Can we create new senses for humans? | David Eagleman

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Mateusz Radziwonowicz

We are built out of very small stuff,

Jesteśmy stworzeni z bardzo małych części.

and we are embedded in a very large cosmos,

Jesteśmy osadzeni w bardzo dużym kosmosie.

and the fact is that we are not very good at understanding reality

Nie rozumiemy jednak zbyt dobrze jak wygląda rzeczywistość

at either of those scales,

w obu tych skalach.

and that's because our brains

Nasze mózgi nie wyewoluowały na tyle, by zrozumieć świat w tej skali.

haven't evolved to understand the world at that scale.

Instead, we're trapped on this very thin slice of perception

W zamian za to jesteśmy uwięzieni na bardzo cienkim plasterku percepcji

right in the middle.

gdzieś pośrodku.

But it gets strange, because even at that slice of reality that we call home,

To wygląda dziwne. Nawet jeśli ten plasterek można nazwać domem,

we're not seeing most of the action that's going on.

nie widzimy większości rzeczy, które się w nim dzieją.

So take the colors of our world.

Popatrzcie na kolory naszego świata.

This is light waves, electromagnetic radiation that bounces off objects

To promieniowanie elektromagnetyczne, fale światła odbijające się od obiektów

and it hits specialized receptors in the back of our eyes.

i trafiające w specjalne receptory z tyłu naszych oczu.

But we're not seeing all the waves out there.

Nie zobaczymy wszystkich fal.

In fact, what we see

Tak naprawdę to, co widzimy,

is less than a 10 trillionth of what's out there.

to mniej niż jedna bilionowa fal istniejących w przyrodzie.

So you have radio waves and microwaves

Mamy fale radiowe i mikrofale, promieniowanie X i gamma.

and X-rays and gamma rays passing through your body right now

Nawet teraz przenikają wasze ciała,

and you're completely unaware of it,

a wy tego nie zauważacie,

because you don't come with the proper biological receptors

ponieważ nie macie odpowiednich receptorów biologicznych,

for picking it up.

by je odebrać.

There are thousands of cell phone conversations

Tysiące rozmów telefonicznych

przechodzą przez was w tym momencie

passing through you right now,

and you're utterly blind to it.

i jesteście na to kompletnie ślepi.

Now, it's not that these things are inherently unseeable.

To nie tak, że nie widzimy ich z natury.

Snakes include some infrared in their reality,

Węże wykorzystują w badaniu rzeczywistości niektóre fragmenty pasma podczerwieni,

and honeybees include ultraviolet in their view of the world,

a pszczoły patrzą na świat używając ultrafioletu,

and of course we build machines in the dashboards of our cars

Budujemy maszyny umieszczane w naszych samochodach,

to pick up on signals in the radio frequency range,

które zbierają sygnały w zakresie częstotliwości radiowych.

and we built machines in hospitals to pick up on the X-ray range.

Budujemy urządzenia do szpitali, które widzą promieniowanie rentgenowskie.

But you can't sense any of those by yourself,

Nie możemy jednak odczuć tego sami,

at least not yet,

a przynajmniej nie teraz,

because you don't come equipped with the proper sensors.

ponieważ nie obdarzono nas odpowiednimi receptorami.

Now, what this means is that our experience of reality

Oznacza to, że nasze doświadczenie rzeczywistości

is constrained by our biology,

jest ograniczane naszą biologią,

and that goes against the common sense notion

co stoi w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem,

that our eyes and our ears and our fingertips

twierdzącym, że nasze oczy, uszy i palce odczuwają rzeczywistość taką, jaką jest.

are just picking up the objective reality that's out there.

Instead, our brains are sampling just a little bit of the world.

Zamiast tego nasze mózgi rejestrują tylko mały kawałek świata.

Now, across the animal kingdom,

W królestwie zwierząt

different animals pick up on different parts of reality.

różne zwierzęta rejestrują różne części rzeczywistości.

So in the blind and deaf world of the tick,

W ślepym i głuchym świecie kleszcza ważne są ciepło i kwas masłowy.

the important signals are temperature and butyric acid;

in the world of the black ghost knifefish,

Dla ducha brazylijskiego

its sensory world is lavishly colored by electrical fields;

rzeczywistość jest mozaiką pól elektrycznych.

and for the echolocating bat,

Wykorzystujący echolokację nietoperz

its reality is constructed out of air compression waves.

widzi świat zbudowany z różnicy ciśnień powietrza.

