The gospel of doubt | Casey Gerald

Tłumaczenie: Krzysztof Bożejewicz Korekta: Rysia Wand

There we were,

I oto byliśmy:

souls and bodies packed into a Texas church

upchani w teksańskim kościele

on the last night of our lives.

w ostatnią noc naszego życia.

Packed into a room just like this,

Pomieszczenie takie jak to,

but with creaky wooden pews draped in worn-down red fabric,

ale ze skrzypiącymi ławkami z wytartym czerwonym obiciem,

with an organ to my left and a choir at my back

organami po lewej, chórem z tyłu

and a baptism pool built into the wall behind them.

i chrzcielnicą wbudowaną w tylną ścianę.

A room like this, nonetheless.

Niemniej pomieszczenie takie, jak to.

With the same great feelings of suspense,

Było tam takie same poczucie suspensu,

the same deep hopes for salvation,

były takie same nadzieje na zbawienie,

the same sweat in the palms

tak samo spocone dłonie

and the same people in the back not paying attention.

i tak samo rozproszeni ludzie na tyłach.

(Laughter)

(Śmiech)

This was December 31, 1999,

To był 31 grudnia 1999 roku.

the night of the Second Coming of Christ,

Noc powtórnego przyjścia Chrystusa

and the end of the world as I knew it.

i koniec znanego mi świata.

I had turned 12 that year

Skończyłem wtedy 12 lat

and had reached the age of accountability.

i już ponosiłem odpowiedzialność za swe czyny.

And once I stopped complaining

Kiedy przestałem narzekać

about how unfair it was that Jesus would return

na niesprawiedliwość tego, że Jezus wraca akurat wtedy,

as soon as I had to be accountable for all that I had done,

gdy mogę ponosić za wszystko odpowiedzialność,

I figured I had better get my house in order very quickly.

pomyślałem, że lepiej szybko wszystko uporządkować.

So I went to church as often as I could.

Chodziłem do kościoła jak najczęściej.

I listened for silence as anxiously as one might listen for noise,

Wsłuchiwałem się w ciszę z niepokojem, z jakim inni wsłuchiwali się w hałas,

trying to be sure that the Lord hadn't pulled a fast one on me

próbując się upewnić, czy Pan nie wyciął mi numeru

and decided to come back early.

i nie postanowił wrócić szybciej.

And just in case he did,

Na wypadek gdyby się pospieszył,

I built a backup plan,

przygotowałem plan awaryjny,

by reading the "Left Behind" books that were all the rage at the time.

czytając popularne wtedy książki z serii: "Powieść o czasach ostatecznych".

And I found in their pages

Przeczytałem tam,

that if I was not taken in the rapture at midnight,

że jeśli nie wzięto by mnie podczas Porwania Kościoła,

I had another shot.

to wciąż mam szansę.

All I had to do was avoid taking the mark of the beast,

Muszę tylko za wszelką cenę nie przyjmować piętna bestii,

fight off demons, plagues and the Antichrist himself.

muszę zwalczać demony, plagi i samego Antychrysta.

It would be hard --

Byłoby ciężko...

(Laughter)

(Śmiech)

but I knew I could do it.

Ale wiedziałem, że dam radę.

(Laughter)

(Śmiech)

But planning time was over now.

Nadszedł koniec planowania.

It was 11:50pm.

Była 23:50.

We had 10 minutes left,

Mieliśmy tylko 10 minut.

and my pastor called us out of the pews and down to the altar

Pastor wezwał nas z ławek do ołtarza,

because he wanted to be praying when midnight struck.

bo chciał, żeby północ zastała nas przy modlitwie.

So every faction of the congregation

Każda grupa kongregacji

took its place.

zajęła swoje miejsce.

The choir stayed in the choir stand,

Śpiewacy pozostali na chórze,

the deacons and their wives --

diakoni z żonami,

or the Baptist Bourgeoisie as I like to call them --

czy też burżuazja baptystów, jak sam ich nazywam,

(Laughter)

(Śmiech)

took first position in front of the altar.

stanęli tuż przed ołtarzem.

