The gospel of doubt | Casey Gerald

142,479 views ・ 2016-04-04

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Anisa Fezga Reviewer: Helena Bedalli
00:12
There we were,
0
12823
1286
Ishim mbledhur,
00:15
souls and bodies packed into a Texas church
1
15354
3384
në një kishë në Texas
00:19
on the last night of our lives.
2
19428
2221
në natën e fundit të jetës sonë.
00:22
Packed into a room just like this,
3
22856
1843
Ishte një dhomë si kjo,
00:25
but with creaky wooden pews draped in worn-down red fabric,
4
25542
4752
me stola druri të veshura me pëlhurë të kuqe
00:31
with an organ to my left and a choir at my back
5
31287
2671
një organo në të majtën time dhe kori mbrapa meje
00:33
and a baptism pool built into the wall behind them.
6
33982
2880
pas tyre, gjendej vaska e pagëzimit e ndërtuar në mur.
00:37
A room like this, nonetheless.
7
37502
2769
Si kjo ku ndodhemi tani, asgjë më tepër.
00:41
With the same great feelings of suspense,
8
41356
2704
Me të njëjtën kureshtje,
00:45
the same deep hopes for salvation,
9
45080
2488
të njëjtat shpresa për shpëtim,
00:48
the same sweat in the palms
10
48743
1636
me pëllëmbat e djersitura
00:50
and the same people in the back not paying attention.
11
50403
3491
dhe të njëjtat persona në fund që se kanë vëmëndjen.
00:53
(Laughter)
12
53918
1927
(Të qeshura)
00:56
This was December 31, 1999,
13
56770
3646
Ishte 31 Dhjetori i vitit 1999,
01:01
the night of the Second Coming of Christ,
14
61033
2503
nata e ardhjes së dytë të Krishtit,
01:04
and the end of the world as I knew it.
15
64222
2470
dhe siç e dija unë, fundi i botës.
01:08
I had turned 12 that year
16
68022
1626
Atë vit kisha mbushur 12 vjeç
01:09
and had reached the age of accountability.
17
69672
2319
mosha e përgjegjshmërisë.
01:12
And once I stopped complaining
18
72742
1800
Dhe kur mbarova të qahesha
01:14
about how unfair it was that Jesus would return
19
74566
2451
për faktin që ishte e padrejtë që Krishti do kthehej
01:17
as soon as I had to be accountable for all that I had done,
20
77041
3489
pikërisht vitin që unë merrja përgjegjësi për gjithçka kisha bërë,
01:20
I figured I had better get my house in order very quickly.
21
80554
2963
kuptova që do ishte më mirë të rregulloja gjërat sa më shpejt.
01:24
So I went to church as often as I could.
22
84448
1943
Pra, shkoja në kishë sa më shpesh.
01:26
I listened for silence as anxiously as one might listen for noise,
23
86415
4832
Kërkoja heshtjën me mankth si ata që kërkojnë zhurmën,
01:31
trying to be sure that the Lord hadn't pulled a fast one on me
24
91271
3090
për të qënë i sigurt që Zoti nuk ishte i zemëruar me mua
01:34
and decided to come back early.
25
94385
1575
dhe nuk do vinte më herët.
01:36
And just in case he did,
26
96813
1491
Dhe nëse do rikthehej përpara,
01:38
I built a backup plan,
27
98988
1626
përgatita një plan shpëtimi,
01:41
by reading the "Left Behind" books that were all the rage at the time.
28
101277
3881
konsultova librat ''Left Behind'', karikatura të viteve të kaluara.
01:45
And I found in their pages
29
105651
1464
Në faqet e librave tregohej që
01:47
that if I was not taken in the rapture at midnight,
30
107139
2741
nëse Zoti nuk do më merrte në mesnatë
01:49
I had another shot.
31
109904
1254
do kisha një shanc të dytë
01:51
All I had to do was avoid taking the mark of the beast,
32
111958
3047
Por duhej ti shmangesha djallit
01:55
fight off demons, plagues and the Antichrist himself.
33
115808
3112
të luftoja kundër djajve, murtajave dhe kundër Anti-Krishtit.
01:58
It would be hard --
34
118944
1187
Një mision i vështirë!
02:00
(Laughter)
35
120155
3169
(Të qeshura)
02:03
but I knew I could do it.
36
123348
1558
por, e dija që mund tja dilja.
02:04
(Laughter)
37
124930
1503
(Të qeshura)
02:06
But planning time was over now.
38
126457
1788
Koha kishte mbaruar tashmë.
02:08
It was 11:50pm.
39
128269
1816
Ishte ora 23:50
02:10
We had 10 minutes left,
40
130109
1162
Mungonte pak nga mesnata
02:11
and my pastor called us out of the pews and down to the altar
41
131295
2994
prifti na kërkoi të afroheshim përpara, tek altari
02:14
because he wanted to be praying when midnight struck.
42
134313
4136
sepse donte që mesnata të na gjente duke u lutur.