That's the slice of their ecosystem that they can pick up on,

To kawałki ekosystemu, które są w stanie zarejestrować.

and we have a word for this in science.

Nauka ma na to słowo.

It's called the umwelt,

Nazywamy to "umwelt",

which is the German word for the surrounding world.

niemieckim słowem oznaczającym otaczający nas świat.

Now, presumably, every animal assumes

Prawdopodobnie każde zwierzę zakłada,

that its umwelt is the entire objective reality out there,

że jego "umwelt" to cała, obiektywna rzeczywistość.

because why would you ever stop to imagine

Po co bowiem wyobrażać sobie,

that there's something beyond what we can sense.

że jest coś więcej niż to, co czujemy?

Instead, what we all do is we accept reality

Akceptujemy rzeczywistość taką, jaka jest nam pokazywana.

as it's presented to us.

Let's do a consciousness-raiser on this.

Poszerzmy naszą świadomość.

Imagine that you are a bloodhound dog.

Wyobraź sobie, że jesteś psem gończym.

Your whole world is about smelling.

Twój cały świat składa się z zapachów.

You've got a long snout that has 200 million scent receptors in it,

Masz długi pysk zawierający 200 milionów receptorów zapachowych.

and you have wet nostrils that attract and trap scent molecules,

Masz mokre nozdrza, które przyciągają cząsteczki zapachu.

and your nostrils even have slits so you can take big nosefuls of air.

Twoje nozdrza mają nacięcia, możesz więc wciągać nosem masę powietrza.

Everything is about smell for you.

Zapach jest dla ciebie wszystkim.

So one day, you stop in your tracks with a revelation.

Pewnego dnia zatrzymujesz się i doznajesz olśnienia.

You look at your human owner and you think,

Patrzysz na swojego właściciela i myślisz:

"What is it like to have the pitiful, impoverished nose of a human?

"Jak to jest mieć taki zubożały, żałosny nos człowieka?

(Laughter)

(Śmiech)

What is it like when you take a feeble little noseful of air?

Jak to jest, gdy można brać nosem tylko małe oddechy?

How can you not know that there's a cat 100 yards away,

Jak możesz nie wiedzieć, że sto metrów od ciebie jest kot

or that your neighbor was on this very spot six hours ago?"

albo że sąsiad był w tym miejscu sześć godzin temu?"

(Laughter)

(Śmiech)

So because we're humans,

Ponieważ jesteśmy ludźmi

we've never experienced that world of smell,

nigdy nie doświadczyliśmy takiego świata zapachów.

so we don't miss it,

Nie tęsknimy za nim, gdyż jesteśmy przyzwyczajeni do naszego umwelt.

because we are firmly settled into our umwelt.

But the question is, do we have to be stuck there?

Ale czy tak musi być?

So as a neuroscientist, I'm interested in the way that technology

Jako neurolog zastanawiam się w jaki sposób technologia

might expand our umwelt,

może rozszerzyć nasz umwelt,

and how that's going to change the experience of being human.

jak zmieni to doświadczenie bycia człowiekiem.

So we already know that we can marry our technology to our biology,

Wiemy już, że możemy ożenić technologię z biologią,

because there are hundreds of thousands of people walking around

są bowiem setki tysięcy ludzi ze sztucznym słuchem czy wzrokiem.

with artificial hearing and artificial vision.

So the way this works is, you take a microphone and you digitize the signal,

Aby to działało, bierzesz mikrofon i rejestrujesz sygnał,

and you put an electrode strip directly into the inner ear.

po czym wkładasz elektrodę bezpośrednio do ucha wewnętrznego.

Or, with the retinal implant, you take a camera

Albo przy protezie oka bierzesz kamerę,

and you digitize the signal, and then you plug an electrode grid

rejestrujesz sygnał, po czym podłączasz elektrodę

directly into the optic nerve.

bezpośrednio do nerwu wzrokowego.

And as recently as 15 years ago,

Nie dalej jak 15 lat temu wielu naukowców twierdziło,

there were a lot of scientists who thought these technologies wouldn't work.

że to nie zadziała. Dlaczego?

