Philippe Starck: Design and destiny

Vertaald door: Petra van der Burg Nagekeken door: Els De Keyser

You will understand nothing with my type of English.

Jullie zullen niks van mijn 'Engels' snappen.

It's good for you because you can have a break after all these fantastic people.

Zo kun je mooi even pauzeren van al die fantastische sprekers.

I must tell you I am like that, not very comfortable,

Ik ben zo niet erg op mijn gemak,

because usually, in life, I think my job is absolutely useless.

omdat ik mijn baan meestal volledig waardeloos vind.

I mean, I feel useless.

Ik voel me nutteloos.

Now after Carolyn, and all the other guys, I feel like shit.

Na Carolyn en alle anderen voel ik me beroerd. (Gelach)

And definitively, I don't know why I am here,

Ik weet echt niet waarom ik hier ben.

but -- you know the nightmare you can have, like you are an impostor,

Soms heb je een nachtmerrie, waarin je een valsspeler bent.

you arrive at the opera, and they push you, "You must sing!"

Je komt bij een opera en ze duwen je naar voren: 'Zing.'

I don't know. (Laughter)

Dat kan ik niet. (Gelach)

So, so, because I have nothing to show, nothing to say,

Ik heb niks te laten zien, niks te vertellen.

we shall try to speak about something else.

Laten we het over iets anders hebben.

We can start, if you want, by understanding --

Ik kan om te beginnen, al is het niet interessant, uitleggen hoe ik te werk ga.

it's just to start, it's not interesting, but -- how I work.

When somebody comes to me and ask for what I am known,

Als iemand vraagt waar ik om bekend sta:

I mean, yes, lemon squeezer, toilet brush, toothpick, beautiful toilet seats,

citruspers, toiletborstel, tandenstoker, mooie toiletbrillen

and why not -- a toothbrush?

en waarom geen tandenborstel?

I don't try to design the toothbrush.

Ik probeer geen tandenborstel te ontwerpen.

Ik probeer niet iets erg moois te maken. Dat interesseert me niet.

I don't try to say, "Oh, that will be a beautiful object," or something like that.

That doesn't interest me.

Because there is different types of design.

Er zijn namelijk verschillende soorten design.

The one, we can call it the cynical design,

Eén ervan is het cynische design.

that means the design invented by Raymond Loewy in the '50s,

Dat werd uitgevonden door Raymond Loewy in de jaren ' 50.

who said, what is ugly is a bad sale, la laideur se vend mal, which is terrible.

Hij zei: 'Iets lelijks verkoopt slecht; le laid se vend mal.'

Verschrikkelijk. Design wordt slechts gebruikt om te verkopen.

It means the design must be just the weapon for marketing,

for producer to make product more sexy, like that,

Om het product sexyer te maken, zodat de fabrikant meer verkoopt.

they sell more: it's shit, it's obsolete, it's ridiculous.

Dat is belachelijk en achterhaald.

I call that the cynical design.

Dat heet cynisch design.

After, there is the narcissistic design:

Toen kwam het narcistische design:

it's a fantastic designer who designs only for other fantastic designers. (Laughter)

een fantastische ontwerper ontwerpt alleen voor dito ontwerpers. (Gelach)

After, there is people like me, who try to deserve to exist,

Daarna kwamen de mensen zoals ik, die werken aan hun bestaansrecht,

and who are so ashamed to make this useless job, who try to do it in another way,

zich schamen voor dit nutteloze beroep, die het anders proberen te doen.

and they try, I try, to not make the object for the object but for the result,

Ik probeer geen ding te maken om het ding,

maar om het resultaat. Om wat het oplevert voor de gebruiker.

for the profit for the human being, the person who will use it.

If we take the toothbrush -- I don't think about the toothbrush.

Bij een tandenborstel denk ik niet aan de borstel zelf.

I think, "What will be the effect of the brush in the mouth?"

Ik denk over het effect van de borstel in de mond.

And to understand what will be the effect of the toothbrush in the mouth,

Om dat effect te begrijpen,

I must imagine: Who owns this mouth?

moet ik me voorstellen, van wie die mond is.

What is the life of the owner of this mouth? In what society [does] this guy live?

Welk leven heeft deze mondeigenaar?

In welke samenleving leeft deze gast?

What civilization creates this society?

