Xiye Bastida: If you adults won't save the world, we will | TED

Επιμέλεια: Chryssa Rapessi

Αγαπημένη μου Γιαγιάκα,

ξέρω ότι έχω καιρό να έρθω σπίτι.

Βρίσκεσαι στο γλυκό μας σπίτι στο Μεξικό,

κι εγώ είμαι εδώ, στις ΗΠΑ,

Dear Abuelita,

παλεύοντας για το μέλλον μας.

I know I haven't been home for a while.

Πιθανόν να ποτίζεις τα τριαντάφυλλα,

You are in our lovely home in Mexico,

να περιποιείσαι τα ροδάκινα

and I'm here in the US,

και να φροντίζεις να ταΐζεις καλά τις χελώνες.

fighting for our future.

Να κάτι απ′ αυτά που νοσταλγώ πιο πολύ απ′ το σπίτι --

You're probably watering the roses,

να περνάω χρόνο με τα λουλούδια,

taking care of the peaches

καθώς εσύ μου λες ιστορίες απ′ τα παιδικά σου χρόνια.

and making sure your turtles are well-fed.

That's one of the things I miss the most about home --

Όπως ξέρεις, μένουμε στη Νέα Υόρκη απ′ το 2015.

spending time with the flowers

Αλλά έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στη ζωή μου τον τελευταίο χρόνο.

while you tell me stories about your childhood.

Αρχικά, η Νέα Υόρκη ήταν όλο μουσεία

As you know, we have been living in New York City since 2015.

και πάρκα

But life has completely changed over the past year.

και σχολείο και φίλοι.

Πλέον, λειτουργεί ως δίκτυο

At first, New York City was about museums

που με συνδέει με όλους τους άλλους ανθρώπους

and parks

που οργανώνονται, για να σώσουν τον πλανήτη.

and school and friends.

Now it serves as a web

Ξέρεις πώς ξεκίνησε για μένα;

Από τον Μπαμπά και τη σοφία του.

that connects me with all the other people

who are organizing to save the planet.

Όλα όσα του δίδαξες, εκείνος τα δίδαξε στον κόσμο.

You know how it started for me?

Όλα τα λόγια του για την ευθύνη που έχουμε οι άνθρωποι

It was Dad and his wisdom.

Everything you taught him, he went and taught the world.

για να ζούμε σε ισορροπία με τη φύση,

πέρασαν σε μένα.

All of his words about the responsibility that we have as humans

Παρατήρησα την καθολική αποσύνδεση απ′ τον πλάνητη

και θυμήθηκα που κάποτε μου είπες:

to live in balance with nature

were passed down to me.

«Να τα αφήνεις όλα καλύτερα απ′ ό,τι τα βρίσκεις».

I noticed the universal disconnect to our planet

Ξέρω ότι μιλούσες για τα πιάτα,

and remembered what you once told me:

αλλά φυσικά, αυτό ισχύει και για τον πλανήτη.

"Leave everything better than you found it."

Δεν ήξερα τι να κάνω στην αρχή.

I know you were talking about the dishes,

Ο κόσμος είναι τόσο μεγάλος,

και έχει τόσες πολλές κακές συνήθειες.

but of course, that applies to the planet as well.

Δεν ήξερα πώς θ′ άλλαζα οτιδήποτε στα 15 μου,

I didn't know what to do at first.

αλλά έπρεπε να προσπαθήσω.

The world is so big,

and it has so many bad habits.

Για να κάνω πράξη αυτή τη φιλοσοφία,

I didn't know how a 15-year-old was supposed to change anything,

έγινα μέλος στην περιβαλλοντολογική ομάδα του λυκείου.

Όμως, παρατήρησα ότι οι συμμαθητές μου μιλούσαν για την ανακύκλωση

but I had to try.

To put this philosophy into practice,

και έβλεπαν ταινίες για τον ωκεανό.

I joined the environmental club at my high school.

Ήταν μια ματιά του περιβαλλοντισμού

However, I noticed that my classmates were talking about recycling

ανταποκρινόμενη σε έναν αναποτελεσματικό κλιματικό ακτιβισμό,

and watching movies about the ocean.

αυτόν που κατηγορεί τον καταναλωτή για την κλιματική κρίση

It was a view of environmentalism

και κάνει κήρυγμα ότι η θερμοκρασία ανεβαίνει,

that was so catered towards an ineffective way of climate activism,

γιατί δεν πήραμε στο μαγαζί την επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα.

one that blames the consumer for the climate crisis

Μου έμαθες ότι το να φροντίζεις τη Μητέρα Φύση

and preaches that temperatures are going up

σημαίνει να παίρνουμε κάθε απόφαση συλλογικά.

because we forgot to bring a reusable bag to the store.

