Robert Gordon: The death of innovation, the end of growth

Robert Gordon: İnovasyonun ölümü, büyümenin sonu

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Mehmet Yarkın Ergin Gözden geçirme: Biter Bilen

That's how we traveled in the year 1900.

1900 yılında böyle seyahat ederdik.

That's an open buggy. It doesn't have heating.

İşte şu atlı bir araba, ısıtma sistemi yok.

It doesn't have air conditioning.

Kliması falan da yok.

That horse is pulling it along

Önündeki at da, arabayı

at one percent of the speed of sound,

ses hızının %1'i kadar bir hızla çekiyor

and the rutted dirt road

ve ne zaman yağmur yağsa, şu toprak yol

turns into a quagmire of mud anytime it rains.

çamurlu bir bataklığa dönüşüyor.

That's a Boeing 707.

Bu da bir Boeing 707.

Only 60 years later, it travels

Sadece 60 yıl sonrası yani, ses hızının

at 80 percent of the speed of sound,

%80'i kadar bir hızla gidiyor

and we don't travel any faster today

ve bundan daha hızlı seyahat edemiyoruz

because commercial supersonic air travel

çünkü ticari uçuşlar için

turned out to be a bust.

ses hızını geçen uçaklar kullanılmıyor.

So I started wondering and pondering,

Ben de düşünmeye ve merak etmeye başladım:

could it be that the best years of American economic growth

Acaba büyüyen Amerikan ekonomisinin en iyi günleri

are behind us?

mazide mi kaldı?

And that leads to the suggestion, maybe economic growth

Bu düşünce de şuna çıkıyor, belki de ekonomik büyüme

is almost over.

neredeyse sona erdi.

Some of the reasons for this are not really very controversial.

Bunun bazı nedenleri pek de ihtilaflı değil.

There are four headwinds that are just hitting

Amerikan ekonomisine tam pruvadan çarpan

the American economy in the face.

4 dik rüzgar var.

They're demographics, education, debt and inequality.

Bunlar, demografi, eğitim, borç ve eşitsizlik.

They're powerful enough to cut growth in half.

Büyümeyi yarılayacak kadar güçlüler.

So we need a lot of innovation to offset this decline.

Bu yüzden gerilemeye karşı bir sürü inovasyona ihtiyacımız var.

And here's my theme: Because of the headwinds,

Ve işte benim düşüncem: Bu rüzgarlar yüzünden

if innovation continues to be as powerful as it has been

eğer inovasyon son 150 yılda olduğu kadar güçlü kalırsa

in the last 150 years, growth is cut in half.

büyüme yarılanır.

If innovation is less powerful,

İnovasyon eskisi kadar güçlü olmazsa

invents less great, wonderful things,

daha az, muhteşem şeyler icat ederse

then growth is going to be even lower than half of history.

O zaman büyüme tarihte hiç olmadığı kadar alçalır.

Now here's eight centuries of economic growth.

İşte sekiz yüzyılın ekonomik büyümesi:

The vertical axis is just percent per year of growth,

Dikey eksen, yıllık büyüme yüzdesini gösteriyor.

zero percent a year, one percent a year, two percent a year.

yılda yüzde sıfır, yüzde bir, yüzde iki.

The white line is for the U.K., and then the U.S.

Beyaz çizgi Birleşik Krallık'ı gösteriyor ve sonra

takes over as the leading nation in the year 1900,

kırmızı çizgiye geçince, ABD 1900'da liderlik

when the line switches to red.

pozisyonuna geçiyor

You'll notice that, for the first four centuries,

Farketmişsinizdir ki ilk dört yüzyılda

there's hardly any growth at all, just 0.2 percent.

neredeyse hiç büyüme yok, sadece %0.2

Then growth gets better and better.

Sonra büyüme gittıikçe daha iyiye gidiyor.

It maxes out in the 1930s, '40s and '50s,

1930larda 40larda ve 50lerde zirve yapıyor

and then it starts slowing down, and here's a cautionary note.

ve sonra da yavaşlıyor. Şimdi dikkat etmeniz gereken nokta şu ki

That last downward notch in the red line

Kırmızı çizgideki aşağı kırılma yapan son çentik

is not actual data.

asıl veri değil.

That is a forecast that I made six years ago

O benim 6 yıl önce yaptığım bir tahmin,

that growth would slow down to 1.3 percent.

yani büyümenin %1.3'e kadar düşeceği.

But you know what the actual facts are?

Peki gerçek veriler nedir?

