Karima Bennoune: The side of terrorism that doesn't make headlines

Karima Bennoune: Terörizmin manşetlere taşınmayan tarafı

Çeviri: Melisa McDermott Gözden geçirme: Siir Tecirlioglu

Could I protect my father

Babamı

from the Armed Islamic Group with a paring knife?

bir soyma bıçağı olan Silahlı Islami Grubundan kurtarabilir miydim?

That was the question I faced

1993 yılı haziran ayında bir salı sabahı,

one Tuesday morning in June of 1993,

hukuk öğrencisiyken

when I was a law student.

karşı karşıya kaldığım soru buydu.

I woke up early that morning

O sabah erken kalktım

in Dad's apartment

Cezayir'de Cezayir şehrinin kenar mahallelerinde bulunan,

on the outskirts of Algiers, Algeria,

babamın dairesinde,

to an unrelenting pounding on the front door.

ön kapının durmadan vurulmasıyla.

It was a season as described by a local paper

Bir yerel gazetenin anlattığı gibi

when every Tuesday a scholar fell

her salı bir okumuş kişinin

to the bullets of fundamentalist assassins.

aşırı tutucu katillerin kurşunlarıyla düştüğü bir sezondu.

My father's university teaching of Darwin

Benim babamın üniversitesinin Darwin'i öğretmesiyle

had already provoked a classroom visit

daha önce bir sınıf ziyaretini provoke etmişti

from the head of the so-called Islamic Salvation Front,

sözde Islami Kurtuluş Örgütü''nün başkanından,

who denounced Dad as an advocate of biologism

bu başkan babamı biyoloji savunuculuğundan dolayı kınamış

before Dad had ejected the man,

bunu babam onu dışarı atmadan önce söylemiş,

and now whoever was outside

sonra da dışarıdaki adam,

would neither identify himself nor go away.

ne kimliğini açıklamış ne de oradan uzaklaşmış.

So my father tried to get the police on the phone,

O zaman da babam polisi telefonla aramaya çalışmış

but perhaps terrified by the rising tide

ama belki de daha önce birçok Cezayirli memurların canını almış

of armed extremism that had already claimed

silahlı aşırıcılığın

the lives of so many Algerian officers,

gittikçe artmasından dolayı,

they didn't even answer.

cevap veren olmamış.

And that was when I went to the kitchen,

Ve o zaman ben mutfağa gittim,

got out a paring knife,

elime bir soyma bıçağı aldım

and took up a position inside the entryway.

ve evin girişinde bir pozisyon aldım.

It was a ridiculous thing to do, really,

Yaptığım saçma bir şeydi, gerçekten,

but I couldn't think of anything else,

ama yapacak başka bir şey düşünemedim,

and so there I stood.

öylece durdum.

When I look back now, I think that that was the moment

Şimdi dönüp baktığımda düşünüyorum da, o an

that set me on the path was to writing a book

beni "Your Fatwa Does Not Apply Here:

called "Your Fatwa Does Not Apply Here:

Untold Stories from the Fight Against Muslim Fundamentalism."

Untold Stories from the Fight Against Muslim Fundamentalism."

adlı kitabı yazma yoluna koyan andı.

The title comes from a Pakistani play.

Başlığı bir Pakistanlı oyundan gelir.

I think it was actually that moment

Bence aslında o an

that sent me on the journey

beni Müslüman soyundan gelen 300 kişi

to interview 300 people of Muslim heritage

ve yaklaşık 30 ülkeden insanla

from nearly 30 countries,

röportaj yapma yoluna koyan andı,

from Afghanistan to Mali,

Afganistan'dan Mali'ye kadar,

to find out how they fought fundamentalism

babamın yaptığı gibi barışçıl bir şekilde

peacefully like my father did,

nasıl aşırıcılığa karşı savaştıklarını

and how they coped with the attendant risks.

ve beraberinde gelen risklerle nasıl başa çıktıklarını öğrenmek için.

Luckily, back in June of 1993,

Allah'tan, 1993 haziranında,

our unidentified visitor went away,

bizim tanınmayan misafirimiz gitti,

but other families were so much less lucky,

ama başka aileler çok daha şanssızdı,

and that was the thought that motivated my research.

bu düşünce de benim araştırmamı teşvik etti.

In any case, someone would return

Her şekilde, birisi geri döner

a few months later and leave a note

bir kaç ay sonra ve bir not bırakır

on Dad's kitchen table,

babamın mutfak masasına

which simply said, "Consider yourself dead."

üzerinde yalnızca, "Kendini ölmüş bil." yazan bir not brakır.

Subsequently, Algeria's fundamentalist armed groups

Arkasından, Cezayir'in silahlı aşırıcı grupları

would murder as many as 200,000 civilians

200,000 kadar çok sayıda sivil öldürür

in what came to be known

1990'ların karanlık on yılı

as the dark decade of the 1990s,

olarak anılan zamanda,

including every single one

burada gördüğünüz her bir

of the women that you see here.

kadın da dahil olmak üzere.