02:19
So every faction of the congregation
43
139808
2010
Pra, secili prej nesh
02:21
took its place.
44
141842
1303
morri vënd.
02:23
The choir stayed in the choir stand,
45
143169
1746
Kori ndejti në vënd
02:24
the deacons and their wives --
46
144939
1473
Dhjakët dhe gratë e tyre
02:26
or the Baptist Bourgeoisie as I like to call them --
47
146436
2503
Borgjezia pagëzuese - i quaj unë
02:28
(Laughter)
48
148963
1286
(Të qeshura)
02:30
took first position in front of the altar.
49
150273
2207
morrën vëndet para altarit.
02:32
You see, in America,
50
152504
1685
Duhet të dini që në Amerikë edhe
02:34
even the Second Coming of Christ has a VIP section.
51
154824
3061
fundi i botës ka seksion VIP-ash
02:37
(Laughter)
52
157909
2330
(Të qeshura)
02:40
(Applause)
53
160263
2000
(Duartrokitje)
02:45
And right behind the Baptist Bourgeoisie
54
165187
2389
Dhe pak mbrapa kësaj borgjezie
02:47
were the elderly --
55
167600
1929
vinin të moshuarit, burra e gra
02:49
these men and women whose young backs had been bent under hot suns
56
169553
4888
me kurrizin e djegur në rini nga djelli
02:54
in the cotton fields of East Texas,
57
174465
1981
në fushat e pambukut të Texas-it Lindor;
02:57
and whose skin seemed to be burnt a creaseless noble brown,
58
177137
3716
lëkura e tyre fisnike, pa rrudha e errët
03:00
just like the clay of East Texas,
59
180877
1674
si argjila e Texas-it lindor;
03:03
and whose hopes and dreams for what life might become
60
183119
2485
shpresat dhe ëndërrat e tyre
03:05
outside of East Texas
61
185628
1151
mbi jetën e mundur jashtë Texas-it lindor
03:06
had sometimes been bent and broken
62
186803
1643
shpesh herë janë thyer
03:08
even further than their backs.
63
188470
1499
akoma më shumë se kurrizi tyre.
03:09
Yes, these men and women were the stars of the show for me.
64
189993
3880
Ata ishin yjet e mbrëmjes për mua.
03:14
They had waited their whole lives for this moment,
65
194742
2338
Ata kishin pritur ktë moment për tërë jetën,
03:17
just as their medieval predecessors had longed for the end of the world,
66
197104
3975
si paraardhësit e tyre mesjetarë pritën ktë ditë,
03:21
and just as my grandmother waited for the Oprah Winfrey Show
67
201900
2997
si gjyshja ime priste show-in e Oprah Winfrey
03:24
to come on Channel 8 every day at 4 o'clock.
68
204921
2245
çdo ditë në orë 4, në Kanalin 8
03:28
And as she made her way to the altar,
69
208242
1949
Edhe ajo ju afrua altarit,
03:30
I snuck right in behind her,
70
210215
2095
u ngjita prapa saj,
03:32
because I knew for sure
71
212334
1974
sepse isha i sigurt
03:34
that my grandmother was going to heaven.
72
214332
2076
që ajo do shkonte në parajsë.
03:37
And I thought that if I held on to her hand during this prayer,
73
217126
4305
Mendoja që nëse i mbaja dorën gjatë lutjes,
03:42
I might go right on with her.
74
222282
1873
mund të shkoja në parajsë dhe unë.
03:44
So I held on
75
224976
1325
Pra, u vura në pritje,
03:46
and I closed my eyes
76
226802
1666
mbylla sytë,
03:49
to listen,
77
229070
1150
dhe dëgjoja..
03:50
to wait.
78
230678
1150
prisja...
03:52
And the prayers got louder.
79
232314
1524
Lutjet u ngrinë më fortë
03:54
And the shouts of response to the call of the prayer
80
234428
2441
Britmat kur prifti thërriste
03:56
went up higher even still.
81
236893
1403
bëheshin më të forta.
03:58
And the organ rolled on in to add the dirge.
82
238725
2401
Edhe organi ju bashkua lutjes fuqishëm
04:01
And the heat came on to add to the sweat.
83
241150
2193
Nxehtësia shtoi djerësitjen
04:03
And my hand gripped firmer,
84
243660
1316
shtrëngova më shumë dorën,
04:05
so I wouldn't be the one left in the field.
85
245000
2013
kështu nuk do ngelja vetëm në tokë.
04:07
My eyes clenched tighter
86
247037
1199
Mbylla më fort sytë
04:08
so I wouldn't see the wheat being separated from the chaff.
87
248260
2972
që mos të shikoja shapin të ndahej nga sheqeri
04:11
And then a voice rang out above us:
88
251256
2369
Më pas dëgjuam një zë:
04:14
"Amen."
89
254269
1174
''Amin''
04:17
It was over.
90
257474
1154
Mbaroi.
04:20
I looked at the clock.
91
260044
1302
Pashë orën.