Welke beschaving creëert deze maatschappij?

What animal species creates this civilization?

Welke diersoort creëert deze beschaving?

When I arrive -- and I take one minute, I am not so intelligent --

Als ik aankom bij - dat duurt even, want ik ben niet zo slim -

when I arrive at the level of animal species, that becomes real interesting.

als ik aankom bij de diersoorten, dan wordt het echt interessant.

Me, I have strictly no power to change anything.

Ik heb niet de macht iets te veranderen.

But when I come back, I can understand why I shall not do it,

Toch begrijp ik, waarom ik het niet zal doen,

because today to not do it, it's more positive than do it, or how I shall do it.

omdat het beter is om het niet te doen, dan om het wel te doen.

But to come back, where I am at the animal species, there is things to see.

Als ik terugga naar de diersoorten, wordt iets duidelijk.

There is things to see, there is the big challenge.

Daar ligt zichtbaar de grote uitdaging.

The big challenge in front of us.

De grote uitdaging vóór ons.

Because there is not a human production

Niets dat de mens maakt,

which exists outside of what I call "the big image."

valt buiten het grotere geheel.

The big image is our story, our poetry, our romanticism.

Het grotere geheel is ons verhaal, onze poëzie, onze romantiek.

Our poetry is our mutation, our life.

Onze poëzie is onze verandering, ons leven.

We must remember, and we can see that in any book of my son of 10 years old,

Vergeet niet - je ziet het in alle boeken van mijn zoon van tien -

that life appears four billion years ago, around -- four billion point two?

dat het leven begon

vier miljard jaar geleden ongeveer 4,2 miljard?

Vanuit het publiek: 4,5.

Voice offstage: Four point five.

Yes, point five, OK, OK, OK! (Laughter) I'm a designer,

Ja, en half. Oké! (Gelach)

Ik ben maar een kerstcadeau-ontwerper.

that's all, of Christmas gifts.

And before, there was this soup, called "soupe primordiale,"

In den beginne was er de oersoep

this first soup -- bloop bloop bloop --

deze eerste soep - ploep ploep -

sort of dirty mud, no life, nothing.

was vieze modder, geen leven, niks.

So then -- pshoo-shoo -- lightning -- pshoo -- arrive --

Toen - pfiew pfiew - kwam bliksem - pfiew pfiew -

pshoo-shoo -- makes life -- bloop bloop -- and that dies.

brengt leven - ploep ploep - dat sterft.

Some million years after -- pshoo-shoo, bloop-bloop -- ah, wake up!

Miljoenen jaren later - pfiew pfiew - ploep ploep - ah, ontwaakt!

At the end, finally, that succeeds, and life appears.

Uiteindelijk lukt het en ontstaat leven.

We was so, so stupid. The most stupid bacteria.

We waren oerdomme bacteriën.

Even, I think, we copy our way to reproduce, you know what I mean,

We kopiëren onszelf bij het voortplanten... of zo, je weet wel.

and something of -- oh no, forget it.

After, we become a fish; after, we become a frog;

Daarna worden we vis, daarna kikkers;

after, we become a monkey; after, we become what we are today: a super-monkey,

daarna apen en dan worden we, wie we nu zijn: superapen.

Het leuke is, dat wij superapen

and the fun is, the super-monkey we are today, is at half of the story.

pas halverwege het verhaal zijn.

Can you imagine? From that stupid bacteria to us,

Stel je voor. Van domme bacterie tot ons -

with a microphone, with a computer, with an iPod: four billion years.

met microfoon, computer, iPod - ligt vier miljard jaar.

And we know, and especially Carolyn knows, that when the sun will implode,

We weten, vooral Carolyn weet,

dat wanneer de zon zal imploderen,

the earth will burn, explode, I don't know what,

de aarde zal branden, ontploffen, ik weet niet wat

and this is scheduled for four, four billion years?

en dit staat voor over vier miljard jaar gepland?

Yes, she said, something like that. OK, that means we are at half of the story.

Ja, ze zei: 'Zo ongeveer.'. Dat betekent dat we op de helft zijn.

Fantastic! It's a beauty!

Fantastisch! Schitterend!

Can you imagine? It's very symbolic.

Stel je het voor, zo symbolisch.

Because the bacteria we was had no idea of what we are today.