Why? It's because these technologies speak the language of Silicon Valley,

Ponieważ technologie mówią językiem Doliny Krzemowej,

and it's not exactly the same dialect as our natural biological sense organs.

nie tym samym, w którym działają nasze biologiczne zmysły.

But the fact is that it works;

Ale jednak to działa.

the brain figures out how to use the signals just fine.

Mózg poprawnie zrozumiał jak ma używać sygnałów.

Now, how do we understand that?

Jak to zrozumieliśmy?

Well, here's the big secret:

Oto wielka tajemnica:

Your brain is not hearing or seeing any of this.

Twój mózg nic nie widzi ani nic nie słyszy.

Your brain is locked in a vault of silence and darkness inside your skull.

Twój mózg jest ulokowany w ciszy i ciemności twojej czaszki.

All it ever sees are electrochemical signals

Wszystko, czego doznaje, to sygnały elektrochemiczne,

that come in along different data cables,

dane przychodzące z różnych systemów,

and this is all it has to work with, and nothing more.

i to jest wszystko, z czym pracuje. Tylko tyle.

Now, amazingly,

Co ciekawe,

the brain is really good at taking in these signals

mózg jest bardzo dobry w zbieraniu sygnałów,

and extracting patterns and assigning meaning,

rozpoznawaniu wzorów i przypisywaniu im znaczeń,

so that it takes this inner cosmos and puts together a story

tworzy wewnętrzny kosmos i składa historię twojego subiektywnego świata.

of this, your subjective world.

But here's the key point:

Ale sedno jest tu:

Your brain doesn't know, and it doesn't care,

Twój mózg nie wie i nie obchodzi go, skąd dostaje dane.

where it gets the data from.

Whatever information comes in, it just figures out what to do with it.

Jakąkolwiek informację dostaje, po prostu zastanawia się co z nią zrobić.

And this is a very efficient kind of machine.

To bardzo skuteczny model maszyny.

It's essentially a general purpose computing device,

To zasadniczo urządzenie komputerowe ogólnego przeznaczenia,

and it just takes in everything

które zbiera wszystko i zastanawia się, co z tym zrobić.

and figures out what it's going to do with it,

and that, I think, frees up Mother Nature

Myślę, że to zwolniło Matkę Naturę

to tinker around with different sorts of input channels.

z majstrowania z różnymi rodzajami kanałów wejściowych.

So I call this the P.H. model of evolution,

Nazwałem to modelem ewolucji P.B.,

and I don't want to get too technical here,

nie chcę wchodzić w szczegóły,

but P.H. stands for Potato Head,

ale P.B. pochodzi od Pana Bulwy,

and I use this name to emphasize that all these sensors

a użyłem tej nazwy, aby podkreślić, że te wszystkie czujniki,

that we know and love, like our eyes and our ears and our fingertips,

które znamy i używamy, takie jak oczy, uszy czy palce,

these are merely peripheral plug-and-play devices:

są urządzeniami peryferyjnymi w systemie plug-and-play:

You stick them in, and you're good to go.

Podłączasz i działa.

The brain figures out what to do with the data that comes in.

Mózg sam ustala co zrobić, kiedy otrzymuje takie dane.

And when you look across the animal kingdom,

Kiedy przyglądamy się królestwu zwierząt

you find lots of peripheral devices.

możemy znaleźć wiele urządzeń peryferyjnych.

So snakes have heat pits with which to detect infrared,

Węże mają wgłębienia, które wykrywają podczerwień,

and the ghost knifefish has electroreceptors,

zaś duchy brazylijskie mają elektroreceptory.

and the star-nosed mole has this appendage

Gwiazdonos ma wypustki z 22 palcami,

with 22 fingers on it

with which it feels around and constructs a 3D model of the world,

za pomocą których czuje i może tworzyć trójwymiarowe modele świata.

and many birds have magnetite so they can orient

Ptaki mają magnetyt pozwalający im nawigować

to the magnetic field of the planet.

za pomocą ziemskiego pola magnetycznego.

So what this means is that nature doesn't have to continually

Natura nie musi nieustannie zmieniać mózgu.

redesign the brain.

Instead, with the principles of brain operation established,

Ustalono za pomocą badania mózgu, że jedyne co natura musi zrobić,

all nature has to worry about is designing new peripherals.

to stworzenie nowych urządzeń peryferyjnych.