04:22
It was after midnight.
92
262643
1293
Ishte tej mesnatës.
04:25
I looked at the elder believers
93
265081
1937
Pashë besimtarët e moshuar,
04:27
whose savior had not come,
94
267697
1868
shpëtimtari i tyre nuk erdhi,
04:30
who were too proud to show any signs of disappointment,
95
270205
2817
tepër krenar për të treguar zhgënjim
04:33
who had believed too much and for too long
96
273046
2393
kishin besuar tepër e për shumë kohë
04:35
to start doubting now.
97
275972
1613
për të dyshuar mbi zotin tani.
04:39
But I was upset on their behalf.
98
279029
2813
Por unë isha i zhgënjyer për to.
04:42
They had been duped,
99
282650
1689
Ata qenë të përqeshur,
04:44
hoodwinked, bamboozled,
100
284363
1509
të mashtruar, të tradhtuar,
04:45
and I had gone right along with them.
101
285896
2025
po kështu dhe unë.
04:48
I had prayed their prayers,
102
288659
1371
Kisha ndjekur lutjet e tyre,
04:50
I had yielded not to temptation as best I could.
103
290054
2946
kisha shmangur fort joshjen
04:53
I had dipped my head not once, but twice
104
293024
2420
e kisha futur kokën jo veç një, po dy herë
04:56
in that snot-inducing baptism pool.
105
296074
2365
në vaskën e ujit të shenjtë.
04:58
I had believed.
106
298463
1263
Isha besimtar.
05:01
Now what?
107
301355
1176
Po tani?
05:03
I got home just in time to turn on the television
108
303706
3115
Vajta në shtëpi në kohë për të parë në Tv
05:06
and watch Peter Jennings announce the new millennium
109
306845
2444
Peter Jennings që shpallte mijëvjeçarin e ri
05:09
as it rolled in around the world.
110
309313
1689
si festohej mbarëbotën.
05:11
It struck me that it would have been strange anyway,
111
311475
4366
Megjithatë, mu duk e çuditshme,
05:15
for Jesus to come back again and again
112
315865
2380
si Krishti do rikthehej disa herë duke ndjekur
05:18
based on the different time zones.
113
318269
1636
zonat kohore të ndryshme.
05:19
(Laughter)
114
319929
5313
(Të qeshura)
05:27
And this made me feel even more ridiculous --
115
327037
2173
Kjo më bëri të ndjehesha
05:30
hurt, really.
116
330354
1201
qesharak, isha i lënduar.
05:33
But there on that night, I did not stop believing.
117
333076
3169
Por atë natë, nuk ndalova të besoja.
05:37
I just believed a new thing:
118
337197
1584
Fillova të besoja
05:39
that it was possible not to believe.
119
339487
2432
që është e mundur mos të besosh.
05:42
It was possible the answers I had were wrong,
120
342894
2412
Përgigjet mund të ishin të gabuara
05:45
that the questions themselves were wrong.
121
345330
2347
madje dhe pyetjet mund të ishin të gabuara
05:47
And now, where there was once a mountain of certitude,
122
347701
3562
Ku përpara kishte një mal me të vërteta
05:51
there was, running right down to its foundation,
123
351772
2811
tani, që nga rrënjët e tij
05:55
a spring of doubt,
124
355168
1553
çeli një pranverë dyshimesh
05:57
a spring that promised rivers.
125
357691
1770
një pranverë që premtonte shpresa.
06:00
I can trace the whole drama of my life
126
360357
3133
E gjithë drama e jetës time
06:03
back to that night in that church
127
363514
1626
06:05
when my savior did not come for me;
128
365164
2082
kur shpëtimtari im nuk erdhi;
06:08
when the thing I believed most certainly
129
368069
2522
kur gjeja në të cilën besoja shumë
06:11
turned out to be, if not a lie,
130
371328
1997
doli, nëse jo një gënjeshtër,
06:13
then not quite the truth.
131
373841
1620
thjeshtë jo komplet e vërtetë.
06:16
And even though most of you prepared for Y2K in a very different way,
132
376355
3795
Edhe pse, shumë prej jush pritën ndryshe mijëvjeçarin
06:20
I'm convinced that you are here
133
380937
2385
Jam i sigurt që sot jeni ktu
06:23
because some part of you has done the same thing that I have done
134
383346
3908
sepse një pjesë e juaj ka bërë atë që bëra unë
06:27
since the dawn of this new century,
135
387278
2023
që nga agimi i shekullit,
06:30
since my mother left and my father stayed away
136
390014
2446
që kur ime më u ngjit në qiell dhe babai u largua
06:32
and my Lord refused to come.
137
392484
1681
dhe zoti refuzoi të vinte.
06:34
And I held out my hand,
138
394867
1487
Unë zgjata dorën
06:36
reaching for something to believe in.
139
396378
2952
për të besuar në diçka.
