Susan Lim: Transplant cells, not organs

Tłumaczenie: Renata Plaice Korekta: Marek Kasiak

So I was privileged to train in transplantation

Miałam zaszczyt odbyć praktykę z transplantacji

under two great surgical pioneers:

pod okiem dwóch wspanialych pionierów chirurgii:

Thomas Starzl,

Thomasa Starzla,

who performed the world's first successful liver transplant

który przeprowadził pierwszy udany przeszczep wątroby na świecie

in 1967,

w 1967 r.

and Sir Roy Calne,

i Sir Roya Calne'a,

who performed the first liver transplant in the U.K.

który rok później przeprowadził pierwszy przeszczep wątraby

in the following year.

w Wielkiej Brytanii.

I returned to Singapore

Wróciłam do Singapuru

and, in 1990,

i w r. 1990

performed Asia's first successful

przeprowadziłam pierwszą w Azji udaną operację

cadaveric liver transplant procedure,

przeszczepu wątroby od osoby zmarłej,

but against all odds.

wbrew wszelkim prognozom.

Now when I look back,

Teraz, kiedy o tym myślę,

the transplant was actually the easiest part.

przeszczep był właściwie w tym wszystkim najłatwiejszy.

Next, raising the money to fund the procedure.

Zaraz po nim zdobycie funduszy na operację.

But perhaps the most challenging part

Ale być może najtrudniejszą rzeczą

was to convince the regulators --

było przekonanie organów regulacyjnych -

a matter which was debated in the parliament --

sprawa dyskutowana była w parlamencie -

that a young female surgeon

by młodej kobiecie-chirurgowi

be allowed the opportunity

udzielić pozwolenia na to,

to pioneer for her country.

by była pionierem w swoim kraju.

But 20 years on,

A jednak teraz, po 20 latach,

my patient, Surinder,

moja pacjentka Surinder

is Asia's longest surviving

jest obecnie najdłużej żyjącą osobą w Azji

cadaveric liver transplant to date.

po przeszczepie wątroby.

(Applause)

(Brawa)

And perhaps more important,

I, co może jeszcze ważniejsze,

I am the proud godmother

ja jestem dumną matka chrzestną

to her 14 year-old son.

jej 14-letniego syna.

(Applause)

(Brawa)

But not all patients on the transplant wait list

Ale nie wszyscy pacjenci na liście oczekujących na przeszczep

are so fortunate.

mają takie szczęście.

The truth is,

Prawda jest taka,

there are just simply not enough donor organs

że po prostu brakuje narządów

to go around.

do przeszczepu.

As the demand for donor organs

Podczas gdy zapotrzebowanie na narządy

continues to rise,

ciągle rośnie,

in large part due to the aging population,

w dużej mierze ze względu na starzejące się społeczeństwo,

the supply has remained relatively constant.

podaż pozostaje relatywnie niezmieniona.

In the United States alone,

W samych Stanach Zjednoczonych

100,000 men, women and children

100.000 mężczyzn, kobiet i dzieci

are on the waiting list for donor organs,

znajduje się na liście oczekujących na przeszczep

and more than a dozen die each day

i codziennie umiera ich ponad tuzin

because of a lack of donor organs.

z powodu braku narządów do przeszczepu.

The transplant community

Środowisko działaczy na rzecz transplantacji

has actively campaigned in organ donation.

prowadziło aktywne kampanie na rzecz dawstwa narządów,

And the gift of life

a ten dar życia

has been extended

objął nie tylko narządy

from brain-dead donors

pacjentów w stanie śmierci mózgowej,

to living, related donors --

ale też dawców żyjących i spokrewnionych -

relatives who might donate an organ

krewnych, którzy mogą być dawcami narządu

or a part of an organ,

albo części narządu,

like a split liver graft,

jak przeszczep fragmentu wątroby

to a relative or loved one.

do organizmu osoby spokrewnionej lub ukochanej.

But as there was still a dire shortage of donor organs,

Lecz ponieważ nadal drastycznie brakowało narządów do przeszczepu,

the gift of life was then extended

ten dar zycia objął,

from living, related donors

poza narządami dawców żyjacych i spokrewnionych,

to now living, unrelated donors.

także narządy dawców żyjących i niespokrewnionych.

