Carl Safina: The oil spill's unseen culprits, victims

Carl Safina: Petrol sızıntısının bilinmeyen zanlıları ve mağdurları

Çeviri: Basak Kara Gözden geçirme: osman oguz ahsen

This is the ocean as I used to know it.

İşte bu benim bildiğim okyanus.

And I find that since I've been in the Gulf a couple of times,

ve bunu biraz...

yani birkaç kez Körfez'de de bulunduğumdan

I really kind of am traumatized because whenever I look at the ocean now,

gerçekten travma geçirmiş gibiyim

çünkü artık ne zaman okyanusa baksam

no matter where I am,

nerede olduğumdan bağımsız olarak,

even where I know that none of the oil has gone,

hatta petrolün asla ulaşmadığını bildiğim

yerlerde bile olsam

I sort of see slicks,

yüzeyde hep yağ tabakası görüyorum.

and I'm finding that I'm very much haunted by it.

Ve anlıyorum ki bu görüntünün hayaleti

beni kovalamaya devam ediyor.

But what I want to talk to you about today

Ama bugün sizlerle konuşmak istediğim

birçok şey var ve hepsini

is a lot of things that try to put all of this in context,

bir bağlama oturtmaya çalışacağım.

not just about the oil eruption, but what it means and why it has happened.

Yalnızca gündemdeki patlamayı değil

bunun ne anlama geldiğini ve neden olduğunu da...

First, just a little bit about me.

Öncelikle birazcık kendimden bahsedeyim.

I'm basically just a guy that likes to go fishing

Ben basitçe, çocukluğundan bu yana

ever since I was a little kid, and because I did,

balığa çıkmaktan hoşlanan bir adamım.

Ve bu yüzden de

I wound up studying sea birds

yani çok sevdiğim sahillerden uzaklaşmamak için

to try to stay in the coastal habitats that I so loved.

öğrenimimi deniz kuşları üzerine yaptım.

And now I mainly write books about how the ocean is changing,

Şu anda da okyanusların nasıl değiştiği üzerine

kitaplar yazıyorum.

Ve gerçekten de okyanuslar hızla değişiyor.

and the ocean is certainly changing very rapidly.

Now we saw this graphic earlier on, that we really live on a hard marble

Önceleri bu tip grafikler görmüştük.

Aslında gerçekten de

that has just a slight bit of wetness to it.

üzeri biraz ıslak olan

sert bir bilyenin üzerinde yaşıyoruz.

It's like you dipped a marble in water.

Tıpkı bir bilyeyi suya daldırmışsınız gibi...

And the same thing with the atmosphere:

Atmosfer de aynı biçimde.

If you took all the atmosphere and rolled it up in a ball,

Eğer tüm atmosferi alır

bir topun içinde toplarsanız

you would get that little sphere of gas on the right.

sağdaki gibi, küçük bir gaz küreniz olur.

So we live on the most fragile little soap bubble you can imagine,

Böylesi son derece narin,

küçük bir sabun köpüğünün içinde yaşıyoruz.

Çok ama çok kolayca etkilenebilen

a very sacred soap bubble, but one that is very, very easy to affect.

kutsal bir sabun köpüğü bu.

And all the burning of oil and coal and gas, all the fossil fuels,

Ve yanan tüm bu petrol ve gazlar,

tüm fosil yakıtları,

have changed the atmosphere greatly.

atmosferi büyük ölçüde değiştiriyor.

Carbon dioxide level has gone up and up and up.

Karbon dioksit oranı giderek artıyor.

We're warming the climate.

İklimin ısınmasına yol açıyorz.

So the blowout in the Gulf

Körfezdeki patlama da

is just a little piece of a much larger problem

medeniyeti sürdürmek için harcadığımız

enerjiden kaynaklanan sorunlarımızın

that we have with the energy that we use to run civilization.

küçük bir parçası.

Beyond warming,

Isınmanın ötesinde

we have the problem of the oceans getting more acidified --

okyanus sularının asitlenmesi sorunu yaşıyorz.

and already measurably so, and already affecting animals.

Şimdiden ölçülebilir seviyede,

şimdiden hayvan yaşamını etkiliyor.

Now in the laboratory, if you take a clam and you put it in the pH that is not 8.1,

Laboratuvarda

bir midyeyi alır ve deniz suyunun

normal pH seviyesi olan pH 8.1 yerine

which is the normal pH of seawater, but 7.5,

7.5 suya

yerleştirirseniz

it dissolves in about three days.

yaklaşık 3 gün içinde çözünecektir.

If you take a sea urchin larva from 8.1,

Bir deniz kestanesi larvasını

8.1 yerine

put it in a pH of 7.7 -- not a huge change --

pH 7.7 suya bırakırsanız

o kadar büyük bir değişim gözlenmez

it becomes deformed and dies.

ama deforme olur ve ölür.