You see, in America,

W Ameryce

even the Second Coming of Christ has a VIP section.

nawet Powtórne Przyjście Chrystusa ma sekcję VIP.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

And right behind the Baptist Bourgeoisie

Tuż za burżuazją baptystów

were the elderly --

ustawiło się starszeństwo,

these men and women whose young backs had been bent under hot suns

czyli ci, których plecy uginały się w słońcu

in the cotton fields of East Texas,

na polach bawełny we wschodnim Teksasie,

and whose skin seemed to be burnt a creaseless noble brown,

których skóra stała się tak brązowa,

just like the clay of East Texas,

jak glina wschodniego Teksasu

and whose hopes and dreams for what life might become

i których nadzieje i marzenia na życie

outside of East Texas

poza wschodnim Teksasem

had sometimes been bent and broken

nierzadko gięły się

even further than their backs.

jeszcze bardziej niż ich plecy.

Yes, these men and women were the stars of the show for me.

Tak, to były dla mnie gwiazdy wieczoru.

They had waited their whole lives for this moment,

Przez całe życie czekali na tę chwilę

just as their medieval predecessors had longed for the end of the world,

zupełnie jak ich poprzednicy w średniowieczu

and just as my grandmother waited for the Oprah Winfrey Show

i tak, jak moja babcia czekała na program Oprah Winfrey

to come on Channel 8 every day at 4 o'clock.

codziennie o 16:00 na Channel 8.

And as she made her way to the altar,

Kiedy zbliżała się do ołtarza,

I snuck right in behind her,

ustawiłem się zaraz za nią,

because I knew for sure

bo byłem pewien,

that my grandmother was going to heaven.

że babcia pójdzie do nieba.

And I thought that if I held on to her hand during this prayer,

Myślałem też, że jeśli będę trzymać ją za rękę,

I might go right on with her.

to pójdę do nieba wraz z nią.

So I held on

Trzymałem więc ją za rękę

and I closed my eyes

i zamknąłem oczy,

to listen,

by słuchać

to wait.

i czekać.

And the prayers got louder.

Modlitwa była coraz głośniejsza.

And the shouts of response to the call of the prayer

Odpowiedzi na modlitwę,

went up higher even still.

jeszcze głośniejsze.

And the organ rolled on in to add the dirge.

Organy wzmagały nastrój.

And the heat came on to add to the sweat.

Było coraz goręcej, aż pot spływał z czół.

And my hand gripped firmer,

Ścisnąłem rękę mocniej,

so I wouldn't be the one left in the field.

żebym na pewno nie został sam.

My eyes clenched tighter

Zacisnąłem powieki, by nie widzieć,

so I wouldn't see the wheat being separated from the chaff.

jak ziarno oddzielane jest od plew.

And then a voice rang out above us:

Nad nami zabrzmiał głos:

"Amen."

"Amen".

It was over.

Nastał koniec.

I looked at the clock.

Spojrzałem na zegar.

It was after midnight.

Było po północy.

I looked at the elder believers

Spojrzałem na starszych wiernych,

whose savior had not come,

do których nie przyszedł Zbawiciel;

who were too proud to show any signs of disappointment,

którzy byli zbyt dumni, by okazać rozczarowanie;

who had believed too much and for too long

którzy wierzyli zbyt mocno i długo,

to start doubting now.

by teraz zwątpić.

But I was upset on their behalf.

To ja się za nich gniewałem.

They had been duped,

Nabrano ich.

hoodwinked, bamboozled,

Wyrolowano. Okantowano.

and I had gone right along with them.

A mnie razem z nimi.

I had prayed their prayers,

Modliłem się ich słowami,

I had yielded not to temptation as best I could.

starałem się nie dać zwieść na pokuszenie.

I had dipped my head not once, but twice

Dwa razy zanurzyłem głowę

in that snot-inducing baptism pool.

w chrzcielnicy.

I had believed.

Wierzyłem.

Now what?

I co teraz?

