Alastair Parvin: Architecture for the people by the people

Alastair Parvin: İnsanlar eliyle insanlar için mimari

290,602 views

2013-05-23 ・ TED


New videos

Alastair Parvin: Architecture for the people by the people

Alastair Parvin: İnsanlar eliyle insanlar için mimari

290,602 views ・ 2013-05-23

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Çeviri: Bengisu İlksoy Gözden geçirme: Eren Gokce
00:12
When we use the word "architect" or "designer,"
1
12884
3169
"Mimar" ya da "tasarımcı" kelimesini kullandığımızda,
00:16
what we usually mean is a professional,
2
16053
2799
genelde kastettiğimiz, kendilerine bu iş için ücret ödenen
00:18
someone who gets paid,
3
18852
2472
profesyonel kişilerdir.
00:21
and we tend to assume that it's those professionals
4
21324
2923
İklim değişimi, kentleşme ve sosyal eşitsizlik gibi
00:24
who are going to be the ones to help us solve
5
24247
1981
büyük, sistemle ilgili tasarım problemleriyle karşılaştığımızda
00:26
the really big, systemic design challenges that we face
6
26228
2560
bunları çözmemize yardım edecek olanların
00:28
like climate change, urbanization and social inequality.
7
28788
3845
bu profesyoneller olduğuna inanmaya meyilliyizdir.
00:32
That's our kind of working presumption.
8
32633
3084
Bu bize özgü temel bir varsayımdır.
00:35
And I think it's wrong, actually.
9
35717
3007
Ve aslına bakarsanız, ben bunun doğru olmadığını düşünüyorum.
00:38
In 2008, I was just about to graduate from architecture school
10
38724
3248
2008 yılında artık seneler sonra mimarlık fakültesinden
00:41
after several years, and go out and get a job,
11
41972
2673
mezun olup tam iş aramaya başlayacakken
00:44
and this happened.
12
44645
2925
olanlar oldu.
00:47
The economy ran out of jobs.
13
47570
2250
Piyasada iş kalmadı.
00:49
And a couple of things struck me about this.
14
49820
2455
Bu durum birkaç konuda gözümü açtı.
00:52
One, don't listen to career advisers.
15
52275
3730
Birincisi, mesleki danışmanları dinlemeyin.
00:56
And two, actually this is a fascinating paradox for architecture,
16
56005
4656
İkincisi de; aslında bu durum mimarlık açısından inanılmaz bir ikilemdi,
01:00
which is that, as a society, we've never needed design thinking more,
17
60661
4270
yani toplum olarak tasarım düşüncesine daha önce hiç bu kadar ihtiyaç duymamıştık
01:04
and yet architecture was literally becoming unemployed.
18
64931
3958
ve buna rağmen mimarlık sektörü gitgide işsiz kalıyordu.
01:08
It strikes me that we talk very deeply about design,
19
68889
3551
Tasarım hakkında çok kapsamlı konuştuğumuz hâlde,
01:12
but actually there's an economics behind architecture
20
72440
2116
aslında mimarlığın arka planında hiç bahsetmediğimiz
01:14
that we don't talk about, and I think we need to.
21
74556
2468
ve bence bahsetmemiz gereken bir ekonominin oluşu beni şaşırtır.
01:17
And a good place to start is your own paycheck.
22
77024
3631
Mesela maaş çekiniz başlamak için iyi bir yer.
01:20
So, as a bottom-of-the-rung architecture graduate,
23
80655
2442
Yani, merdivenin en alt basamağındaki bir mimarlık mezunu olarak
01:23
I might expect to earn about 24,000 pounds.
24
83097
2976
takriben 24.000 pound kazanmayı umabilirim.
01:26
That's about 36,000, 37,000 dollars.
25
86073
3616
Bu da yaklaşık olarak 36.000-37.000 dolar eder.
01:29
Now in terms of the whole world's population,
26
89689
1705
Şimdi, bütün dünya nüfusu göz önüne alındığında,
01:31
that already puts me in the top 1.95 richest people,
27
91394
4882
bu beni yüzde 1,95'lik en zengin insanların arasına koyar.
01:36
which raises the question of, who is it I'm working for?
28
96276
3760
Bu da kimin için çalıştığım sorusunu akla getirir.
