6 ways mushrooms can save the world | Paul Stamets | TED

Paul Stamets: Dünyayı mantarlarla kurtarmanın 6 yolu

Çeviri: Öykü Yağcı Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I love a challenge, and saving the Earth is probably a good one.

Meydan okumayı severim ve dünyayı kurtarmaya çalışmak buna iyi bir örnek.

We all know the Earth is in trouble.

Hepimiz biliyoruz ki, Dünya tehlike altında.

We have now entered in the 6X,

Kısa bir zaman önce 6x adı verilen

the sixth major extinction on this planet.

altıncı soy tükenme devresine girdik.

I often wondered, if there was a United Organization of Organisms --

Eğer bir "Birleşmiş Organizmalar Organizasyonu" olsaydı,

otherwise known as "Uh-Oh" --

kısaltması "Oo!" olan

(Laughter) -- and every organism had a right to vote,

ve her organizmanın bir oy hakkı olsaydı,

would we be voted on the planet, or off the planet?

insanlar bu oylamayı kazanır mıydı, yoksa kaybeder miydi?

I think that vote is occurring right now.

Bence bu oylama şu anda gerçekleşiyor.

I want to present to you a suite of six mycological solutions,

Size, mantarların sunabileceği 6 çözümden bahsetmek istiyorum.

using fungi, and these solutions are based on mycelium.

Bu çözümlerin temelinde, mantarların miselyumları (emeç) yatıyor.

The mycelium infuses all landscapes,

Miselyum, her türlü araziye yayılır.

it holds soils together, it's extremely tenacious.

Toprağı sıkı sıkıya kavrar ve bir arada tutar.

This holds up to 30,000 times its mass.

Kendi kütlesinden 30 bin kat fazlasını taşır.

They're the grand molecular disassemblers of nature -- the soil magicians.

Onlar, doğanın görkemli moleküler ayırıcıları, "toprak sihirbazları"dır.

They generate the humus soils across the landmasses of Earth.

Yeryüzündeki tüm toprak katmanlarına yayılan humusun oluşmasını sağlarlar.

We have now discovered that there is a multi-directional transfer

Yakın zamanda bitkiler ve topraktan aldıkları besin arasında

of nutrients between plants, mitigated by the mcyelium --

miselyum tarafından yönetilen çok-yönlü bir aktarım keşfettik.

so the mycelium is the mother

Miselyum, huşgillerden aldığı besini

that is giving nutrients from alder and birch trees

baldıran, sedir ve Douglas köknarı gibi

to hemlocks, cedars and Douglas firs.

bitkilere dağıtan bir anne gibidir.

Dusty and I, we like to say, on Sunday, this is where we go to church.

Dusty ve benim, Pazar günleri keyifle gittiğimiz kilise işte burasıdır.

I'm in love with the old-growth forest,

Balta girmemiş ormanlara aşığım ve

and I'm a patriotic American because we have those.

vatansever bir Amerikalıyım çünkü bizim böyle ormanlarımız var.

Most of you are familiar with Portobello mushrooms.

Birçoğunuz kültür mantarına aşinasınızdır.

And frankly, I face a big obstacle.

Açıkçası, ne zaman birine mantarlardan bahsetsem

When I mention mushrooms to somebody,

büyük bir engelle karşılaşıyorum.

they immediately think Portobellos or magic mushrooms,

Hemen ya kültür mantarlarını ya da sihirli mantarları anımsıyorlar.

their eyes glaze over, and they think I'm a little crazy.

Gözlerini kaydırarark hafif deli olduğumu düşünüyorlar.

So, I hope to pierce that prejudice forever with this group.

Sizlerle birlikte bu önyargıyı sonsuza dek yıkmayı umuyorum.

We call it mycophobia,

Buna "mantar fobisi" diyoruz:

the irrational fear of the unknown, when it comes to fungi.

mantarlar hakkında, bilinmeyenlere karşı beslenen akıldışı korku.

Mushrooms are very fast in their growth.

Mantarlar çok hızlı büyürler.

Day 21, day 23, day 25.

Bu, 21. gün, 23. gün ve 25. gün.

Mushrooms produce strong antibiotics.

Mantarlar çok güçlü antibiyotikler üretirler.

In fact, we're more closely related to fungi than we are to any other kingdom.

Biz de aslında, diğer âlemlere (bitki, hayvan, bakteri) kıyasla mantarlara daha yakınız.

A group of 20 eukaryotic microbiologists

İki yıl önce, ökaryotları inceleyen 20 kişilik bir grup mikrobiyolog

published a paper two years ago erecting opisthokonta --

"opisthokonta" terimini ortaya atan bir makale yayınladı.

a super-kingdom that joins animalia and fungi together.