In its harsh counterterrorist response,

Terörle mücadelenin sert tepkisinde,

the state resorted to torture

eyalet işkenceye

and to forced disappearances,

ve zorlanmış kaybolmalara başvurdu

and as terrible as all of these events became,

ve bütün bu korkunç olaylar olurken,

the international community largely ignored them.

uluslararası topluluk onları görmezden geldi.

Finally, my father, an Algerian peasant's son turned professor,

Sonunda, benim babam, bir Cezayirli cahilin profesör olmuş oğlu,

was forced to stop teaching at the university

üniversitede öğretmenlik yapması engellendi

and to flee his apartment,

ve dairesinden kaçtı

but what I will never forget

ama benim hiç unutmayacağım şey

about Mahfoud Bennoune, my dad,

Mahfoud Bennoune hakkında, benim babam,

was that like so many other Algerian intellectuals,

birçok başka Cezayirli enteller gibi,

he refused to leave the country

ülkesini terk etmeyi reddetti

and he continued to publish pointed criticisms,

ve eleştiriler yayınlamaya devam etti,

both of the fundamentalists

hem aşırıcılara karşı

and sometimes of the government they battled.

hem de bazen savaştıkları hükumete karşı.

For example, in a November 1994 series

Örneğin, El Watan gazetesinin

in the newspaper El Watan

bir 1994 kasım serisinde

entitled "How Fundamentalism

"Aşırıcılık Nasıl Eşi Benzeri Olmayan

Produced a Terrorism without Precedent,"

Bir Terörizm Oluşturdu" başlıklı yazıyla,

he denounced what he called

babam atalarımızın yaşadığı

the terrorists' radical break with the true Islam

gerçek İslamdan teröristlerin radikal ayrılığını

as it was lived by our ancestors.

kınadı.

These were words that could get you killed.

Bu tür sözler sizi öldürebilirdi.

My father's country taught me

Benim babamın ülkesi bana

in that dark decade of the 1990s that

o 1990'ların karanlık on yılı içinde

the popular struggle against Muslim fundamentalism

Müslüman aşırı tutuculuğuna karşı olan popüler mücadele

is one of the most important

dünyanın

and overlooked human rights struggles

en önemli

in the world.

ve en çok görmemezlikten gelinen insan hakları mücadelesidir.

This remains true today, nearly 20 years later.

Bu bugün bile, neredeyse 20 yıl sonra, doğru olan bir şey.

You see, in every country

Bakın, benim ülkemde

where you hear about armed jihadis

sivilleri hedef alan

targeting civilians,

cihatçıları duyuyorsunuz,

there are also unarmed people

ayrıca hiç duymadığınız militanlara kafa tutan

defying those militants that you don't hear about,

silahsız insanlar da var

and those people need our support to succeed.

ve o insanlar galip gelmek için bizim desteğimize ihtiyaçları var.

In the West, it's often assumed

Batıda, çoğu zaman zannediliyor ki

that Muslims generally condone terrorism.

Müslümanlar genellikle terörizme göz yumuyorlar.

Some on the right think this because they view

Sağcı olan bazıları bunu düşünüyor

Muslim culture as inherently violent,

çünkü Müslüman kültürünü doğuştan şiddetli olarak görüyor

and some on the left imagine this

ve solcu olan bazıları da bunu hayal ediyor

because they view Muslim violence,

çünkü Müslüman şiddetini,

fundamentalist violence,

aşırı tutucu şiddeti olarak,

solely as a product of legitimate grievances.

sadece meşru dertlerin bir ürünü olarak görüyorlar.

But both views are dead wrong.

Ama iki görüş de çok yanlış.

In fact, many people of Muslim heritage

Hatta, bütün dünyadaki

around the world are staunch opponents

Müslüman soyundan gelen bir çok insan

both of fundamentalism and of terrorism,

hem aşırı tutuculuğa hem de terörizme karşı emin rakiptir

and often for very good reason.

ve çoğunlukla iyi bir sebeple.

You see, they're much more likely to be victims

Görüyorsunuz, onların bu şiddetin kurbanı olmaları çok daha olağan

of this violence than its perpetrators.

faili olmalarından.

Let me just give you one example.

Size bir örnek vermeme izin verin.

According to a 2009 survey

Bir 2009 yılı Arap dili medya kaynağının

of Arabic language media resources,

anketine göre,

between 2004 and 2008,

2004 ve 2008 yılları arasında,

no more than 15 percent of al Qaeda's victims

El Kaide'nin kurbanlarından yalnızca yüzde 15'i

were Westerners.

Batılı'ydı.

That's a terrible toll, but the vast majority

Bu korkunç bir pay ama Müslüman aşırı tutucular tarafından öldürülen

were people of Muslim heritage,

insanların büyük çoğunluğu

killed by Muslim fundamentalists.

