Thomas Insel: Toward a new understanding of mental illness

193,001 views ・ 2013-04-16

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu-Huong Ha
0
0
7000
Tłumaczenie: Magdalena Stonawska Korekta: Rysia Wand
00:12
So let's start with some good news,
1
12530
2961
Zacznijmy od dobrych wiadomości
00:15
and the good news has to do with what do we know
2
15491
2349
związanych z tym, co wiemy
00:17
based on biomedical research
3
17840
2267
w oparciu o badania biomedyczne,
00:20
that actually has changed the outcomes
4
20107
3454
które zmieniły przebieg
00:23
for many very serious diseases?
5
23561
3099
wielu poważnych chorób.
00:26
Let's start with leukemia,
6
26660
2247
Zacznijmy od białaczki.
00:28
acute lymphoblastic leukemia, ALL,
7
28907
2528
Ostra białaczka limfoblastyczna
00:31
the most common cancer of children.
8
31435
2438
to najpowszechniejszy rak u dzieci.
00:33
When I was a student,
9
33873
1962
Kiedy byłem studentem,
00:35
the mortality rate was about 95 percent.
10
35835
3840
umieralność wynosiła ok. 95%.
00:39
Today, some 25, 30 years later, we're talking about
11
39675
3133
Dziś, 20-30 lat później,
00:42
a mortality rate that's reduced by 85 percent.
12
42808
3627
zmniejszyła się do 85%.
00:46
Six thousand children each year
13
46435
2616
Każdego roku 6000 dzieci,
00:49
who would have previously died of this disease are cured.
14
49051
4189
które dawniej by umarły, zostaje wyleczonych.
00:53
If you want the really big numbers,
15
53240
1791
Jeżeli chcecie naprawdę dużych liczb,
00:55
look at these numbers for heart disease.
16
55031
2828
spójrzcie choroby układu krążenia.
00:57
Heart disease used to be the biggest killer,
17
57859
1792
To był największy morderca,
00:59
particularly for men in their 40s.
18
59651
1504
zwłaszcza 40-latków.
01:01
Today, we've seen a 63-percent reduction in mortality
19
61155
3494
Dziś widzimy 63% spadek umieralności
01:04
from heart disease --
20
64649
2061
na skutek tych chorób.
01:06
remarkably, 1.1 million deaths averted every year.
21
66710
4885
Każdego roku zapobiega się 1,1 mln zgonów.
01:11
AIDS, incredibly, has just been named,
22
71595
2721
AIDS dołączył do tej listy
01:14
in the past month, a chronic disease,
23
74316
2281
dopiero w zeszłym miesiącu. To teraz choroba przewlekła,
01:16
meaning that a 20-year-old who becomes infected with HIV
24
76597
2915
co znaczy, że 20-latek zarażony wirusem HIV
01:19
is expected not to live weeks, months, or a couple of years,
25
79512
4071
przeżyje nie kilka tygodni, miesięcy czy lat,
01:23
as we said only a decade ago,
26
83583
2270
jak to było 10 lat temu,
01:25
but is thought to live decades,
27
85853
2392
ale kilka dziesięcioleci,
01:28
probably to die in his '60s or '70s from other causes altogether.
28
88245
4496
i umrze w wieku 60-70 lat z zupełnie innych powodów.
01:32
These are just remarkable, remarkable changes
29
92741
3025
To niesamowite zmiany
01:35
in the outlook for some of the biggest killers.
30
95766
2589
w postrzeganiu jednego z największych zabójców.
01:38
And one in particular
31
98355
2079
Zwłaszcza jednego,
01:40
that you probably wouldn't know about, stroke,
32
100434
2045
o którym mało się słyszy. Mowa o udarze,
01:42
which has been, along with heart disease,
33
102479
1601
który wraz z chorobami układu krążenia
01:44
one of the biggest killers in this country,
34
104080
2178
zalicza się do największych zabójców.
01:46
is a disease in which now we know
35
106258
1791
Teraz wiemy,
01:48
that if you can get people into the emergency room
36
108049
2929
że jeżeli chory znajdzie się w szpitalu
01:50
within three hours of the onset,
37
110978
2174
w ciągu 3 godzin od pierwszych objawów,
01:53
some 30 percent of them will be able to leave the hospital
38
113152
2605
to ma 30% szans na opuszczenie go
01:55
without any disability whatsoever.