Με χαρά σου λέω, Γιαγιάκα,

You taught me that taking care of Mother Earth

ότι άλλαξα τη γνώμη όλων στην ομάδα.

is about every decision that we make as a collective.

Αντί να συζητάμε περί ανακύκλωσης,

ξεκινήσαμε να γράφουμε γράμματα στους πολιτικούς μας

I am happy to tell you, Abuelita,

that I changed everybody's mind in that club.

να καταργήσουν εντελώς το μαλακό πλαστικό.

Instead of talking about recycling,

Και τότε, συνέβη το απροσδόκητο:

we started to write letters to our politicians

ξεκινήσαμε να απεργούμε απ' το σχολείο.

to ban soft plastic altogether.

Πιθανόν να το έχεις δει στις ειδήσεις

And then, the unexpected happened:

και μπορεί να μην είναι πια κάτι ιδιαίτερο.

we started striking from school.

Αλλά τότε ήταν πολύ σπουδαίο, Γιαγιάκα.

I know you've probably seen it on the news,

Φαντάσου παιδιά να μην πηγαίνουν σχολείο, επειδή θέλουν να σωθεί ο κόσμος.

and maybe it's not that special anymore.

(Βίντεο) Πλήθος: Είμαστε ανίκητοι!

But at the time, it was a huge deal, Abuelita.

Για την πρώτη παγκόσμια κλιματική απεργία,

Imagine kids not going to school, because we want people to save the world.

την οποία κάλεσε η Γκρέτα Τούνμπεργκ,

κατάφερα 600 συμμαθητές μου να βγουν μαζί μου.

(Video) Crowd: Another world is possible! We are unstoppable!

Xiye Bastida: For the first global climate strike,

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ είναι μια έφηβη που άρχισε πρώτη να απεργεί για το κλίμα.

which was called on by Greta Thunberg,

I got 600 of my classmates to walk out with me.

Εμπνεύστηκα απ' το θάρρος της

και σοκαρίστηκα όταν συνειδητοποίησα

Greta Thunberg is a teenager who first started striking for climate.

πως οι νέοι μπορούν να μεταβάλλουν την κοινή γνώμη σε κοινωνικά ζητήματα.

Her boldness inspired me,

Το κίνημα εκτοξεύτηκε.

and I was shocked by the realization

(Βίντεο) Πλήθος: Κλείστε το!

Κι εγώ έγινα απ' τους κύριους οργανωτές

that youth could turn public opinion on social issues.

για τη Ν. Υόρκη, τις ΗΠΑ και τον κόσμο.

(Βίντεο) Χ: Τι θέλουμε; Πλήθος: Κλιματική δικαιοσύνη!

The movement exploded.

(Video) Crowd: Shut it down!

Χ: Πότε το θέλουμε; Πλήθος: Τώρα!

XB: And I became one of the main organizers

Άρχισα να μιλώ για κλιματική δικαιοσύνη, εγχώρια δικαιώματα

for New York, the US and the world.

και διαγενεακή συνεργασία.

(Video) XB: What do we want? Crowd: Climate justice!

Ωστόσο, αυτό ήταν μόνο η αρχή.

XB: When do we want it? Crowd: Now!

Η πιο γεμάτη βδομάδα της ζωής μου

XB: I started speaking up about climate justice and Indigenous rights

θα είναι για πάντα της 20ης Σεπτεμβρίου του 2019.

and intergenerational cooperation.

That was only the beginning, though.

Με τους φίλους μου έκανα 300.000 ανθρώπους να απεργήσουν για το κλίμα στη Ν. Υόρκη.

The busiest week of my life

will forever be the week of September 20, 2019.

Μακάρι να ήσουν εκεί.

Me and my friends got 300,000 people to strike for climate in New York.

Περπατήσαμε τη Wall Street απαιτώντας κλιματική δικαιοσύνη.

Τον ίδιο μήνα, πήγα στη Σύνοδο Κλιματικής Δράσης του ΟΗΕ.

I wish you could have been there.

We walked through Wall Street, demanding climate justice.

Μίλησα σ' ένα πάνελ με τον Αλ Γκορ.

(Video) Crowd: No more coal, no more oil, keep the carbon in the soil!