Okay. So what this means is this:

Chciałem przez to pokazać,

The lesson that surfaces

że nie obdarzono nas biologicznie czymś ważnym lub specjalnym.

is that there's nothing really special or fundamental

about the biology that we come to the table with.

It's just what we have inherited

Mamy to, co wykształciło się na skomplikowanej drodze ewolucji.

from a complex road of evolution.

But it's not what we have to stick with,

Ale nie musimy się tego trzymać,

and our best proof of principle of this

a substytucja sensoryczna jest tego najlepszym dowodem.

comes from what's called sensory substitution.

And that refers to feeding information into the brain

To przekazywanie informacji do mózgu

via unusual sensory channels,

za pomocą niezwykłych sensorów,

and the brain just figures out what to do with it.

a mózg tylko ustala, co z tym zrobić.

Now, that might sound speculative,

To może brzmieć jak domysły,

but the first paper demonstrating this was published in the journal Nature in 1969.

ale pierwszy artykuł to udowadniający został wydany w Nature w 1969 roku.

So a scientist named Paul Bach-y-Rita

Naukowiec Paul Bach-y-Rita

put blind people in a modified dental chair,

sadzał niewidomych na zmodyfikowanym krześle dentystycznym

and he set up a video feed,

i kiedy nagrywał materiał video, umieszczając coś przed obiektywem,

and he put something in front of the camera,

and then you would feel that

byli oni szturchani wiązką solenoidów.

poked into your back with a grid of solenoids.

So if you wiggle a coffee cup in front of the camera,

Jeśli wstawisz filiżankę kawy przed obiektyw aparatu,

you're feeling that in your back,

poczujesz to na swoich plecach.

and amazingly, blind people got pretty good

Zaskakujące, ale niewidomi całkiem dobrze rozpoznawali,

at being able to determine what was in front of the camera

co znajduje się przed obiektywem

just by feeling it in the small of their back.

tylko poprzez czucie tego na swoich plecach.

Now, there have been many modern incarnations of this.

Było wiele nowoczesnych wcieleń tego doświadczenia.

The sonic glasses take a video feed right in front of you

Specjalne okulary dla niewidomych rejestrują obraz tuż przed tobą

and turn that into a sonic landscape,

i zamieniają w krajobraz dźwięków.

so as things move around, and get closer and farther,

Jeśli coś się przemieszcza, oddala lub przybliża,

it sounds like "Bzz, bzz, bzz."

słychać "Bzz, bzz, bzz".

It sounds like a cacophony,

Słychać to jak kakofonię,

but after several weeks, blind people start getting pretty good

ale po kilku tygodniach niewidomi zaczęli całkiem dobrze rozumieć,

at understanding what's in front of them

co znajduje się przed nimi, na podstawie tego, co słyszeli.

just based on what they're hearing.

And it doesn't have to be through the ears:

Nie muszą nawet do tego używać uszu:

this system uses an electrotactile grid on the forehead,

system używa sieci elektrostatycznej na czole,

so whatever's in front of the video feed, you're feeling it on your forehead.

więc zawsze, kiedy coś widzisz, czujesz to na swoim czole.

Why the forehead? Because you're not using it for much else.

Dlaczego czoło? Ponieważ raczej nie używasz go do innych rzeczy.

The most modern incarnation is called the brainport,

Najnowocześniejszy pomysł to tak zwany "brainport",

and this is a little electrogrid that sits on your tongue,

mała elektromagnetyczna sieć zlokalizowana na języku,

and the video feed gets turned into these little electrotactile signals,

która zamienia materiał wideo w słabe impulsy elektrostatyczne.

and blind people get so good at using this that they can throw a ball into a basket,

Niewidomi tak dobrze to wyćwiczyli, że mogą sami wrzucać piłki do kosza

or they can navigate complex obstacle courses.

lub przechodzić skomplikowane tory przeszkód.

They can come to see through their tongue.

Mogą widzieć swoim językiem.

Now, that sounds completely insane, right?

To brzmi zupełnie szalenie, prawda?

But remember, all vision ever is

Pamiętajcie, każdy obraz, który widzicie

is electrochemical signals coursing around in your brain.

to elektrochemiczny sygnał krążący w twoim mózgu.

Your brain doesn't know where the signals come from.

Mózg nie wie, skąd ten sygnał pochodzi.

It just figures out what to do with them.