06:40
I held on when I arrived at Yale at 18,
140
400587
2892
Kur mbusha 18 dhe fillova Yale
06:44
with the faith that my journey from Oak Cliff, Texas
141
404318
2514
besoja që ai udhëtim nga Oak Cliff, Texas
06:46
was a chance to leave behind all the challenges I had known,
142
406856
3689
ishte një shanc për të lënë mbrapa sakrificat që kisha bërë
06:50
the broken dreams and broken bodies I had seen.
143
410569
2831
ëndërrat në sirtar dhe përsonat e zhgënjyer nga jeta.
06:54
But when I found myself back home one winter break,
144
414542
3537
Por, gjatë pushimeve dimërore e gjeta veten në shtëpi
06:59
with my face planted in the floor,
145
419133
2075
me fytyrën të plasur në tokë,
07:02
my hands tied behind my back
146
422268
2335
duart e lidhura mbas shpine
07:05
and a burglar's gun pressed to my head,
147
425538
1974
dhe një hajdut që më kërcënonte me armë,
07:07
I knew that even the best education couldn't save me.
148
427536
3843
as arsimi më i mirë nuk do më shpëtonte.
07:12
I held on when I showed up at Lehman Brothers
149
432181
3112
Kisha shpresa kur fillova si praktikant tek Lehman Brothers
07:15
as an intern in 2008.
150
435317
2014
në 2008.
07:19
(Laughter)
151
439048
4667
(Të qeshura)
07:23
So hopeful --
152
443739
1315
Shumë guximtar-
07:25
(Laughter)
153
445078
3262
( Të qeshura)
07:28
that I called home to inform my family
154
448364
2019
Aq sa i telefonova familjes për ti thënë
07:30
that we'd never be poor again.
155
450407
1550
që nuk do ishim më të varfër
07:31
(Laughter)
156
451981
2090
(Të qeshura)
07:34
But as I witnessed this temple of finance
157
454767
2034
Por kur pashë me sytë e mi falimentimin
07:36
come crashing down before my eyes,
158
456825
1815
e këtij tempulli financiar
07:38
I knew that even the best job couldn't save me.
159
458664
3276
kuptova që as puna më e mirë nuk do më shpëtonte.
07:42
I held on when I showed up in Washington DC as a young staffer,
160
462599
5853
Kisha shpresa kur fillova punë si asistent në Washington DC
07:48
who had heard a voice call out from Illinois,
161
468476
2225
dhe dëgjova zërin e dikujt nga Illinois
07:50
saying, "It's been a long time coming,
162
470725
2128
që premtonte: ''Ka kaluar shumë kohë,
07:53
but in this election, change has come to America."
163
473621
3751
por kto zgjedhje do ndryshojnë Amerikën!''
07:58
But as the Congress ground to a halt
164
478549
1742
Por kur Kongresi u vë kundër
08:00
and the country ripped at the seams
165
480315
1718
dhe pakënaqësia e vëndit u rrit shumë
08:02
and hope and change began to feel like a cruel joke,
166
482057
2433
shpresat dhe ndryshimi ngjasonin me një lojë mizore
08:04
I knew that even the political second coming
167
484514
3307
Kuptova që, as sistemi i ri politik
08:07
could not save me.
168
487845
1223
nuk ishte shpëtimi im.
08:09
I had knelt faithfully at the altar of the American Dream,
169
489856
4460
I isha përgjunjëzuar me besë altarit të ëndrrës amerikane
08:14
praying to the gods of my time
170
494340
2178
isha lutur perëndive
08:17
of success,
171
497261
1150
për sukses,
08:18
and money,
172
498834
1150
pasuri,
08:20
and power.
173
500358
1150
dhe pushtet.
08:22
But over and over again,
174
502211
1826
Por çdo herë,
08:24
midnight struck, and I opened my eyes
175
504619
3043
mesnata arrinte, hapja sytë
08:27
to see that all of these gods were dead.
176
507686
2468
dhe gjithë kto perënditë kishin vdekur
08:31
And from that graveyard,
177
511447
1381
Pikërisht nga kjo varrezë,
08:32
I began the search once more,
178
512852
1445
fillova kërkimin përsëri,
08:34
not because I was brave,
179
514321
1270
jo për guximtari
08:35
but because I knew that I would either believe
180
515615
3405
por sepse e dija që o do besoja
08:39
or I would die.
181
519044
1227
në diçka o do vdisja.
08:40
So I took a pilgrimage to yet another mecca,
182
520963
2791
U nisa për pelegrinazh drejtë një Meke tjetër,
08:44
Harvard Business School --
183
524409
1346
Harvard Business School
08:45
(Laughter)
184
525779
2504
(Të qeshura)
08:48
this time, knowing that I could not simply accept the salvation
185
528307
3885
Ktë herë, nuk do pranoja thjeshtë shpëtimin
08:52
that it claimed to offer.
186
532216
1230
që ajo ofronte.
08:53
No, I knew there'd be more work to do.
187
533470
2595
Jo, e dija që duhet të bëja më shumë.