You know what the growth in per-person income has been

Son 6 yılda ABD'de kişi başına düşen gelirdeki

in the United States in the last six years?

büyümeyi biliyor musunuz?

Negative.

Negatif.

This led to a fantasy.

Bu, bir fantaziye yönlendirdi.

What if I try to fit a curved line to this historical record?

Bu tarihsel bilgiye bir eğri oturtmayı denesem ne olur?

I can make the curved line end anywhere I wanted,

Eğriyi istediğim yerde bitirebilirim,

but I decided I would end it at 0.2,

Ama 0.2'de bitirmeye karar verdim.

just like the U.K. growth for the first four centuries.

Tıpkı Birleşik Krallık'ın ilk 4 yüzyıldaki büyümesi gibi

Now the history that we've achieved is that we've grown

Şimdi başarılarımızla geldiğimiz nokta şu ki

at 2.0 percent per year over the whole period,

1891'den 2007'ye olan zaman zarfında

1891 to 2007,

%2.0'lik bir hızla büyüdük.

and remember it's been a little bit negative since 2007.

ve unutmayın ki 2007'den beri biraz negatif.

But if growth slows down,

Ama eğer büyüme yavaşlarsa,

instead of doubling our standard of living every generation,

her jenerasyonda yaşam standartlarımızı ikiye katlamak yerine

Americans in the future can't expect to be twice as well off as their parents,

gelecekteki Amerikanlar ebeveynlerinin iki katı kadar rahat yaşamayı bekleyemeyecekler.

or even a quarter [more well off than] their parents.

ya da çeyreğini bile.

Now we're going to change and look at the level of per capita income.

Şimdi de per capita (kişi başı) gelirin seviyesine bakacağız.

The vertical axis now is thousands of dollars in today's prices.

Dikey eksen günün değerleriyle binlerce dolar ifade ediyor

You'll notice that in 1891, over on the left,

Farketmişsinizdir ki 1891'de, solda

we were at about 5,000 dollars.

5.000 dolar civarındaydık.

Today we're at about 44,000 dollars of total output

Bugünse 44.000 dolar civarı bir toplam randıman var,

per member of the population.

kişi başına.

Now what if we could achieve that historic

Peki eğer bu tarihi %2.0 lik büyümeyi

two-percent growth for the next 70 years?

gelecek 70 yıl boyunca devam ettirirsek?

Well, it's a matter of arithmetic.

Burda işin içine aritmetik giriyor

Two-percent growth quadruples your standard of living in 70 years.

%2.0 büyüme yaşam standartlarını dörde katlıyor 70 yılda.

That means we'd go from 44,000 to 180,000.

Bu 44.000'dan 180.000'e çıkmak demek.

Well, we're not going to do that,

Ama böyle olmayacak çünkü

and the reason is the headwinds.

dik rüzgarlar var.

The first headwind is demographics.

Birinci rüzgar demografik.

It's a truism that your standard of living

Yaşam standartlarının, üretimden daha hızlı yükseldiği,

rises faster than productivity, rises faster than output per hour,

saat başına randımandan daha hızlı yükseldiği herkesçe bilinen bir gerçek

if hours per person increased.

eğer kişi başına düşen çalışma saati artarsa tabi.

And we got that gift back in the '70s and '80s

Ve biz bu armağanı 70'lerde ve 80'lerde aldık

when women entered the labor force.

Kadınlar işgücüne katıldığı zaman.

But now it's turned around.

Ama şimdi işler değişti.

Now hours per person are shrinking,

Kişi başına düşen çalışma saati azalıyor

first because of the retirement of the baby boomers,

Nedenleri arasında birincil olarak baby boomerların emekli olması ( 2. Dünya Savaşı sonrası ABD'deki aşırı nüfus artışında doğan insanlar = baby boomers)

and second because there's been a very significant

ve ikincil olarak eğitim açısından halkın yarısından daha eğitimsiz ve

dropping out of the labor force of prime age adult males

en verimli zamanlarında olan erkeklerin

who are in the bottom half of the educational distribution.

işgücünden önemli derecede bir terk edişi oldu.

The next headwind is education.

Sonraki dik rüzgar eğitim.

We've got problems all over our educational system

Eğitim sistemimiz baştan başa problemli zaten

despite Race to the Top.

Race to the Top'a rağmen. (RTTT: ABD'nin 2009'da başlattığı, eyaletlerin okulların başarılarına göre puanla ödüllendirildiği eğitim tutumu.)

In college, we've got cost inflation in higher education

Üniversitede, yüksek eğitimde maliyet enflasyonu var.

that dwarfs cost inflation in medical care.

ki bu da tıbbi bakımdaki maliyet enflasyonunun büyümesini engelliyor.