Zastanawia się tylko co z tym zrobić.

So my interest in my lab is sensory substitution for the deaf,

Zainteresowałem się stworzeniem sensorycznego substytutu dla osób głuchych

and this is a project I've undertaken

i rozpocząłem ten projekt

with a graduate student in my lab, Scott Novich,

wraz z moim studentem, Scottem Novichem,

who is spearheading this for his thesis.

który będzie na ten temat pisać pracę magisterską.

And here is what we wanted to do:

Oto, co chcieliśmy zrobić:

we wanted to make it so that sound from the world gets converted

chcieliśmy spróbować skonwertować dźwięki świata zewnętrznego tak,

in some way so that a deaf person can understand what is being said.

aby osoba głucha mogła zrozumieć, co się do niej mówi.

And we wanted to do this, given the power and ubiquity of portable computing,

Chcieliśmy to zrobić, wykorzystując moc i dostępność komputerów przenośnych,

we wanted to make sure that this would run on cell phones and tablets,

chcieliśmy mieć pewność, że to zadziała na tabletach i telefonach komórkowych.

and also we wanted to make this a wearable,

Chcieliśmy też, aby było to poręczne,

something that you could wear under your clothing.

aby było to coś, co mógłbyś nosić pod ubraniem.

So here's the concept.

To był nasz pomysł.

So as I'm speaking, my sound is getting captured by the tablet,

Kiedy mówię, mój głos jest rejestrowany przez tablet,

and then it's getting mapped onto a vest that's covered in vibratory motors,

który odwzorowuje go poprzez kamizelkę pokrytą wibrującymi silniczkami,

just like the motors in your cell phone.

takimi jak w twojej komórce.

So as I'm speaking,

Kiedy do was mówię,

the sound is getting translated to a pattern of vibration on the vest.

mój głos jest przekładany na wzór wibracji kamizelki.

Now, this is not just conceptual:

To nie jest tylko koncepcja.

this tablet is transmitting Bluetooth, and I'm wearing the vest right now.

Tablet działa poprzez bluetooth, a ja mam tą kamizelkę na sobie.

So as I'm speaking -- (Applause) --

Kiedy do Was mówię... (Brawa)

the sound is getting translated into dynamic patterns of vibration.

dźwięk jest przekształcany w wibracje kamizelki.

I'm feeling the sonic world around me.

Czuję świat akustyki będący dookoła mnie.

So, we've been testing this with deaf people now,

Testowaliśmy to na głuchych ludziach,

and it turns out that after just a little bit of time,

którzy po krótkim czasie zaczęli to czuć, zaczęli rozumieć język kamizelki.

people can start feeling, they can start understanding

the language of the vest.

So this is Jonathan. He's 37 years old. He has a master's degree.

To jest Jonathan. Ma 37 lat. Jest magistrem.

He was born profoundly deaf,

Urodził się głuchym,

which means that there's a part of his umwelt that's unavailable to him.

co oznacza, że jest część "umwelt", która jest dla niego niedostępna.

So we had Jonathan train with the vest for four days, two hours a day,

Ćwiczyliśmy z Jonathanem i kamizelką przez cztery dni, dwie godziny dziennie

and here he is on the fifth day.

a to jest dzień piąty.

Scott Novich: You.

Scott Novich: You (Ty).

David Eagleman: Kiedy Scott powie słowo, Jonathan czuje to poprzez kamizelkę

David Eagleman: So Scott says a word, Jonathan feels it on the vest,

and he writes it on the board.

i pisze je na tablicy.

SN: Where. Where.

SN: Where. Where. (Gdzie)

DE: Jonathan is able to translate this complicated pattern of vibrations

DE: Jonatan jest w stanie przełożyć ten skomplikowany układ wibracji

into an understanding of what's being said.

na słowo, które zostało wypowiedziane.

SN: Touch. Touch.

SN: Touch. Touch. (Dotyk)

DE: Now, he's not doing this --

DE: On nie robi tego...

