek o kadar

the more difficult and expensive it becomes.

zor ve pahalı olmasına rağmen.

If we had started in 2005,

2005'te başlamış olsaydık,

it would have required emission reductions of three percent per year

gezegensel enerji dengesini yeniden sağlamak

to restore planetary energy balance

ve iklimi bu yüzyıl içinde stabilize etmek için

and stabilize climate this century.

yıllık yüzde 3'lük bir emisyon azaltımına ihtiyaç duyacaktık.

If we start next year,

Eğer gelecek yıl başlarsak,

it is six percent per year.

yılda yüzde 6 olacak.

If we wait 10 years, it is 15 percent per year --

10 yıl beklersek yılda yüzde 15,

extremely difficult and expensive,

inanılmaz derecede zor ve pahalı,

perhaps impossible.

belki imkânsız.

But we aren't even starting.

Ama başlamıyoruz bile.

So now you know what I know

Evet, şimdi, benim bildiğim, bu alarmı çalmama

that is moving me to sound this alarm.

neden olan şeyi biliyorsunuz.

Clearly, I haven't gotten this message across.

Açık ki, ben bu mesajı yayamadım.

The science is clear.

Bilim açık.

I need your help

Bu durumun ve çözümlerinin

to communicate the gravity and the urgency

ağırlığını ve aciliyetini

of this situation

daha etkili bir şekilde

and its solutions

anlatabilmem için

more effectively.

yardımınıza ihtiyacım var.

We owe it to our children and grandchildren.

Bunu çocuklarımıza ve torunlarımıza borçluyuz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)