Get comfortable with being uncomfortable | Luvvie Ajayi Jones | TED

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I'm a professional troublemaker.

Ben profesyonel bir baş belasıyım.

(Laughter)

(Kahkaha)

As my job is to critique the world,

İşim dünyayı, baştan savma sistemleri

the shoddy systems and the people who refuse to do better,

ve daha iyisini yapmayı reddeden insanları bir yazar, konuşmacı

as a writer, as a speaker, as a shady Nigerian --

ve gizemli bir Nijeryalı olarak eleştirmek olduğundan

(Laughter)

(Kahkaha)

I feel like my purpose is to be this cat.

Amacımın bu kedi olmak olduğunu hissediyorum.

(Laughter)

(Kahkaha)

I am the person who is looking at other people,

Ben diğer insanlara bakıp şöyle diyen kişiyim:

like, "I need you to fix it."

''Bunu düzeltmen lazım.''

That is me.

Ben buyum.

I want us to leave this world better than we found it.

Bu dünyayı bulduğumuzdan daha iyi bir şekilde bırakmak istiyorum.

And how I choose to effect change

Bu değişimi başlatmak için seçtiğim yol

is by speaking up,

konuşmak,

by being the first and by being the domino.

ilk olmak ve o ilk domino taşı olmak.

For a line of dominoes to fall,

Bir dizi dominonun düşmesi için

one has to fall first,

birinin önce düşmesi gerek,

which then leaves the other choiceless to do the same.

bu şekilde diğer taşların da bir seçim şansı olmayacaktır.

And that domino that falls,

O domino düştüğünde ise,

we're hoping that, OK,

genellikle bunu gören ilk kişinin de

the next person that sees this is inspired to be a domino.

bir domino taşı olmak için ilham kazandığını umuyoruz.

Being the domino, for me, looks like speaking up

Benim için, o ilk domino taşı olmak sesimi duyurmak

and doing the things that are really difficult,

ve gerçekten zor olan şeyleri yapmak demek,

especially when they are needed,

özellikle ihtiyaç duyulduklarında

with the hope that others will follow suit.

başkalarının da takip edeceğini umarak.

And here's the thing: I'm the person who says

Ancak bir şey var ki ben sizin muhtemelen düşündüğünüz

what you might be thinking but dared not to say.

fakat söylemeye cesaret edemediğiniz şeyleri söyleyen kişiyim.

A lot of times people think that we're fearless,

Pek çok zaman insanlar korkusuz olduğumuzu düşünürler,

the people who do this, we're fearless.

bunu yapan insanlar korkusuzlar gibi.

We're not fearless.

Korkusuz değiliz.

We're not unafraid of the consequences

Gerçeği güce karşı savunarak

or the sacrifices that we have to make

yapmak zorunda olduğumuz fedakârlıkların

by speaking truth to power.

sonuçlarından korkmuyor değiliz.

What happens is, we feel like we have to,

Burada olan şey kendimizi zorunlu hissetmemiz

because there are too few people in the world

çünkü dünyada o domino taşı olmaya istekli

willing to be the domino,

çok az insan var,

too few people willing to take that fall.

çok az insan bu riski göze almaya istekli.

We're not doing it without fear.

Bunu korkusuzca yapmıyoruz.

Now, let's talk about fear.

Bir de korku hakkında konuşalım.

I knew exactly what I wanted to be when I grew up.

Büyüdüğümde ne olmak istediğimi tamamen biliyordum.

I was like, "I'm going to be a doctor!"

''Doktor olacağım!'' diyordum.

Doctor Luvvie was the dream.

Doktor Luvvie hayalimdi.

I was Doc McStuffins before it was a thing.

Daha kimse onu bilmezken Doc McStuffins olurdum.

(Laughter)

(Kahkaha)

And I remember when I went to college,

Üniversiteye gittiğimde,

my freshman year, I had to take Chemistry 101

ilk yılımda tıp hazırlık için

for my premed major.

Kimya I almak zorundaydım.

I got the first and last D of my academic career.

Akademik kariyerimin ilk ve son D'sini aldım.