Omdat de bacteriën die we waren, geen idee hadden van wie we vandaag zijn.

And today, we have no idea of what we shall be in four billion years.

We hebben nu geen idee van wat we over vier miljard jaar zullen zijn.

And this territory is fantastic.

Dat is een fantastisch gegeven.

That is our poetry. That is our beautiful story.

Dat is onze poëzie, ons mooie verhaal, onze romantiek.

It's our romanticism. Mu-ta-tion. We are mutants.

Mutatie. We zijn mutanten.

And if we don't deeply understand, if we don't integrate that we are mutants,

Als we niet volledig begrijpen en ernaar handelen dat we mutanten zijn,

we completely miss the story.

gaan we voorbij aan ons verhaal.

Because every generation thinks we are the final one.

Elke generatie denkt dat zij de laatste is.

We have a way to look at Earth like that, you know,

We kijken op deze manier naar de aarde.

"I am the man. The final man.

'Ik ben de man. De laatste man.

You know, we mutate during four billion years before, but now, because it's me, we stop. Fin. (Laughter)

We zijn vier miljard jaar geëvolueerd, nu ben ik er, dus we stoppen ermee.' (Gelach)

For the end, for the eternity, it is one with a red jacket."

Dit is het tot in de eeuwigheid: Iemand met een rode jas.

Something like that. I am not sure of that. (Laughter)

Ik weet het niet zeker. (Gelach)

Because that is our intelligence of mutation and things like that.

Intellect is nog maar net ontstaan, er is nog zoveel te doen.

There is so many things to do; it's so fresh.

Het is nog zo pril.

And here is something: nobody is obliged to be a genius,

Niemand wordt verplicht om een genie te worden,

but everybody is obliged to participate.

maar iedereen moet meedoen.

And to participate, for a mutant, there is a minimum of exercise, a minimum of sport.

Om mee te doen als mutant, is een minimum aan oefening vereist.

Een minimum aan sport.

We can say that.

De eerste is makkelijk:

The first, if you want -- there is so many --

but one which is very easy to do, is the duty of vision.

de plicht van de blik.

I can explain you. I shall try.

Ik probeer het uit te leggen.

If you walk like that, it's OK, it's OK, you can walk,

Zo lopen

is oké,

je kan lopen,

but perhaps, because you walk with the eyes like that, you will not see, oh, there is a hole.

alleen kun je, door zo te kijken, een kuil over het hoofd zien.

And you will fall, and you will die. Dangerous.

Je zult vallen en overlijden. Gevaarlijk.

That's why, perhaps, you will try to have this angle of vision.

Daarom kun je deze kijkrichting proberen.

OK, I can see, if I found something, up, up, and they continue, up up up.

Als ik iets zie - hop hop - ga ik verder - hop hop.

I raise the angle of vision, but it's still very -- selfish, selfish, egoiste -- yes, selfish.

Ik kijk meer omhoog, maar het is nog steeds erg egoïstisch.

You, you survive. It's OK.

Je overleeft het wel.

If you raise the level of your eyes a little more you go,

Als ik wat verder omhoog kijk, zie ik jullie.

"I see you, oh my God you are here, how are you, I can help you,

'Daar zijn jullie. Hoe is het, kan ik helpen?

I can design for you a new toothbrush, new toilet brush," something like that.

Ik kan een nieuwe tandenborstel, of toiletborstel voor jullie ontwerpen,' zoiets.

I live in society; I live in community.

Ik leef in een samenleving, een gemeenschap. Dat is oké.

It's OK. You start to be in the territory of intelligence, we can say.

Ik kom in de buurt

van intelligentie.

From this level, the more you can raise this angle of view,

Hoeveel je vanaf dit niveau je blik omhoog brengt,

the more you will be important for the society.

hoe belangrijker je zult zijn voor de maatschappij, de samenleving.

The more you will rise, the more you will be important for the civilization.

The more you will rise, to see far and high, like that,

Hoe meer je je blik omhoog werpt, om verder en hoger te kijken,

the more you will be important for the story of our mutation.

hoe belangrijker je voor ons evolutieverhaal bent.

That means intelligent people are in this angle. That is intelligence.

Dat betekent dat intelligente mensen deze hoek bestrijken. Dat is het intellect.

