Inside the fight against Russia's fake news empire | Olga Yurkova

Tłumaczenie: Karolina Barszcz Korekta: Rysia Wand

2014, July 5,

5 czerwca 2014 roku

the Ukrainian army entered Sloviansk city in eastern Ukraine.

armia ukraińska wkroczyła do Słowiańska leżącego we wschodniej Ukrainie.

They gathered all the locals in Lenin Square.

Zgromadzili wszystkich mieszkańców na placu Lenina.

Then, they organized the public crucifixion

Następnie publicznie ukrzyżowali

of the son of a pro-Russia militant.

syna prorosyjskiego bojówkarza.

He was only three years old.

Miał tylko trzy lata.

Refugee Galina Pyshnyak told this story to Russia's First TV channel.

Uchodźczyni Galina Pyszniak mówiła tak w rosyjskiej telewizji.

In fact, this incident never happened.

A tak naprawdę nigdy nie miało to miejsca.

I visited Sloviansk.

Byłam w Słowiańsku.

There is no Lenin Square.

Tam nie ma żadnego placu Lenina.

In reality, Galina's husband was an active pro-Russia militant in Donbass.

Tak naprawdę mąż Galiny walczył po stronie prorosyjskiej w Donbasie.

This is just one of many examples.

To tylko jeden z wielu przykładów.

Ukraine has been suffering from Russian propaganda and fake news

Ukraina od czterech lat jest celem rosyjskiej propagandy

for four years now,

i obiektem fake news, czyli fałszywych informacji.

but Russia is not the only player in this space.

Ale nie tylko Rosja tworzy fałszywą rzeczywistość.

Fake news is happening all around the world.

Fake news to zjawisko widoczne na całym świecie.

We all know about fake news.

Wszyscy je znamy.

We see it and read it all the time.

Nieustannie mamy z nim kontakt.

But the thing about fake news

Ale problem polega na tym,

is that we don't always know what is fake and what is real,

że nie zawsze wiemy, co jest prawdą, a co kłamstwem,

but we base our decisions on facts we get from the press and social media.

ale opieramy decyzje na informacjach z prasy i mediów społecznościowych.

When facts are false,

A kiedy informacje są fałszywe,

decisions are wrong.

te decyzje są złe.

A lot of people stop believing anyone at all

Wielu ludzi przestaje wierzyć komukolwiek,

and this is even more dangerous.

a to jest jeszcze bardziej niebezpieczne.

They easily become prey to populists in elections,

Łatwo stają się ofiarami populistów podczas wyborów,

or even take up arms.

a czasem nawet chwytają za broń.

Fake news is not only bad for journalism.

Fałszywe informacje szkodzą nie tylko dziennikarstwu.

It's a threat for democracy and society.

Są zagrożeniem dla demokracji i społeczeństwa.

Four years ago, unmarked soldiers

Cztery lata temu nieoznakowani żołnierze

entered the Crimean Peninsula,

wkroczyli na teren Półwyspu Krymskiego.

and at the same time,

W tym samym czasie

Russian media was going crazy with fake news about Ukraine.

rosyjskie media szalały od fałszywych informacji o Ukrainie.

So a group of journalists, including me,

Grupa dziennikarzy, w tym ja,

started a website to investigate this fake news.

stworzyła stronę badającą fałszywe informacje.

We called it StopFake.

Nazwaliśmy ją StopFake.

The idea was simple:

Pomysł był prosty:

take a piece of news, check it with verifiable proof

sprawdź wybraną informację pod kątem wiarygodnych dowodów,

like photos, videos and other strong evidence.

takich jak zdjęcia czy filmy.

If it turns out to be fake, we put it on our website.

Jeśli okaże się fałszywa, ląduje na naszej stronie.

Now, StopFake is an informational hub

StopFake to międzynarodowy ośrodek,

which analyzes propaganda in all its phases.

który zajmuje się analizą propagandy w każdej fazie jej rozwoju.

We have 11 language versions, we have millions of views,

Strona ma 11 wersji językowych i miliony wyświetleń.

We have taught more than 10,000 people

Nauczyliśmy ponad 10 tysięcy ludzi,

how to distinguish true from false.

jak odróżnić prawdę od fałszu.

And we teach fact checkers all around the world.

Na całym świecie szkolimy weryfikatorów.

StopFake has uncovered more than 1,000 fakes about Ukraine.

StopFake ujawnił ponad tysiąc fałszywych komunikatów o Ukrainie.

We've identified 18 narratives

Wyróżniliśmy 18 typów narracji

created using this fake news,

tworzonych przez fałszywe informacje,

such as Ukraine is a fascist state,

na przykład: Ukraina to państwo faszystowskie,

a failed state,

państwo-nieudacznik,

a state run by a junta who came to power as a result of a coup d'état.

państwo rządzone przez juntę, która przejęła władzę przez zamach stanu.

We proved that it's not bad journalism;

Dowiedliśmy, że to nie jest kiepskie dziennikarstwo.

it's a deliberate act of misinformation.

To celowa dezinformacja.

Fake news is a powerful weapon in information warfare,

Fake news to potężna broń w wojnie informacyjnej,

but there is something we can do about it.

ale my też możemy działać.

We all have smartphones.

Wszyscy mamy smartfony.

When we see something interesting, it's often automatic.

Widząc coś ciekawego, często działamy odruchowo.

We just click and pass it along.

Klikamy i przekazujemy dalej.

But how can you not be a part of fake news?

Jak nie rozpowszechniać fałszywych informacji?

First, if it's too dramatic, too emotional, too clickbait,

Gdy brzmi zbyt dramatycznie, emocjonalnie i czuć, że to clickbait,

then it's very likely that it isn't true.

to prawdopodobnie komunikat jest fałszywy.

The truth is boring sometimes.

Prawda czasami jest nudna.

(Laughter)

(Śmiech)

Manipulations are always sexy.

Kłamstwa są zawsze sexy.

They are designed to captivate you.

Są stworzone, by poruszyć.

Do your research.

Wszystko trzeba weryfikować.

This is the second point, very simple.

To kolejna zasada, bardzo prosta.

Look at other sites.

Sprawdzaj inne strony internetowe.

Check out alternative news sources.

Porównuj z innymi źródłami informacji.

Google names, addresses, license plates, experts and authors.

Wyszukuj w Google nazwiska, adresy, tablice rejestracyjne, ekspertów i oferty.

Don't just believe, check.

Nie wierz, sprawdzaj.

It's the only way to stop this culture of fake news.

To jedyny sposób na powstrzymanie kultury fake news.

This information warfare is not only about fake news.

Wojna informacyjna nie polega tylko na podawaniu fałszywych informacji.

Our society depends on trust:

Podstawą społeczeństwa jest zaufanie:

trust in our institutions,

zaufanie wobec instytucji,

in science,

wobec nauki

trust in our leaders,

wobec władzy,

trust in our news outlets.

zaufanie wobec mediów informacyjnych.

And it's on us to find a way to rebuild trust,

To my musimy znaleźć sposób, żeby to zaufanie odzyskać,

because fake news destroys it.

bo fałszywe informacje je niszczą.

So ask yourself,

Zadajcie sobie pytanie:

what have you lost your faith in?

w co przestaliście wierzyć?

Where has trust been ruined for you?

Do czego straciliście zaufanie?

And what are you going to do about it?

I co zamierzacie z tym zrobić?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)