Xiye Bastida: If you adults won't save the world, we will | TED

Translator: Natthapat Mardech Reviewer: Jimmy Tangjaitrong

ถึงคุณย่า

หนูรู้ดีว่าไม่ได้กลับบ้านมาสักพักแล้ว

คุณย่าอยู่บ้านที่อบอุ่นของเราในเม็กซิโก

ส่วนหนูอยู่ที่นี่ในอเมริกา

Dear Abuelita,

กำลังต่อสู้เพื่ออนาคตของเรา

I know I haven't been home for a while.

คุณย่าคงกำลังรดน้ำต้นกุหลาบ

You are in our lovely home in Mexico,

ดูแลเหล่าต้นพีช

and I'm here in the US,

แล้วก็คงกำลังให้อาหารเจ้าพวกเต่า

fighting for our future.

เป็นหนึ่งในหลาย ๆ สิ่ง ที่ทำให้หนูคิดถึงบ้าน

You're probably watering the roses,

ได้ใช้เวลาอยู่กับเหล่าดอกไม้

taking care of the peaches

ฟังคุณย่าเล่าเรื่องสมัยเด็ก

and making sure your turtles are well-fed.

That's one of the things I miss the most about home --

อย่างที่คุณย่าทราบ เรามาอยู่นิวยอร์กตั้งแต่ปี 2015

spending time with the flowers

แต่ชีวิตก็เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง ในช่วงปีที่ผ่านมา

while you tell me stories about your childhood.

แรกเริ่ม นิวยอร์กเป็นเรื่องของพิพิธภัณฑ์

As you know, we have been living in New York City since 2015.

สวนสาธารณะ

But life has completely changed over the past year.

โรงเรียนและเพื่อน ๆ

ตอนนี้กลับเป็นเครือข่ายโยงใย

At first, New York City was about museums

ที่เชื่อมตัวหนูกับผู้คนมากมาย

and parks

ที่รวมตัวกันเพื่อช่วยโลกใบนี้

and school and friends.

Now it serves as a web

คุณย่าทราบไหมคะว่ามันเริ่มต้นได้ยังไง

เริ่มจากคุณพ่อและความรู้ของพ่อ

that connects me with all the other people

who are organizing to save the planet.

ทุกสิ่งที่คุณย่าสอน พ่อเอาไปสอนคนทั้งโลกเลยค่ะ

You know how it started for me?

คำพูดของพ่อเกี่ยวกับความรับผิดชอบ ของเราในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง

It was Dad and his wisdom.

Everything you taught him, he went and taught the world.

ต่อการใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุล

ได้ถ่ายทอดมาถึงหนูด้วย

All of his words about the responsibility that we have as humans

หนูสังเกตว่าคนส่วนใหญ่ ตัดขาดตัวเองกับโลกใบนี้

และหนูจำได้ว่าครั้งหนึ่งย่าเคยบอกไว้ว่า

to live in balance with nature

were passed down to me.

จงทำให้ทุกสิ่งดีขึ้น กว่าตอนที่เราเจอมัน

I noticed the universal disconnect to our planet

หนูรู้ว่าตอนนั้นย่าพูดถึงจานที่ต้องล้าง

and remembered what you once told me:

แต่แน่นอน หนูคิดว่ามันสามารถ ประยุกต์ใช้กับโลกได้เช่นกัน

"Leave everything better than you found it."

ทีแรกหนูไม่รู้ว่าจะต้องทำยังไง

I know you were talking about the dishes,

โลกนี้ช่างกว้างใหญ่

และยังมีอีกหลายพฤติกรรมที่แย่

but of course, that applies to the planet as well.

หนูไม่รู้ว่าเด็กอายุ 15 จะเปลี่ยนแปลงอะไรได้ยังไง

I didn't know what to do at first.

แต่หนูคงต้องลอง

The world is so big,

and it has so many bad habits.