Already, commercial oyster larvae are dying at large scales in some places.

Şimdiden ticari istiridye larvaları

bazı yerlerde

büyük oranda yokoluşla karşı karşıyalar.

Coral reefs are growing slower in some places because of this problem.

Aynı sebepten bazı yerlerde

mercan resifleri de daha yavaş gelişiyor.

So this really matters.

Yani bu ciddi bir mesele.

Now, let's take a little tour around the Gulf a little bit.

Şimdi körfezin çevresinde

biraz turlayalım.

One of the things that really impresses me about the people in the Gulf:

Körfezdeki insanlara dair beni en çok etkileyen şey

onların gerçekten suyla bütünleşmiş olmaları.

They are really, really aquatic people.

And they can handle water.

Suyla başa çıkabiliyorlar.

They can handle a hurricane that comes and goes.

Gelip geçen bir fırtınayla da başa çıkabiliyorlar.

When the water goes down, they know what to do.

Su seviyesi düştüğünde ne yapacaklarını da biliyorlar.

But when it's something other than water, and their water habitat changes,

Ama sorun su değil de başka bir şey olduğunda

ve bu şey sudaki yaşamı değiştirdiğinde

fazla bir seçenekleri kalmıyor.

they don't have many options.

In fact, those entire communities really don't have many options.

Aslında tüm bu toplulukların

gerçekten de hayatta fazla seçenekleri yok.

They don't have another thing they can do.

Yapacak başka bir işleri de yok.

They can't go and work in the local hotel business

Yerel otel sektörüne de

gidip çalışamazlar

because there isn't one in their community.

çünkü çevrelerinde böyle yerler de yok.

If you go to the Gulf and you look around, you do see a lot of oil.

Eğer şimdi körfeze gidip bakarsanız

tüm göreceğiniz petrol olacaktır.

Okyanusta tonla petrol görürsünüz.

You see a lot of oil on the ocean.

Kıyı şeridinde de aynı şekilde...

You see a lot of oil on the shoreline.

If you go to the site of the blowout, it looks pretty unbelievable.

Patlamanın gerçekleştiği bölgeye giderseniz

inanılmaz bir manzarayla karşılaşırsınız.

It looks like you just emptied the oil pan in your car,

Sanki arabanızın yağ haznesini boşaltmış

and you just dumped it in the ocean.

ve okyanusa dökmüşsünüz gibi görünüyor.

And one of the really most incredible things, I think,

Ve daha da inanılmaz olanı ise

is that there's nobody out there trying to collect it

şu anda, özellikle kirliliğin en yoğun olduğu bölgede

bunu temizlemeye çalışan

at the site where it is densest.

hiç kimsenin olmaması.

Parts of the ocean there look just absolutely apocalyptic.

Okyanusun bu parçası

tam anlamıyla bir kıyamet yerine benziyor.

You go in along the shore, you can find it everywhere.

Kıyılar boyunca da böyle,

her yeri aynı şekilde buluyorsunuz

Korkunç bir kirlilik...

It's really messy.

If you go to the places where it's just arriving,

Eğer Körfezin doğusundaki Alabama gibi

like the eastern part of the Gulf, in Alabama,

sızan petrolün henüz ulaştığı yerlere giderseniz

there's still people using the beach

hala plajda yüzenler olduğunu görebilirsiniz

while there are people cleaning up the beach.

aynı zamanda plajları temizleyen insanları da...

And they have a very strange way of cleaning up the beach.

Ve plajı çok ilginç bir şekilde temizliyorlar.

They're not allowed to put more than 10 pounds of sand

50 galonluk plastik torbalara

in a 50-gallon plastic bag.

4,5 kilodan fazla kum koymalarına izin verilmiyor.

They have thousands and thousands of plastic bags.

Binlerce binlerce plastik torbaları var.

I don't know what they'll do with all that stuff.

Bu kadar torbayı ne yapacaklar hiçbir fikrim yok.

Bu arada hala plajı kullanmaya çalışan insanlar var.

Meanwhile, there are still people trying to use the beach.

"Sudan uzak durun" diyen

They don't see the sign that says: "Stay out of the water."

en ufacık bir işaret, uyarı bile görmüyorlar.

Their kids are in the water;

Çocukları suda katrana, zifte bulanıyor,

they're getting tar all over their clothes and their sandals--

tüm giysilerine, sandaletlerine yapışıyor. Tam anlamıyla rezillik.

It's a mess.

Eğer sızıntının bir süre önce ulaştığı yerlere giderseniz de

If you go to where the oil has been for a while, it's an even bigger mess.

kirliliğin daha çok olduğunu görüyorsunuz.