Συναντήθηκα με τον Τζέι Ίνσλι, τη Ναόμι Κλάιν, τον Μπιλ ΜακΚίμπεν

XB: That same month, I went to the United Nations Climate Summit.

και τον πρόεδρο των Ηνωμένων Εθνών.

I spoke on a panel with Al Gore.

Ήταν η πιο φανταστική βδομάδα στη ζωή μου,

I met Jay Inslee and Naomi Klein and Bill McKibben

γιατί όλοι οι γνωστοί μου ενώθηκαν--

and the president of the United Nations.

όλοι οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές μου.

It was the most amazing week of my life,

Ακόμη και μερικά αγαπημένα μου μαγαζιά έκλεισαν απεργώντας για το κλίμα.

because everyone I knew came together --

all my teachers, all my classmates ...

Αν με ρωτούσες γιατί έκανα όλα αυτά,

And even some of my favorite stores closed down to strike for climate.

η μοναδική μου απάντηση θα ήταν,

«Πώς θα μπορούσα να μην τα κάνω;»

Όλα ξεκίνησαν για μένα ένα χρόνο πριν

If you had asked me why I did all of that,

και είναι στιγμές που κουράζομαι.

my only answer would be,

"How could I not?"

Αλλά αν μου έμαθες ένα πράγμα, αυτό είναι το σθένος.

It's been one year since it all started for me,

Θυμάμαι που πήγαινες στο Μεξικό καθημερινά επί 30 χρόνια,

and it gets a little tiring at times.

But if there is one thing that you taught me, it's resilience.

για να φέρεις χρήματα στο σπίτι.

Και ξέρω πως ο Παππούλης βγαίνει έξω εδώ και 20 χρόνια,

I remember that you went to Mexico City every day for 30 years

για να προστατέψει την ιερή γη από μεγάλες εταιρίες που τη διεκδικούν.

to get money for the family.

Ένας χρόνος δεν είναι τίποτα

And I know that Abuelito has been going out for 20 years

συγκριτικά με τους αγώνες που έχει δώσει η οικογένειά μας.

to protect sacred land from big companies that want to take it.

Και αν οι αγώνες μας κάνουν τον κόσμο καλύτερο,

θα κάνουν κι εμάς καλύτερους.

A year is nothing

compared to the struggles that our family has been through.

Υπάρχουν δυσκολίες, Γιαγιάκα.

And if our struggles make the world a better place,

Έξω στον κόσμο,

οι άνθρωποι περιμένουν από μας, τα παιδιά, να ξέρουμε τα πάντα,

they will make us better people.

ή, έστω, αυτό θέλουν.

There have been some hardships, Abuelita.

Κάνουν ερωτήσεις και εγώ απαντώ,

Out there in the world,

σα να γνωρίζω πραγματικά πώς δουλεύει ο κόσμος.

people expect us kids to know everything,

Θέλουν ελπίδα και εμείς τους τη δίνουμε.

or at least they want us to.

They ask questions and I give answers,

Οργανώνω, γράφω, μιλώ και διαβάζω για το κλίμα και τις πολιτικές

as if I really knew how the world works.

They want hope, and we give it.

σχεδόν κάθε μέρα τον τελευταίο χρόνο.

I have organized, written, spoken and read about climate and policy

Και απλά ανησυχώ λίγο

μήπως δε καταφέρω να κάνω αρκετά, Γιαγιάκα.

almost every day for the past year.

Για μένα, το να είσαι 18 χρονών και να προσπαθείς να σώσεις τον κόσμο

And I'm just a little worried

σημαίνει ότι είσαι κλιματικός ακτιβιστής.

that I won't be able to do enough, Abuelita.

Πριν ίσως σήμαινε ότι διαβάζεις, για να γίνεις γιατρός

For me, being 18 years old and trying to save the world

ή πολιτικός ή ερευνητής.

Αλλά ανυπομονώ να μεγαλώσω και γίνω κάτι απ′ αυτά.

means being a climate activist.

Before, maybe it meant studying to be a doctor

Ο πλανήτης υποφέρει

και δεν έχουμε την πολυτέλεια χρόνου πια.

or a politician or a researcher.

But I can't wait to grow up and become one of those things.

Το να σώζεις τον κόσμο ως έφηβος σημαίνει ότι είσαι καλός με τις λέξεις,

The planet is suffering,

ότι κατανοείς την επιστήμη πίσω απ′ την κλιματική κρίση,

and we don't have the luxury of time anymore.