And this then has given rise

A to zapoczątkowało

to unprecedented and unexpected

bezprecedensowe i nieoczekiwane

moral controversy.

kontrowersje etyczne.

How can one distinguish

Jak można rozróżnić

a donation that is voluntary and altruistic

dar, który jest dobrowolny i altruistyczny,

from one that is forced or coerced

od takiego, który jest narzucony i wymuszony

from, for example,

na, przykladowo,

a submissive spouse, an in-law,

uległym współmałżonku, szwagrze, teściach,

a servant, a slave,

slużącym, niewolniku,

an employee?

pracowniku?

Where and how can we draw the line?

Gdzie i jak można wyznaczyć granicę?

In my part of the world,

W mojej części świata

too many people live below the poverty line.

zbyt wiele ludzi żyje poniżej granicy ubóstwa

And in some areas,

i w niektórych rejonach

the commercial gifting of an organ

komercyjne dawstwo narządów

in exchange for monetary reward

w zamian za wynagrodzenie finansowe

has led to a flourishing trade

doprowadziło do rozkwitu handlu

in living, unrelated donors.

wśród dawców żyjących i niespokrewnionych.

Shortly after I performed the first liver transplant,

Wkrótce po tym, jak przeprowadziłam mój pierwszy przeszczep wątroby,

I received my next assignment,

otrzymałam kolejne zadanie,

and that was to go to the prisons

było nim jeżdżenie do więzień

to harvest organs

w celu pobierania narządów

from executed prisoners.

od więźniów po egzekucji.

I was also pregnant at the time.

Byłam też wtedy w ciąży.

Pregnancies are meant

Ciąża powinna być

to be happy and fulfilling moments

szczęśliwym i wzbogacającym okresem

in any woman's life.

w życiu każdej kobiety.

But my joyful period

Ale mój radosny czas

was marred by solemn and morbid thoughts --

niszczyły poważne i ponure myśli -

thoughts of walking through

myśli o tym, że muszę wejść

the prison's high-security death row,

do ściśle strzeżonej celi śmierci w więzieniu,

as this was the only route

bo była to jedyna droga

to take me to the makeshift operating room.

prowadząca mnie do prowizorycznej sali operacyjnej.

And at each time,

I za każdym razem

I would feel the chilling stares

czułam na sobie mroźne spojrzenia

of condemned prisoners' eyes follow me.

skazanych więźniów, śledzących moje kroki.

And for two years,

Przez dwa lata

I struggled with the dilemma

zmagałam sie z tym dylematem:

of waking up at 4:30 am

wstać o godzinie 4.30

on a Friday morning,

w piątkowe ranki,

driving to the prison,

pojechać do więzienia,

getting down, gloved and scrubbed,

przygotować się, w rękawiczkach i fartuchu lekarskim,

ready to receive the body

do otrzymania ciała

of an executed prisoner,

skazanego więźnia,

remove the organs

wyjąć narządy

and then transport these organs

i następnie przetransportować je

to the recipient hospital

do szpitala dawcy

and then graft the gift of life

i przeszczepić ten dar życia

to a recipient the same afternoon.

do organizmu chorego jeszcze tego samego dnia.

No doubt, I was informed,

Oczywiście, poinformowano mnie,

the consent had been obtained.

że zgoda została wydana.

But, in my life,

Ale w moim życiu

the one fulfilling skill that I had

ta jedyna dająca spełnienie umiejętność, którą miałam,

was now invoking feelings of conflict --

wywoływała teraz konfliktowe uczucia -

conflict ranging

uczucia sięgające

from extreme sorrow and doubt at dawn

od ekstremalnego smutku i wątpliwości o poranku

to celebratory joy

do wiwatującej radości

at engrafting the gift of life at dusk.

podczas przeszczepiania daru życia o zmierzchu.

In my team,

W moim zespole

the lives of one or two of my colleagues

życie jednego czy dwóch moich kolegów

were tainted by this experience.

było naznaczone tym doświadczeniem.

Some of us may have been sublimated,

Niektórzy z nas być może potrafili wznieść się ponad to,

but really none of us remained the same.

ale nikt z nas nie pozostał niezmieniony.