And there's basically nobody there anymore,

Ve tabii ki artık buralarda kimse yok.

a few people trying to keep using it.

Belki çok az insan

hala plajları kullanmaya çalışıyor.

You see people who are really shell-shocked.

Tam anlamıyla şoka uğramış insanlarla karşılaşıyorsunuz.

They are very hardworking people.

Bunlar gerçekten çok çalışkan insanlar.

All they know about life is they get up in the morning,

Hayat hakkında bildikleri tek şey, sabah kalkmak

ve her zamanki gibi işe gitmek.

and if their engine starts, they go to work.

They always felt that they could rely on the assurances

Her zaman, körfazin ekosistemi içinde

doğanın onlara bahşettiği

that nature brought them through the ecosystem of the Gulf.

güvencelere itimat edebileceklerini hissetmişler.

They're finding that their world is really collapsing.

Ve şimdi tüm dünyalarının başlarına yıkıldığını görüyorlar.

And so you can see, literally, signs of their shock ...

Ve sözün tam anlamıyla

şoka uğradıklarını

signs of their outrage ...

büyük bir öfke duyduklarını

signs of their anger ...

kızdıklarını

and signs of their grief.

ızdırap içinde olduklarını izliyorsunuz.

Bunlar gözlemleyebildikleriniz.

These are the things that you can see.

There's a lot you can't see, also, underwater.

Bir de suyun altında olduğu için

göremedikleriniz var.

What's going on underwater?

Suyun altında neler oluyor?

Well, some people say there are oil plumes.

Bazı insanlar yayılan, kümelenmiş halde

petrol birikintileri olduğunu söylüyor.

Some people say there are not oil plumes.

Bazı insanlarsa böyle bir şey olmadığını...

Ve bildiğiniz üzere Kongre Üyesi Markey

And Congressman Markey asks, you know,

"Is it going to take a submarine ride to see if there are really oil plumes?"

"Gerçekten petrol kümelenmeleri olup olmadığını

görmek için denizaltıyla mı gezmeliyiz" diye sormuştu.

But I couldn't take a submarine ride --

Fakat ben bir denizaltı gezisi yapabilecek durumda değilim.

especially between the time I knew I was coming here and today --

Özellikle de bugün burada olmam gerektiğini bilirken...

Bu yüzden de Körfez'de

so I had to do a little experiment myself

petrol olup olmadığına bakmak için

to see if there was oil in the Gulf of Mexico.

kendi kendime küçük bir deney yaptım.

So this is the Gulf of Mexico ...

Bu Meksika Körfezi,

sparkling place full of fish.

balıklarla dolu, ışıl ışıl bir deniz.

And I created a little oil spill in the Gulf of Mexico.

Ve ben Meksika Körfezi'nde

küçük bir petrol sızıntısı yarattım.

And I learned, in fact, I confirmed the hypothesis

Ve öğrendim ki, daha doğrusu hipotezi kanıtlamış oldum ki

that oil and water don't mix ...

su ile petrol birbirine karışmaz.

Ta ki siz bir seyreltici madde ekleyene dek.

until you add a dispersant ...

and then ...

Ve sonra

they start mixing.

karışmaya başlarlar.

And you add a little energy from the wind and the waves,

Sonra rüzgar ve dalgayla gelen

biraz enerji eklersiniz.

and you get a big mess,

Böylece büyük bir kirliliğiniz olur.

Büyük olasılıkla asla temizleyemeyeceğiniz

a big mess that you can't possibly clean,

ölçekte bir kirlilik.

you can't touch, you can't extract

Dokunamazsınız, ayrıştıramazsınız

and, I think most importantly -- this is what I think --

ve bence en önemlisi de

you can't see it.

kirliliği göremezsiniz.

I think it's being hidden on purpose.

Sanırım bu durum özellikle gizli tutuluyor.

Now this is such a catastrophe and such a mess

Şu anda kirlilik felaket boyutuna ulaşmış

that lots of stuff is leaking out on the edges of the information stream.

ve akan bilgiler içinde birçok kıyıda köşede kalmış şey de dışarı sızıyor.

But as many people have said,

Birçok insan acı gerçeklerin

there's a large attempt to suppress what's going on.

ortaya çıkmaması için çabalandığını söylüyor.

Personally, I think that the dispersants are a major strategy to hide the body,

Ben şahsen seyrelticilerin

işin özünü saklamak için

temel bir strateji olduğunu düşünüyorum.

because we put the murderer in charge of the crime scene.

Çünkü böylece katili

suç mahalline yerleştirmiş oluyoruz.

But you can see it.

Fakat bunu görebilirsiniz.

You can see where the oil is concentrated at the surface,

Petrolün yüzeyde biriktiği yerlerde

bunu görmek mümkün

and then it is attacked,

ama buna karşı koyuyorlar

because they don't want the evidence, in my opinion.

