Mary Lou Jepsen: Could future devices read images from our brains?

Translator: Elvira Peço Reviewer: Helena Bedalli

I had brain surgery 18 years ago,

18 vjet më parë, pata një ndërhyrje kirurgjikale në tru,

and since that time, brain science has become

dhe që atëherë, shkenca e trurit është bërë

a personal passion of mine.

pasioni im personal.

I'm actually an engineer.

Në fakt unë jam inxhiniere.

And first let me say, I recently joined

Fillimisht më lejoni t'ju them se tani vonë iu bashkova

Google's Moonshot group,

grupit Google Moonshot,

where I had a division,

ku kisha grupin tim,

the display division in Google X,

grupin e shfaqjes, në Google X,

and the brain science work I'm speaking about today

dhe puna mbi shkencën e trurit për të cilën po flas sot,

is work I did before I joined Google

është punë e realizuar para se të anëtarësohesha në Google

and on the side outside of Google.

dhe jashtë kësaj organizate.

So that said, there's a stigma

Pra le të themi, se ka një stigma

when you have brain surgery.

pas operacionit në tru.

Are you still smart or not?

A je akoma po aq i zgjuar apo jo?

And if not, can you make yourself smart again?

Dhe nëse jo, a mund të bëheni sërish i tillë?

After my neurosurgery,

Pas ndërhyrjes kirurgjikale neurale,

part of my brain was missing,

unë humba një pjesë të organit të trurit,

and I had to deal with that.

dhe duhej të përballesha me këtë gjë.

It wasn't the grey matter, but it was the gooey part dead center

Nuk ishte pjesa kryesore e Sistemit Nervor Qëndror, por një pjesë në mes

that makes key hormones and neurotransmitters.

e cila ishte përgjegjëse për prodhimin e hormoneve kryesore dhe neurotransmetuesit.

Immediately after my surgery,

Menjëherë pas operacionit,

I had to decide what amounts of each of over

duhej të vendosja mbi dozat

a dozen powerful chemicals to take each day,

e nje dyzine ilacesh të fuqishëm që duhej të merrja çdo ditë,

because if I just took nothing,

sepse nëse nuk merrja asgjë,

I would die within hours.

mund të vdisja brenda pak orëve.

Every day now for 18 years -- every single day --

Çdo ditë për 18 vjet -- çdo ditë në veçanti--

I've had to try to decide the combinations

më është dashur të vendos kombinimet

and mixtures of chemicals,

e mundshme dhe përzierjet e medikamenteve,

and try to get them, to stay alive.

dhe mundohesha t'i merrja, që të jetoja.

There have been several close calls.

Kombinimet ishin të shumta dhe të përafërta.

But luckily, I'm an experimentalist at heart,

Por fatmirësisht, unë jam natyrë eksperimentuese,

so I decided I would experiment

kështu që vendosa të eksperimentoj

to try to find more optimal dosages

në mënyrë që të gjeja dozat më optimale

because there really isn't a clear road map

sepse në të vërtetë nuk ka një rrugë të përcaktuar

on this that's detailed.

dhe të detajuar mbi këtë gjë.

I began to try different mixtures,

Fillova të provoj përzierje të ndryshme,

and I was blown away by how

dhe u surprizova nga fakti se si

tiny changes in dosages

ndryshime shumë të vogla doze

dramatically changed my sense of self,

ndryshonin gjendjen time në mënyrë drastike,

my sense of who I was, my thinking,

ndjesitë e mia, të qënies sime, mendimeve të mia,

my behavior towards people.

si dhe sjelljen time kundrejt njerëzve.

One particularly dramatic case:

Një rast veçanërisht dramatik ishte ky:

for a couple months I actually tried dosages

Për disa muaj me rradhë provova doza

and chemicals typical of a man in his early 20s,

dhe kimikate tipike për një person në moshën 20 vjeçare,

and I was blown away by how my thoughts changed.

dhe u çudita se si mendimet e mia ndryshuan.

