Cynthia Kenyon: Experiments that hint of longer lives

Uzun yaşamın ip uçlarını deneyimlemeler

95,542 views ・ 2011-11-17

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Salman Sevgi Gözden geçirme: osman oguz ahsen
00:15
Have you ever wanted to stay young a little longer
0
15260
3000
Hiç daha uzun süre genç kalmayı ve yaşlanmayı ...
00:18
and put off aging?
1
18260
2000
durdurmayı istediniz mi?
00:20
This is a dream of the ages.
2
20260
3000
Asırlardır süregelen bir rüya .
00:23
But scientists have for a long time
3
23260
2000
Ama bilim adamları uzun bir süre bunun ...
00:25
thought this just was never going to be possible.
4
25260
2000
... asla mümkün olmayacağını düşündüler.
00:27
They thought you just wear out, there's nothing you can do about it --
5
27260
3000
Bu konuda hiç bir şey yapılamayacağını, eski bir ayakkabı gibi ...
00:30
kind of like an old shoe.
6
30260
2000
... yıpranacağımızı düşündüler.
00:32
But if you look in nature,
7
32260
2000
Fakat, tabiata bakarsanız,
00:34
you see that different kinds of animals
8
34260
2000
farklı hayvan türlerinin,
00:36
can have really different lifespans.
9
36260
2000
farklı yaşam sürelerini görebilirsiniz.
00:38
Now these animals are different from one another,
10
38260
2000
Bu hayvanlar diğerlerinden farklıdır,
00:40
because they have different genes.
11
40260
2000
çünkü farklı genlere sahiplerdir.
00:42
So that suggests
12
42260
2000
Böylece ...
00:44
that somewhere in these genes, somewhere in the DNA,
13
44260
2000
... bazen bu genlerin, bazen de DNA' nın ...
00:46
are genes for aging,
14
46260
2000
... farklı yaşam sürelerine sahip olmasına ...
00:48
genes that allow them to have different lifespans.
15
48260
2000
... izin veren genlerdir.
00:50
So if there are genes like that,
16
50260
2000
Eğer böyle genler var ise ...
00:52
then you can imagine that,
17
52260
2000
... uzun yaşamı hayal edebilirsiniz.
00:54
if you could change one of the genes in an experiment,
18
54260
2000
Eğer bir deneyle genlerimizden ...
00:56
an aging gene,
19
56260
2000
... yaşlanan bir geni değiştirebilirseniz,belki de yaşlanmayı ...
00:58
maybe you could slow down aging and extend lifespan.
20
58260
3000
... yavaşlatabilirdiniz ve ömrünüzü uzatabilirdiniz.
01:01
And if you could do that, then you could find the genes for aging.
21
61260
3000
Ve bunu yapabilirseniz, yaşlanan geni bulabilirsiniz.
01:04
And if they exist and you can find them,
22
64260
2000
Eğer var iseler, onları bulabilirsiniz, ...
01:06
then maybe one could eventually do something about it.
23
66260
3000
... belkide yaşlanan bir gen üzerinde bir takım şeyler yapabilirsiniz.
01:09
So we've set out to look for genes that control aging.
24
69260
3000
Böylece, bizde yaşlanmayı kontrol eden gen için yola çıktık.
01:12
And we didn't study any of these animals.
25
72260
3000
Ve bu hayvanların hiçbiriyle çalışmadık.
01:15
Instead, we studied a little, tiny, round worm called C. elegans,
26
75260
3000
Bunun yerine, C. elegans dediğimiz,...
01:18
which is just about the size of a comma in a sentence.
27
78260
3000
... cümle aralığı kadar minik olan yuvarlak solucanlarla çalıştık.
01:21
And we were really optimistic that we could find something
28
81260
3000
Ve bir şeyler bulabileceğimiz konusunda umutluyduk ...
01:24
because there had been a report of a long-lived mutant.
29
84260
3000
... çünkü uzun ömürlü bir mutant rapor edilmişti.
01:27
So we started to change genes at random,
30
87260
2000
Böylece, rastgele genleri değiştirmeye ...
01:29
looking for long-lived animals.
31
89260
2000
... uzun ömürlü hayvanları aramaya başladık.
01:31
And we were very lucky to find
32
91260
2000
Daf-2 dediğimiz, küçük solucanın yaşam süresini ...
01:33
that mutations that damage one single gene called daf-2
33
93260
4000
... iki katına çıkaran değişime uğramış ....
01:37
doubled the lifespan of the little worm.
34
97260
3000
... tek bir gen bulduğumuz için çok şanslıydık.
01:40
So you can see in black, after a month --
35
100260
2000
Siyah olan çizgide görebilirsiniz, bir ay sonra ...
01:42
they're very short-lived; that's why we like to study them
36
102260
2000
... çok kısa yaşıyorlar, bu yüzden onlarla yaşlanma çalışmalarını ...
01:44
for studies of aging --
37
104260
2000
... çalışmayı seviyoruz ....
01:46
in black, after a month, the normal worms are all dead.
38
106260
3000
... normal solucanlar öldü, siyah çizgide olan..
01:49
But at that time,
39
109260
2000
Ama şimdilerde, ...
01:51
most of the mutant worms are still alive.
40
111260
2000
... değişime uğramış solucanların bir çoğu canlı.
01:53
And it isn't until twice as long
41
113260
2000
Daha uzun yaşamadan ...
01:55
that they're all dead.
42
115260
2000
... hepsi öldü.
01:57
And now I want to show what they actually look like in this movie here.
43
117260
3000
Şimdi, bu filmde aslında nasıl göründüklerini göstermek istiyorum.
02:00
So the first thing you're going to see
44
120260
2000
İlk olarak, normal olan solucanları ...
02:02
is the normal worm
45
122260
2000
... genç bir yetişkin olduğunu ...
02:04
when it's about college student age -- a young adult.
46
124260
3000
... zamanı göreceksiniz ...
02:07
It's quite a cute little fellow.
47
127260
3000
Tatlı minik hemcins.
02:10
And next you're going to see the long-lived mutant when it's young.