Müslüman soyundandı.

Now I've been talking for the last five minutes

Şimdi ben son beş dakikadır

about fundamentalism, and you have a right to know

aşırı tutuculuk hakkında konuşuyorum ve sizin

exactly what I mean.

tam olarak ne demek istediğimi bilmeye hakkınız var.

I cite the definition given by the Algerian sociologist

Cezayirli sosyolog Marieme Helle Lucas tarafından

Marieme Helie Lucas,

verilen tanımı alıntı yapıyorum

and she says that fundamentalisms,

ve o diyor ki aşırı tutucular,

note the "s," so within all of the world's

-lar ekine dikkat edin, yani dünyadaki bütün

great religious traditions,

büyük dini geleneklerin içinde,

"fundamentalisms are political movements of the extreme right

"aşırı tutuculuklar aşırı sağcı politik hareketler

which in a context of globalization

ki küreselleşme bağlamında

manipulate religion in order to achieve

dini kendi politik hedeflerine ulaşmak için

their political aims."

kullanmaktır."

Sadia Abbas has called this the radical politicization

Sadia Abbas buna ilahiyatın

of theology.

kökten politikalaşması demiştir.

Now I want to avoid projecting the notion

Şimdi ben Müslüman aşırı tutuculuğu adında her yerde aynı olan

that there's sort of a monolith out there

bir tür tek parça olduğu

called Muslim fundamentalism that is the same everywhere,

fikrini aşılamaktan kaçınmak istiyorum

because these movements also have their diversities.

çünkü bu hareketler de farklılık gösterirler.

Some use and advocate violence.

Bazıları şiddeti kullanır ve savunur.

Some do not, though they're often interrelated.

Bazıları yapmaz ama çoğu zaman iç içeler.

They take different forms.

Değişik biçimler alırlar.

Some may be non-governmental organizations,

Bazıları hükümet dışı kuruluşlardır,

even here in Britain like Cageprisoners.

burada İngiltere'de bile Cageprisoners gibi.

Some may become political parties,

Bazıları politik partiye dönüşebilir,

like the Muslim Brotherhood,

Müslüman Kardeşliği gibi

and some may be openly armed groups

ve bazıları da açık silahlı gruplardır

like the Taliban.

Taliban gibi.

But in any case, these are all radical projects.

Ama her şekilde, bunlar hep kökten projeler.

They're not conservative or traditional approaches.

Muhafazakar veya geleneksel yaklaşımlar değiller.

They're most often about changing people's relationship with Islam

Onlar çoğu zaman insanları İslamla olan ilişkilerini

rather than preserving it.

saklamaktan çok değiştirmeye çalışırlar.

What I am talking about is the Muslim extreme right,

Benim demeye çalıştığım şey ekstrem Müslüman hak

and the fact that its adherents are

ve yandaşlarının da

or purport to be Muslim

Müslüman olduğu ya da anlamına gelmesi

makes them no less offensive

gerçeği de

than the extreme right anywhere else.

onları her hangi bir aşırı sağcıdan daha az kötü yapmaz.

So in my view, if we consider ourselves

Yani bana göre, eğer kendimizi

liberal or left-wing,

özgürlükçü veya solcu olarak görüyorsak,

human rights-loving or feminist,

insan hakları savunucusu veya feminist,

we must oppose these movements

bu hareketlere karşı gelmeliyiz

and support their grassroots opponents.

ve temel rakiplerini desteklemeliyiz.

Now let me be clear

Şimdi açıkçası

that I support an effective struggle

ben aşırı tutuculuğa karşı

against fundamentalism,

sağlam bir mücadeleyi destekliyorum

but also a struggle that must itself

ama aynı zamanda uluslararası hukuka uyan,

respect international law,

bir mücadele olmalı ki

so nothing I am saying should be taken

söylediğim hiç birşey

as a justification for refusals

demokrasiyi

to democratize,

retlere karşı bir mazeret olmasın diye

and here I send out a shout-out of support

ve buradan bugün Cezayir Barakat'taki demokrasi yanlısı harekete

to the pro-democracy movement in Algeria today, Barakat.

bir destek çağrısı yapıyorum.

Nor should anything I say be taken

Söylediğim hiç birşey

as a justification of violations of human rights,

insan hakları ihlaline bir mazeret de olmamalı,

like the mass death sentences

bu hafta Mısır'da yapılan

handed out in Egypt earlier this week.

toplu infazlar gibi.

But what I am saying

Ama demeye çalıştığım

is that we must challenge these Muslim fundamentalist movements

bu aşırı tutucu Müslüman hareketlere meydan okumalıyız

because they threaten human rights

çünkü insan haklarına bir tehditler

across Muslim-majority contexts,

çoğunlukta Müslüman yerlere karşı

and they do this in a range of ways,

ve bunu değişik şekillerde yapıyorlar,

most obviously with the direct attacks on civilians

en belirgin olanı sivillere direkt saldırılarla

by the armed groups that carry those out.

bunları yapan silahlı gruplar tarafından.