Bu terim, hayvan ve mantar âlemini birleştiren bir yüksek-alemi tanımlıyordu.

We share in common the same pathogens.

Biz de mantarlarla aynı patojenleri paylaşıyoruz.

Fungi don't like to rot from bacteria,

Mantarlar patojenik bakteriyi sevmezler ve

and so our best antibiotics come from fungi.

bakterilere karşı en iyi antibiyotikleri üretirler.

But here is a mushroom that's past its prime.

Fakat burada zamanı geçmiş bir mantar görüyoruz.

After they sporulate, they do rot.

Mantarlar, spor ürettikten sonra çürürler.

But I propose to you that the sequence of microbes

Fakat ben, mantarlar çürürken oluşan

that occur on rotting mushrooms

bir dizi mikrobun, ormanın sağlığı için

are essential for the health of the forest.

büyük önem taşıdığını öne sürüyorum.

They give rise to the trees,

Çürüyen mantarlar, ağaçlara hayat verirler;

they create the debris fields that feed the mycelium.

miselyumları besleyen atık alanları oluştururlar.

And so we see a mushroom here sporulating.

Burada, spor üreten bir mantar görüyoruz.

And the spores are germinating,

Sporlar filizleniyor

and the mycelium forms and goes underground.

ve miselyum oluşup yeraltına giriyor.

In a single cubic inch of soil, there can be more than eight miles of these cells.

Yaklaşık 16 cm³ toprak parçasında, 12 km'den fazla miselyum hücresi bulunur.

My foot is covering approximately 300 miles of mycelium.

Ayağım burada, yaklaşık 480 km'lik miselyumun üzerinde.

This is photomicrographs from Nick Read and Patrick Hickey.

Bu mikrograf, Nick Read ve Patrick Hickey'den.

And notice that as the mycelium grows,

Dikkat edin; miselyum büyüdükçe

it conquers territory and then it begins the net.

bir toprak alanını ele geçiriyor ve bir ağ oluşturuyor.

I've been a scanning electron microscopist for many years,

Uzun yıllar taramalı elektron mikroskopu ile çalıştım.

I have thousands of electron micrographs,

Binlerce elektron mikrograflarına baktım ve

and when I'm staring at the mycelium,

ne zaman bir miselyumu incelesem,

I realize that they are microfiltration membranes.

aslında birer mikrosüzücü zar yapılar olduklarının farkına varıyorum.

We exhale carbon dioxide, so does mycelium.

Biz, dışarı karbon dioksit veriyoruz; miselyum da öyle.

It inhales oxygen, just like we do.

O da, aynı bizim gibi oksijen soluyor.

But these are essentially externalized stomachs and lungs.

Ancak bu yapılar, temelde, dışsallaştırılmış mide ve akciğerlerdir.

And I present to you a concept that these are extended neurological membranes.

Bir açıdan, miselyumlar, genişlemiş sinirsel zarlardır.

And in these cavities, these micro-cavities form,

Bu oyukların içinde, daha küçük mikro-oyuklar büyür

and as they fuse soils, they absorb water.

ve toprakla kaynaştıkça, suyu emerler.

These are little wells.

Bunlar küçük kuyulardır.

And inside these wells, then microbial communities begin to form.

Bu kuyuların içinde de mikrobiyal çeşitlilik oluşur.

And so the spongy soil not only resists erosion,

Böylece süngersi toprak hem erozyona direnir,

but sets up a microbial universe

hem de diğer organizmaları destekleyen

that gives rise to a plurality of other organisms.

mikrobiyal bir evren oluşturur.

I first proposed, in the early 1990s,

1990'ların başında, miselyumun dünyanın

that mycelium is Earth's natural Internet.

doğal interneti olduğunu öne sürmüştüm.

When you look at the mycelium, they're highly branched.

Miselyumları incelerseniz, oldukça dallanmış olduklarını göreceksiniz.

And if there's one branch that is broken, then very quickly,

Eğer dallardan biri kırılmışsa,

because of the nodes of crossing --

kesişen diğer düğümler sayesinde -ki internet mühendisleri

Internet engineers maybe call them hot points --

bunlara "sıcak noktalar" derler-

there are alternative pathways for channeling nutrients and information.

besin ve bilgi aktarımının başka yollarını bulurlar.

The mycelium is sentient.

Miselyum duyarlı bir yapıya sahiptir.

It knows that you are there.

Varlığınızı hisseder.

When you walk across landscapes,

Arazide yürüdüğünüz zaman,

it leaps up in the aftermath of your footsteps trying to grab debris.

ayakizinizin peşinden giderek bıraktığınız kalıntıları yakalamaya çalışır.

