6 ways mushrooms can save the world | Paul Stamets | TED

Paul Stamets nói về 6 cách mà nấm có thể cứu lấy thế giới

Translator: Phoebe Nguyen Reviewer: LD .

I love a challenge, and saving the Earth is probably a good one.

Tôi thích thử thách, và cứu lấy Trái đất có lẽ là một thử thách hay.

We all know the Earth is in trouble.

Chúng ta đều biết Trái đất đang gặp rắc rối.

We have now entered in the 6X,

Chúng ta đang tiến vào thời kỳ 6X --

the sixth major extinction on this planet.

đợt tuyệt chủng lớn thứ sáu của hành tinh.

I often wondered, if there was a United Organization of Organisms --

Tôi thường tự hỏi liệu có một tổ chức nào là Liên minh của các Sinh vật (United Organization of Organisms) --

otherwise known as "Uh-Oh" --

hay gọi tắt là "Uh-Oh"--

(Laughter) -- and every organism had a right to vote,

(Tiếng cười) -- nơi mỗi sinh vật được quyền bỏ phiếu

would we be voted on the planet, or off the planet?

liệu chúng ta có được phép ở lại hành tinh hay bị tống khứ đi?

I think that vote is occurring right now.

Tôi nghĩ là cuộc bỏ phiếu đó đang diễn ra ngay hiện tại.

I want to present to you a suite of six mycological solutions,

Tôi sẽ trình bày với các bạn trọn bộ sáu giải pháp nấm học,

using fungi, and these solutions are based on mycelium.

sử dụng nấm mốc, và những giải pháp này đều dựa trên sợi nấm.

The mycelium infuses all landscapes,

Nấm sợi len lỏi ở mọi địa hình,

it holds soils together, it's extremely tenacious.

chúng kết giữ đất lại, chúng cực kì bền bỉ.

This holds up to 30,000 times its mass.

Sợi nấm này chịu đến 30,000 lần trọng lượng của nó.

They're the grand molecular disassemblers of nature -- the soil magicians.

Chúng là phân tử tháo rời xuất sắc của tự nhiên -- các ảo thuật gia đất.

They generate the humus soils across the landmasses of Earth.

Chúng tạo ra tầng đất mùn trải khắp các lục địa trên Trái đất.

We have now discovered that there is a multi-directional transfer

Chúng ta đã khám phá rằng có sự vận chuyển đa chiều

of nutrients between plants, mitigated by the mcyelium --

chất dinh dưỡng giữa các loài thực vật, được trợ giúp bởi sợi nấm --

so the mycelium is the mother

vì vậy sợi nấm được coi là người mẹ

that is giving nutrients from alder and birch trees

mang dinh dưỡng từ cây tống quân sủi và cây bulô

to hemlocks, cedars and Douglas firs.

sang cho cây độc cần, tuyết tùng và thông Douglas.

Dusty and I, we like to say, on Sunday, this is where we go to church.

Dusty và tôi, chúng tôi thường đùa rằng, đây là nhà thờ chúng tôi đến mỗi Chủ nhật

I'm in love with the old-growth forest,

Tôi yêu những cánh rừng già,

and I'm a patriotic American because we have those.

và tôi là một người Mỹ yêu nước bởi vì chúng ta có những cánh rừng như thế.

Most of you are familiar with Portobello mushrooms.

Hầu hết các bạn đều quen thuộc với nấm mỡ.

And frankly, I face a big obstacle.

Nói thật tình, tôi thường gặp trở ngại lớn

When I mention mushrooms to somebody,

khi tôi nhắc đến nấm trước mặt bất cứ ai,

they immediately think Portobellos or magic mushrooms,

họ đều lập tức nghĩ đến nấm mỡ hay mấy loại nấm thần kỳ,

their eyes glaze over, and they think I'm a little crazy.

mắt họ long lên, và họ nghĩ tôi hơi điên.

So, I hope to pierce that prejudice forever with this group.

Vì vậy tôi mong có thể vĩnh viễn phá bỏ định kiến của nhóm người này.

We call it mycophobia,

Chúng tôi gọi đó là "mycophobia",

the irrational fear of the unknown, when it comes to fungi.

nỗi sợ hãi vô cớ không giải thích được khi gặp nấm mốc.

Mushrooms are very fast in their growth.

Nấm sinh trưởng rất nhanh.

Day 21, day 23, day 25.

Ngày thứ 21, ngày 23, ngày 25.

Mushrooms produce strong antibiotics.

Nấm sản sinh ra chất kháng sinh mạnh.

In fact, we're more closely related to fungi than we are to any other kingdom.

Trên thực tế, chúng ta có họ hàng gần với nấm mốc hơn bất kì loài nào khác trong giới động vật.

