Philippe Starck: Design and destiny

Tłumaczenie: Łukasz Stasiełowicz Korekta: Justyna Makulec

You will understand nothing with my type of English.

Nie zrozumiecie nic z moim typem angielskiego.

It's good for you because you can have a break after all these fantastic people.

To dobrze dla was, ponieważ możecie sobie zrobić przerwę po tych wszystkich fantastycznych ludziach.

I must tell you I am like that, not very comfortable,

Muszę wam powiedzieć, że będąc tutaj nie czuję się komfortowo,

because usually, in life, I think my job is absolutely useless.

ponieważ zazwyczaj, w życiu, myślę, że moja praca jest absolutnie bezużyteczna.

I mean, I feel useless.

Mam na myśli - ja czuję się bezużyteczny.

Now after Carolyn, and all the other guys, I feel like shit.

Teraz po Carolyn i tych wszystkich innych ludziach czuję się gównianie

And definitively, I don't know why I am here,

I definitywnie, nie wiem dlaczego jestem tutaj,

but -- you know the nightmare you can have, like you are an impostor,

ale -- znacie ten koszmar , że jesteście oszustami,

you arrive at the opera, and they push you, "You must sing!"

przychodzicie do opery, a oni cię pchają, "Musisz śpiewać!"

I don't know. (Laughter)

Nie wiem.

So, so, because I have nothing to show, nothing to say,

No więc, no więc, ponieważ nie mam nic do pokazania, nic do powiedzenia,

we shall try to speak about something else.

powinniśmy spróbować porozmawiać o czymś innym.

We can start, if you want, by understanding --

Możemy zacząć, jeżeli chcecie, próbując zrozumieć --

it's just to start, it's not interesting, but -- how I work.

to tylko początek, nic interesującego, ale -- jak ja pracuję.

When somebody comes to me and ask for what I am known,

Kiedy ktoś do mnie przychodzi i pyta z czego jestem znany,

I mean, yes, lemon squeezer, toilet brush, toothpick, beautiful toilet seats,

znaczy, tak, wyciskacz soku, szczotka toaletowa, wykałaczka, piękne deski klozetowe

and why not -- a toothbrush?

i czemu nie -- szczoteczka do zębów.

I don't try to design the toothbrush.

Nie próbuję projektować szczoteczki do zębów.

I don't try to say, "Oh, that will be a beautiful object," or something like that.

Nie próbuję powiedzieć, "Oh, to będzie wspaniały obiekt", albo coś takiego.

That doesn't interest me.

To mnie nie interesuje.

Because there is different types of design.

Ponieważ jest inny typy projektowania.

The one, we can call it the cynical design,

Ten, który zwiemy cynicznym designem,

that means the design invented by Raymond Loewy in the '50s,

to oznacza design wynaleziony przez Raymonda Loewy w latach 50,

who said, what is ugly is a bad sale, la laideur se vend mal, which is terrible.

on powiedział, brzydkie źle się sprzedaje, la laideur se vend mal, to jest straszne.

It means the design must be just the weapon for marketing,

To znaczy projekt musi być tylko bronią dla marketingu,

for producer to make product more sexy, like that,

dla producenta by produkt był bardziej sexy, wtedy

they sell more: it's shit, it's obsolete, it's ridiculous.

sprzedają więcej, to gówno, to przestarzałe, to niedorzeczne.

I call that the cynical design.

Nazywam to designem cynicznym.

After, there is the narcissistic design:

Potem jest design narcystyczny:

it's a fantastic designer who designs only for other fantastic designers. (Laughter)

to fantastyczny designer, który projektuje tylko dla innych fantastycznych designerów.

After, there is people like me, who try to deserve to exist,

Są też ludzie tacy jak ja, którzy starają się zasłużyć na to by istnieć,

and who are so ashamed to make this useless job, who try to do it in another way,

i którzy tak się wstydzą tej bezużytecznej pracy, i starają się robić to inaczej,

and they try, I try, to not make the object for the object but for the result,

i próbują, ja próbuję nie robić obiektu dla obiektu, a dla wyniku,

for the profit for the human being, the person who will use it.

dla zysku człowieka, osoby, która będzie go używała.

