You aren't at the mercy of your emotions -- your brain creates them | Lisa Feldman Barrett

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

My research lab sits about a mile from where several bombs exploded

Araştırma laboratuvarım 2013 Boston Maratonu saldırılarının

during the Boston Marathon in 2013.

olduğu yere çok yakın.

The surviving bomber, Dzhokhar Tsarnaev of Chechnya,

Hayatta kalan suçlu Çeçenyalı Dzhokhar Tsarnaev

was tried, convicted and sentenced to death.

yargılandı, suçlu bulundu ve idama mahkûm edildi.

Now, when a jury has to make the decision

Jüri müebbet hapis veya idam cezası arasında

between life in prison and the death penalty,

bir karar vereceği zaman,

they base their decision largely on whether or not the defendant

kararlarını büyük ölçüde davalının yaptıklarına dair

feels remorseful for his actions.

duyduğu pişmanlığa göre veriyorlar.

Tsarnaev spoke words of apology,

Tsarnaev özür diledi

but when jurors looked at his face,

ama jüri onun yüzüne baktığında,

all they saw was a stone-faced stare.

tek gördükleri donuk bir ifadeydi.

Now, Tsarnaev is guilty, there's no doubt about that.

Tsarnaev suçlu, buna hiç şüphe yok.

He murdered and maimed innocent people,

Masum insanları katletti ve yaraladı,

and I'm not here to debate that.

bunun tartışmasını yapmayacağım.

My heart goes out to all the people who suffered.

Bu saldırıdan muzdarip herkesin acısını anlıyorum.

But as a scientist, I have to tell you

Ancak bilim insanı olarak şunu söylemeliyim ki

that jurors do not and cannot detect remorse

jüriler hiç kimsedeki pişmanlık veya başka bir duyguyu

or any other emotion in anybody ever.

fark edemezler.

Neither can I, and neither can you,

Ne ben ne de siz fark edebilirsiniz

and that's because emotions are not what we think they are.

çünkü duygular sandığınız şeyler değiller.

They are not universally expressed and recognized.

Evrensel olarak ifade edilip tanınmıyorlar.

They are not hardwired brain reactions

Kontrol edilemeyen, beyne bağlı

that are uncontrollable.

reaksiyonlar değiller.

We have misunderstood the nature of emotion

Duygunun doğasını çok uzun bir süre

for a very long time,

yanlış anladık

and understanding what emotions really are has important consequences for all of us.

ve onların aslında ne olduğunu anlamak hepimiz için önemli sonuçlar verecektir.

I have studied emotions as a scientist for the past 25 years,

Son 25 yıl boyunca bilim insanı olarak duyguları araştırdım.

and in my lab, we have probed human faces by measuring electrical signals

Laboratuvarımda, mimikleriniz için kullandığınız yüz kaslarınızın

that cause your facial muscles to contract to make facial expressions.

kasılmasını sağlayan elektronik sinyallerle insan yüzlerini araştırdık.

We have scrutinized the human body in emotion.

Duygu hâlindeki insan bedenini her yönüyle inceledik.

We have analyzed hundreds of physiology studies

Binlerce deney katılımcısıyla

involving thousands of test subjects.

yüzlerce fizyoloji çalışması yaptık.

We've scanned hundreds of brains,

Yüzlerce beyni taradık

and examined every brain imaging study on emotion

ve son 20 yıl içinde yayınlanmış

that has been published in the past 20 years.

her beyin duygu çalışmasını inceledik.

And the results of all of this research are overwhelmingly consistent.

Tüm bu araştırmaların sonuçları inanılmaz şekilde tutarlı.

It may feel to you like your emotions are hardwired

Duygularınızın adeta donanımsal olduğunu

and they just trigger and happen to you,

tetiklenip ortaya çıktıklarını hissediyor olabilirsiniz

but they don't.

ama değiller.

You might believe that your brain is prewired with emotion circuits,

Beyninizin duygu devreleriyle bağlı olduğuna

that you're born with emotion circuits, but you're not.

duygularla doğduğunuza inanıyor olabilirsiniz ama öyle değil.

In fact, none of us in this room have emotion circuits in our brain.

