Robert Gordon: The death of innovation, the end of growth

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Rysia Wand

That's how we traveled in the year 1900.

Tak podróżowaliśmy w 1900 roku.

That's an open buggy. It doesn't have heating.

Lekki, otwarty powóz bez ogrzewania,

It doesn't have air conditioning.

bez klimatyzacji.

That horse is pulling it along

Ciągnie go koń

at one percent of the speed of sound,

osiągając 1% prędkości dźwięku,

and the rutted dirt road

a nieutwardzona, koleista droga

turns into a quagmire of mud anytime it rains.

podczas deszczu zamienia się w bagno.

That's a Boeing 707.

To jest Boeing 707.

Only 60 years later, it travels

Zaledwie 60 lat później

at 80 percent of the speed of sound,

osiąga 80% prędkości dźwięku

and we don't travel any faster today

będąc najszybszym środkiem transportu,

because commercial supersonic air travel

bo komercyjne samoloty naddźwiękowe

turned out to be a bust.

okazały się klapą.

So I started wondering and pondering,

Zacząłem się zastanawiać,

could it be that the best years of American economic growth

czy najlepsze lata wzrostu gospodarczego USA są za nami?

are behind us?

czy najlepsze lata wzrostu gospodarczego USA są za nami?

And that leads to the suggestion, maybe economic growth

Może wzrost gospodarczy już się kończy.

is almost over.

Może wzrost gospodarczy już się kończy.

Some of the reasons for this are not really very controversial.

Niektóre powody nawet nie są kontrowersyjne.

There are four headwinds that are just hitting

Oto cztery niekorzystne wiatry

the American economy in the face.

wiejące w oczy amerykańskiej gospodarce.

They're demographics, education, debt and inequality.

Demografia, edukacja, długi i nierówność.

They're powerful enough to cut growth in half.

Tak silne, że zmniejszają wzrost o połowę.

So we need a lot of innovation to offset this decline.

Potrzeba dużo innowacji, żeby wyrównać taki spadek.

And here's my theme: Because of the headwinds,

Dzisiejszy temat: Przez te przeciwne wiatry,

if innovation continues to be as powerful as it has been

jeśli innowacyjność pozostanie na poziomie ostatnich 150 lat,

in the last 150 years, growth is cut in half.

rozwój zwolni dwukrotnie.

If innovation is less powerful,

Jeśli innowacyjność jeszcze straci na sile

invents less great, wonderful things,

i stworzy mniej wspaniałych wynalazków,

then growth is going to be even lower than half of history.

rozwój będzie jeszcze wolniejszy niż był przez połowę dziejów.

Now here's eight centuries of economic growth.

Oto osiem wieków rozwoju gospodarczego.

The vertical axis is just percent per year of growth,

Na osi pionowej rozwój w procentach w skali roku,

zero percent a year, one percent a year, two percent a year.

0%, 1%, 2% na rok.

The white line is for the U.K., and then the U.S.

Biała linia to Wielka Brytania.

takes over as the leading nation in the year 1900,

USA przejmuje pozycję lidera w 1900 roku,

when the line switches to red.

gdy linia zmienia się w czerwoną.

You'll notice that, for the first four centuries,

W pierwszych czterech stuleciach

there's hardly any growth at all, just 0.2 percent.

rozwój prawie nie istnieje, ledwie 0,2%.

Then growth gets better and better.

Później rozwój nabiera rozpędu.

It maxes out in the 1930s, '40s and '50s,

Osiąga maksymalny poziom w latach 30., 40., i 50.,

and then it starts slowing down, and here's a cautionary note.

a później zaczyna zwalniać. Tutaj uwaga.

That last downward notch in the red line

Ostatni odcinek spadku czerwonej linii

is not actual data.

nie pokazuje faktycznych danych.

That is a forecast that I made six years ago

To prognoza, którą stworzyłem sześć lat temu,

that growth would slow down to 1.3 percent.

że wskaźnik rozwoju spadnie do 1,3%.

But you know what the actual facts are?

A jakie są fakty?

You know what the growth in per-person income has been

Jaki był wzrost dochodów

in the United States in the last six years?

w USA w ciągu ostatnich 6 lat?

