Karima Bennoune: The side of terrorism that doesn't make headlines

Translator: Huy Tieu Reviewer: Ngoc Nguyen

Could I protect my father

Liệu tôi có thể bảo vệ cha tôi

from the Armed Islamic Group with a paring knife?

khỏi toán quân Hồi giáo có vũ trang với chỉ một con dao ?

That was the question I faced

Đó là câu hỏi mà tôi phải đối mặt

one Tuesday morning in June of 1993,

vào một buổi sáng thứ Ba tháng 6-1993

when I was a law student.

khi tôi còn là một sinh viên trường Luật.

I woke up early that morning

Tôi tỉnh dậy sớm vào sáng hôm đó

in Dad's apartment

trong căn hộ của cha

on the outskirts of Algiers, Algeria,

ngoại ô Algiers, Angeria,

to an unrelenting pounding on the front door.

bởi những tiếng đập rầm rầm ngoài cửa

It was a season as described by a local paper

Cái này đã trở thành thông lệ, theo một báo địa phương

when every Tuesday a scholar fell

vào mỗi thứ Ba nếu có một học giả ngã xuống

to the bullets of fundamentalist assassins.

dưới làn đạn của những sát thủ Hồi giáo.

My father's university teaching of Darwin

Trường của cha dạy học thuyết Darwin

had already provoked a classroom visit

đã được viếng thăm một lần

from the head of the so-called Islamic Salvation Front,

từ trùm một tổ chức có tên " Mặt trận giải cứu Hồi giáo"

who denounced Dad as an advocate of biologism

người kết tội cha ủng hộ cho thuyết tiến hóa

before Dad had ejected the man,

trước đó cha đã đuổi việc người này,

and now whoever was outside

và bất cứ ai ở bên ngoài

would neither identify himself nor go away.

cũng sẽ không làm chứng nhận dạng hay rời đi

So my father tried to get the police on the phone,

Vì vậy cha tôi cố gắng gọi cảnh sát,

but perhaps terrified by the rising tide

nhưng có vẽ vì run sợ bởi đợt nổi loạn

of armed extremism that had already claimed

của những tay súng cực đoan

the lives of so many Algerian officers,

đã kết liễu mạng sông của nhiều sĩ quan Algeria

they didn't even answer.

họ đã không trả lời.

And that was when I went to the kitchen,

Và tôi đã đi vào bếp,

got out a paring knife,

lấy ra một con dao,

and took up a position inside the entryway.

và chọn vị trí trong lối vào.

It was a ridiculous thing to do, really,

Điều đó thật điên rồ, thật vậy,

but I couldn't think of anything else,

nhưng tôi không có cách nào khác,

and so there I stood.

và thế là tôi đứng đó.

When I look back now, I think that that was the moment

Khi nhìn lại, tôi nghĩ là khoảnh khắc

that set me on the path was to writing a book

đã giúp tôi bắt đầu viết sách

called "Your Fatwa Does Not Apply Here:

có tên " Điều luật Hồi giáo không có hiệu lực ở đây:

Untold Stories from the Fight Against Muslim Fundamentalism."

Chuyện chưa kể từ cuộc chiến chống trào lưu Hồi giáo chính thống"

The title comes from a Pakistani play.

Nhan đề lấy từ một vở kịch Pakistan.

I think it was actually that moment

Tôi nghĩ khoảnh khắc đó

that sent me on the journey

đã đưa tôi đi trên chặng đường

to interview 300 people of Muslim heritage

phỏng vấn 300 người Hồi giáo

from nearly 30 countries,

từ gần 30 quốc gia,

from Afghanistan to Mali,

từ Afghanistan đến Mali,

to find out how they fought fundamentalism

tìm hiểu cách họ chống trào lưu chính thống

peacefully like my father did,

trong hòa bình như cha tôi đã làm

and how they coped with the attendant risks.

và cách họ chống hậu họa.

Luckily, back in June of 1993,

May thay, vào tháng 6 năm 1993,

our unidentified visitor went away,

kẻ viếng thăm vô danh của chúng tôi đã đi mất,

but other families were so much less lucky,

nhưng các gia đình khác lại ít may mắn hơn,

and that was the thought that motivated my research.

và đây là suy nghĩ thúc đẩy nghiên cứu của tôi

In any case, someone would return

Bọn chúng đã trở lại

a few months later and leave a note

sau vài tháng và đẻ lại lời nhắn

on Dad's kitchen table,

trên bàn bếp của Cha,

which simply said, "Consider yourself dead."

đơn giản là :"Coi chừng cái chết của mi"

Subsequently, Algeria's fundamentalist armed groups

các nhóm quân Hồi giáo chính thống Algeria

would murder as many as 200,000 civilians

đã sát hại khoảng 200000 người

in what came to be known

tạo nên thời kỳ được coi là

as the dark decade of the 1990s,

thập kỷ đen tối những năm 1990

including every single one

Bao gồm từng người phụ nữ

of the women that you see here.

mà bạn nhìn thấy trên đây.

In its harsh counterterrorist response,

Trong sự đáp trả khắc nghiệt,

the state resorted to torture

chính quyền đã sử dụng tra tấn

and to forced disappearances,

và thủ tiêu,

and as terrible as all of these events became,

và cũng khủng khiếp như những sự việc đã diễn ra

the international community largely ignored them.

cộng đồng quốc tế phớt lờ họ.