Hiçbirimizin beyninde duygu devreleri yok.

In fact, no brain on this planet contains emotion circuits.

Gezegende hiçbir canlının beyninde duygu devreleri yok.

So what are emotions, really?

Peki nedir duygular?

Well, strap on your seat belt, because ...

Sıkı durun, çünkü...

emotions are guesses.

duygular tahminlerdir.

They are guesses that your brain constructs in the moment

Milyarlarca beyin hücresinin birlikte çalıştığı bir anda

where billions of brain cells are working together,

beyninizin yaptığı tahminlerdir

and you have more control over those guesses

ve bu tahminler üzerinde

than you might imagine that you do.

sandığınızdan çok daha fazla kontrolünüz var.

Now, if that sounds preposterous to you, or, you know, kind of crazy,

Bunun inanılması güç veya çılgınca olduğunu düşünüyorsanız,

I'm right there with you, because frankly, if I hadn't seen the evidence for myself,

size katılıyorum çünkü yıllar boyunca bunun kanıtlarını

decades of evidence for myself,

görmemiş olsaydım,

I am fairly sure that I wouldn't believe it either.

buna ben de inanmazdım.

But the bottom line is that emotions are not built into your brain at birth.

Ancak gerçek şu ki duygular doğuştan gelmiyor.

They are just built.

Sonradan oluşuyor.

To see what I mean, have a look at this.

Demek istediğimi anlamak için buna bir bakın.

Right now, your brain is working like crazy.

Şu anda beyniniz çok hızlı çalışıyor.

Your neurons are firing like mad trying to make meaning out of this

Nöronlarınız siyah beyaz şekiller dışında bir şey görebilmeniz

so that you see something other than black and white blobs.

ve anlam çıkarmanız için hızlı bir şekilde ateşleniyor.

Your brain is sifting through a lifetime of experience,

Beyniniz bir hayat boyu tecrübe içinden eleme yapıyor,

making thousands of guesses at the same time,

aynı anda binlerce tahmin yürütüyor,

weighing the probabilities,

olasılıkları tartıyor,

trying to answer the question,

soruyu cevaplandırmaya çalışıyor,

"What is this most like?"

''Bu en çok neye benziyor?''

not "What is it?"

''Bu nedir?'' değil,

but "What is this most like in my past experience?"

''Geçmiş tecrübelerime göre bu en çok neye benziyor?''

And this is all happening in the blink of an eye.

Tüm bunların hepsi bir anda gerçekleşiyor.

Now if your brain is still struggling to find a good match

Beyniniz hâlâ iyi bir eşleşme yapmak için uğraşıyorsa

and you still see black and white blobs,

ve hâlâ siyah beyaz şekiller görüyorsanız,

then you are in a state called "experiential blindness,"

o hâlde ''deneyimsel körlük'' dediğimiz bir hâl içindesiniz

and I am going to cure you of your blindness.

ve ben sizi bu körlükten kurtaracağım.

This is my favorite part. Are you ready to be cured?

İşte en sevdiğim kısım. Kurtulmak istiyor musunuz?

(Cheers)

(Tezahürat)

All right. Here we go.

Pekala. Başlayalım.

(Gasps)

(Şaşkınlık sesleri)

All right.

Pekâlâ.

So now many of you see a snake,

Şimdi çoğunuz bir yılan görüyor,

and why is that?

neden peki?

Because as your brain is sifting through your past experience,

Çünkü beyniniz geçmiş deneyimleriniz arasında eleme yaparken

there's new knowledge there,

orada yeni bir bilgi var,

the knowledge that came from the photograph.

fotoğraftan edindiğiniz bilgi.

And what's really cool is that

İşin ilginç yanı

that knowledge which you just acquired moments ago

bir dakika önce edindiğiniz bu bilgi,

is changing how you experience these blobs right now.

bu şekilleri deneyimlemenizi etkiliyor.

So your brain is constructing the image of a snake

Yani aslında ortada yılan yokken

where there is no snake,

beyniniz yılan resmi oluşturuyor.

and this kind of a hallucination

Bu tür halüsinasyonlara

is what neuroscientists like me call "predictions."

biz nörobilimciler ''öngörü'' diyoruz.