A group of 20 eukaryotic microbiologists

Một nhóm 20 nhà nghiên cứu về vi sinh vật nhân chuẩn

published a paper two years ago erecting opisthokonta --

đã xuất bản một tờ báo 2 năm trước, trong đó dựng ra opisthokonta --

a super-kingdom that joins animalia and fungi together.

một siêu giới nối liền Động vật và Nấm.

We share in common the same pathogens.

Cả hai đều có chung những mầm bệnh.

Fungi don't like to rot from bacteria,

Nấm không thích bị vi khuẩn làm mục rữa,

and so our best antibiotics come from fungi.

và vì vậy những thứ kháng sinh tốt nhất đều xuất phát từ nấm,

But here is a mushroom that's past its prime.

Và đây là một cây nấm đã qua thời huy hoàng của nó.

After they sporulate, they do rot.

Sau khi hình thành bào tử, chúng vẫn mục rữa.

But I propose to you that the sequence of microbes

Nhưng tôi cho các bạn hay, chu trình sống của các loài vi sinh vật

that occur on rotting mushrooms

diễn ra trên những cây nấm mục

are essential for the health of the forest.

có liên quan mật thiết đến sức khoẻ của cả khu rừng.

They give rise to the trees,

Chúng giúp cây lớn mọc lên,

they create the debris fields that feed the mycelium.

chúng tạo ra cánh đồng đất mục nuôi dưỡng sợi nấm.

And so we see a mushroom here sporulating.

Và đây chúng ta thấy một cây nấm đang tạo bào tử.

And the spores are germinating,

Và các bào tử đang nảy mầm.

and the mycelium forms and goes underground.

rồi sợi (thân) nấm hình thành và lan toả xuống đất.

In a single cubic inch of soil, there can be more than eight miles of these cells.

Mỗi inch vuông (6.5 cm vuông) đất có thể có đến 8 dặm (13 km) những tế bào như thế này.

My foot is covering approximately 300 miles of mycelium.

Bàn chân tôi đang bao phủ khoảng 300 dặm (480 km) thể sợi của nấm.

This is photomicrographs from Nick Read and Patrick Hickey.

Đây là một bức ảnh hiển vi do Nick Read và Patrick Hickey chụp.

And notice that as the mycelium grows,

Và hãy chú ý là khi sợi nấm phát triển,

it conquers territory and then it begins the net.

nó chiếm lấy một vùng đất rồi bắt đầu hình thành mạng lưới.

I've been a scanning electron microscopist for many years,

Tôi làm công việc chụp ảnh hiển vi điện tử trong nhiều năm,

I have thousands of electron micrographs,

tôi có hàng ngàn bức ảnh hiển vi điện tử như thế,

and when I'm staring at the mycelium,

và khi tôi chăm chú quan sát sợi nấm,

I realize that they are microfiltration membranes.

tôi nhận ra chúng là những màng tế bào lọc siêu nhỏ.

We exhale carbon dioxide, so does mycelium.

Chúng ta thở ra khí cacbon dioxit, sợi nấm cũng thế.

It inhales oxygen, just like we do.

Chúng hấp thụ oxi cũng như chúng ta.

But these are essentially externalized stomachs and lungs.

Nhưng đây là những dạ dày và phổi thiết yếu nằm ở ngoại biên.

And I present to you a concept that these are extended neurological membranes.

Và tôi cho các bạn biết một khái niệm mới, chúng là những màng tế bào thần kinh nối dài.

And in these cavities, these micro-cavities form,

Và giữa những khoảng trống này là những lỗ hổng siêu nhỏ,

and as they fuse soils, they absorb water.

và khi chúng neo giữ đất, những lỗ này hấp thụ nước.

These are little wells.

Chúng là những giếng nước nho nhỏ.

And inside these wells, then microbial communities begin to form.

Trong những giếng nước này, các cộng đồng vi sinh bắt đầu hình thành.

And so the spongy soil not only resists erosion,

Như vậy lớp đất xốp không chỉ kháng được xói mòn,

but sets up a microbial universe

mà còn tạo ra một hệ vũ trụ vi sinh

that gives rise to a plurality of other organisms.

tạo điều kiện cho hàng loạt những sinh vật khác phát triển ồ ạt.

I first proposed, in the early 1990s,

Tôi đề xuất lần đầu vào đầu những năm 90

that mycelium is Earth's natural Internet.

rằng hệ sợi chính là Internet tự nhiên của Trái đất.

When you look at the mycelium, they're highly branched.

Khi bạn nhìn vào sợi nấm, chúng đâm nhánh tua tủa.

And if there's one branch that is broken, then very quickly,

Và nếu có một nhánh bị gãy, thì rất nhanh,

because of the nodes of crossing --

nhờ những mấu nối --

Internet engineers maybe call them hot points --

có lẽ các kỹ sư Internet gọi chúng là các điểm nóng --

there are alternative pathways for channeling nutrients and information.

vẫn còn nhiều con đường khác để vận chuyển chất dinh dưỡng và thông tin.