Finally, my father, an Algerian peasant's son turned professor,

Cuối cùng, cha tôi, một người An-giê-ri con trai một nông dân đã trở thành giáo sư,

was forced to stop teaching at the university

bị buộc phải ngừng dạy tại trường đại học

and to flee his apartment,

và chạy trốn khỏi căn hộ của mình,

but what I will never forget

nhưng điều tôi sẽ không bao giờ quên

about Mahfoud Bennoune, my dad,

vè Mahfoud Benoune, cha tôi,

was that like so many other Algerian intellectuals,

đó là cũng giống như bao nhiêu trí thức An-giê-ri khác,

he refused to leave the country

ông quyết không rời bỏ quê hương

and he continued to publish pointed criticisms,

và ông tiếp tục xuất bản những bài chỉ tríc khắc nghiệt,

both of the fundamentalists

lên cả bọn Hồi giáo chính thống

and sometimes of the government they battled.

và đôi khi cả cái Chính phủ mà chúng đang chống lại.

For example, in a November 1994 series

Ví dụ, vào loạt bài Tháng 12 năm 1994

in the newspaper El Watan

trên tờ báo El Watan

entitled "How Fundamentalism

tiêu đề "Hồi giáo chính thống đã sản sinh

Produced a Terrorism without Precedent,"

một Chủ nghĩa khủng bố chưa từng có như thế nào,"

he denounced what he called

ông tố cáo cái mà ông gọi là

the terrorists' radical break with the true Islam

căn nguyên của khủng bố đã tách rời Hồi giáo thực thụ

as it was lived by our ancestors.

như nó từng được sống bởi tổ tiên chúng ta.

These were words that could get you killed.

Đó là những lời lẽ có thể khiến bạn mất mạng.

My father's country taught me

Đất nước của cha tôi đã dạy tôi

in that dark decade of the 1990s that

trong thập kỷ đen tối 1990 rằng

the popular struggle against Muslim fundamentalism

cuộc đấu tranh rộng rãi chống Hồi giáo chính thống

is one of the most important

là một trong những cuộc đấu tranh

and overlooked human rights struggles

cho nhân quyền quan trọng nhất và được trông đợi nhiều nhất

in the world.

trên thế giới.

This remains true today, nearly 20 years later.

Điều đó vẫn còn đúng tới tận ngày nay, gần 20 năm sau đó.

You see, in every country

Bạn thấy đó, trong mỗi đất nước

where you hear about armed jihadis

khi bạn nghe đến những kẻ hồi giáo vũ trang

targeting civilians,

nhắm vào dân thường,

there are also unarmed people

có cả những người không vũ khí

defying those militants that you don't hear about,

thách thức những tay súng mà bạn chưa từng nghe đến,

and those people need our support to succeed.

những người này cần sự hỗ trợ của chúng ta để xúc tiến.

In the West, it's often assumed

Tại phương Tây, người ta thường cho rằng

that Muslims generally condone terrorism.

những người Hồi giáo nói chung ủng hộ chủ nghĩa khủng bố.

Some on the right think this because they view

Một số bên phải nghĩ rằng đó là bởi vì họ thấy

Muslim culture as inherently violent,

văn hóa hồi giáo vốn dĩ chứa bạo lực,

and some on the left imagine this

và một số ở bên trái tưởng tượng rằng

because they view Muslim violence,

họ thấy người hồi giáo bạo lực

fundamentalist violence,

Hồi giáo chính thống bạo lực,

solely as a product of legitimate grievances.

độc nhất như một sản phẩm của lời than phiền hợp pháp???

But both views are dead wrong.

Nhưng cả hai cách nhìn đều sai lầm.

In fact, many people of Muslim heritage

Thực tế, nhiều người theo Đạo Hồi

around the world are staunch opponents

trên khắp thế giới là những người đối đầu kiên cường

both of fundamentalism and of terrorism,

đối với cả Hồi giáo chính thống và chủ nghĩa khủng bố,

and often for very good reason.

và thường là vì những lý do tốt.

You see, they're much more likely to be victims

Họ thường là những nạn nhân

of this violence than its perpetrators.

của những bạo lực này nhiều hơn là thủ phạm.

Let me just give you one example.

Hãy để tôi cho bạn một ví dụ.

According to a 2009 survey

Theo khảo sát năm 2009

of Arabic language media resources,

của các hãng truyền thông tiếng Ả Rập

between 2004 and 2008,

giữa năm 2004 và 2008,

no more than 15 percent of al Qaeda's victims

không nhiều hơn 15% số nạn nhân của al Qaeda

were Westerners.

là người Phương Tây.

That's a terrible toll, but the vast majority

Đó là một mất mát lớn, nhưng phần lớn nạn nhân

were people of Muslim heritage,

lại là những người Hồi giáo,

killed by Muslim fundamentalists.

bị giết bởi bọn Hồi giáo chính thống.

Now I've been talking for the last five minutes

Giờ thì tôi đã nói được năm phút

about fundamentalism, and you have a right to know

về Hồi giáo chính thống, và bạn có quyền được biết

exactly what I mean.

chính xác những gì tôi muốn nói.