I got home just in time to turn on the television

Wróciłem do domu, włączyłem telewizor

and watch Peter Jennings announce the new millennium

i oglądałem, jak prezenter ogłasza nowe tysiąclecie,

as it rolled in around the world.

które nastało na całym świecie.

It struck me that it would have been strange anyway,

Pomyślałem, że i tak byłoby dziwnie,

for Jesus to come back again and again

gdyby Jezus miał tak wracać po ludzi

based on the different time zones.

w różnych strefach czasowych.

(Laughter)

(Śmiech)

And this made me feel even more ridiculous --

I wtedy poczułem się jeszcze żałośniej.

hurt, really.

Byłem zraniony.

But there on that night, I did not stop believing.

Ale wcale nie przestałem tej nocy wierzyć.

I just believed a new thing:

Wierzyłem tylko w coś nowego:

that it was possible not to believe.

że można nie wierzyć.

It was possible the answers I had were wrong,

Że odpowiedzi, które znałem, były złe.

that the questions themselves were wrong.

Że same pytania takie były.

And now, where there was once a mountain of certitude,

I tam, gdzie dawniej była pewność,

there was, running right down to its foundation,

pojawiło się coś nowego:

a spring of doubt,

zwątpienie,

a spring that promised rivers.

które zalewało mnie niczym rzeka.

I can trace the whole drama of my life

Cały mój życiowy dramat

back to that night in that church

zaczął się tamtej nocy w kościele,

when my savior did not come for me;

kiedy mój Zbawiciel po mnie nie przyszedł;

when the thing I believed most certainly

kiedy to, w co wierzyłem tak mocno,

turned out to be, if not a lie,

okazało się, jeśli nie kłamstwem,

then not quite the truth.

to przynajmniej niecałą prawdą.

And even though most of you prepared for Y2K in a very different way,

Choć większość z was inaczej przygotowywała się na rok 2000,

I'm convinced that you are here

to jestem przekonany, że tu jesteście,

because some part of you has done the same thing that I have done

bo część z was robiła to samo, co i ja robiłem

since the dawn of this new century,

od zarania tego nowego wieku,

since my mother left and my father stayed away

od kiedy odeszła matka, ojciec trzymał się z dala,

and my Lord refused to come.

a Pan nie przyszedł.

And I held out my hand,

Wyciągnąłem więc rękę,

reaching for something to believe in.

by sięgnąć po coś, w co mógłbym wierzyć.

I held on when I arrived at Yale at 18,

W wieku 18 lat przyjechałem do Yale,

with the faith that my journey from Oak Cliff, Texas

wierząc, że wyjazd z Oak Cliff w Teksasie

was a chance to leave behind all the challenges I had known,

da mi szansę na zostawienie za sobą dawnych wyzwań,

the broken dreams and broken bodies I had seen.

niespełnionych marzeń i podłamanych ludzi.

But when I found myself back home one winter break,

Ale kiedy wróciłem na święta do domu

with my face planted in the floor,

i kiedy leżałem tam twarzą do ziemi,

my hands tied behind my back

z rękami związanymi na plecach

and a burglar's gun pressed to my head,

i pistoletem włamywacza przy głowie,

I knew that even the best education couldn't save me.

zrozumiałem, że nie zbawi mnie nawet najlepsze wykształcenie.

I held on when I showed up at Lehman Brothers

Pełen wiary pojawiłem się w banku inwestycyjnym Lehman Brothers

as an intern in 2008.

jako stażysta, w 2008 roku.

(Laughter)

(Śmiech)

So hopeful --

Tak mocno wierzyłem...

(Laughter)

(Śmiech)

that I called home to inform my family

...że aż zadzwoniłem do domu powiedzieć,

that we'd never be poor again.

że już nie będziemy biedni.

(Laughter)

(Śmiech)

But as I witnessed this temple of finance

Ale kiedy ta świątynia finansów

come crashing down before my eyes,

runęła na moich własnych oczach,

I knew that even the best job couldn't save me.

zrozumiałem, że nie zbawi mnie nawet najlepsza praca.