The mycelium is sentient.

Sợi nấm là vật có tri giác.

It knows that you are there.

Nó biết là bạn đang ở đấy.

When you walk across landscapes,

Khi bạn bước qua những khu vực địa hình,

it leaps up in the aftermath of your footsteps trying to grab debris.

nó nhảy đến nơi dấu chân để lại, cố chiếm được mớ tàn dư.

So, I believe the invention of the computer Internet

Tôi tin rằng sự phát minh ra Internet máy tính

is an inevitable consequence

là một hệ quả không tránh khỏi

of a previously proven, biologically successful model.

của một mô hình sinh học đã được chứng minh thành công từ trước.

The Earth invented the computer Internet for its own benefit,

Trái đất phát minh ra Internet cho lợi ích của riêng nó,

and we now, being the top organism on this planet,

và chúng ta hiện giờ, sinh vật tối cao trên hành tinh này,

are trying to allocate resources in order to protect the biosphere.

đang tìm cách sử dụng tài nguyên để bảo vệ sinh quyển.

Going way out, dark matter conforms to the same mycelial archetype.

Đi xa hơn nữa, vật chất tối cũng dựa theo mô hình của sợi nấm.

I believe matter begets life;

Tôi tin rằng vật chất sinh ra cuộc sống,

life becomes single cells; single cells become strings;

cuộc sống trở thành tế bào, tế bào trở thành sợi,

strings become chains; chains network.

chuỗi trở thành mạng lưới, hệ thống mạng lưới.

And this is the paradigm that we see throughout the universe.

Và đây chính là mô hình chúng ta sẽ thấy xuyên suốt cả vũ trụ.

Most of you may not know that fungi were the first organisms to come to land.

Hầu hết các bạn có lẽ không biết rằng nấm là những sinh vật đầu tiên tiến lên đất liền.

They came to land 1.3 billion years ago,

Chúng lên đất liền 1.3 tỉ năm trước,

and plants followed several hundred million years later.

và thực vật cũng nối gót vài trăm triệu năm sau đó.

How is that possible?

Làm sao có thể như thế được?

It's possible because the mycelium produces oxalic acids,

Có thể, bởi vì sợi nấm sản sinh ra axit oxalic

and many other acids and enzymes,

và nhiều loại axit và enzym khác,

pockmarking rock and grabbing calcium and other minerals

làm đá trở nên lỗ rỗ, hấp thụ canxi và những khoáng chất khác

and forming calcium oxalates.

và tạo nên canxi oxalat.

Makes the rocks crumble, and the first step in the generation of soil.

Khiến cho đá vỡ vụn, và là bước đầu tiên trong quá trình hình thành đất.

Oxalic acid is two carbon dioxide molecules joined together.

Axit oxalic là 2 nguyên tử cacbon dioxit kết hợp với nhau.

So, fungi and mycelium

Vì thế nấm và thể sợi

sequester carbon dioxide in the form of calcium oxalates.

tách riêng cacbon dioxit ra dưới dạng canxi oxalat.

And all sorts of other oxalates

Và tất cả các hợp chất oxalat khác

are also sequestering carbon dioxide through the minerals

cũng đều tách được cacbon dioxit từ những muối vô cơ

that are being formed and taken out of the rock matrix.

đang hình thành và được đưa ra khỏi nền đá.

This was first discovered in 1859.

Điều này được khám phá lần đầu năm 1859.

This is a photograph by Franz Hueber.

Đây là một bức hình do Franz Hueber chụp.

This photograph's taken 1950s in Saudi Arabia.

Bức hình này chụp Ả rập Saudi những năm 1950.

420 million years ago, this organism existed.

420 triệu năm trước, sinh vật này đã xuất hiện.

It was called Prototaxites.

Nó có tên là Prototaxites.

Prototaxites, laying down, was about three feet tall.

Prototaxites, nếu đặt nằm xuống, dài khoảng 3 feet (90 cm).

The tallest plants on Earth at that time were less than two feet.

Những loài thực vật cao nhất trên Trái đất thời bấy giờ cũng chưa tới 2 feet (60 cm).

Dr. Boyce, at the University of Chicago,

Tiến sĩ Boyce, tại Đại học Chicago,

published an article in the Journal of Geology

xuất bản một bài báo trong Tập san Địa chất học

this past year determining that Prototaxites was a giant fungus,

năm ngoái, xác định Prototaxites là một loài nấm khổng lồ,

a giant mushroom.

một cây nấm khổng lồ.

Across the landscapes of Earth were dotted these giant mushrooms.

Xuyên khắp các địa hình trên Trái đất lác đác những cây nấm khổng lồ này.

All across most land masses.

Xuyên khắp mọi lục địa.

And these existed for tens of millions of years.

