Robert Full: The secrets of nature's grossest creatures, channeled into robots

Robert Full: Robotlar doğadaki en kaba canlıların sırlarıyla donatılıyor

Çeviri: Abdussamet Kandemir Gözden geçirme: Hasan Mete

Even nature's most disgusting creatures

Doğanın en iğrenç yaratıklarının bile

have important secrets,

önemli sırları vardır,

but who would want a swarm of cockroaches

bir hamam böceği sürüsünün

coming towards them?

üzerine doğru gelmesini kim ister?

Yet one of the greatest differences between natural and human technologies

Hâlâ insan teknolojisiyle doğa arasındaki

relates to robustness.

en büyük fark dayanıklılık.

Robust systems are stable in complex

Dayanıklı sistemler karmaşık ve yeni

and new environments.

çevrelerde kararlıdırlar.

Remarkably, cockroaches can self-stabilize

Hamam böceklerinin zor zeminlerde

running over rough terrain.

dengelerini koruması dikkate şayandır.

When we put a jet pack on them,

Onların üzerine uçuş takımı koyunca

or give them a perturbation like an earthquake,

ya da deprem gibi bir sarsıntı verince

we discovered that their wonderfully tuned legs

onların harika ayarlı ayaklarıyla beyin güçlerini

allow them to self-stabilize

hiç kullanmadan

without using any of their brainpower.

kendi dengelerini sağladıklarını gördük.

They can go over complex terrain like grass,

Çim gibi oldukça karmaşık yüzeylerde bile dengeleri

no problem, and not get destabilized.

bozulmadan problemsiz yürüyorlar.

We discovered a new behavior where,

Yeni bir davranışını keşfettik:

because of their shape,

Şekilleri sayesinde

they actually roll automatically to their side

Bu yapay test çimini geçmek için

to go through this artificial test bit of grass.

kendi taraflarına dönüyorlar.

Robust systems can perform multiple tasks

Benzer bir yapıyla dayanıklı sistemler

with the same structure.

birçok görevi yerine getirebilirler.

Here's a new behavior we've discovered.

İşte yeni keşfettiğimizi bir davranış.

The animals rapidly invert and disappear

Bu hayvanlar 150 milisaniyenin altında

in less than 150 milliseconds — you never see them —

ters dönüyor ve kayboluyor - asla göremiyorsunuz.

using the same structures that they use to run, their legs.

Bunları aynı mimariyle yani koşmak için kullandıkları bacaklarıyla yapıyorlar.

They can run upside down

Çubuklarda, dallarda ve kablolarda

very rapidly on rods, branches and wires,

tepeteklak hızlıca koşabilirler.

and if you perturb one of those branches,

Dallardan birini sarsarsanız

they can do this.

gördüğünüzü yapabilirler.

They can perform gymnastic maneuvers

Henüz hiçbir robotun yapamadığı

like no robot we have yet.

jimnastik manevralar yapabilirler.

And they have nearly unlimited

Aynı vucut mimarisine dayanarak

maneuverability with that same structure

hemen hemen sınırız manevra

and unprecedented access to a variety

kabiliyetine sahipler ve tahmin bile edemeyeceğiniz

of different areas.

yerlere girebilirler.

They have wings for flying when they get warm,

Vücut ısıları arttığında uçabilmek için kanatlara sahipler

but they use those same wings to flip over

ancak aynı kanatları dengelerini

if they get destabilized.

kaybettiklerinde ters dönmek için de kullanırlar.

Very effective.

Çok etkileyici.

Robust systems are also fault tolerant and fail-safe.

Dayanıklı sistemler hataya karşı toleranslı ve güvenlidir.

This is the foot of a cockroach.

Bir hamam böceğinin ayağı.

It has spines, gluey pads and claws,

Dikenlere, yapışkan ayaklara ve pençeye sahip

but if you take off those feet,

ancak ayaklarını koparsanız

they can still go over rough terrain,

bu videodaki gibi

like the bottom video that you see,

hızını kaybetmeden zor zeminlerde

without hardly slowing down. Extraordinary.

hareket edebilir. Olağanüstü.

They can run up mesh without their feet.

Ayakları olmadan ağın üzerinde yukarı koşabilir.

Here's an animal using a normal, alternating tripod:

Bu normal ve değişken üçayaklı bir hayvan.

three legs, three legs, three legs,

Üç ayak, üç ayak, üç ayak.

but in nature, the insects often have lost their legs.

Ancak doğada hayvanlar ayaklarını sık sık kaybederler.

Here's one moving with two middle legs gone.

Bu hayvan iki orta ayağını kaybetmiş.

It can even lose three legs, in a tripod,

Üç ayağını bile kaybetmiş olabilir

and adopt a new gait, a hopping gait.

ve hayvan yeni bir yürüyüş şeklini adapte ediyor.