We have in higher education a trillion dollars of student debt,

Yüksek eğitimde trilyonlarca öğrenci borcu var

and our college completion rate

ve üniversiteden mezun olma oranımız

is 15 points, 15 percentage points below Canada.

Kanada'nın %15 puan altında.

We have a lot of debt.

Bir hayli borcumuz var.

Our economy grew from 2000 to 2007

Ekonomimiz 2000'den 2007'ye

on the back of consumers massively overborrowing.

devasa fazla-kredi çeken tüketicilerin sırtında büyüdü.

Consumers paying off that debt is one of the main reasons

Ekonomimizin toparlanmasının bu kadar cansız olmasının

why our economic recovery is so sluggish today.

temel nedenlerinden biri de o borcu ödemesi gereken tüketiciler.

And everybody of course knows

Ve tabii ki de herkes biliyor ki

that the federal government debt is growing

Federal hükümetin borcu büyüyor

as a share of GDP at a very rapid rate,

Gayrısafi Yurtiçi Hasıla'nın bir parçası olarak, hem de çok hızlı bir şekilde.

and the only way that's going to stop is some combination

Ve durdurmanın tek yolu da vergide daha hızlı büyüme

of faster growth in taxes or slower growth in entitlements,

ve kanunla belirlenen haklarda daha yavaş büyümenin bir kombinasyonu,

also called transfer payments.

nam-ı diğer transfer ödemeleri.

And that gets us down from the 1.5,

Ve bu bizi 1.5'tan

where we've reached for education, down to 1.3.

eğitim için ulaştığımız 1.3'e düşürüyor.

And then we have inequality.

Ve bir de eşitsizlik var.

Over the 15 years before the financial crisis,

Finansal krizden önceki 15 yıl boyunca

the growth rate of the bottom 99 percent

Alttaki %99'luk gelir dağılımının büyüme oranı,

of the income distribution was half a point slower

az önce bahsettiğimiz ortalamadan

than the averages we've been talking about before.

yarım puan daha yavaştı.

All the rest went to the top one percent.

Geri kalan her şey tepedeki %1'e gitti.

So that brings us down to 0.8.

Bu da bizi 0.8'e getiriyor.

And that 0.8 is the big challenge.

Ve bu 0.8 büyük bir mücadele.

Are we going to grow at 0.8?

0.8'de mi büyüyeceğiz?

If so, that's going to require that our inventions

Eğer öyleyse, şu anki icatlarımızın

are as important as the ones that happened

son 150 yıl boyunca olduğu kadar

over the last 150 years.

önemli olması gerekiyor.

So let's see what some of those inventions were.

O zaman şu icatların bazılarına bakalım.

If you wanted to read in 1875 at night,

1875 yılında gece kitap okumak istiyorsanız

you needed to have an oil or a gas lamp.

Bir kandilinizin ya da gaz lambanızın olması lazım.

They created pollution, they created odors,

Çevre kirliliği, kötü kokular yaparlardı,

they were hard to control, the light was dim,

kontrol etmesi zordu ve ışık loştu,

and they were a fire hazard.

ayrıca yangın tehlikesi de taşıyorlardı.

By 1929, electric light was everywhere.

1929'de ise her yerde elektrik lambaları vardı.

We had the vertical city, the invention of the elevator.

Dikey şehirler, asansörün icadı.

Central Manhattan became possible.

Merkezi Manhattan bir hayal olmaktan çıktı.

And then, in addition to that, at the same time,

Ve sonra, ek olarak, aynı zamanda

hand tools were replaced by massive electric tools

El aletlerinin yerini devasa elektronik aletler aldı.

and hand-powered electric tools,

ve el ile şarj edilen elektronik aletler.

all achieved by electricity.

Hepsi elektrik sayesinde.

Electricity was also very helpful in liberating women.

Elektrik, aynı zamanda kadınların özgürleştirilmesinde de çok yardımcı oldu.

Women, back in the late 19th century,

19. yüzyıldaki kadınlar,

spent two days a week doing the laundry.

Haftada 2 günlerini harcardı çamaşırlar için.

They did it on a scrub board.

Çitileme tahtasında yaparlardı.

Then they had to hang the clothes out to dry.

Kurusun diye çamaşırları asmak zorundalardı.

Then they had to bring them in.

Sonra da içeri taşımaları gerekirdi.

The whole thing took two days out of the seven-day week.

Tüm bu olay 7 günlük haftanın 2 gününü alırdı.