39
115757
3119
bez żadnego trwałego urazu.
01:58
Remarkable stories,
40
118876
2257
Niesamowite historie,
02:01
good-news stories,
41
121133
2031
dobre historie.
02:03
all of which boil down to understanding
42
123164
3065
Sprowadzają się do zrozumienia chorób,
02:06
something about the diseases that has allowed us
43
126229
3352
co pozwala nam
02:09
to detect early and intervene early.
44
129581
3323
na wczesne wykrycie i interwencję.
02:12
Early detection, early intervention,
45
132904
2135
Wczesne wykrycie i wczesna interwencja
02:15
that's the story for these successes.
46
135039
3070
to podstawa sukcesu.
02:18
Unfortunately, the news is not all good.
47
138109
2736
Niestety nie wszystkie wieści są tak dobre.
02:20
Let's talk about one other story
48
140845
2349
Porozmawiajmy na inny temat.
02:23
which has to do with suicide.
49
143194
1691
Samobójstwo.
02:24
Now this is, of course, not a disease, per se.
50
144885
2652
Oczywiście nie jest to choroba.
02:27
It's a condition, or it's a situation
51
147537
3088
Jest to stan lub sytuacja,
02:30
that leads to mortality.
52
150625
1789
która prowadzi do śmierci.
02:32
What you may not realize is just how prevalent it is.
53
152414
3080
Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jakie to powszechne.
02:35
There are 38,000 suicides each year in the United States.
54
155494
4209
Każdego roku w USA dochodzi do 38 tys. samobójstw.
02:39
That means one about every 15 minutes.
55
159703
2758
Jedno co 15 minut.
02:42
Third most common cause of death amongst people
56
162461
2776
To trzecia najczęstsza przyczyna śmierci
02:45
between the ages of 15 and 25.
57
165237
2776
osób między 15 a 25 rokiem życia.
02:48
It's kind of an extraordinary story when you realize
58
168013
2248
To niezwykłe, gdy zdacie sobie sprawę,
02:50
that this is twice as common as homicide
59
170261
2512
że jest to 2 razy częściej niż zabójstwo,
02:52
and actually more common as a source of death
60
172773
2649
i jest tu częstszą przyczyną śmierci
02:55
than traffic fatalities in this country.
61
175422
3335
niż wypadki drogowe.
02:58
Now, when we talk about suicide,
62
178757
2632
Samobójstwo ma jednak
03:01
there is also a medical contribution here,
63
181389
3112
również przyczyny medyczne,
03:04
because 90 percent of suicides
64
184501
2432
bo 90% samobójstw
03:06
are related to a mental illness:
65
186933
1770
ma związek z chorobami psychicznymi:
03:08
depression, bipolar disorder, schizophrenia,
66
188703
3046
depresją, chorobą dwubiegunową, schizofrenią,
03:11
anorexia, borderline personality. There's a long list
67
191749
3058
anoreksją, osobowością borderline. Długa lista chorób,
03:14
of disorders that contribute,
68
194808
2109
które przyczyniają się do samobójstwa,
03:16
and as I mentioned before, often early in life.
69
196917
4024
często w młodym wieku.
03:20
But it's not just the mortality from these disorders.
70
200941
3204
Nie chodzi tylko o śmiertelność,
03:24
It's also morbidity.
71
204145
1642
ale również zachorowalność.
03:25
If you look at disability,
72
205787
2261
Spójrzmy na niepełnosprawność
03:28
as measured by the World Health Organization
73
208048
2152
wg pomiarów Światowej Organizacji Zdrowia
03:30
with something they call the Disability Adjusted Life Years,
74
210200
3525
i tak zwanych "lat życia skorygowanych niesprawnością".
03:33
it's kind of a metric that nobody would think of
75
213725
2096
To rodzaj pomiaru,
03:35
except an economist,
76
215821
1314
na jaki wpadłby tylko ekonomista.
03:37
except it's one way of trying to capture what is lost
77
217135
3442
Jest to sposób określenia
03:40
in terms of disability from medical causes,
78
220577
3183
utraty sprawności z przyczyn medycznych.