If we take the toothbrush -- I don't think about the toothbrush.

Weźmy szczoteczkę do zębów -- Nie myślę o szczoteczce do zębów.

I think, "What will be the effect of the brush in the mouth?"

Myślę, "Co będzie skutkiem szczoteczki w buzi?"

And to understand what will be the effect of the toothbrush in the mouth,

I by zrozumieć bo będzie skutkiem szczoteczki do zębów w buzi,

I must imagine: Who owns this mouth?

Muszę wyobrazić sobie: Kto ma tę buzię?

What is the life of the owner of this mouth? In what society [does] this guy live?

Jakie jest życie właściciela tej buzi? W jakim społeczeństwie żyje ten gość?

What civilization creates this society?

Jaka cywilizacja tworzy to społeczeństwo?

What animal species creates this civilization?

Jakie gatunki zwierząt tworzą tę cywilizację?

When I arrive -- and I take one minute, I am not so intelligent --

Kiedy docieram -- a zabiera mi to minutę, nie jestem tak inteligentny --

when I arrive at the level of animal species, that becomes real interesting.

kiedy docieram na poziom gatunków zwierząt, to staje się naprawdę interesujące.

Me, I have strictly no power to change anything.

Ja nie mam żadnej mocy, by zmienić cokolwiek.

But when I come back, I can understand why I shall not do it,

Ale kiedy wracam, mogę zrozumieć dlaczego mam tego nie robić,

because today to not do it, it's more positive than do it, or how I shall do it.

bo dziś niezrobienie czegoś jest bardziej pozytywne zrobienie, albo jak mam to zrobić.

But to come back, where I am at the animal species, there is things to see.

Ale wracając, gdzie jestem - do gatunków zwierząt, tam jest coś do zobaczenia.

There is things to see, there is the big challenge.

Tam jest coś do zobaczenia, tam jest wielkie wyzwanie.

The big challenge in front of us.

Wielkie wyzwanie przed nami.

Because there is not a human production

Ponieważ tam nie ma ludzkiej produkcji,

which exists outside of what I call "the big image."

która istnieje poza czymś co nazywam "wielkim obrazem"

The big image is our story, our poetry, our romanticism.

Wielki obraz to nasza historia, nasza poezja, nasz romantyzm.

Our poetry is our mutation, our life.

Nasza poezja to nasza mutacja, nasze życie.

We must remember, and we can see that in any book of my son of 10 years old,

Musimy pamiętać, i możemy to zobaczyć w każdej książce mojego 10 letniego syna,

that life appears four billion years ago, around -- four billion point two?

że życie pojawiło się 4 miliardy lat temu, około -- 4.2 miliarda?

Voice offstage: Four point five.

Głos spoza sceny: 4.5.

Yes, point five, OK, OK, OK! (Laughter) I'm a designer,

Tak, przecinek pięć, OK, OK, OK! Jestem projektantem,

that's all, of Christmas gifts.

to wszystko, z prezentów świątecznych.

And before, there was this soup, called "soupe primordiale,"

A przed tą zupą nazywaną "soupe primordiale"

this first soup -- bloop bloop bloop --

ta pierwsza zupa -- blup blup blup --

sort of dirty mud, no life, nothing.

takie brudne błoto, brak życia, nic.

So then -- pshoo-shoo -- lightning -- pshoo -- arrive --

Tak więc wtedy -- pshoo-shoo -- piorun -- pshoo -- przybywa --

pshoo-shoo -- makes life -- bloop bloop -- and that dies.

pshoo-shoo -- tworzy życie -- blup blup -- i to umiera.

Some million years after -- pshoo-shoo, bloop-bloop -- ah, wake up!

Kilka milionów lat później -- pshoo-shoo, blup-blup -- ah, obudź się!

At the end, finally, that succeeds, and life appears.

Na koniec, ostatecznie, to zwycięża i życie się pojawia.

We was so, so stupid. The most stupid bacteria.

Byliśmy tak bardzo, bardzo głupi. Najgłupsza bakteria.

Even, I think, we copy our way to reproduce, you know what I mean,

Nawet, myślę, kopiujemy nasz sposób reprodukcji, wiecie o co chodzi.

and something of -- oh no, forget it.

i coś z -- o nie, zapomnijcie to.