So, I believe the invention of the computer Internet

"Bilgisayar interneti"nin keşfinin,

is an inevitable consequence

biyolojik olarak başarısı çoktan kanıtlanmış bir ağ modelinin

of a previously proven, biologically successful model.

önlenemez bir eseri olduğunu düşünüyorum.

The Earth invented the computer Internet for its own benefit,

Dünya, "bilgisayar internetini" kendi yararı için icat etti

and we now, being the top organism on this planet,

ve şu anda bizler, bu gezegendeki en yüksek organizmalar olarak,

are trying to allocate resources in order to protect the biosphere.

biyosferi korumak için kaynakları bölüştürmeye çalışıyoruz.

Going way out, dark matter conforms to the same mycelial archetype.

Bu süreçte, bu karanlık mevzunun da miselyum modeline uyduğunu görürüz.

I believe matter begets life;

Madde yaşamı vücuda getirirken,

life becomes single cells; single cells become strings;

yaşam tek hücrelere, tek hücreler de dizgilere dönüşür.

strings become chains; chains network.

Bu dizgiler zincire, zincirler de ağ örgüsüne dönüşür.

And this is the paradigm that we see throughout the universe.

Bu, evrenin bütününde gözlediğimiz bir örnek.

Most of you may not know that fungi were the first organisms to come to land.

Birçoğunuz bilmeyebilir ama mantarlar karada yaşamaya başlayan ilk organizmalardır.

They came to land 1.3 billion years ago,

Mantarlar, karaya 1.3 milyar yıl önce çıktılar,

and plants followed several hundred million years later.

ve bitkiler onları ancak birkaç yüz milyon yıl sonra izlediler.

How is that possible?

Bu nasıl mümkün olabilir?

It's possible because the mycelium produces oxalic acids,

Mümkün çünkü miselyum, oksalik asit gibi

and many other acids and enzymes,

kayayı ufalayıp kalsiyum ve diğer minerallere ulaşan

pockmarking rock and grabbing calcium and other minerals

birçok asit ve enzim üretir

and forming calcium oxalates.

ve kalsiyum oksalat oluşturur.

Makes the rocks crumble, and the first step in the generation of soil.

Toprak oluşumunun ilk aşaması olan kayanın parçalanmasını sağlarlar.

Oxalic acid is two carbon dioxide molecules joined together.

Oksalik asit, iki carbon dioksit molekülünün birleşmesinden meydana gelir.

So, fungi and mycelium

Mantar ve miselyum

sequester carbon dioxide in the form of calcium oxalates.

karbon dioksiti, kalsiyum asit formunda bağlar.

And all sorts of other oxalates

Diğer birçok oksalat çeşidi

are also sequestering carbon dioxide through the minerals

karbon dioksitin, kaya birleşimindeki

that are being formed and taken out of the rock matrix.

minerallerle bağlanmasıyla oluşur.

This was first discovered in 1859.

Bu gözlem, ilk kez 1859 yılında yapıldı.

This is a photograph by Franz Hueber.

Bu, 1950'lerde Franz Hueber tarafından

This photograph's taken 1950s in Saudi Arabia.

Suudi Arabistan'da çekilmiş bir fotoğraf.

420 million years ago, this organism existed.

420 milyon yıl önce, bu organizma vardı.

It was called Prototaxites.

Prototaxites adını taşıyordu.

Prototaxites, laying down, was about three feet tall.

Prototaxites yaklaşık 90 cm boyundaydı.

The tallest plants on Earth at that time were less than two feet.

O zamanlar dünyadaki en uzun bitkiler 60 cm'den daha kısaydılar.

Dr. Boyce, at the University of Chicago,

Chicago Universitesi'nden Dr. Boyce,

published an article in the Journal of Geology

geçtiğimiz yıl "Journal of Geology"de

this past year determining that Prototaxites was a giant fungus,

Prototaxites'in, dev bir mantar olduğunu kanıtlayan

a giant mushroom.

bir makale yayınladı.

Across the landscapes of Earth were dotted these giant mushrooms.

Bu dev mantarlar, yeryüzünün birçok bölgesine yayıldılar.

All across most land masses.

On milyonlarca yıl varlıklarını

And these existed for tens of millions of years.

büyük toprak kütlelerinde sürdürdüler.

Now, we've had several extinction events, and as we march forward --

Bugüne kadar birkaç soy tükenme vakası yaşadık ve hala yaşıyoruz.

65 million years ago -- most of you know about it --

Çoğumuzun bildiği gibi, 65 milyon yıl önce,

we had an asteroid impact.

bir astroid etkisiyle karşılaştık.