03:43
and as you can see, virtually 30 percent
79
223760
2893
Jak widać, 30% niepełnosprawnych
03:46
of all disability from all medical causes
80
226653
2264
z przyczyn medycznych
03:48
can be attributed to mental disorders,
81
228917
2560
ma zdiagnozowane zaburzenia psychiczne,
03:51
neuropsychiatric syndromes.
82
231477
2384
objawy neuropsychiatryczne.
03:53
You're probably thinking that doesn't make any sense.
83
233861
2152
Może się to wydawać bez sensu.
03:56
I mean, cancer seems far more serious.
84
236013
2672
Rak wygląda na dużo poważniejszą chorobę.
03:58
Heart disease seems far more serious.
85
238685
3032
Podobnie jak choroby układu krążenia.
04:01
But you can see actually they are further down this list,
86
241717
3040
A jednak zajmują niższe miejsca na tej liście,
04:04
and that's because we're talking here about disability.
87
244757
2280
dlatego mówimy o niepełnosprawności.
04:07
What drives the disability for these disorders
88
247037
2792
Co sprawia, że zaburzenia jak schizofrenia,
04:09
like schizophrenia and bipolar and depression?
89
249829
3904
choroba dwubiegunowa i depresja są niepełnosprawnościami?
04:13
Why are they number one here?
90
253733
2975
Dlaczego są na pierwszym miejscu?
04:16
Well, there are probably three reasons.
91
256708
1509
Jest tak z trzech powodów.
04:18
One is that they're highly prevalent.
92
258217
1972
Po pierwsze: są bardzo powszechne.
04:20
About one in five people will suffer from one of these disorders
93
260189
3295
Średnio 1 na 5 osób cierpi z powodu jednego z tych zaburzeń
04:23
in the course of their lifetime.
94
263484
2577
w jakimś okresie życia.
04:26
A second, of course, is that, for some people,
95
266061
2320
Po drugie: te choroby
04:28
these become truly disabling,
96
268381
1584
utrudniają ludziom życie.
04:29
and it's about four to five percent, perhaps one in 20.
97
269965
3128
To 4-5% ludzi, być może co dwudziesta osoba.
04:33
But what really drives these numbers, this high morbidity,
98
273093
4264
Powodem tych statystyk i wysokiej zachorowalności,
04:37
and to some extent the high mortality,
99
277357
2429
i do pewnego stopnia wysokiej umieralności,
04:39
is the fact that these start very early in life.
100
279786
3948
jest fakt, że pojawiają się one bardzo wcześnie.
04:43
Fifty percent will have onset by age 14,
101
283734
3095
U 50% osób objawy pojawiają się przed 14 rokiem życia,
04:46
75 percent by age 24,
102
286829
3120
u 75% przed ukończeniem 24,
04:49
a picture that is very different than what one would see
103
289949
3465
co odbiega od obserwacji
04:53
if you're talking about cancer or heart disease,
104
293414
2271
w przypadkach raka lub chorób układu krążenia,
04:55
diabetes, hypertension -- most of the major illnesses
105
295685
3400
cukrzycy, nadciśnienia, większości poważnych chorób,
04:59
that we think about as being sources of morbidity and mortality.
106
299085
4096
uważanych za przyczyny umieralności.
05:03
These are, indeed, the chronic disorders of young people.
107
303181
6310
To są choroby młodych ludzi.
05:09
Now, I started by telling you that there were some good-news stories.
108
309491
2867
Zacząłem od tego, że mam dobre wieści.
05:12
This is obviously not one of them.
109
312358
1448
To oczywiście nie jest jedna z nich.
05:13
This is the part of it that is perhaps most difficult,
110
313806
2879
To ta najtrudniejsza część.
05:16
and in a sense this is a kind of confession for me.
111
316685
2584
To dla mnie rodzaj wyznania.
05:19
My job is to actually make sure that we make progress
112
319269
5352
Moim zadaniem jest upewnianie się, że robimy postępy
05:24
on all of these disorders.
113
324621
2352
w walce z tymi chorobami.
05:26
I work for the federal government.
114
326973
1710
Pracuję dla rządu federalnego.
05:28
Actually, I work for you. You pay my salary.
115
328683
2018
Właściwie pracuję dla was. Wy mi płacicie.
05:30
And maybe at this point, when you know what I do,
116
330701
2384
Może skoro już wiecie, co robię,
05:33
or maybe what I've failed to do,
117
333085
2120
lub czego nie udało mi się zrobić,
05:35
you'll think that I probably ought to be fired,
118
335205
2209
pomyślicie, że trzeba mnie zwolnić.