I was troubled

Martwił mnie fakt,

that the retrieval of organs from executed prisoners

że pozyskiwanie narządów od więźniów skazanych na śmierć

was at least as morally controversial

było co najmniej tak kontrowersyjne etycznie,

as the harvesting of stem cells

jak pobieranie komorek pierwotnych

from human embryos.

od ludzkich zarodków.

And in my mind,

Wewnątrz

I realized as a surgical pioneer

zdawałam sobie sprawę, że jako pioniera chirurgii

that the purpose of my position of influence

rolą mojej wpływowej pozycji

was surely to speak up

z pewnością było wstawianie się za tymi,

for those who have no influence.

którzy nie mieli żadnego wpływu.

It made me wonder

Zaczęłam się zastanawiać,

if there could be a better way --

czy istnieje lepszy sposób -

a way to circumvent death

sposób omijający śmierć -

and yet deliver the gift of life

a jednocześnie dający dar życia,

that might exponentially impact

który mógłby radykalnie zmienić los

millions of patients worldwide.

milionów pacjentów na całym świecie.

Now just about that time,

Właśnie mniej więcej w tym samym czasie

the practice of surgery evolved

praktyka chirurgiczna ewoluowała

from big to small,

odchodząc od dużej skali do małej,

from wide open incisions

od szeroko otwartych nacięć

to keyhole procedures,

do procedur małych jak dziurka od klucza,

tiny incisions.

mikroskopilnych nacięć.

And in transplantation, concepts shifted

I w transplantologii koncepcje odeszły

from whole organs to cells.

od całych narządów w stronę komórek.

In 1988, at the University of Minnesota,

W r. 1988 na Uniwersytecie Minnesoty

I participated in a small series

brałam udział w serii

of whole organ pancreas transplants.

operacji przeszczepów całej trzustki.

I witnessed the technical difficulty.

Byłam świadkiem ich technicznej trudności.

And this inspired in my mind

I to zainspirowało mnie

a shift from transplanting whole organs

do tego, by odejść od przeszczepu całych narządów

to perhaps transplanting cells.

w stronę, być może, przeszczepiania komórek.

I thought to myself,

Pomyślałam sobie,

why not take the individual cells

czemu by nie wyjąć pojedynczych komórek

out of the pancreas --

z trzustki -

the cells that secrete insulin to cure diabetes --

tych, które wydzielają insulinę w celu wyleczenia cukrzycy -

and transplant these cells? --

i przeszczepić te komórki? -

technically a much simpler procedure

technicznie o wiele prostsza prostsza procedura

than having to grapple with the complexities

niż konieczność zmagania się ze skomplikowanym

of transplanting a whole organ.

przeszczepem całego narządu.

And at that time,

W tym czasie

stem cell research

badania nad komórkami macierzystymi

had gained momentum,

nabrały impetu,

following the isolation of the world's first

po tym, jak udało się pozyskać pierwsze na świecie

human embryonic stem cells

embrionalne komórki macierzyste człowieka

in the 1990s.

w latach 90.

The observation that stem cells, as master cells,

Obserwacja, że komórki macierzyste, jako komórki nadrzędne

could give rise

mogłyby dać początek

to a whole variety of different cell types --

wielu różnym rodzajom komórek -

heart cells, liver cells,

komórkom serca, wątroby,

pancreatic islet cells --

komórkom wysepek trzustkowych -

captured the attention of the media

wzbudziła zainteresowanie mediów

and the imagination of the public.

i pobudziła wyobraźnię opinii publicznej.

I too was fascinated

Ja też byłam zafascynowana

by this new and disruptive cell technology,

tą nową i przełomową technologią,

and this inspired a shift in my mindset,

zainspirowała ona zmianę w moim myśleniu,

from transplanting whole organs

myśl o odejściu od przeszczepiania całych narządów

to transplanting cells.

w kierunku wszczepiania komórek.

And I focused my research on stem cells

Skupiłam się więc na badaniach komórek macierzystych

as a possible source

jako możliwym źródle

for cell transplants.

przeszczepu komórek.

Today we realize

Dziś wiemy,

that there are many different types of stem cells.

