The three ways that good design makes you happy | Don Norman

Vertaald door: Mathilde Verbaas Nagekeken door: Els De Keyser

The new me is beauty.

Mijn nieuwe ik is schoonheid.

(Laughter)

(Gelach)

Yeah, people used to say, "Norman's OK,

Mensen zeiden altijd, weet je, Norman zelf is Ok,

but if you followed what he said, everything would be usable

maar als je zijn adviezen opvolgt, zou alles bruikbaar zijn,

but it would be ugly."

maar wel lelijk.

Well, I didn't have that in mind, so ...

Dat was nou ook weer niet de bedoeling, dus ...

This is neat.

Dit is mooi.

Thank you for setting up my display.

Hartelijk dank voor het klaarzetten van mijn object.

I mean, it's just wonderful.

Ik bedoel, het is prachtig

And I haven't the slightest idea of what it does or what it's good for,

en ik heb echt geen idee wat het nut er van is

but I want it.

maar ik wil het hebben.

And that's my new life.

En dat is mijn nieuwe leven.

My new life is trying to understand what beauty is about,

In mijn nieuwe leven zoek ik naar de betekenis van schoonheid

and "pretty," and "emotions."

en aantrekkingskracht en emoties.

The new me is all about making things kind of neat and fun.

Mijn nieuwe ik wil alles smaakvol en leuk maken.

And so this is a Philippe Starck juicer, produced by Alessi.

Dus hier heb je een Phillippe Starck citruspers, gemaakt door Alessi.

It's just neat; it's fun. It's so much fun I have it in my house --

Hij is zo leuk om in huis te hebben,

maar hij staat in de gang en ik maak er geen sap mee.

but I have it in the entryway, I don't use it to make juice.

(Gelach)

(Laughter)

Ik heb zelfs de vergulde special edition gekocht.

In fact, I bought the gold-plated special edition

Er zat een klein papiertje bij

and it comes with a little slip of paper

waar op stond, "Gebruik deze pers niet om sap mee te maken.

that says, "Don't use this juicer to make juice."

Het zuur beschadigt het verguldsel."

The acid will ruin the gold plating.

(Gelach)

Dus ik heb een doosje sinaasappelsap gepakt

(Laughter)

So actually, I took a carton of orange juice

en het in een glas geschonken voor deze foto.

and I poured it in the glass to take this picture.

(Gelach)

(Laughter)

En eronder ligt een prachtig mes.

Beneath it is a wonderful knife.

Het is een Global mes uit Japan.

It's a Global cutting knife made in Japan.

Kijk eerst eens naar de vorm, het mes is prachtig om naar te kijken.

First of all, look at the shape -- it's just wonderful to look at.

Ten tweede is het perfect gebalanceerd

en ligt het goed in de hand.

Second of all, it's really beautifully balanced:

En daarnaast is het zo scherp, dat het gewoon snijdt.

Het is fantastisch in gebruik.

it holds well, it feels well.

And third of all, it's so sharp, it just cuts.

Dus het heeft alles, toch?

It's a delight to use.

Het is prachtig en functioneel.

And so it's got everything, right?

En ik kan er verhalen over vertellen,

It's beautiful and it's functional.

waardoor het reflectief wordt

And I can tell you stories about it,

en u zult zien dat ik een theorie heb over emotie.

which makes it reflective,

Dit zijn de drie componenten.

and so you'll see I have a theory of emotion.

Hiroshi Ishii en zijn groep bij het MIT Media Lab

And those are the three components.

namen een pingpongtafel met een projector erboven.

Hiroshi Ishii and his group at the MIT Media Lab

Ze projecteerden op de pingpongtafel een beeld van water

took a ping-pong table and placed a projector above it,

met zwemmende vissen erin.

and on the ping-pong table they projected an image of water

Tijdens het pingpongen verschijnen er, telkens als de bal de tafel raakt

with fish swimming in it.

golven en vluchten de vissen weg.

And as you play ping-pong, whenever the ball hits part of the table,

De bal raakt daarna natuurlijk ook de andere kant

the ripples spread out and the fish run away.

en de golven raken de arme vissen en die kunnen geen rust vinden.

But of course, then the ball hits the other side,

(Gelach)

the ripples hit the -- poor fish, they can't find any peace and quiet.

Is het een goede manier om tafeltennis te spelen?

Nee. Maar is het leuk?

(Laughter)

Is that a good way to play ping-pong?

Ja! Absoluut.

No. But is it fun?

Neem nu Google.

Yeah! Yeah.

Als je bijvoorbeeld "emotion and design" intypt

Or look at Google.

If you type in, oh say, "emotion and design,"

krijg je 10 pagina's met resultaat.

Dus Google heeft zijn logo uitgerekt.

you get 10 pages of results.