Predictions are basically the way your brain works.

Öngörüler beyninizin çalışma şekliyle ilgilidir.

It's business as usual for your brain.

Beyniniz için her zamanki işleyiştir.

Predictions are the basis of every experience that you have.

Öngörüler edindiğiniz her tecrübenin temelidir.

They are the basis of every action that you take.

Yaptığınız her hareketin temelidir.

In fact, predictions are what allow you to understand the words that I'm speaking

Hatta öngörüler ben konuşurken çıkan sözcükleri anlamanızı sağlar

as they come out of my --

Seyirci: Ağzınızdan

Audience: Mouth. Lisa Feldman Barrett: Mouth. Exactly.

Lisa Feldman Barrett: Ağzımdan, evet.

Predictions are primal.

Öngörüler ilkeldir.

They help us to make sense of the world in a quick and efficient way.

Dünyayı hızlı ve etkili bir şekilde anlamlandırmamızı sağlar.

So your brain does not react to the world.

Böylece beyniniz dünyaya tepki vermez.

Using past experience,

Geçmiş deneyimleri kullanarak

your brain predicts and constructs

beyniniz dünya tecrübenizi

your experience of the world.

öngörür ve oluşturur.

The way that we see emotions in others are deeply rooted in predictions.

Başkalarında gördüğümüz duygular derinlemesine öngörülerde kök salmıştır.

So to us, it feels like we just look at someone's face,

Biz sadece birinin yüzüne bakıyoruz

and we just read the emotion that's there in their facial expressions

ve mimiklerindeki ifadeyi okuyoruz

the way that we would read words on a page.

tıpkı bir kağıtta yazanları okur gibi.

But actually, under the hood, your brain is predicting.

Ancak aslında olan şey beynimiz öngörülerde bulunuyor.

It's using past experience based on similar situations

Anlam verebilmek adına benzer durumlardan yararlanarak

to try to make meaning.

geçmiş deneyimleri kullanıyor.

This time, you're not making meaning of blobs,

Bu sefer şekillerden anlam çıkarmıyorsunuz,

you're making meaning of facial movements

dudak bükmek veya kaş kaldırmak gibi

like the curl of a lip or the raise of an eyebrow.

yüz hareketleriyle anlam veriyorsunuz.

And that stone-faced stare?

Peki o donuk ifade?

That might be someone who is a remorseless killer,

Hissiz bir katil olabilir

but a stone-faced stare might also mean

ama o ifade aynı zamanda

that someone is stoically accepting defeat,

sabırla yenilgiyi kabul eden birine de ait olabilir,

which is in fact what Chechen culture prescribes for someone

aslında Dzhoknar Tsarnaev durumunda Çeçen kültürü

in Dzhokhar Tsarnaev's situation.

tam da bunu ifade ediyor.

So the lesson here

Buradaki ders şu,

is that emotions that you seem to detect in other people

başka insanlarda tanımladığınız duygular

actually come in part from what's inside your own head.

aslında sizin kendi aklınızdan geliyor.

And this is true in the courtroom,

Mahkeme salonunda da böyle,

but it's also true in the classroom,

sınıflarda,

in the bedroom,

yatak odasında,

and in the boardroom.

toplantı odasında da.

And so here's my concern:

Endişe ettiğim konu,

tech companies which shall remain nameless ...

ismini veremeyeceğim teknoloji şirketleri

well, maybe not.

belki de verebilirim.

You know, Google, Facebook --

Google, Facebook --

(Laughter)

(Kahkaha)

are spending millions of research dollars to build emotion-detection systems,

Duygu tanımlama sistemi elde etmek adına araştırmalara milyonlar harcıyor

and they are fundamentally asking the wrong question,

ama temel olarak yanlış soruyu soruyorlar

because they're trying to detect emotions in the face and the body,

çünkü duyguyu yüz ve vücutta arıyorlar

but emotions aren't in your face and body.

ama duygular yüzünüzde ve vücudunuzda değil.

Physical movements have no intrinsic emotional meaning.

Fiziksel hareketlerin kayda değer duygusal bir anlamı yok.

