Cristina Domenech: Poetry that frees the soul (with English subtitles) | TED

کریستینا دومنک: شعری که روح را آزاد می کند

Translator: Sebastian Betti Reviewer: Gisela Giardino

Translator: soheila Jafari Reviewer: Leila Ataei

It's said that to be a poet

گفته می شود که برای شاعر بودن

you have to go to hell and back.

باید به جهنم بروی و برگردی.

The first time I visited the prison,

اولین باری که زندان را دیدم،

I was not surprised by the noise of the padlocks,

از سر و صدای قفلها شگفت زده نشدم

or the closing doors, or the cell bars,

یا از بسته شدن درها یا میله های سلول،

or by any of the things I had imagined.

یا هر چیز دیگری که قبلا تصورش را کرده بودم .

Maybe because the prison is in a quite open space.

شاید چون زندان در فضایی کاملا آزاد قرار دارد.

You can see the sky.

می توانی آسمان را ببینی.

Seagulls fly overhead, and you feel like you're next to the sea,

مرغ های دریایی بالای سرت پرواز می کنند و احساس می کنی که کنار دریا هستی،

that you're really close to the beach.

و در واقع هم کنار دریایی.

But in fact, the gulls are looking for food in the dump near the prison.

اما حقیقت این است که مرغ های دریایی در توده ی زباله کنار زندان دنبال غذا می گردند.

I went farther inside and I suddenly saw inmates moving across the corridors.

داخل زندان شدم و ناگهان دیدم که زندانیان ازراهرو ها عبور می کنند.

Then it was as if I stepped back and thought

بعد انگار قدمی عقب رفتم و فکر کردم

that I could have very well been one of them.

که ممکن بود من هم یکی از آنها باشم.

If I had another story, another context, different luck.

اگر داستان زندگی دیگری، زمینه ی دیگری یا اقبال متفاوتی داشتم.

Because nobody - nobody - can choose where they're born.

چون هیچ کس -هیچ کس -نمی تواند تصمیم بگیرد که کجا به دنیا بیاید.

In 2009, I was invited to join a project

در سال ۲۰۰۹ دعوت شدم که به پروژه ای بپیوندم

that San Martín National University conducted at the Unit 48 penitentiary,

که دانشگاه سن مارتین درندامتگاه واحد۴۸

to coordinate a writing workshop.

برای همکاری با کارگاه نویسندگی برگزار کرده بود.

The prison service ceded some land at the end of the prison,

خدمات ندامتگاه، زمینی را در انتهای زندان واگذار کرده بود

which is where they constructed the University Center building.

که همان جایی است که ساختمان مرکزی دانشگاه را ساختند.

The first time I met with the prisoners,

اولین باری که زندانیان را دیدم،

I asked them why they were asking for a writing workshop

از آن ها پرسیدم چرا درخواست برگزاری کارگاه نویسندگی داشتند.

and they told me they wanted to put on paper

و آن ها گفتند که می خواستند تمام آن چه را که

all that they couldn't say and do.

نمی توانستند بیان کنند یا انجام بدهند روی کاغذ بیاورند.

Right then I decided that I wanted poetry to enter the prison.

همان لحظه تصمیم گرفتم که شعر را وارد زندان کنم.

So I said to them why don't we work with poetry,

پس به آنها گفتم چرا روی شعر کار نکنیم

if they knew what poetry was.

البته اگر آنها می دانستد که شعر چیست .

But nobody had a clue what poetry really was.

اما هیچ کس نمی دانست که شعر واقعا چیست.

They also suggested to me

همچنین آنها به من پیشنهاد دادند که

that the workshop should be not just for the inmates

که کارگاه را نه تنها برای زندانیانی که

taking university classes, but for all the inmates.

در کلاس های دانشگاه شرکت میکنند بلکه برای تمام زندانیان بر گزار کنیم.

And so I said that to start this workshop,

و من گفتم برای شروع این کارگاه

I needed to find a tool that we all had in common.

نیاز دارم ابزاری پیدا کنم که همه ی ما به طور مشترک آن را داریم.

That tool was language.

آن ابزار زبان بود.

We had language, we had the workshop. We could have poetry.

ما زبان داشتیم، کارگاه داشتیم، می توانستیم شعر داشته باشیم.

But what I hadn't considered was that inequality exists in prison, too.

اما چیزی که به آن توجه نکردم نابرابری بود که در زندان هم وجود داشت.

