Cristina Domenech: Poetry that frees the soul (with English subtitles) | TED

Translator: Sebastian Betti Reviewer: Gisela Giardino

Translator: Nirachon Kerdkidsadanon Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

It's said that to be a poet

ว่ากันว่าหากจะเป็นกวีต้องเคยตกนรกสักครั้ง

you have to go to hell and back.

ครั้งแรกที่ฉันได้เข้าไปในเรือนจำ ฉันไม่แปลกใจต่อเสียงต่าง ๆ

The first time I visited the prison,

I was not surprised by the noise of the padlocks,

เสียงแม่กุญแจ หรือเสียงประตูที่กำลังปิด หรือเสียงของตารางห้องขัง

or the closing doors, or the cell bars,

or by any of the things I had imagined.

ไม่มีสักสิ่งที่เหมือนกับ ที่ฉันเคยจินตนาการเอาไว้เลย

Maybe because the prison is in a quite open space.

บางที นั่นอาจเป็นเพราะห้องขัง อยู่ในที่ค่อนข้างเปิดโล่ง

ที่มองเห็นท้องฟ้า

You can see the sky.

Seagulls fly overhead, and you feel like you're next to the sea,

นกนางนวลกำลังบินผ่านไป และคุณคิดว่ามีทะเลอยู่ห่างไปไม่ไกล

that you're really close to the beach.

ว่าคุณอยู่ใกล้ ๆ กับชายหาด

But in fact, the gulls are looking for food in the dump near the prison.

แต่อันที่จริง นกนางนวลบินผ่านไป กินอาหารที่กองขยะที่อยู่ใกล้ ๆ กับเรือนจำ

I went farther inside and I suddenly saw inmates moving across the corridors.

ฉันเดินต่อ เข้าไปในเรือนจำ ทันใดนั้น ฉันก็เห็นนักโทษที่กำลังเดินผ่านตัวอาคาร

Then it was as if I stepped back and thought

นั่นเป็นเหมือนกับการย้อนกลับไป และฉันก็คิดว่า

that I could have very well been one of them.

ฉันอาจจะเป็นหนึ่งในพวกเขาก็ได้

If I had another story, another context, different luck.

ที่มีเรื่องราว สภาพแวดล้อม และความโชคดีอีกแบบหนึ่ง

Because nobody - nobody - can choose where they're born.

เพราะว่าไม่มีใคร ไม่มีใครเลย ที่จะเลือกสถานที่เกิดได้

In 2009, I was invited to join a project

ปี ค.ศ. 2009 ฉันได้รับเชิญให้เข้าร่วมโครงการ

that San Martín National University conducted at the Unit 48 penitentiary,

กับมหาวิทยาลัยซานมาติน (San Martín) ที่จัดขึ้นทีหน่วย 48

to coordinate a writing workshop.

เพื่อสอนเกี่ยวกับการฝึกเขียน

The prison service ceded some land at the end of the prison,

ทัณฑสถานให้พื้นที่ด้านในสุดของเรือนจำ กับพวกเขา

which is where they constructed the University Center building.

และพวกเขาก็สร้างอาคารของมหาวิทยาลัย ตรงนั้น

นั่นเป็นครั้งแรก ที่ฉันได้เข้าไปพบกับนักโทษ

The first time I met with the prisoners,

I asked them why they were asking for a writing workshop

ฉันถามพวกเขาว่า ทำไมถึงขอฝึกเรียนการเขียน

พวกเขาตอบว่าเพราะอยากจะบันทึกทุกสิ่ง

and they told me they wanted to put on paper

all that they couldn't say and do.

ที่พวกเขาไม่สามารถพูดหรือทำได้ ลงบนหน้ากระดาษ

ฉันจึงตัดสินใจที่นำบทกวีไปสู่เรือนจำ

Right then I decided that I wanted poetry to enter the prison.

So I said to them why don't we work with poetry,

ฉันจึงบอกพวกเขาว่า ทำไมเราถึงไม่ลองฝึกเขียนบทกวีล่ะ

if they knew what poetry was.

ถ้าหากพวกเขารู้ว่าบทกวีคืออะไรนะ

แต่ไม่มีใครรู้ว่าจริง ๆ แล้วกวีคืออะไร

But nobody had a clue what poetry really was.