After, we become a fish; after, we become a frog;

Po tym, stajemy się rybą; później, stajemy się żabą;

after, we become a monkey; after, we become what we are today: a super-monkey,

po tym, stajemy się małpą; później, stajemy się tym czym jesteśmy dzisiaj; super-małpą,

and the fun is, the super-monkey we are today, is at half of the story.

i co jest zabawne, super-małpa, którą jesteśmy dzisiaj, jest w połowie historii.

Can you imagine? From that stupid bacteria to us,

Możecie sobie wyobrazić? Od tej głupiej bakterii do nas.

with a microphone, with a computer, with an iPod: four billion years.

z mikrofonem, z komputerem, z iPodem -- 4 miliardy lat,

And we know, and especially Carolyn knows, that when the sun will implode,

I wiemy, szczególnie Carolyn, że słońce imploduje,

the earth will burn, explode, I don't know what,

Ziemia się spali, eksploduje, nie wiem co,

and this is scheduled for four, four billion years?

i jest to zaplanowane za cztery, cztery miliardy lat?

Yes, she said, something like that. OK, that means we are at half of the story.

Tak, powiedziała, coś takiego. OK, to oznacza jesteśmy w połowie historii.

Fantastic! It's a beauty!

Fantastycznie! To jest piękno!

Can you imagine? It's very symbolic.

Możecie sobie wyobrazić? To bardzo symboliczne.

Because the bacteria we was had no idea of what we are today.

Ponieważ bakteria którą byliśmy, nie miała pojęcia czym jesteśmy dzisiaj.

And today, we have no idea of what we shall be in four billion years.

A dzisiaj, nie mamy pojęcia czym będziemy za cztery miliardy lat.

And this territory is fantastic.

I to terytorium jest fantastyczne.

That is our poetry. That is our beautiful story.

To jest nasza poezja. To jest nasza piękna historia.

It's our romanticism. Mu-ta-tion. We are mutants.

To jest nasz romantyzm. Mu-ta-cja. Jesteśmy mutantami.

And if we don't deeply understand, if we don't integrate that we are mutants,

I jeśli nie zrozumiemy głęboko, jeśli nie zintegrujemy tego, że jesteśmy mutantami,

we completely miss the story.

kompletnie przegapimy tę historię.

Because every generation thinks we are the final one.

Ponieważ każda generacja myśli "jesteśmy ostateczną".

We have a way to look at Earth like that, you know,

Mam sposób by patrzeć na Ziemię właśnie tak, wiecie

"I am the man. The final man.

"Jestem człowiekiem. Ostatecznym człowiekiem,

You know, we mutate during four billion years before, but now, because it's me, we stop. Fin. (Laughter)

Wiecie, mutujemy przez cztery miliardy lat, ale teraz ponieważ to ja, przestajemy. Fin.

For the end, for the eternity, it is one with a red jacket."

Do końca, do wieczności, to jest ten w czerwonej kurtce."

Something like that. I am not sure of that. (Laughter)

Coś w tym stylu. Nie jestem tego taki pewien.

Because that is our intelligence of mutation and things like that.

Ponieważ to jest nasza inteligencja mutacji i rzeczy podobnych.

There is so many things to do; it's so fresh.

Jest tak wiele rzeczy do zrobienia, to jest tak świeże.

And here is something: nobody is obliged to be a genius,

Coś wam powiem: nikt nie musi być geniuszem,

but everybody is obliged to participate.

ale każdy musi brać udział.

And to participate, for a mutant, there is a minimum of exercise, a minimum of sport.

Aby brać udział, dla mutanta, jest jakieś minimum ćwiczeń, minimum sportu.

We can say that.

Możemy tak powiedzieć.

The first, if you want -- there is so many --

Pierwszy, jeśli chcecie -- jest ich tak wiele --

but one which is very easy to do, is the duty of vision.

ale jeden, który jest bardzo prosty, to obowiązek wizji

I can explain you. I shall try.

Mogę to wam wyjaśnić, spróbuję.