We have to make them meaningful.

Onlara anlam yüklemek zorundayız.

A human or something else has to connect them to the context,

Bir insan veya başka bir şey onları bir içerikle özdeşleştirmeli,

and that makes them meaningful.

bu da o hareketi anlamlı kılar.

That's how we know that a smile might mean sadness

Bu şekilde gülümsemenin üzgünlük, ağlamanın da

and a cry might mean happiness,

mutluluk anlamına gelebileceğini biliyoruz,

and a stoic, still face might mean

hissiz ve ifadesiz bir yüz ise

that you are angrily plotting the demise of your enemy.

düşmanınızı mağlup etmek için sinirle plan yapıyorsunuz demek olabilir.

Now, if I haven't already gone out on a limb,

Eğer hâlâ aşırıya kaçmadıysam,

I'll just edge out on that limb a little further and tell you

sınırları biraz daha zorlayıp

that the way that you experience your own emotion

size kendi duygularınızı da aynı süreçle

is exactly the same process.

tecrübe ettiğinizi söyleyeceğim.

Your brain is basically making predictions, guesses,

Beyniniz aynı anda birlikte çalışan

that it's constructing in the moment

milyarlarca nöron yardımıyla

with billions of neurons working together.

tahminler ve öngörüler yapıyor.

Now your brain does come prewired to make some feelings,

Beyniniz bazı hisleri yaratmak için gerçekten de donanımlı,

simple feelings that come from the physiology of your body.

bunlar vücudunuzun fizyolojisinden kaynaklı olan basit hisler.

So when you're born,

Yani doğduğunuzda,

you can make feelings like calmness and agitation,

sakinlik, huzursuzluk, heyecan, rahatlık ve rahatsızlık gibi

excitement, comfort, discomfort.

hisleri ifade edebilirsiniz.

But these simple feelings are not emotions.

Ancak bu hisler duygu değil.

They're actually with you every waking moment of your life.

Bu hisler hayatınızın her anında sizinle.

They are simple summaries of what's going on inside your body,

Tıpkı bir barometre gibi vücudunuzda olanların

kind of like a barometer.

basit özetlemeleri.

But they have very little detail,

Çok az detaya sahipler

and you need that detail to know what to do next.

ve sonraki adımınızı bilmek için o detaya ihtiyacınız var.

What do you about these feelings?

Bu hislerle ne yapacaksınız ?

And so how does your brain give you that detail?

Peki, beyniniz size nasıl detay verir?

Well, that's what predictions are.

İşte öngörüler bunlardır.

Predictions link the sensations in your body

Öngörüler, yapmanız gerekeni bilmeniz için

that give you these simple feelings

dış dünyada olanlar

with what's going on around you in the world

ve bu basit hislere ilişkin algılamalar

so that you know what to do.

arasındaki köprüdür.

And sometimes,

Bazen,

those constructions are emotions.

bu yapılanmalar duygulardır.

So for example, if you were to walk into a bakery,

Örneğin bir pastaneye adım attınız,

your brain might predict that you will encounter

beyniniz fırından yeni çıkmış

the delicious aroma of freshly baked chocolate chip cookies.

çikolatalı kurabiye kokusu alacağınızı öngörebilir.

I know my brain would predict

Ben şahsen beynimin nefis

the delicious aroma of freshly baked chocolate cookies.

çikolatalı kurabiye kokusu öngöreceğini biliyorum.

And our brains might cause our stomachs to churn a little bit,

Bizi kurabiye yemeye hazırlamak için

to prepare for eating those cookies.

beynimiz midemizin kazındığı hissini verir.

And if we are correct,

Haklı çıkarsak,

if in fact some cookies have just come out of the oven,

orada fırından yeni çıkmış kurabiyeler varsa,

then our brains will have constructed hunger,

beynimiz açlık hissini oluşturmuş olacak

and we are prepared to munch down those cookies

ve o kurabiyeleri mideye indirmek ve etkili bir şekilde sindirmek için

and digest them in a very efficient way,

hazırlıklı olmuş olacağız,

meaning that we can eat a lot of them,

yani bol bol yiyebiliriz,

which would be a really good thing.