I held on when I showed up in Washington DC as a young staffer,

Pełen wiary przybyłem do Waszyngtonu jako młody asystent,

who had heard a voice call out from Illinois,

który usłyszał głos z Illinois,

saying, "It's been a long time coming,

mówiący: "Długo to trwało,

but in this election, change has come to America."

ale te wybory przyniosą Ameryce zmianę".

But as the Congress ground to a halt

Kiedy jednak Kongres stanął

and the country ripped at the seams

i kraj zaczął pękać w szwach,

and hope and change began to feel like a cruel joke,

a nadzieja i zmiana zdawały się okrutnym żartem,

I knew that even the political second coming

zrozumiałem, że nawet polityczna odnowa

could not save me.

mnie nie zbawi.

I had knelt faithfully at the altar of the American Dream,

Klęczałem przed ołtarzem amerykańskiego snu,

praying to the gods of my time

modląc się do bóstw moich czasów:

of success,

sukcesu,

and money,

pieniędzy

and power.

i władzy.

But over and over again,

Ale raz za razem

midnight struck, and I opened my eyes

wybijała północ i otwierałem oczy,

to see that all of these gods were dead.

a wszystkie bóstwa okazywały się martwe.

And from that graveyard,

Z tego cmentarzyska

I began the search once more,

wznowiłem poszukiwania.

not because I was brave,

Nie z odwagi,

but because I knew that I would either believe

ale z przekonania, że albo w coś uwierzę,

or I would die.

albo umrę.

So I took a pilgrimage to yet another mecca,

Ruszyłem w pielgrzymkę do kolejnej Mekki,

Harvard Business School --

Harvard Business School.

(Laughter)

(Śmiech)

this time, knowing that I could not simply accept the salvation

Wiedziałem już, że nie mogę, ot tak, przyjąć zbawienia,

that it claimed to offer.

które oferowała.

No, I knew there'd be more work to do.

Wiedziałem, że czeka mnie więcej pracy.

The work began in the dark corner of a crowded party,

Zaczęło się na hucznej imprezie, w ciemnym kącie.

in the late night of an early, miserable Cambridge winter,

Było późno i trwała zima.

when three friends and I asked a question

Wraz z 3 kolegami zadaliśmy sobie pytanie,

that young folks searching for something real have asked

które zadaje sobie wielu poszukujących młodych ludzi

for a very long time:

od dawien dawna:

"What if we took a road trip?"

"A może ruszymy w trasę?".

(Laughter)

(Śmiech)

We didn't know where'd we go or how we'd get there,

Nie wiedzieliśmy, dokąd ani jak jechać,

but we knew we had to do it.

ale wiedzieliśmy, że musimy.

Because all our lives we yearned, as Jack Kerouac wrote,

Tak jak pisał Jack Kerouac, przez całe życie chcieliśmy

to "sneak out into the night and disappear somewhere,"

"wymknąć się w nocy i gdzieś zniknąć",

and go find out what everybody was doing

zobaczyć, co robią inni

all over the country.

w różnych zakątkach kraju.

So even though there were other voices who said

Więc pomimo sugestii,

that the risk was too great and the proof too thin,

że ryzyko jest zbyt wielkie, a argumenty za słabe,

we went on anyhow.

i tak pojechaliśmy.

We went on 8,000 miles across America in the summer of 2013,

Latem 2013 roku przejechaliśmy 13 000 km po Ameryce.

through the cow pastures of Montana, through the desolation of Detroit,

Widzieliśmy pastwiska w Montanie, pustkowia Detroit,

through the swamps of New Orleans,

bagna Nowego Orleanu,

where we found and worked with men and women

gdzie zaczęliśmy pracować z ludźmi,

who were building small businesses

którzy otwierali małe biznesy,

that made purpose their bottom line.

gdzie liczył się właśnie cel.

And having been trained at the West Point of capitalism,

Jako że szkolono nas na wojujących kapitalistów,

this struck us as a revolutionary idea.

uznaliśmy to za rewolucyjny pomysł.