I cite the definition given by the Algerian sociologist

Tôi trích dẫn định nghĩa của một nhà xã hội học Algeri

Marieme Helie Lucas,

Marieme Helia Lucas,

and she says that fundamentalisms,

và bà nói rằng những Chính thống giáo,

note the "s," so within all of the world's

trong tất cả các tôn giáo lớn

great religious traditions,

trên thế giới,

"fundamentalisms are political movements of the extreme right

"Trào lưu chính thống là các hoạt động chính trị cánh phải cực đoan

which in a context of globalization

trong ngữ cảnh của toàn cầu hóa

manipulate religion in order to achieve

sử dụng tôn giáo đề đạt được

their political aims."

các mục tiêu chính trị."

Sadia Abbas has called this the radical politicization

Sadia Abbas đã gọi điều này là sự chính trị hóa cấp tiến

of theology.

của thần học.

Now I want to avoid projecting the notion

Bây giờ tôi muốn tránh chiếu lên khái niệm

that there's sort of a monolith out there

rằng có một loại đá nguyên khối ngoài kia

called Muslim fundamentalism that is the same everywhere,

gọi là Hồi giáo chính thống giống nhau mọi nơi,

because these movements also have their diversities.

bởi những hoạt động của họ còn có sự đa dạng.

Some use and advocate violence.

Một số sử dụng và chủ trương bạo lực.

Some do not, though they're often interrelated.

Một số không làm vậy, tuy nhiên họ vẫn qua lại.

They take different forms.

Họ có rất nhiều dạng.

Some may be non-governmental organizations,

Một số có thể là tổ chức phi chính phủ,

even here in Britain like Cageprisoners.

ngay cả ở đây Anh quốc như Cageprisoners.

Some may become political parties,

Một số có thể trở thành các đảng phái chính trị,

like the Muslim Brotherhood,

như Các Anh Em Hồi Giáo,

and some may be openly armed groups

và một số có thể là những tổ chức vũ trang

like the Taliban.

như Taliban.

But in any case, these are all radical projects.

Nhưng trong bất kỳ dạng nào, chúng đều là những dự án cấp tiến.

They're not conservative or traditional approaches.

Chúng không phải theo lối tiếp cận bảo thủ hay truyền thống.

They're most often about changing people's relationship with Islam

Chúng thường là về thay đổi mối quan hệ của mọi người với Hồi Giáo

rather than preserving it.

nhiều hơn là bảo tồn nó.

What I am talking about is the Muslim extreme right,

Điều tôi đang nói về đó là Hồi giáo cực đoan cánh hữu,

and the fact that its adherents are

và sự thực đó chính là những người ủng hộ

or purport to be Muslim

hay có mục tiêu thành Hồi giáo

makes them no less offensive

làm họ không ít thù địch

than the extreme right anywhere else.

hơn cánh hữu cực đoan bất kỳ nơi nào khác.

So in my view, if we consider ourselves

Nên trong quan điểm của tôi, nếu chúng ta tự xem mình

liberal or left-wing,

là tự do hay cánh tả,

human rights-loving or feminist,

những người yêu nhân quyền hay nữ quyền,

we must oppose these movements

chúng ta phải chống lại các hoạt động này

and support their grassroots opponents.

và hỗ trợ những thường dân đối địch của họ.

Now let me be clear

Giờ hãy để tôi nói rõ

that I support an effective struggle

răng tôi ủng hộ một cuộc đấu tranh hiệu quả

against fundamentalism,

chống lại bọn chính thống,

but also a struggle that must itself

mà còn là một cuộc chiến chính nó

respect international law,

tôn trọng luật pháp quốc tế,

so nothing I am saying should be taken

vậy nên không điều gì tôi đang nói đây được xem là

as a justification for refusals

một sự biện hộ cho sự chối từ

to democratize,

đối với dân chủ hóa,

and here I send out a shout-out of support

và tôi xin được chuyển tới tiếng kêu cứu

to the pro-democracy movement in Algeria today, Barakat.

tới những hoạt động dân chủ tại Algeri hôm nay, Barakat.

Nor should anything I say be taken

Hoặc không những gì tôi nói được hiểu là

as a justification of violations of human rights,

một lời biện hộ cho sự vi phạm nhân quyền,

like the mass death sentences

như lời tuyên án tội chết tập thể

handed out in Egypt earlier this week.

được ban ra tại Ai Cập mấy ngày trước.

But what I am saying

Mà những gì tôi đang nói

is that we must challenge these Muslim fundamentalist movements

đó là chúng ta phải thách thức những hoạt động Hồi giáo chính thống này

because they threaten human rights

bởi vì chúng đe dọa đến nhân quyền

across Muslim-majority contexts,

xuyên suốt cộng đồng Hồi giáo,

and they do this in a range of ways,

và chúng làm việc đó bằng một loạt các cách,

most obviously with the direct attacks on civilians

rõ ràng nhất với sự tấn công trực tiếp vào người dân

by the armed groups that carry those out.

bởi những nhóm vũ trang tiến hành chúng.

But that violence is just the tip of the iceberg.

Nhưng những bạo lực này chỉ như phần nổi của tảng băng.

These movements as a whole purvey discrimination

Những hoạt động đó mới chính là ngọn nguồn của sự phân biệt đối xử

against religious minorities and sexual minorities.

chống lại những tín ngưỡng thiểu số và giới tính thiểu số.