çok da iyi olur bu.

You guys are not laughing enough. I'm totally serious.

Yeterince gülmüyorsunuz. Ben gayet ciddiyim.

(Laughter)

(Kahkaha)

But here's the thing.

Ancak,

That churning stomach,

o mide kazınması

if it occurs in a different situation,

başka bir durumda meydana gelirse,

it can have a completely different meaning.

çok daha farklı bir anlam teşkil edebilir.

So if your brain were to predict a churning stomach

Mesela beyniniz hastanede tahlil sonuçları beklerken

in, say, a hospital room while you're waiting for test results,

mide kazınması öngörüyorsa,

then your brain will be constructing dread

o hâlde beyniniz korku, endişe

or worry or anxiety,

veya anksiyete oluşturuyor demektir,

and it might cause you to, maybe,

belki de bu durum ellerinizi kavuşturup

wring your hands

derin nefes almanıza

or take a deep breath or even cry.

hatta ağlamanıza bile neden olabilir.

Right? Same physical sensation, same churning stomach,

Aynı fiziksel algılamalar, aynı mide kazınması hissi,

different experience.

farklı tecrübe.

And so the lesson here

Buradaki ders şu,

is that emotions which seem to happen to you

size olduğunu düşündüğünüz duygular

are actually made by you.

aslında sizin tarafınızdan yapılır.

You are not at the mercy of mythical emotion circuits

Beyninizin tarihi bir kısmında derinlerde gizli

which are buried deep inside some ancient part of your brain.

efsanevi bir duygu devresinin insafında değilsiniz.

You have more control over your emotions

Sandığınızdan çok daha fazla duygularınız üzerinde

than you think you do.

kontrol sahibisiniz.

I don't mean that you can just snap your fingers

Parmağınızı şıklatarak giysinizi değiştirir gibi

and change how you feel the way that you would change your clothes,

hissettiklerinizi de değiştirebilirsiniz demiyorum

but your brain is wired

ama beyniniz öyle donanımlıdır ki

so that if you change the ingredients that your brain uses to make emotion,

beyninizin duygu üretmek için kullandığı bileşenleri değiştirirseniz

then you can transform your emotional life.

duygusal hayatınızı da yönlendirebilirsiniz.

So if you change those ingredients today,

Yani bu bileşenleri bugün değiştirebilseniz,

you're basically teaching your brain how to predict differently tomorrow,

beyninize yarın daha farklı öngörülerde bulunmayı öğretmiş olursunuz,

and this is what I call being the architect of your experience.

işte ben buna kendi tecrübelerinizin mimarı olmak diyorum.

So here's an example.

Bir örnek vereyim.

All of us have had a nervous feeling before a test, right?

Hepimiz o sınav öncesi gerginliğini biliyoruz, değil mi?

But some people experience crippling anxiety before a test.

Ancak bazı insanlar sınav öncesi iş göremez hâle geliyorlar.

They have test anxiety.

Sınav anksiyeteleri var.

Based on past experiences of taking tests,

Daha önceki sınav tecrübelerine dayanarak

their brains predict a hammering heartbeat,

beyinleri rahatsız edici bir çarpıntıya ve ellerin terlemesine

sweaty hands,

neden oluyor,

so much so that they are unable to actually take the test.

öyle ki hakikaten sınava giremiyorlar.

They don't perform well,

Performansları düşüyor

and sometimes they not only fail courses but they actually might fail college.

ve derslerinden kalmanın yanısıra mezun dahi olamayabiliyorlar.

But here's the thing:

Ancak,

a hammering heartbeat is not necessarily anxiety.

kalp çarpıntısı anksiyete demek değil.

It could be that your body is preparing to do battle

Vücudunuzun savaşa hazırlanması ve sınavda başarılı olması

and ace that test ...

demek olabilir...

or, you know, give a talk

ya da konuşma yapmak mesela

in front of hundreds of people on a stage where you're being filmed.

kayda alınırken ve yüzlerce insanın önünde.

(Laughter)

(Kahkaha)

I'm serious.

Ben ciddiyim.