The Earth was struck by an asteroid,

Dünyaya bir astroid çarptı ve

a huge amount of debris was jettisoned into the atmosphere.

çok büyük miktarda toprak ve toz parçası atmosfere dağıldı.

Sunlight was cut off, and fungi inherited the Earth.

Güneş ışığı kesilmişti ve mantarlar dünyayı devralmıştı.

Those organisms that paired with fungi were rewarded,

Mantarla işbirliği yapan canlılar şanslıydılar,

because fungi do not need light.

çünkü mantarlar ışığa ihtiyaç duymazlar.

More recently, at Einstein University,

Kısa bir süre önce, Einstein Universitesi'nde

they just determined that fungi use radiation as a source of energy,

bitkilerin ışığı kullandıkları gibi, mantarların enerji üretmek için

much like plants use light.

radyasyonu kullandıkları bulundu.

So, the prospect of fungi existing on other planets elsewhere,

Bu nedenle, mantarların başka gezegenlerde bulunma olasılığı,

I think, is a forgone conclusion,

bence son derece yüksektir.

at least in my own mind.

En azından benim kendi görüşüm bu.

The largest organism in the world is in Eastern Oregon.

Dünyadaki en büyük canlı Doğu Oregon'da.

I couldn't miss it. It was 2,200 acres in size:

89 hektarlık büyüklüğüyle onu gözden kaçırmak imkansız.

2,200 acres in size, 2,000 years old.

89 hektarlık ve 2 bin yıllık...

The largest organism on the planet is a mycelial mat, one cell wall thick.

Bu gezegendeki en büyük organizma, bir hücre duvarı kalınlığındaki miselyum örtüsü.

How is it that this organism can be so large,

Derimizi bile beş veya altı hücre tabakası korurken,

and yet be one cell wall thick,

miselyum; hem bir hücre duvarı kalınlığında olup

whereas we have five or six skin layers that protect us?

hem de nasıl bu kadar büyük bir canlı olabilir?

The mycelium, in the right conditions, produces a mushroom --

Uygun koşullar altında miselyum büyür ve mantar oluşturur

it bursts through with such ferocity that it can break asphalt.

ve asfaltı kıracak şiddette yayılır.

We were involved with several experiments.

Birçok deney yaptık.

I'm going to show you six, if I can,

Size, dünyayı kurtaracak çözümlerin

solutions for helping to save the world.

altısını göstermeye çalışacağım.

Battelle Laboratories and I joined up in Bellingham, Washington.

Bellingham - Washington'daki Battelle Laboratuvarı'nda

There were four piles saturated with diesel and other petroleum waste:

dizel ve diğer petrol artıklarıyla doymuş dört öbek üzerinde çalıştım.

one was a control pile; one pile was treated with enzymes;

Bir tanesi kontrol öbeğiydi. Diğeri de enzimlerle işlenmiş bir öbek.

one pile was treated with bacteria;

Üçüncüsü bakterilerle, bizim olan sonuncu öbek de,

and our pile we inoculated with mushroom mycelium.

mantar miselyumuyla aşılanmış bir öbekti.

The mycelium absorbs the oil.

Miselyum petrolü emdi,

The mycelium is producing enzymes --

enzimler oluşturdu.

peroxidases -- that break carbon-hydrogen bonds.

Bu enzimler, karbon-hidrojen bağını kıran peroksidaz enzimleriydi.

These are the same bonds that hold hydrocarbons together.

Bunlar, aynı zamanda hidrokarbonları birarada tutan aynı bağlardır.

So, the mycelium becomes saturated with the oil,

Miselyum öbeği de petrole doymuştu.

and then, when we returned six weeks later,

Altı hafta sonra tekrar döndüğümüzde

all the tarps were removed,

bütün örtüleri kaldırdık ve

all the other piles were dead, dark and stinky.

diğer üç öbeğin öldüğünü, karardığını ve kokuştuğunu gördük.

We came back to our pile, it was covered

Bizim öbeğimizdeyse,

with hundreds of pounds of oyster mushrooms,

kilolarca kavak mantarı üremişti.

and the color changed to a light form.

Rengi de daha açık bir ton almıştı.

The enzymes remanufactured the hydrocarbons

Enzimler, hidrokarbonları yeniden üretmiş,

into carbohydrates -- fungal sugars.

karbonhidratlara, mantar şekerlerine dönüştürmüştü.

Some of these mushrooms are very happy mushrooms.

Bu mantarlardan bazıları çok sağlıklıydı.

They're very large.

Kocaman oldular.

They're showing how much nutrition that they could've obtained.

Ne kadar iyi beslendiklerinin kanıtıydı bu.

But something else happened, which was an epiphany in my life.