(Laughter)

(Kahkaha)

So I went to my advisor, and I was like,

Danışmanıma gittim

"OK, let's drop the premed,

ve ''Tıp hazırlığı bırakalım,

because this doctor thing is not going to work,

çünkü bu doktorluk işi bana uymayacak,

because I don't even like hospitals.

ben hastaneleri sevmiyorum bile...

So ..."

''Yani...'' dedim.

(Laughter)

(Kahkaha)

"Let's just consider that done for."

''Bu işi oldu bitti varsayalım.''

And that same semester, I started blogging.

O yarıyıl blog yazmaya başladım.

That was 2003.

2003 yılıydı.

So as that one dream was ending, another was beginning.

Bir hayal sona ererken diğeri başlıyordu.

And then what was a cute hobby became my full-time job

Küçük bir hobi olarak başladı ve 2003 yılında pazarlama işimi kaybedince

when I lost my marketing job in 2010.

tam zamanlı işim haline geldi.

But it still took me two more years to say, "I'm a writer."

Yine de ''Ben bir yazarım.'' diyebilmek 2 yılımı aldı.

Nine years after I had started writing, before I said, "I'm a writer,"

Ben yazmaya başladıktan 9 yıl sonra, 'Yazarım' demeden önce,

because I was afraid of what happens

çünkü 401ks olmadan

without 401ks,

olacaklardan korkuyordum,

without, "How am I going to keep up my shoe habit?

''Ayakkabı tarzıma nasıl devam ederim'' demeden

That's important to me."

''Benim için önemli.''

(Laughter)

(Kahkaha)

So it took me that long to own this thing

Amacımın ne olduğu bilincine sahip olmak

that was what my purpose was.

bir hayli zamanımı aldı.

And then I realized,

Sonra fark ettim ki

fear has a very concrete power

korkunun, amacımız olan şeyleri

of keeping us from doing and saying the things that are our purpose.

yapıp söylememiz üzerinde inanılmaz bir gücü var.

And I was like, "You know what?

Kendime diyordum ki

I'm not going to let fear rule my life.

''Hayatımı korkunun yönetmesine izin vermeyeceğim...

I'm not going to let fear dictate what I do."

Yaptıklarıma korkunun karar vermesine izin vermeyeceğim.''

And then all of these awesome things started happening,

Sonra tüm bu harika şeyler olmaya

and dominoes started to fall.

ve dominolar düşmeye başladı.

So when I realized that, I was like, "OK, 2015,

Bunu fark ettiğimde

I turned 30,

''2015 olmuş, 30 oldum,

it's going to be my year of 'Do it anyway.'

'yine de yap' yılım olacak bu,

Anything that scares me, I'm going to actively pursue it."

bir şeyler beni korkutsa da yapacağım artık'' diyordum.

So, I'm a Capricorn.

Şimdi, ben Oğlak burcuyum.

I like my feel solidly on the ground.

Yere bastığımı hissetmeyi severim.

I decided to take my first-ever solo vacation,

Tek başıma ilk tatilime çıkmaya karar verdim,

and it was out of the country to the Dominican Republic.

Dominik Cumhuriyeti'ne, yurtdışına gidiyordum.

So on my birthday, what did I do?

Doğum günümde ne yaptım?

I went ziplining through the forests of Punta Cana.

Punta Cana ormanları arasında ziplin yaptım.

And for some odd reason, I had on business casual.

Tuhaf bir sebepten üzerimde rahat iş kıyafeti vardı.

Don't ask why.

Sebebini sormayın.

(Laughter)

(Kahkaha)

And I had an incredible time.

İnanılmaz vakit geçirdim.

Also, I don't like being submerged in water.

Ayrıca su altında olmaktan hoşlanmıyorum.

I like to be, again, on solid ground.

Toprak üstünde olmayı seviyorum.

So I went to Mexico and swam with dolphins underwater.

O yüzden Meksika'ya gittim ve su altında yunuslarla yüzdüm.

And then the cool thing that I did also that year

O yıl yaptığım diğer bir güzel şey

that was my mountain

yaptığım en çarpıcı şeydi,

was I wrote my book,

kitabımı yazdım;

"I'm Judging You: The Do-Better Manual,"

''Seni Yargılıyorum''u.

And I had to own --

Sonrasında...

(Applause)

(Alkış)

that whole writing thing now, right?

yazı haklarını almam gerekiyordu.