ότι φέρνεις μια μοναδική οπτική, για να ξεχωρίσεις,

Saving the world as a teenager means being good with words,

και ότι ξεχνάς σχεδόν όλα τα υπόλοιπα.

understanding the science behind the climate crisis,

Μερικές φορές όμως, θέλω να νοιαστώ γι′ άλλα πράγματα ξανά.

bringing a unique perspective into the issue to stand out

Θέλω να μπορέσω να τραγουδήσω και να χορέψω και να γυμναστώ.

and forgetting about almost everything else.

Πιστεύω πραγματικά πως αν όλοι μας φροντίζαμε τη Γη

But sometimes, I want to care about other things again.

σαν πρακτική,

I want to be able to sing and dance and do gymnastics.

σαν κουλτούρα,

κανείς δε θα χρειαζόταν να είναι εξ ολοκλήρου κλιματικός ακτιβιστής.

I truly feel that if all of us took care of the Earth

Όταν οι επιχειρήσεις γίνουν βιώσιμες,

as a practice,

όταν το ηλεκτρικό δίκτυο λειτουργήσει με ανανεώσιμη ενέργεια,

as a culture,

none of us would have to be full-time climate activists.

όταν η σχολική ύλη μάς διδάξει

When businesses turn sustainable,

ότι η φροντίδα της Γης είναι μέρος της ανθρωπιάς μας,

when the power grid runs on renewable energy,

ίσως μπορέσω να κάνω γυμναστική και πάλι.

when the school curriculum teaches us

Συμφωνείς, Γιαγιάκα;

that taking care of the Earth is part of our humanity,

Μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Αυτό που προσπαθώ με τη δουλειά μου,

είναι να μεταδώσω θετική στάση στους άλλους.

maybe I can do gymnastics once again.

Don't you think so, Abuelita?

Αλλά είναι λίγο δύσκολο.

We can do this.

Υπάρχει απληστία,

All I'm trying to do with my work

υπερηφάνεια,

χρήμα

is give that optimistic mindset to other people.

και υλισμός.

Οι άνθρωποι μου το κάνουν πολύ εύκολο να τους μιλήσω,

But it's been a little hard.

There is greed,

αλλά πολύ δύσκολο να τους διδάξω.

there's pride,

there's money,

and there's materialism.

Θέλω να έχουν την αυτοπεποίθηση να κάνουν πάντα το καλύτερο.

People make it so easy for me to talk to them,

Θέλω να έχουν την καρδιά και το κουράγιο

but they make it so hard for me to teach them.

να αγαπήσουν τον κόσμο,

I want them to have the confidence to always do their best.

ακριβώς όπως μου έμαθες.

Γράφω αυτό το γράμμα, για να σ′ ευχαριστήσω.

I want them to have the heart and the courage

Ευχαριστώ για την πρόσκληση ν′ αγαπήσω τον κόσμο

to love the world,

απ' τη στιγμή που γεννήθηκα.

just like you taught me.

Ευχαριστώ που γελάς με τα πάντα.

I wrote this letter to thank you.

Ευχαριστώ που μου έμαθες

Thank you for inviting me to love the world

ότι η ελπίδα και η αισιοδοξία είναι τα πιο δυνατά εργαλεία που έχουμε,

since the moment I was born.

Thank you for laughing at everything.

για να χειριστούμε κάθε πρόβλημα.

Thank you for teaching me

Κάνω αυτή τη δουλειά, επειδή μου έδειξες

that hope and optimism are the most powerful tools we have

ότι το σθένος, η αγάπη και η γνώση

αρκούν, για να κάνεις τη διαφορά.

to tackle any problem.

Θέλω να επιστρέψω στο Μεξικό και να σε επισκεφτώ.

I do this work because you showed me

Θέλω να σου δείξω φωτογραφίες απ′ όσα έχω κάνει.

that resilience, love and knowledge

are enough to make a difference.

Να σου δείξω την κλιματική νομοθεσία

I want to go back to Mexico and visit you.

που καταφέραμε να περάσουμε.

Θέλω να μυρίσω τα λουλούδια

I want to show you the pictures of the things that I have done.

και να παλέψω για την κλιματική δικαιοσύνη πλάι σου.

I want to show you the climate legislation

(Ισπανικά) Σ′ αγαπώ πολύ.

Σ' αγαπώ.

that we've been able to pass.

Χίγε.

I want to smell the flowers

and fight for climate justice alongside you.

[Σ' αγαπώ πολύ. Χίγε.]

Te quiero mucho.

I love you.

Xiye.

[Te quiero mucho. Xiye.]