เพื่อที่จะทำให้ความคิดนี้ เกิดขึ้นได้จริง

I didn't know how a 15-year-old was supposed to change anything,

หนูเลยเข้าร่วมชมรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ในโรงเรียนของหนู

อย่างไรก็ตาม หนูสังเกตว่า เพื่อนในห้องมักพูดถึงแต่การรีไซเคิล

but I had to try.

To put this philosophy into practice,

และดูหนังเกี่ยวกับท้องทะเล

I joined the environmental club at my high school.

ซึ่งเป็นมุมมองของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

However, I noticed that my classmates were talking about recycling

ที่นำไปสู่วิธีการที่ไร้ประสิทธิภาพ สำหรับการเคลื่อนไหวเพื่อสภาพภูมิอากาศ

and watching movies about the ocean.

โดยการโทษผู้บริโภค ว่าทำให้เกิดวิกฤตสภาพภูมิอากาศ

It was a view of environmentalism

และค่อยพร่ำสอนว่าอุณหภูมิกำลังสูงขึ้น

that was so catered towards an ineffective way of climate activism,

เพราะเราลืมเอาถุงผ้ารักษ์โลกไปซื้อของ

one that blames the consumer for the climate crisis

ย่าสอนหนูว่าการดูแลแผ่นดินแม่

and preaches that temperatures are going up

ล้วนเกี่ยวกับทุก ๆ การตัดสินใจของพวกเรา

because we forgot to bring a reusable bag to the store.

หนูดีใจนะที่ได้เล่าให้คุณย่าฟัง

You taught me that taking care of Mother Earth

ว่าหนูได้เปลี่ยนทัศนคติของทุกคนในชมรมนั้น

is about every decision that we make as a collective.

แทนที่จะเอาแต่พูดเรื่องรีไซเคิล

เราเริ่มเขียนจดหมายไปหานักการเมืองของเรา

I am happy to tell you, Abuelita,

that I changed everybody's mind in that club.

ให้แบนซอฟท์พลาสติกโดยสิ้นเชิง

Instead of talking about recycling,

และแล้ว สิ่งที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น

we started to write letters to our politicians

เราเริ่มนัดหยุดเรียน

to ban soft plastic altogether.

หนูว่าคุณย่าน่าจะเคยเห็นข่าวผ่านตาบ้าง

And then, the unexpected happened:

มันอาจไม่ได้เจ๋งอะไรขนาดนั้นอีกแล้ว

we started striking from school.

แต่ในตอนนั้น มันเป็นเรื่องใหญ่มากนะคะคุณย่า

I know you've probably seen it on the news,

ลองจินตนาการถึงเด็ก ๆ ที่ไม่ยอมไปโรงเรียน เพราะต้องการให้ทุกคนช่วยโลกของเรา

and maybe it's not that special anymore.

(วิดีโอ) ฝูงชน: โลกใบใหม่เป็นไปได้! ไม่มีใครหยุดเราได้!

But at the time, it was a huge deal, Abuelita.

ในการประท้วงครั้งแรก เรื่องปัญหาภูมิอากาศ

Imagine kids not going to school, because we want people to save the world.

ซึ่งนำโดยเกรตา ธันเบิร์ก

หนูมีเพื่อนร่วมชั้นกว่า 600 คน ที่เดินไปพร้อมกัน

(Video) Crowd: Another world is possible! We are unstoppable!

Xiye Bastida: For the first global climate strike,

เกรตา ธันเบิร์กเป็นวัยรุ่นคนแรก ที่เริ่มการหยุดเรียนประท้วงปัญหาภูมิอากาศ

which was called on by Greta Thunberg,

I got 600 of my classmates to walk out with me.

ความกล้าหาญของเธอให้แรงบันดาลใจกับหนู

และหนูช็อกไปเลยเมื่อเจอความจริงที่ว่า

Greta Thunberg is a teenager who first started striking for climate.

เหล่าเด็ก ๆ สามารถเปลี่ยนมติมหาชน ที่มีต่อปัญหาต่าง ๆ ในสังคม

Her boldness inspired me,

การเคลื่อนไหวจึงปรากฏ

and I was shocked by the realization

(วิดีโอ) ฝูงชน: หยุดมันซะ!