çünkü bence aslında kanıt istemiyorlar.

OK.

Tamam.

We heard that bacteria eat oil?

Petrol yiyen bakterileri duymuşsunuzdur.

So do sea turtles.

Deniz kamlumbağaları da yiyor.

When it breaks up,

Petrol suda çözündüğünde

it has a long way to go before it gets down to bacteria.

bakterilere gelinceye kadar

henüz uzun bir yolu oluyor önünde.

Turtles eat it. It gets in the gills of fish.

Kaplumbağalar yiyor. Balıkların yüzgeçleri petrol dolmuş oluyor.

These guys have to swim around through it.

Bu arkadaşlar sızıntının çevresinde ve içinde yüzmek zorundalar!

I heard the most incredible story today when I was on the train coming here.

Bugün buraya trenle gelirken

inanılmaz bir hikaye duydum.

A writer named Ted Williams called me,

Ted Williams adlı bir yazar beni aradı.

and he was asking me a couple of questions about what I saw,

Gördüklerim hakkında bana

birkaç soru sormak istiyordu.

because he's writing an article for Audubon magazine.

Audubon dergisi için bir yazı hazırlıyormuş.

He said that he had been in the Gulf a little while ago; like about a week ago,

Bir süre, yaklaşık bir hafta kadar önce

körfezde olduğunu söyledi.

and a guy who had been a recreational fishing guide

Balıkçılık için rehberlik yapan bir adam,

took him out to show him what's going on.

olanları göstermek için onu bir gezintiye çıkarmış.

That guide's entire calendar year is canceled bookings.

Bu rehberin önümüzdeki bir yıl için yapılmış

tüm rezervasyonları iptal edilmiş.

He has no bookings left.

Tek bir rezervasyon kalmamış.

Everybody wanted their deposit back, everybody is fleeing.

Herkes depozitolarını geri istiyormuş, herkes kaçışıyormuş.

That's the story of thousands of people.

Binlerce insanın ortak hikayesi bu.

But he told Ted that on the last day he went out,

Ted'e demiş ki,

son gezintisine çıktığı zaman

a bottlenose dolphin suddenly appeared next to the boat,

ansızın teknesinin yanında

şişeburunlu bir yunus belirmiş.

and it was splattering oil out its blowhole.

Ve yunusun hava deliğinden

su yerine petrol fışkırıyormuş.

And he moved away because it was his last fishing trip,

Rehber uzaklaşmış.

çünkü bu son gezisiymiş

ve biliyormuş ki balıklar

and he knew that the dolphins scare fish.

yunuslardan korkup kaçarlar.

So he moved away from it, turned around a few minutes later,

Böylece uzaklaşmış.

Birkaç dakika sonra

it was right next to the side of the boat again.

yunus yeniden teknenin yanına gelmiş.

He said that in 30 years of fishing he had never seen a dolphin do that.

30 yıllık balıkçılık hayatı boyunca

bir yunusun böyle davrandığını hiç görmemiş rehber.

And he felt that --

Ve hissetmiş ki

(Sigh)

he felt that it was coming to ask for help.

yunus aslında

yardım istemek için geliyor. Özür dilerim...

Sorry.

Now, in the Exxon Valdez spill,

Şimdi, Exxon Valden sızıntısında,

about 30 percent of the killer whales died in the first few months.

katil balinaların yaklaşık yüzde otuzu

olayı izleyen ilk birkaç ay içinde öldü.

Their numbers have never recovered.

Rakamlar asla eski haline dönmedi.

So the recovery rate of all this stuff is going to be variable.

Sonuç olarak yok olanların ne derece geri gelebileceği

son derece değişken.

It's going to take longer for some things.

Bazı şeyler için çok zaman alacak.

And some things, I think, will probably come back a little faster.

Ve bazıları için de, sanıyorum ki

biraz daha hızlı olacak.

The other thing about the Gulf that is important

Körfez hakkında bir diğer önemli konu da

is that there are a lot of animals that concentrate in the Gulf

buradakş hayvan türlerinden birçoğunun

yılın yalnızca belli zamanlarında

at certain parts of the year.

körfeze gelmesidir.

So the Gulf is a really important piece of water --

Yani Meksika Körfezi gerçekten çok değerli bir su dünyası.

more important than a similar volume of water in the open Atlantic Ocean.

Atlantik Okyanusu'nda aynı büyüklükte başka bir parçadan

çok daha fazla önem taşıyor.

These tuna swim the entire ocean.

Ton balıkları tüm okyanusu yüzüyorlar.

They get in the Gulf Stream, they go all the way to Europe.

Gulf akıntısından faydalanarak Avrupa'ya yüzüyorlar.

Üreme dönemleri geldiğinde ise Meksika Körfezi'ne geliyorlar.