Và chúng đã tồn tại trong hàng chục triệu năm.

Now, we've had several extinction events, and as we march forward --

Chúng ta đã có vài đợt tuyệt chủng, và khi chúng ta tiến lên --

65 million years ago -- most of you know about it --

65 triệu năm trước -- hầu hết quý vị biết về sự kiện này --

we had an asteroid impact.

chúng ta có một vụ va chạm thiên thạch.

The Earth was struck by an asteroid,

Trái đất bị một thiên thạch va phải,

a huge amount of debris was jettisoned into the atmosphere.

vô số mảnh vụn rơi vào khí quyển.

Sunlight was cut off, and fungi inherited the Earth.

Ánh sáng mặt trời bị che khuất, và nấm mốc ngự trị Trái đất.

Those organisms that paired with fungi were rewarded,

Những sinh vật gắn bó với nấm được đền đáp xứng đáng,

because fungi do not need light.

bởi nấm không cần ánh sáng.

More recently, at Einstein University,

Gần đây hơn, ở Đại học Einstein,

they just determined that fungi use radiation as a source of energy,

người ta vừa chứng minh được nấm dùng phóng xạ như một nguồn năng lượng,

much like plants use light.

cũng giống như thực vật dùng ánh sáng.

So, the prospect of fungi existing on other planets elsewhere,

Vì vậy, viễn cảnh nấm xuất hiện ở một hành tinh nào đó,

I think, is a forgone conclusion,

theo tôi là một kết luận khả quan,

at least in my own mind.

ít nhất là trong suy nghĩ của tôi.

The largest organism in the world is in Eastern Oregon.

Sinh vật lớn nhất trên Trái đất nằm ở phía Đông Oregon.

I couldn't miss it. It was 2,200 acres in size:

Tôi không thể quên được nó. Nó rộng 2,200 mẫu Anh (900 hécta).

2,200 acres in size, 2,000 years old.

2,200 mẫu. 2,000 năm tuổi,

The largest organism on the planet is a mycelial mat, one cell wall thick.

Sinh vật lớn nhất trên hành tinh này là một tấm thảm sợi nấm, dày chỉ một lớp tế bào.

How is it that this organism can be so large,

Làm thế nào sinh vật này có thể to đến dường ấy,

and yet be one cell wall thick,

mà chỉ dày có một lớp tế bào,

whereas we have five or six skin layers that protect us?

trong khi chúng ta có đến 5-6 lớp da bảo vệ cơ thể?

The mycelium, in the right conditions, produces a mushroom --

Sợi nấm, trong điều kiện thích hợp, sẽ sinh ra một cây nấm --

it bursts through with such ferocity that it can break asphalt.

chúng mọc lên mạnh mẽ đến nỗi có thể xuyên thủng nhựa đường.

We were involved with several experiments.

Chúng tôi tham gia vào nhiều thí nghiệm,

I'm going to show you six, if I can,

tôi sẽ cho bạn xem 6, nếu tôi có thể,

solutions for helping to save the world.

biện pháp cứu lấy thế giới.

Battelle Laboratories and I joined up in Bellingham, Washington.

Phòng thí nghiệm Battelle và tôi hợp tác ở Bellingham, Washington,

There were four piles saturated with diesel and other petroleum waste:

có 4 đống hỗn hợp chứa đầy diesel và các chất thải từ dầu khác.

one was a control pile; one pile was treated with enzymes;

Một đống được dùng làm đối chứng, một được xử lý bằng enzym,

one pile was treated with bacteria;

một được xử lý bằng vi khuẩn,

and our pile we inoculated with mushroom mycelium.

và đống này được chúng tôi tiêm vào sợi nấm.

The mycelium absorbs the oil.

Sợi nấm hấp thụ dầu.

The mycelium is producing enzymes --

Sợi nấm đang tạo ra enzyme --

peroxidases -- that break carbon-hydrogen bonds.

peroxydases -- giúp bẻ gãy các liên kết cacbon-hydro.

These are the same bonds that hold hydrocarbons together.

Đây là những liên kết gắn kết hydrocacbon lại với nhau.

So, the mycelium becomes saturated with the oil,

Vây là sợi nấm bị bão hoà bởi dầu,

and then, when we returned six weeks later,

và rồi, kihi chúng tôi trở lại 6 tuần sau đó,

all the tarps were removed,

khi giở hết những tấm vải dầu ra,

all the other piles were dead, dark and stinky.

tất cả những đống kia đều đã chết, đen sạm và bốc mùi.

We came back to our pile, it was covered

Chúng tôi nhìn lại đống của mình, nó được bao trùm

with hundreds of pounds of oyster mushrooms,

bởi hàng trăm cân nấm bào ngư --

and the color changed to a light form.

và màu sắc đã nhạt hẳn đi.