Ama bambaşka birşey daha oldu; o an, resmin tamamını görebilmiştim.

They sporulated, the spores attract insects,

Mantarlar spor üretti, sporlar da böcekleri çekti.

the insects laid eggs, eggs became larvae.

Böcekler yumurtalarını bıraktı, yumurtalar larva halini aldı.

Birds then came, bringing in seeds,

Ardından kuşlar geldi; tohumları da beraberinde getirdiler.

and our pile became an oasis of life.

Ve öbeğimiz tam bir yaşam vahasına dönüştü.

Whereas the other three piles were dead, dark and stinky,

Diğer üç öbekse ölü, kararmış ve kokuşmuştu.

and the PAH's -- the aromatic hydrocarbons --

Aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) da

went from 10,000 parts per million to less than 200 in eight weeks.

sekiz hafta içinde, milyonda 10 bin parçadan 200'e düştü.

The last image we don't have.

Şu anda gösteremediğim son karede öbek,

The entire pile was a green berm of life.

yemyeşil bir yaşam adasına dönüşmüştü.

These are gateway species,

Bunlar, "ağ geçidi türleri";

vanguard species that open the door for other biological communities.

yani, diğer biyolojik çeşitliliğe kapıları açan öncü kuvvetler.

So I invented burlap sacks, bunker spawn --

Ben de çuval bezlerini kullandım,

and putting the mycelium -- using storm blown debris,

miselyumu fırtına kalıntılarının üzerine aşıladım

you can take these burlap sacks and put them downstream

ve bu çuvalları akış yönünde yerleştirdim.

from a farm that's producing E. coli, or other wastes,

E. coli ile diğer artıkların çıktığı bir çiftlikte

or a factory with chemical toxins,

ve kimyasal toksinlerin yayıldığı bir fabrikada yapabilirsiniz bunları.

and it leads to habitat restoration.

Sonunda, doğal yaşam alanını onabilirsiniz.

So, we set up a site in Mason County, Washington,

Bu amaçla, Washington'daki Mason vilayetinde bir çalışma sahası oluşturduk

and we've seen a dramatic decrease in the amount of coliforms.

ve burada koliform bakterilerin miktarında ciddi bir düşüş tespit ettik.

And I'll show you a graph here.

Size bir grafik göstereceğim.

This is a logarithmic scale, 10 to the eighth power.

Bu, 10 üzeri 8 kuvvetinde logaritmik bir oran.

There's more than a 100 million colonies per gram,

Her gramda 100 milyondan fazla koloni var

and 10 to the third power is around 1,000.

ve 10³'te de yaklaşık 1000 civarında.

In 48 hours to 72 hours, these three mushroom species

48 ila 72 saat içinde bu üç mantar türü,

reduced the amount of coliform bacteria 10,000 times.

koliform bakteri miktarını 10 bin kat azaltmış durumda.

Think of the implications.

Bunun sonuçlarını bir düşünün.

This is a space-conservative method that uses storm debris --

Burası, fırtına kalıntıları üzerinde çalıştığımız korunaklı bir alan.

and we can guarantee that we will have storms every year.

Her yıl bir fırtına atlatacağımız da kesin görünüyor.

So, this one mushroom, in particular, has drawn our interest over time.

Bu süre içinde özellikle bir mantar dikkatimizi çekti.

This is my wife Dusty,

Bu eşim Dusty.

with a mushroom called Fomitopsis officinalis -- Agarikon.

Yanındaki de, Agaricon olarak bilinen Fomitopsis officinalis mantarı.

It's a mushroom exclusive to the old-growth forest

Yalnızca balta girmemiş ormanlara özgü,

that Dioscorides first described in 65 A.D.

ilk kez M.S. 65'te verem tedavisine iyi geldiği

as a treatment against consumption.

Dioscorides tarafından tespit edilmiş bir mantar.

This mushroom grows in Washington State, Oregon,

Bu mantar, Washington eyaleti, Oregon, Kuzey Kaliforniya ve

northern California, British Columbia, now thought to be extinct in Europe.

Britanya Kolumbiyası'nda yetişiyor ve Avrupa'da soyunun tükendiği düşünülüyor.

May not seem that large --

O kadar da büyük görünmüyor,

let's get closer.

isterseniz biraz yaklaşalım.

This is extremely rare fungus.

Bu, çok ender görülen bir tür.

Our team -- and we have a team of experts that go out --

Çok sık araziye çıkan bir ekibimiz var.

we went out 20 times in the old-growth forest last year.

Geçtiğimiz yıl 20 kez bakir ormanlarda dolandık durduk.

We found one sample to be able to get into culture.