When it comes time to spawn, they come inside,

İşaretlenmiş bu iki ton balığını

and these two tuna that were tagged,

you can see them on the spawning grounds

en sağda, petrol kaplı yüzeydeki

very much right in the area of the slick.

üreme bölgelerinde görebilirsiniz.

They're probably having, at the very least,

Sanırım bu yıl gerçekten de

a catastrophic spawning season this year.

onlar için berbat bir üreme sezonu oluyor.

I'm hoping that maybe the adults are avoiding that dirty water.

Umuyorum ki en azından yetişkinler

kirli sudan uzak duruyorlardır.

They don't usually like to go into water that is very cloudy anyway.

Genellikle çok bulanık olan sulara

girmeyi tercih etmezler çünkü.

But these are really high-performance athletic animals.

Ama bunlar gerçekten yüksek performanslı

son derece atletik türler.

I don't know what this kind of stuff will do in their gills.

Bu kirlilik solungaçlarını ne hale koyacak bilemiyorum.

I don't know if it'll affect the adults.

Yetişkinler de etkilenecek mi bilemiyorum.

If it's not, it's certainly affecting their eggs and larvae,

Onlar etkilenmese bile şüphesiz

yumurtaları ve larvaları etkilenecek diye düşünüyorum.

I would certainly think.

But if you look at that graph that goes down and down and down,

Eğer grafiğe bakarsanız sürekli aşağı indiğini görürsünüz.

that's what we've done to this species through overfishing over many decades.

Bunlar on yıllar boyunca aşırı avlanmayla

bizim diğer canlılara yaptıklarımızın resmi.

So while the oil spill, the leak, the eruption, is a catastrophe,

Böylece petrol sızıntısı,

kaçak, patlama

zaten bir felaketken

I think it's important to keep in mind

aklımızdan çıkarmamamız gereken bir diğer şey de

that we've done a lot to affect what's in the ocean, for a very long time.

aslında yaptıklarımızın okyanus üzerindeki etkilerinin

çok uzun zamandır devam ettiği.

It's not like we're starting with something that's been OK.

Bu daha önce sorunsuz olan bir konuda

yeni beliren bir mesele değil.

We're starting with something that's had a lot of stresses

Olaya zaten elde birikmiş birçok sıkıntı

and a lot of problems to begin with.

ve sorunla başlıyoruz.

If you look around at the birds, there are a lot of birds in the Gulf

Eğer etraftaki kuşlara bakarsanız

ki körfezde birçok kuş türü var

that concentrate in the Gulf at certain times of the year,

aynı şekilde yılın belli zamanlarında burada toplaşıp

but then leave.

sonra gittiklerini görürsünüz.

And they populate much larger areas.

.çok daha geniş alanlarda yayılım gösterirler.

Örneğin,

For instance, most of the birds in this picture are migratory birds.

bu resimdeki kuşların birçoğu göç eden türler.

They were all on the Gulf in May,

Hepsi de Mayıs ayında,

while oil was starting to come ashore in certain places.

sızıntı bazı yerlerde kıyılara ulaşmaya başlamışken körfezdeydiler.

Down on the lower left there are ruddy turnstones and sanderlings.

Aşağıda, solda gördükleriniz

Ruddy Turnstones ve Sanderlings adlı türler.

They breed in the High Arctic,

Kuzeyde, Arktik bölgelerde üreyip

and they winter down in southern South America.

kış gelince Güney Amerika'ya göçüyorlar.

But they concentrate in the Gulf and then fan out all across the Arctic.

Fakat körfezde toplanıp

sonra yeniden Arktik bölgelere hareket ediyorlar.

I saw birds that breed in Greenland, in the Gulf.

Ben körfezde, Grönland'de üreyen

kuşlar gördüm.

So this is a hemispheric issue.

Yani aslında bu tüm yarıküreyi ilgilendiren bir durum.

The economic effects go at least nationally in many ways.

Ekonomik etkileri ise

en azından birçok biçimde ulusal bir konu.

The biological effects are certainly hemispheric.

Fakat biyolojik etkiler kesinlikle yarıküre boyutunda.

Sanırım bu sızıntı

I think that this is one of the most absolutely mind-boggling examples

bazı şeylere hiç hazırlıksız yakalanmanın

akıl uçuracak derecede berbat

of total unpreparedness that I can even think of.

bir örneğini veriyor.

Even when the Japanese bombed Pearl Harbor,

Japonlar Pearl Harbor'ı bombaladığında

en azından karşı ateş açmışlardı.

at least they shot back.

And we just seem to be unable to figure out what to do.

Oysa şimdi öyle görünüyor ki

ne yapacağımızı bilemez bir haldeyiz.

There was nothing ready,

Hiçbir şey bu gibi bir durum için hazır değildi.

and, you know, as we can see by what they're doing.