From this to here, that, it's genius.

Van hier tot daar: het genie.

Ptolemy, Eratosthenes, Einstein, things like that.

Ptolemaeus, Eratosthenes, Einstein, zulken.

Nobody's obliged to be a genius.

Niemand is verplicht een genie te zijn.

It's better, but nobody.

Al is het beter.

Take care, in this training, to be a good mutant.

Probeer tijdens de opleiding een goede mutant te zijn.

There is some danger, there is some trap. One trap: the vertical.

Er is een valkuil:

het verticale.

Because at the vertical of us, if you look like that,

Omdat als je verticaal naar boven kijkt...

"Ah! my God, there is God. Ah! God!"

"Mijn God daar is God!"

God is a trap. God is the answer when we don't know the answer.

God is een valkuil. God is het antwoord als we geen antwoord hebben.

(Applaus)

That means, when your brain is not enough big, when you don't understand,

Als je hersenen niet groot genoeg zijn en je het niet begrijpt,

you go, "Ah, it's God, it's God." That's ridiculous.

dan denk je, "Dat is God!" Dat is belachelijk.

That's why -- jump, like that? No, don't jump.

Je moet niet omhoog gaan springen,

Come back. Because, after, there is another trap.

want daarna ontstaat een andere valkuil.

If you look like that, you look to the past,

Als je zo kijkt, kijk je naar het verleden,

or you look inside if you are very flexible, inside yourself.

of als je zeer flexibel bent, kijk je in jezelf.

It's called schizophrenia, and you are dead also.

Dat heet schizofrenie en dan ben je ook dood.

That's why every morning, now, because you are a good mutant,

Een goede mutant

kijkt daarom elke ochtend omhoog,

you will raise your angle of view.

Out, more of the horizontal. You are an intelligence.

boven het horizontale vlak, in het domein van de intelligentie.

Never forget -- like that, like that.

Nooit vergeten: zo! Zeer belangrijk.

It's very, very, very important.

What, what else we can say about that? Why do that?

Wat kan ik er nog meer over zeggen?

It's because we -- if we look from far, we see our line of evolution.

We bezien van een afstand

het verloop van de evolutie.

This line of evolution is clearly positive.

Dat is duidelijk positief.

From far, this line looks very smooth, like that.

Van een afstand verloopt de evolutie gelijkmatig.

But if you take a lens, like that, this line is ack, ack, ack, ack, ack. Like that.

Maar als je inzoomt, verloopt die nogal hakkelig.

It's made of light and shadow.

Hij bestaat uit licht en schaduw.

We can say light is civilization, shadow is barbaria.

Het licht is de beschaving, de schaduw is de barbarij.

And it's very important to know where we are.

Het is erg belangrijk te weten waar we ons bevinden.

Because some cycle, there is a spot in the cycle,

Want niet op elk moment in de cyclus

and you have not the same duty in the different parts of the cycle.

heeft u dezelfde plichten.

That means, we can imagine -- I don't say it was fantastic,

Ook al was het niet helemaal fantastisch,

but in the '80s, there was not too much war, like that, it was --

maar in de jaren 80 was er weinig oorlog.

we can imagine that the civilization can become civilized.

Zo kunnen we ons voorstellen, dat de beschaving beschaafd kan worden.

In this case, people like me are acceptable.

Mensen zoals ik zijn dan aanvaardbaar.

We can say, "It's luxurious time."

Het is een luxeperiode.

We have time to think, we have time to I don't know what,

We hebben tijd om te denken, te praten over kunst en zo.

speak about art and things like that.

It's OK. We are in the light.

Het is oké. We zijn in het licht.

But sometimes, like today, we fall, we fall so fast, so fast to shadow, we fall so fast to barbaria.

Soms, zoals nu, vallen we snel

van het licht naar de schaduw.

We vervallen barbarij, in veel verschillende gedaantes.

With many, many, many, many face of barbaria.

Because it's not, the barbaria we have today, it's perhaps not the barbaria we think.

Die barbarij kan er anders uitzien dan hoe we die kennen.

There is different type of barbaria.

Er is een ander soort barbarij.

That's why we must adapt.

Daarom moeten we ons aanpassen.