48
130260
3000
Ve sonra, gençken değişime uğramış uzun ömürlü mutantı göreceksiniz.
02:13
So this animal is going to live twice as long.
49
133260
2000
Bu solucan iki katı daha uzun yaşayacak.
02:15
Is it miserable? It doesn't seem to be.
50
135260
2000
Zavallı mı? Hayır, öyle görünmüyor.
02:17
It's active. You can't tell the difference really.
51
137260
3000
O faal. Farklı olduğunu söyleyemezsiniz.
02:20
And they can be completely fertile --
52
140260
2000
Normal aynı kuşak solucanların yaptığı gibi, ...
02:22
have the same number of progeny as the normal worms do.
53
142260
2000
... tamamiyle doğurgan olabilirler.
02:24
Now get out your handkerchiefs here.
54
144260
2000
Şimdi, mendilinizi buraya çıkarın.
02:26
You're going to see, in just two weeks,
55
146260
2000
Sadece iki haftada, ...
02:28
the normal worms are old.
56
148260
2000
... normal solucanlar yaşlıdır.
02:30
You can see the little head moving down at the bottom there.
57
150260
3000
Aşağıya doğru hareket eden küçük bir kafa görebilirsiniz.
02:33
But everything else is just lying there.
58
153260
2000
Ama diğer her şey sadece yalan söylüyor.
02:35
The animal's clearly in the nursing home.
59
155260
2000
Açıkça hayvan bakım evi.
02:37
And if you look at the tissues of the animal, they're starting to deteriorate.
60
157260
3000
Hayvanların dokularına bakarsanız, kötüleşmeye başlıyor.
02:40
You know, even if you've never seen one of these little C. elegans --
61
160260
2000
Eğer hiç bu küçük C. eleganslardan bir tane görmediyseniz, ...
02:42
which probably most of you haven't seen one --
62
162260
2000
... ki muhtemelen hiç biriniz görmediniz ...
02:44
you can tell they're old -- isn't that interesting?
63
164260
3000
... yaşlandıklarını söyleyebilirsiniz, ilginç değil mi?
02:47
So there's something about aging that's kind of universal.
64
167260
3000
Bu yüzden evrensel yaşlanma diye bir şey vardır.
02:50
And now here is the daf-2 mutant.
65
170260
3000
Ve, şimdi burada olan daf-2 mutantı
02:53
One gene is changed out of 20,000, and look at it.
66
173260
2000
Bir gen 20.000 defa değiştirildi, şuna bakın.
02:55
It's the same age, but it's not in the nursing home;
67
175260
3000
Aynı yaşta ama bakım evinde değil; ...
02:58
it's going skiing.
68
178260
3000
.... ve giderek hızlanacak.
03:01
This is what's really cool: it's aging more slowly.
69
181260
3000
Harika olan şey: daha yavaş yaşlanmadır.
03:04
It takes this worm two days
70
184260
2000
Yaşlanma normal solucanın bir gününü alırken ...
03:06
to age as much as the normal worm ages in one day.
71
186260
2000
... bu solucanın iki gününü alır.
03:08
And when I tell people about this,
72
188260
2000
Ve ben bunu insanlara söylediğimde, ...
03:10
they tend to think of maybe an 80 or 90 year-old person
73
190260
4000
... yaşına göre gerçekten iyi görünen 80 ya da 90 yaşında ki ...
03:14
who looks really good for being 90 or 80.
74
194260
2000
... birinin bakımıyla meşgul olduğunu söylüyor.
03:16
But it's really more like this:
75
196260
2000
Ama bu gerçekten hoş: ...
03:18
let's say you're a 30 year-old guy -- or in your 30s --
76
198260
3000
... 30 yaşında ya da 30'lu yaşlarda olduğunu söylüyorsun ...
03:21
and you're a bachelor and you're dating people.
77
201260
2000
... bekar bir erkeksin ve flört ediyorsun.
03:23
And you meet someone you really like, you get to know her.
78
203260
3000
Biriyle buluştun çok hoş görünüyorsun ve onunda hoş olduğunu biliyorsun.
03:26
And you're in a restaurant, and you say, "Well how old are you?"
79
206260
3000
Bir restauranttasınız, ve sen ' Kaç yaşındasın? ' diyorsun.
03:29
She says, "I'm 60."
80
209260
2000
O da ' 60 yaşındayım' dedi.
03:31
That's what it's like. And you would never know.
81
211260
2000
Dış görünüşünden bunu asla anlayamazsınız.
03:33
You would never know, until she told you.
82
213260
2000
Size söleyene kadar kadar asla bilemezsiniz
03:35
(Laughter)
83
215260
4000
Gülüşmeler
03:39
Okay.
84
219260
2000
Tamam.
03:41
So what is the daf-2 gene?
85
221260
2000
Daf-2 geni nedir?
03:43
Well as you know, genes, which are part of the DNA,
86
223260
2000
Bildiğiniz gibi, DNA'nın parçaları olan genler, ...
03:45
they're instructions to make a protein that does something.
87
225260
3000
... bir protein yapmak için talimat alırlar.
03:48
And the daf-2 gene
88
228260
2000
Ve daf-2 geni ...
03:50
encodes a hormone receptor.
89
230260
2000
... alıcı hormonu kodlar.
03:52
So what you see in the picture there
90
232260
2000
Resimde gördüğünüz şey, ...
03:54
is a cell with a hormone receptor in red
91
234260
2000
... hücrenin kenarını delen kırmızı olan çizgi ...
03:56
punching through the edge of the cell.
92
236260
2000
... bir alıcı hormon ve bir hücredir.
03:58
So part of it is like a baseball glove.
93
238260
2000
Beysbol eldiveninin bir parçası gibi.
04:00
Part of it's on the outside,
94
240260
2000
Dışarının bir parçası olan ...
04:02
and it's catching the hormone as it comes by in green.
95
242260
2000
... ve daf-2 alıcısı gelip hormonu yakalıyor.
04:04
And the other part is on the inside
96
244260
2000
Hücrenin içine sinyal gönderen ...