นั่นบอกฉันว่าห้องเรียนนี้ต้องไม่ใช่แค่

They also suggested to me

that the workshop should be not just for the inmates

ห้องเรียนสำหรับนักโทษมหาวิทยาลัย แต่ว่ามันต้องเป็นห้องเรียนสำหรับ

taking university classes, but for all the inmates.

ทุกคนที่เป็นนักโทษ

And so I said that to start this workshop,

ฉันจึงพูดว่า เพื่อที่เราจะเริ่มเรียน

I needed to find a tool that we all had in common.

ฉันต้องมีอุปกรณ์ที่เราทุกคนมี

That tool was language.

อุปกรณ์นั้นคือภาษา

We had language, we had the workshop. We could have poetry.

เมื่อเรามีภาษา เรามีชั้นเรียน เราจึงจะมีบทกวี

But what I hadn't considered was that inequality exists in prison, too.

แต่สิ่งที่ฉันคาดไม่ถึงก็คือ ในเรือนจำก็มีความไม่เท่าเทียมกัน

Many of the prisoners hadn't even completed grammar school.

หลายคนเรียนไม่จบแม้แต่ชั้นประถม

Many couldn't use cursive, could barely print.

หลายคนไม่รู้จักตัวเขียน, รู้จักแต่ตัวพิมพ์

They didn't write fluently, either.

แถมยังเขียนไม่คล่องอีกด้วย

ดังนั้น เราจึงเริ่มกันด้วยการหาบทกลอนสั้น ๆ สั้นมาก ๆ แต่ก็มีประสิทธิภาพมาก

So we started looking for short poems.

Very short, but very powerful.

And we started to read, and we'd read one author, then another author,

เราเริ่มอ่านงานของนักเขียนไปทีละคน

and by reading such short poems, they all began to realize

เมื่ออ่านบทกลอนสั้น ๆ ทุกคนก็เริ่มรู้สึกว่า

that what the poetic language did was to break a certain logic,

สิ่งที่ภาษาของบทกวีได้ทำก็คือ

การทำลายการใช้เหตุผลแบบหนึ่ง และใส่อีกระบบเข้าไป

and create another system.

Breaking the logic of language also breaks the logic of the system

การทำลายการใช้เหตุผลของภาษาคือ การทำลายการใช้เหตุผลของระบบเช่นกัน

under which they've learned to respond.

ระบบที่เขาเคยชินที่จะตอบสนอง

ระบบใหม่จึงเกิดขึ้น ระเบียบใหม่

So a new system appeared,

new rules that made them understand very quickly,

ซึ่งทำให้พวกเขาเข้าใจ ได้อย่างรวดเร็วมากจริง ๆ

- very quickly -

ด้วยภาษาของบทกวี พวกเขาสื่อถึงทุกอย่างที่เขาต้องการจริง ๆ

that with poetic language

they would be able to say absolutely whatever they wanted.

It's said that to be a poet you have to go to hell and back.

มีคำพูดที่ว่า จะเป็นกวีจะต้องเคยตกนรกสักครั้ง

And they have plenty of hell. Plenty of hell.

และสำหรับพวกเขา นรกนั้นมีอย่างล้นเหลือ

One of them once said: "In prison you never sleep.

ครั้งหนึ่ง หนึ่งในพวกเขาพูดว่า "คุณไม่เคยหลับในคุก

You can never sleep in jail. You can never close your eyelids."

คุณไม่สามารถข่มตาหลับได้ในคุก คุณไม่เคยจะสามารถปิดเปลือกตาได้"

And so, like I’m doing now, I gave them a moment of silence,

ฉันจึงทำอย่างที่ฉันทำอยู่ตอนนี้

ให้ทุกคนอยู่ในความเงียบชั่วขณะหนึ่ง และฉันก็พูดว่า ทุกคุณ นี่แหละบทกวี

then said, “That's what poetry is, you guys.

โลกแห่งเรือนจำกำลังปรากฎให้เห็น ในมือของพวกคุณ

It's in this prison universe that you have all around you.

Everything you say about how you never sleep,

ทุกสิ่งที่คุณพูดเกี่ยวกับเรื่องที่ว่า คุณไม่เคยนอนหลับได้เลย

it exudes fear.