Yes.

Evet.

But the very anti-me thing that I did that year

Ama o yıl yaptığım karşıt-ben işi

that scared the crap out of me --

ödümü kopardı...

I went skydiving.

Hava dalışına gittim.

We're about to fall out of the plane.

Uçaktan atlamak üzereyiz.

I was like, "I've done some stupid things in life. This is one of them."

''Hayatımda çok aptalca şey yaptım, bu da onlardan biri'' dedim.

(Laughter)

(Kahkaha)

And then we come falling down to Earth,

Sonra Dünya'ya düşmeye başlıyoruz

and I literally lose my breath as I see Earth, and I was like,

ve tam anlamıyla nefesim kesiliyor ve diyorum ki

"I just fell out of a perfectly good plane on purpose."

''Ben az önce harika bir uçaktan bilerek atladım.''

(Laughter)

(Kahkaha)

"What is wrong with me?!"

''Benim sorunum ne?''

But then I looked down at the beauty,

Sonra o güzelliğe bakıyorum,

and I was like, "This is the best thing I could have done.

''Bu yapabileceğim en güzel şey'' diyorum

This was an amazing decision."

''Bu harika bir karardı.''

And I think about the times when I have to speak truth.

Sonra gerçekleri konuştuğum zamanları düşünüyorum.

It feels like I am falling out of that plane.

O uçaktan atlıyormuşum gibi hissediyorum.

It feels like that moment when I'm at the edge of the plane,

Uçağın tam kenarında durduğum o anı hissediyorum,

and I'm like, "You shouldn't do this,"

''Bunu yapmamalısın'' hissi

but then I do it anyway, because I realize I have to.

ama yine de yapıyorum çünkü zorunda olduğumu görüyorum.

Sitting at the edge of that plane

O uçağın kenarında oturmak

and kind of staying on that plane is comfort to me.

ve uçağın içinde kalmak beni rahatlıyor.

And I feel like every day that I'm speaking truth

Kurumlara ve benden büyük insanlara,

against institutions and people who are bigger than me

benden daha güçlü her tür duruma karşı

and just forces that are more powerful than me,

konuştuğum her gün

I feel like I'm falling out of that plane.

o uçaktan düştüğümü hissediyorum.

But I realize comfort is overrated.

Sonra anlıyorum ki rahatlık abartılmış.

Because being quiet is comfortable.

Sessiz olmak da rahatlık çünkü.

Keeping things the way they've been is comfortable.

İşleri olduğu gibi bırakmak da.

And all comfort has done is maintain the status quo.

Tüm bu rahatlık var olan durumu korumaktan ibaret.

So we've got to get comfortable with being uncomfortable

O yüzden rahatsızlıktan rahatlık duymalıyız,

by speaking these hard truths when they're necessary.

gerekli olduğu her zaman acı gerçekleri konuşarak.

And I --

Ben --

(Applause)

(Alkış)

And for me, though, I realize that I have to speak these truths,

Kendim için söyleyeyim, bu gerçekleri konuşmak zorundayım

because honesty is so important to me.

çünkü dürüstlük benim için önemli.

My integrity is something I hold dear.

Doğruluk çok değer verdiğim bir şey.

Justice -- I don't think justice should be an option.

Adalet... Bu bir seçenek bile olmamalı.

We should always have justice.

Her zaman adalet sahibi olmalıyız.

Also, I believe in shea butter as a core value, and --

Ayrıca karite yağının da çok değerli olduğuna inanıyorum --

(Laughter)

(Kahkaha)

and I think the world would be better if we were more moisturized.

ve bence cildimiz nemli olursa dünya daha iyi bir yer olurdu.

But besides that, with these as my core values,

Bunun dışında en önemli değerlerim ışığında

I have to speak the truth.

gerçeği konuşmak zorundayım.

I have no other choice in the matter.

Bu konuda başka bir seçim şansım yok.

But people like me, the professional troublemakers,

Ancak benim gibi profesyonel baş belaları

should not be the only ones who are committed to being these dominoes

bu domino taşları olmaya gönüllü, her zaman uçaktan atlayan

who are always falling out of planes

veya ilk eleştiriye hedef olan

or being the first one to take this hit.

tek insanlar olmamalı.