01:40
The uncomfortable fact is that
29
100036
2711
Aslında bugün mimari dediğimiz hemen hemen her şeyin
01:42
actually almost everything that we call architecture today
30
102747
2884
dünyanın yüzde birlik en zengin insanları için
01:45
is actually the business of designing
31
105631
2292
tasarım üretme işi olduğu
01:47
for about the richest one percent of the world's population,
32
107923
2925
rahatsız edici bir gerçek olarak ortada.
01:50
and it always has been.
33
110848
2229
Bu her zaman da böyle olmuştur.
01:53
The reason why we forgot that
34
113077
1747
Bunu unutma sebebimiz,
01:54
is because the times in history when architecture
35
114824
2103
tarihte mimarlığın toplumu dönüştürmek için
01:56
did the most to transform society were those times
36
116927
2925
en tesirli olduğu dönemler aslında,
01:59
when, actually, the one percent would build
37
119852
2657
çok çeşitli sebeplerle, yüzde birin
02:02
on behalf of the 99 percent, for various different reasons,
38
122509
3035
yüzde 99 için gayret sarf ettiği dönemlerdi.
02:05
whether that was through philanthropy in the 19th century,
39
125544
2615
Bu, ister 19. yüzyılda hayırseverlik,
02:08
communism in the early 20th,
40
128159
2270
20. yüzyılın başında komünizm
02:10
the welfare state, and most recently, of course,
41
130429
3038
veya refah devleti yoluyla olsun, isterse de yakınlarda olduğu gibi
02:13
through this inflated real estate bubble.
42
133467
3616
şişkin emlak balonu yoluyla olsun.
02:17
And all of those booms, in their own various ways,
43
137083
3308
Tüm bu piyasa canlanmaları, kendilerine özgü şekilde
02:20
have now kicked the bucket,
44
140391
1919
artık geçersiz hâle geldi ve
02:22
and we're back in this situation
45
142310
2286
dünyadaki en akıllı tasarımcıların ve mimarların
02:24
where the smartest designers and architects in the world
46
144596
4916
gerçekten sadece nüfusun yüzde biri için çalışabildiği
02:29
are only really able to work for one percent of the population.
47
149512
3780
hâlihazırdaki vaziyete geri döndük.
02:33
Now it's not just that that's bad for democracy,
48
153292
2110
Şimdi bu sadece demokrasi için kötü değil,
02:35
though I think it probably is,
49
155402
1839
ki muhtemelen demokrasi için de kötü,
02:37
it's actually not a very clever business strategy, actually.
50
157241
3096
aynı zamanda aslında hiç de zekice bir çalışma stratejisi değil.
02:40
I think the challenge facing the next generation of architects
51
160337
2859
Bence yeni nesil mimarların karşılaşacağı zorluk,
02:43
is, how are we going to turn our client
52
163196
2042
müşterilerimizi yüzde birden
02:45
from the one percent to the 100 percent?
53
165238
3621
yüzde yüze nasıl çevireceğimizi bulmaktır.
02:48
And I want to offer three slightly counterintuitive ideas
54
168859
3574
Nasıl yapılacağı ile alakalı biraz sıradışı
02:52
for how it might be done.
55
172433
1842
üç fikir sunmak istiyorum.
02:54
The first is, I think we need to question this idea
56
174275
3382
Birincisi; bence mimarinin bina yapmaktan ibaret olduğu
02:57
that architecture is about making buildings.
57
177657
2291
fikrini sorgulamalıyız.
02:59
Actually, a building is about the most expensive solution
58
179948
2744
Aslında bina inşa etmek hemen hemen her sıkıntıya
03:02
you can think of to almost any given problem.
59
182692
3016
getirebileceğiniz en masraflı çözümdür.
03:05
And fundamentally, design should be much, much more interested
60
185708
2528
Esasen tasarım sıkıntıları gidermekle ve yeni koşullar yaratmakla
03:08
in solving problems and creating new conditions.
61
188236
2732
çok daha fazla ilgili olmalıdır.
03:10
So here's a story.
62
190968
1522
Size bir hikâye:
03:12
The office was working with a school,
63
192490
1598
Ofis, bir okulla çalışıyordu ve
03:14
and they had an old Victorian school building.
64
194088
2426
okulun eski Viktoryen tarzda bir binası vardı.
03:16
And they said to the architects, "Look,
65
196514
2731
Mimarlara: "Bakın, koridorlarımız tam bir kâbus,
03:19
our corridors are an absolute nightmare.