The enzymes remanufactured the hydrocarbons

Các enzyme đã tái sản xuất hydrocacbon

into carbohydrates -- fungal sugars.

thành cacbonhydrat -- đường của nấm.

Some of these mushrooms are very happy mushrooms.

Một số cây nấm là những cây nấm vui vẻ.

They're very large.

Chúng rất to.

They're showing how much nutrition that they could've obtained.

Chúng cho chúng tôi thấy mình đã hấp thụ được bao nhiêu chất dinh dưỡng.

But something else happened, which was an epiphany in my life.

Nhưng còn một chuyện khác mới chính là

They sporulated, the spores attract insects,

Chúng tạo bào tử, những bào tử này thu hút côn trùng,

the insects laid eggs, eggs became larvae.

côn trùng đẻ trứng, trứng nở ra ấu trùng.

Birds then came, bringing in seeds,

Rồi chim cũng đến, mang theo hạt giống,

and our pile became an oasis of life.

và đống dầu trở thành một ốc đảo của sự sống.

Whereas the other three piles were dead, dark and stinky,

Trong khi ba đống còn lại đã chết, đen sạm và bốc mùi,

and the PAH's -- the aromatic hydrocarbons --

và chỉ số PAH -- hydrocacbon thơm --

went from 10,000 parts per million to less than 200 in eight weeks.

từ 10,000 phần triệu giảm xuống còn chưa tới 200 trong 8 tuần.

The last image we don't have.

Hình ảnh cuối cùng chúng tôi chưa có --

The entire pile was a green berm of life.

cả đống dầu là một bờ hào xanh của sự sống.

These are gateway species,

Đây là những sinh vật mở đường.

vanguard species that open the door for other biological communities.

Những loài vật tiên phong mở cửa cho những cộng đồng sinh học khác.

So I invented burlap sacks, bunker spawn --

Tôi đã phát minh ra những bao vải bố -- hào chắn từ sợi nấm,

and putting the mycelium -- using storm blown debris,

và cho vào đó sợi nấm -- dùng những gạch đá vỡ vụn do bão

you can take these burlap sacks and put them downstream

bạn có thể thả các bao vải bố này xuôi dòng

from a farm that's producing E. coli, or other wastes,

từ một nông trại thải ra E. coli, hay những chất thải khác,

or a factory with chemical toxins,

hay một nhà máy với nhiều chất độc hoá học,

and it leads to habitat restoration.

và nó sẽ giúp cải tạo môi trường sống.

So, we set up a site in Mason County, Washington,

Chúng tôi lập một vùng thử nghiệm ở Hạt Mason, Washington,

and we've seen a dramatic decrease in the amount of coliforms.

và chúng tôi thấy số lượng trực khuẩn giảm đáng kể.

And I'll show you a graph here.

Và tôi sẽ cho bạn xem một biểu đồ ở đây.

This is a logarithmic scale, 10 to the eighth power.

Biểu đồ này theo thang loga, 10 mũ 8.

There's more than a 100 million colonies per gram,

Có hơn 100 triệu tập đoàn mỗi gam,

and 10 to the third power is around 1,000.

và 10 mũ 3 ở vào khoảng 1,000.

In 48 hours to 72 hours, these three mushroom species

Trong 48-72 giờ, ba chủng nấm này

reduced the amount of coliform bacteria 10,000 times.

đã giảm số lượng trực khuẩn xuống 10,000 lần.

Think of the implications.

Hãy nghĩ đến hiệu quả của nó.

This is a space-conservative method that uses storm debris --

Đây là một biện pháp tiết kiệm đất sử dụng vật liệu vỡ vụn từ bão --

and we can guarantee that we will have storms every year.

và chúng ta có thể yên tâm rằng năm nào cũng đều có bão.

So, this one mushroom, in particular, has drawn our interest over time.

Và cây nấm này, đặc biệt hơn, đã thu hút chúng tôi qua thời gian.

This is my wife Dusty,

Đây là vợ tôi Dusty

with a mushroom called Fomitopsis officinalis -- Agarikon.

với một cây nấm mang tên Fomitopsis officinalis -- Agaricon.

It's a mushroom exclusive to the old-growth forest

Đây là một loài nấm chỉ có ở rừng già,

that Dioscorides first described in 65 A.D.

được Dioscorides miêu tả lần đầu vào năm 65 sau Công nguyên.

as a treatment against consumption.

như một phương thuốc chữa lao phổi.

This mushroom grows in Washington State, Oregon,

Loài nấm này mọc ở bang Washington, Oregon,

northern California, British Columbia, now thought to be extinct in Europe.

Bắc California, British Columbia, giờ có lẽ đã tuyệt chủng ở châu Âu.

May not seem that large --

Có thể trông không to lắm --

let's get closer.

hãy đến gần hơn.

This is extremely rare fungus.

Đây là một loài nấm cực hiếm.