(Applause) --

(Brawa)

Jonathan is not doing this consciously, because the patterns are too complicated,

Johnatan nie robi tego świadomie, ponieważ te wzory są zbyt skomplikowane,

but his brain is starting to unlock the pattern that allows it to figure out

ale jego mózg zaczyna rozumieć wzór, który pozwala ustalić, co oznaczą te dane.

what the data mean,

and our expectation is that, after wearing this for about three months,

Oczekujemy, że po trzech miesiącach używania tej kamizelki

he will have a direct perceptual experience of hearing

będzie on miał bezpośrednie, percepcyjne doświadczenie słyszenia,

in the same way that when a blind person passes a finger over braille,

takie samo, jakie mają niewidomi przesuwający palce po tekście w brajlu.

the meaning comes directly off the page without any conscious intervention at all.

Znaczenie pochodzi bezpośrednio od niego, bez jakiejkolwiek świadomej ingerencji.

Now, this technology has the potential to be a game-changer,

Ta technologia ma potencjał zmiany naszego działania,

because the only other solution for deafness is a cochlear implant,

gdyż drugim rozwiązaniem dla głuchych jest implant ślimakowy,

and that requires an invasive surgery.

który wymaga inwazyjnego zabiegu chirurgicznego.

And this can be built for 40 times cheaper than a cochlear implant,

Nasz pomysł może zostać wyprodukowany 40 razy taniej niż implant ślimakowy,

which opens up this technology globally, even for the poorest countries.

co pozwala na użycie tej technologii nawet w najbiedniejszych krajach.

Now, we've been very encouraged by our results with sensory substitution,

Bardzo zachęciły nas wyniki naszej substytucji zmysłu,

but what we've been thinking a lot about is sensory addition.

ale to, nad czym myśleliśmy, to dodawanie zmysłów.

How could we use a technology like this to add a completely new kind of sense,

Jak możemy użyć takiej technologii, aby stworzyć zupełnie nowy rodzaj czucia,

to expand the human umvelt?

aby rozszerzyć ludzki "umwelt"?

For example, could we feed real-time data from the Internet

Czy możemy na przykład przekazywać dane z Internetu w czasie rzeczywistym

directly into somebody's brain,

do czyjegoś mózgu, aby stworzyły bezpośrednie doświadczenie percepcyjne?

and can they develop a direct perceptual experience?

So here's an experiment we're doing in the lab.

Oto eksperyment, który zrobiliśmy w laboratorium.

A subject is feeling a real-time streaming feed from the Net of data

Tester ma wrażenie przekazu informacji z sieci w czasie rzeczywistym,

for five seconds.

przez pięć sekund.

Then, two buttons appear, and he has to make a choice.

Następnie pojawiały się dwa przyciski, a on miał dokonać wyboru.

He doesn't know what's going on.

On nie wie, co się dzieje.

He makes a choice, and he gets feedback after one second.

Wybiera i po sekundzie dostaje odpowiedź zwrotną.

Now, here's the thing:

Chodzi o to:

The subject has no idea what all the patterns mean,

Obiekt nie ma pojęcia, co znaczą te wszystkie wzory,

but we're seeing if he gets better at figuring out which button to press.

ale zauważyliśmy, że stawał się coraz lepszy w zgadywaniu, który guzik nacisnąć.

He doesn't know that what we're feeding

Nie wie, że to, co mu przekazaliśmy

is real-time data from the stock market,

to informacje giełdowe w czasie rzeczywistym,

and he's making buy and sell decisions.

a on decyduje o kupnie i sprzedaży akcji.

(Laughter)

(Śmiech)

And the feedback is telling him whether he did the right thing or not.

Informacja zwrotna pokazuje mu, czy podjął dobrą, czy złą decyzję.

And what we're seeing is, can we expand the human umvelt

To, co widzimy, to rozszerzenie ludzkiego "umwelt",

so that he comes to have, after several weeks,

spowodowanie, że po kilku tygodniach będziesz posiadał

a direct perceptual experience of the economic movements of the planet.

bezpośrednie percepcyjne doświadczenie działań światowej gospodarki.

So we'll report on that later to see how well this goes.

Będziemy się temu przyglądali, sprawdzali jak dobrze to działa.

(Laughter)

(Śmiech)

Here's another thing we're doing:

Zrobiliśmy też inną rzecz:

During the talks this morning, we've been automatically scraping Twitter

podczas porannych wystąpień automatycznie przeszukiwaliśmy Twittera,

for the TED2015 hashtag,

pod kątem hashtaga TED2015,

and we've been doing an automated sentiment analysis,

a następnie robiliśmy zautomatyzowaną analizę,

which means, are people using positive words or negative words or neutral?

sprawdzaliśmy, jakich ludzie używają słów: pozytywnych, negatywnych czy neutralnych.