04:06
where it sends signals into the cell.
97
246260
2000
... diğer parça iç kısmıdır.
04:08
Okay, so what is the daf-2 receptor
98
248260
2000
Tamam, peki daf-2 alıcısı ...
04:10
telling the inside of the cell?
99
250260
2000
... hücrenin içine ne söylüyor?
04:12
I just told you that, if you make a mutation in the daf-2 gene cell,
100
252260
3000
Size söyedim, eğer daf-2 gen hücresinde değişiklik yapıyorsanız, ...
04:15
that you get a receptor that doesn't work as well;
101
255260
2000
... alıcı iyi çalışmazsa ...
04:17
the animal lives longer.
102
257260
2000
... hayvan daha uzun süre yaşar.
04:19
So that means that the normal function of this hormone receptor
103
259260
3000
Bunun anlamı, bu alıcının normal fonksiyonu ...
04:22
is to speed up aging.
104
262260
2000
... yaşlanmayı hızlandırır.
04:24
That's what that arrow means.
105
264260
2000
Okun anlamı budur.
04:26
It speeds up aging. It makes it go faster.
106
266260
2000
Yaşlanmayı hızlandırır. Yaşlanmanın daha hızlı olmasını sağlar.
04:28
So it's like the animal has the grim reaper inside of itself,
107
268260
2000
Yaşlanmayı hızlandıran ölüm meleği ...
04:30
speeding up aging.
108
270260
2000
... bir hayvan gibi içimizdedir.
04:32
So this is altogether really, really interesting.
109
272260
3000
Bunların hepsi gerçekten çok ilginç.
04:35
It says that aging is subject to control by the genes,
110
275260
3000
Genlerimiz tarafından kontrol edilen bu durumun ...
04:38
and specifically by hormones.
111
278260
3000
... yaşlanmaya neden olduğu söylenir.
04:41
So what kind of hormones are these?
112
281260
2000
Bunlar ne tür hormonlardır?
04:43
There's lots of hormones. There's testosterone, adrenalin.
113
283260
2000
Testesteron, adranalin gibi, birçok hormon vardır.
04:45
You know about a lot of them.
114
285260
2000
Birçoğunuz biliyorsunuz.
04:47
These hormones are similar
115
287260
2000
Vücudumuzda sahip olduğumuz ...
04:49
to hormones that we have in our bodies.
116
289260
2000
... bu hormonların çoğu benzerdir.
04:51
The daf-2 hormone receptor
117
291260
2000
Daf-2 hormon alıcı ...
04:53
is very similar to the receptor
118
293260
2000
... insülin hormonu ve IGF-1 ...
04:55
for the hormone insulin and IGF-1.
119
295260
3000
... benzer alıcılardır.
04:58
Now you've all heard of at least insulin.
120
298260
2000
Günümüzde en azından insülini herkes duymuştur.
05:00
Insulin is a hormone that promotes the uptake of nutrients
121
300260
3000
İnsülin et yedikten sonra dokulara besin alımına ...
05:03
into your tissues after you eat a meal.
122
303260
2000
... teşvik eden bir hormondur.
05:05
And the hormone IGF-1 promotes growth.
123
305260
3000
IGF-1 hormonu büyümeye teşvik eder.
05:08
So these functions were known for these hormones for a long time,
124
308260
3000
Bu işlevler, bu fonksiyonlarca uzun bir süredir biliniyordu, ...
05:11
but our studies suggested
125
311260
2000
... fakat bizim çalışmalarımızla ortaya çıktı ...
05:13
that maybe they had a third function that nobody knew about --
126
313260
2000
... belki üçüncü bir işlevi hiç kimse bilmiyordu ...
05:15
maybe they also affect aging.
127
315260
2000
... belki de bu aynı zamanda yaşlanmayı da etkiliyordu.
05:17
And it's looking like that's the case.
128
317260
2000
Ve böyle durumlara bakıyordur.
05:19
So after we made our discoveries with little C. elegans,
129
319260
3000
Küçük C. elegansı keşfimizden sonra, ...
05:22
people who worked on other kinds of animals
130
322260
2000
... diğer hayvanlar üzerinde çalışmalar yapan insanlar ...
05:24
started asking, if we made the same daf-2 mutation,
131
324260
3000
... sormaya başladı, eğer aynı daf-2 değişimi yapsaydık, ...
05:27
the hormone receptor mutation, in other animals,
132
327260
3000
... alıcı hormonun değişimi, diğer hayvanlar, ...
05:30
will they live longer?
133
330260
2000
... uzun yaşayacaklar mı?
05:32
And that is the case in flies.
134
332260
2000
Ve sineklerin durumunda.
05:34
If you change this hormone pathway in flies, they live longer.
135
334260
3000
Sineklerde bu hormonun yolunu değiştirirsen, o hayvanlarda daha uzun yaşar.
05:37
And also in mice -- and mice are mammals like us.
136
337260
3000
Mesela fareler, farelerde bizler gibi memelilerdir.
05:40
So it's an ancient pathway,
137
340260
2000
Bu eski bir yoldur ...
05:42
because it must have arisen a long time ago in evolution
138
342260
2000
... çünkü uzun yıllar önce meydana geldi ...
05:44
such that it still works in all these animals.
139
344260
3000
... tüm bu hayvanlarla hala çalışılması gibi.
05:47
And also, the common precursor also gave rise to people.
140
347260
3000
Ayrıca öncü insanlara yol açtı.
05:50
So maybe it's working in people the same way.
141
350260
2000
Belki de insanlarda da aynı şekilde çalışıyor.
05:52
And there are hints of this.
142
352260
2000
İpuçları vardır.
05:54
So for example, there was one study that was done
143
354260
2000
Mesela, New York' ta yahudi nüfusuna ...
05:56
in a population of Ashkenazi Jews in New York City.
144
356260
3000
... yapılan çalışmalar vardı.
05:59
And just like any population,
145
359260
2000
Sadece herhangi bir nüfus gibi ...