08:56
The work began in the dark corner of a crowded party,
188
536981
4295
Kështu, gjatë një feste
09:02
in the late night of an early, miserable Cambridge winter,
189
542138
3414
në një natë të ftohtë dimërore në Cambridge
09:06
when three friends and I asked a question
190
546457
2036
me dy shokët e mi i bërëm vetes një pyetje
09:08
that young folks searching for something real have asked
191
548517
2650
të cilën shumë të rinj në kërkim të diçkaje reale
09:11
for a very long time:
192
551191
1767
kanë menduar për shumë kohë:
09:12
"What if we took a road trip?"
193
552982
1674
'' Pse nuk bëjmë një udhëtim? ''
09:14
(Laughter)
194
554680
3044
(Të qeshura)
09:18
We didn't know where'd we go or how we'd get there,
195
558299
2430
Nuk dinim ku të shkonim, as si
09:20
but we knew we had to do it.
196
560753
1761
por dinim që duhet ta bënim.
09:23
Because all our lives we yearned, as Jack Kerouac wrote,
197
563108
3016
Se tërë jetën kishim ëndërruar, siç thotë J.Kerouac,
09:26
to "sneak out into the night and disappear somewhere,"
198
566148
3952
''të arratisemi në errësirë e të zhdukemi diku''
09:30
and go find out what everybody was doing
199
570991
2053
për të zbuluar si jetojnë të tjerët
09:33
all over the country.
200
573068
1272
anë e mbanë vëndit.
09:35
So even though there were other voices who said
201
575242
2277
Pra, edhe pse dikush na tha
09:37
that the risk was too great and the proof too thin,
202
577543
2453
që nuk ja vlente,
09:40
we went on anyhow.
203
580020
1356
ne u nisem gjithsesi.
09:42
We went on 8,000 miles across America in the summer of 2013,
204
582354
5272
Bërëm 13 mije km anë e mbanë Amerikes në verën 2013,
09:48
through the cow pastures of Montana, through the desolation of Detroit,
205
588358
3440
nder kullotat e Montanës, boshllikun e Detroit-it
09:51
through the swamps of New Orleans,
206
591822
1623
kënetat e New Orleans-it
09:53
where we found and worked with men and women
207
593469
2602
ku takuam dhe punuam me burra e gra
09:56
who were building small businesses
208
596095
1685
që po krijonin biznese të vogla
09:57
that made purpose their bottom line.
209
597804
2945
ku fitimi ishte qëllimi kryesor.
10:01
And having been trained at the West Point of capitalism,
210
601962
2686
Si të edukuar në vatrën perëndimore
10:04
this struck us as a revolutionary idea.
211
604672
2104
të Kapitalizmit, na u duk ide revolucionare
10:06
(Laughter)
212
606800
1016
(Të qeshura)
10:07
And this idea spread,
213
607840
1984
Dhe kjo ide u përhap anë e mbanë
10:10
growing into a nonprofit called MBAs Across America,
214
610412
3738
dhe u bë MBA mbi SHBA
10:14
a movement that landed me here on this stage today.
215
614820
3409
organizatë nonprofit që më solli ktu sot.
10:19
It spread because we found a great hunger in our generation
216
619620
4177
Ajo morri bazë sepse në brezin tonë gjetëm shumë etje
10:23
for purpose, for meaning.
217
623821
2443
për ti arritur qëllimet, për fakte:
10:27
It spread because we found countless entrepreneurs
218
627317
2698
sepse zbuluam një numër të pafund sipërmarrësish
10:30
in the nooks and crannies of America
219
630039
1908
në qoshet e cepet e Amerikës
10:31
who were creating jobs and changing lives
220
631971
2453
që po krijonin vënde pune dhe po sillnin ndryshim.
10:34
and who needed a little help.
221
634448
1529
Ata kishin nevojë për ndihmë.
10:37
But if I'm being honest, it also spread
222
637082
3286
Por, jam i sinqertë, kjo u përhap
10:40
because I fought to spread it.
223
640392
1702
edhe sepse unë luftova për të.
10:43
There was no length to which I would not go
224
643204
2243
Nuk do lëja vënd pa shkuar për të
10:45
to preach this gospel,
225
645471
1156
predikuar ktë ungjill,
10:46
to get more people to believe
226
646651
2836
për të bindur sa më shumë njerëz
10:49
that we could bind the wounds of a broken country,
227
649511
2399
që ne mundemi të kurojmë plagët e vëndit
10:51
one social business at a time.
228
651934
2157
një nga një, çdo problem social.
10:55
But it was this journey of evangelism
229
655116
3173
Por qe ky udhëtim evangjelizimi
10:59
that led me to the rather different gospel
230
659239
2258
ku mësova një ungjill tjetër
11:02
that I've come to share with you today.
231
662136
2636
që dua të ndaj me ju sot.
11:05
It began one evening almost a year ago
232
665867
3212
Filloi gjatë një darke, vitin që kaloi
11:10
at the Museum of Natural History in New York City,
233
670199
3194
në Muzeun e Historisë Natyrore në New York
11:14
at a gala for alumni of Harvard Business School.