Many of the prisoners hadn't even completed grammar school.

خیلی از زندانیان حتی کلاس دستور زبان مدرسه را هم به اتمام نرسانده بودند.

Many couldn't use cursive, could barely print.

خیلی ها نمی توانستند از خط تحریری استفاده کنند با اشکال تایپ می کردند.

They didn't write fluently, either.

یا این که نمی توانستند با تسلط بنویسند.

So we started looking for short poems.

پس ما به دنبال شعر های کوتاه گشتیم.

Very short, but very powerful.

خیلی کوتاه، اما خیلی قدرتمند.

And we started to read, and we'd read one author, then another author,

و شروع به خواندن کردیم، شعرهای یک نویسنده را میخواندیم و بعد یکی دیگر،

and by reading such short poems, they all began to realize

و با خواندن آن شعر های کوتاه همه متوجه شدند که

that what the poetic language did was to break a certain logic,

آن چه زبان شعری انجام می دهد شکستن نوعی منطق

and create another system.

و خلق نظامی دیگری بود.

Breaking the logic of language also breaks the logic of the system

شکستن منطق زبان، همینطور منطق نظامی که آنها

under which they've learned to respond.

آموخته اند به آن واکنش نشان بدهند را به هم می ریزد.

So a new system appeared,

پس نظام جدیدی پدیدار شد.

new rules that made them understand very quickly,

قواعد جدیدی که باعث شده بود آن ها خیلی سریع متوجه همه چیز بشوند.

- very quickly -

خیلی سریع

that with poetic language

که با زبان شعر

they would be able to say absolutely whatever they wanted.

قادرند آن چه را که می خواهند به طور کامل بیان کنند.

It's said that to be a poet you have to go to hell and back.

گفته می شود که اگر می خواهی شاعر باشی باید تا جهنم بروی و برگردی.

And they have plenty of hell. Plenty of hell.

وآنها تعداد زیادی جهنم دارند. تعداد زیادی جهنم.

One of them once said: "In prison you never sleep.

روزی یکی از آنها گفت: "در زندان هیچ وقت نمی خوابی.

You can never sleep in jail. You can never close your eyelids."

در زندان هیچ وقت نمی توانی بخوابی هرگز نمی توانی پلک هایت را روی هم بگذاری."

And so, like I’m doing now, I gave them a moment of silence,

و من مثل همین الان، بعد از لحظه ای سکوت گفتم،

then said, “That's what poetry is, you guys.

این آن چیزی است که به آن شعر می گویند، بچه ها.

It's in this prison universe that you have all around you.

در دنیای زندان که اطراف همه شما وجود دارد.

Everything you say about how you never sleep,

مثلا تمام چیزهایی که راجع به نخوابیدنتان می گویید،

it exudes fear.

نشان دهنده ترس است.

All the things that go unwritten -- all of that is poetry."

تمام حرفهای نانوشته همه آن ها شعر هستند.

So we started appropriating that hell;

پس ما مناسب سازی آن جهنم را شروع کردیم.

we plunged ourselves, headfirst, into the seventh circle.

ما درون حلقه ی هفتم جهنم سقوط کردیم.

And in that seventh circle of hell, our very own, beloved circle,

و درحلقه ی هفتم جهنم که همان حلقه ی مخصوص و موردعلاقه ی ماست،

they learned that they could make the walls invisible,

آن ها یاد گرفتند که می توانند دیوار ها را نامرئی کنند،

that they could make the windows yell,

و این که می توانند پنجره ها را به فریاد تبدیل کنند،

and that we could hide inside the shadows.

و این که می توانیم درون سایه ها پنهان شویم.

When the first year of the workshop had ended,

وقتی که اولین سال کارگاه به پایان رسید،

we organized a little closing party,

جشن کوچکی ترتیب دادیم،

like you do when a job is done with so much love,

مثل کاری که شما میکنید وقتی یک کار با تمام عشقی که به آن دارید پایان می رسد،

and you want to celebrate with a party.

و دوست دارید که آن را جشن بگیرید.

We called family, friends, the university authorities.

ما خانواده، دوستان ومسئولان دانشگاه را دعوت کردیم.

The only thing the inmates had to do was read a poem,

تنها کاری که زندانیان باید انجام می دادند این بود که شعر خود را بخوانند،

and receive their diplomas and applause.

و گواهی پایان دوره خود را دریافت کنند و تشویق شوند.