And then we had the electric washing machine.

Ve sonra elektrikli çamaşır makinesi geldi

And by 1950, they were everywhere.

ve 1950'de, her yere ulaşmıştı.

But the women still had to shop every day,

Ama kadınlar yine de her gün alışverişe çıkmak durumundaydılar

but no they didn't, because electricity

ama çıkmadılar, çünkü elektrik

brought us the electric refrigerator.

bize buzdolabını getirdi.

Back in the late 19th century, the only source of heat in most homes

19. yüzyılda çoğu evdeki tek ısı kaynağı

was a big fireplace in the kitchen that was used for cooking and heating.

mutfaktaki hem yemek pişirme hem ısınma için kullanılan büyük şömineydi

The bedrooms were cold. They were unheated.

Yatak odaları soğuktu, ısıtılmıyordu.

But by 1929, certainly by 1950,

Ama 1929'da ve kesinlike 1950'de

we had central heating everywhere.

Her yere merkezi ısıtma yayılmıştı.

What about the internal combustion engine,

Peki içten yanmalı motorlar?

which was invented in 1879?

1879'da icat edilen hani?

In America, before the motor vehicle,

Amerika'da, motorlu taşıtlardan önce,

transportation depended entirely on the urban horse,

ulaşım tamamen şehir atları üzerine dayanıyordu.

which dropped, without restraint,

ve kısıtlama olmadan günde 25-50 pound

25 to 50 pounds of manure on the streets every day

gübre bırakıyordu şehirlerin sokaklarına.

together with a gallon of urine.

Yanında da bir galon idrar.

That comes out at five to 10 tons daily

Günde 5-10 ton eder.

per square mile in cities.

mil-kare başına.

Those horses also ate up fully one quarter of American agricultural land.

Ayrıca o atlar Amerika'nın tarım arazisinin çeğreğini yerdi.

That's the percentage of American agricultural land

İşte o kadar Amerikan tarım arazisi tutuyordu

it took to feed the horses.

o atları beslemek.

Of course, when the motor vehicle was invented,

Tabi motorlu taşıt icat edildiğinde

and it became almost ubiquitous by 1929,

ve 1929'da nerdeyse her yere yayılmış durumda olduğunda

that agricultural land could be used for human consumption

artık tarla olmaya müsait bölgeler insan tüketimi için kullanılabilirdi.

or for export.

ya da ihracat için.

And here's an interesting ratio: Starting from zero in 1900,

Ve işte ilginç bir oran: 1900'de sıfırdan başlayarak,

only 30 years later, the ratio of motor vehicles to the number of households

sadece 30 yıl sonra, ABD'de motorlu taşıtların hane sayısına oranı

in the United States reached 90 percent in just 30 years.

%90'a ulaştı, sadece 30 yılda.

Back before the turn of the century,

20. yüzyıla geçmeden önce

women had another problem.

Kadınların başka bir problemi daha vardı.

All the water for cooking, cleaning and bathing

Yemek pişirmek, temizlik ve yıkanmak için

had to be carried in buckets and pails in from the outside.

gereken tüm su dışardan kovalarla taslarla içeri taşınmak zorundaydı.

It's a historical fact that in 1885,

1885'te ortalama bir North Carolina ev hanımının

the average North Carolina housewife

bir yılda toplam 148 mil yürüdüğü ve

walked 148 miles a year carrying 35 tons of water.

35 ton su taşıdığı tarihsel bir gerçek.

But by 1929, cities around the country

Ama 1929'dan önce, ülkenin her yerindeki şehirler

had put in underground water pipes.

yer altına su boruları döşemişti.

They had put in underground sewer pipes,

Yeraltı lağım boruları da döşemişlerdi

and as a result, one of the great scourges of the late 19th century,

ve sonuç olarak, 19. yüzyılın sonlarındaki en büyük afetler,

waterborne diseases like cholera, began to disappear.

su aracılığıyla iletilen kolera gibi hastalıklar yok olmaya başladı.

And an amazing fact for techno-optimists

Ve tekno-iyimserler için müthiş bir gerçek şu ki

is that in the first half of the 20th century,

20. yüzyılın ilk yarısında

the rate of improvement of life expectancy

ortalama ömür uzunluğundaki gelişme oranı

was three times faster than it was

19. yüzyılın ikinci yarısında olduğundan

in the second half of the 19th century.

3 kat daha hızlıydı.

So it's a truism that things can't be more than 100 percent of themselves.

Herhangi bir şeyin kendinden %100 daha fazla olamayacağı apaçık.