But that violence is just the tip of the iceberg.

Ama o şiddet sadece başlangıcı.

These movements as a whole purvey discrimination

Bu hareketler dini ve cinsel azınlıklara karşı

against religious minorities and sexual minorities.

ayrımcılığı sağlar.

They seek to curtail the freedom of religion

Onlar başka bir şekilde ibadet eden

of everyone who either practices in a different way

veya hiç etmeyen insanların

or chooses not to practice.

dini özgürlüklerini kısıtlamayı amaçlıyorlar.

And most definingly, they lead an all-out war

Ve en tanımlayıcı olarak, kadın haklarına

on the rights of women.

tam bir savaşın öncüleridir.

Now, faced with these movements

Şimdi, bu hareketlerle karşı karşıya kalarak

in recent years, Western discourse

son zamanlarda, Batılı konuşmaları

has most often offered

çoğu zaman

two flawed responses.

iki hatalı cevap sundu.

The first that one sometimes finds on the right

İlki bazen sağda bulunan

suggests that most Muslims are fundamentalist

önerilen düşüncenin Müslümanların çoğu aşırı tutucu

or something about Islam is inherently fundamentalist,

ya da İslam hakkında bir şey özünde aşırı tutucu

and this is just offensive and wrong,

ve bu aşağılatıcı ve yanlış

but unfortunately on the left one sometimes encounters

ama ne yazık ki solda karşılaşılan şey

a discourse that is too politically correct

Müslüman aşırı tutuculuğun varlığını kabul edemeyecek kadar

to acknowledge the problem of Muslim fundamentalism at all

fazla politik konuşmalar olması

or, even worse, apologizes for it,

ya da, daha kötüsü, onun için özür dilemek

and this is unacceptable as well.

ve bu da kabul edilemez.

So what I'm seeking is a new way

Yani ben bütün bunları konuşacak

of talking about this all together,

yeni bir yol arıyorum,

which is grounded in the lived experiences

yaşanmış olaylar ve ön saflardaki insanların umutlarında

and the hope of the people on the front lines.

çakılmış olan.

I'm painfully aware that there has been

Ben acı bir şekilde farkındayım ki

an increase in discrimination against Muslims in recent years

Müslümanlara karşı ayrımcılıkta bir artış olduğunun

in countries like the U.K. and the U.S.,

Birleşik Krallık ve ABD gibi ülkelerde

and that too is a matter of grave concern,

ve bu da büyük bir endişe kaynağı,

but I firmly believe

ama ben inanıyorum ki

that telling these counter-stereotypical stories

bu aşırı tutuculara karşı gelmiş

of people of Muslim heritage

ve onların bir numaralı kurbanı olmuş

who have confronted the fundamentalists

Müslüman soyundan gelenlerin

and been their primary victims

stereotip karşıtı hikayeler anlatmak da

is also a great way of countering that discrimination.

o ayrımcılığın üstesinden gelinebilecek harika bir yoldur.

So now let me introduce you

Şimdi sizi

to four people whose stories

büyük bir onurla anlatacağım

I had the great honor of telling.

dört kişiyle tanıştırayım.

Faizan Peerzada and the Rafi Peer Theatre

Faizan Peerzada ve babasının adı verilmiş

workshop named for his father

Rafi Peer Tiyatrosu workshopu

have for years promoted the performing arts

Pakistan'da

in Pakistan.

yıllardır güzel sanatları teşvik etmiştir.

With the rise of jihadist violence,

Cihatçı şiddetlerin artmasıyla,

they began to receive threats

tehditler almaya başlamışlar

to call off their events, which they refused to heed.

etkinliklerini iptal etmeleri için, ki onlara aldırış etmediler.

And so a bomber struck their 2008

Ve sonra bir bombacı onların 2008

eighth world performing arts festival in Lahore,

Lahore sekizinci güzel sanatlar festivalini bombaladı,

producing rain of glass

etkinliğe düşen

that fell into the venue

bir cam yağmuru yaratıp

injuring nine people,

dokuz kişiyi yaraladı

and later that same night,

ve yine aynı gece daha sonra,

the Peerzadas made a very difficult decision:

Peerzadalar çok zor bir karar verdiler:

they announced that their festival

festivallerinin

would continue as planned the next day.

planlandığı gibi ertesi günü de devam edeceğini duyurdular.

As Faizan said at the time,

Faizan'ın da o zaman dediği gibi,

if we bow down to the Islamists,

İslamcılara boyun eğersek,

we'll just be sitting in a dark corner.

yalnızca karanlık bir köşede oturuyor oluruz.

But they didn't know what would happen.

Ama ne olacağını bilmiyorlardı.

Would anyone come?

Kimse gelir miydi?