Kültüre alınabilecek tek bir mantar türü bulduk.

Preserving the genome of these fungi in the old-growth forest

Bu bakir ormanlarda yetişen mantarların genomlarını korumanın,

I think is absolutely critical for human health.

insan sağlığı için çok büyük önem taşıdığını düşünüyorum.

I've been involved with the U.S. Defense Department BioShield program.

Bir ara ABD Savunma Bakanlığı'nın "BioKalkan" programına katıldım.

We submitted over 300 samples of mushrooms that were boiled in hot water,

Bakanlığa, sıcak suda kaynatılmış 300'ün üzerinde mantar örneği

and mycelium harvesting these extracellular metabolites.

ve hücredışı metabolitleri hasat eden miselyum sunduk.

And a few years ago,

Birkaç yıl önce

we received these results.

bu işlemlerin sonuçlarını aldık.

We have three different strains of Agarikon mushrooms

Elimizde üç farklı Agaricon türü vardı.

that were highly active against poxviruses.

Çiçek hastalığı virüsüne karşı oldukça etkinlerdi.

Dr. Earl Kern, who's a smallpox expert

Çiçek hastalığı uzmanı olan,

of the U.S. Defense Department, states that any compounds

ABD Savunma Bakanlığı'ndan Dr. Earl Kern, iki veya daha fazla

that have a selectivity index of two or more are active.

seçicilik indeksi olan bileşiklerin aktif olduğunu belirtti.

10 or greater are considered to be very active.

10 veya daha fazlasının da oldukça aktif olduğu düşünülüyor.

Our mushroom strains were in the highly active range.

Mantar türlerimiz oldukça aktif olanlar sınıfındandı.

There's a vetted press release that you can read --

Bu çalışmayla ilgili basın bildirisini bulabilirsiniz.

it's vetted by DOD --

ABD Savunma Bakanlığı'nın bildirisini,

if you Google "Stamets" and "smallpox."

Google'a "Stamets" ve "smallpox" yazarak bulabilirsiniz.

Or you can go to NPR.org and listen to a live interview.

Veya NPR.org sitesine girerek oradaki röportajı dinleyebilirsiniz.

So, encouraged by this, naturally we went to flu viruses.

Bu sonuçtan güç alarak bu kez grip virüslerine eğildik.

And so, for the first time, I am showing this.

Sonucu da ilk kez burada gösteriyorum:

We have three different strains of Agarikon mushrooms

Üç farklı Agaricon mantar türümüz var

highly active against flu viruses.

ve üçü de grip virüslerine karşı oldukça etkili.

Here's the selectivity index numbers --

Seçicilik indeksi de şöyle:

against pox, you saw 10s and 20s -- now against flu viruses,

Çiçek hastalığına karşı 10'larda ve 20'lerde olan rakamlar,

compared to the ribavirin controls,

ribavirin kontrollerine oranla,

we have an extraordinarily high activity.

grip virüslerine karşı sıradışı bir etkinlik gösterdi.

And we're using a natural extract

Kullandığımız doğal bir esans,

within the same dosage window as a pure pharmaceutical.

eczacılıkta kullanılan dozajlarla aynı miktarda.

We tried it against flu A viruses -- H1N1, H3N2 --

Bunu A tipi grip virüsüne karşı denedik: H1N1, H3N2.

as well as flu B viruses.

Ve bir de B tipi grip virüsünde.

So then we tried a blend,

Ardından bir karışım denedik

and in a blend combination we tried it against H5N1,

ve bu karışımı, H5N1'e karşı uyguladık.

and we got greater than 1,000 selectivity index.

Sonunda 1000'den fazla seçicilik indeksini elde ettik.

(Applause)

(Alkış)

I then think that we can make the argument

Sonuç olarak, argümanı şu şekilde kurabiliriz:

that we should save the old-growth forest

Balta girmemiş ormanları,

as a matter of national defense.

ulusal savunma meselesi olarak korumalıyız.

(Applause)

(Alkış)

I became interested in entomopathogenic fungi --

Bir süredir entomopatojenik mantarlarla ilgileniyorum;

fungi that kill insects.

böcekleri öldüren mantarlarla...

Our house was being destroyed by carpenter ants.

"Marangoz karıncaları" bir ara evimizi yerle bir etmişti.

So, I went to the EPA homepage, and they were recommending studies

Ben de EPA web sitesine girip önerilerini inceledim.

with metarhizium species of a group of fungi

Sitede, Metarhizium mantar türlerinin

that kill carpenter ants, as well as termites.

karıncaları ve kanatlı karıncaları yok ettiği belirtiliyordu.

I did something that nobody else had done.

Daha önce hiç kimsenin yapmadığı birşeyi yaptım.