66
199245
1953
Çok küçükler. Ders aralarında çok sıkışık oluyor.
03:21
They're far too small. They get congested between classes.
67
201198
2366
Kabadayılık yapılıyor. Çocukları kontrol edemiyoruz.
03:23
There's bullying. We can't control them.
68
203564
2383
Sizden yapmanızı istediğimiz,
03:25
So what we want you to do is re-plan our entire building,
69
205947
2842
tüm binayı yeniden planlamanız.
03:28
and we know it's going to cost several million pounds,
70
208789
2190
Milyonlarca pounda mal olacağını biliyoruz ama
03:30
but we're reconciled to the fact."
71
210979
1911
buna kendimizi hazırladık" dediler.
03:32
And the team thought about this, and they went away,
72
212890
2706
Takım bunun hakkında düşünüp gitti ve
03:35
and they said, "Actually, don't do that.
73
215596
2017
şöyle söyledi: "Aslında böyle yapmayalım.
03:37
Instead, get rid of the school bell.
74
217613
2780
Onun yerine okul zilinden bir kurtulun.
03:40
And instead of having one school bell that goes off once,
75
220393
2829
Bir kere çalan tek bir okul zili yerine
03:43
have several smaller school bells that go off
76
223222
2258
küçük bir sürü okul ziliniz olsun,
03:45
in different places and different times,
77
225480
2248
farklı yerlerde ve farklı zamanlarda çalıp
03:47
distribute the traffic through the corridors."
78
227728
2248
yoğunluğu koridorlara dağıtsın."
03:49
It solves the same problem,
79
229976
1417
Bu da aynı sorunu çözer ama
03:51
but instead of spending several million pounds,
80
231393
2808
milyonlarca pound harcamak yerine,
03:54
you spend several hundred pounds.
81
234201
2143
yüzlerce pound harcamış olursunuz.
03:56
Now, it looks like you're doing yourself out of a job,
82
236344
2800
Şimdi, kendinizi işin dışına çekiyormuşsunuz gibi gözükebilir,
03:59
but you're not. You're actually making yourself more useful.
83
239144
2561
ama öyle değil. Aslında kendinizi daha işe yarar hâle getiriyorsunuz.
04:01
Architects are actually really, really good
84
241705
1473
Mimarlar aslında bu şekilde faydalı, stratejik
04:03
at this kind of resourceful, strategic thinking.
85
243178
2342
düşünme hususunda gerçekten iyidirler.
04:05
And the problem is that, like a lot of design professions,
86
245520
1962
Sorun şu ki, tasarımla alakalı diğer birçok meslekte
04:07
we got fixated on the idea of providing
87
247482
2183
olduğu gibi biz de sadece belli türde tüketici ürünü
04:09
a particular kind of consumer product,
88
249665
2281
sağlama fikrine takılmış durumdayız.
04:11
and I don't think that needs to be the case anymore.
89
251946
2470
Bence artık böyle olmaması gerekiyor.
04:14
The second idea worth questioning is this 20th-century thing
90
254416
4201
Sorgulamaya değer ikinci bir fikir de 20. yüzyılda ortaya çıkan,
04:18
that mass architecture is about big --
91
258617
3261
kitle mimarisinin büyük binalardan ve büyük sermayelerden
04:21
big buildings and big finance.
92
261878
2594
ibaret olduğu fikri.
04:24
Actually, we've got ourselves locked into this
93
264472
2089
Aslında biz kendimiz, şehirler oluşturabilecek tek teşebbüsün
04:26
Industrial Era mindset which says that
94
266561
2407
tüm mahalleleri tek, yekpare projelerle
04:28
the only people who can make cities are large organizations
95
268968
3486
ele alarak bizim adımıza inşa eden ve tabii ki
04:32
or corporations who build on our behalf,
96
272454
2518
şeklin de sermayeyi takip ettiği
04:34
procuring whole neighborhoods
97
274972
1808
bir düzenle büyük şirketler veya kurumlar
04:36
in single, monolithic projects, and of course,
98
276780
3433
olduğunu telkin eden Sanayi Devri
04:40
form follows finance.
99
280213
2219
zihniyetinde takılıp kalmışız.
04:42
So what you end up with are single, monolithic neighborhoods
100
282432
3024
En nihayetinde elimizde kalan, tek kalıptan çıkan
04:45
based on this kind of one-size-fits-all model.