06:01
most of the people live to be about 70 or 80,
146
361260
3000
... birçok insanın 70 veya 80 yaşlarında yaşamakta, ...
06:04
but some live to be 90 or 100.
147
364260
2000
... ama bazıları 90 veya 100 yaşında da yaşamakta.
06:06
And what they found
148
366260
2000
90 ya da 100 yaşına kadar ...
06:08
was that people who lived to 90 or 100
149
368260
3000
...yaşayan insanlarda bulunan ...
06:11
were more likely to have daf-2 mutations --
150
371260
3000
... daf-2 mutasyonuna uğramış olmalarıdır ...
06:14
that is, changes in the gene
151
374260
2000
...yani gendeki IGF-1 için ...
06:16
that encodes the receptor for IGF-1.
152
376260
2000
... alıcı kodlar ...
06:18
And these changes made the gene not act as well
153
378260
5000
Ve yapılan bu değişikliklerin yanı sıra ...
06:23
as the normal gene would have acted.
154
383260
2000
... normal genin tüm hareketlerine sahiptir.
06:25
It damaged the gene.
155
385260
2000
Bu gen hasar görmüştür.
06:27
So those are hints
156
387260
2000
Bu insanların hormonlarında ...
06:29
suggesting that humans are susceptible
157
389260
2000
... yaşlanmayı etkilerine karşı duyarlı ...
06:31
to the effects of the hormones for aging.
158
391260
2000
... olduğunu düşündüren ipuçları vardır.
06:33
So the next question, of course, is:
159
393260
2000
Diğer bir soru ise, tabiki de ...
06:35
Is there any effect on age-related disease?
160
395260
3000
Yaşa bağlı hastalıklar üzerinde bir etkisi var mı?
06:38
As you age, you're much more likely
161
398260
2000
Yaş olarak, büyük ihtimalle ...
06:40
to get cancer, Alzheimer's disease,
162
400260
2000
... kanser, alzheimer hastalığı, kalp hastalıkları gibi ...
06:42
heart disease, all sorts of diseases.
163
402260
2000
... çeşitli hastalıklar geçirebilir.
06:44
It turns out that these long-lived mutants
164
404260
2000
Uzun ömürlü olan bu mutantların tüm bu hastalıklara karşı ...
06:46
are more resistant to all these diseases.
165
406260
2000
... daha dirençli olduğu ortaya çıktı.
06:48
They hardly get cancer,
166
408260
2000
Nadiren de olsa kanser oldular ...
06:50
and when they do it's not as severe.
167
410260
2000
... kanser olduklarında da şiddetli olmadı.
06:52
So it's really interesting, and it makes sense in a way,
168
412260
2000
Gerçekten çok ilginç, mantıklı bir şekilde, ...
06:54
that they're still young,
169
414260
2000
... hala gençler, eskisi kadar ...
06:56
so why would they be getting diseases of aging until their old?
170
416260
3000
... yaşlılık hastalıklarına yakalandıkları da olurdu.
07:00
So it suggests
171
420260
2000
Bazı insanlarda bu etkileri ...
07:02
that, if we could have a therapeutic or a pill to take
172
422260
3000
... çoğaltmak için terapi ...
07:05
to replicate some of these effects in humans,
173
425260
2000
... ya da hap alımı öneriliyor, ...
07:07
maybe we would have a way
174
427260
2000
Belkide tüm bunları aynı anda ...
07:09
of combating lots of different age-related diseases
175
429260
2000
... bir çok farklı yaş gruplarına bağlı hastalıklarla ...
07:11
all at once.
176
431260
2000
... mücadele etmede bir yol olabilirdi.
07:13
So how can a hormone ultimately affect the rate of aging?
177
433260
2000
Nasıl bir hormon yaşlanma hızının sonucunu değiştirebilir?
07:15
How could that work?
178
435260
2000
Bu nasıl işe yarar?
07:17
Well it turns out that in the daf-2 mutants,
179
437260
3000
Daf-2 mutantların, ...
07:20
a whole lot of genes are switched on in the DNA
180
440260
3000
... hücre ve dokuları koruyan, proteinleri kodlayan ...
07:23
that encode proteins that protect the cells and the tissues,
181
443260
3000
... birçok açık ortaya çıktı ...
07:26
and repair damage.
182
446260
2000
... hasar onarıldı.
07:28
And the way that they're switched on
183
448260
3000
FOXO olarak adlandırılan bir gen düzenleyici ...
07:31
is by a gene regulator protein called FOXO.
184
451260
3000
... protein tarafından yolu çalıştırılır.
07:34
So in a daf-2 mutant --
185
454260
2000
Daf-2 mutantını alıcı üzerine ...
07:36
you see that I have the X drawn here through the receptor.
186
456260
2000
... çizilmiş olan X ile görebilirsiniz.
07:38
The receptor isn't working as well.
187
458260
2000
Alıcıda çalışmıyor.
07:40
Under those conditions, the FOXO protein in blue
188
460260
3000
Bu koşullar altında, mavi olan FOXO proteini ...
07:43
has gone into the nucleus --
189
463260
2000
... hücrenin ortasındaki çekirdekteki...
07:45
that little compartment there in the middle of the cell --
190
465260
2000
... küçük bölmenin içine gitti ...
07:47
and it's sitting down on a gene binding to it.
191
467260
2000
... ve bağlayıcı bir gen üzerine oturdu.
07:49
You see one gene. There are lots of genes actually that bind on FOXO.
192
469260
2000
Bir gen görüyorsunuz. Aslında FOXO' ya bağlanan birçok gen var.
07:51
And it's just sitting on one of them.
193
471260
2000
Ve, sadece bir tanesine toplanıyorlar.
07:53
So FOXO turns on a lot of genes.
194
473260
2000
Yani, FOXO birçok genden meydana gelir.
07:55
And the genes it turns on includes antioxidant genes,
195
475260
3000
Ve antioksidan genleri içeren,
07:58
genes I call carrot-giver genes,
196
478260
2000
... protein üreten genlere ...
08:00
whose protein products
197
480260
2000
... yardımcı gen diyorum ...