They seek to curtail the freedom of religion

Chúng tìm cách tước đi sự tự do tín ngưỡng

of everyone who either practices in a different way

của tất cả những tín đó đang thực hành theo một cách khác

or chooses not to practice.

hay lựa chọn không thực hành.

And most definingly, they lead an all-out war

Và điều chắc chắn nhát, chúng dốc toàn lực vào cuộc chiến

on the rights of women.

chống quyền bình đẳng cho phụ nữ.

Now, faced with these movements

Giờ đây, đối diện với những vận động đó

in recent years, Western discourse

trong những năm gần đây, Thuyết trình Phương Tây

has most often offered

đã hầu như thường xuyên đề xuất

two flawed responses.

hai cách đáp trả.

The first that one sometimes finds on the right

Thứ nhất là một người thi thoảng tìm thấy trên quyền

suggests that most Muslims are fundamentalist

đề xuất rằng đa số người Hồi giáo đều là chính thống

or something about Islam is inherently fundamentalist,

hay một số điều trong hồi giáo vốn dĩ đã là chính thống,

and this is just offensive and wrong,

và điều đó chỉ thù địch và sai trái,

but unfortunately on the left one sometimes encounters

nhưng không may thay trong những người cánh tả đôi khi chạm trán

a discourse that is too politically correct

một bài thuyết trình mà quá chuẩn mực về chính trị

to acknowledge the problem of Muslim fundamentalism at all

để truyền đạt cái vấn đề của tất cả Hồi giáo chính thống

or, even worse, apologizes for it,

hoặc thậm chí tồi tệ hơn, tôi xin lỗi,

and this is unacceptable as well.

và điều này cũng không thể chấp nhận được.

So what I'm seeking is a new way

Vậy nên điều tôi đang tìm kiếm đó là một cách mới

of talking about this all together,

bàn luận về nó cùng nhau,

which is grounded in the lived experiences

những gì dựa trên kinh nghiệm sống

and the hope of the people on the front lines.

và một hy vọng của những người sống nơi chiến tuyến.

I'm painfully aware that there has been

Tôi đau xót nhận ra rằng đã có

an increase in discrimination against Muslims in recent years

gia tăng phân biết đối xử đối với người Hồi giáo trong những năm gần đây

in countries like the U.K. and the U.S.,

tại những đất nước như Vương Quốc Anh và Hoa Kỳ

and that too is a matter of grave concern,

và đó cũng là một mối lo ngại sâu sắc,

but I firmly believe

nhưng tôi tin chắc rằng

that telling these counter-stereotypical stories

kể những câu chuyện không khuôn mẫu này

of people of Muslim heritage

của những tín đồ Hồi giáo

who have confronted the fundamentalists

những người đã đương đầu với bọn Chính thống

and been their primary victims

và cũng là những nạn nhân đầu tiên của chúng

is also a great way of countering that discrimination.

cũng là một cách tốt để chống lại sự phân biệt đối xử.

So now let me introduce you

Vậy hãy để tôi được giới thiệu

to four people whose stories

bốn người với những câu chuyện của họ

I had the great honor of telling.

mà tôi rất vinh dự được kể lại.

Faizan Peerzada and the Rafi Peer Theatre

Faizan Peerzada và cửa hàng Rafi Theatre

workshop named for his father

được đặt tên theo cha của anh ấy

have for years promoted the performing arts

trong nhiều năm khích lệ cho nghệ thuật biểu diễn

in Pakistan.

tại Pakistan.

With the rise of jihadist violence,

Với sự gia tăng bạo lực của những kẻ thánh chiến,

they began to receive threats

họ đã nhận được những lời đe dọa

to call off their events, which they refused to heed.

để hoãn lại các sự kiện của họ, nhưng họ đã không màng tới.

And so a bomber struck their 2008

Và thế là một kẻ mang bom đã tấn công sự kiện lễ hội

eighth world performing arts festival in Lahore,

nghệ thuật biểu diễn lần thứ tám năm 2008 tại Lahore của họ,

producing rain of glass

một trận mưa mảnh kính

that fell into the venue

bắn tung tóe khắp sự kiện

injuring nine people,

làm chín người bị thương,

and later that same night,

và một lúc sau cũng trong đêm hôm đó

the Peerzadas made a very difficult decision:

gia đình Peerzadas đã ra một quyết định khó khăn:

they announced that their festival

Họ tuyên bố rằng lễ hội của họ

would continue as planned the next day.

sẽ tiếp tục như kế hoạch vào ngày hôm sau.

As Faizan said at the time,

Như Faizan đã nói lúc đó,

if we bow down to the Islamists,

Nếu chúng ta cúi đầu trước bọn Hồi giáo chính thống,

we'll just be sitting in a dark corner.

chúng ta sẽ chỉ ngồi trong một góc tối.

But they didn't know what would happen.

Họ không biết điều gì sẽ đến.

Would anyone come?

Liệu mọi người có tới tham dự?

In fact, thousands of people came out the next day

Sự thật là, hàng ngàn người đã tới vào ngày hôm sau

to support the performing arts in Lahore,

để ủng hộ nghệ thuật biểu diễn tại Lahore,

and this simultaneously thrilled

và điều này đồng thời cũng làm Faizan

and terrified Faizan,

xúc động và khiếp sợ,

and he ran up to a woman

và ông bước tới một người phụ nữ

who had come in with her two small children,

người đã đến với hai con nhỏ của mình,

and he said, "You do know there was a bomb here yesterday,

và ông nói, " Cô biết đã có vụ đánh bom tại đây hôm qua,

and you do know there's a threat here today."

và cô biết rằng ở đây có một mối đe dọa hôm nay."