And while this has been going on,

A kiedy to się działo ja to czułem,

I have been feeling this,

and so I am plugged in to the aggregate emotion

zostałem podłączony do uśrednionej emocji

of thousands of people in real time,

tysięcy ludzi w czasie rzeczywistym.

and that's a new kind of human experience, because now I can know

To nowy rodzaj ludzkiego doświadczenia, dający mi wiedzę o tym,

how everyone's doing and how much you're loving this.

jak każdemu poszło i jak każdy się podobał.

(Laughter) (Applause)

(Śmiech) (Brawa)

It's a bigger experience than a human can normally have.

To mocniejsze doświadczenie, niż człowiek normalnie otrzymuje.

We're also expanding the umvelt of pilots.

Rozszerzamy także "umwelt" pilotów.

So in this case, the vest is streaming nine different measures

W tym przypadku kamizelka przekazuje dziewięć różnych pomiarów

from this quadcopter,

z tego drona,

so pitch and yaw and roll and orientation and heading,

kąty nachylenia i obrotu, orientację i pozycję,

and that improves this pilot's ability to fly it.

co poprawia umiejętności pilota.

It's essentially like he's extending his skin up there, far away.

To w zasadzie rozszerzenie jego skóry, przekazanie jej tam gdzieś, daleko.

And that's just the beginning.

To dopiero początek.

What we're envisioning is taking a modern cockpit full of gauges

To, co przewidujemy, to wyrzucenie nowoczesnego kokpitu pełnego wskaźników.

and instead of trying to read the whole thing, you feel it.

Zamiast próbować wszystko odczytać, poczujesz to.

We live in a world of information now,

Żyjemy w świecie informacji.

and there is a difference between accessing big data

Jest różnica między dostępem do danych statystycznych

and experiencing it.

a ich rozumieniem.

So I think there's really no end to the possibilities

Myślę, że tak naprawdę mamy nieskończone możliwości

on the horizon for human expansion.

w dziedzinie rozszerzenia zmysłów.

Just imagine an astronaut being able to feel

Pomyślcie tylko o astronaucie będącym w stanie poczuć

the overall health of the International Space Station,

pełny stan zdrowia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej,

or, for that matter, having you feel the invisible states of your own health,

będącym w stanie poczuć niewidzialne wskaźniki twojego zdrowia,

like your blood sugar and the state of your microbiome,

takie jak poziom cukru i stan Twojej flory bakteryjnej,

or having 360-degree vision or seeing in infrared or ultraviolet.

mającym 360-stopniowe widzenie, widzącym w podczerwieni czy nadfiolecie.

So the key is this: As we move into the future,

Im bardziej będziemy wchodzili w przyszłość,

we're going to increasingly be able to choose our own peripheral devices.

tym bardziej będziemy w stanie wybierać nasze urządzenia peryferyjne.

We no longer have to wait for Mother Nature's sensory gifts

Nie musimy już czekać na dary zmysłowe Matki Natury

on her timescales,

w jej skali czasowej.

but instead, like any good parent, she's given us the tools that we need

W zamian za to, tak jak porządny rodzic, dała nam narzędzia, których potrzebujemy,

to go out and define our own trajectory.

aby wyjść z siebie i stworzyć własną trajektorię.

So the question now is,

Tylko czy chcecie wyjść z siebie i doświadczyć swojego wszechświata?

how do you want to go out and experience your universe?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Chris Anderson: Can you feel it? DE: Yeah.

Chris Anderson: Możesz to poczuć? DE: Tak.

Actually, this was the first time I felt applause on the vest.

Tak naprawdę po raz pierwszy poczułem brawa kamizelką.

It's nice. It's like a massage. (Laughter)

To fajne. Jak masaż. (Śmiech)

CA: Twitter's going crazy. Twitter's going mad.

CA: Twitter staje się wściekły. Twitter staje się szalony.

So that stock market experiment.

Tak samo jak eksperyment z giełdą.

This could be the first experiment that secures its funding forevermore,

To może być pierwszy z eksperymentów, który zabezpieczy swoje własne fundusze,

right, if successful?

jeśli zadziała. Prawda?