(Laughter)

(Śmiech)

And this idea spread,

Pomysł się rozrastał

growing into a nonprofit called MBAs Across America,

i w końcu przeistoczył się w projekt non-profit MBAs Across America;

a movement that landed me here on this stage today.

ruch, dzięki któremu tu dziś jestem.

It spread because we found a great hunger in our generation

Ewoluował, bo nasze pokolenie

for purpose, for meaning.

łaknęło jakiegoś celu, znaczenia.

It spread because we found countless entrepreneurs

Rozrastał się, bo znaleźliśmy w różnych zakątkach Ameryki

in the nooks and crannies of America

wielu przedsiębiorców,

who were creating jobs and changing lives

którzy tworzyli miejsca pracy i zmieniali życia.

and who needed a little help.

Którzy potrzebowali pomocy.

But if I'm being honest, it also spread

Szczerze mówiąc, rósł też dlatego,

because I fought to spread it.

że o to zawalczyłem.

There was no length to which I would not go

Poruszyłem niebo i ziemię,

to preach this gospel,

by głosić tę ewangelię;

to get more people to believe

by więcej ludzi uwierzyło,

that we could bind the wounds of a broken country,

że możemy opatrzyć rany kulejącego państwa,

one social business at a time.

jeden biznes po drugim.

But it was this journey of evangelism

Ale ta podróż ewangelizacyjna

that led me to the rather different gospel

doprowadziła mnie do zupełnie innej ewangelii,

that I've come to share with you today.

z którą przyjechałem tu dzisiaj.

It began one evening almost a year ago

Zaczęło się pewnego wieczora prawie rok temu

at the Museum of Natural History in New York City,

w Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku,

at a gala for alumni of Harvard Business School.

na gali dla absolwentów Harvard Business School.

Under a full-size replica of a whale,

Siedziałem obok repliki wieloryba w skali 1:1

I sat with the titans of our time

wraz z tytanami naszych czasów,

as they celebrated their peers and their good deeds.

którzy świętowali z rówieśnikami ich osiągnięcia.

There was pride in a room

Czuć było wielką dumę.

where net worth and assets under management

Wartość netto i zarządzane aktywa na sali

surpassed half a trillion dollars.

przekraczały pół biliona dolarów.

We looked over all that we had made,

Spojrzeliśmy na to, co zrobiliśmy,

and it was good.

i było to dobre.

(Laughter)

(Śmiech)

But it just so happened,

Ale stało się tak,

two days later,

że dwa dni później

I had to travel up the road to Harlem,

musiałem pojechać do Harlemu,

where I found myself sitting in an urban farm

gdzie znalazłem się na miejskiej farmie,

that had once been a vacant lot,

która kiedyś była pustą działką.

listening to a man named Tony tell me of the kids

Słuchałem, jak mężczyzna o imieniu Tony opowiada o dzieciach,

that showed up there every day.

które przychodzą tam co dzień.

All of them lived below the poverty line.

Wszystkie zmagały się z biedą.

Many of them carried all of their belongings in a backpack

Wiele nosiło cały swój dobytek w plecaku,

to avoid losing them in a homeless shelter.

żeby nie stracić rzeczy w schronisku dla bezdomnych.

Some of them came to Tony's program,

Część przychodziła do programu Tony'ego,

called Harlem Grown,

zwanego Harlem Grown,

to get the only meal they had each day.

by dostać jedyny posiłek dnia.

Tony told me that he started Harlem Grown with money from his pension,

Tony powiedział, że zaczął Harlem Grown za pieniądze z emerytury

after 20 years as a cab driver.

po 20 latach pracy w taksówce.

He told me that he didn't give himself a salary,

Dla siebie nie brał żadnych pieniędzy,

because despite success, the program struggled for resources.

bo pomimo sukcesu, ciężko było o środki na program.

He told me that he would take any help

Powiedział, że przyjąłby każdą pomoc,

that he could get.

jaką by mu zaoferowano.

And I was there as that help.

Ja zaoferowałem tę pomoc.

But as I left Tony, I felt the sting and salt of tears

Ale kiedy odjeżdżałem, poczułem ukłucie i mnóstwo łez,

welling up in my eyes.

które napływały mi do oczu.