In fact, thousands of people came out the next day

Aslında, ertesi günü binlerce insan geldi

to support the performing arts in Lahore,

Lahore'deki güzel sanatları desteklemek için

and this simultaneously thrilled

ve bu Faizan'ı hem heyecanlandırdı

and terrified Faizan,

hem de korkuttu

and he ran up to a woman

ve iki küçük çocuğuyla gelmiş olan

who had come in with her two small children,

bir kadına koştu

and he said, "You do know there was a bomb here yesterday,

ve dedi ki,"Biliyorsunuz burada dün bir bomba patladı

and you do know there's a threat here today."

ve biliyorsunuz ki bugün de olma tehdidi var."

And she said, "I know that,

Ve kadın dedi ki,"Bunu biliyorum,

but I came to your festival

ama ben festivalinize

with my mother when I was their age,

annemle gelmiştim çocuklarımın yaşındayken

and I still have those images in my mind.

ve o görüntüler hala kafamda.

We have to be here."

Burada olmamız lazım."

With stalwart audiences like this,

Böyle güvenilir izleyicilerle,

the Peerzadas were able to conclude

Peerzadalar festivallerini

their festival on schedule.

zamanında bitirebildiler.

And then the next year,

Ve de bir sonraki yıl,

they lost all of their sponsors

bütün sponsorlarını

due to the security risk.

güvenlik riskiyle kaybettiler.

So when I met them in 2010,

Sonra 2010'da onlarla tanıştığımda,

they were in the middle of the first subsequent event

bir sonraki etkinliklerinin ortasındalardı

that they were able to have in the same venue,

aynı yerde yapabilme olanağı bulmuşlardı

and this was the ninth youth performing arts festival

ve bu dokuzuncu gençlik güzel sanatlar etkinliğiydi

held in Lahore in a year when that city

daha önce 44 terör saldırısı olan bir yıl geçiren

had already experienced 44 terror attacks.

Lahore'de düzenleniyordu.

This was a time when the Pakistani Taliban

O sıralar Pakistanlı Taliban

had commenced their systematic targeting

Malala Yousafzai'yle sonuçlanan,

of girls' schools that would culminate

kız okullarına

in the attack on Malala Yousafzai.

sistematik hedeflemelerin başlandığı zamanlardı.

What did the Peerzadas do in that environment?

Peki Peerzadalar öyle bir çevrede ne yaptılar?

They staged girls' school theater.

Bir kızlar okulu tiyatrosu sergilediler.

So I had the privilege of watching "Naang Wal,"

Yani ben "Naang Wal"ı seyretme ayrıcalığını elde ettim

which was a musical in the Punjabi language,

ki bu müzikal Pencap dilindeydi

and the girls of Lahore Grammar School

ve Lahore Gramer Okulu kızları

played all the parts.

bütün rolleri oynadılar.

They sang and danced,

Şarkı söyleyip dans ettiler,

they played the mice and the water buffalo,

fareleri oynadılar ve mandayı da

and I held my breath, wondering,

ve nefesimi tutup merak ettim,

would we get to the end

bu muhteşem gösterinin

of this amazing show?

sonuna gelebilecek miydik?

And when we did, the whole audience

Ve sonuna geldiğimizde, bütün seyirciler

collectively exhaled,

hep beraber nefes verdi

and a few people actually wept,

ve bazı insanlar da resmen ağladı

and then they filled the auditorium

ve sonra da oditoryumu

with the peaceful boom of their applause.

huzurlu bir alkış patlamasıyla doldurdular.

And I remember thinking in that moment

Ve o anda iki yıl önce

that the bombers made headlines here

bombacılar burada manşetlere taşındığını

two years before

düşündüğümü hatırlıyorum

but this night and these people

ama o gece ve o insanlar

are as important a story.

aynı önemde bir hikayeler.

Maria Bashir is the first and only

Maria Bashir Afganistan'daki

woman chief prosecutor in Afghanistan.

ilk ve tek kadın baş savcısıdır.

She's been in the post since 2008

2008 yılından beri görevde

and actually opened an office to investigate

ve hatta kadınlara karşı şiddetleri

cases of violence against women,

incelemek için bir ofis açtı,

which she says is the most important area

onun dediğine göre vekaletindeki

in her mandate.

en önemli bölgedir.

When I meet her in her office in Herat,

Onunla Herat'taki ofisinde görüştüğümde,

she enters surrounded by

dört kocaman silahlı dört iri adam

four large men with four huge guns.

eşliğinde girdi içeri.

In fact, she now has 23 bodyguards,

Hatta, şu an 23 korumacısı var

because she has weathered bomb attacks

çünkü neredeyse çocuklaını öldüren

that nearly killed her kids,

bomba saldırıları geçirmiş

and it took the leg off of one of her guards.

ve saldırılar bir korumacısının bir bacağını almış.

Why does she continue?

Neden devam ediyor?