People are so afraid of these acute consequences,

İnsanlar bu akut sonuçlardan o kadar korkuyor ki

not realizing that there are many times when we walk in rooms

pek çok kez bir ortama girdiğinizde

and we are some of the most powerful people in those rooms --

o ortamdaki en güçlü insan olduğunuzu fark etmiyorsunuz...

we might be the second-most powerful, third-most powerful.

İkinci veya üçüncü en güçlü kişi de olabilirsiniz.

And I firmly believe that our job in those times

Şuna kesinlikle inanıyorum ki bu tür durumlarda işimiz

is to disrupt what is happening.

olanlara müdahele etmek.

And then if we're not the most powerful,

Eğer en güçlü biz değilsek,

if two more of us band together,

iki kişinin daha desteğiyle birlikte

it makes us powerful.

güçlü oluruz.

It's like cosigning the woman in the meeting,

Tıpkı toplantıda ortak imza atan kadın örneği gibi,

you know, the woman who can't seem to get her word out,

hani kadın sesini duyuramıyordur

or just making sure that other person who can't make a point

veya sesini duyuramayan kişinin

is being heard.

duyulmasını istiyordur.

Our job is to make sure they have room for that.

İşimiz bunlara fırsat tanımak.

Everyone's well-being is community business.

Herkesin iyiliği toplumsal bir sorundur.

If we made that a point, we'd understand that,

Eğer bunu savunabilirsek, ihtiyaç duyduğumuzda

for the times when we need help,

bunu anlarsak,

we wouldn't have to look around so hard

başkasına yardım edebileceğimizi anlarsak

if we made sure we were somebody else's help.

çevremize o kadar sık bakmak zorunda olmayız.

And there are times when I feel like

Toplumda çok zor duruma düştüğümü

I have taken very public tumbles and falls,

hissettiğim zamanlar oldu,

like the time when I was asked to speak at a conference,

bir konferansta konuşmam istendiği bir zaman olduğu gibi

and they wanted me to pay my way there.

ve benden bunun için ödeme yapmamı istediler.

And then I did some research

Sonra biraz araştırma yaptım

and found out the white men who spoke there got compensated

ve öğrendim ki orada konuşma yapan beyaz erkeklere ödeme yapılmış

and got their travel paid for.

ve seyahat masrafları karşılanmış.

The white women who spoke there got their travel paid for.

Konuşma yapan beyaz kadınların seyahat masrafları ödenmiş.

The black women who spoke there were expected to actually pay to speak there.

Konuşma yapan siyahi kadınlardan ise ödeme yapması istenmiş.

And I was like, "What do I do?"

''Ne yapıyorum şimdi?'' dedim.

And I knew that if I spoke up about this publicly,

Bunu topluluğa karşı dile getirirsem finansal bir kayıp

I could face financial loss.

yaşayacağımı biliyordum

But then I also understood that my silence serves no one.

Sonra anladım ki sessizliğimin kimseye faydası yok.

So I fearfully spoke up about it publicly,

Sonra korku içinde bunu aleni olarak konuştum

and other women started coming out to talk about,

ve diğer kadınlar da konuşmaya başladı...

"I, too, have faced this type of pay inequality."

''Bu ödeme eşitsizliği bana da yapıldı.''

And it started a conversation about discriminatory pay practices

Sonra bu konu konferansın dahil olduğu

that this conference was participating in.

ayrımcı ödeme uygulamaları hakkında bir sohbet oldu.

I felt like I was the domino

İlk domino taşı olduğumu hissettim,

the time I read a disturbing memoir by a public figure

tanınan bir kişinin yazdığı rahatsız edici anıyı okuyup

and wrote a piece about it.

onunla ilgili bir yazı yazdım.

I knew this person was more powerful than me and could impact my career,

Benden daha güçlüydü ve kariyerimi etkileyebilirdi

but I was like, "I've got to do this.

ama ''Yapmak zorundayım'' diyordum.

I've got to sit at the edge of this plane," maybe for two hours.

''Bu uçağın kenarında gerekirse iki saat oturmam lazım.''

And I did. And I pressed "Publish," and I ran away.

Ve yaptım. ''Yayınla''ya tıkladım ve kaçtım.