Bildiğiniz gibi, gördüğümüz gibi

işte neler yaptıklarını izliyoruz.

Mainly what they're doing is booms and dispersants.

Yaptıkları sadece engelleyici şeritler ve seyrelticiler kullanmak.

The booms are absolutely not made for open water.

Engelleyici şeritler belli ki açık deniz için tasarlanmamış.

Petrolün en yoğun olduğu yerlerde dahi

They don't even attempt to corral the oil where it is most concentrated.

hiçbir şeyi yakalayabildikleri, toplayabildikleri yok.

They get near shore -- Look at these two boats.

Kıyıların yakınına geliyorlar. Şu iki tekneye bakın.

That one on the right is called Fishing Fool.

Sağdakinin adı Fishing Fool.

And I think, you know, that's a great name

Bence de bu hiçbir işe yaramayan

for boats that think that they're going to do anything

bir tekne için harika bir isim!

to make a dent in this, by dragging a boom between them

İki tekne arasına bir şerit geriliyor.

when there are literally hundreds of thousands of square miles

Körfezde bunun gibi yüzbinlerce mil kare petrol

suyun üzerini kaplamışken

in the Gulf right now with oil at the surface.

az bir kısmını sürüklemekle uğraşıyorlar.

The dispersants make the oil go right under the booms.

Seyrelticiler petrolün bu şeritlerin altına gitmesini sağlıyor.

The booms are only about 13 inches in diameter.

Fakat şeritler yalnızca

33 cm uzunluğunda.

So it's just absolutely crazy.

Yani gerçekten tam anlamıyla saçmalık.

Here are shrimp boats employed.

Bunlar da iş verilen karides tekneleri.

There are hundreds of shrimp boats employed to drag booms instead of nets.

Yüzlerce karides teknesi ağ yerine bu şeritlerden atmaları için işe alındı.

Here they are working.

Burada da çalışmalarınız izliyoruz.

You can see easily

Gördüğünüz gibi

that all the oily water just goes over the back of the boom.

Petrollü su şeridin hemen üzerine, arkaya geliyor.

All they're doing is stirring it.

Tüm yaptıkları bunları birbirine karıştırmak.

It's just ridiculous.

Tam anlamıyla saçmalık.

Emniyet şeridi döşeli kıyı şeritleri de

Also, for all the shoreline that has booms --

hundreds and hundreds of miles of shoreline --

ki yüzlerce mil kıyı bu durumda,

all of the shoreline that has booms,

bunların hepsi kendisine komşu,

there's adjacent shoreline that doesn't have any booms.

fakat emniyet şeridi çekilmemiş başka kıyılarla çevrili.

There is ample opportunity for oil and dirty water to get in behind them.

Yani kirli suyun ve petrolün arkalarından

sızması için bolca fırsat mevcut.

And that lower photo, that's a bird colony that has been boomed.

Aşağıdaki fotoda, emniyet şeridine alınmaış bir kuş kolonisi var.

Herkes kuş kolonilerini

Everybody's trying to protect the bird colonies there.

korumaya çalışıyor orada.

Well, as an ornithologist, I can tell you that birds fly, and that --

Fakat size bir kuşbilimci olarak

kuşların uçabildiklerini söyleyebilirim!

(Laughter)

(Gülüşler)

and that booming a bird colony doesn't do it; it doesn't do it.

Ve emniyete alınmış bu koloni

bunu başaramıyor, başaramıyor.

These birds make a living by diving into the water.

Bu kuşlar yaşamlarını suya dalarak sürdürüyorlar.

In fact ...

Aslında

really what I think they should do, if anything --

bence yapabilecekleri en doğru şey, hiç olmazsa

they're trying so hard to protect those nests --

yuvaları bu kadar korumaya çalışmak yerine

actually, if they destroyed every single nest,

her birini tek tek tahrip etmeleri olur.

some of the birds would leave,

Böylece kuşlardan bazıları kaçarlar

and that would be better for them this year.

ve bu yıl böylesi onlar için daha iyi olur.

As far as cleaning them ...

Ne kadar temizleseler de

I don't mean to cast any aspersion on people cleaning birds.

ki onları temizleyen insanlara asla

çamur atmıyorum.

It's really, really important that we express our compassion.

Çünkü merhamet duygularımızı harekete geçirmek

burada çok ama çok büyük önem taşıyor.

I think that's the most important thing that people have, is compassion.

Bence insanların sahip oldukları şeyler içinde en önemlisi

bu şefkat duygusu.

It's really important to get those images and to show it.

Bu görüntüleri alıp başkalarına göstermek

gerçekten önemli.

But really, where are those birds going to get released to?

Fakat bu kuşlar nerede serbest bırakılacaklar sahiden?