She says with a smile that that is the question

Bir gülümsemeyle diyor ki o herkesin

that everyone asks—

sorduğu soru-

as she puts it, "Why you risk not living?"

onun deyimiyle,"Sen neden yaşamamayı riske sokmuyorsun?"

And it is simply that for her,

Ve budur yalnızca onun için,

a better future for all the Maria Bashirs to come

gelecek bütün Maria Bashirlere daha iyi bir gelecek

is worth the risk,

riske değerdir

and she knows that if people like her

ve biliyor ki onun gibi insanlar

do not take the risk,

riski almazsa

there will be no better future.

daha iyi bir gelecek olmayacak.

Later on in our interview,

Röportajımızın devamında,

Prosecutor Bashir tells me how worried she is

Savcı Bashir bana ne kadar endişelendiğini söylüyor

about the possible outcome

hükumetin Taliban'la,

of government negotiations with the Taliban,

onu öldürmeye çalışan insanlarla,

the people who have been trying to kill her.

görüşmelerinin olası sonuçlarından,

"If we give them a place in the government,"

"Eğer onlara hükumette bir yer verirsek,"

she asks, "Who will protect women's rights?"

"Kadın haklarını kim koruyacak?" diye soruyor.

And she urges the international community

Ve uluslararası topluluğun

not to forget its promise about women

kadınlar hakkındaki sözü unutmamalarını

because now they want peace with Taliban.

rica ediyor

A few weeks after I leave Afghanistan,

çünkü şimdi Taliban'la barış istiyorlar.

I see a headline on the Internet.

Afganistan'dan ayrıldıktan bir kaç hafta sonra,

An Afghan prosecutor has been assassinated.

internette bir haber görüyorum,

I google desperately,

Bir Afgan savcıya suikast düzenlendi.

and thankfully that day I find out

Çaresizce googleladım

that Maria was not the victim,

ve şükürler olsun o gün öğreniyorum ki

though sadly, another Afghan prosecutor

Maria kurban değildi,

was gunned down on his way to work.

ama maalesef, bir başka Afgan savcı

And when I hear headlines like that now,

işe giderken silahla öldürülmüş.

I think that as international troops

Ve şimdi bunun gibi haberler duyduğumda,

leave Afghanistan this year and beyond,

uluslararası bölükler

we must continue to care

Afganistan'ı bu yıl ve gelecek yıllarda terk ederken,

about what happens to people there,

oradaki insanlara neler olduğunu

to all of the Maria Bashirs.

umursamaya devam etmeliyiz,

Sometimes I still hear her voice in my head

bütün Maria Bashirleri.

saying, with no bravado whatsoever,

Bazen hala onun sesi aklımda

"The situation of the women of Afghanistan

hiç bir kabadayılık yapmadan, diyor ki,

will be better someday.

"Afganistan'daki kadınların durumu

We should prepare the ground for this,

bir gün daha iyi olacak.

even if we are killed."

Bunun için hazırlanmalıyız,

There are no words adequate

öldürülsek bile."

to denounce the al Shabaab terrorists

Yeterli kelimeler yok

who attacked the Westgate Mall in Nairobi

al Shabaab teröristlerini kınamak için

on the same day as a children's cooking competition

Nairobi'deki Westgate Alışveriş Merkezine

in September of 2013.

They killed 67, including poets and pregnant women.

saldıran

Far away in the American Midwest,

aynı gün bir çocuk yemek pişirme yarışması olarak

I had the good fortune of meeting Somali-Americans

Eylül 2013'te.

who were working to counter the efforts of al Shabaab

67 kişi öldürdüler, şairler ve hamile kadınlar dahil olmak üzere.

to recruit a small number of young people

Uzaklarda A.B.D'nin orta bölgesinde,

from their city of Minneapolis

Somali-Amerikalılarla tanışma fırsatını buldum

to take part in atrocities like Westgate.

ki onlar al Shabaab çalışmalarını durdurma üzerinde çalışıyorlardı

Abdirizak Bihi's studious

şehirleri Minneapolis'ten

17-year-old nephew Burhan Hassan

küçük sayıda genç insan gruba dahil etmeye çalışıyorlardı

was recruited here in 2008,

Westgate gibi vahşetlerde yer almak için.

spirited to Somalia,

Abdirizak Bihi'nin çalışkan

and then killed when he tried to come home.

17 yaşındaki yeğeni Burhan Hassan

Since that time, Mr. Bihi,

buraya 2008 yılında kaydedildi,

who directs the no-budget Somali Education and Advocacy Center,

Somali'ye uçuruldu

has been vocally denouncing the recruitment

ve sonra da eve dönmeye çalışınca öldürüldü.

and the failures of government

O zamandan beri, Bihi Bey,

and Somali-American institutions

parasız Somalili Eğitim ve Avukatlık Merkezi'ni yöneten,

like the Abubakar As-Saddique Islamic Center

gruba kaydedilmeleri açıkça kınıyor

where he believes his nephew was radicalized

ve hükumetin başarısızlıklarını

during a youth program.

ve Somali-Amerikan kurumları

But he doesn't just criticize the mosque.