If you walk like that, it's OK, it's OK, you can walk,

Jeśli chodzisz w ten sposób, to OK, możesz chodzić,

but perhaps, because you walk with the eyes like that, you will not see, oh, there is a hole.

ale może, ponieważ chodzisz patrząc tak, nie zauważysz, o, tu jest dziura.

And you will fall, and you will die. Dangerous.

I upadniesz, i zginiesz. Niebezpieczne.

That's why, perhaps, you will try to have this angle of vision.

Dlatego właśnie, może, będziesz próbować przyjąć ten kąt widzenia.

OK, I can see, if I found something, up, up, and they continue, up up up.

OK, widzę, jeżeli coś znalazłem, to dalej, i kontynuuję, dalej, dalej, dalej.

I raise the angle of vision, but it's still very -- selfish, selfish, egoiste -- yes, selfish.

Zwiększam kąt widzenia, ale dalej to bardzo -- samolubne?, "egoiste" -- tak, samolubne.

You, you survive. It's OK.

Ty, ty przeżyjesz. To jest OK.

If you raise the level of your eyes a little more you go,

Jeżeli podniesiesz poziom swoich oczu jeszcze troszeczkę to mówisz,

"I see you, oh my God you are here, how are you, I can help you,

"Widzę was, o Boże jesteście tutaj, jak się macie, mogę wam pomóc,

I can design for you a new toothbrush, new toilet brush," something like that.

Mogę wam zaprojektować nową szczoteczkę do zębów, nową szczotkę toaletową, itd.

I live in society; I live in community.

Mieszkam w społeczeństwie, mieszkam we wspólnocie.

It's OK. You start to be in the territory of intelligence, we can say.

To jest OK. Wkraczasz na terytorium inteligencji, można powiedzieć.

From this level, the more you can raise this angle of view,

Od tego poziomu, im bardziej wznosisz punkt widzenia,

the more you will be important for the society.

tym ważniejszy będziesz dla społeczeństwa.

The more you will rise, the more you will be important for the civilization.

Im bardziej będziesz się wznosić, tym ważniejszy będziesz dla cywilizacji.

The more you will rise, to see far and high, like that,

Im bardziej będziesz się wznosić, by widzieć daleko i wysoko, o tak,

the more you will be important for the story of our mutation.

tym będziesz bardziej ważny dla historii naszej mutacji.

That means intelligent people are in this angle. That is intelligence.

To oznacza, że inteligentni mają ten kąt. To jest inteligencja.

From this to here, that, it's genius.

Stąd dotąd, to jest geniusz.

Ptolemy, Eratosthenes, Einstein, things like that.

Ptolemeusz, Eratostenes, Einstein, rzeczy w tym stylu.

Nobody's obliged to be a genius.

Nikt nie jest zobligowany, by być geniuszem.

It's better, but nobody.

Tak jest lepiej, ale nikt.

Take care, in this training, to be a good mutant.

Trzymajcie się w tym treningu, by być dobrym mutantem.

There is some danger, there is some trap. One trap: the vertical.

Jest pewne zagrożenie, pewna pułapka. Jedna pułapka: pion.

Because at the vertical of us, if you look like that,

Ponieważ pionowo nad nami, jeżeli patrzysz tak,

"Ah! my God, there is God. Ah! God!"

Ah! Mój Boże, tam jest Bóg. Ah! Boże!"

God is a trap. God is the answer when we don't know the answer.

Bóg to pułapka. Bóg to odpowiedź, kiedy nie znamy odpowiedzi.

That means, when your brain is not enough big, when you don't understand,

To znaczy, kiedy twój mózg nie jest wystarczająco wielki, kiedy nie rozumiesz,

you go, "Ah, it's God, it's God." That's ridiculous.

zaczynasz, "Ah, to Bóg, to Bóg." To niedorzeczne.

That's why -- jump, like that? No, don't jump.

Dlatego też -- skacz, w ten sposób? Nie, nie skacz.

Come back. Because, after, there is another trap.

Wróć. Ponieważ, po tym jest jeszcze inna pułapka.

If you look like that, you look to the past,

Jeżeli patrzysz w ten sposób, patrzysz w stronę przeszłości,

or you look inside if you are very flexible, inside yourself.

albo patrzysz wewnątrz jeżeli jesteś elastyczny, wewnątrz siebie.