And I point out that all of these videos

Videoların 20 defa yavaşlatıldığını

are slowed down 20 times,

vurgulamak isterim.

so they're actually really fast, when you see this.

Yani aslında onlar çok hızlı hareket ediyorlar.

Robust systems are also damage resistant.

Dayanıklı sistemler hasarlara karşı dirençlidir.

Here's an animal climbing up a wall.

İşte duvara tırmanan bir hayvan.

It looks like a rapid, smooth, vertical climb,

Hızlı, pürüzsüz ve dikey bir tırmanış

but when you slow it down,

ancak yavaşlattığınızda

you see something very different.

çok farkı şeyler görüyorsunuz.

Here's what they do.

Yaptıkları aslında şu:

They intentionally have a head-on collision with the wall

Kasten kafalarıyla duvara çarpıyorlar böylece

so they don't slow down and can transition up it

75 mili saniyede

in 75 milliseconds.

yavaşlamadan yukarıya geçiş yapıyorlar.

And they can do this in part because they have

Bunu yapmalarını sağlayan

extraordinary exoskeletons.

olağanüstü sert dış kabuğa sahip olmaları.

And they're really just made up of compliant joints

Ve bu hayvanlar uyumlu eklemlerden oluşuyorlar.

that are tubes and plates

Eklemler birbirlerine tüpler

connected to one another.

ve tabakalarla bağlı.

Here's a dissection of an abdomen of a cockroach.

Hamam böceğinin karın bölgesinden bir kesit.

You see these plates, and you see the compliant membrane.

Tabakaları ve yumuşak zarı görüyorsunuz.

My engineering colleague at Berkeley

Berkley'den mühendis meslektaşım

designed with his students

öğrencileriyle birlikte

a novel manufacturing technique

dillere destan üretim tekniği tasarladı.

where you essentially origami the exoskeleton,

Bu teknikte iskeleti origamileştiriyorsunuz

you laser cut it, laminate it,

lazer kesimle ve katman katman

and you fold it up into a robot.

parçaları birleştirip robot haline getiriyorsunuz.

And you can do that now in less than 15 minutes.

Tüm bunları 15 dakikanın altında yapabilirsiniz.

These robots, called DASH,

Bu robotlara DASH adını verdiler.

for Dynamic Autonomous Sprawled Hexapod,

Dinamik Otonom Altıbacaklı Esnek (DASH) robotlar

are highly compliant robots,

ve yüksek düzeyde uyumlu

and they're remarkably robust as a result

ve dikkate değer düzeyde güçlü robotları

of these features.

bu teknikle yaptılar.

They're certainly incredibly damage resistant.

İnanılmaz şekilde hasarlara karşı dirençliler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

They even have some of the behaviors of the cockroaches.

Hatta hamam böceklerinin bazı özelliklerine bile sahipler.

So they can use their smart, compliant body

Akıllı ve uyumlu gövdeleri sayesinde

to transition up a wall

çok basit şekilde

in a very simple way.

duvara tırmanabilirler.

They even have some of the beginnings

Basit düzeyde

of the rapid inversion behavior

ortadan kaybolmalarını sağlayan

where they disappear.

ters dönme hareketini yapabiliyorlar.

Now we want to know why they can go anywhere.

Onların neden her yere gidebileceklerini bilmek istiyoruz.

We discovered that they can go through

Üç milimetrelik aralıklarla gidebildiklerini

three-millimeter gaps,

keşfettik.

the height of two pennies, two stacked pennies,

İki kuruşun yüksekliğine denk gelen bir aralık.

and when they do this,

Aslında yaptıkları

they can actually run through those confined spaces

yüksek hızda basık olarak koşmak,

at high speeds,

her ne kadar

although you never see it.

sizler asla göremeseniz de.

To understand it better,

Daha iyi anlaşılsın diye

we did a CT scan of the exoskeleton

iskeletinin tomografisini çektik.

and showed that they can compress their body

Hamam böcekleri vücutlarını

by over 40 percent.

yüzde 40 sıkıştırabiliyor.

We put them in a materials testing machine

Gerilim-şekil değişim analizi

to look at the stress strain analysis

için onları madde test makinesine koyduk

and showed that they can withstand forces

ve sonuç hamam böceklerini ağırlıklarının

800 times their body weight,

800 katına katlanabiliyor.

and after this they can fly and run

Ve bu gerilimden sonra

absolutely normally.

normal olarak uçabiliyor ve koşabiliyor.

So you never know where

Bundan mütevellit meraka dayalı

curiosity-based research will lead,

bir araştırmanın nereye gideceğini asla bilemezsiniz

and someday you may want a swarm

ve bir gün hamam böceklerinden esinlenmiş

of cockroach-inspired robots

robot sürüsünün size

to come at you.

gelmesini isteyebilirsiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)