05:37
and I could certainly understand that.
119
337414
2155
W pełni to rozumiem.
05:39
But what I want to suggest, and the reason I'm here
120
339569
2332
Ale chcę wam coś zasugerować.
05:41
is to tell you that I think we're about to be
121
341901
3255
Myślę, że sytuacja tych chorób
05:45
in a very different world as we think about these illnesses.
122
345156
4663
właśnie się zmienia.
05:49
What I've been talking to you about so far is mental disorders,
123
349819
3106
Dotychczas mówiłem o zaburzeniach psychicznych,
05:52
diseases of the mind.
124
352925
1716
chorobach umysłu.
05:54
That's actually becoming a rather unpopular term these days,
125
354641
3396
To określenie staje się niepopularne.
05:58
and people feel that, for whatever reason,
126
358037
2200
Ludzie czują, że z jakiegoś powodu
06:00
it's politically better to use the term behavioral disorders
127
360237
3377
bardziej poprawny politycznie jest termin choroby behawioralne
06:03
and to talk about these as disorders of behavior.
128
363614
3911
i zaburzenia zachowania.
06:07
Fair enough. They are disorders of behavior,
129
367525
2267
W porządku.To są zaburzenia zachowania,
06:09
and they are disorders of the mind.
130
369792
2000
ale też zaburzenia umysłu.
06:11
But what I want to suggest to you
131
371792
2405
Chcę wam zasugerować,
06:14
is that both of those terms,
132
374197
1752
że oba te określenia,
06:15
which have been in play for a century or more,
133
375949
3018
będące w użyciu od stu lat,
06:18
are actually now impediments to progress,
134
378967
2820
stoją na drodze rozwoju.
06:21
that what we need conceptually to make progress here
135
381787
4330
Żeby nastąpił postęp w tej sferze,
06:26
is to rethink these disorders as brain disorders.
136
386117
5208
musimy myśleć o nich jako o chorobach mózgu.
06:31
Now, for some of you, you're going to say,
137
391325
1862
Wielu z was ma pewnie ochotę powiedzieć:
06:33
"Oh my goodness, here we go again.
138
393187
2219
"Och, Boże, znowu.
06:35
We're going to hear about a biochemical imbalance
139
395406
2628
Znowu będzie mowa o zaburzeniach biochemicznych.
06:38
or we're going to hear about drugs
140
398034
1735
Albo o lekach.
06:39
or we're going to hear about some very simplistic notion
141
399769
4826
Albo usłyszymy jakiś uproszczony opis,
06:44
that will take our subjective experience
142
404595
2940
który nasze subiektywne doświadczenia
06:47
and turn it into molecules, or maybe into some sort of
143
407535
6072
rozłoży na części,
06:53
very flat, unidimensional understanding
144
413607
3218
albo spłaszczony obraz żyjcia
06:56
of what it is to have depression or schizophrenia.
145
416825
4102
z depresją lub schizofrenią".
07:00
When we talk about the brain, it is anything but
146
420927
4498
W mówieniu o mózgu
07:05
unidimensional or simplistic or reductionistic.
147
425425
3263
nie ma żadnych uproszczeń ani redukcjonizmu.
07:08
It depends, of course, on what scale
148
428688
2959
Wszystko zależy od skali.
07:11
or what scope you want to think about,
149
431647
2296
Albo zakresu, który się rozważa.
07:13
but this is an organ of surreal complexity,
150
433943
6280
Mózg jest niesamowicie złożony.
07:20
and we are just beginning to understand
151
440223
3471
Dopiero zaczynamy rozumieć,
07:23
how to even study it, whether you're thinking about
152
443694
2173
jak go badać;
07:25
the 100 billion neurons that are in the cortex
153
445867
2582
100 mln neuronów w korze,
07:28
or the 100 trillion synapses
154
448449
2145
100 bilionów synaps,
07:30
that make up all the connections.
155
450594
2359
które tworzą połączenia.