Negative.

Ujemny.

This led to a fantasy.

To mi podziałało na wyobraźnię.

What if I try to fit a curved line to this historical record?

Może dorysować krzywą do danych historycznych?

I can make the curved line end anywhere I wanted,

Mógłbym narysować koniec krzywej w dowolnym miejscu,

but I decided I would end it at 0.2,

ale postanowiłem zakończyć ją na 0,2,

just like the U.K. growth for the first four centuries.

tak jak pierwsze cztery stulecia wzrostu w Anglii.

Now the history that we've achieved is that we've grown

Historycznie mieliśmy rozwój

at 2.0 percent per year over the whole period,

na poziomie 2% rocznie

1891 to 2007,

przez cały okres 1891 - 2007,

and remember it's been a little bit negative since 2007.

a od 2007 wskaźnik jest nieznacznie ujemny.

But if growth slows down,

Ale jeśli rozwój zwolni,

instead of doubling our standard of living every generation,

zamiast dwukrotnego wzrostu standardu życia z pokolenia na pokolenie,

Americans in the future can't expect to be twice as well off as their parents,

Amerykanie w przyszłości nie mogą oczekiwać, że będą dwa razy bogatsi niż rodzice,

or even a quarter [more well off than] their parents.

czy nawet o 1/4 bogatsi niż rodzice.

Now we're going to change and look at the level of per capita income.

Spójrzmy na poziom dochodów na mieszkańca.

The vertical axis now is thousands of dollars in today's prices.

Oś pionowa przedstawia tysiące dolarów w przeliczeniu na dzisiejszą wartość.

You'll notice that in 1891, over on the left,

Widać tu po lewej, że w 1891 r.

we were at about 5,000 dollars.

byliśmy na poziomie 5 000 dolarów.

Today we're at about 44,000 dollars of total output

Dzisiaj całkowity dochód osiąga

per member of the population.

44 tys. dolarów na mieszkańca.

Now what if we could achieve that historic

A gdybyśmy osiągali ten historyczny,

two-percent growth for the next 70 years?

dwuprocentowy wzrost przez najbliższe 70 lat?

Well, it's a matter of arithmetic.

To kwestia arytmetyki.

Two-percent growth quadruples your standard of living in 70 years.

Dwuprocentowy wzrost przez 70 lat podnosi standard życia poczwórnie.

That means we'd go from 44,000 to 180,000.

Z 44 tys. doszlibyśmy do 180 tys.

Well, we're not going to do that,

Jednak tak się nie stanie

and the reason is the headwinds.

z powodu przeciwnych wiatrów.

The first headwind is demographics.

Pierwszy wiatr to demografia.

It's a truism that your standard of living

Oczywiste, że poziom życia rośnie szybciej

rises faster than productivity, rises faster than output per hour,

niż produktywność i wydajność na godzinę,

if hours per person increased.

jeśli wzrasta liczba godzin pracy na osobę.

And we got that gift back in the '70s and '80s

Tak było w latach 70. i 80.,

when women entered the labor force.

gdy kobiety weszły na rynek pracy.

But now it's turned around.

Teraz jest odwrotnie.

Now hours per person are shrinking,

Liczba godzin pracy na osobę spada,

first because of the retirement of the baby boomers,

najpierw z powodu emerytur pokolenia wyżu demograficznego,

and second because there's been a very significant

a po drugie nastąpił znaczący spadek

dropping out of the labor force of prime age adult males

udziału mężczyzn w wieku produkcyjnym na rynku pracy,

who are in the bottom half of the educational distribution.

z grupy średnio i słabo wykształconych.

The next headwind is education.

Kolejny przeciwny wiatr to edukacja.

We've got problems all over our educational system

Mamy dużo kłopotów z systemem oświaty

despite Race to the Top.

mimo reformy edukacyjnej z 2009 r.

In college, we've got cost inflation in higher education

W szkolnictwie wyższym mamy wzrost kosztów edukacji,

that dwarfs cost inflation in medical care.

przy którym wzrost kosztów opieki zdrowotnej wydaje się niczym.