(Laughter)

(Kahkaha)

And research shows that when students learn

Araştırmalar, öğrenciler anksiyete yerine

to make this kind of energized determination

böyle bir enerjik kararlılık

instead of anxiety,

sahibi olmayı öğrendiklerinde

they perform better on tests.

sınavlarda daha başarılı olduklarını gösteriyor.

And that determination seeds their brain to predict differently in the future

Kararlılık beynin geleceğe dair daha farklı öngörüde bulunmasını sağlıyor,

so that they can get their butterflies flying in formation.

böylelikle gerginliklerini yenmeyi başarabiliyorlar.

And if they do that often enough,

Bunu sık sık tekrarladıklarında

they not only can pass a test

yalnızca bir sınavı değil,

but it will be easier for them to pass their courses,

derslerini rahatlıkla geçebilecek

and they might even finish college,

ve üniversiteden mezun olacaklardır,

which has a huge impact on their future earning potential.

bunun onların gelecekteki kazanma potansiyeli üzerinde büyük etkisi var.

So I call this emotional intelligence in action.

Ben buna hareketli duygusal zekâ diyorum.

Now you can cultivate this emotional intelligence yourself

Şimdi bu duygusal zekâyı kendiniz geliştirebilir

and use it in your everyday life.

ve günlük hayatınızda kullanabilirsiniz.

So just, you know,

Sabah uyandığınızı

imagine waking up in the morning.

hayal edin.

I'm sure you've had this experience. I know I have.

Bunu daha önce yaşadığınızı biliyorum, ben de öyle.

You wake up and as you're emerging into consciousness,

Uyanıyorsunuz ve gerçekliğe geçiş yapıyorsunuz,

you feel this horrible dread,

o korkunç rahatsızlık hissi geliyor,

you know, this real wretchedness,

o gerçek sıkıntı duygusu

and immediately, your mind starts to race.

ve hemen aklınıza düşünceler doluyor.

You start to think about all the crap that you have to do at work

İşte yapmanız gereken bir sürü görev

and you have that mountain of email

ve içinden çıkamayacağınız

which you will never dig yourself out of ever,

sayfa sayfa eposta,

the phone calls you have to return,

geri dönmeniz gereken aramalar,

and that important meeting across town,

şehrin diğer yanındaki önemli toplantı,

and you're going to have to fight traffic,

trafiğe takılacaksınız,

you'll be late picking your kids up,

çocukları almaya gecikeceksiniz,

your dog is sick, and what are you going to make for dinner?

köpeğiniz hastalanmış, bir de ne yemek yapacağım derdi var.

Oh my God.

Aman Tanrım.

What is wrong with your life?

Hayatınızın sorunu ne?

What is wrong with my life?

Hayatımın sorunu ne?

(Laughter)

(Kahkaha)

That mind racing is prediction.

İşte bu düşünce akımı öngörme.

Your brain is searching to find an explanation

Beyniniz, vücudunuzun sıkıntılı olarak algıladığı o hisler için

for those sensations in your body that you experience as wretchedness,

bir açıklama bulmaya çalışıyor,

just like you did with the blobby image.

tıpkı baştaki görselle yaptığınız gibi.

So your brain is trying to explain what caused those sensations

Beyniniz o hislere neyin yol açtığını anlamaya çalışıyor ki

so that you know what to do about them.

siz o konuda ne yapacağınızı bilesiniz.

But those sensations

Ancak o hisler,

might not be an indication that anything is wrong with your life.

hayatınızın sorunlu olduğu anlamına gelmiyor olabilir.

They might have a purely physical cause.

Sadece fiziksel bir nedeni olabilir.

Maybe you're tired.

Belki de yorgunsunuzdur.

Maybe you didn't sleep enough.

Belki de yeterince uyumadınız.

Maybe you're hungry.

Belki de açsınız.

Maybe you're dehydrated.

Belki de susuz kaldınız.

The next time that you feel intense distress,

Bir daha o rahatsızlık hissi gelince,

ask yourself:

kendinize sorun:

Could this have a purely physical cause?

Bunun sebebi fiziksel olabilir mi?

Is it possible that you can transform

duygusal sıkıntılarınızı

emotional suffering into just mere physical discomfort?

fiziksel sıkıntılara dönüştürüyor olmanız mümkün mü?