And she said, "I know that,

Và cô ấy nói, "Tôi biết điều đó,

but I came to your festival

nhưng tôi đã đến lễ hội của ông

with my mother when I was their age,

với mẹ tôi khi tôi bằng tuổi chúng,

and I still have those images in my mind.

và những hình ảnh đó vẫn còn trong tâm tư của tôi.

We have to be here."

Chúng tôi phải tới đây."

With stalwart audiences like this,

Với những khán giả trung thành như thế,

the Peerzadas were able to conclude

gia đình Peerzadas đã có thể kết thúc

their festival on schedule.

lễ hội của họ như kế hoạch.

And then the next year,

Và rồi vào năm tiếp theo,

they lost all of their sponsors

họ đã mất hết các nhà tài trợ

due to the security risk.

bởi những nguy cơ an ninh.

So when I met them in 2010,

Và khi tôi gặp họ vào năm 2010,

they were in the middle of the first subsequent event

họ đang đứng giữa sự kiện tiếp theo

that they were able to have in the same venue,

mà họ có thể tổi chức vào cùng một địa điểm,

and this was the ninth youth performing arts festival

và đó là lễ hội nghệ thuật biểu diễn lần thứ chín

held in Lahore in a year when that city

tổ chức tại Lahore vào một năm mà thành phố đó

had already experienced 44 terror attacks.

vỗn đã xảy ra 44 vụ tấn công khủng bố.

This was a time when the Pakistani Taliban

Đó là thời gian khi phiến quân Pakistan Taliban

had commenced their systematic targeting

đã mở đầu cuộc tấn công có hệ thống

of girls' schools that would culminate

vào các nữ sinh trung học mà đỉnh điểm là

in the attack on Malala Yousafzai.

vụ tấn công Malala Yousafzai.

What did the Peerzadas do in that environment?

Peerzadas đã làm gì trong môi trường đó?

They staged girls' school theater.

Họ đang diễn tại nhà hát trường nữ sinh.

So I had the privilege of watching "Naang Wal,"

Nên tôi có một đặc quyền được xem vở "Naang Wal"

which was a musical in the Punjabi language,

đó là một vờ nhạc kịch trong tiếng Punjabi,

and the girls of Lahore Grammar School

và các nữ sinh trường Ngữ Pháp Lahore

played all the parts.

diễn tất cả các cảnh.

They sang and danced,

Họ hát và múa,

they played the mice and the water buffalo,

họ diễn vở chuột và trâu

and I held my breath, wondering,

và tôi nín thở, tự hỏi,

would we get to the end

liệu chúng tôi có thể đi tới cùng

of this amazing show?

của buổi diễn tuyệt vời này?

And when we did, the whole audience

Và chúng tôi đã làm được,

collectively exhaled,

toàn bộ khán phòng thở phào nhẹ nhõm.

and a few people actually wept,

và một ít người khóc sụt sùi,

and then they filled the auditorium

và rồi sau đó thì tràn ngập trong thính phòng

with the peaceful boom of their applause.

là một tràng pháo tay yên bình.

And I remember thinking in that moment

Và tôi nhớ điều tôi suy nghĩ trong khoảnh khắc đó

that the bombers made headlines here

là những kẻ đánh bom đã tấn công nơi đây

two years before

hai năm trước đó

but this night and these people

nhưng đêm đó và những người đó

are as important a story.

là một câu chuyện quan trọng.

Maria Bashir is the first and only

Maria Bashir là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất

woman chief prosecutor in Afghanistan.

trưởng công tố viên tại Afghanistan.

She's been in the post since 2008

Bà đã bắt đầu làm việc từ năm 2008

and actually opened an office to investigate

và thực sự đã mở một văn phòng điều tra

cases of violence against women,

những vụ bạo lực chống phụ nữ,

which she says is the most important area

mà bà đã nói đó là lĩnh vực quan trọng nhất

in her mandate.

trong chỉ thị của bà.

When I meet her in her office in Herat,

Khi tôi gặp bà tại văn phòng của bà tại Herat,

she enters surrounded by

bà bước vào và được vây quanh bởi

four large men with four huge guns.

bốn vệ sĩ lực lưỡng với bốn khẩu súng lớn.

In fact, she now has 23 bodyguards,

Thực tế, hiện nay bà có 23 vệ sĩ,

because she has weathered bomb attacks

bởi vì bà luôn phải đề phòng bị tấn công bom

that nearly killed her kids,

có lần chúng suýt lấy mạng các con của bà,

and it took the leg off of one of her guards.

và đã lấy đi một chân của một người vệ sĩ của bà.

Why does she continue?

Tại sao bà vẫn tiếp tục?

She says with a smile that that is the question

Bà cười với một nụ cười rằng đó là câu hỏi

that everyone asks—

mà mọi người đều hỏi ---

as she puts it, "Why you risk not living?"

và bà đã nói, "Tại sao mạo hiểm cuộc sống?"