08:02
actually help other proteins to function well --
198
482260
2000
... aslında protein fonksiyonlarının doğru bükülmesini ...
08:04
to fold correctly and function correctly.
199
484260
2000
... ve düzgün çalışmalarına yardım eder.
08:06
And it can also escort them to the garbage cans of the cell
200
486260
3000
Ve aynı zamanda hücrenin atıkları ona eşlik eder ...
08:09
and recycle them if they're damaged.
201
489260
2000
... ve eğer hasarlıysa, geri kazandırılır.
08:11
DNA repair genes
202
491260
2000
DNA onarıcı genleri ...
08:13
are more active in these animals.
203
493260
2000
... bu hayvanlarda daha çok aktiftir.
08:15
And the immune system is more active.
204
495260
2000
Bağışıklık sistemi de aktiftir.
08:17
And many of these different genes, we've shown,
205
497260
3000
Ve, bazı farklı genler, daf-2 mutantının ...
08:20
actually contribute to the long lifespan of the daf-2 mutant.
206
500260
3000
... yaşam süresine katkı da bulunduğunu göstermiştir.
08:23
So it's really interesting.
207
503260
2000
Evet, bu gerçekten ilginç.
08:25
These animals have within them
208
505260
2000
Bu hayvanlar, normal yaşamlarından daha uzun ...
08:27
the latent capacity to live much longer than they normally do.
209
507260
3000
... gizli yaşam kapasitesine sahiptirler.
08:30
They have the ability
210
510260
2000
Birçok türde olan hasardan daha uzun yaşayabilmek için ...
08:32
to protect themselves from many kinds of damage,
211
512260
2000
... kendilerini koruyabilme yeteneğine ...
08:34
which we think makes them live longer.
212
514260
3000
... sahip olduklarını düşünüyoruz.
08:37
So what about the normal worm?
213
517260
2000
Normal solucana ne dersiniz?
08:39
Well when the daf-2 receptor is active,
214
519260
3000
Daf-2 alıcısı aktif olduğu zaman, ...
08:42
then it triggers a series of events
215
522260
2000
.... FOXO'nun engellenmesi ....
08:44
that prevent FOXO
216
524260
2000
... DNA çekirdeğine yüklenilmesinden ...
08:46
from getting into the nucleus where the DNA is.
217
526260
3000
... bir dizi olayları tetikler.
08:49
So it can't turn the genes on.
218
529260
2000
Böylece genler açılamıaz.
08:51
That's how it works. That's why we don't see the long lifespan,
219
531260
2000
Peki bu nasıl çalışır. Bir daf-2 mutantı kadar, ...
08:53
until we have the daf-2 mutant.
220
533260
2000
.... uzun ömürlü olduğunu düşünmüyorum.
08:55
But what good is this for the worm?
221
535260
2000
Fakat bu solucan için iyi olan nedir?
08:57
Well we think that insulin and IGF-1 hormones
222
537260
3000
İnsülin ve IGF-1 hormonlarını düşünelim ...
09:00
are hormones that are particularly active
223
540260
2000
... bol miktarda gıda olduğunda ve ...
09:02
under favorable conditions -- in the good times --
224
542260
2000
... stresli bir ortamda bulunmadığı zaman, ...
09:04
when food is plentiful and there's not a lot of stress in the environment.
225
544260
3000
... özellikle uygun şartlar ve --koşullar-- altında aktiftir.
09:07
Then they promote the uptake of nutrients.
226
547260
2000
Sonra da besinlerin kavranmasına teşvik eder.
09:09
You can store the food, use it for energy,
227
549260
3000
Enerji kullanımında, büyümede v.s ...
09:12
grow, etc.
228
552260
2000
... besinleri depolar.
09:14
But what we think is that, under conditions of stress,
229
554260
3000
Ama düşündüğümüz şey, stresli durumlarda, ...
09:17
the levels of these hormones drop --
230
557260
2000
... bu hormonların damlaları sınırlıdır.
09:19
for example, having limited food supply.
231
559260
3000
Mesela, gıda kaynakları sınırlıdır.
09:22
And that, we think,
232
562260
2000
Bizim düşündüğümüz ...
09:24
is registered by the animal as a danger signal,
233
564260
2000
... sinyal işler yolunda değilse ...
09:26
a signal that things are not okay
234
566260
2000
... ve koruyucu kapasite açılmadıysa ...
09:28
and that it should roll out its protective capacity.
235
568260
3000
... tehlike sinyali olarak hayvan tarafından kayıt edilir ...
09:31
So it activates FOXO, FOXO goes to the DNA,
236
571260
3000
FOXO etkinleştirilir daha sonra DNA'ya gider, ...
09:34
and that triggers the expression of these genes
237
574260
2000
... ve bu genleri tetikler, ...
09:36
that improves the ability of the cell
238
576260
2000
... bu genler kendini koruma ...
09:38
to protect itself and repair itself.
239
578260
2000
... ve onarma yeteneğine sahiptir.
09:40
And that's why we think the animals live longer.
240
580260
2000
Ve biz bu nedenle hayvanların daha uzun yaşadığını düşünüyoruz..
09:42
So you can think of FOXO
241
582260
2000
Yani FOXO'yu bir binanın ...
09:44
as being like a building superintendent.
242
584260
3000
... yöneticisi olarak düşünebilirsiniz.
09:47
So maybe he's a little bit lazy,
243
587260
2000
Bu yüzden belki biraz tembeldir, ...
09:49
but he's there, he's taking care of the building.
244
589260
2000
... ama orada ve binaya göz kulak olur.
09:51
But it's deteriorating.
245
591260
2000
Ama kötüleşiyor.
09:53
And then suddenly, he learns that there's going to be a hurricane.
246
593260
3000
Ve sonra aniden, bir kasırga olacağını öğrenir.
09:56
So he doesn't actually do anything himself.
247
596260
2000
Aslında her şeyi kendi kendine yapmaz.
09:58
He gets on the telephone --
248
598260
2000
Telefon alır, ...