I actually chased the mycelium, when it stopped producing spores.

Miselyumu, spor üretmeyi bırakana kadar takip ettim.

These are spores -- this is in their spores.

Bunlar sporlar; burada görebilirsiniz.

I was able to morph the culture

Sonunda kültürü biçimlendirmiş ve

into a non-sporulating form.

spor üretmeyen bir şekle sokmuştum.

And so the industry has spent over 100 million dollars

Böylece endüstri, evinizin karıncalar tarafından yenmesini önlemek için

specifically on bait stations to prevent termites from eating your house.

özellikle de kontrol istasyonlarındaki çalışmalara 100 milyon dolar yatırdı.

But the insects aren't stupid,

Ama böcekler aptal değil tabii ki;

and they would avoid the spores when they came close,

sporların yanına yaklaşmıyorlar.

and so I morphed the cultures into a non-sporulating form.

Bu yüzden ben de, kültürü, spor üretmeyen forma soktum.

And I got my daughter's Barbie doll dish,

Kızımın Barbie setindeki tabağı aldım

I put it right where a bunch of carpenter ants

ve marangoz karıncalarının her gün evimin içinde

were making debris fields, every day,

birikinti yaptığı alanlara koydum.

in my house, and the ants were attracted to the mycelium,

Karıncalar, miselyumun çekiciliğine kapıldılar

because there's no spores.

çünkü onlar spor üretmiyorlardı.

They gave it to the queen.

Miselyumu kraliçeye sundular.

One week later, I had no sawdust piles whatsoever.

Bir hafta sonra, talaş tozuna benzer hiçbir şey kalmamıştı evde.

And then -- a delicate dance between dinner and death --

Akşam yemeğiyle ölüm arasında gidip gelen bir dans şeklinde,

the mycelium is consumed by the ants,

karıncalar miselyumu yiyip bitirdiler.

they become mummified, and, boing, a mushroom pops out of their head.

Önce mumya halini aldılar ve başlarının hemen üzerinden mantarlar fırladı.

(Laughter)

(Kahkaha)

Now after sporulation, the spores repel.

Artık spor üretiminden sonra bile, sporlar geri püskürtüyorlar.

So, the house is no longer suitable for invasion.

Bu nedenle artık evimiz, istilaya uygun değil.

So, you have a near-permanent solution for reinvasion of termites.

Artık elimizde, böceklerin istilasına karşı kalıcıya yakın bir çözüm var.

And so my house came down, I received my first patent

Sonunda evimizi yıktırdık; marangoz ve kanatlı karıncalara,

against carpenter ants, termites and fire ants.

ateş karıncalarına yönelik ilk patentimi aldım.

Then we tried extracts, and lo and behold,

Sonunda farklı esanslar denedik ve olanlara bakın!

we can steer insects to different directions.

Böcekleri farklı noktalara yöneltebildik.

This has huge implications.

Bunun çok büyük sonuçları oldu.

I then received my second patent -- and this is a big one.

İkinci ve çok daha önemli olan patentimi de daha sonra aldım:

It's been called an Alexander Graham Bell patent.

Alexander Graham Bell patenti...

It covers over 200,000 species.

Bu patent, 200 binden fazla türü kapsıyor.

This is the most disruptive technology --

Haşere ilacı endüstrisinde çalışan üst düzey yetkililer,

I've been told by executives of the pesticide industry --

bu yöntemin, bugüne kadar gördükleri

that they have ever witnessed.

en yıkıcı teknoloji olduğunu söylediler.

This could totally revamp the pesticide industries throughout the world.

Bu yöntem, dünya çapındaki haşere ilacı endüstrini tamamen yenileyebilir.

You could fly 100 Ph.D. students under the umbrella of this concept,

100 doktora öğrencisini bu alanda çalışmaya yöneltebilirsiniz.

because my supposition is that entomopathogenic fungi,

Çünkü varsayımlarıma göre entomopatojenik mantarlar,

prior to sporulation, attract the very insects

normalde sporların geri püskürttüğü böcekleri,

that are otherwise repelled by those spores.

spor üretmeden hemen önce cezbediyorlar.

And so I came up with a Life Box, because I needed a delivery system.

Sonunda, bir tür sevkiyat sistemine ihtiyacım olduğu için Life Box fikrini buldum.

The Life Box -- you're gonna be getting a DVD of the TED conference --

TED konferansından sonra DVD'sini alabileceğiniz Life Box'ın içindekilerle

you add soil, you add water,

toprak ve su ilave ederek,

you have mycorrhizal and endophytic fungi as well as spores,

mikorizal ve endofitik mantar ve spor elde edebilirsiniz;

like of the Agarikon mushroom.

tıpkı Agaricon mantarında olduğu gibi.