101
285456
3688
tekdüze, yekpare mahalleler.
04:49
And a lot of people can't even afford them.
102
289144
2513
Birçok insan bunları bile karşılayamıyor.
04:51
But what if, actually, it's possible now for cities
103
291657
2967
Peki şehirleri inşa etmek artık sadece çoğa
04:54
to be made not just by the few with a lot
104
294624
2770
sahip azınlık tarafından değil de, aynı zamanda
04:57
but also by the many with a bit?
105
297394
3188
aza sahip çoğunluk tarafından da mümkün olsa?
05:00
And when they do, they bring with them
106
300582
1294
Hem böyle bir şey olsa, aza sahip çoğunluk
05:01
a completely different set of values about the place that they want to live.
107
301876
3339
beraberinde yaşamak istedikleri yerle alakalı tamamen farklı değerleri de getirecektir.
05:05
And it raises really interesting questions about,
108
305215
2104
Bu da hayli ilginç soruları beraberinde getiriyor:
05:07
how will we plan cities? How will finance development?
109
307319
3283
Şehirleri nasıl planlayacağız? Gelişime nasıl finansman sağlayacağız?
05:10
How will we sell design services?
110
310602
1661
Tasarım hizmetlerini nasıl satacağız?
05:12
What would it mean for democratic societies
111
312263
2240
Demokratik toplumlar için vatandaşlarına inşa etme hakkı tanımaları
05:14
to offer their citizens a right to build?
112
314503
2400
ne manaya gelir?
05:16
And in a way it should be kind of obvious, right,
113
316903
2280
Aslında 21. yüzyılda belki de şehirlerin vatandaşlar tarafından geliştirilebileceği fikri
05:19
that in the 21st century, maybe cities can be developed by citizens.
114
319183
5469
gayet bariz bir şekilde ortada olmalı, doğru değil mi?
05:24
And thirdly, we need to remember that,
115
324652
3164
Üçüncü olarak; unutmamalıyız ki
05:27
from a strictly economic point of view,
116
327816
2351
katı bir iktisadi pencereden bakıldığında
05:30
design shares a category with sex and care of the elderly --
117
330167
4846
tasarım, cinsellik ve yaşlılara bakım ile aynı kategoriyi paylaşıyor.
05:35
mostly it's done by amateurs.
118
335013
2596
Yani hepsi de çoğunlukla amatörler tarafından icra ediliyor.
05:37
And that's a good thing.
119
337609
1886
Bu da iyi bir şey.
05:39
Most of the work takes place outside of the monetary economy
120
339495
3470
İşin çoğu, parasal iktisadın dışında yer alan,
05:42
in what's called the social economy or the core economy,
121
342965
2060
işi kendileri için yapan insanları kapsayan
05:45
which is people doing it for themselves.
122
345025
2392
sosyal iktisat veya çekirdek iktisat denen yerde gerçekleşir.
05:47
And the problem is that, up until now,
123
347417
3248
Sorun şu ki, şimdiye kadar
05:50
it was the monetary economy which had
124
350665
1802
tüm altyapıya ve araç-gerece sahip olan
05:52
all the infrastructure and all the tools.
125
352467
2158
parasal iktisattı.
05:54
So the challenge we face is, how are we going
126
354625
1823
Yani, karşımızdaki zorluk mimarinin sosyal iktisadı için
05:56
to build the tools, the infrastructure and the institutions
127
356448
3234
araç-gereci, altyapıyı ve kurumları
05:59
for architecture's social economy?
128
359682
1740
nasıl inşa edeceğiz?
06:01
And that began with open-source software.
129
361422
2732
Bu da açık kaynaklı yazılımlarla başladı.
06:04
And over the last few years, it's been moving
130
364154
2368
Birkaç yıldır da, açık kaynaklı donanımla
06:06
into the physical world with open-source hardware,
131
366522
2495
fiziksel dünyaya da adım atıyor.
06:09
which are freely shared blueprints
132
369017
1530
Açık kaynaklı donanımlar, herkesin indirip kendi kendine
06:10
that anyone can download and make for themselves.
133
370547
4046
yapabileceği bedava paylaşılan planlardan oluşuyor.
06:14
And that's where 3D printing gets really, really interesting.