และหนูได้กลายมาเป็นหนึ่งในแกนนำคนสำคัญ

that youth could turn public opinion on social issues.

ในนิวยอร์ก ในสหรัฐอเมริกา และในระดับโลก

(วิดีโอ) เราต้องการอะไร ฝูงชน: ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ

The movement exploded.

(Video) Crowd: Shut it down!

เราต้องการตอนไหน? ฝูงชน: ตอนนี้!

XB: And I became one of the main organizers

หนูเริ่มพูดเรื่องความเป็นธรรม ในการจัดการภูมิอากาศ และสิทธิ์โดยกำเนิด

for New York, the US and the world.

และการผนึกกำลังกันของคนต่างวัย

(Video) XB: What do we want? Crowd: Climate justice!

แต่นั่นก็เป็นแค่จุดเริ่มต้น

XB: When do we want it? Crowd: Now!

สัปดาห์ที่วุ่นวายที่สุดในชีวิตหนู

XB: I started speaking up about climate justice and Indigenous rights

คงจะเป็นในช่วงสัปดาห์ที่ 20 กันยายน 2019

and intergenerational cooperation.

That was only the beginning, though.

หนูและเพื่อนนำคนกว่าสามแสนคน ไปประท้วงกันในนิวยอร์ก

The busiest week of my life

will forever be the week of September 20, 2019.

หนูอยากให้ย่าอยู่ที่นั่นด้วยจัง

Me and my friends got 300,000 people to strike for climate in New York.

เราไปวอลล์สตรีทเพื่อร้องขอ การจัดการสภาพภูมิอากาศที่เป็นธรรม

(วิดีโอ) ฝูงชน: พอกันทีกับถ่านหิน น้ำมัน เก็บคาร์บอนอยู่แค่ในดินเถอะ!

ในเดือนนั้น หนูได้ร่วมการประชุมสุดยอด สภาพภูมิอากาศแห่งสหประชาชาติ

I wish you could have been there.

We walked through Wall Street, demanding climate justice.

หนูได้พูดในวงเสวนาเดียวกับอัล กอร์

(Video) Crowd: No more coal, no more oil, keep the carbon in the soil!

ได้เจอเจย์ อินสลี และนาโอมิ ไคลน์ และบิล แมคคิบเบน

XB: That same month, I went to the United Nations Climate Summit.

ร่วมไปถึงประธานขององค์การสหประชาชาติ

I spoke on a panel with Al Gore.

เป็นสัปดาห์ที่เจ๋งที่สุดในชีวิตของหนู

I met Jay Inslee and Naomi Klein and Bill McKibben

เพราะทุกคนที่หนูรู้จักได้มารวมตัวกัน

and the president of the United Nations.

ทั้งอาจารย์และเพื่อนร่วมชั้น

It was the most amazing week of my life,

แม้กระทั่งร้านโปรดของหนูบางร้าน ยังปิดร้านมาประท้วงด้วย

because everyone I knew came together --

all my teachers, all my classmates ...

ถ้าถามว่าทำไมหนูต้องทำเรื่องเหล่านั้น

And even some of my favorite stores closed down to strike for climate.

หนูคงตอบได้แค่

“จะไม่ให้หนูทำได้อย่างไร”

ทั้งหมดนี้ก็ผ่านมาหนึ่งปีแล้ว

If you had asked me why I did all of that,

บางครั้งหนูก็เหนื่อยนะ

my only answer would be,

"How could I not?"

แต่สิ่งหนึ่งที่ย่าสอนหนูไว้ นั่นก็คือความยืดหยุ่น

It's been one year since it all started for me,

หนูจำได้ว่าย่าต้องไป ที่กรุงเม็กซิโกทุกวัน ตลอด 30 ปี

and it gets a little tiring at times.

But if there is one thing that you taught me, it's resilience.

เพื่อจะหาเงินเลี้ยงครอบครัว

และหนูรู้ว่าคุณปู่ออกไปสู้เป็นเวลา 20 ปี

I remember that you went to Mexico City every day for 30 years

เพื่อที่จะปกป้องแผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์ จากเงื้อมมือของบริษัทยักษ์ใหญ่

to get money for the family.