234
674371
2752
gjatë ceremonisë studentore të Harvard-it.
11:18
Under a full-size replica of a whale,
235
678341
2535
Pasi pamë cicklin e jetës së një balene,
11:21
I sat with the titans of our time
236
681573
2351
u ula pranë titanëve të kohës sonë
11:23
as they celebrated their peers and their good deeds.
237
683948
2721
që festonin rezultatet e arritura me homologët e tyre.
11:27
There was pride in a room
238
687727
1284
Në sallë kishte madhështi
11:29
where net worth and assets under management
239
689035
2879
ku vlera neto dhe asetet e menaxhuara tejkalonin
11:31
surpassed half a trillion dollars.
240
691938
2379
gjysëm triljard dollarë.
11:35
We looked over all that we had made,
241
695196
2007
Vështronim çdo gjë kishim krijuar,
11:37
and it was good.
242
697863
1165
ishte bukur.
11:39
(Laughter)
243
699927
1987
(Të qeshura)
11:42
But it just so happened,
244
702868
1428
Por, veç
11:44
two days later,
245
704959
1186
dy ditë më vonë
11:46
I had to travel up the road to Harlem,
246
706610
2083
u nisa për Harlem,
11:49
where I found myself sitting in an urban farm
247
709455
2439
dhe u gjënda ulur në një fermë
11:51
that had once been a vacant lot,
248
711918
1785
që kishte pas qënë livadhe një kohë,
11:54
listening to a man named Tony tell me of the kids
249
714416
2900
duke dëgjuar historinë e fëmijëve të Ton-it
11:57
that showed up there every day.
250
717340
1558
të cilët rrinin aty çdo ditë.
11:59
All of them lived below the poverty line.
251
719944
3323
Të gjithë ata jetonin nën nivelin e varfërisë.
12:04
Many of them carried all of their belongings in a backpack
252
724075
3420
Shumë prej tyre mbanin me vete plaçkat
12:07
to avoid losing them in a homeless shelter.
253
727519
2185
për mos ti humbur në strehat e përkohshme.
12:10
Some of them came to Tony's program,
254
730432
3248
Disa prej tyre vinin tek programi Tonit
12:13
called Harlem Grown,
255
733704
1347
i quajtur Harlem Grown
12:15
to get the only meal they had each day.
256
735677
2347
për të marrë të vetmin vakt ditor.
12:19
Tony told me that he started Harlem Grown with money from his pension,
257
739465
4615
Toni kishte krijuar ktë,
12:24
after 20 years as a cab driver.
258
744954
2253
me pensionin e tij, 20 vjetë shofer
12:28
He told me that he didn't give himself a salary,
259
748232
2319
Ai tha që nuk e merr rrogë sepse
12:31
because despite success, the program struggled for resources.
260
751342
3842
edhe pse programi është i njohur duhen fonde.
12:35
He told me that he would take any help
261
755993
2107
Ai është i gatshëm të pranoi
12:38
that he could get.
262
758665
1157
çdo lloj ndihme.
12:40
And I was there as that help.
263
760490
2646
Dhe unë isha aty për ktë ndihmë.
12:44
But as I left Tony, I felt the sting and salt of tears
264
764863
4295
Kur e lashë Tonin, lotët
12:49
welling up in my eyes.
265
769838
1537
më zbrisnin mbi faqe.
12:52
I felt the weight of revelation
266
772509
1965
Isha i shokuar për faktin që
12:55
that I could sit in one room on one night,
267
775187
3132
në një sallë një natë,
12:59
where a few hundred people had half a trillion dollars,
268
779206
4102
isha ulur me pasanik që kishin gjys tld $
13:04
and another room, two days later,
269
784187
2061
dhe dy ditë pas,
13:06
just 50 blocks up the road,
270
786820
2297
veç 50 blloqe rruge më tej,
13:09
where a man was going without a salary
271
789971
2244
një person përdor të ardhurat e vetme të tij
13:12
to get a child her only meal of the day.
272
792897
2894
për të paguar një vakt ditor të fëmijës.
13:16
And it wasn't the glaring inequality that made me want to cry,
273
796887
3530
Por, nuk më bëri të qaj pabarazia marramëndëse
13:20
it wasn't the thought of hungry, homeless kids,
274
800441
2811
as ideja e fëmijëve pastrehë e paushqyer
13:23
it wasn't rage toward the one percent
275
803276
1836
nuk ndjeja mëri për titanët
13:25
or pity toward the 99.
276
805136
2278
as mëshirë për të varfërit.
13:27
No, I was disturbed because I had finally realized
277
807787
3785
Jo, isha i dëshpëruar sepse kuptova
13:32
that I was the dialysis
278
812330
2269
që unë isha dializa
13:34
for a country that needed a kidney transplant.
279
814623
3197
per një komb që kishte nevojë për transplant veshke.