Our team -- and we have a team of experts that go out --

Nhóm chúng tôi -- chúng tôi có một nhóm chuyên gia --

we went out 20 times in the old-growth forest last year.

chúng tôi thám hiểm rừng già 20 lần vào năm ngoái.

We found one sample to be able to get into culture.

Chúng tôi đã tìm thấy một mẫu vật để có thể nuôi cấy.

Preserving the genome of these fungi in the old-growth forest

Bảo tồn gien của những loài nấm trong rừng già

I think is absolutely critical for human health.

theo tôi là tuyệt đối quan trọng đối với sức khoẻ con người.

I've been involved with the U.S. Defense Department BioShield program.

Tôi đã từng tham gia vào chương trình BioShield của Bộ Quốc phòng Mỹ.

We submitted over 300 samples of mushrooms that were boiled in hot water,

Chúng tôi đã giao về hơn 300 mẫu nấm được luộc trong nước nóng,

and mycelium harvesting these extracellular metabolites.

và sợi nấm thu hoạch các chất chuyển hoá ngoại bào này.

And a few years ago,

Vài năm trước,

we received these results.

chúng tôi đã thu về kết quả.

We have three different strains of Agarikon mushrooms

Chúng tôi có ba giống nấm Agaricon khác nhau

that were highly active against poxviruses.

chúng có công hiệu rất cao đối với virut đậu mùa.

Dr. Earl Kern, who's a smallpox expert

tiến sĩ Earl Kern,

of the U.S. Defense Department, states that any compounds

của Bộ Quốc phòng Mỹ, cho biết bất kỳ hợp chất nào

that have a selectivity index of two or more are active.

có chỉ số chọn lọc từ 2 trở lên được xem là công hiệu.

10 or greater are considered to be very active.

Từ 10 trở lên là rất công hiệu.

Our mushroom strains were in the highly active range.

Nấm của chúng tôi nằm trong khoảng rất hiệu nghiệm.

There's a vetted press release that you can read --

Có một bài báo đã kiểm định bạn có thể xem qua --

it's vetted by DOD --

nó được kiểm định bởi DOD,

if you Google "Stamets" and "smallpox."

nếu bạn Google "Stamets" hay "đậu mùa".

Or you can go to NPR.org and listen to a live interview.

Hay bạn có thể vào trang NPR.org và nghe một bài phỏng vấn trực tiếp.

So, encouraged by this, naturally we went to flu viruses.

Vì vậy, phấn khởi trước điều này, tự nhiên chúng tôi hướng đến virut cúm.

And so, for the first time, I am showing this.

Đây là lần đầu tôi cho xem thông tin này.

We have three different strains of Agarikon mushrooms

Chúng tôi có ba chủng nấm Agaricon

highly active against flu viruses.

có công hiệu cao đối với virut cúm.

Here's the selectivity index numbers --

Đây là chỉ số chọn lọc --

against pox, you saw 10s and 20s -- now against flu viruses,

đối với đậu mùa, bạn thấy hàng 10 và 20 -- giờ đối với virut cúm,

compared to the ribavirin controls,

đối chứng với ribavirin,

we have an extraordinarily high activity.

chúng ta có độ hoạt động đặc biệt cao.

And we're using a natural extract

Và chúng tôi sử dụng tinh chất thiên nhiên

within the same dosage window as a pure pharmaceutical.

với liều lượng tương đương với dược phẩm nguyên chất.

We tried it against flu A viruses -- H1N1, H3N2 --

Chúng tôi thử nghiệm với virut tuýp A -- H1N1, H3N2 --

as well as flu B viruses.

cũng như virut tuýp B.

So then we tried a blend,

Chúng tôi lại thử nghiệm với hỗn hợp

and in a blend combination we tried it against H5N1,

và với hỗn hợp này chúng tôi thử nghiệm với H5N1,

and we got greater than 1,000 selectivity index.

và chúng tôi đạt được chỉ số chọn lọc hơn 1,000.

(Applause)

(Vỗ tay)

I then think that we can make the argument

Lúc đó tôi đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ có lý

that we should save the old-growth forest

khi cho rằng chúng ta phải cứu lấy cánh rừng già

as a matter of national defense.

để góp phần vào việc bảo vệ đất nước.

(Applause)

(Vỗ tay)

I became interested in entomopathogenic fungi --

Tôi có hứng thú với những loại nấm kí sinh trên côn trùng --

fungi that kill insects.

chúng giúp diệt côn trùng.

Our house was being destroyed by carpenter ants.

Nhà của chúng tôi đang bị phá hoại bởi kiến đục gỗ.

So, I went to the EPA homepage, and they were recommending studies

Nên tôi đã vào trang chủ của EPA, họ đang giới thiệu những nghiên cứu

with metarhizium species of a group of fungi

về loài metarhizium của một nhóm nấm

that kill carpenter ants, as well as termites.

giúp diệt kiến đục gỗ và mối.