ปีเดียวนี่มันเทียบกันไม่ได้เลย

And I know that Abuelito has been going out for 20 years

ถ้าเทียบกับที่ครอบครัวเรา ต้องดิ้นรนต่อสู้มา

to protect sacred land from big companies that want to take it.

และถ้าการดิ้นรนของเรา ทำให้โลกน่าอยู่ขึ้น

มันจะทำให้เรากลายเป็นคนที่ดีขึ้นด้วย

A year is nothing

compared to the struggles that our family has been through.

มันมีความลำบากอยู่บ้างค่ะ คุณย่า

And if our struggles make the world a better place,

เพราะในโลกใบนี้

ผู้คนมักคาดหวังให้เด็ก ๆ อย่างเรา ต้องรู้ทุกอย่าง

they will make us better people.

หรืออย่างน้อย ก็ต้องการแบบนั้น

There have been some hardships, Abuelita.

พวกเขาถามคำถาม และหนูก็ให้คำตอบ

Out there in the world,

ยังกะว่าหนูรู้ไปหมด ว่าโลกนี้มันเป็นยังไง

people expect us kids to know everything,

พวกเขาต้องการความหวัง และพวกเราก็มอบให้

or at least they want us to.

They ask questions and I give answers,

หนูได้จัดงาน ได้เขียน ได้พูดและอ่าน เกี่ยวกับปัญหาสภาพภูมิอากาศและนโยบายต่าง ๆ

as if I really knew how the world works.

They want hope, and we give it.

เกือบทุกวัน ในตลอดปีที่ผ่านมา

I have organized, written, spoken and read about climate and policy

และหนูเริ่มกังวล

ว่าหนูจะไม่สามารถทำมันได้ดีพอค่ะ คุณย่า

almost every day for the past year.

สำหรับหนู ที่อายุ 18 ปี และพยายามจะช่วยโลกใบนี้

And I'm just a little worried

คือการเป็นนักต่อสู้เพื่อภูมิอากาศ

that I won't be able to do enough, Abuelita.

เมื่อก่อน มันอาจหมายถึง การเรียนเพื่อเป็นหมอ

For me, being 18 years old and trying to save the world

เป็นนักการเมือง ไม่ก็นักวิจัย

แต่หนูรอไม่ได้แล้ว ที่จะโตเพื่อไปเป็นอะไรเหล่านั้น

means being a climate activist.

Before, maybe it meant studying to be a doctor

เพราะโลกใบนี้กำลังทรมาน

และเราไม่ได้เหลือเวลามากขนาดนั้นอีกต่อไป

or a politician or a researcher.

But I can't wait to grow up and become one of those things.

ในฐานะวัยรุ่นคนหนึ่ง การจะช่วยโลก หมายถึงการใช้ถ้อยคำได้เฉียบคม

The planet is suffering,

ทำความเข้าใจวิทยาศาสตร์ เบื้องหลังปัญหาสภาพภูมิอากาศ

and we don't have the luxury of time anymore.

นำมุมมองใหม่ ๆ มาทำให้ปัญหาดูโดดเด่น

Saving the world as a teenager means being good with words,

และไม่ต้องไปสนใจเรื่องอื่นเลย

understanding the science behind the climate crisis,

แต่บางครั้ง หนูก็อยากจะสนใจเรื่องอื่น ๆ เหมือนกัน

bringing a unique perspective into the issue to stand out

หนูอยากจะร้องเพลง เต้น และไปเล่นยิมนาสติก

and forgetting about almost everything else.

หนูรู้สึกจริง ๆ นะว่าถ้าพวกเราทุกคน หันมาดูแลโลก

But sometimes, I want to care about other things again.

ทั้งในทางปฏิบัติ

I want to be able to sing and dance and do gymnastics.