It's like taking somebody out of a burning building,

Bu birisini yanan birbinadan çıkarıp

ciğerlerini dumandan temizleyip

treating them for smoke inhalation

and sending them back into the building, because the oil is still gushing.

sonra onları yine aynı yangının içine atmaya benziyor çünkü petrol yayılmaya devam etmekte.

I refuse to acknowledge this as anything like an accident.

Ben bunu bir kaza olarak

adlandırmayı reddediyorum.

I think that this is the result of gross negligence.

Bence bu iğrenç bir ihmalkarlığın ürünü.

(Applause)

(Alkışlar)

Not just BP.

Yalnız BP değil

BP operated very sloppily and very recklessly because they could.

BP özensizce ve

lakaytlık içinde işletiyordu burayı

çünkü bunu yapabilirlerdi.

And they were allowed to do so

Böyle davranabilmeleri için onlara izin verilmişti.

because of the absolute failure of oversight of the government

Bizi koruması gereken hükümetin

onların operasyonlarını takip etmek konusundaki

that is supposed to be our government, protecting us.

büyük gafletinin sonucu bu.

It turns out that --

Ortaya çıkan şu,

you see this sign on every commercial vessel in the United States --

ABD'de her ticari araçta gördüğünüz şu işaret var ya,

you know, if you spilled a couple of gallons of oil,

hani, eğer birkaç galon petrol sızdırırsa aracınız

you would be in big trouble.

başınız büyük belada demektir.

And you have to really wonder who are the laws made for,

İnsan gerçekten merak ediyor

kanunlar kimin için yapılıyor

and who has gotten above the laws.

ve kimler kanunun üzerinde.

And there are things that we can do in the future.

Fakat gelecekte yapabileceğimiz şeyler var.

Gerçekten ihtiyacımız olan türden ekipmanlara sahip olabiliriz mesela.

We could have the kinds of equipment that we would really need.

birazcık daha tedarikli olmaktan

It would not take an awful lot to anticipate

bir şey çıkmaz.

that after making 30,000 holes

Özellikle de Körfezin tabanında

in the sea floor of the Gulf of Mexico looking for oil,

petrol bulmak için 30 bin delik açtıktan sonra

oil might start coming out of one of them.

elbette birinden petrol çıkmaya başlayacaktır değil mi.

And you'd have some idea of what to do.

Ve siz de bu durumda ne yapacağınız hakkında bir fikir sahibi olursunuz.

Bu gerçekten yapmamız gereken şeylerden birisi.

That's certainly one of the things we need to do.

But I think we have to understand where this leak really started from.

Bu sızıntının nerede olduğunu anlamamız gerektiğini düşünüyorum

tam olarak nerede başladığını bilmeliyiz.

It really started from the destruction of the idea that the government is there

Sızıntı hükümetin orada olduğunu,

bizi koruyup kolladığını, çünkü bununla yükümlü olduğunu

because it's our government,

toplum yararınız her şeyin üzerinde olduğunu düşünmemizle

meant to protect the larger public interest.

başladı bu yıkım aslında.

So I think that the oil blowout, the bank bailout,

Petrol patlaması da

bankalara verilen destek de

the mortgage crisis and all these things are absolutely symptoms of the same cause.

morgıç krizi de, bunların hepsi de

aynı sebepten kaynaklanan

farklı semptomlardı.

We still seem to understand that at least,

Hala polisin en azından

bizi kötü insanlardan koruduğu için

we need the police to protect us from a few bad people.

gerekli olduğunu düşünüyoruz.

And even though the police can be a little annoying at times --

Ve polis ara sıra rahatsızlık verici olabilse de

giving us tickets and stuff like that --

yani ara sıra bize ceza filan yazsa da

nobody says that we should just get rid of them.

kimse polisten kurtulmamız gerekli demiyor.

But in the entire rest of government right now

Fakat hükümetin geri kalan tüm kurumları

and for the last at least 30 years,

en azından son 30 yıl içinde

there has been a culture of deregulation

bir kontrolü kaldırma kültürü geliştirmekle meşgul.

that is caused directly by the people who we need to be protected from,

Bu da doğrudan

bizim için tehlike arzeden insanların

hükümetimizi satın almasıyla

buying the government out from under us.

sağlanıyor.

(Applause)

(Alkışlar)

Now this has been a problem for a very, very long time.

Bu çok uzun zamandır süregiden bir sorun.

You can see that corporations were illegal at the founding of America,

Gördüğünüz gibi

Amerika kurulurken şirketler kanun dışıydı.

and even Thomas Jefferson complained

Hatta Thomas Jefferson bunların küstahça

that they were already bidding defiance to the laws of our country.

kanunlara meydan okumalarından

yakınıyordu.