And it is simply that for her,

Và nó đơn giản là như vậy đối với bà,

a better future for all the Maria Bashirs to come

một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả Maria Bashir đi tới

is worth the risk,

xứng đáng cho sự mạo hiểm.

and she knows that if people like her

và bà biết rằng những người phụ nữ giống bà

do not take the risk,

nếu không nhận lấy nguy hiểm,

there will be no better future.

thì sẽ không có tương lai tốt đẹp hơn.

Later on in our interview,

Cuối buổi phỏng vấn đó,

Prosecutor Bashir tells me how worried she is

Công tố viên Bashir nói với tôi rằng bà lo lắng như thế nào

about the possible outcome

về kết quả của cuộc điều đình

of government negotiations with the Taliban,

giữa chính phủ và Taliban,

the people who have been trying to kill her.

những kẻ luôn cố giết bà.

"If we give them a place in the government,"

"Nếu chúng ta cho chúng vị trí trong chính phủ,"

she asks, "Who will protect women's rights?"

bà hỏi, "Ai sẽ bảo vệ cho nữ quyền?"

And she urges the international community

Và bà thúc dục cộng đồng quốc tế

not to forget its promise about women

đừng có quên những hứa hẹn với phụ nữ

because now they want peace with Taliban.

bởi giờ đây họ chỉ muốn yên thân với Taliban.

A few weeks after I leave Afghanistan,

Vài tuần sau ngày tôi rời Afghanistan,

I see a headline on the Internet.

Tôi thấy một dòng tiêu đề trên Internet.

An Afghan prosecutor has been assassinated.

Một công tố viên Afghan vừa bị ám sát.

I google desperately,

Tôi google một cách tuyệt vọng,

and thankfully that day I find out

và may thay tôi tìm thấy rằng

that Maria was not the victim,

Maria không phải là nạn nhân,

though sadly, another Afghan prosecutor

dẫu vậy thật buồn, một công tố viên Afghan khác

was gunned down on his way to work.

đã bị sát hại trên đường đi làm.

And when I hear headlines like that now,

Và khi tôi nghe những dòng tiêu đề như thế này,

I think that as international troops

tôi nghĩ rằng trong khi quân đội quốc tế

leave Afghanistan this year and beyond,

rời Afghanistan năm này và về sau

we must continue to care

chúng ta vẫn phải tiếp tục quan tâm

about what happens to people there,

đến những gì xảy ra với người dân nơi đây,

to all of the Maria Bashirs.

đến tất cả những Maria Bashirs.

Sometimes I still hear her voice in my head

Đôi khi tôi vẫn còn nghe giọng nói của bà trong đầu

saying, with no bravado whatsoever,

nói rằng, nếu không có lòng can đảm thì có thế nào đi nữa

"The situation of the women of Afghanistan

"Tình trạng của phụ nữ tại Afghanistan

will be better someday.

một ngày nào đó sẽ tốt hơn.

We should prepare the ground for this,

Chúng ta nên chuẩn bị nền tảng cho điều đó

even if we are killed."

dù cho chúng ta có bị giết."

There are no words adequate

Không có lời lẽ nào diễn tả hết

to denounce the al Shabaab terrorists

để tố cáo những kẻ khủng bố al Shabaab

who attacked the Westgate Mall in Nairobi

những kẻ đã tấn công Westgate Mall tại Nảiobi

on the same day as a children's cooking competition

cùng ngày diễn ra cuộc thi nấu ăn dành cho trẻ em

in September of 2013.

vào Tháng Chín năm 2013,

They killed 67, including poets and pregnant women.

Chúng giết chết 67 người, bao gồm phụ nữ có thai.

Far away in the American Midwest,

Cách xa đó tại vùng Trung Tây Hoa Kỳ,

I had the good fortune of meeting Somali-Americans

Tôi có may mắn được gặp gỡ một người Mỹ-Somali

who were working to counter the efforts of al Shabaab

người đang đấu tranh chống lại những nỗ lực của al Shabaab

to recruit a small number of young people

để tuyển mộ một số người trẻ tuổi

from their city of Minneapolis

từ thành phố Minneapolis

to take part in atrocities like Westgate.

để tham gia vào những hành động tàn bạo như ở Westgate.

Abdirizak Bihi's studious

người cháu 17 tuổi siêng năng của Abdirizak Bihi

17-year-old nephew Burhan Hassan

Burhan Hassan

was recruited here in 2008,

được tuyển mộ tới đây năm 2008,

spirited to Somalia,

hướng tới Somalia,

and then killed when he tried to come home.

và rồi bị giết khi anh cố về nhà.

Since that time, Mr. Bihi,

Bắt đầu từ lúc đó, ông Bihi,

who directs the no-budget Somali Education and Advocacy Center,

người điều hành tổ chức phi ngân sách Somali Education và Advocacy Center,

has been vocally denouncing the recruitment

đã lên tiếng tố cáo sự tuyển mộ

and the failures of government

và những thất bại của chính phủ

and Somali-American institutions

và thể chế Somali-Mỹ

like the Abubakar As-Saddique Islamic Center

cũng như trung tâm Abubakar As-Saddique

where he believes his nephew was radicalized

nơi mà ông tin rằng cháu mình đã bị cấp tiến hóa

during a youth program.

trong suốt chương trình thanh niên.

But he doesn't just criticize the mosque.