Now I am not suggesting to you

Jedi akıl oyunlarıyla

that you can just perform a couple of Jedi mind tricks

kendinizi depresyondan kurtarabileceğinizi

and talk yourself out of being depressed

veya başka bir anksiyete ya da ciddi bir durum içinden

or anxious or any kind of serious condition.

çıkabileceğinizi söylemiyorum.

But I am telling you

Söylediğim şey,

that you have more control over your emotions than you might imagine,

duygularınız üzerinden sandığınızdan daha çok kontrol sahibi olduğunuz

and that you have the capacity

ve duygusal sıkıntılarınızı

to turn down the dial on emotional suffering

ve beraberinde hayatınıza getirdiği sonuçları

and its consequences for your life

tecrübelerinizi farklı bir şekilde

by learning how to construct your experiences differently.

şekillendirmeyi öğrenerek sonlandırabilirsiniz.

And all of us can do this

Bunu hepimiz biraz sabırla

and with a little practice, we can get really good at it,

başarabilir ve bunda çok iyi olabiliriz,

like driving.

araba sürmek gibi.

At first, it takes a lot of effort,

İlk başta çok emek gerektiriyor

but eventually it becomes pretty automatic.

ama sonra neredeyse otomatik bir hâl alıyor.

Now I don't know about you,

Sizi bilmiyorum

but I find this to be a really empowering and inspiring message,

ama ben bunun ilham verici ve güçlendirici bir mesaj olduğu kanısındayım

and the fact that it's backed up by decades of research

ve yıllar süren bir araştırmayla destekleniyor olması

makes me also happy as a scientist.

beni mutlu bir bilim insanı yapıyor.

But I have to also warn you that it does come with some fine print,

Ancak sizi uyarmalıyım beraberinde getirdiği bir detay var,

because more control also means more responsibility.

çünkü daha çok kontrol daha çok sorumluluk demek.

If you are not at the mercy of mythical emotion circuits

Otomatik olarak uyarılan ve beyninizin derinliklerinde

which are buried deep inside your brain somewhere

saklı bir efsanevi bir duygu devresinin

and which trigger automatically,

insafında değilseniz,

then who's responsible,

o hâlde kim sorumlu,

who is responsible when you behave badly?

siz kötü davrandığınızda sorumlusu kim?

You are.

Sizsiniz.

Not because you're culpable for your emotions,

Duygularınız için suçlanabilir olduğunuzdan değil,

but because the actions and the experiences that you make today

bugünkü hareket ve deneyimlerinizin

become your brain's predictions for tomorrow.

yarın beyninizin öngörüleri olacağı için.

Sometimes we are responsible for something

Bazen bir durumdan sorumlu oluruz,

not because we're to blame

suçlanacak kişi olduğumuz için değil

but because we're the only ones who can change it.

sadece o durumu değiştirebilecek kişiler olduğumuz için.

Now responsibility is a big word.

Sorumluluk büyük bir kelime.

It's so big, in fact,

O kadar büyük ki

that sometimes people feel the need to resist the scientific evidence

insanlar duygularla doğmadığımıza ve onların sonradan edinildiğine dair

that emotions are built and not built in.

bilimsel kanıtlara karşı koyma arzusu hissediyorlar.

The idea that we are responsible for our own emotions

Duygularımızdan sorumlu olduğumuz

seems very hard to swallow.

fikrini hazmetmek gerçekten güç.

But what I'm suggesting to you is you don't have to choke on that idea.

Ama bu fikri kendinize zorla kabul ettirmenizi söylemiyorum.

You just take a deep breath,

Sadece derin bir nefes alın,

maybe get yourself a glass of water if you need to,

gerekiyorsa bir bardak su alın,

and embrace it.

ve bu fikre açılın.

Embrace that responsibility,

Sorumluluğu kabul edin

because it is the path to a healthier body,

çünkü daha sağlıklı bir bedene daha adil ve bilinçli bir yasal sisteme,

a more just and informed legal system,

daha esnek ve daha yeterli

and a more flexible and potent emotional life.

bir duygusal hayata açılan bir köprü bu.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)