It's called schizophrenia, and you are dead also.

To się nazywa schizofrenia, i też jesteś martwy.

That's why every morning, now, because you are a good mutant,

Dlatego właśnie każdego ranka, teraz, ponieważ jesteś dobrym mutantem,

you will raise your angle of view.

będziesz podnosić swój punkt widzenia.

Out, more of the horizontal. You are an intelligence.

Na zewnątrz, bardziej horyzontalnie. Jesteś inteligencją.

Never forget -- like that, like that.

Nigdy nie zapominaj -- tak właśnie, tak właśnie.

It's very, very, very important.

To jest bardzo, bardzo, bardzo ważne.

What, what else we can say about that? Why do that?

Co, co jeszcze możemy powiedzieć o tym. Dlaczego to robić?

It's because we -- if we look from far, we see our line of evolution.

Ponieważ my -- jeśli patrzymy z daleka, widzimy naszą linię ewolucji.

This line of evolution is clearly positive.

Ta linia ewolucji jest ewidentnie pozytywna.

From far, this line looks very smooth, like that.

Z daleka, ta linia wygląda na bardzo gładką, właśnie tak.

But if you take a lens, like that, this line is ack, ack, ack, ack, ack. Like that.

Ale jeżeli weźmiesz soczewkę, o tak, ta linia jest ack, ack, ack - o taka.

It's made of light and shadow.

Jest zrobiona ze światła i z cienia.

We can say light is civilization, shadow is barbaria.

Możemy powiedzieć, iż światło to cywilizacja, cień to barbarzyństwo.

And it's very important to know where we are.

I jest bardzo ważne, by wiedzieć, gdzie jesteśmy.

Because some cycle, there is a spot in the cycle,

Ponieważ niektóre cykle, tu jest plamka w cyklu,

and you have not the same duty in the different parts of the cycle.

i nie masz tych samych obowiązków w różnych częściach cyklu.

That means, we can imagine -- I don't say it was fantastic,

To oznacza, możemy sobie wyobrazić -- Nie mówię, że jest to fantastyczne,

but in the '80s, there was not too much war, like that, it was --

ale w latach 80, nie było tak wiele wojen, właśnie tak, to było --

we can imagine that the civilization can become civilized.

możemy sobie wyobrazić, iż cywilizacja może stać się cywilizowana.

In this case, people like me are acceptable.

W tym przypadku, ludzie tacy jak ja są akceptowalni.

We can say, "It's luxurious time."

Możemy powiedzieć, "To jest czas luksusowy."

We have time to think, we have time to I don't know what,

Mamy czas, by myśleć, mamy czas, by robić nie wiem co,

speak about art and things like that.

rozmawiać o sztuce i rzeczach w tym stylu.

It's OK. We are in the light.

To jest OK. Jesteśmy w świetle.

But sometimes, like today, we fall, we fall so fast, so fast to shadow, we fall so fast to barbaria.

Ale czasami, jak dzisiaj, spadamy, bardzo szybko, do cienia, tak szybko do barbarzyństwa.

With many, many, many, many face of barbaria.

Z bardzo, bardzo, bardzo różnymi twarzami barbarzyństwa.

Because it's not, the barbaria we have today, it's perhaps not the barbaria we think.

To co jest dziś to nie barbarzyństwo, nie to o czym myślimy.

There is different type of barbaria.

To jest inny typ barbarzyństwa.

That's why we must adapt.

Dlatego też musimy się dostosować.

That means, when barbaria is back, forget the beautiful chairs, forget the beautiful hotel,

To oznacza, w czasie barbarzyństwa, zapomnij o pięknych krzesłach, zapomnij o pięknym hotelu,

forget design, even -- I'm sorry to say -- forget art.

zapomnij o projektowaniu, nawet -- przykro mi -- zapomnij o sztuce.

Forget all that. There is priority; there is urgency.

Zapomnij o tym wszystkim. Jest priorytet, jest pilność.

You must go back to politics, you must go back to radicalization,

Musisz wrócić do polityki, musisz wrócić do radykalizacji.

I'm sorry if that's not very English.

Przepraszam jeżeli nie jest to bardzo angielskie.

You must go back to fight, to battle.