The seeds then are mothered by this mycelium.

Tohumlar, miselyum tarafından sahiplenilecektir.

And then you put tree seeds in here,

Ardından ağaç tohumlarını aynı yere yerleştireceksiniz

and then you end up growing -- potentially --

ve sonunda, bir mukavva kutudan

an old-growth forest from a cardboard box.

potansiyel bir bakir orman yaratacaksınız.

I want to reinvent the delivery system,

Sevkiyat sistemine ve kutuların dünya çapında kullanımına

and the use of cardboard around the world,

yeniden şekil vermek istiyorum.

so they become ecological footprints.

Böylece bunlar, gerçek birer ekolojik ayakizi olabilirler.

If there's a YouTube-like site that you could put up,

YouTube'a benzer bir sayfa hazırlayıp

you could make it interactive, zip code specific --

bunu interaktif hale getirebilir ve insanların biraraya gelebileceği,

where people could join together,

posta kodu odaklı bir özellik ekleyebilirseniz,

and through satellite imaging systems,

Virtual Earth veya Google Earth gibi

through Virtual Earth or Google Earth,

uydu görüntüleme sistemleri kullanabilirseniz,

you could confirm carbon credits are being sequestered

Life Box'lardan çıkan ağaçlar yoluyla

by the trees that are coming through Life Boxes.

karbon kredilerinin müsadere edildiğini görebilirsiniz.

You could take a cardboard box delivering shoes,

Siz de herhangi bir ayakkabı kutusunu alıp toprak ve su ekleyerek

you could add water -- I developed this for the refugee community --

-mülteciler için geliştirdiğim bu tekniği deneyebilirsiniz-

corns, beans and squash and onions.

mısır, fasulye, balkabağı ve soğan yetiştirebilirsiniz.

I took several containers -- my wife said, if I could do this, anybody could --

Ben birkaç kap daha ayarladım; eşim, bunu herkesin yapabileceğini söylüyor.

and I ended up growing a seed garden.

Sonunda bir tohum bahçesi yarattım.

Then you harvest the seeds --

Ardından çıkan tohumları ektim

and thank you, Eric Rasmussen, for your help on this --

ve Eric Rasmussen'in sayesinde -yardımların için teşekkürler Eric-

and then you're harvesting the seed garden.

tohum bahçesini hasat ettim.

Then you can harvest the kernels, and then you just need a few kernels.

Bir sonraki aşamada çekirdekleri hasat ettim ve birkaç çekirdek daha ekledim.

I add mycelium to it, and then I inoculate the corncobs.

Bunlara miselyum katarak mısır koçanlarını aşıladım.

Now, three corncobs, no other grain --

Başka hiçbir hububat kullanmadan, üç mısır koçanı üzerinde

lots of mushrooms begin to form.

bir sürü mantar türemeye başladı.

Too many withdrawals from the carbon bank,

Karbon bankasından birçok karbon düşmüş olduk

and so this population will be shut down.

ve şimdilik bunlara son verdik.

But watch what happens here.

Ama bakın burada ne oldu:

The mushrooms then are harvested,

Mantarlar hasat ediliyor.

but very importantly,

Ama daha da önemlisi,

the mycelium has converted the cellulose into fungal sugars.

miselyum, selülozu mantar şekerlerine dönüştürüyor.

And so I thought, how could we address the energy crisis in this country?

Bu sonuçtan hareketle, bu ülkenin enerji krizini nasıl ele alabileceğimizi düşündüm.

And we came up with Econol.

Sonunda "Econol" çözümünü bulduk.

Generating ethanol from cellulose using mycelium as an intermediary --

Miselyumu aracı olarak kullanarak, selülozdan etanol üretebilirsiniz

and you gain all the benefits that I've described to you already.

ve size bahsettiğim tüm avantajları elde edebilirsiniz.

But to go from cellulose to ethanol is ecologically unintelligent,

Ama selülozdan etanole geçiş, ekolojik olarak pek de zekice değil.

and I think that we need to be econologically intelligent

Aynı zamanda yakıt üretiminde

about the generation of fuels.

mantıklı ekonomik çözümler bulmamız gerektiğini düşünüyorum.

So, we build the carbon banks on the planet, renew the soils.

Biz de toprakları yenileyerek, yeryüzünde karbon bankaları oluşturmuş olduk.

These are a species that we need to join with.

Bunlar, işbirliği yapmamız gereken asıl türler.

I think engaging mycelium can help save the world.

Miselyumla işbirliği yaptığımızda, dünyayı kurtarabileceğimizi düşünüyorum.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)