10:00
just like FOXO gets on the DNA --
249
600260
2000
-- FOXO'nun DNA'dan alması gibi--
10:02
and he calls up
250
602260
2000
... ve çatı tamircisini ...
10:04
the roofer, the window person,
251
604260
2000
... camcıyı, boyacıyı ...
10:06
the painter, the floor person.
252
606260
3000
... yerleri tamir eden kişiyi çağırır.
10:09
And they all come and they fortify the house.
253
609260
2000
Hepsi eve gelerek evi güçlendirir.
10:11
And then the hurricane comes through,
254
611260
2000
Ve sonra kasırga gelir, ...
10:13
and the house is in much better condition than it would normally have been in.
255
613260
2000
... ev eski olduğu halden daha iyi durumdadır.
10:15
And not only that, it can also just last longer,
256
615260
3000
Sadece bu da değil, eğer kasırga olmasaydı ...
10:18
even if there isn't a hurricane.
257
618260
2000
... sonuncu daha uzun olabilir.
10:20
So that's the concept here
258
620260
2000
Yani buradaki konsept, ...
10:22
for how we think this life extension ability exists.
259
622260
4000
... nasıl ömrünü uzatabilme yeteneğine sahip olduklarıdır.
10:26
Now the really cool thing about FOXO
260
626260
2000
FOXO hakkında ilginç birşeyde ...
10:28
is that there are different forms of it.
261
628260
2000
... formlarının farklı olmasıdır.
10:30
We all have FOXO genes,
262
630260
3000
Hepimiz, FOXO genine sahibizdir, ...
10:33
but we don't all have exactly the same form of the FOXO gene.
263
633260
3000
... ama FOXO geninin tam olarak aynı formuna sahip değiliz.
10:36
Just like we all have eyes,
264
636260
2000
Hepimiz göze sahibizdir, ...
10:38
but some of us have blue eyes and some of us have brown eyes.
265
638260
3000
... ama bazılarımız mavi gözlere, bazılarımız kahverengi gözlere sahibizdir.
10:41
And there are certain forms of the FOXO gene
266
641260
3000
90 ya da 100 yaşına kadar yaşayan insanlarda, ...
10:44
that have found to be more frequently present
267
644260
2000
... FOXO geninin belli formları , ...
10:46
in people who live to be 90 or 100.
268
646260
2000
... daha sık hazır olduğu bulundu.
10:48
And that's the case all over the world,
269
648260
2000
Tüm dünyada ki durum ...
10:50
as you can see from these stars.
270
650260
2000
... yıldızlardan da gördüğünüz gibi.
10:52
And each one of these stars represents a population
271
652260
2000
Bu yıldızların herbiri ...
10:54
where scientists have asked,
272
654260
2000
... bilim adamlarına sorulan ...
10:56
"Okay, are there differences in the type of FOXO genes
273
656260
2000
... 'Tamam, gerçekten uzun süre yaşayan insanlar arasında ...
10:58
among people who live a really long time?" and there are.
274
658260
3000
... FOXO genlerinin türleri arasında farklılıklar var mıdır? ' sorusunu temsil eder.
11:01
We don't know the details of how this works,
275
661260
2000
Nasıl çalıştığının ayrıntılarını bilmiyoruz, ...
11:03
but we do know then
276
663260
2000
... fakat FOXO geninin ...
11:05
that FOXO genes can impact
277
665260
2000
... insan ömrü üzerinde etkili ...
11:07
the lifespan of people.
278
667260
2000
... olabileceğini biliyoruz.
11:09
And that means that, maybe if we tweak it a little bit,
279
669260
3000
Ve bunun anlamı, belki ufak bir parça çekersek, ...
11:12
we can increase the health and longevity of people.
280
672260
4000
... insanların sağlığında ve ömrünün uzunluğunda artış gösterebilir.
11:16
So this is really exciting to me.
281
676260
2000
Bu benim için gerçekten heyecan verici.
11:18
A FOXO is a protein that we found in these little, round worms
282
678260
2000
Bir FOXO, bu küçük yuvarlak solucanlarda bulunan, ...
11:20
to affect lifespan,
283
680260
2000
... yaşamamızı etkileyecek bir proteindir, ...
11:22
and here it affects lifespan in people.
284
682260
2000
... ve işte burada insanların yaşamını etkiler.
11:24
So we've been trying in our lab now
285
684260
2000
Bu yüzden, insan hücrelerini kullanarak ...
11:26
to develop drugs
286
686260
2000
... FOXO hücresini aktif edecek ...
11:28
that will activate this FOXO cell
287
688260
2000
... ilaçlar geliştirmek için ...
11:30
using human cells now
288
690260
2000
... laboratuarda çalışıyorduk ...
11:32
in order to try and come up with drugs
289
692260
2000
... bu ilaçlar, yaşlanmada ve yaşlanmaya bağlı ...
11:34
that will delay aging and age-related diseases.
290
694260
3000
... hastalıklarda gecikme sağlayacak.
11:37
And I'm really optimistic that this is going to work.
291
697260
3000
Bunun işe yarayacağına gerçekten inanıyorum.
11:40
There are lots of different proteins that are known to affect aging.
292
700260
3000
Yaşlanma etkileri olduğu bilinen birçok farklı protein vardır.
11:43
And for at least one of them, there is a drug.
293
703260
3000
Ve bunların en az biri için, ilaç vardır.
11:46
There's one called TOR, which is another nutrient sensor,
294
706260
2000
İnsülin yolu gibi TOR dediğimiz ...
11:48
like the insulin pathway.
295
708260
2000
... başka bir besin sensörü vardır.
11:50
And mutations that damage the TOR gene --
296
710260
2000
Ve zararlı TOR geni mutasyonları, ...
11:52
just like the daf-2 mutations --
297
712260
2000
... yani daf-2 mutasyonu gibi ...
11:54
extend lifespan in worms
298
714260
2000
... solucanların, sineklerin ve ...
11:56
and flies and mice.
299
716260
3000
... farelerin ömrünü uzatır.