13:38
I realized that my story stood in for all those
280
818647
3669
Kuptova që historia ime përfaqësonte ata që
13:42
who were expected to pick themselves up by their bootstraps,
281
822340
2842
prisnin përmirësim me mundësitë e tyre
13:45
even if they didn't have any boots;
282
825206
2146
edhe pse nuk kishin mundësi.
13:48
that my organization stood in
283
828182
1673
Kuptova që programi im jepte
13:49
for all the structural, systemic help that never went to Harlem
284
829879
3750
ndihmë të plotë dhe sistematike që kurrë nuk patën në Harlem,
13:53
or Appalachia or the Lower 9th Ward;
285
833653
1945
Appalachia apo Lower Ward 9;
13:55
that my voice stood in for all those voices
286
835622
4779
zëri im përfaqësonte ata që
14:01
that seemed too unlearned, too unwashed, too unaccommodated.
287
841098
5143
ngjanin pa shkollë, pa larë, të emargjinuarit.
14:07
And the shame of that,
288
847273
1265
Dhe turpi për ktë,
14:09
that shame washed over me
289
849721
1387
më bëri të turpërohesha
14:11
like the shame of sitting in front of the television,
290
851132
2861
siç ndodhë sa herë shikoj
14:14
watching Peter Jennings announce the new millennium
291
854898
2499
Peter Jennings në tv për vitin e ri
14:17
again
292
857421
1208
përsëri,
14:18
and again
293
858653
1150
përsëri,
14:20
and again.
294
860257
1150
përsëri.
14:21
I had been duped,
295
861796
1150
U ndjeva i mashtruar,
14:24
hoodwinked,
296
864084
1150
isha i demoralizuar,
14:25
bamboozled.
297
865696
1150
isha i zhgënjyer.
14:27
But this time, the false savior was me.
298
867403
3074
Por ktë herë shpëtimtari isha unë.
14:31
You see, I've come a long way from that altar
299
871600
3702
Tani, ka kaluar shumë kohë kur isha mbi altar
14:35
on the night I thought the world would end,
300
875326
2096
natën që do vinte fundi botës,
14:38
from a world where people spoke in tongues
301
878371
2205
nga ajo botë ku njerzit flasin disa gjuhë
14:41
and saw suffering as a necessary act of God
302
881107
2638
ku shikojnë dhimbjen si sakrifice e shenjtë
14:44
and took a text to be infallible truth.
303
884222
2068
ku bibla është e vërteta absolute.
14:46
Yes, I've come so far
304
886314
1525
Po, kam ndryshuar aq shumë
14:48
that I'm right back where I started.
305
888607
2536
sa jam përsëri aty ku nisi gjithçka.
14:52
Because it simply is not true to say
306
892103
2215
Sepse, nuk them dot
14:54
that we live in an age of disbelief --
307
894342
1881
që jetojmë në një botë ateiste,
14:56
no, we believe today just as much as any time that came before.
308
896247
4316
jo, ne sot besojmë më shumë se çdo epokë paraprijëse.
15:01
Some of us may believe in the prophecy of Brené Brown
309
901409
2843
Disa besojnë në profecinë e Brené Brown-it
15:04
or Tony Robbins.
310
904276
1176
ose Tony Robbins-it.
15:06
We may believe in the bible of The New Yorker
311
906003
2100
Mund të besojmë në biblën e New Yorker-it
15:08
or the Harvard Business Review.
312
908127
1610
ose në revistën e Harvard-it.
15:10
We may believe most deeply
313
910146
1579
Mund të besojmë çiltas
15:12
when we worship right here at the church of TED,
314
912150
2602
kur adhurojmë pikërisht tempullin e TED-it
15:15
but we desperately want to believe,
315
915347
2181
pra, ne duam dëshpërisht të besojmë,
15:17
we need to believe.
316
917552
1546
kemi nevojë.
15:20
We speak in the tongues of charismatic leaders
317
920001
2185
Flasim në gjuhën e udhëheqësve të shquar
15:22
that promise to solve all our problems.
318
922210
2192
që kanë premtuar zgjidhjen e tërë problemeve.
15:24
We see suffering as a necessary act of the capitalism that is our god,
319
924426
4080
Për ne dhimbja është një sakrificë për kapitalizmin, zoti jonë,
15:28
we take the text of technological progress
320
928530
2232
teksi i zhvillimit teknologjik, për ne
15:31
to be infallible truth.
321
931540
1693
është e vërteta absolute.
15:34
And we hardly realize the human price we pay
322
934034
3616
Dhe pothuajse nuk kuptojmë çmimin që paguajmë
15:38
when we fail to question one brick,
323
938412
2350
kur nuk vëmë në diskutim diçka,
15:41
because we fear it might shake our whole foundation.
324
941692
2949
sepse kemi frikë që kjo gjë mund të turbulloj rrënjët tona.
15:45
But if you are disturbed
325
945677
1601
Por nëse jeni të shqetësuar
15:48
by the unconscionable things that we have come to accept,
326
948080
3130
nga diçka që keni pranuar pa dashur,
15:51
then it must be questioning time.