OK, people who say they're conservative,

Muhafazakar olduklarını

söyleyen insanlar

if they really wanted to be really conservative and patriotic,

eğer gerçekten muhafazakar ve

vatansever olmak istiyorlarsa

they would tell these corporations to go to hell.

bu şirketlere cehenneme gitmelerini

söyleyebilmeliler.

That's what it would really mean to be conservative.

Muhafazakar olmak aslında böyle bir şey olmalı.

So what we really need to do is regain the idea

Yapmamız gereken

hükümetimizin bizim çıkarlarımız

that it's our government safeguarding our interests,

korumak için var olduğu fikrini

yeniden kazanmaktır.

and regain a sense of unity and common cause in our country

Ülkemizin doğuşunu sağlayan

fakat artık kaybettiğimiz

that really has been lost.

birlik olam duygumuzu yeniden kazanmaktır.

I think there are signs of hope.

Umut verici işaretler olduğunu düşünüyorumç

We seem to be waking up a little bit.

Yavaş da olsa artık uyanmaya başladık.

The Glass-Steagall Act -- which was really to protect us

Bizi Büyük Buhran'a sebep olan şeylerden

yani bankaların boşaltılmasından,

from the kind of thing that caused the recession to happen,

onlara mali yardım verilmesini gerektiren

and the bank meltdown and all that stuff that required the bailouts --

tüm bu gibi şeylerden koruyan

ve 1933'te yürürlüğe konan

that was put in effect in 1933, was systematically destroyed.

Glass-Seagull kanun paketi

o zamandan beri sistematik olarak aşındırıldı.

Now there's a mood to put some of that stuff back in place,

Şimdi ise bu kanunların bir kısmı

yeniden yerine konuluyor.

but the lobbyists are already there trying to weaken the regulations

Fakat lobiciler şimdiden hizalarını aldılar

yasa tasarısı geçtikten hemen sonra

after the legislation has just passed.

kuralları gevşetmeye çalışmaya başladılar bile.

So it's a continued fight.

Sonuç olarak bu devam eden bir savaştır.

It's a historic moment right now.

Şu an ise tarihi bir andır.

We're either going to have an absolutely unmitigated catastrophe

Ya tam anlamıyla

körfezdeki sızıntıyla birlikte

of this oil leak in the Gulf,

dinmek bilmeyen bir felakete sürükleneceğiz

or we will make the moment we need out of this,

ya da bugün pek çok insanın farketmiş olduğu gibi

as many people have noted today.

bu felaket anını ihtiyaç duyduğumuz çıkış için bir dönemece dönüştüreceğiz.

There's certainly a common theme

Kesinlikle hepimiz için ortak olan nokta

about needing to make the moment out of this.

bu felaketin tarihte önemli bir anı teşkil etmesi.

We've been through this before with other ways of offshore drilling.

Bunları daha önce de yaşadık.

kıyılarımızın açıkları daha önce de farklı biçimlerde sondajlandı.

The first offshore wells were called whales.

Denizden ilk çektiğimiz şeylerin adı balina idi.

The first offshore drills were called harpoons.

Denizdeki ilk delicilerimizin adı zıpkındı.

We emptied the ocean of the whales at that time.

O zamanlar okyanuslarda balina bırakmamıştık.

Now are we stuck with this?

Aynı yolun yolcusu olmaya devam mı edeceğiz?

Ever since we lived in caves, every time we wanted any energy,

Mağaradalarda yaşadığımız zamanlardan bu yana

ne zaman enerjiye ihtiyaç duysak

we lit something on fire, and that is still what we're doing.

bir şeyleri ateşe veriyoruz ve hala da yaptığımız bu.

Hala enerjiye her ihtiyaç duyduğumuzda

We're still lighting something on fire every time we want energy.

bir şeyler yakıyoruz.

And people say we can't have clean energy

İnsanlar temiz enerjiye

sahip olamayacağımızı, bunun çok pahalı olduğunu

because it's too expensive.

söylüyorlar.

Who says it's too expensive?

Kim diyor çok pahalı olduğunu?

People who sell us fossil fuels.

Bize fosil yakıt satanlar söylüyor bunu.

We've been here before with energy,

Daha önce enerji konusu için buradaydık

and people saying the economy cannot withstand a switch,

ve insanlar ekonominin

köklü bir değişime dayamamayacağını

because the cheapest energy was slavery.

çünkü en ucuz enerjinin kölelik olduğunu söylüyordu.

Energy is always a moral issue.

Enerji her zaman ahlaki bir konu olmuştur.

It's an issue that is moral right now.

Şimdi de etik bir mesele olmaya devam ediyor.

It's a matter of right and wrong.

Neyin doğru neyin yanlış olduğu meselesi bu.

Çok teşekkür ediyorum.

Thank you very much.

(Applause)