11:59
But in this case, there's already a drug called rapamycin
300
719260
2000
Fakat bu durumda, TOR proteinine bağlanan ve ...
12:01
that binds to the TOR protein
301
721260
2000
... hareketlerini kısıtlayan, ...
12:03
and inhibits its activity.
302
723260
2000
... rapamycin adında bir ilaç zaten var.
12:05
And you can take rapamycin and give it to a mouse --
303
725260
3000
Rapamycin'i alabilir ve bir fareye verebilirsiniz ...
12:08
even when it's pretty old, like age 60 for a human,
304
728260
2000
... 60 yaş bir insan içinde, bir fare içinde ...
12:10
that old for a mouse --
305
730260
2000
... oldukça büyük bir yaştır, ...
12:12
if you give the mouse rapamycin,
306
732260
2000
... eğer bir fareye rapamycin verirseniz, ...
12:14
it will live longer.
307
734260
2000
... fare uzun yaşayacaktır.
12:16
Now I don't want you all to go out taking rapamycin.
308
736260
2000
Şimdi, hepinizin rapamycin alarak dışarı çıkmanızı istemiyorum.
12:18
It is a drug for people,
309
738260
2000
Bu ilaç insanlar için, ...
12:20
but the reason is it suppresses the immune system.
310
740260
3000
... ama bunun sebebi bağışıklık sistemini bastırmasıdır.
12:23
So people take it to prevent organ transplants from being rejected.
311
743260
4000
Bu yüzden, insanların organ naklini reddetmelerini önlemek için kullanılır.
12:27
So this may not be the perfect drug
312
747260
2000
Artık, bu ilaç genç kalmak için ...
12:29
for staying young longer.
313
749260
2000
... mükemmel bir ilaç olmayabilir.
12:31
But still, here in the year 2011,
314
751260
3000
2011 yılındayız, ...
12:34
there's a drug that you can give to mice at a pretty old age
315
754260
2000
... tüm bu farklı hayvanlar üzerinde yapılmış ...
12:36
that will extend their lifespan,
316
756260
2000
... bir bilimin ortaya çıkmasıyla, oldukça yaşlı ...
12:38
which comes out of this science
317
758260
2000
... farelerin ömrünü uzatmak için ...
12:40
that's been done in all these different animals.
318
760260
2000
... verebileceğimiz bir ilaç vardır.
12:42
So I'm really optimistic,
319
762260
2000
Bu yüzden gerçekten iyimserim, ...
12:44
and I think it won't be too long, I hope,
320
764260
2000
... ve bence, umarım, yaşlılık dönemi rüyası gerçekleşmeye ...
12:46
before this age-old dream begins to come true.
321
766260
3000
... başlamadan önce, çok uzun sürmeyecek.
12:49
Thank you.
322
769260
2000
Teşekkür ederim.
12:51
(Applause)
323
771260
9000
(Alkış)
13:00
Matt Ridley: Thank you, Cynthia.
324
780260
3000
Teşekkürler, Cynthia
13:03
Let me get this straight.
325
783260
2000
Şu konuyu açıklığa kavuşturalım.
13:05
Although you're looking for a drug
326
785260
2000
Laboratuvarda en iyi yapabileceğiniz, ...
13:07
that can solve aging
327
787260
2000
... benim gibi yaşlı erkeklerin, ...
13:09
in old men like me,
328
789260
3000
... yaşlanmalarını çözebilecek ...
13:12
what you could do now pretty well in the lab,
329
792260
3000
... bir ilaç bulmalısınız, ...
13:15
if you were allowed ethically,
330
795260
2000
Ahlaken izin verilirse, ...
13:17
is start a human life from scratch
331
797260
3000
... değişmiş genleri ile insan ...
13:20
with altered genes that would make it live for a lot longer?
332
800260
3000
... daha uzun yaşamak için hayata sıfırdan mı başlayacak?
13:23
CK: Ah, so the kinds of drugs I was talking about
333
803260
3000
CK: Bahsettiğim şey, ilaç çeşitleriyle ...
13:26
would not change the genes,
334
806260
2000
... genler değişmez, ...
13:28
they would just bind to the protein itself
335
808260
3000
... proteini kendilerine bağlarlar ve ...
13:31
and change its activity.
336
811260
2000
... hareketleri değiştirirler.
13:33
So if you stop taking the drug, the protein would go back to normal.
337
813260
3000
Eğer ilaç alarak durdurursak, protein normale döner.
13:36
You could change the genes in principle.
338
816260
3000
Prensipte, geneleri değiştirebilirsiniz.
13:39
There isn't the technology to do that.
339
819260
2000
Bunu yapmak için teknolojiye ihtiyaç yoktur.
13:41
But I don't think that's a good idea.
340
821260
2000
Fakat bunun iyi bir fikir olduğunu düşünmüyorum.
13:43
And the reason is
341
823260
2000
Nedeni, insülin, IGF hormonu ...
13:45
that these hormones,
342
825260
2000
... ve TOR yolu gibi ...
13:47
like the insulin and the IGF hormones and the TOR pathway,
343
827260
3000
... bu hormonlardır, ...
13:50
they're essential.
344
830260
2000
... ve gereklidirler.
13:52
If you knock them out completely, then you're very sick.
345
832260
3000
Eğer tamamen öldürürseniz, çok hasta olursunuz.
13:55
So it might be that you would just have to fine tune it very carefully
346
835260
3000
Herhangi bir sorun olmadan, çok dikkatli bir şekilde ...
13:58
to get the benefits without getting any problems.
347
838260
3000
... yararlanmak için, çok ince bir ayar yapmanız gerekebilir.
14:01
And I think that's much better,
348
841260
2000
Kontrol çeşitleri ilaç olarak daha iyi, ...
14:03
that kind of control would be much better as a drug.
349
843260
2000
... ve bu bence daha iyi.
14:05
And also, there are other ways of activating FOXO
350
845260
3000
İnsülin ya da IGF-1 içermeyen, ...
14:08
that don't even involve insulin or IGF-1
351
848260
2000
... daha güvenli olan, FOXO'yu aktive edecek ...