มันกลั่นแสดงถึงความกลัว ทั้งหมดนี้ที่ไม่ได้มีเขียนไว้ นี่คือบทกวี

All the things that go unwritten -- all of that is poetry."

So we started appropriating that hell;

ดังนั้นเราจึงเริ่มใช้สิ่งที่มีอยู่ในนรกนั้น

we plunged ourselves, headfirst, into the seventh circle.

เรานำความคิดในหัวของเรา ไปยังนรกขุมที่เจ็ด

And in that seventh circle of hell, our very own, beloved circle,

ในนรกขุมที่เจ็ดที่เป็นของเรา และเป็นที่รักยิ่งนั้น

they learned that they could make the walls invisible,

พวกเขาได้เรียนรู้ว่ากำแพงจะล่องหน จะร้องตะโกน

that they could make the windows yell,

ได้ที่หน้าต่าง จะหลบซ่อนได้อยู่ในเงามืด

and that we could hide inside the shadows.

When the first year of the workshop had ended,

เมื่อจบการเรียนปีแรก

we organized a little closing party,

เราจัดงานเลี้ยงสิ้นปีเล็ก ๆ

like you do when a job is done with so much love,

อย่างที่ทำกันเมื่อเราทำงานด้วยความรัก

and you want to celebrate with a party.

เราย่อมอยากฉลองและจัดงานเลี้ยง

เราจึงเชิญครอบครัว เพื่อน เจ้าหน้าที่ของมหาวิทยาลัยมาด้วย

We called family, friends, the university authorities.

The only thing the inmates had to do was read a poem,

สิ่งเดียวที่พวกเขาต้องทำก็คืออ่านบทกลอน

รับประกาศนียบัตร ปรบมือ และนั่นคืองานเลี้ยงที่เรียบง่ายของเรา

and receive their diplomas and applause.

That was our simple party.

สิ่งเดียวที่ฉันต้องการที่จะฝากเอาไว้ คือวินาทีที่พวกชายเหล่านั้น

The only thing I want to leave you with

is the moment in which those men,

ที่ตัวใหญ่โตเมื่อพวกเขายืนอยู่ข้าง ๆ ฉัน

some of them just huge when standing next to me,

or the young boys - so young, but with an enormous pride,

หรือหนุ่มน้อยทั้งหลาย ที่เต็มไปด้วยความภาคภูมิใจ

ถือแผ่นกระดาษในมือ ยืนตัวสั่นเหมือนเด็ก ๆ และเหงื่อแตกท่วม

held their papers and trembled like little kids and sweated,

และอ่านบทกลอนของเขาด้วยเสียงแหบห้าว

and read their poems with their voices completely broken.

วินาทีนั้นทำให้ฉันได้คิดว่า นี่ต้องเป็นครั้งแรกสำหรับพวกเขาหลายๆ คน

That moment made me think a lot

that for most of them, it was surely the very first time

ที่มีคนปรบมือให้ กับสิ่งที่พวกเขาได้ทำ

that someone applauded them for something they had done.

In prison there are things that can't be done.

ในคุกมีสิ่งที่ไม่สามารถทำได้

In prison, you can't dream. In prison, you can't cry.

ในคุก คุณไม่อาจฝันได้ ในคุก คุณร้องไห้ไม่ได้

มีคำพูดบางคำที่เกือบจะเป็นคำต้องห้าม เช่น คำว่า เวลา

There are words that are virtually forbidden, like the word "time,"

คำว่าอนาคต คำว่าความปรารถนา

the word "future," the word "wish".

But we dared to dream, and to dream a lot.

แต่พวกเรากล้าที่จะฝัน และฝันมากมายซะด้วย

We decided that they were going to write a book.

เพราะพวกเราตัดสินใจว่าจะเขียนหนังสือ

ไม่ใช่แค่ว่าพกเราเขียนหนังสือ แต่พวกเรารวมเข้าเล่มเองด้วย

Not only did they write a book, but they also bound it themselves.

That was at the end of 2010.

นั่นคือปลายปี ค.ศ. 2010

Then, we doubled the bet and wrote another book.

พวกเราตั้งเป้าหมายที่สอง และก็เขียนหนังสืออีกเล่ม

และก็รวบรวมเข้าเล่ม

And we bound that one, too.

That was a short time ago, at the end of last year.