DE: Well, that's right, I wouldn't have to write to NIH anymore.

DE: Nie musiałbym już więcej pisać wniosków o dofinansowanie.

CA: Well look, just to be skeptical for a minute,

CA: Patrząc na to przez chwilę sceptycznie:

I mean, this is amazing, but isn't most of the evidence so far

to niesamowite, ale nie ma na razie dowodów,

that sensory substitution works,

że substytucja zmysłów działa,

not necessarily that sensory addition works?

nawet nie chodzi o dodawanie zmysłów.

I mean, isn't it possible that the blind person can see through their tongue

Chodzi mi o to, czy jest możliwe, aby niewidomy widział swoim językiem

because the visual cortex is still there, ready to process,

używając cały czas istniejącej, działającej kory wzrokowej,

and that that is needed as part of it?

czy ona jest potrzebna?

DE: That's a great question. We actually have no idea

DE: To dobre pytanie. Nie znamy teraz odpowiedzi na to,

what the theoretical limits are of what kind of data the brain can take in.

jakie są teoretyczne limity rodzaju i ilości danych, które mózg przyjmie.

The general story, though, is that it's extraordinarily flexible.

Mózg jest niezwykle elastyczny.

So when a person goes blind, what we used to call their visual cortex

Kiedy ktoś staje się niewidomym, to, co było jego korą wzrokową,

gets taken over by other things, by touch, by hearing, by vocabulary.

zostaje przejęte przez inne rzeczy, wzmacnia dotyk, słuch, słownictwo.

So what that tells us is that the cortex is kind of a one-trick pony.

To oznacza, że kora jest rodzajem konika wykonującego jedną sztuczkę.

It just runs certain kinds of computations on things.

Po prostu realizuje pewnego rodzaju analizy danych.

And when we look around at things like braille, for example,

Kiedy przyglądamy się rzeczom takim jak na przykład brajl,

people are getting information through bumps on their fingers.

widzimy, że ludzie zbierają informację poprzez wypustki pod swoimi palcami.

So I don't think we have any reason to think there's a theoretical limit

Dlatego wydaje mi się, że nie musimy obstawiać,

that we know the edge of.

że jest jakiś limit, którego nie obejdziemy.

CA: If this checks out, you're going to be deluged.

CA: Jeśli to się uda, będziesz zasypywany propozycjami.

There are so many possible applications for this.

Jest tak wiele możliwych zastosowań tego pomysłu.

Are you ready for this? What are you most excited about, the direction it might go?

Czy jesteś na to gotowy? Ekscytujesz się kierunkiem, w który może to pójść?

DE: I mean, I think there's a lot of applications here.

DE: To ma wiele zastosowań.

In terms of beyond sensory substitution, the things I started mentioning

W przykładach poza substytucją sensoryczną możliwością, którą zaprezentowałem,

about astronauts on the space station, they spend a lot of their time

byli astronauci w stacji kosmicznej, spędzający czas sprawdzając stan stacji.

monitoring things, and they could instead just get what's going on,

Dzięki nam mogliby go znać od razu, po prostu wiedzieć co się dzieje,

because what this is really good for is multidimensional data.

ponieważ nasze rozwiązanie jest idealne dla danych wielowymiarowych.

The key is this: Our visual systems are good at detecting blobs and edges,

Nasz system wizualny jest dobry w wykrywaniu plam i krawędzi,

but they're really bad at what our world has become,

ale nie sprawdza się w naszym świecie,

which is screens with lots and lots of data.

pełnym ekranów z ogromem danych.

We have to crawl that with our attentional systems.

Musimy czołgać się przez nie używając naszej uwagi.

So this is a way of just feeling the state of something,

Jest to po prostu sposób na poczucie stanu czegoś,

just like the way you know the state of your body as you're standing around.

tak jak teraz czujesz stan swojego ciała.

So I think heavy machinery, safety, feeling the state of a factory,

Ciężkie maszyny, bezpieczeństwo, stan całego sprzętu w fabryce,

of your equipment, that's one place it'll go right away.

wszystko skupi się w jednym miejscu.

CA: David Eagleman, that was one mind-blowing talk. Thank you very much.

CA: To było oszałamiające wystąpienie. Dziękujemy bardzo, David Eagleman.

DE: Thank you, Chris. (Applause)

DE: Dziękuję, Chris. (Brawa)