że jest wiele różnych rodzajów komórek macierzystych.

Embryonic stem cells

Embrionalne komórki macierzyste

have occupied center stage,

znalazły się w centrum zainteresowania,

chiefly because of their pluripotency --

glównie ze względu na ich pluripotencjalność -

that is their ease in differentiating

czyli ich łatwość do zróżnicowania się

into a variety of different cell types.

w wiele różnych rodzajów komórek.

But the moral controversy

Lecz kontrowersje etyczne

surrounding embryonic stem cells --

wokół embrionalnych komórek macierzystych -

the fact that these cells are derived

to, że pochodzą one

from five-day old human embryos --

od pięciodniowych zarodków ludzkich -

has encouraged research

zachęciły do badań

into other types of stem cells.

nad innymi rodzajami komórek macierzystych.

Now to the ridicule of my colleagues,

Aby zadrwić sobie z moich kolegów,

I inspired my lab

zainspirowałam ludzi z mojego laboratorium

to focus on what I thought

do skupienia sie na tym,

was the most non-controversial source of stem cells,

co uznałam za najmniej kontrowersyjne źródło komórek macierzystych,

adipose tissue, or fat, yes fat --

tkankę tłuszczową, tak: tłuszcz -

nowadays available in abundant supply --

obecnie dostępny w nadmiarze -

you and I, I think, would be very happy to get rid of anyway.

myślę, że i wy, i ja i tak chętnie byśmy się go pozbyli.

Fat-derived stem cells

Pochodzące z tłuszczu komórki macierzyste

are adult stem cells.

to dorosłe komórki macierzyste.

And adult stem cells

A dorosłe komórki macierzyste

are found in you and me --

można znaleźć w każdym z nas -

in our blood, in our bone marrow,

w naszej krwi, szpiku kostnym,

in our fat, our skin and other organs.

w naszym tłuszczu, skórze i innych narządach.

And as it turns out,

I jak się okazuje,

fat is one of the best sources

tłuszcz to jedno z najlepszych źródeł

of adult stem cells.

dorosłych komórek macierzystych.

But adult stem cells

Jednak dorosłe komórki

are not embryonic stem cells.

nie są embrionalnymi komórkami macierzystymi.

And here is the limitation:

I na tym polegają ich ograniczenia:

adult stem cells are mature cells,

dorosłe komórki macierzyste to dojrzałe komórki

and, like mature human beings,

i, jak dojrzałe osoby,

these cells are more restricted in their thought

komórki te mają więcej ograniczeń w tym, jak myślą

and more restricted in their behavior

i się zachowują

and are unable to give rise

i nie są w stanie zapoczątkować

to the wide variety of specialized cell types,

wielu rodzajów wyspecjalizowanych komórek macierzystych,

as embryonic stem cells [can].

tak jak potrafią to embrionalne komórki macierzyste.

But in 2007,

Ale w roku 2007

two remarkable individuals,

dwie wspaniałe osobowości,

Shinya Yamanaka of Japan

Shinya Yamanaka z Japonii

and Jamie Thomson of the United States,

i Jamie Thompson ze Stanów Zjednoczonych,

made an astounding discovery.

zrobili zdumiewające odkrycie.

They discovered

Odkryli oni, że

that adult cells, taken from you and me,

dorosłe komórki, pobrane od was czy ode mnie,

could be reprogrammed

mogą być przeprogramowane

back into embryonic-like cells,

z powrotem w komórki przypominające komórki embrionalne,

which they termed IPS cells,

nazwali je komórkami iPS,

or induced pluripotent stem cells.

czyli indukowanymi komórkami pluripotencjalnymi.

And so guess what,

I wyobraźcie sobie,

scientists around the world and in the labs

badacze w laboratoriach na całym świecie

are racing

spieszą się,

to convert aging adult cells --

by zmienić starzejące się komórki dorosłe -

aging adult cells from you and me --

nasze starzejące się komórki -

they are racing to reprogram these cells

spieszą się, by przeprogramować te komórki

back into more useful IPS cells.

z powrotem w bardziej użyteczne komórki iPS.