That was our simple party.

این جشن ساده ما بود.

The only thing I want to leave you with

تنها چیزی که می خواهم نتیجه گیری از آن را به شما واگذار کنم

is the moment in which those men,

لحظه ایست که آن مردها،

some of them just huge when standing next to me,

که بعضی از آن ها خیلی تنومند بودند،

or the young boys - so young, but with an enormous pride,

یا پسران جوان- خیلی جوان اما با غروری عظیم،

held their papers and trembled like little kids and sweated,

کاغذهایشان را در دست می گرفتند و مثل بچه های کوچک می لرزیدند و عرق می کردند،

and read their poems with their voices completely broken.

و با صدایی لرزان شعرهایشان را می خواندند.

That moment made me think a lot

این لحظه من را به تفکر زیاد وادار کرد،

that for most of them, it was surely the very first time

زیرا برای خیلی از آن ها این اولین باری بود که

that someone applauded them for something they had done.

کسی آنها را برای کاری که انجام داده بودند تشویق می کرد.

In prison there are things that can't be done.

در زندان کارهایی هست که نمیشود انجام داد.

In prison, you can't dream. In prison, you can't cry.

در زندان نمیشود رویا پردازی کرد. در زندان نمیشود گریه کرد.

There are words that are virtually forbidden, like the word "time,"

کلماتی وجود دارد که تقریبا ممنوع است مثل کلمه "زمان"

the word "future," the word "wish".

کلمه "آینده" کلمه "آرزو"

But we dared to dream, and to dream a lot.

اما ما جرئت رویا پردازی را داشتیم.

We decided that they were going to write a book.

تصمیم گرفتیم که آنها کتابی بنویسند.

Not only did they write a book, but they also bound it themselves.

نه تنها کتاب را نوشتند بلکه خودشان آن را صحافی هم کردند.

That was at the end of 2010.

این کار را در پایان سال ۲۰۱۰ انجام دادند.

Then, we doubled the bet and wrote another book.

بعد کتاب دیگری نوشتیم.

And we bound that one, too.

و آن را هم صحافی کردیم.

That was a short time ago, at the end of last year.

مدت کوتاهی از آن زمان گذشته، پایان سال قبل.

What I see week after week,

آن چه هفته به هفته شاهد آن بودم،

is how they're turning into different people;

این بود که چگونه آن ها به انسان هایی دیگر تبدیل شدند.

how they're being transformed.

این که چگونه تغییر می کردند.

How words are empowering them with a dignity they had never known,

چگونه کلمات به آن ها قدرت و وقار بخشید،

that they couldn't even imagine.

که حتی نمی توانستند تصور کنند.

They had no idea such dignity could come from them.

هرگز فکر نمی کردند که این وقار از درون خودشان سرچشمه می گیرد.

At the workshop, in that beloved hell we share, we all give something.

در کارگاه، درآن جهنم دوست داشتنی، ما هرکدام هر چه داشتیم با دیگران تقسیم کردیم.

We open our hands and hearts and give what we have, what we can.

ما دستها و قلب هایمان را می گشاییم آن چه را می توانیم با دیگران تقسیم می کنیم.

All of us; all of us equally.

همه ی ما به طور یکسان.

And so you feel that at least in a small way

بنابراین احساس می کنی حداقل هرچقدر هم کم

you're repairing that huge social fracture

شما به تعمیر آن شکاف عظیم اجتماعی می پردازید

which makes it so that for many of them,

که برای خیلی از آن ها اتفاق میفتد،

prison is their only destination.

زندان تنها مقصد آن هاست پر می کنی.

I remember a verse by a tremendous poet, a great poet,

شعری را به یاد می آورم که سروده ی شاعری بزرگ است،

from our Unit 48 workshop, Nicolás Dorado:

از کارگاهمان در واحد ۴۸، نیکلاس دورادو:

"I will need an infinite thread to sew up this huge wound."

"برای ترمیم این زخم عمیق به نخی بیکران نیاز خواهم داشت."

Poetry does that; it sews up the wounds of exclusion.

شعر این ویژگی را دارد، زخم های محرومیت را التیام می بخشد.

It opens doors. Poetry works as a mirror.

درها را باز می کند. فن شاعری مانند آینه عمل می کند.

It creates a mirror, which is the poem.

آینه ای می سازد که همان شعر است.