134
374593
3241
Bu noktada üç boyutlu baskı hayli ilginçleşiyor,
06:17
Right? When suddenly you had a 3D printer
135
377834
3536
değil mi? Birdenbire açık kaynaklı ve
06:21
that was open-source, the parts for which
136
381370
1554
parçalarının başka bir üç boyutlu yazıcıda yapılabildiği
06:22
could be made on another 3D printer.
137
382924
2281
bir üç boyutlu yazıcınızın olması.
06:25
Or the same idea here, which is for a CNC machine,
138
385205
3061
Ya da aynı fikirden yola çıkarak CNC makinesini düşündüğümüzde,
06:28
which is like a large printer that can cut sheets of plywood.
139
388266
4496
bu da kontrplakları kesebilen daha büyük bir yazıcı gibidir.
06:32
What these technologies are doing is radically
140
392762
2814
Bu teknolojiler radikal bir biçimde
06:35
lowering the thresholds of time and cost and skill.
141
395576
3081
zaman, maliyet ve kabiliyet eşiğini düşürüyorlar.
06:38
They're challenging the idea that
142
398657
1582
Bir şeyin fiyatının karşılanabilir düzeyde olması için
06:40
if you want something to be affordable it's got to be one-size-fits-all.
143
400239
3826
tek kalıptan çıkması gerektiği fikrine karşı meydan okuyorlar.
06:44
And they're distributing massively
144
404065
2333
Bir yandan da hayli karmaşık üretim kabiliyetlerini
06:46
really complex manufacturing capabilities.
145
406398
2887
fazlasıyla yayıyorlar.
06:49
We're moving into this future where the factory is everywhere,
146
409285
4131
Fabrikanın her yerde olduğu bir geleceğe doğru yol alıyoruz.
06:53
and increasingly that means
147
413416
1195
Bu giderek de tasarım ekibinin
06:54
that the design team is everyone.
148
414611
3287
herkes olduğu anlamına geliyor.
06:57
That really is an industrial revolution.
149
417898
2526
Bu tam bir sanayi devrimidir.
07:00
And when we think that the major ideological conflicts
150
420424
3216
Miras olarak aldığımız belli başlı ideolojik çatışmaların
07:03
that we inherited were all based around this question
151
423640
2018
tamamının aslında üretim kanallarına kimin hâkim olacağı
07:05
of who should control the means of production,
152
425658
1912
sorusu etrafında cereyan ettiğini düşünürsek,
07:07
and these technologies are coming back with a solution:
153
427570
2727
bu teknolojiler bir çözümle geliyor:
07:10
actually, maybe no one. All of us.
154
430297
3989
Aslında, belki de hiç kimse. Hepimiz.
07:14
And we were fascinated by
155
434286
2169
Bunun mimari için ne anlama gelebileceği
07:16
what that might mean for architecture.
156
436455
2607
fikri bizi büyülüyor.
07:19
So about a year and a half ago,
157
439062
2522
Yaklaşık bir buçuk yıl önce,
07:21
we started working on a project called WikiHouse,
158
441584
1896
WikiHouse diye bir proje üzerinde çalışmaya başladık.
07:23
and WikiHouse is an open-source construction system.
159
443480
3274
WikiHouse açık kaynaklı bir inşa sistemi.
07:26
And the idea is to make it possible for anyone
160
446754
2798
Fikir aslında herkesin internete ulaşarak,
07:29
to go online, access a freely shared library
161
449552
2384
indirebilecekleri ve uyarlayabilecekleri, bedava paylaşılan bir üç boyutlu
07:31
of 3D models which they can download and adapt in,
162
451936
4461
modeller kütüphanesine erişmelerini mümkün kılmaktan ibaret.
07:36
at the moment, SketchUp, because it's free, and it's easy to use,
163
456397
3391
Şu anda bedava ve kullanımı çok kolay olduğundan SketchUp'da düzenleyebiliyorsunuz.
07:39
and almost at the click of a switch
164
459788
2559
Hemen hemen bir tıkla
07:42
they can generate a set of cutting files
165
462347
2484
kesim dosyaları üretebiliyorlar.
07:44
which allow them, in effect,
166
464831
2041
Neticede bir evin parçalarını
07:46
to print out the parts from a house using a CNC machine
167
466872
3188
CNC makinesi kullanarak kontrplak gibi standart bir tabaka materyalden
07:50
and a standard sheet material like plywood.
168
470060
3211
çıkarmalarına imkân tanıyor.
07:53
And the parts are all numbered,
169
473271
3120
Parçaların tamamı numaralı,
07:56
and basically what you end up with is a really big IKEA kit.