14:10
that might even be safer.
352
850260
2000
... bir takım yollar da vardır.
14:12
MR: I wasn't suggesting that I was going to go and do it, but ...
353
852260
3000
MR: Gideceğimi ya da yapacağımı ben önermiyorum, ama ...
14:15
(Laughter)
354
855260
2000
(Gülüşmeler)
14:19
There's a phenomenon which you have written about and spoken about,
355
859260
4000
Hakkında yazılılan ve konuşulan, göz ardı edilebilir, ...
14:23
which is a negligible senescence.
356
863260
3000
... bir olgu vardır.
14:26
There are some creatures on this planet already
357
866260
2000
Bu gezegende gerçekten yaşlanmayan ...
14:28
that don't really do aging.
358
868260
3000
... bazı yaratıklar var.
14:31
Just move to one side for us, if you would.
359
871260
3000
Eğer olsaydı, bir tarafa taşınırdı bizim için.
14:34
CK: There are. There are some animals that don't seem to age.
360
874260
3000
CK: Evet. Yaşını göstermeyen bazı hayvanlar vardır.
14:37
For example, there are some tortoises called Blanding's turtles.
361
877260
4000
Örneğin, Blanding kaplumbağaları dediğimiz bazı kaplumağalar vardır.
14:41
And they grow to be about this size.
362
881260
2000
Ve boyutları daha da büyür.
14:43
And they've been tagged, and they've been found to be 70 years old.
363
883260
3000
Onları işaretlemiştik ve 70 yaşında olduğu tespit edilmiştir.
14:46
And when you look at these 70 year-old turtles,
364
886260
2000
Ve 70 yaşındaki bu kaplumbağalara baktığımızda, ...
14:48
you can't tell the difference, just by looking,
365
888260
3000
... bu kaplumbağalara ve 20 yaşındaki kaplumbağalara ...
14:51
between those turtles and 20 year-old turtles.
366
891260
2000
... bakarak aradaki farkı söyleyemezsiniz.
14:53
And the 70 year-old ones,
367
893260
2000
70 yaşında olan, ...
14:55
actually they're better at scouting out the good nesting places,
368
895260
3000
... aslında yuvalama yerlerinin izini sürmede daha iyidirler ...
14:58
and they also have more progeny every year.
369
898260
3000
... ve her yıl daha fazla döllenirler.
15:01
And there are other examples of these kinds of animals,
370
901260
3000
Bu hayvan türlerine başka örneklerde vardır, ...
15:04
like turns, certain kinds of birds are like this.
371
904260
3000
... belirli kuş türlerinde olduğu gibi.
15:07
And nobody knows if they really can live forever,
372
907260
2000
Sonsuza kadar yaşayabileceğini ...
15:09
or what keeps them from aging.
373
909260
2000
... ya da yaşlanmaya devam edeceğini kimse bilemez.
15:11
It's not clear.
374
911260
2000
Bu net değil.
15:13
If you look at birds, which live a long time,
375
913260
3000
Uzun yaşayan kuşlara bakarsak, ...
15:16
cells from the birds tend to be more resistant
376
916260
3000
... kuşların hücreleri yüksek sıcaklık gibi, ...
15:19
to a lot of different environmental stresses
377
919260
2000
... bir çok çevresel strese ...
15:21
like high temperature
378
921260
2000
... daha dayanıklı olma eğilimindedirler ...
15:23
or hydrogen peroxide, things like that.
379
923260
2000
... ya da hidrojen peroksit ve bu gibi şeyler.
15:25
And our long-lived mutants are too.
380
925260
2000
Bizim uzun ömürlü mutantlarımız da vardır.
15:27
They're more resistant to these kinds of stresses.
381
927260
2000
Bu tür streslere onlar daha dayanıklıdır.
15:29
So it could be that the pathways that I've been talking about,
382
929260
3000
Hakkında konuştuğumuz bu yollar, ...
15:32
which are set to run really quickly in the worm,
383
932260
3000
... solucanların gerçekten daha hızlı olması ...
15:35
have a different normal set point
384
935260
3000
... farklı hareket noktalarına sahip olmalarıdır, ...
15:38
in something like a bird, so that a bird can live a lot longer.
385
938260
3000
... bir kuş gibi çok uzun yaşayabilir.
15:41
And maybe they're even set really differently
386
941260
2000
Belki hiç yaşlanmayan hayvanlarda, ...
15:43
in animals with no senescence at all -- but we don't know.
387
943260
3000
... gerçekten hazırdır da biz bilmiyoruz ...
15:46
MR: But what you're talking about here
388
946260
2000
MR: Peki hakkında konuştuğumuz, ...
15:48
is not extending human lifespan
389
948260
3000
...insan gençliğinin çok fazla uzatılmasıyla, ...
15:51
by preventing death,
390
951260
2000
... ya da ölümün engellenmesiyle ...
15:53
so much as extending human youthspan.
391
953260
2000
... insan ömrünün uzatılamamasıdır.
15:55
CK: Yes, that's right.
392
955260
2000
CK: Evet bu doğru.
15:57
It's more like, say, if you were a dog.
393
957260
2000
Diyelim ki, bu bir köpek olsaydı.
15:59
You notice that you're getting old, and you look at your human
394
959260
2000
Yaşlandığınızın farkına varın, ve insanlara bakın, ...
16:01
and you think, "Why isn't this human getting old?"
395
961260
2000
... ' Neden bu insan yaşlanmıyor?' diye düşünün.
16:03
They're not getting old in the dog's lifespan.
396
963260
2000
Köpekler yaşamları boyunca yaşlanmazlar.
16:05
It's more like that.
397
965260
2000
Bunun gibi daha fazlası.
16:07
But now we're the human looking out and imagining a different human.
398
967260
4000
Ama şimdi, etrafınıza bakın ve farklı biri olduğunuzu hayal edin.
16:11
MR: Thank you very much indeed, Cynthia Kenyon.
399
971260
3000
MR: Çok teşekkür ederim, Cynthia Kenyon.
16:14
(Applause)
400
974260
3000
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7