Musisz wrócić do walki, do bitwy.

That's why today I'm so ashamed to make this job.

Dlatego też dzisiaj, jestem zawstydzony wykonując tę pracę.

That's why I am here, to try to do it the best possible.

Dlatego jestem tutaj, próbując to robić najlepiej jak umiem.

But I know that even I do it the best possible

Ale wiem, że nawet jeśli robię najlepiej

-- that's why I'm the best -- it's nothing.

-- dlatego właśnie jestem najlepszy -- to nic.

Because it's not the right time.

Ponieważ to nie jest odpowiedni czas.

That's why I say that. I say that, because, I repeat, nothing exist if it's not in the good rhythym,

Dlatego to mówię. Mówię to, ponieważ, powtarzam, nic nie istnieje bez dobrego powodu,

the rhythym of our beautiful dream, of this civilization.

powodu naszego pięknego marzenia, tej cywilizacji.

And because we must all work to finish this story.

I ponieważ wszyscy musimy pracować, by dokończyć tę historię.

Because the scenario of this civilization

Ponieważ scenariusz tej cywilizacji

-- about love, progress, and things like that -- it's OK,

-- o miłości, postępie, i rzeczach w tym stylu -- to jest OK,

but there is so many different, other scenarios of other civilizations.

ale jest tak wiele innych różnych, innych scenariuszy innych cywilizacji.

This scenario, of this civilization, was about becoming powerful, intelligent,

Ten scenariusz, tej cywilizacji był o staniu się potężnym, inteligentnym,

like this idea we have invented, this concept of God.

jak ta idea, którą stworzyliśmy, koncept Boga.

We are God now. We are. It's almost done.

My jesteśmy teraz Bogiem. My jesteśmy. To prawie ukończone.

We have just to finish the story.

Musimy jeszcze tylko skończyć historię.

That is very, very important.

To jest bardzo, bardzo ważne.

And when you don't understand really what's happened,

I jeżeli nie rozumiesz naprawdę, co się stało,

you cannot go and fight and work and build and things like that.

nie możesz iść i walczyć, i pracować, i budować, itd.

You go to the future back, back, back, back, like that.

Idziesz do przyszłości, do tyłu, do tyłu, do tyłu, do tyłu, właśnie tak.

And you can fall, and it's very dangerous.

I możesz upaść, i jest to bardzo niebezpieczne.

No, you must really understand that.

Nie, musisz to naprawdę zrozumieć.

Because we have almost finished, I'll repeat this story.

Ponieważ już prawie skończyliśmy, powtórzę, tę historię.

And the beauty of this, in perhaps 50 years, 60 years, we can finish completely this civilization,

A piękno tego, może za 50, 60 lat możemy ukończyć kompletnie tę cywilizację,

and offer to our children the possibility to invent a new story,

i zaoferować naszym dzieciom możliwość stworzenia nowej historii,

a new poetry, a new romanticism.

nowej poezji, nowego romantyzmu,

With billions of people who have been born, worked, lived and died before us,

Z miliardami ludzi, którzy się urodzili, pracowali, żyli i umarli przed nami,

these people who have worked so much,

ci ludzie, którzy pracowali tak bardzo,

we have now bring beautiful things, beautiful gifts, we know so many things.

mamy teraz wiele pięknych rzeczy, pięknych prezentów, znamy tak wiele rzeczy.

We can say to our children, OK, done, that was our story. That passed.

Możemy powiedzieć naszym dzieciom, OK, skończone, to była nasza historia. Odeszła.

Now you have a duty: invent a new story. Invent a new poetry.

Teraz ty masz obowiązek: stwórz nową historię. Stwórz nową poezję.

The only rule is, we have not to have any idea about the next story.

Jedyną zasadą jest, nie musimy mieć pojęcia o następnej historii.

We give you white pages. Invent.

Dajemy tobie białe kartki. Stwórz.

We give you the best tools, the best tools, and now, do it.

Dajemy tobie najlepsze narzędzia, najlepsze narzędzia, a teraz, zrób to.

That's why I continue to work, even if it's for toilet brush.

Dlatego właśnie kontynuuję pracę, nawet jeżeli chodzi o szczotkę toaletową.