Abubakar As-Saddique İslam Merkezi gibi

He also takes on the government

oradaki bir gençlik programında

for its failure to do more

yeğeninin radikalleştirildiğine inanıyor.

to prevent poverty in his community.

Ama sadece camiiyi eleştirmiyor.

Given his own lack of financial resources,

Hükumeti de çevresindeki fakirliği engellemek için

Mr. Bihi has had to be creative.

daha fazla bir şey yapmamasını da ele alıyor.

To counter the efforts of al Shabaab

Kendi ekonomik yetersizliği karşısında,

to sway more disaffected youth,

Bihi Bey'in yaratıcı olması gerekti.

in the wake of the group's 2010 attack

al Shabaab'ın daha fazla soğumuş genci yoldan çıkarma

on World Cup viewers in Uganda,

çabalarını engellemek için,

he organized a Ramadan basketball tournament

grubun 2010'daki Uganda'da Dünya Kupası izleyenlere olan

in Minneapolis in response.

saldırılarından sonra,

Scores of Somali-American kids came out

karşılık olarak Minneapolis'te

to embrace sport

bir Ramazan basketbol maçı düzenledi.

despite the fatwa against it.

Çok büyük sayılarda Somalili-Amerıkalı çocuk geldi

They played basketball

sporu bağırlarına basmak için

as Burhan Hassan never would again.

ona karşı olan fetvaya rağmen.

For his efforts, Mr. Bihi has been ostracized

Burhan Hassan bir daha oynayamayacağı için

by the leadership of the Abubakar As-Saddique Islamic Center,

basketbol oynadılar.

with which he used to have good relations.

Çabaları için, Bihi Bey Abubakar As-Saddique Islam Merkezinin lideri tarafından

He told me, "One day we saw the imam on TV

aforoz edildi,

calling us infidels and saying,

eskiden iyi ilişkiler içinde oldukları halde.

'These families are trying to destroy the mosque.'"

Bana dedi ki, "Bir gün imamı televizyonda gördük

This is at complete odds

bize imansız diyordu ve

with how Abdirizak Bihi understands

Bu aileler camiyi yok etmeye çalışıyorlar."

what he is trying to do

Bu Abdirizak Bihi'nin onun ne yaptığını

by exposing al Shabaab recruitment,

anlamaya çalışmasıyla ters düşüyor

which is to save the religion I love

al Shabaab'ın insan toplamasını açığa çıkararak,

from a small number of extremists.

ki yaptığı sevdiğim dini

Now I want to tell one last story,

küçük sayıda aşırıcıların elinden kurtarmak.

that of a 22-year-old law student in Algeria

Şimdi son bir hikaye anlatmak istiyorum,

named Amel Zenoune-Zouani

Cezayir'de 22 yaşındaki bir hukuk öğrencisinin

who had the same dreams of a legal career

Amel Zenoune-Zouani adında

that I did back in the '90s.

benim 90'lardaki gibi

She refused to give up her studies,

aynı hukuk kariyer hayali kuruyordu.

despite the fact that the fundamentalists

Derslerinden vazgeçmeyi kabul etmedi,

battling the Algerian state back then

o zamanlar Cezayir devletiyle savaşan

threatened all who continued their education.

aşırıcıların

On January 26, 1997, Amel boarded the bus

okula devam eden herkesi tehdit etmelerine rağmen.

in Algiers where she was studying

26 Ocak 1997'de, Amel bir ramazan akşamı eve gitmek

to go home and spend a Ramadan evening

ve ailesiyle geçirmek için

with her family,

okuduğu Cezayir şehrinden

and would never finish law school.

otobüse bindi

When the bus reached the outskirts

ve hukuk fakültesini bitiremedi.

of her hometown, it was stopped

Otobüs oturduğu mahallenin sınırlarına geldiğinde

at a checkpoint manned by men

Silahlı İslam Örgütünden

from the Armed Islamic Group.

adamlar tarafından bakılan

Carrying her schoolbag,

kontrol noktasında durduruldu.

Amel was taken off the bus

Okul çantasını taşıyarak

and killed in the street.

Amel otobüsten indirildi

The men who cut her throat

ve sokakta öldürüldü.

then told everyone else,

Boğazını kesen adamlar

"If you go to university,

sonra da diğer herkese,

the day will come when we will kill all of you

"Eğer üniversiteye giderseniz,

just like this."

hepinizi aynen böyle öldürdüğümüz

Amel died at exactly 5:17 p.m.,

gün gelecek.

which we know because when she fell in the street,

Amel tam akşam üzeri 5:17'de öldü,

her watch broke.

bunu sokağa düştüğünde,

Her mother showed me the watch

saatinin kırılmasıyla biliyoruz.

with the second hand still aimed

Annesi bana saati gösterdi

optimistically upward

hala saniye kolu

towards a 5:18 that would never come.

iyimser bir şekilde yukarı doğruydu

Shortly before her death,

hiç gelmeyecek olan 5:18'e doğru.