07:32
We have just begun to try to figure out
156
452953
3576
Dopiero zaczynamy rozumieć
07:36
how do we take this very complex machine
157
456529
3528
ten skomplikowany mechanizm,
07:40
that does extraordinary kinds of information processing
158
460057
2744
zdolny do niewyobrażalnych operacji na danych,
07:42
and use our own minds to understand
159
462801
2717
a to za pomocą naszych własnych umysłów,
07:45
this very complex brain that supports our own minds.
160
465518
3531
które działają na bazie takich właśnie mózgów.
07:49
It's actually a kind of cruel trick of evolution
161
469049
2560
Ewolucja sobie z nas drwi:
07:51
that we simply don't have a brain
162
471609
3830
ludzki mózg jest za słaby,
07:55
that seems to be wired well enough to understand itself.
163
475439
2898
żeby sam siebie zrozumieć.
07:58
In a sense, it actually makes you feel that
164
478337
2314
To wygląda tak,
08:00
when you're in the safe zone of studying behavior or cognition,
165
480651
2838
że studia nad zachowaniem i poznaniem,
08:03
something you can observe,
166
483489
1323
procesami obserwowalnymi,
08:04
that in a way feels more simplistic and reductionistic
167
484812
3005
wydają się uproszczone w porównaniu
08:07
than trying to engage this very complex, mysterious organ
168
487817
4968
z badaniem tajemniczego, skomplikowanego narządu,
08:12
that we're beginning to try to understand.
169
492785
2428
który dopiero odkrywamy.
08:15
Now, already in the case of the brain disorders
170
495213
3656
Wracając do zaburzeń mózgu,
08:18
that I've been talking to you about,
171
498869
1728
o których mówiłem:
08:20
depression, obsessive compulsive disorder,
172
500597
2273
depresji, zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych,
08:22
post-traumatic stress disorder,
173
502870
2162
zespołu stresu pourazowego,
08:25
while we don't have an in-depth understanding
174
505032
2942
nie rozumiemy jeszcze,
08:27
of how they are abnormally processed
175
507974
3726
co je powoduje
08:31
or what the brain is doing in these illnesses,
176
511700
2105
i jak zmieniają pracę mózgu,
08:33
we have been able to already identify
177
513805
3055
ale zdołaliśmy już zidentyfikować
08:36
some of the connectional differences, or some of the ways
178
516860
2576
niektóre różnice, niektóre zmiany
08:39
in which the circuitry is different
179
519436
2504
w działaniu obwodów mózgowych
08:41
for people who have these disorders.
180
521940
1816
u ludzi, którzy cierpią na te choroby.
08:43
We call this the human connectome,
181
523756
1758
Nazywamy to ludzkimi konektomami.
08:45
and you can think about the connectome
182
525514
2381
Konektom to pewnego rodzaju
08:47
sort of as the wiring diagram of the brain.
183
527895
1872
obraz połączeń nerwowych w mózgu.
08:49
You'll hear more about this in a few minutes.
184
529767
2104
Więcej o tym za chwilę.
08:51
The important piece here is that as you begin to look
185
531871
2951
Co ważne, u osób z tymi schorzeniami,
08:54
at people who have these disorders, the one in five of us
186
534822
3977
czyli u 20% ludzi,
08:58
who struggle in some way,
187
538799
1828
którzy z czymś się zmagają,
09:00
you find that there's a lot of variation
188
540627
2288
okablowanie mózgu
09:02
in the way that the brain is wired,
189
542915
3216
wykazuje wiele różnic.
09:06
but there are some predictable patterns, and those patterns
190
546131
2602
Niektóre przewidywalne wzorce
09:08
are risk factors for developing one of these disorders.
191
548733
3814
to wskaźniki ryzyka rozwinięcia choroby.
09:12
It's a little different than the way we think about brain disorders
192
552547
2992
To trochę inaczej niż w przypadku
09:15
like Huntington's or Parkinson's or Alzheimer's disease
193
555539
2768
pląsawicy Huntingtona, Parkinsona czy Alzheimera.
09:18
where you have a bombed-out part of your cortex.
194
558307
2392
Tam ośrodki mózgu wyglądają jak pole bitwy.
09:20
Here we're talking about traffic jams, or sometimes detours,
195
560699
3260
Tutaj mowa raczej o korkach albo objazdach.
09:23
or sometimes problems with just the way that things are connected
196
563959
2747
Czasami problem sprawia jakieś połączenie,
09:26
and the way that the brain functions.