And I'll just give you a few examples.

Size bir kaç örnek vereyim.

We went from one percent to 90 percent of the speed of sound.

Ses hızının %1'inden %90'ına çıktık.

Electrification, central heat, ownership of motor cars,

Elektrik, merkezi ısıtma, motorlu araç sahipliği.

they all went from zero to 100 percent.

Hepsi %0'dan %100'e çıktı.

Urban environments make people more productive than on the farm.

Şehir ortamı insanları tarla ortamından daha üretken yapıyor.

We went from 25 percent urban to 75 percent

Erken savaş sanrası yıllarda şehir popülasyonu %25'ten

by the early postwar years.

%75' kadar çıktı.

What about the electronic revolution?

Peki elektrik devrimi?

Here's an early computer.

İşte ilk bilgisayarlardan bir örnek.

It's amazing. The mainframe computer was invented in 1942.

Muhteşem bir şey. Anabilgisayar 1942'de icat edilmişti.

By 1960 we had telephone bills, bank statements

ve 1960'da telefon faturalarımız oldu, banka tabloları

were being produced by computers.

bilgisayarlar tarafından çiziliyordu.

The earliest cell phones, the earliest personal computers

İlk cep telefonlar, ilk kişisel bilgisayarlar

were invented in the 1970s.

1970'lerde icat edilmişti.

The 1980s brought us Bill Gates, DOS,

1980 bize Bill Gates'i ve DOS'u getirdi.

ATM machines to replace bank tellers,

Banka veznedarlarının yerini ATM'ler aldı.

bar code scanning to cut down on labor in the retail sector.

İş yükünü azaltmak için perakende sektöründe barkod kullanıldı

Fast forward through the '90s,

90'lara doğru hızlıca ilerlersek

we had the dotcom revolution

nokta-com devrimi oldu.

and a temporary rise in productivity growth.

ve üretim büyümesinde geçici bir yükseliş.

But I'm now going to give you an experiment.

Ama şimdi size bir deney yapacağım.

You have to choose either option A or option B.

Ya A'yı ya B'yi seçmek zorundasınız.

(Laughter)

(Gülüşler)

Option A is you get to keep everything invented up till 10 years ago.

A seçeneği, son 10 yıla kadar icat edilmiş her şeyi tutabiliyorsunuz.

So you get Google, you get Amazon,

İşte Google var, Amazon var,

you get Wikipedia, and you get running water and indoor toilets.

Wikipedia var, musluk suyu ve bina içi tuvaletler.

Or you get everything invented to yesterday,

Ya da dün icat edilen her şeyi tutabiliyorsunuz

including Facebook and your iPhone,

Facebook ve iPhone'unuz dahil

but you have to give up, go out to the outhouse,

Ama tuvalet için dışarı çıkmanız ve suyu

and carry in the water.

kendiniz taşımanız gerekecek.

Hurricane Sandy caused a lot of people to lose the 20th century,

Sandy Kasırgası bir çok insana 20.yüzyılı kaybettirdi.

maybe for a couple of days,

Belki bir kaç günlüğüne

in some cases for more than a week,

bazı vakalarda 1 haftadan fazla,

electricity, running water, heating, gasoline for their cars,

elektrik, musluk suyu, ısınma, araba için benzin,

and a charge for their iPhones.

ve iPhone'ları için şarj aleti.

The problem we face is that all these great inventions,

Yüzyüze geldiğimiz problem şu ki tüm bu muhteşem icatların

we have to match them in the future,

gelecekte de denklerini yapmalıyız,

and my prediction that we're not going to match them

ve benim bunu yapamayacağımız yönünde tahminim

brings us down from the original two-percent growth

bizi orijinal 2.0'lık büyümeden

down to 0.2, the fanciful curve that I drew you at the beginning.

başlarken çizdiğim 0.2'lik hayali eğriye düşürecek.

So here we are back to the horse and buggy.

İşte at arabasına geri döndük.

I'd like to award an Oscar

20. yüzyılın mucitlerine

to the inventors of the 20th century,

bir Oscar vermek istiyorum.

the people from Alexander Graham Bell

Alexander Graham Bell'den

to Thomas Edison to the Wright Brothers,

Thomas Edison'a, Wright Kardeşler'e

I'd like to call them all up here,

Hepsini buraya çağırıyorum

and they're going to call back to you.

ve onlar da size şunu söylüyor.

Your challenge is, can you match what we achieved?

"Sizin mücadeleniz şu, bizim başardıklarımızı geçebilecek misiniz?"

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)