I did something that nobody else had done.

Tôi đã làm một việc chưa ai từng làm.

I actually chased the mycelium, when it stopped producing spores.

Tôi đã lấy sợi nấm khi nó ngừng sinh bào tử.

These are spores -- this is in their spores.

Đây là những bào tử -- bên trong những bào tử đó,

I was able to morph the culture

Tôi đã tái tạo lại mẻ cấy

into a non-sporulating form.

biến chúng thành dạng không bào tử.

And so the industry has spent over 100 million dollars

Vậy là ngành công nghiệp đã tốn hơn 100 triệu đôla

specifically on bait stations to prevent termites from eating your house.

chỉ để sản xuất mồi nhử để ngăn không cho mối đục khoét ngôi nhà bạn.

But the insects aren't stupid,

Nhưng chúng cũng chẳng phải tay vừa,

and they would avoid the spores when they came close,

và chúng sẽ tránh xa những bào tử này khi chúng đến gần.

and so I morphed the cultures into a non-sporulating form.

vì thế tôi đã biến mẻ cấy thành dạng không bào tử.

And I got my daughter's Barbie doll dish,

Và tôi lấy chiếc đĩa búp bê Barbie của con gái tôi.

I put it right where a bunch of carpenter ants

Tôi đặt nó ngay nơi đàn kiến đục gỗ

were making debris fields, every day,

dùng làm bãi đục khoét mỗi ngày

in my house, and the ants were attracted to the mycelium,

trong nhà tôi, và bọn kiến bị thu hút đến sợi nấm,

because there's no spores.

vì ở đó không có bào tử.

They gave it to the queen.

Chúng mang đến cho kiến chúa.

One week later, I had no sawdust piles whatsoever.

Một tuần sau, tôi không còn thấy bất kỳ đống mùn cưa nào cả.

And then -- a delicate dance between dinner and death --

Và thế là -- một điệu nhảy tinh tế giữa bữa ăn tối và cái chết --

the mycelium is consumed by the ants,

sợi nấm bị những con kiến ăn đi,

they become mummified, and, boing, a mushroom pops out of their head.

chúng trở thành xác ướp và, bùm, cây nấm mọc ra từ ngay đầu.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now after sporulation, the spores repel.

Giờ thì sau khi hình thành, những bào tử cự tuyệt.

So, the house is no longer suitable for invasion.

Căn nhà không còn thích hợp để xâm chiếm nữa.

So, you have a near-permanent solution for reinvasion of termites.

Và bạn đã có một giải pháp gần như vĩnh cửu ngăn không cho mối trở lại.

And so my house came down, I received my first patent

Và khi nhà tôi xuống cấp, tôi đã nhận được bằng sáng chế đầu tiên

against carpenter ants, termites and fire ants.

đối với kiến đục gỗ, mối và kiến lửa.

Then we tried extracts, and lo and behold,

Chúng tôi thử dùng tinh chất, và trông lạ chưa kìa,

we can steer insects to different directions.

chúng tôi có thể dẫn côn trùng đi nhiều hướng khác nhau.

This has huge implications.

Đây là một hứa hẹn lớn.

I then received my second patent -- and this is a big one.

Tôi nhận được bằng sáng chế thứ hai -- và đây là một phát minh lớn.

It's been called an Alexander Graham Bell patent.

Nó được mệnh danh là sáng chế Alexander Graham Bell --

It covers over 200,000 species.

Nó bao trùm hơn 200,000 loài.

This is the most disruptive technology --

Và đây là công nghệ có sức huỷ diệt lớn nhất,

I've been told by executives of the pesticide industry --

theo lời các quản trị viên ngành công nghiệp thuốc trừ sâu,

that they have ever witnessed.

họ từng được chứng kiến.

This could totally revamp the pesticide industries throughout the world.

Nó có thể cải cách hoàn toàn ngành công nghiệp thuốc trừ sâu trên cả thế giới.

You could fly 100 Ph.D. students under the umbrella of this concept,

Bạn có thể đào tạo 100 tiến sĩ với tư tưởng này,

because my supposition is that entomopathogenic fungi,

bởi vì giả thuyết của tôi là nấm kí sinh trên côn trùng,

prior to sporulation, attract the very insects

trước khi tạo bào tử, thu hút những loài côn trùng

that are otherwise repelled by those spores.

mà sau này sẽ bị tiêu diệt bởi chính những bào tử này.

And so I came up with a Life Box, because I needed a delivery system.

Thế là tôi nảy ra ý tưởng về Hộp Sự Sống (Life Box) vì tôi cần một hệ thống sinh dưỡng.