(Laughter)

(Kahkaha)

And I came back to a viral post

Döndüğümde viral olmuştu

and people being like, "Oh my God, I'm so glad somebody finally said this."

ve insanlar ''Tanrım, sonunda biri bunu dile getirdi'' yazıyorlardı.

And it started a conversation

Akıl sağlığı ve kişisel bakım

about mental health and self-care,

hakkında bir tartışma başladı

and I was like, "OK. Alright.

ve ben şu havaya büründüm;

This thing that I'm doing, I guess, alright, it's doing something."

''Yaptığım bu şey... işe yarıyor sanırım.''

And then so many people have been the domino

Sonra pek çok insan güçlü erkekler tarafından

when they talk about how they've been assaulted by powerful men.

uğradıkları saldırılar hakkında konuşarak domino etkisi yarattılar.

And it's made millions of women join in and say, "Me Too."

''Ben de!'' diyen milyonlarca kadın buna katıldı.

So, a shout-out to Tarana Burke for igniting that movement.

Bu hareketi ateşleyen Tarana Burke'e teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

People and systems count on our silence to keep us exactly where we are.

İnsanlar ve sistemler bizi olduğumuz yerde tutmak için sessizliğimizi kullanırlar.

Now, being the domino sometimes comes down to being exactly who you are.

İlk domino taşı olmak bazen tamamen olduğunuz kişi olmak demektir.

So, I've been a shady somebody since I was three.

Bu yüzden 3 yaşından beri şaibeli bir karakterim.

(Laughter)

(Kahkaha)

This is me on my third birthday.

Üçüncü doğum günümde ben.

But I've been this girl all my life,

Hayatım boyunca bu kız oldum,

and I feel like even that's been the domino,

bunun bile domino olduğunu düşünüyorum

because in a world that wants us to walk around

çünkü kendimizin temsilcisi olmamızı

as representatives of ourselves,

isteyen bir dünyada

being yourself can be a revolutionary act.

kendiniz olmak devrim gibi olabilir.

And in a world that wants us to whisper,

Ben fısıldamamızı isteyen bir dünyada

I choose to yell.

bağırmayı seçiyorum.

(Applause)

(Alkış)

When it's time to say these hard things,

Bu zor şeyleri söylemek gerektiğinde

I ask myself three things.

kendime üç şey soruyorum.

One: Did you mean it?

Bir: Bunu kastettin mi?

Two: Can you defend it?

İki: Bunu savunabilir misin?

Three: Did you say it with love?

Üç: Bunu sevgiyle mi söyledin?

If the answer is yes to all three,

Üçüne de yanıtım evet ise,

I say it and let the chips fall.

bunu söylüyor ve sonucuna göğüs geriyorum.

That's important.

Bu önemli.

That checkpoint with myself

Bu iç kontrol sistemim

always tells me, "Yes, you're supposed to do this."

bana hep ''Bunu yapman lazım'' diyor.

Telling the truth -- telling thoughtful truths --

Doğruları söylemek, önemli gerçekleri konuşmak

should not be a revolutionary act.

devrimsel bir hareket olmamalı.

Speaking truths to power should not be sacrificial, but they are.

Güce karşı gerçeği savunmak fedakârlık gerektirmemeli ama öyle değil.

But I think if more of us chose to do this for the greater good,

İnanıyorum ki daha çoğumuz insanlık için bunu yapmayı tercih etse

we'd be in better spaces than we are right now.

şu an olduğumuzdan çok daha iyi yerlerde olurduk.

Speaking of the greater good,

İnsanlıktan söz açılmışken,

I think we commit ourselves to telling truths to build bridges

Bence köprüler kurmak için gerçekleri konuşmayı kendimize borçluyuz,

to common ground,

ortak payda adına

and bridges that aren't based on truth will collapse.

ve gerçekler üzerine kurulmayan köprüler yıkılacak.

So it is our job,

Doğruyu savunmak

it is our obligation, it is our duty

o domino taşı olmak bizim işimiz,

to speak truth to power, to be the domino,

sorumluluğumuz, görevimiz,

not just when it's difficult --

yalnızca zor olduğunda değil,

especially when it's difficult.

özellikle zor olduğunda.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)