327
951777
2906
atëherë është momenti të bëni pyetje.
15:55
So I have not a gospel of disruption or innovation
328
955987
4047
Unë nuk kam si ungjill inovacionin ose ndryshimin
16:00
or a triple bottom line.
329
960058
1450
as 3 pilastrat e ekonomisë.
16:02
I do not have a gospel of faith to share with you today, in fact.
330
962380
3605
Në fakt nuk kam as ungjill feje, të ndaj me ju sot
16:07
I have and I offer a gospel of doubt.
331
967125
3842
Por unë kam dhe ju ofroj, ungjill dyshimi.
16:12
The gospel of doubt does not ask that you stop believing,
332
972000
3020
Ungjilli dyshimit nuk ju kërkon të humbni besimin në Zot
16:15
it asks that you believe a new thing:
333
975737
1920
por ju kërkon të besoni në diçka të re:
16:18
that it is possible not to believe.
334
978200
2537
mundësia të mos besoni.
16:21
It is possible the answers we have are wrong,
335
981512
2170
Përgjigjet që kemi mund të jenë të gabuara
16:23
it is possible the questions themselves are wrong.
336
983706
2583
Madje pyetjet që kemi mund të jenë të gabuara.
16:26
Yes, the gospel of doubt means that it is possible that we,
337
986313
3822
Po, ungjilli dyshimit do të thotë që ne,
16:30
on this stage, in this room,
338
990619
2126
në ktë skenë, në ktë dhomë,
16:33
are wrong.
339
993178
1157
jemi të gabuar.
16:34
Because it raises the question, "Why?"
340
994779
2265
Sepse lind pyetja, ''PSE''?
16:37
With all the power that we hold in our hands,
341
997789
3175
Me pushtetin që kemi në duart tona,
16:40
why are people still suffering so bad?
342
1000988
3380
si ka mundësi që ka akoma njerëz që vuajnë kaq shumë?
16:45
This doubt leads me to share that we are putting my organization,
343
1005209
4555
Kjo pyetje më çon të ndaj me ju faktin që organizata ime,
16:49
MBAs Across America,
344
1009788
1266
MBAs anë e mbanë Amerikës
16:51
out of business.
345
1011078
1628
do dali nga tregu ekonomik.
16:52
We have shed our staff and closed our doors
346
1012730
2492
Pushuam nga puna personalin dhe mbyllëm dyert
16:55
and we will share our model freely
347
1015246
2028
duam të ndajmë modelin tonë gratis
16:57
with anyone who sees their power to do this work
348
1017298
2886
me këdo që vë pushtetin e tij në shërbim të ksaj iniciative
17:00
without waiting for our permission.
349
1020208
1848
pa patur nevoj për lejen tonë.
17:02
This doubt compels me
350
1022434
2321
Ky dyshim më detyron
17:05
to renounce the role of savior
351
1025236
1773
të heqë dorë nga roli i shpëtimtarit
17:07
that some have placed on me,
352
1027033
1395
që disa kishin vënë mbi mua,
17:08
because our time is too short and our odds are too long
353
1028901
3095
sepse jeta është shumë e shkurtër dhe problemet nuk mbarojnë kurrë
17:12
to wait for second comings,
354
1032020
1780
për të pritur Shpëtimtarin,
17:13
when the truth is that there will be no miracles here.
355
1033824
3484
kur e vërteta është që mrekullitë nuk ndodhin realisht.
17:18
And this doubt, it fuels me,
356
1038305
1744
Por dyshimi më jep fuqi,
17:20
it gives me hope
357
1040737
1291
më jep shpresë
17:22
that when our troubles overwhelm us,
358
1042606
2250
që kur problemet na mbysin,
17:25
when the paths laid out for us seem to lead to our demise,
359
1045760
4119
kur nuk shikojmë rrugëzgjidhje,
17:30
when our healers bring no comfort to our wounds,
360
1050528
3028
kur asgjë nuk shëron plagët tona,
17:34
it will not be our blind faith --
361
1054286
2331
nuk do jetë besimi i verbër
17:37
no, it will be our humble doubt
362
1057423
2387
por dyshimi i përulur
17:40
that shines a little light into the darkness of our lives
363
1060730
3311
që sjell dritë në errësirë e jetës sonë
17:44
and of our world
364
1064065
1233
dhe botës ku jetojmë
17:45
and lets us raise our voice to whisper
365
1065870
2169
dhe na lejon të ngrimë zërin për të pëshpëritur
17:48
or to shout
366
1068833
1150
ose bërtitur
17:50
or to say simply,
367
1070437
1715
ose thjeshtë të themi,
17:52
very simply,
368
1072176
1150
shumë thjeshtë,
17:53
"There must be another way."
369
1073706
2516
''''Duhet të ketë një rrugë tjetër.''
17:57
Thank you.
370
1077011
1151
Faleminderit.
17:58
(Applause)
371
1078186
20222
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7