And in our lab,

A w naszym laboratorium

we are focused on taking fat

koncentrujemy sie na pobieraniu tłuszczu

and reprogramming

i przeprogramowaniu

mounds of fat

fałd tłuszczu

into fountains of youthful cells --

w fontanny młodych komórek -

cells that we may use

komórek, których możemy użyć,

to then form other,

by następnie wykształcić inne,

more specialized, cells,

bardziej wyspecjalizowane komórki,

which one day may be used as cell transplants.

które w przyszłości mogą być użyte jako przeszczepy komórek.

If this research is successful,

Jeśli te badania zakończą się sukcesem,

it may then reduce the need

może to zmniejszyć potrzebę

to research and sacrifice

badań i poświęcania

human embryos.

ludzkich zarodków.

Indeed, there is a lot of hype, but also hope

Tak, robi się wokół tego dużo szumu, ale jest też nadzieja,

that the promise of stem cells

że obietnica komórek macierzystych

will one day provide cures

w przyszłości pozwoli na wyleczenie

for a whole range of conditions.

wielu różnych schorzeń.

Heart disease, stroke, diabetes,

Chorób serca, zawału, cukrzycy,

spinal cord injury, muscular dystrophy,

uszkodzenia rdzenia kręgowego, dystrofii mięśniowej,

retinal eye diseases --

choroby siatkówki oka -

are any of these conditions

czy jakieś z tych chorób

relevant, personally, to you?

dotyczą was osobiście?

In May 2006,

W maju 2006 r.

something horrible happened to me.

spotkało mnie coś strasznego.

I was about to start a robotic operation,

Właśnie miałam zacząć operację z użyciem robota,

but stepping out of the elevator

ale wychodząc z windy

into the bright and glaring lights of the operating room,

w jasne i oślepiające świateł sali operacyjnej,

I realized

zauważyłam,

that my left visual field

że moje lewe pole widzenia

was fast collapsing into darkness.

zaczęło szybko pogrążać się w ciemnościach.

Earlier that week,

Nieco wcześniej w tym samym tygodniu

I had taken a rather hard knock

mocno się uderzyłam

during late spring skiing -- yes, I fell.

podczas późnowiosennej jazdy na nartach - tak, upadłam

And I started to see floaters and stars,

i ukazały mi się gwiazdy przed oczami,

which I casually dismissed

co zignorowałam, biorąc to

as too much high-altitude sun exposure.

za nadmiar słońca na dużych wysokościach.

What happened to me

To, co mi się przytrafiło,

might have been catastrophic,

mogło mieć katastrofalne skutki,

if not for the fact

gdyby nie to,

that I was in reach of good surgical access.

że miałam dostęp do dobrych chirurgów.

And I had my vision restored,

I mój wzrok został mi przywrócony,

but not before a prolonged period of convalescence --

choć najpierw musiałam przejść długi proces rekonwalescencji -

three months --

3 miesiące -

in a head down position.

w pozycji głową w dół.

This experience

To doświadczenie

taught me to empathize more with my patients,

nauczyło mnie rozumieć, co czują moi pacjenci,

and especially those with retinal diseases.

zwłaszcza ci z chorobami spojówki.

37 million people worldwide

37 milionów ludzi na całym świecie

are blind,

jest niewidomych,

and 127 million more

a kolejne 127 milionów

suffer from impaired vision.

niedowidzi.

Stem cell-derived retinal transplants,

Przeszczepy komórek siatkówki

now in a research phase,

znajdujące się obecnie w fazie badań,

may one day restore vision,

mogą w przyszłości przywrócić wzrok,

or part vision,

choćby częściowo,

to millions of patients with retinal diseases worldwide.

milionom pacjentom z chorobami spojówek na całym świecie.

Indeed, we live

Tak, żyjemy

in both challenging

w czasach pełnych nowych wyzwań,

as well as exciting times.

ale też ekscytujących.

As the world population ages,

Starzejąca się ludzkość

scientists are racing

zmusza naukowców do

to discover new ways

odkrywania nowych sposobów

to enhance the power of the body

sprawienia, by ciało miało moc

to heal itself through stem cells.

leczenia siebie dzięki komórkom macierzystym.