Nhưng ông không chỉ phê phán nhà thờ Hồi giáo.

He also takes on the government

Ông còn phê phán chính phủ

for its failure to do more

cho những thất bại của nó trong việc nỗ lực hơn

to prevent poverty in his community.

để ngăn chặn nghèo đói trong cộng đồng của ông.

Given his own lack of financial resources,

Đưa ra sự thiếu thốn nguồn tài chính của chính ông,

Mr. Bihi has had to be creative.

Ông Bihi đã phải sáng tạo.

To counter the efforts of al Shabaab

Để chống lại những nỗ lực của al Shabaab

to sway more disaffected youth,

hòng thống trị nhiều hơn những thanh niên bất mãn,

in the wake of the group's 2010 attack

trong sự thức tỉnh của vụ tấn công nhóm năm 2010

on World Cup viewers in Uganda,

vào những người xem World Cup tại Uganda,

he organized a Ramadan basketball tournament

ông tổ chức một giải bóng rổ Ramadan

in Minneapolis in response.

lại Minneapolis để đáp trả.

Scores of Somali-American kids came out

Điểm số của trẻ Somali-Mỹ cho thấy

to embrace sport

để tiếp thu môn thể thao

despite the fatwa against it.

dù cho đạo luật Hồi giáo chống lại nó.

They played basketball

Chúng chơi bóng rổ

as Burhan Hassan never would again.

như Burhan Hassan sẽ không bao giờ được chơi nữa.

For his efforts, Mr. Bihi has been ostracized

Vì những nỗ lực của mình, ông Bihi đã bị khai trừ

by the leadership of the Abubakar As-Saddique Islamic Center,

bởi lãnh đạo của Abubakar

with which he used to have good relations.

với những gì mà ông từng có quan hệ tốt đẹp.

He told me, "One day we saw the imam on TV

Ông nói với tôi, "Một ngày tôi đã thấy một thầy tế trên TV

calling us infidels and saying,

kêu gọi chúng tôi những người không theo đạo và nói,

'These families are trying to destroy the mosque.'"

'Những gia đình này đang cố phá hoại Nhà thờ Hồi giáo'"

This is at complete odds

Điều này hoàn toàn kỳ lạ

with how Abdirizak Bihi understands

với những gì Abdirzak Bihi hiểu

what he is trying to do

điều gì ông đang cố làm

by exposing al Shabaab recruitment,

bằng cách phơi bày âm mưu tuyển mộ của al Shabaab,

which is to save the religion I love

để cứu lấy tôn giáo mà tôi yêu

from a small number of extremists.

từ một con số nhỏ những kẻ cực đoan.

Now I want to tell one last story,

Bây giờ tôi muốn kể một câu chuyện cuối cùng,

that of a 22-year-old law student in Algeria

của một sinh viên luật 22 tuổi tại Algeria

named Amel Zenoune-Zouani

tên là Amel Zenoune-Zouani

who had the same dreams of a legal career

người có cùng giấc mơ tới sự nghiệp luật

that I did back in the '90s.

mà tôi đã từng mơ những năm 90.

She refused to give up her studies,

Cô từ chối từ bỏ giấc mơ của cô,

despite the fact that the fundamentalists

mặc cho những sự thật là những kẻ chính thống cực đoan

battling the Algerian state back then

chiến đấu với nhà nước Algieri từ trước tới nay

threatened all who continued their education.

đe dọa tất cả những người tiếp tục sự nghiệp của mình.

On January 26, 1997, Amel boarded the bus

Vào 26, Tháng Hai, năm 1997, Amel lên xe buýt

in Algiers where she was studying

tại Algiers nơi cô đang học

to go home and spend a Ramadan evening

để về nhà và dành một buổi tối Ramadan

with her family,

với gia đình mình,

and would never finish law school.

và đã không bao giờ có thể kết thúc trường luật.

When the bus reached the outskirts

Khi chiếc xe buýt đi đến vùng ngoại ô

of her hometown, it was stopped

của thị trấn của cô, nó đã bị chặn lại

at a checkpoint manned by men

tại một điểm chặn của một số gã

from the Armed Islamic Group.

từ nhóm vũ trang Islamic.

Carrying her schoolbag,

Mang cặp sách của mình,

Amel was taken off the bus

Amel bị lôi xuống xe buýt,

and killed in the street.

và bị giết trên đường phố.

The men who cut her throat

Gã đàn ông đã cắt cổ cô ấy

then told everyone else,

rồi nói với những người khác,

"If you go to university,

"Nếu các người học đại học,

the day will come when we will kill all of you

sẽ đến ngày chúng ta giết tất cả các người

just like this."

như thế này."

Amel died at exactly 5:17 p.m.,

Amel mất vào 5h17 chiều.,

which we know because when she fell in the street,

điều chúng ta biết khi thấy cô ngã xuống đường,

her watch broke.

đồng hồ của cô bị vỡ.

Her mother showed me the watch

Mẹ cô cho tôi xem đồng hồ của cô

with the second hand still aimed

với bàn tay kia vẫn chỉ lên

optimistically upward

một cách lạc quan

towards a 5:18 that would never come.

tới khoảnh khắc 5h18 không bao giờ đến.