We have in higher education a trillion dollars of student debt,

Zadłużenie studentów sięga biliona dolarów,

and our college completion rate

a wskaźnik ukończenia studiów

is 15 points, 15 percentage points below Canada.

jest o 15% niższy niż w Kanadzie.

We have a lot of debt.

Mamy ogromne zadłużenie.

Our economy grew from 2000 to 2007

W latach 2000 - 2007 gospodarka rozwijała się

on the back of consumers massively overborrowing.

w oparciu o konsumentów żyjących na kredyt.

Consumers paying off that debt is one of the main reasons

Konsumenci spłacający długi są jednym z powodów

why our economic recovery is so sluggish today.

tak powolnej poprawy koniunktury.

And everybody of course knows

Wszyscy wiedzą,

that the federal government debt is growing

że dług publiczny rośnie bardzo szybko

as a share of GDP at a very rapid rate,

w stosunku do PKB.

and the only way that's going to stop is some combination

Jedyną szansą przerwania tego jest połączenie

of faster growth in taxes or slower growth in entitlements,

szybszego wzrostu podatków i wolniejszego wzrostu uposażeń,

also called transfer payments.

takich jak świadczenia socjalne czy dotacje rządowe.

And that gets us down from the 1.5,

Co sprowadza nas z 1,5%,

where we've reached for education, down to 1.3.

gdzie doprowadziło nas szkolnictwo, do 1,3%.

And then we have inequality.

Następne są nierówności społeczne.

Over the 15 years before the financial crisis,

W ciągu 15 lat poprzedzających kryzys ekonomiczny,

the growth rate of the bottom 99 percent

tempo wzrostu dolnych 99% dystrybucji dochodów

of the income distribution was half a point slower

było o 0,5% wolniejsze

than the averages we've been talking about before.

niż średnie wspomniane wcześniej.

All the rest went to the top one percent.

Cała reszta trafiła do górnego jednego procenta.

So that brings us down to 0.8.

Co sprowadza nas do 0,8%.

And that 0.8 is the big challenge.

To 0,8 jest wielkim wyzwaniem.

Are we going to grow at 0.8?

Czy przy 0,8 możliwy jest rozwój?

If so, that's going to require that our inventions

Jeśli tak, nasze wynalazki muszą

are as important as the ones that happened

być równie znaczące jak te,

over the last 150 years.

które powstały w ciągu ostatnich 150 lat.

So let's see what some of those inventions were.

Zobaczmy, co to za wynalazki.

If you wanted to read in 1875 at night,

Kiedy chciało się poczytać wieczorem w 1875,

you needed to have an oil or a gas lamp.

potrzebna była lampa olejowa albo gazowa.

They created pollution, they created odors,

Zanieczyszczały otoczenie, miały nieprzyjemny zapach,

they were hard to control, the light was dim,

trudno było je regulować, dawały mało światła

and they were a fire hazard.

i groziły pożarem.

By 1929, electric light was everywhere.

Do roku 1928 elektryczność była wszędzie.

We had the vertical city, the invention of the elevator.

Mieliśmy wieżowce, wynaleziono windę.

Central Manhattan became possible.

Powstał środkowy Manhattan.

And then, in addition to that, at the same time,

W tym samym czasie,

hand tools were replaced by massive electric tools

ręczne narzędzia zastąpiły wielkie maszyny

and hand-powered electric tools,

i narzędzia o napędzie elektrycznym,

all achieved by electricity.

wszystko to dzięki elektryczności.

Electricity was also very helpful in liberating women.

Elektryczność wspomogła wyzwolenie kobiet.

Women, back in the late 19th century,

Kobiety pod koniec XIX wieku

spent two days a week doing the laundry.

dwa dni w tygodniu poświęcały na pranie.

They did it on a scrub board.

Używały do tego tary.

Then they had to hang the clothes out to dry.

Musiały wywiesić pranie, żeby wyschło,

Then they had to bring them in.

przynieść je z powrotem.

The whole thing took two days out of the seven-day week.

Zabierało to dwa dni z siedmiu dni tygodnia.

And then we had the electric washing machine.

Potem pojawiła się pralka automatyczna.

And by 1950, they were everywhere.

Do 1950 r. pralki były wszędzie.