197
566706
1247
przez które mózg nie działa prawidłowo.
09:27
You could, if you want, compare this to,
198
567953
3170
To taka różnica
09:31
on the one hand, a myocardial infarction, a heart attack,
199
571123
3049
jak między zawałem serca,
09:34
where you have dead tissue in the heart,
200
574172
1823
gdy w sercu pojawia się martwa tkanka,
09:35
versus an arrhythmia, where the organ simply isn't functioning
201
575995
3597
a arytmią, gdzie narząd źle działa,
09:39
because of the communication problems within it.
202
579592
2251
przez wewnętrzny problem komunikacyjny.
09:41
Either one would kill you; in only one of them
203
581843
1969
Oba w końcu zabiją, ale tylko jeden
09:43
will you find a major lesion.
204
583812
2600
wywołuje poważne, trwałe zmiany.
09:46
As we think about this, probably it's better to actually go
205
586412
2832
Spróbujmy zagłębić się
09:49
a little deeper into one particular disorder, and that would be schizophrenia,
206
589244
3223
w jedną z tych chorób: schizofrenię.
09:52
because I think that's a good case
207
592467
2136
Ten przykład pomoże zrozumieć,
09:54
for helping to understand why thinking of this as a brain disorder matters.
208
594603
3525
czemu warto używać nazwy "choroba mózgu".
09:58
These are scans from Judy Rapoport and her colleagues
209
598128
3878
To skany wykonane przez Judy Rapaport i jej zespół
10:02
at the National Institute of Mental Health
210
602006
2172
z National Institute of Mental Health.
10:04
in which they studied children with very early onset schizophrenia,
211
604178
3716
Badają dzieci z wczesnymi objawami schizofrenii.
10:07
and you can see already in the top
212
607894
1470
Na górze widać,
10:09
there's areas that are red or orange, yellow,
213
609364
2537
że pewne obszary są czerwone, pomarańczowe,
10:11
are places where there's less gray matter,
214
611901
2138
tam jest mniej substancji szarej.
10:14
and as they followed them over five years,
215
614039
1538
Pięć lat porównywano wyniki tych dzieci
10:15
comparing them to age match controls,
216
615577
2238
ze średnią w ich grupach wiekowych.
10:17
you can see that, particularly in areas like
217
617815
1822
Zwłaszcza w obszarach takich jak
10:19
the dorsolateral prefrontal cortex
218
619637
2316
kora przedczołowa czy zakręt skroniowy górny,
10:21
or the superior temporal gyrus, there's a profound loss of gray matter.
219
621953
4330
nastąpił znaczny ubytek substancji szarej.
10:26
And it's important, if you try to model this,
220
626283
1543
To bardzo ważne. By sobie to wyobrazić,
10:27
you can think about normal development
221
627826
1956
można pomyśleć o normalnym rozwoju
10:29
as a loss of cortical mass, loss of cortical gray matter,
222
629782
3253
jako stracie szarej substancji, kory mózgowej,
10:33
and what's happening in schizophrenia is that you overshoot that mark,
223
633035
3664
ale w schizofrenii przekracza się granicę.
10:36
and at some point, when you overshoot,
224
636699
1569
W pewnym momencie
10:38
you cross a threshold, and it's that threshold
225
638268
2991
strata jest za duża
10:41
where we say, this is a person who has this disease,
226
641259
3576
i wtedy osoba ze schizofrenią
10:44
because they have the behavioral symptoms
227
644835
2288
zostaje zdiagnozowana na podstawie
10:47
of hallucinations and delusions.
228
647123
2121
zmian zachowania, halucynacji, urojeń.
10:49
That's something we can observe.
229
649244
1477
To coś obserwowalnego.
10:50
But look at this closely and you can see that actually they've crossed a different threshold.
230
650721
5642
Obserwacja pokazuje, że przekroczono też inny próg
10:56
They've crossed a brain threshold much earlier,
231
656363
2996
i to znacznie wcześniej,
10:59
that perhaps not at age 22 or 20,
232
659359
3140
nie w wieku 20 czy 22 lat,
11:02
but even by age 15 or 16 you can begin to see
233
662499
2768
ale 15 czy 16, kiedy widać,
11:05
the trajectory for development is quite different
234
665267
2360
że krzywe rozwojowe są zupełnie różne
11:07
at the level of the brain, not at the level of behavior.