They recognize themselves, they look at themselves in the poem

آن ها خودشان را می شناسند، در شعر به خودشان نگاه می کنند.

and write from who they are, and are from what they write.

برای نوشتن از کسی که هستند می نویسند،

In order to write,

و از کسی که می نویسند می شوند.

they need to appropriate the moment of writing

آن ها نیاز دارند لحظه ی نوشتن را اختصاصی کنند،

which is a moment of extraordinary freedom.

که این لحظه همان لحظه ی فوق العاده ی آزادی است.

They have to get into their heads, search for that bit of freedom

آن ها باید درون ذهن خودشان به دنبال کمی آزادی بگردند

that can never be taken away when they write

آزادی که که هیچ وقت موقع نوشتن از آن ها گرفته نشود

and that is also useful to realize that freedom is possible

و این که بفهمند آزادی امکان پذیر است

even inside a prison,

حتی درون زندان.

and that the only bars we have in our wonderful space

و این که بفهمند تنها میله هایی که ما در این فضای شگفت انگیز داریم

is the word "bars,"

کلمه ی" میله ها" است،

and that all of us in our hell burn with happiness

و این که همه ی ما با شادی در جهنم خودمان می سوزیم.

when we light the wick of the word.

وقتی که فتیله ی واژه را روشن می کنیم.

(Applause)

(تشویق حضار)

I told you a lot about the prison, a lot about what I experience

من راجع به زندان و آن چه که هر هفته تجربه می کنم خیلی برای شما صحبت کردم

every week, and how I enjoy it and transform myself with the inmates.

و این که چگونه از این تجربه لذت می برم و خودم را با زندانیان تطبیق می دهم.

But you don't know how much I'd like it

اما نمی دانید چقدر دلم می خواست

if you could feel, live, experience, even for a few seconds,

می توانستید حس کنید، زندگی کنید، تجربه کنید، حتی برای چند ثانیه،

what I enjoy every week and what makes me who I am.

آن چه را که من هر هفته از آن لذت می برم و من را به کسی که الان هستم تبدیل کرده.

(Applause)

(تشویق حضار)

Martín Bustamante: The heart chews tears of time;

مارتین بوستامانته: قلب، اشکهای زمان را می جود

blinded by that light,

در حالی که از شدت نور نابینا شده،

it hides the speed of existence

شتاب هستی را پنهان می کند،

where the images go rowing by.

جایی که تصاویر پارو زنان می روند.

It fights; it hangs on.

می جنگد، ثابت قدم است.

The heart cracks under sad gazes,

قلب زیر نگاه های خیره ی غمناک ترک می خورد،

rides on storms that spread fire,

روی طوفانی که اتش می افروزد می تازد،

lifts chests lowered by shame,

سرهایی که از شرم فرو افتاده اند را بالا می برد،

knows that it's not just reading and going on,

می داند که فقط خواندن و ادامه دادن نیست،

it also wishes to see the infinite blue.

و امیدوار است که آبی بی کران را ببیند.

The heart sits down to think about things,

قلب می نشیند تا راجع به همه چیز فکر کند،

fights to avoid being ordinary,

می جنگد تا از عادی بودن بپرهیزد،

tries to love without hurting,

تلاش می کند تا بدون آسیب رساندن دوست داشته باشد،

breathes the sun, giving courage to itself,

خورشید را نفس می کشد، به خود جرئت می بخشد،

surrenders, travels toward reason.

تسلیم می شود، به سوی خرد حرکت می کند.

The heart fights among the swamps,

قلب با مردابها می جنگد،

skirts the edge of the underworld,

از لبه ی عالم اموات می گذرد،

falls exhausted, but won't give in to what's easy,

خسته سقوط می کند، اما تسلیم آن چه آسان است نمیشود،

while irregular steps of intoxication

در حال که گام های ناموزون مستی

wake up,

بیدار می کنند،

wake the stillness.

سکون را بیدار می کنند.

I'm Martín Bustamante,

من مارتین بوستامانته هستم،

I'm a prisoner in Unit 48 of San Martín,

در واحد ۴۸ سن مارتین زندانی هستم

today is my day of temporary release.

امروز، روز آزادی موقت من است.

And for me, poetry and literature have changed my life.

و شاعری و ادبیات زندگی من را تغییر داد.

Thank you very much!

خیلی از شما متشکرم!

Cristina Domenech: Thank you!

کریستینا دومینیک: متشکرم.

(Applause)

(تشویق حضار)