170
476391
4177
en nihayetinde elinizde kalan hayli büyük bir IKEA teçhizatı.
08:00
(Laughter)
171
480568
2271
(Kahkaha)
08:02
And it goes together without any bolts.
172
482839
2266
Ve hiç civatası olmadan gidiyor.
08:05
It uses wedge and peg connections.
173
485105
2190
Takoz ve tahta çivi gibi bağlantılar kullanılıyor.
08:07
And even the mallets to make it
174
487295
2144
Hatta kullanacağınız tokmak bile
08:09
can be provided on the cutting sheets as well.
175
489439
2480
kesilen levhalardan sağlanabiliyor.
08:11
And a team of about two or three people,
176
491919
2537
İki veya üç kişilik bir ekip
08:14
working together, can build this.
177
494456
2039
birlikte çalışarak bunu inşa edebilir.
08:16
They don't need any traditional construction skills.
178
496495
2480
Geleneksel inşa kabiliyetlerine ihtiyaç duymazlar.
08:18
They don't need a huge array of power tools or anything like that,
179
498975
3151
Elektrikli alet veya buna benzer şeyler hiç lazım değil.
08:22
and they can build a small house of about this size
180
502126
2513
Bu boyutlarda bir evi yaklaşık olarak bir günde
08:24
in about a day.
181
504639
4764
inşa edebiliyorlar.
08:29
(Applause)
182
509403
7277
(Alkış)
08:36
And what you end up with is just the basic chassis of a house
183
516706
2995
En nihayetinde elde ettiğiniz bir evin ana gövdesi.
08:39
onto which you can then apply systems like windows
184
519701
2459
Bunun üzerine daha sonra fiyat ve mevcut olma durumuna göre
08:42
and cladding and insulation and services
185
522160
2058
pencere, giydirme, yalıtım ve diğer
08:44
based on what's cheap and what's available.
186
524218
3049
hizmetleri uygulayabilirsiniz.
08:47
Of course, the house is never finished.
187
527267
2185
Tabii ki ev asla tam olarak bitmez.
08:49
We're shifting our heads here, so the house is not a finished product.
188
529452
2881
Burada kafalarımızı değiştiriyoruz, yani ev bitmiş bir ürün değil.
08:52
With the CNC machine, you can make new parts for it
189
532333
2757
Kullanırken bir yandan da CNC makinasıyla yeni parçalar üretebilir ve
08:55
over its life or even use it to make the house next door.
190
535090
3857
hatta yanına bir ev daha dikebilirsiniz.
08:58
So we can begin to see the seed of a completely open-source,
191
538947
3438
Yani tamamen açık kaynaklı, vatandaş güdümünde
09:02
citizen-led urban development model, potentially.
192
542385
4275
potansiyel bir kentsel gelişim modelinin tohumlarını görmeye başlayabiliriz.
09:06
And we and others have built a few prototypes around the world now,
193
546660
3550
Biz ve diğer arkadaşlar şimdi dünyanın her yerinde prototipler üretiyoruz.
09:10
and some really interesting lessons here.
194
550210
2121
Buradan hayli dikkat çekici dersler çıkıyor.
09:12
One of them is that it's always incredibly sociable.
195
552331
2327
Bunlardan biri işlerin hep bir sosyalleşme çerçevesi içinde cereyan etmesi.
09:14
People get confused between construction work and having fun.
196
554658
4698
İnsanlar inşaat işleri ile eğlenmek arasında bocalıyorlar.
09:19
But the principles of openness go right down
197
559356
2659
Ama açıklık prensibi sıradan
09:22
into the really mundane, physical details.
198
562015
2806
fiziksel detaylara dahi tesir ediyor.
09:24
Like, never designing a piece that can't be lifted up.
199
564821
3003
Mesela; asla kaldırılamayan bir parça tasarlamamak gibi.
09:27
Or, when you're designing a piece,
200
567824
1299
Ya da bir parçayı tasarlarken,
09:29
make sure you either can't put it in the wrong way round,
201
569123
2880
onu ya yanlış yere koyamayacağınızdan emin oluyorsunuz
09:32
or, if you do, it doesn't matter, because it's symmetrical.
202
572003
2953
ya da eğer koymuşsanız, hiç önemi yok, çünkü tasarım tamamen simetrik.