และในทางวัฒนธรรม

คงไม่มีใครต้องกลายเป็น นักเคลื่อนไหวอย่างเต็มตัว

I truly feel that if all of us took care of the Earth

เมื่อภาคธุรกิจหันมาใส่ใจเรื่องความยั่งยืน

as a practice,

เมื่อโครงข่ายไฟฟ้าทั้งหมด ให้มาใช้พลังงานหมุนเวียน

as a culture,

none of us would have to be full-time climate activists.

เมื่อหลักสูตรในโรงเรียนสอนเรา

When businesses turn sustainable,

ว่าการดูแลโลก เป็นหน้าที่ของเราในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง

when the power grid runs on renewable energy,

ถ้าแบบนั้นหนูคงได้กลับไปเล่นยิมนาสติกอีก

when the school curriculum teaches us

ใช่ไหมคะ คุณย่า

that taking care of the Earth is part of our humanity,

เราทำมันได้

งานทั้งหมดที่หนูกำลังพยายามทำ

คือการมอบความคิดที่ดีนั้นให้แก่ผู้อื่น

maybe I can do gymnastics once again.

Don't you think so, Abuelita?

แต่มันก็มีความยากอยู่

We can do this.

เพราะคนเรามีความโลภ

All I'm trying to do with my work

มีทิฐิ

is give that optimistic mindset to other people.

มีเรื่องเงินตรา

และยังมีความวัตถุนิยม

ทุกคนทำให้มันง่าย ในการที่หนูจะเข้าไปคุยกับพวกเขา

But it's been a little hard.

There is greed,

แต่ก็ทำให้ยากมาก ในการที่หนูจะไปสอนพวกเขา

there's pride,

there's money,

and there's materialism.

หนูแค่อยากให้พวกเขามีความมั่นใจ ในการทำให้ดีที่สุด

People make it so easy for me to talk to them,

หนูอยากให้พวกเขา ใช้หัวใจและความกล้า

but they make it so hard for me to teach them.

ในการที่จะรักโลกใบนี้

I want them to have the confidence to always do their best.

เหมือนที่ย่าสอนหนู

หนูเขียนจดหมายนี้มาเพื่อขอบคุณ

I want them to have the heart and the courage

ขอบคุณคุณย่าที่ทำให้หนูรักโลกใบนี้

to love the world,

ตั้งแต่ในวินาทีที่หนูได้เกิดมา

just like you taught me.

ขอบคุณที่หัวเราะให้กับทุกสิ่ง

I wrote this letter to thank you.

ขอบคุณที่สอนให้หนูรู้ว่า

Thank you for inviting me to love the world

ความหวังและการมองโลกในแง่ดี เป็นเครื่องมือที่ทรงอานุภาพมาก

since the moment I was born.

Thank you for laughing at everything.

ในการรับมือกับทุกปัญหา

Thank you for teaching me

หนูมาทำสิ่งนี้เพราะคุณย่าทำให้หนูเห็นว่า

that hope and optimism are the most powerful tools we have

ความยืดหยุ่น ความรัก และความรู้

นั้นเพียงพอที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลง

to tackle any problem.

หนูอยากจะกลับไปที่เม็กซิโกและไปหาย่า

I do this work because you showed me

หนูจะให้ย่าดูภาพที่หนูได้ไปทำสิ่งต่าง ๆ

that resilience, love and knowledge

are enough to make a difference.

ให้ย่าเห็นกฎหมายควบคุมสภาพภูมิอากาศ

I want to go back to Mexico and visit you.

ที่พวกเราทำให้มันผ่านออกมาในที่สุด

หนูอยากจะสูดดมกลิ่นดอกไม้

I want to show you the pictures of the things that I have done.

และต่อสู้เพื่อสิ่งแวดล้อมด้วยกันกับย่านะคะ

I want to show you the climate legislation

(ภาษาสเปน) รักมากนะคะ

หนูรักย่าค่ะ

that we've been able to pass.

ชิเย

I want to smell the flowers

[หนูรักย่าค่ะ ชิเย]

and fight for climate justice alongside you.

Te quiero mucho.

I love you.

Xiye.

[Te quiero mucho. Xiye.]