I felt the weight of revelation

Poczułem ciężar tego odkrycia.

that I could sit in one room on one night,

Odkrycia, że jednej nocy jestem na sali,

where a few hundred people had half a trillion dollars,

gdzie kilkaset ludzi ma pół biliona dolarów,

and another room, two days later,

a dwa dni później,

just 50 blocks up the road,

jakieś 50 przecznic dalej,

where a man was going without a salary

człowiek nie bierze wypłaty,

to get a child her only meal of the day.

żeby nakarmić bezdomne dzieci.

And it wasn't the glaring inequality that made me want to cry,

To nie ta rażąca nierówność przyprawiała mnie o płacz.

it wasn't the thought of hungry, homeless kids,

Nie myśl o głodnych, bezdomnych dzieciach.

it wasn't rage toward the one percent

Nie złość wobec 1 procenta

or pity toward the 99.

ani żal nad 99 procentami.

No, I was disturbed because I had finally realized

Nie, byłem zrozpaczony, bo wreszcie zdałem sobie sprawę,

that I was the dialysis

że tylko dializowałem kraj,

for a country that needed a kidney transplant.

który potrzebował przeszczepu nerki.

I realized that my story stood in for all those

Zdałem sobie sprawę, że moja historia zastępowała mi

who were expected to pick themselves up by their bootstraps,

historie tych, którzy chcieli włożyć w swoje plany wszystko,

even if they didn't have any boots;

nawet jeśli nic nie mieli;

that my organization stood in

że zadaniem mojej organizacji

for all the structural, systemic help that never went to Harlem

była systemowa pomoc, która nigdy nie trafiła do Harlemu,

or Appalachia or the Lower 9th Ward;

na prowincję czy do dzielnic nędzy,

that my voice stood in for all those voices

że mój własny głos zastąpił mi wszystkie te głosy,

that seemed too unlearned, too unwashed, too unaccommodated.

które uznałem za niewykształcone, nieumyte, nieprzystosowane.

And the shame of that,

Wstydziłem się.

that shame washed over me

Wstydziłem się tak bardzo,

like the shame of sitting in front of the television,

jak wtedy, gdy w telewizji

watching Peter Jennings announce the new millennium

widziałem, jak prezenter ogłasza nowe tysiąclecie,

again

wciąż od nowa,

and again

w kółko

and again.

i w kółko.

I had been duped,

Nabrano mnie.

hoodwinked,

Wyrolowano.

bamboozled.

Okantowano.

But this time, the false savior was me.

Tym razem jednak, to ja byłem fałszywym zbawcą.

You see, I've come a long way from that altar

Daleko zaszedłem od ołtarza,

on the night I thought the world would end,

gdzie stałem, gdy świat miał się kończyć;

from a world where people spoke in tongues

od świata, gdzie ludzie mówili językami,

and saw suffering as a necessary act of God

a ja widziałem cierpienie jako konieczny akt Boży

and took a text to be infallible truth.

i uznawałem tekst za niepodważalną prawdę.

Yes, I've come so far

Zaszedłem tak daleko,

that I'm right back where I started.

że wróciłem do punktu wyjścia.

Because it simply is not true to say

To nieprawda,

that we live in an age of disbelief --

że żyjemy w erze niewiary.

no, we believe today just as much as any time that came before.

Wierzymy dziś równie mocno, jak kiedyś.

Some of us may believe in the prophecy of Brené Brown

Niektórzy wierzą w proroctwa Brené Brown

or Tony Robbins.

czy Tony'ego Robbinsa.

We may believe in the bible of The New Yorker

Możemy brać za biblię The New Yorkera

or the Harvard Business Review.

albo Harvard Business Review.

We may believe most deeply

Być może wierzymy głęboko,

when we worship right here at the church of TED,

kiedy świętujemy tutaj, w kościele TED.

but we desperately want to believe,

Ale desperacko chcemy wierzyć.

we need to believe.

Potrzebujemy tego.