But the women still had to shop every day,

Ale kobiety nadal musiały codziennie robić zakupy...

but no they didn't, because electricity

a wcale nie, bo elektryczność dała nam lodówkę.

brought us the electric refrigerator.

a wcale nie, bo elektryczność dała nam lodówkę.

Back in the late 19th century, the only source of heat in most homes

Pod koniec XIX wieku jedynym źródłem ciepła w domach

was a big fireplace in the kitchen that was used for cooking and heating.

było wielkie palenisko w kuchni, używane do gotowania i ogrzewania

The bedrooms were cold. They were unheated.

Sypialnie były zimne, nieogrzewane.

But by 1929, certainly by 1950,

Ale do 1929, a na pewno do 1950 r.

we had central heating everywhere.

centralne ogrzewanie było wszędzie.

What about the internal combustion engine,

A silnik spalinowy wynaleziony w 1879?

which was invented in 1879?

A silnik spalinowy wynaleziony w 1879?

In America, before the motor vehicle,

W Ameryce przed pojazdem mechanicznym

transportation depended entirely on the urban horse,

transport zależał od żyjącego w mieście konia,

which dropped, without restraint,

który codziennie zostawiał za sobą

25 to 50 pounds of manure on the streets every day

od 11 do 23 kg nawozu

together with a gallon of urine.

i prawie 4 litry moczu.

That comes out at five to 10 tons daily

Co daje od 5 do 10 ton dziennie

per square mile in cities.

na każde 2,6 km² powierzchni miasta.

Those horses also ate up fully one quarter of American agricultural land.

Konie wyjadły też 1/4 amerykańskich gruntów rolnych.

That's the percentage of American agricultural land

Taki był procent terenów uprawnych

it took to feed the horses.

niezbędnych do ich wykarmienia.

Of course, when the motor vehicle was invented,

Kiedy wynaleziono pojazdy mechaniczne

and it became almost ubiquitous by 1929,

i gdy do 1929 stały się wszechobecne,

that agricultural land could be used for human consumption

grunty rolne mogły być wykorzystane dla potrzeb ludzkiej konsumpcji

or for export.

lub eksportu.

And here's an interesting ratio: Starting from zero in 1900,

Kolejny interesujący współczynnik: Od zera w 1900 r.

only 30 years later, the ratio of motor vehicles to the number of households

stosunek liczby pojazdów mechanicznych do gospodarstw domowych w USA

in the United States reached 90 percent in just 30 years.

osiągnął 90% w zaledwie 30 lat.

Back before the turn of the century,

Do końca poprzedniego stulecia

women had another problem.

kobiety miały jeszcze jeden problem.

All the water for cooking, cleaning and bathing

Wodę potrzebną do gotowania, sprzątania i kąpieli

had to be carried in buckets and pails in from the outside.

trzeba było przynieść w wiadrach.

It's a historical fact that in 1885,

To fakt historyczny, że w 1885 r.

the average North Carolina housewife

przeciętna gospodyni domowa z Północnej Karoliny

walked 148 miles a year carrying 35 tons of water.

pokonywała 238 km rocznie, przenosząc 35 ton wody.

But by 1929, cities around the country

Do 1929 r. miasta w całym kraju

had put in underground water pipes.

zainstalowały podziemne rurociągi.

They had put in underground sewer pipes,

Zbudowały podziemne kanały ściekowe

and as a result, one of the great scourges of the late 19th century,

i w rezultacie jedna z plag końca XIX wieku,

waterborne diseases like cholera, began to disappear.

choroby przenoszone przez wodę np. cholera, zaczęły znikać.

And an amazing fact for techno-optimists

Ciekawostka dla techno-optymistów,

is that in the first half of the 20th century,

w pierwszej połowie XX wieku,

the rate of improvement of life expectancy

tempo wzrostu średniej długości życia

was three times faster than it was

było trzy razy szybsze

in the second half of the 19th century.

niż w drugiej połowie XIX wieku.

So it's a truism that things can't be more than 100 percent of themselves.

To oczywiste, że nic nie może przekraczać 100%.

And I'll just give you a few examples.

Dam wam kilka przykładów.

We went from one percent to 90 percent of the speed of sound.