(Laughter)

(Të qeshura)

I was angry all the time,

Gjatë gjithë kohës isha e inatosur,

I thought about sex constantly,

mendoja vazhdimisht rreth seksit,

and I thought I was the smartest person

dhe besoja se isha personi më i zgjuar

in the entire world, and

në gjithë botën, dhe

—(Laughter)—

(Të qeshura)

of course over the years I'd met guys kind of like that,

sigurisht që gjatë viteve do kisha takuar djem të tillë,

or maybe kind of toned-down versions of that.

ose ndoshta ca versione me te zbutura te kesaj.

I was kind of extreme.

Unë isha ekstrem.

But to me, the surprise was,

Por, surpriza për mua ishte se,

I wasn't trying to be arrogant.

nuk përpiqesha të isha arrogante.

I was actually trying,

Në fakt, unë përpiqesha,

with a little bit of insecurity,

e shoqëruar nga një dozë pasigurie,

to actually fix a problem in front of me,

të ndreqja një problem që më paraqitej,

and it just didn't come out that way.

por në atë mënyrë nuk mundesha.

So I couldn't handle it.

Nuk mund të përballesha me të.

I changed my dosages.

Ndryshova dozat e mia.

But that experience, I think, gave me

Por ajo eksperiencë, besoj se më mësoi

a new appreciation for men

një vlerësim të ri për meshkujt

and what they might walk through,

dhe çfarë mund të hasin ata,

and I've gotten along with men

dhe kam shkuar më mirë me meshkujt

a lot better since then.

që nga ajo kohë.

What I was trying to do

Ajo që po përpiqesha të bëja

with tuning these hormones

me rregullimin e këtyre hormoneve,

and neurotransmitters and so forth

neurotransmetuesve dhe gjithçkaje tjetër

was to try to get my intelligence back

ishte që të rikuperoja inteligjencën time,

after my illness and surgery,

pas sëmundjes dhe operimit,

my creative thought, my idea flow.

të rikuperoja idetë e mia, mendimet krijuese.

And I think mostly in images,

Une mendoj kryesisht me imazhe,

and so for me that became a key metric --

dhe kështu kjo u bë për mua synimi kryesor--

how to get these mental images

si të rikuperoja imazhet mendore

that I use as a way of rapid prototyping,

të cilët i përdor si shembuj të shpejtë

if you will, my ideas,

po qe se mund t'i quaj, idetë e mia,

trying on different new ideas for size,

duke u përpjekur mbi ide të reja për masën,

playing out scenarios.

dhe duke thurur skenare të ndryshme.

This kind of thinking isn't new.

Ky lloj mendimi nuk është i ri.

Philiosophers like Hume and Descartes and Hobbes

Filozofë si Hume, Descartes dhe Hobbes

saw things similarly.

janë përballur me gjëra të njëjta.

They thought that mental images and ideas

Ata besonin se imazhet mendore dhe idetë

were actually the same thing.

ishin aktualisht e njëjta gjë.

There are those today that dispute that,

Në ditët e sotme ka nga ata që e kundërshtojnë,

and lots of debates about how the mind works,

dhe ka shumë debate mbi funksionimin e trurit,

but for me it's simple:

por për mua është e thjeshtë:

Mental images, for most of us,

Imazhet mendore, për një pjesë të mirë nga ne,

are central in inventive and creative thinking.

janë kryesore në mendimin shpikës dhe krijues.

So after several years,

Kështu, pas disa vitesh,

I tuned myself up and I have lots of great,

u rregullova disi dhe kisha shumë,

really vivid mental images with a lot of sophistication

me të vërtetë shumë imazhe mendore të gjalla e të sofistikuara

and the analytical backbone behind them.

dhe që kishin karakter analitik.

And so now I'm working on,

Dhe kështu, tani jam duke punuar mbi

how can I get these mental images in my mind

faktin se si mund ti përftoj këto imazhe mendore në mendjen time

out to my computer screen faster?

duke i nxjerrë nga ekrani i kompjuterit tim?