We speak in the tongues of charismatic leaders

Mówimy językami charyzmatycznych przywódców,

that promise to solve all our problems.

którzy obiecują rozwiązać nasze problemy.

We see suffering as a necessary act of the capitalism that is our god,

Postrzegamy cierpienie jako konieczny akt kapitalizmu, naszego boga,

we take the text of technological progress

bierzemy tekst postępu technologicznego

to be infallible truth.

za niepodważalną prawdę.

And we hardly realize the human price we pay

Ledwo zdajemy sobie sprawę z ceny, jaką płacimy,

when we fail to question one brick,

kiedy nie kwestionujemy cegiełki z obawy,

because we fear it might shake our whole foundation.

że zachwieje to fundamentami.

But if you are disturbed

Ale jeśli niepokoją was

by the unconscionable things that we have come to accept,

te wszystkie horrendalne rzeczy, które przyjmowaliśmy bez słowa,

then it must be questioning time.

to nastał czas kwestionowania.

So I have not a gospel of disruption or innovation

Przynoszę nie ewangelię zakłócenia czy innowacji

or a triple bottom line.

czy potrójnej linii.

I do not have a gospel of faith to share with you today, in fact.

Nie przynoszę też ewangelii wiary.

I have and I offer a gospel of doubt.

Przynoszę ewangelię zwątpienia.

The gospel of doubt does not ask that you stop believing,

Ta ewangelia nie prosi o porzucenie wiary,

it asks that you believe a new thing:

lecz o wiarę w coś nowego:

that it is possible not to believe.

że można nie wierzyć.

It is possible the answers we have are wrong,

Możliwe, że mamy złe odpowiedzi.

it is possible the questions themselves are wrong.

Możliwe, że same pytania takie są.

Yes, the gospel of doubt means that it is possible that we,

Ewangelia zwątpienia oznacza, że to możliwe,

on this stage, in this room,

że tu na tej scenie, na tej sali,

are wrong.

gdzieś się mylimy.

Because it raises the question, "Why?"

Wtedy powstaje pytanie: "dlaczego?".

With all the power that we hold in our hands,

Dlaczego pomimo naszych możliwości

why are people still suffering so bad?

ludzie wciąż tak bardzo cierpią?

This doubt leads me to share that we are putting my organization,

To zwątpienie doprowadziło mnie do decyzji

MBAs Across America,

o zamknięciu organizacji

out of business.

MBAs Across America.

We have shed our staff and closed our doors

Zwolniliśmy ludzi i zamknęliśmy biuro.

and we will share our model freely

Chętnie podzielimy się modelem działań

with anyone who sees their power to do this work

z każdym, kto czuje się na siłach, by kontynuować tę pracę.

without waiting for our permission.

Nie musi czekać na pozwolenie.

This doubt compels me

Zwątpienie zmusza mnie

to renounce the role of savior

do rezygnacji z roli zbawiciela,

that some have placed on me,

którą niektórzy mi nadali,

because our time is too short and our odds are too long

bo mamy zbyt mało czasu i zbyt mało szans

to wait for second comings,

na doczekanie powtórnego przyjścia,

when the truth is that there will be no miracles here.

skoro prawda jest taka, że cuda się nie zdarzają.

And this doubt, it fuels me,

To zwątpienie mnie przepełnia;

it gives me hope

daje mi nadzieję,

that when our troubles overwhelm us,

że kiedy problemy nas przytłoczą,

when the paths laid out for us seem to lead to our demise,

kiedy nasze drogi będą pozornie prowadzić ku zgubie,

when our healers bring no comfort to our wounds,

kiedy nasi uzdrowiciele nie przyniosą ukojenia,

it will not be our blind faith --

to nie nasza ślepa wiara,

no, it will be our humble doubt

ale proste zwątpienie

that shines a little light into the darkness of our lives

oświetli nam mroki życia

and of our world

i naszego świata,

and lets us raise our voice to whisper

i pozwoli nam wyszeptać

or to shout

albo wykrzyczeć,

or to say simply,

albo po prostu powiedzieć,

very simply,

w prosty sposób,

"There must be another way."

"Istnieje inna droga".

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)