Przeszliśmy z 1% do 90% prędkości światła.

Electrification, central heat, ownership of motor cars,

Elektryfikacja, centralne ogrzewanie, posiadanie pojazdów mechanicznych,

they all went from zero to 100 percent.

wszystko przeszło od zera do 100%.

Urban environments make people more productive than on the farm.

W środowisku miejskim produktywność jest większa niż na wsi.

We went from 25 percent urban to 75 percent

Poziom urbanizacji wzrósł z 25 do 75%

by the early postwar years.

w okresie powojennym.

What about the electronic revolution?

A rewolucja elektroniczna?

Here's an early computer.

Oto jeden z pierwszych komputerów.

It's amazing. The mainframe computer was invented in 1942.

To niesamowite. Komputer typu mainframe wynaleziono w roku 1942.

By 1960 we had telephone bills, bank statements

W 1960 rachunki telefoniczne i wyciągi bankowe

were being produced by computers.

sporządzały komputery.

The earliest cell phones, the earliest personal computers

Pierwsze telefony komórkowe, pierwsze komputery osobiste

were invented in the 1970s.

wynaleziono w latach 70.

The 1980s brought us Bill Gates, DOS,

Lata 80. dały nam Billa Gatesa, system operacyjny DOS,

ATM machines to replace bank tellers,

bankomaty zamiast kasjerów.

bar code scanning to cut down on labor in the retail sector.

Kody kreskowe zmniejszyły zapotrzebowanie na siłę roboczą w handlu.

Fast forward through the '90s,

Przeskoczmy do lat 90.

we had the dotcom revolution

Mieliśmy internetową rewolucję

and a temporary rise in productivity growth.

i tymczasowe przyspieszenie wzrostu produktywności.

But I'm now going to give you an experiment.

Zaproponuję wam eksperyment.

You have to choose either option A or option B.

Musicie wybrać opcję A lub B.

(Laughter)

(Śmiech)

Option A is you get to keep everything invented up till 10 years ago.

W opcji A zatrzymujecie wszystkie wynalazki sprzed 10 lat.

So you get Google, you get Amazon,

Dostajecie Google, Amazon,

you get Wikipedia, and you get running water and indoor toilets.

Wikipedię, macie bieżącą wodę i toalety w mieszkaniach.

Or you get everything invented to yesterday,

Albo dostajecie wszystkie najnowsze wynalazki,

including Facebook and your iPhone,

w tym Facebook i iPhone,

but you have to give up, go out to the outhouse,

ale musicie korzystać z wychodka

and carry in the water.

i nosić wodę w wiadrach.

Hurricane Sandy caused a lot of people to lose the 20th century,

Przez huragan Sandy wiele osób straciło dostęp do XX wieku,

maybe for a couple of days,

czasem na parę dni,

in some cases for more than a week,

czasem na ponad tydzień,

electricity, running water, heating, gasoline for their cars,

brak elektryczności, bieżącej wody, ogrzewania, paliwa do samochodów,

and a charge for their iPhones.

brak możliwości naładowania iPhone'a.

The problem we face is that all these great inventions,

Mierzymy się z problemem,

we have to match them in the future,

bo musimy dorównać wielkim wynalazkom z przeszłości,

and my prediction that we're not going to match them

a moja prognoza, że to się nie uda,

brings us down from the original two-percent growth

sprowadza nas z początkowych 2% wzrostu

down to 0.2, the fanciful curve that I drew you at the beginning.

do zmyślonych 0,2% na wykresie, który nakreśliłem na początku.

So here we are back to the horse and buggy.

Więc wracamy do konnego powozu.

I'd like to award an Oscar

Chciałbym przyznać Oscara

to the inventors of the 20th century,

wynalazcom XX wieku,

the people from Alexander Graham Bell

od Alexandra Graham Bella

to Thomas Edison to the Wright Brothers,

przez Tomasza Edisona do Braci Wright.

I'd like to call them all up here,

Chciałbym przywołać ich tutaj,

and they're going to call back to you.

żeby zwrócili się do was z wyzwaniem.

Your challenge is, can you match what we achieved?

Czy możecie dorównać naszym osiągnięciom?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)