In plaats van te zeggen "U heeft 73.000 resultaten.

So Google just took their logo and they spread it out.

Deze tot en met 20. Volgende,"

Instead of saying, "You got 73,000 results.

geven ze je gewoon zoveel O's als er pagina's zijn.

This is one through 20. Next,"

Het is heel eenvoudig en subtiel.

they just give you as many o's as there are pages.

Ik wed dat veel van jullie het gezien, maar niet opgemerkt hebben.

It's really simple and subtle.

I bet a lot of you have seen it and never noticed it.

Het is het onderbewuste

dat er iets van merkt, waardoor het waarschijnlijk aangenaam is

That's the subconscious mind

maar je weet niet waarom.

that sort of notices it -- it probably is kind of pleasant

Het is heel slim.

and you didn't know why.

En het allerbeste is,

And it's just clever.

dat als je "design and emotion" intypt,

And of course, what's especially good is,

het eerste resultaat van deze 10 pagina's mijn website is.

if you type "design and emotion,"

the first response out of those 10 pages is my website.

(Gelach)

Het vreemde is dat Google liegt,

(Laughter)

Now, the weird thing is Google lies,

want als ik "design and emotion" intyp,

zegt Google: "Je hebt de 'and' niet nodig. Ik voeg het toch al toe."

because if I type "design and emotion,"

it says, "You don't need the 'and.' We do it anyway."

OK.

Dus typte ik "design emotion" in

So, OK.

en mijn website stond niet meer bovenaan.

So I type "design emotion"

Hij stond op de derde plek.

and my website wasn't first again.

Maar ach, dat is een ander verhaal.

It was third.

Oh well, different story.

Er stond een fantastische recensie in The New York Times

There was this wonderful review in The New York Times

over de MINI Cooper.

about the MINI Cooper automobile.

Er werd geschreven: "Deze auto heeft een hoop zwakke punten.

It said, "You know, this is a car that has lots of faults.

Maar je moet hem toch kopen.

Buy it anyway.

Het is zo leuk om erin te rijden."

It's so much fun to drive."

En als je kijkt naar het interieur van de auto –

And if you look at the inside of the car --

Ik wilde het met eigen ogen zien, dus ik heb hem gehuurd,

I mean, I loved it, I wanted to see it, I rented it,

hier maak ik een foto, terwijl mijn zoon rijdt –

this is me taking a picture while my son is driving --

en het interieur van de auto, het design is leuk.

and the inside of the car, the whole design is fun.

Met ronde vormen, smaakvol.

It's round, it's neat.

De besturing werkt goed.

The controls work wonderfully.

Dat is mijn nieuwe leven, het draait allemaal om plezier.

So that's my new life; it's all about fun.

Ik geloof echt dat leuke dingen beter werken.

I really have the feeling that pleasant things work better,

Vroeger geloofde ik dat niet,

and that never made any sense to me

totdat ik er eindelijk achter kwam. Kijk...

until I finally figured out -- look ...

ik leg een plank op de vloer.

I'm going to put a plank on the ground.

Stel je voor dat ik een plank heb die 70 cm breed is en 9 meter lang

So, imagine I have a plank about two feet wide and 30 feet long

en ik loop er overheen en je ziet dat ik er overheen loop zonder te kijken,

and I'm going to walk on it, and you see I can walk on it without looking,

ik kan heen en weer lopen en er op springen.

I can go back and forth and I can jump up and down.

Geen probleem.

No problem.

Nu leg ik de plank op 90 meter hoogte

Now I'm going to put the plank 300 feet in the air --

en ik blijf er ver uit de buurt.

and I'm not going to go near it, thank you.

Intense fear paralyzes you.

Extreme angst verlamt.

It actually affects the way the brain works.

Het beïnvloedt de werking van het brein.

So, Paul Saffo, before his talk said that he didn't really have it down

Paul Saffo vertelde vlak voor zijn speech dat de speech niet af was

until just a few days or hours before the talk,

tot een paar dagen of uren voordat hij gegeven moest worden

and that anxiety was really helpful in causing him to focus.

en dat de zenuwen hem hielpen te focussen.

That's what fear and anxiety does;

Daar zorgen angst en zenuwen voor.

it causes you to be -- what's called depth-first processing --

Ze zorgen voor wat men 'diepte-eerst-verwerking' noemt –

to focus, not be distracted.

zodat je gefocust bent en niet afgeleid wordt.

And I couldn't force myself across that.

Ik kon mezelf daar niet toe dwingen.

Now some people can -- circus workers, steel workers.

Sommige mensen kunnen dat wel – circusartiesten, staalarbeiders.

But it really changes the way you think.

Het verandert echt je manier van denken.

And then, a psychologist, Alice Isen,

Alice Isen, een psycholoog,

did this wonderful experiment.

heeft een prachtig experiment gedaan.