Can you imagine, if you will,

A mund të imagjinoni, nëse mundeni,

a movie director being able to use

një drejtore filmi që është e aftë të përdore

her imagination alone to direct the world in front of her?

vetëm imagjinatën e saj për të drejtuar gjithë botën para saj?

Or a musician to get the music out of his head?

Apo një muzikant që ta nxjerre muzikën nga mendja e tij?

There are incredible possibilities with this

Ka mundësi të pabesueshme me këtë

as a way for creative people

si një mënyrë për njerëzit krijues

to share at light speed.

që t'i shpërndajnë idetë me shpejtësinë e dritës.

And the truth is, the remaining bottleneck

Dhe e vërteta ështe, se pjesa që ngelet

in being able to do this

që është e aftë ta bëje këtë

is just upping the resolution of brain scan systems.

thjesht po perceptojnë si zgjidhje sistemin e skanimit të trurit.

So let me show you why I think we're pretty close to getting there

Pra, më lejoni t'ju tregoj pse mendoj se jemi shumë afër kësaj

by sharing with you two recent experiments

duke ndarë me ju dy eksperimente të vonshme,

from two top neuroscience groups.

nga dy grupe në majën e neuro-shkencës.

Both used fMRI technology --

Të dyja grupet përdorën teknologjinë fMRI--

functional magnetic resonance imaging technology --

tekonologjia e imazheve të rezonacës funksionale magnetike--

to image the brain,

për të përshkruar trurin,

and here is a brain scan set from Giorgio Ganis

dhe këtu është një skanim i trurit nga Giorgio Ganis

and his colleagues at Harvard.

dhe kolegët e tij në Harvard.

And the left-hand column shows a brain scan

Kolona e majtë tregon një skanim të trurit

of a person looking at an image.

të një personi ndërkohë që sheh një imazh.

The middle column shows the brainscan

Kjo kolona në mes tregon një skanim të trurit

of that same individual

të të njëjtit person

imagining, seeing that same image.

duke imagjinuar, dhe duke parë të njëjtin imazh.

And the right column was created

Dhe kolona e djathtë u krijua

by subtracting the middle column from the left column,

duke hequr kolonën e mesit nga kolona e majtë,

showing the difference to be nearly zero.

duke treguar se diferenca është pothuajse zero.

This was repeated on lots of different individuals

Ky eksperiment u përsërit në individë të ndryshëm,

with lots of different images,

me shumë imazhe të ndryshme,

always with a similar result.

gjithmonë me të njëjtin rezultat.

The difference between seeing an image

Ndryshimi mes të parit të një imazhi

and imagining seeing that same image

dhe të imagjinosh duke e parë të njëjtin imazh

is next to nothing.

është pothuajse zero.

Next let me share with you one other experiment,

Në vazhdim, më lejoni të ndaj me ju një eksperiment tjetër,

this from Jack Gallant's lab at Cal Berkeley.

nga laboratori i Jack Gallant në Cal Berkeley.

They've been able to decode brainwaves

Ata ishin të aftë te dekodonin valët e trurit

into recognizable visual fields.

në fusha pamore të dallueshme.

So let me set this up for you.

Pra më lejoni t'ju shpjegoj.

In this experiment, individuals were shown

Në këtë eksperiment, individëve iu treguan

hundreds of hours of YouTube videos

qindra orë video të YouTube

while scans were made of their brains

ndërkohë që skanohej truri i tyre

to create a large library of their brain reacting

për të krijuar një librari të reagimit të trurit të tyre

to video sequences.

kundrejt sequencave filmike.

Then a new movie was shown with new images,

Pastaj, iu dha një film me imazhe të reja,

new people, new animals in it,

njerëz të rinj, kafshë të reja në të,

and a new scan set was recorded.

dhe u regjistrua përsëri një skanim i ri.