235
667627
3515
na poziomie rozwoju mózgu i zachowania.
11:11
Why does this matter? Well first because,
236
671142
2095
Dlaczego to ważne? Po pierwsze:
11:13
for brain disorders, behavior is the last thing to change.
237
673237
3142
w przypadku chorób mózgu zachowanie zmienia się ostatnie,
11:16
We know that for Alzheimer's, for Parkinson's, for Huntington's.
238
676379
2910
jak w pląsawicy Huntingtona, Parkinsonie czy Alzheimerze.
11:19
There are changes in the brain a decade or more
239
679289
2434
Zmiany w mózgu zaczynają się
11:21
before you see the first signs of a behavioral change.
240
681723
5040
10 lat przed zmianami w zachowaniu.
11:26
The tools that we have now allow us to detect
241
686763
2944
Mamy narzędzia umożliwiające wykrycie zmian
11:29
these brain changes much earlier, long before the symptoms emerge.
242
689707
4297
znacznie wcześniej, długo przed wystąpieniem objawów.
11:34
But most important, go back to where we started.
243
694004
3399
Ale najważniejsze jest to:
11:37
The good-news stories in medicine
244
697403
3216
dobra wiadomość dla medycyny
11:40
are early detection, early intervention.
245
700619
2944
to możliwość szybkiego wykrycia i interwencji.
11:43
If we waited until the heart attack,
246
703563
3664
Gdybyśmy czekali na atak serca,
11:47
we would be sacrificing 1.1 million lives
247
707227
3975
co roku tracilibyśmy w USA 1,1 mln ludzi
11:51
every year in this country to heart disease.
248
711202
2409
przez choroby układu krążenia.
11:53
That is precisely what we do today
249
713611
2408
Tak się właśnie dzieje,
11:56
when we decide that everybody with one of these brain disorders,
250
716019
4512
gdy traktujemy osoby z chorobami mózgu
12:00
brain circuit disorders, has a behavioral disorder.
251
720531
3202
jako osoby z zaburzeniami zachowania.
12:03
We wait until the behavior becomes manifest.
252
723733
3224
Czekamy, aż choroba się ujawni.
12:06
That's not early detection. That's not early intervention.
253
726957
4559
To nie jest wczesne wykrywanie ani wczesna interwencja.
12:11
Now to be clear, we're not quite ready to do this.
254
731516
1805
Dla ścisłości: jeszcze nie jesteśmy gotowi.
12:13
We don't have all the facts. We don't actually even know
255
733321
3154
Nie wiemy wszystkiego. Nie wiemy nawet,
12:16
what the tools will be,
256
736475
2549
jakie to będą narzędzia
12:19
nor what to precisely look for in every case to be able
257
739024
4259
i czego dokładnie szukać, by wykryć chorobę
12:23
to get there before the behavior emerges as different.
258
743283
4205
zanim pojawią się jej objawy.
12:27
But this tells us how we need to think about it,
259
747488
2937
Ale wiemy już, jak mamy o tym myśleć
12:30
and where we need to go.
260
750425
1489
i dokąd musimy zmierzać.
12:31
Are we going to be there soon?
261
751914
1202
Czy dotrzemy tam niedługo?
12:33
I think that this is something that will happen
262
753116
2678
Sądzę, że uda nam się
12:35
over the course of the next few years, but I'd like to finish
263
755794
2831
w ciągu kilku lat. Chciałbym zakończyć
12:38
with a quote about trying to predict how this will happen
264
758625
2535
słowami kogoś, kto wiele myślał o zmianach
12:41
by somebody who's thought a lot about changes
265
761160
2361
w postrzeganiu i zmianach w technologii,
12:43
in concepts and changes in technology.
266
763521
2328
o tym, jak tego dokonamy.
12:45
"We always overestimate the change that will occur
267
765849
2264
Bill Gates powiedział: "Zawsze przeceniamy zmiany,
12:48
in the next two years and underestimate
268
768113
2223
które zajdą w ciągu dwóch lat, a nie doceniamy zmian,
12:50
the change that will occur in the next 10." -- Bill Gates.
269
770336
3876
które przyniesie następna dekada".
12:54
Thanks very much.
270
774212
1363
Bardzo dziękuję.
12:55
(Applause)
271
775575
2683
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7