Amel had said to her mother of herself

Ölümünden kısa bir süre önce,

and her sisters,

Amel annesine kendisinden

"Nothing will happen to us, Inshallah, God willing,

ve kız kardeşlerinden bahsederek,

but if something happens,

"Bize hiç bir şey olmayacak, İnşallah, Allah kısmet ederse,

ama eğer olursa,

you must know that we are dead for knowledge.

bilmelisin ki biz bilgi için öldük.

You and father must keep your heads held high."

"Sen ve babam başınızı dik tutmalısınız."

The loss of such a young woman is unfathomable,

Böylesi bir genç kızı kaybetmek akıl ermez bir şey

and so as I did my research

ve böylece araştırmamı yaptığım sırada

I found myself searching for Amel's hope again

kendimi tekrar Amel'in umudunu ararken buldum

and her name even means "hope" in Arabic.

ve hatta isminin anlamı Arapça'da umut demek.

I think I found it in two places.

Galiba umudu iki yerde buldum.

The first is in the strength of her family

Birincisi ailesindeki güç

and all the other families to continue telling their stories

ve diğer bütün kendi hikayelerini anlatan ailelerde

and to go on with their lives despite the terrorism.

ve teröre karşı hayatlarına devam etmelerinde.

In fact, Amel's sister Lamia overcame her grief,

Hatta, Amel'in kız kardeşi Lamia üzüntüsünü aşıp

went to law school,

hukuk fakültesine girdi

and practices as a lawyer in Algiers today,

ve bugün Cezayir şehrinde avukat olarak görev yapıyor,

something which is only possible

yalnızca silahlı aşırıcıların

because the armed fundamentalists

ülkede büyük ölçüde yenilmesi

were largely defeated in the country.

sayesinde olabilecek bir şey.

And the second place I found Amel's hope

Ve Amel'in umudunu bulduğum ikinci yer de

was everywhere that women and men

her yerde kadın ve erkekler

continue to defy the jihadis.

cihatçılara karşı çıkmaya devam ediyordu.

We must support all of those in honor of Amel

Tüm onları Amel onuruna desteklemeliyiz

who continue this human rights struggle today,

halen insan hakları mücadelesine devam edenleri,

like the Network of Women Living Under Muslim Laws.

Network of Women gibi.

It is not enough, as the victims rights advocate

Yetmiyor, kurban hakları savunucusu

Cherifa Kheddar told me in Algiers,

Cherifa Kheddar'ın Cezayir şehrinde bana söylediği gibi,

it is not enough just to battle terrorism.

sadece terörle savaşmak yetmez.

We must also challenge fundamentalism,

Aynı zamanda aşırı tutuculuğa da meydan okumalıyız

because fundamentalism is the ideology

çünkü terörün kaynağını oluşturan

that makes the bed of this terrorism.

ideolojidir.

Why is it that people like her, like all of them

Neden Amel gibiler, diğerleri gibi

are not more well known?

daha çok tanınmıyor?

Why is it that everyone knows who Osama bin Laden was

Neden herkes Osama bin Laden'n kim olduğunu biliyor

and so few know of all of those

ve bin Ladenlere kendi çaplarında baş kaldıran

standing up to the bin Ladens in their own contexts.

az sayıdakileri bilmiyor.

We must change that, and so I ask you

Bunu değiştirmeliyiz ve böylece sizden istediğim

to please help share these stories

lütfen bu hikayeleri

through your networks.

kendi iletişim ağlarınızdan paylaşmanız.

Look again at Amel Zenoune's watch,

Tekrar Amel Zenoune'nin saatine bakın,

forever frozen,

sonsuza kadar donmuş

and now please look at your own watch

ve şimdi lütfen kendi saatinize bakın

and decide this is the moment that you commit

ve bu anın Amel gibi insanlara

to supporting people like Amel.

yardım etmeye karar verdiğiniz an olsun.

We don't have the right to be silent about them

Daha kolay olduğu için

because it is easier

ya da Batılı siyaseti de hatalı diye değil,

or because Western policy is flawed as well,

5:17 hala geldiği için

because 5:17 is still coming

çok fazla Amel Zenounelere

to too many Amel Zenounes

kuzey Nijerya gibi yerlerde

in places like northern Nigeria,

cihatçılar öğrenci öldürdüğü için

where jihadis still kill students.

sessiz kalmaya hakkımız yok.

The time to speak up in support of all of those

Kendi çevrelerinde barışçıl şekilde aşırıcılığı

who peacefully challenge fundamentalism

ve terörizmi değiştiren

and terrorism in their own communities

tüm insanlara destek için ses çıkarma zamanı

is now.

şimdidir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)