The computer, using brain scan data alone,

Ky kompjuter, që përdor vetëm të dhënat e skanimit,

decoded that new brain scan

dekodoi skanimin e ri të trurit

to show what it thought the individual was actually seeing.

që tregon se çfarë mendonte se po shihte aktualisht individi.

On the right-hand side, you see the computer's guess,

Në anën e djathtë, ju shikoni supozimet e kompjuterit,

and on the left-hand side, the presented clip.

dhe në të majtën, klipin e paraqitur.

This is the jaw-dropper.

Kjo është surprizuese.

We are so close to being able to do this.

Jemi kaq afër që ta realizojmë këtë.

We just need to up the resolution.

Thjesht na duhet ta përshpejtojmë analizën.

And now remember that when you see an image

Dhe mos harroni se kur shikoni një imazh

versus when you imagine that same image,

përkundrejt imagjinimit të të njëjtit imazh,

it creates the same brain scan.

ai krijon të njëjtën skanim të trurit.

So this was done with the highest-resolution

Kështu, kjo u realizua me rezolucionin më të lartë

brain scan systems available today,

të sistemit të skanimit të trurit që është i disponueshëm sot për sot,

and their resolution has increased really

dhe analizimi i tyre është rritur me të vërtetë

about a thousandfold in the last several years.

rreth 1000 herë më shumë në vitet e fundit.

Next we need to increase the resolution

Pastaj, na duhet të rrisim analizën

another thousandfold

edhe 1000 herë më shumë

to get a deeper glimpse.

në mënyrë që të marrim një pamje më të thellë.

How do we do that?

Si ndodh kjo?

There's a lot of techniques in this approach.

Ka shumë teknika të përfshira në këtë përpjekje.

One way is to crack open your skull and put in electrodes.

Një mënyrë është të hapësh kafkën dhe të vendosësh elektroda në të.

I'm not for that.

Nuk jam për këtë.

There's a lot of new imaging techniques

Ka shumë teknika të reja imagjinative

being proposed, some even by me,

të cilat janë propozuar, disa madje prej meje,

but given the recent success of MRI,

por për suksesin e tanishëm të MRI-së,

first we need to ask the question,

së pari duhet të pyesim,

is it the end of the road with this technology?

a është ky fundi i rrugëtimit me këtë teknologji?

Conventional wisdom says the only way

Njohuritë e zakonshme thonë se e vetmja mënyrë

to get higher resolution is with bigger magnets,

për të pasur rezolucion më të lartë është duke përdorur magnete më të mëdhenj,

but at this point bigger magnets

por në këtë pikë magnetët e mëdhenj

only offer incremental resolution improvements,

ofrojnë vetëm rritje dhe përmirësime të rezolucionit,

not the thousandfold we need.

jo shumëfishimin me 1000 herë që ne duam.

I'm putting forward an idea:

Po hedh një ide:

instead of bigger magnets,

në vend të magnetëve më të mëdhenj,

let's make better magnets.

le të vendosim magnetë më cilësorë.

There's some new technology breakthroughs

Ekziston një teknologji e re e avancuar

in nanoscience

në nanoshkencë

when applied to magnetic structures

kur aplikohet në strukturat magnetike

that have created a whole new class of magnets,

që kanë krijuar një grup krejt te ri magnetësh,

and with these magnets, we can lay down

dhe me këta magnetë, ne mund të përcaktojmë

very fine detailed magnetic field patterns

modele fushash magnetike të detajuara hollësisht

throughout the brain,

përgjatë trurit,

and using those, we can actually create

dhe duke përdorur këto, ne aktualisht mund të krijojmë

holographic-like interference structures

struktura interferuese holografike

to get precision control over many patterns,

për të pasur kontroll të saktë mbi shumë modele,

as is shown here by shifting things.

sikundër mund ta shihni edhe këtu, duke spostuar gjërat.

We can create much more complicated structures

Ne mund të krijojmë struktura më të komplikuara

with slightly different arrangements,

me plane paksa të ndryshëm,

kind of like making Spirograph.

sikur po bëjmë një Spirografi.