นั่นเพิ่งเกิดขึ้นไม่นาน เมื่อปลายปีที่แล้วเอง

What I see week after week,

สิ่งที่ฉันจะได้เห็นในแต่ละสัปดาห์ คือความเปลี่ยนแปลงของพวกเขา

is how they're turning into different people;

ไปเป็นอีกคนหนึ่ง คือการที่พวกเขากำลังเปลี่ยนไป

how they're being transformed.

How words are empowering them with a dignity they had never known,

การที่คำทำให้พวกเขาเกิดความภูมิใจ แบบที่พวกเขาไม่เคยรู้มาก่อน

that they couldn't even imagine.

ไม่เคยแม้แต่จะจินตนาการถึง

They had no idea such dignity could come from them.

พวกเขาไม่รู้ว่าความภูมิใจนั้นมีอยู่ และพวกเขาสามารถรู้สึกภูมิใจในตนเองได้

ในช่วงการฝึกเขียนในนรกอันเป็นที่รักนั้น พวกเราให้ พวกเราแบ่งปัน

At the workshop, in that beloved hell we share, we all give something.

We open our hands and hearts and give what we have, what we can.

พวกเราเปิดอ้อมแขน หัวใจ และแบ่งปัน

ในสิ่งที่เรามี สิ่งที่เราสามารถทำได้ ทุกคน

All of us; all of us equally.

ทุก ๆ คน อย่างเท่าเทียมกัน

ด้วยวิธีนั้น คุณอาจรู้สึกได้ว่าอย่างน้อยที่สุด

And so you feel that at least in a small way

you're repairing that huge social fracture

คุณกำลังซ่อมรอยแตกขนาดใหญ่ทางสังคม

which makes it so that for many of them,

ที่ทำให้คนอย่างพวกเขามองว่า เรือนจำเป็นปลายทางเดียว

prison is their only destination.

ฉันจำวรรคหนึ่งของกวีผู้ยิ่งใหญ่ได้

I remember a verse by a tremendous poet, a great poet,

ในหน่วย 48 ในชั้นเรียนของเรา นิโคลาส โดราโด:

from our Unit 48 workshop, Nicolás Dorado:

"ฉันต้องตามหาเส้นด้ายที่ยาวไม่มีสิ้นสุด เพื่อเย็บรอยแผลรอยใหญ่นั้น"

"I will need an infinite thread to sew up this huge wound."

บทกลอนทำให้เกิดสิ่งนี้ มันเย็บรอยแผลแห่งการแปลกแยก

Poetry does that; it sews up the wounds of exclusion.

มันเปิดประตู บทกวีเป็นดั่งกระจกเงา

It opens doors. Poetry works as a mirror.

It creates a mirror, which is the poem.

มันสร้างกระจกเงา ซึ่งก็คือกวี

They recognize themselves, they look at themselves in the poem

พวกเขาจดจำตัวเองได้ พวกเขามองเห็นตัวเองในบทกวี

and write from who they are, and are from what they write.

และพวกเขาเขียนจากสิ่งที่พวกเขาเป็น และเป็นจากสิ่งที่พวกเขาเขียน

In order to write,

เพื่อที่จะเขียน พวกเขาต้องใช้ช่วงเวลา

they need to appropriate the moment of writing

ที่เป็นเวลาแห่งอิสระภาพ

which is a moment of extraordinary freedom.

พวกเขาต้องเข้าไปในความคิดของตัวเอง และค้นหาเสี้ยวเล็ก ๆ ของอิสระภาพ

They have to get into their heads, search for that bit of freedom

ที่ไม่เคยมีใครที่จะลิดรอนไปได้ ในขณะที่พวกเขาเขียน

that can never be taken away when they write

และใช้มันเพื่อพิสูจน์ว่า อิสระภาพเป็นสิ่งที่เป็นไปได้

and that is also useful to realize that freedom is possible

even inside a prison,

แม้ว่าเขาจะยังอยู่ในที่คุมขัง และกรงขังเดียวที่เรามี

and that the only bars we have in our wonderful space

ในพื้นที่แสนวิเศษของเรา ก็คือคำว่า กรงขัง

is the word "bars,"

and that all of us in our hell burn with happiness

และทุกคนในนรกของพวกเรา ก็ลุกเป็นไฟแห่งความสุข

when we light the wick of the word.