09:34
Probably the principal which runs deepest with us
203
574956
4042
Muhtemelen en çok faydalandığımız prensip
09:38
is the principal set out by Linus Torvalds,
204
578998
2955
açık kaynak fikrinin öncüsü Linus Torvalds
09:41
the open-source pioneer,
205
581953
2725
tarafından ortaya konan
09:44
which was that idea of, "Be lazy like a fox."
206
584678
3289
"Tilki gibi tembel ol" fikridir.
09:47
Don't reinvent the wheel every time.
207
587967
1709
Her seferinde tekerleği yeniden icat etmeye hiç lüzum yok.
09:49
Take what already works, and adapt it for your own needs.
208
589676
3793
Zaten mevcut olan şeyleri al ve kendi ihtiyaçlarına göre bunları uydur.
09:53
Contrary to almost everything that you might get taught
209
593469
2583
Mimarlık fakültesinde size öğretilen hemen hemen her şeyin aksine
09:56
at an architecture school, copying is good.
210
596052
4097
kopyalama mefhumu iyi bir şeydir.
10:00
Which is appropriate, because actually,
211
600149
2001
Bu da normaldir, çünkü aslında
10:02
this approach is not innovative.
212
602150
1780
bu yaklaşım yenilikçi değildir.
10:03
It's actually how we built buildings
213
603930
1609
Aslında bu yaklaşım zaten
10:05
for hundreds of years before the Industrial Revolution
214
605539
2496
Sanayi Devrimi'nden önce asırlarca bu çeşit imece usüllerinde
10:08
in these sorts of community barn-raisings.
215
608035
2427
bina inşa etme metodumuzdu.
10:10
The only difference between traditional
216
610462
2144
Geleneksel bölgesel mimari ile
10:12
vernacular architecture and open-source architecture
217
612606
2408
açık kaynaklı mimari arasındaki tek fark
10:15
might be a web connection,
218
615014
2120
belki bir ağ bağlantısı olabilir.
10:17
but it's a really, really big difference.
219
617134
2812
Ancak bu gerçekten çok büyük bir fark.
10:19
We shared the whole of WikiHouse
220
619946
1431
Creative Commons lisansı altında
10:21
under a Creative Commons license,
221
621377
1842
WikiHouse'un tamamını paylaştık.
10:23
and now what's just beginning to happen
222
623219
1422
Artık dünyanın her tarafından insanlar
10:24
is that groups around the world are beginning to take it
223
624641
1982
ekip hâlinde bunu alıyor, kullanıyor, hackliyor
10:26
and use it and hack it and tinker with it, and it's amazing.
224
626623
2739
ve üstüne kafa yoruyor. Bu olağanüstü bir şey.
10:29
There's a cool group over in Christchurch in New Zealand
225
629362
2965
Yeni Zellanda'da Christchurch'de harika bir grup var.
10:32
looking at post-earthquake development housing,
226
632327
3135
Deprem sonrası barınak geliştirmeyi inceliyorlar.
10:35
and thanks to the TED city Prize,
227
635462
3248
TED şehir Ödülü sayesinde
10:38
we're working with an awesome group in one of Rio's favelas
228
638710
2739
Rio'nun favelalarından birinde muhteşem bir grupla birlikte
10:41
to set up a kind of community factory
229
641449
2489
bir çeşit halk fabrikası ve küçük bir üniversite
10:43
and micro-university.
230
643938
1914
kurmaya çalışıyoruz.
10:45
These are very, very small beginnings,
231
645852
1864
Bunlar çok küçük başlangıçlar.
10:47
and actually there's more people in the last week
232
647716
2875
Aslında geçen hafta temas kurup
10:50
who have got in touch and they're not even on this map.
233
650591
2183
bu haritada bile olmayan daha fazla insan var.
10:52
I hope next time you see it, you won't even be able to see the map.
234
652774
3740
İnşallah bir dahaki sefere bunu gördüğünüzde haritayı seçemeyeceksiniz.
10:56
We're aware that WikiHouse is a very, very small answer,
235
656514
4449
WikiHouse'un küçük bir cevap olduğunun farkındayız.
11:00
but it's a small answer to a really, really big question,
236
660963
3572
Ancak bu hayli büyük bir soruya küçük bir cevap.
11:04
which is that globally, right now, the fastest-growing cities
237
664535
3776
Dünya çapında şimdi en hızlı büyüyen şehirlerin
11:08
are not skyscraper cities.