So why does that matter?

Pse është e rëndësishme kjo gjë?

A lot of effort in MRI over the years

Shumë përpjekje në fushën e MRI-së ndër vite

has gone into making really big,

është hedhur për të bërë këto

really huge magnets, right?

magnete jashtëzakonisht të mëdhenj, apo jo?

But yet most of the recent advances

Por gjithsesi, zhvillimet më të fundit

in resolution have actually come from

në rezolucion vijnë aktualisht nga

ingeniously clever encoding and decoding solutions

kodimi dhe dekodimi i zgjuar i zgjidhjeve

in the F.M. radio frequency transmitters and receivers

në frekuencat marrëse dhe transmetuese të valëve radiofonike F.M

in the MRI systems.

në sistemin e MRI-së.

Let's also, instead of a uniform magnetic field,

Le të vendosim, në vend të fushave të njëjta magnetike

put down structured magnetic patterns

modele të mirëorganizuara magnetike

in addition to the F.M. radio frequencies.

që i bashkangjiten frekuencave F.M radiofonike.

So by combining the magnetics patterns

Kështu, duke kombinuar modelet magnetike

with the patterns in the F.M. radio frequencies

me modelet e frekuencave radiofonike

processing which can massively increase

përftojmë një rritje masive

the information that we can extract

të informacionit që mund të marrim

in a single scan.

nga një skanim i vetëm.

And on top of that, we can then layer

Mbi gjithë këtë, mund të vendosim

our ever-growing knowledge of brain structure and memory

njohurinë tonë në rritje mbi strukturat e trurit dhe kujtesën

to create a thousandfold increase that we need.

të krijojmë atë rritje me 1000 herë për të cilën kemi nevojë.

And using fMRI, we should be able to measure

Duke përdorur fMRI-në, ne do të jemi në gjendje të masim

not just oxygenated blood flow,

jo vetëm nivelin e oksigjenit në gjak,

but the hormones and neurotransmitters I've talked about

por edhe hormonet dhe neurotransmetuesit për të cilët folëm

and maybe even the direct neural activity,

dhe ndoshta edhe aktivitetin nervor,

which is the dream.

që quhet ëndërr.

We're going to be able to dump our ideas

Do të jemi në gjendje të hedhim idetë tona

directly to digital media.

drejt e në mediat dixhitale.

Could you imagine if we could leapfrog language

A mund të imagjinoni sikur të shmangim gjuhën

and communicate directly with human thought?

dhe të komunikojmë drejtpërsëdrejti me mendjen njerëzore?

What would we be capable of then?

Për çfarë tjetër do të ishim të aftë atëherë?

And how will we learn to deal

Dhe si do të mësojmë të përballemi

with the truths of unfiltered human thought?

me të vërtetat e pafiltruara të mendimeve njerëzore?

You think the Internet was big.

Ju mendoni se Interneti ishte i madh.

These are huge questions.

Këto janë pyetje shume të mëdha.

It might be irresistible as a tool

Mund të jetë i parezistueshëm si mjet

to amplify our thinking and communication skills.

për të shumëfishuar mendimin dhe aftësitë tona komunikuese.

And indeed, this very same tool

Në të vërtetë, ky mjet

may prove to lead to the cure

mund të rezultojë kura

for Alzheimer's and similar diseases.

për sëmundjen Alzheimer dhe të tjera të ngjashme me të.

We have little option but to open this door.

Ne nuk ka ngelet veçse të hapim këtë derë.

Regardless, pick a year --

Pavarësisht nëse, zgjidh një vit --

will it happen in five years or 15 years?

do të ndodhi në pesë apo 15 vjetët që vijnë?

It's hard to imagine it taking much longer.

Është e vështirë ta imagjinosh se do të marre më shumë kohë.

We need to learn how to take this step together.

Ne duhet të mësojmë si të ndërmarrim këtë hap së bashku.

Thank you.

Falemnderit.

(Applause)

(Duartrokitje)