เมื่อสายชนวนแห่งคำถูกจุดให้ลุกไหม้

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

ฉันเล่าเรื่องมากมายเกี่ยวกับเรือนจำ เรื่องมากมายจากประสบการณ์ของฉัน

I told you a lot about the prison, a lot about what I experience

every week, and how I enjoy it and transform myself with the inmates.

ในแต่ละสัปดาห์ และความสุขใจที่ฉันมีต่อมัน และการที่ฉันเปลี่ยนไปพร้อมกับพวกเขา

แต่พวกคุณไม่รู้หรอกว่าฉันอยากสุขใจแค่ไหน ถ้าพวกคุณสามารถได้สัมผัส ใช้ชีวิต

But you don't know how much I'd like it

if you could feel, live, experience, even for a few seconds,

และมีประสบการณ์ แม้ว่านั่นจะเป็นเพียงแค่เสี้ยววินาที

what I enjoy every week and what makes me who I am.

สิ่งที่ฉันสุขใจในแต่ละสัปดาห์ และทำให้ฉันเป็นฉัน

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Martín Bustamante: The heart chews tears of time;

"หัวใจบดเคี้ยวหยดน้ำตาแห่งเวลา

blinded by that light,

ซึ่งเลือนบอดใบ้ด้วยแสงสว่าง

it hides the speed of existence

มันเก็บซ่อนความเร็วแห่งการมีอยู่

where the images go rowing by.

ที่ซึ่งภาพทั้งหลายถูกฉายผ่านให้เห็น

It fights; it hangs on.

มันยืนหยัด สู้ไม่ถอย

The heart cracks under sad gazes,

หัวใจแตกสลายภายใต้สายตาเศร้า

rides on storms that spread fire,

ควบเข้าไปในพายุที่พ่นลูกไฟร้อน

ยืดอกที่ถูกถ่วงด้วยความละอายขึ้น

lifts chests lowered by shame,

knows that it's not just reading and going on,

รู้ไว้ว่านั่นไม่ใช่แค่การอ่าน และทำตาม ๆ กันไป

it also wishes to see the infinite blue.

แต่เป็นความปรารถนา ที่จะผืนฟ้าอันไร้ขอบเขต

The heart sits down to think about things,

หัวใจพักเพื่อที่จะคิดถึงสิ่งต่าง ๆ

ต่อสู้เพื่อไม่ให้ตกลงอยู่ในความคุ้นเคย

fights to avoid being ordinary,

tries to love without hurting,

ตั้งใจเรียนรู้ที่จะรักโดยไม่ให้เกิดบาดแผล

breathes the sun, giving courage to itself,

หายใจเอาแสงอาทิตย์ สร้างกำลังใจ

มอบกายใจ ท่องเที่ยวไปหาเหตุผล

surrenders, travels toward reason.

หัวใจต่อสู้ในบึงตม

The heart fights among the swamps,

skirts the edge of the underworld,

ที่อยู่ที่ขอบของโลกใต้พิภพ

falls exhausted, but won't give in to what's easy,

ทิ้งตัวลงอย่างไร้เรียวแรง และไม่ยอมให้กับหนทางที่ง่ายกว่า

ในขณะที่ย่างก้าวที่ไม่สม่ำเสมอของความสุข

while irregular steps of intoxication

wake up,

ตื่นขึ้นเถิด

wake the stillness.

ปลุกให้ความนิ่งเฉยตื่นขึ้นมา

I'm Martín Bustamante,

ผมชื่อ มาร์ติน บัสตาเมนเต้ (Martín Bustamante)

I'm a prisoner in Unit 48 of San Martín,

ผมเป็นนักโทษที่ หน่วย 48 ที่เรือนจำซาน มาติน

today is my day of temporary release.

วันนี้ ผมได้รับอนุญาต ให้ออกจากเรือนจำได้เป็นกรณีชั่วคราว

And for me, poetry and literature have changed my life.

และสำหรับผม บทกวีและวรรณกรรม

ได้เปลี่ยนชีวิตของผม

Thank you very much!

ขอบคุณครับ (เสียงปรบมือ)

Cristina Domenech: Thank you!

คริสตินา: ขอบคุณค่ะ

(เสียงปรบมือ)

(Applause)