238
668311
2231
gökdelen şehirler olmadığına dair bir cevap.
11:10
They're self-made cities in one form or another.
239
670542
4096
En büyük şehirler o veya bu şekilde kendi kendine oluşmuş şehirler.
11:14
If we're talking about the 21st-century city,
240
674638
3624
21. yüzyıl şehrinden bahsediyorsak,
11:18
these are the guys who are going to be making it.
241
678262
2624
onu inşa edecek arkadaşlar işte bunlar.
11:20
You know, like it or not, welcome to the world's biggest design team.
242
680886
4482
Biliyorsunuz, isteseniz de, istemeseniz de dünyanın en büyük tasarım ekibine merhaba deyin.
11:25
So if we're serious about problems
243
685368
2126
Yani, eğer iklim değişimi, kentleşme ve sağlık gibi
11:27
like climate change, urbanization and health,
244
687494
4154
sıkıntılar konusunda ciddiysek,
11:31
actually, our existing development models aren't going to do it.
245
691648
3898
hâlihazırdaki gelişim modellerimiz aslında çözüm sunmayacaktır.
11:35
As I think Robert Neuwirth said, there isn't a bank
246
695546
2088
Zannediyorum Robert Neuwirth'in dediği gibi,
11:37
or a corporation or a government or an NGO
247
697634
2777
vatandaşlara sadece tüketici muamelesi yaparsak
11:40
who's going to be able to do it
248
700411
1386
bunu halledebilecek ne banka, ne şirket,
11:41
if we treat citizens only as consumers.
249
701797
3649
ne hükümet, ne de STK mevcut değil.
11:45
How extraordinary would it be, though, if collectively
250
705446
3781
Aslında eğer sadece beraber üzerinde çalıştığımız
11:49
we were to develop solutions not just to the problem
251
709227
2273
yapıyla ilgili sorunlara çözüm geliştirmekle kalmayıp,
11:51
of structure that we've been working on,
252
711500
2414
güneş enerjisiyle çalışan klima, şebekeden bağımsız enerji
11:53
but to infrastructure problems like solar-powered air conditioning,
253
713914
4720
ve sıhhi tesisat gibi altyapı problemlerine de
11:58
off-grid energy, off-grid sanitation --
254
718634
2816
çözümler geliştirsek,
12:01
low-cost, open-source, high-performance solutions
255
721450
3929
yani herkesin çok kolay sahip olabileceği, düşük maliyetli,
12:05
that anyone can very, very easily make,
256
725379
1940
açık kaynaklı, yüksek performanslı çözümler,
12:07
and to put them all into a commons
257
727319
1901
bunları da herkesin sahip olup erişebileceği bir ortamda paylaşsak
12:09
where they're owned by everyone and they're accessible by everyone?
258
729220
4348
ne kadar da sıradışı olurdu.
12:13
A kind of Wikipedia for stuff?
259
733568
4170
Farklı amaçlar için oluşturulmuş Wikipedia (Vikipedi) gibi.
12:17
And once something's in the commons,
260
737738
2041
Ortak kullanıma bir kez girdi mi
12:19
it will always be there.
261
739779
1356
artık hep orada kalır.
12:21
How much would that change the rules?
262
741135
3528
Bu durum kuralları ne kadar değiştirir?
12:24
And I think the technology's on our side.
263
744663
3436
Bence teknoloji de bizden yana.
12:28
If design's great project in the 20th century
264
748099
3660
20. yüzyılda tasarımın büyük projesi
12:31
was the democratization of consumption --
265
751759
3761
tüketimin demokratikleşmesiyse,
12:35
that was Henry Ford, Levittown, Coca-Cola, IKEA —
266
755520
6426
burada Henry Ford'dan, Levittown'dan, Coca-Cola ve IKEA'dan bahsediyorum,
12:41
I think design's great project in the 21st century
267
761946
3622
bence tasarımın 21. yüzyıldaki büyük projesi de
12:45
is the democratization of production.
268
765568
2872
üretimin demokratikleşmesidir.
12:48
And when it comes to architecture in cities,
269
768440
2680
Mevzu şehirlerdeki mimariye geldiğinde
12:51
that really matters.
270
771120
2072
bu hayli önem arz eder.
12:53
Thank you very much.
271
773192
1754
Çok teşekkür ederim.
12:54
(Applause)
272
774946
5124
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7