It is a fact

Faktem jest,

that when our organs or tissues are injured,

że gdy nasze organy czy tkanki są uszkodzone,

our bone marrow

nasz szpik kostny

releases stem cells

wypuszcza do krwiobiegu

into our circulation.

komórki macierzyste.

And these stem cells

A te komórki

then float in the bloodstream

unoszą się razem z krwią

and hone in to damaged organs

i łączą się z uszkodzonymi narządami,

to release growth factors

by wydzielać czynniki wzrostowe,

to repair the damaged tissue.

naprawiające uszkodzoną tkankę.

Stem cells may be used as building blocks

Komórki macierzyste mogą być użyte jako budulec

to repair damaged scaffolds within our body,

do naprawienia uszkodzonego rusztowania w naszym ciele,

or to provide new liver cells

dostarczyć nowe komórki wątroby,

to repair damaged liver.

by naprawić uszkodzoną wątrobę.

As we speak, there are 117 or so clinical trials

Obecnie około 117 eksperymentów kilinicznych

researching the use of stem cells

bada użycie komórek macierzystych

for liver diseases.

w chorobach wątroby.

What lies ahead?

Co przyniesie przyszłość?

Heart disease

Choroby serca

is the leading cause of death worldwide.

są główną przyczyną śmierci na świecie.

1.1 million Americans

1,1 milionów Amerykanów

suffer heart attacks yearly.

rocznie cierpi na zawał serca.

4.8 million

4,8 milionów

suffer cardiac failure.

cierpi na niewydolność serca.

Stem cells may be used

Komórki macierzyste mogą być użyte

to deliver growth factors

do dostarczania czynników wzrostowych

to repair damaged heart muscle

do naprawienia uszkodzonego mięśnia serca

or be differentiated

lub różnicować się

into heart muscle cells

do komórek mięśniowych serca,

to restore heart function.

by przywrócić funkcje serca.

There are 170 clinical trials

Prowadzonych jest 170 prób klinicznych,

investigating the role of stem cells in heart disease.

badających rolę komórek macierzystych w chorobach serca.

While still in a research phase,

Znajdujemy się nadal w fazie badań,

stem cells may one day herald

komórki macierzyste mogą w przyszłości zapowiedzieć

a quantum leap in the field of cardiology.

milowy krok w kardiologii.

Stem cells provide hope for new beginnings --

Komórki macierzyste dają nadzieję na nowy początek -

small, incremental steps,

małe, stopniowe kroki,

cells rather than organs,

komórki zamiast organów,

repair rather than replacement.

naprawa zamiast zastępowanie.

Stem cell therapies

Terapie komórkami pierwotnymi

may one day reduce the need for donor organs.

mogą w przyszłości zmniejszyć potrzebę na organy do przeszczepu.

Powerful new technologies

Potężne nowe technologie

always present enigmas.

zawsze są zagadkami.

As we speak,

W tym momencie

the world's first human embryonic stem cell trial for spinal cord injury

przeprowadzana jest pierwsza na świecie próba komórek macierzystych ludzkiego zarodka

is currently underway

w zastosowaniu do uszkodzeń rdzenia kręgowego

following the USFDA approval.

po uzyskaniu zgody od Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków.

And in the U.K.,

A w Wielkiej Brytanii

neural stem cells to treat stroke

zastosowanie komórek macierzystych układu nerwowego w leczeniu zawału

are being investigated in a phase one trial.

znajduje się w I fazie badania klinicznego.

The research success that we celebrate today

Sukcesy w badaniach, które dziś świętujemy

has been made possible

były możliwe

by the curiosity and contribution and commitment

dzięki ciekawości, oddaniu i zaangażowaniu

of individual scientists

poszczególnych naukowców

and medical pioneers.

i pionierów medycyny.

Each one has his story.

Każdy ma swoją opowieść.

My story has been about my journey

Moja opowieść jest o mojej podróży

from organs to cells --

od organów do komórek -

a journey through controversy,

podróż przez kontrowersję,

inspired by hope --

zainspirowana przez nadzieję,

hope that, as we age,

nadzieję, że, w miarę jak się starzejemy,

you and I may one day celebrate longevity

wy i ja będziemy mogli cieszyć się długim życiem

with an improved quality of life.

i lepszą jakością życia.

Thank you.

Dziękuję.