Shortly before her death,

Một thời gian ngắn trước khi mất,

Amel had said to her mother of herself

Amel đã nói chuyện riêng với mẹ

and her sisters,

và chị gái,

"Nothing will happen to us, Inshallah, God willing,

" Không có chuyện gì sẽ xảy đến với chúng ta đâu, Inshallah , ý Chúa,

but if something happens,

nhưng nếu có chuyện,

you must know that we are dead for knowledge.

mẹ phải hiểu rằng chúng ta chết cho kiến thức.

You and father must keep your heads held high."

Mẹ và cha phải ngẩng cao đầu về cái chết của con."

The loss of such a young woman is unfathomable,

Sự mất mát của một cô gái trẻ như thế thật không thể nào hiểu được,

and so as I did my research

và thế là tôi đã nghiên cứu

I found myself searching for Amel's hope again

Tôi bắt đầu tìm kiếm cho những hi vọng của Amel một lần nữa

and her name even means "hope" in Arabic.

và thậm chí tên của cô có nghĩa là "hi vọng" trong tiếng Ả Rập.

I think I found it in two places.

Tôi nghĩ tôi tìm thấy nó ở hai nơi.

The first is in the strength of her family

Nơi thứ nhất là trong sức mạnh của gia đình cô

and all the other families to continue telling their stories

và tất cả những gia đình khác tiếp tục kể nốt câu chuyện của họ.

and to go on with their lives despite the terrorism.

và tiếp tục với cuộc sống của họ mặc cho khủng bố.

In fact, Amel's sister Lamia overcame her grief,

Thực tế là, chị gái của Amel Lamia đã vượt qua nỗi đau đớn của mình,

went to law school,

quay trở lại trường luật,

and practices as a lawyer in Algiers today,

và đang hoạt động như một luật sư tại Algiers hôm nay

something which is only possible

một số thứ chỉ có thể xảy ra

because the armed fundamentalists

bởi vì những kẻ Hồi giáo chính thống vũ trang

were largely defeated in the country.

đã bị đánh bại rộng khắp trên đất nước.

And the second place I found Amel's hope

Và nơi thứ hai tôi tìm ra khi vọng của Amel

was everywhere that women and men

đó là tất cả mọi nơi phụ nữ và nam giới

continue to defy the jihadis.

tiếp tục chống lại những kẻ thánh chiến.

We must support all of those in honor of Amel

Chúng ta phải hỗ trợ tất cả họ trong sự vinh danh Amel

who continue this human rights struggle today,

người tiếp tục cuộc tranh đấu cho nhân quyền ngày hôm nay,

like the Network of Women Living Under Muslim Laws.

như Mạng lưới phụ nữ sống dưới luật Hồi giáo.

It is not enough, as the victims rights advocate

Điều đó không đủ, cũng như luật được bào chữa của nạn nhân

Cherifa Kheddar told me in Algiers,

Cherifa Kheddar nói với tôi ở Algiers,

it is not enough just to battle terrorism.

chỉ chiến đấu với chủ nghĩa khủng bố là chưa đủ.

We must also challenge fundamentalism,

Chúng ta còn phải đấu tranh với Chủ nghĩa Chính thống.

because fundamentalism is the ideology

bởi vì Chủ nghĩa Chính thống là một hệ tư tưởng

that makes the bed of this terrorism.

là cái nôi của chủ nghĩa khủng bố.

Why is it that people like her, like all of them

Tại sao những người như cô ấy, như tất cả bọn họ

are not more well known?

lại không được biết đến rộng rãi?

Why is it that everyone knows who Osama bin Laden was

Tại sao tất cả mọi người đều biết tới Osama bin Laden

and so few know of all of those

mà chỉ một số ít người biết đến tất cả những người

standing up to the bin Ladens in their own contexts.

đứng lên chống bin Laden trong hoàn cảnh riêng của họ.

We must change that, and so I ask you

Chúng ta phải thay đổi điều đó, và tôi đề nghị các bạn

to please help share these stories

làm ơn hãy giúp đỡ sẻ chia những câu chuyện

through your networks.

trong cộng đồng của các bạn.

Look again at Amel Zenoune's watch,

Nhìn lại chiếc đồng hồ của Amel Zenoune,

forever frozen,

đóng băng mãi mãi,

and now please look at your own watch

và bây giờ làm ơn hãy nhìn vào đồng hồ của chính bạn

and decide this is the moment that you commit

và quyết định đây là khoảnh khắc mà bạn tham gia

to supporting people like Amel.

vào hỗ trợ những người như Amel.

We don't have the right to be silent about them

Chúng ta không có quyền im lặng về họ

because it is easier

bởi vì nó dễ hơn nhiều

or because Western policy is flawed as well,

hoặc bởi vì chính sách phương Tây có nhiều thiếu sót,

because 5:17 is still coming

bởi vì 5h17 vẫn đang tới

to too many Amel Zenounes

đối với nhiều Amel Zenoune

in places like northern Nigeria,

tại những nơi như Bắc Nigieria,

where jihadis still kill students.

nơi bọn thánh chiến vẫn đang giết hại sinh viên.

The time to speak up in support of all of those

Thời gian để nói lên ủng hộ cho tất cả bọn họ,

who peacefully challenge fundamentalism

những người chiến đấu một cách hòa bình chống lại chủ nghĩa chính thống

and terrorism in their own communities

và chủ nghĩa khủng bố trong chính quên hương của họ

is now.

chính là bây giờ.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)