That means, when barbaria is back, forget the beautiful chairs, forget the beautiful hotel,

Als de barbarij terugkeert: vergeet dan

die mooie stoelen, het mooie hotel,

het design, spijtig genoeg ook de kunst.

forget design, even -- I'm sorry to say -- forget art.

Forget all that. There is priority; there is urgency.

Vergeet dat alles. Er geldt een andere prioriteit. Een urgentie.

You must go back to politics, you must go back to radicalization,

Je moet terug naar politiek, naar 'radicalisering',

I'm sorry if that's not very English.

sorry als dat geen Engels is.

You must go back to fight, to battle.

Je moet weer ten strijde trekken.

That's why today I'm so ashamed to make this job.

Daarom schaam ik me zo voor mijn werk.

That's why I am here, to try to do it the best possible.

Ik probeer het daarom maar zo goed mogelijk te doen.

But I know that even I do it the best possible

Maar ook al doe ik het zo goed mogelijk -

-- that's why I'm the best -- it's nothing.

Daarom ben ik de beste! - Het stelt niks voor.

Because it's not the right time.

Want het is niet het juiste moment.

That's why I say that. I say that, because, I repeat, nothing exist if it's not in the good rhythym,

Daarom zeg ik dat

niks bestaat, als het niet in het juiste ritme zit.

the rhythym of our beautiful dream, of this civilization.

Het ritme van onze mooie droom, van deze beschaving.

And because we must all work to finish this story.

En omdat we allemaal moeten bijdragen aan het afronden van dit verhaal.

Because the scenario of this civilization

Omdat het scenario van deze beschaving -

-- about love, progress, and things like that -- it's OK,

over liefde, vooruitgang en dergelijke - oké is,

but there is so many different, other scenarios of other civilizations.

maar er zijn zo veel verschillende scenario's van andere beschavingen.

This scenario, of this civilization, was about becoming powerful, intelligent,

Het scenario van deze beschaving, stond steeds

in het teken van kracht, intellect.

like this idea we have invented, this concept of God.

Een goddelijk concept.

We are God now. We are. It's almost done.

Wij zijn nu God. We zijn bijna klaar met het verhaal.

We have just to finish the story.

That is very, very important.

Dat is uiterst belangrijk.

And when you don't understand really what's happened,

Als je niet precies begrijpt, wat er gebeurt,

you cannot go and fight and work and build and things like that.

kun je niet vechten, werken en bouwen.

You go to the future back, back, back, back, like that.

Dan loop je ruggelings de toekomst tegemoet.

And you can fall, and it's very dangerous.

Zo kun je vallen, dat is gevaarlijk.

No, you must really understand that.

Je moet het echt begrijpen.

Because we have almost finished, I'll repeat this story.

Omdat ik bijna klaar ben, zal ik dit verhaal herhalen.

And the beauty of this, in perhaps 50 years, 60 years, we can finish completely this civilization,

Mooi is, dat we binnen vijftig, zestig jaar onze beschaving kunnen vervolmaken.

and offer to our children the possibility to invent a new story,

We bieden onze kinderen de mogelijkheid een nieuw verhaal te maken.

a new poetry, a new romanticism.

een nieuwe poëzie, een nieuwe romantiek.

With billions of people who have been born, worked, lived and died before us,

Miljarden mensen zijn al geboren, werkten, leefden en stierven vóór ons.

these people who have worked so much,

die mensen hebben zo hard gewerkt.

we have now bring beautiful things, beautiful gifts, we know so many things.

We hebben mooie spullen gemaakt, mooie cadeaus. We weten zo veel.

We can say to our children, OK, done, that was our story. That passed.

We kunnen onze kinderen zeggen: 'Oké, klaar, dat was ons verhaal. Klaar!

Now you have a duty: invent a new story. Invent a new poetry.

Nu heb jij een taak: bedenk een nieuw verhaal. Maak nieuwe poëzie.

The only rule is, we have not to have any idea about the next story.

De enige regel is, dat we geen idee hebben hoe het volgende verhaal eruitziet.

We give you white pages. Invent.

Wij geven je een onbeschreven blad. Bedenk het maar.

We give you the best tools, the best tools, and now, do it.

We geven je de beste hulpmiddelen. Ga het nu maar doen.'

That's why I continue to work, even if it's for toilet brush.

Daarom blijf ik werken, zelfs aan toiletborstels.

(Applaus)