The Life Box -- you're gonna be getting a DVD of the TED conference --

Hộp Sự Sống -- bạn sẽ được nhận một đĩa DVD từ Hội nghị TED --

you add soil, you add water,

bạn thêm đất, thêm nước,

you have mycorrhizal and endophytic fungi as well as spores,

bạn sẽ có địa y và nấm kí sinh cùng với bào tử,

like of the Agarikon mushroom.

ví dụ như nấm Agaricon.

The seeds then are mothered by this mycelium.

Hạt giống sẽ được nuôi sống bởi sợi nấm này.

And then you put tree seeds in here,

Và khi bạn cho hạt giống vào đây,

and then you end up growing -- potentially --

bạn sẽ trồng được -- rất có thể --

an old-growth forest from a cardboard box.

cả một khu rừng già trong một chiếc hộp cạc-tông.

I want to reinvent the delivery system,

Tôi muốn tái dựng lại hệ thống sinh dưỡng,

and the use of cardboard around the world,

và sử dụng bìa cạc tông trên toàn thế giới,

so they become ecological footprints.

và đó sẽ trở thành những dấu chân sinh thái.

If there's a YouTube-like site that you could put up,

Nếu bạn có thể tạo một trang web như Youtube,

you could make it interactive, zip code specific --

với giao diện tương tác, chỉ số bưu điện riêng biệt --

where people could join together,

nơi mọi người cùng nhau tham gia,

and through satellite imaging systems,

và với hệ thống ảnh vệ tinh,

through Virtual Earth or Google Earth,

như Virtual Earth hay Google Earth,

you could confirm carbon credits are being sequestered

bạn có thể xác định lượng cacbon đang được lọc

by the trees that are coming through Life Boxes.

bởi những cây trồng từ Hộp Sự Sống.

You could take a cardboard box delivering shoes,

Bạn có thể lấy một đôi giày sinh dưỡng từ cạc-tông,

you could add water -- I developed this for the refugee community --

bạn có thể thêm nước -- tôi chế tạo thứ này dành cho người tị nạn --

corns, beans and squash and onions.

bắp, đậu, bí hoặc hành.

I took several containers -- my wife said, if I could do this, anybody could --

Tôi thử với vài thùng chứa -- vợ tôi bảo nếu tôi làm được thì ai cũng có thể --

and I ended up growing a seed garden.

và cuối cùng tôi đã trồng một khu vườn hạt giống.

Then you harvest the seeds --

Và rồi bạn thu hoạch hạt giống --

and thank you, Eric Rasmussen, for your help on this --

nhân tiện xin cảm ơn Eric Rasmussen vì sự giúp đỡ của anh --

and then you're harvesting the seed garden.

bạn đang thu hoạch cả một khu vườn hạt giống.

Then you can harvest the kernels, and then you just need a few kernels.

Bạn có thể thu hoạch hạt, và bạn chỉ cần một vài hạt bắp --

I add mycelium to it, and then I inoculate the corncobs.

tôi cho sợi nấm vào, và tôi ghép hạt đó vào lõi bắp.

Now, three corncobs, no other grain --

Đây, ba lõi bắp, không cần loại ngũ cốc nào khác --

lots of mushrooms begin to form.

hàng loạt những cây nấm sẽ mọc lên.

Too many withdrawals from the carbon bank,

Sử dụng quá nhiều từ ngân hàng carbon,

and so this population will be shut down.

đáng lẽ cộng đồng này sẽ phải chết đi.

But watch what happens here.

Những hãy xem chuyện gì xảy ra.

The mushrooms then are harvested,

Những cây nấm này sẽ được thu hoạch,

but very importantly,

nhưng quan trọng hơn,

the mycelium has converted the cellulose into fungal sugars.

sợi nấm đã chuyển đổi cellulose thành đường nấm.

And so I thought, how could we address the energy crisis in this country?

Tôi đã nghĩ, làm thế nào để giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng ở đất nước này?

And we came up with Econol.

Và chúng tôi đã cho ra đời Econol.

Generating ethanol from cellulose using mycelium as an intermediary --

Sản xuất ethanol từ cellulose sử dụng sợi nấm làm trung gian --

and you gain all the benefits that I've described to you already.

bạn sẽ thu được mọi lợi ích tôi vừa miêu tả.

But to go from cellulose to ethanol is ecologically unintelligent,

Nhưng đi từ cellulose để có ethanol vẫn không khôn ngoan về mặt sinh thái,

and I think that we need to be econologically intelligent

và tôi nghĩ là chúng ta cần phải tỏ ra khôn ngoan

about the generation of fuels.

về việc sản xuất năng lượng.

So, we build the carbon banks on the planet, renew the soils.

Vì thế chúng tôi đã tạo những ngân hàng carbon trên hành tinh, tái tạo đất --

These are a species that we need to join with.

có nhiều loài động vật chúng ta phải kết hợp.

I think engaging mycelium can help save the world.

Tôi nghĩ rằng sử dụng sợi nấm có thể giúp cứu lấy thế giới.

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)