She brought students in to solve problems.

Ze nam studenten mee om problemen op te lossen.

So, she'd bring people into the room,

Ze nam mensen de kamer in,

and there'd be a string hanging down here

er hing hier een touw

and a string hanging down here.

en dan daar een touw

It was an empty room, except for a table with a bunch of crap on it --

en een lege kamer, op een tafel vol troep na –

some papers and scissors and stuff.

met papier, scharen en andere dingen.

And she'd bring them in,

Ze bracht de studenten naar binnen

and she'd say,

en zei:

"This is an IQ test and it determines how well you do in life.

"Dit is een IQ-test die aantoont hoe succesvol je zult zijn.

Would you tie those two strings together?"

Kun je deze twee touwtjes aan elkaar knopen?"

So they'd take one string and they'd pull it over here

Dus ze pakten een touw en trokken het deze kant op

and they couldn't reach the other string.

maar konden het andere touw niet bereiken.

Still can't reach it.

Krijg het nog niet te pakken.

And, basically, none of them could solve it.

Eigenlijk kon niemand het oplossen.

You bring in a second group of people,

Neem nu een tweede groep mensen

and you say, "Oh, before we start,

en zeg: "O, voordat we beginnen,

I got this box of candy, and I don't eat candy.

ik heb een doos met snoep, maar eet geen snoep.

Would you like the box of candy?"

Willen jullie de doos met snoep hebben?"

And turns out they liked it, and it made them happy --

Ze zijn er blij mee en worden er gelukkig van

not very happy, but a little bit of happy.

niet extreme gelukkig, maar een beetje gelukkig.

And guess what -- they solved the problem.

En raad eens – zij losten het probleem op.

And it turns out that when you're anxious

En het blijkt dat als je angstig bent

you squirt neural transmitters in the brain, which focuses you

er neurotransmitters je brein in worden gespoten, die zorgen voor focus,

makes you depth-first.

die je 'diepte-eerst' maken.

And when you're happy -- what we call positive valence --

En als je blij bent – we noemen dat positieve valentie –

you squirt dopamine into the prefrontal lobes,

spuit je dopamine in de prefrontale kwabben,

which makes you a breadth-first problem solver:

wat ervoor zorgt dat je problemen eerst in de breedte oplost.

you're more susceptible to interruption; you do out-of-the-box thinking.

Je wordt eerder onderbroken, denkt out-of-the-box.

That's what brainstorming is about, right?

Daar gaat het om bij brainstormen, toch?

With brainstorming we make you happy, we play games,

Brainstormen is leuk, we spelen spelletjes

and we say, "No criticism,"

en we zeggen: "Geen kritiek,"

and you get all these weird, neat ideas.

en je krijgt allemaal vreemde, leuke ideeën.

But in fact, if that's how you always were you'd never get any work done

Maar eigenlijk zou je nooit iets voor elkaar krijgen als je altijd zo was.

because you'd be working along and say, "Oh, I got a new way of doing it."

Tijdens het werk zou je zeggen: "Ik heb een andere manier bedacht om het te doen."

So to get work done, you've got to set a deadline, right?

Om het werk af te krijgen, moet je een deadline hebben, toch?

You've got be anxious.

Je moet je zorgen maken.

The brain works differently

Je brein werkt dus anders,

if you're happy. Things work better because you're more creative.

en als je blij bent, gaan dingen beter omdat je creatiever bent.

You get a little problem, you say, "Ah, I'll figure it out."

Je loopt tegen een probleempje aan en zegt: "Dat los ik wel op."

No big deal.

Geen probleem.

There's something I call the visceral level of processing, and there will be visceral-level design.

Er is iets dat ik het viscerale niveau van verwerking noem.

Biologie - op biologisch niveau houden we van heldere kleuren.

Biology -- we have co-adapted through biology to like bright colors.

Gelukkig houden zoogdieren en primaten van fruit

That's especially good that mammals and primates like fruits

en felgekleurde planten, want je eet het fruit

and bright plants, because you eat the fruit

en verspreidt daardoor het zaad.

and you thereby spread the seed.

Er is verbazingwekkend veel ingebouwd in het brein.

There's an amazing amount of stuff that's built into the brain.

We houden niet van bitter, niet van harde geluiden,

We dislike bitter tastes, we dislike loud sounds,

niet van hoge temperaturen, lage temperaturen.

we dislike hot temperatures, cold temperatures.

We houden niet van bestraffende stemmen, gefronste gezichten.

We dislike scolding voices. We dislike frowning faces;

We houden van symmetrische gezichten, etc., etc.

we like symmetrical faces, etc., etc.

Dat is nou het viscerale niveau

en in design kun je het viscerale op vele manieren uiten,

So that's the visceral level.

In design, you can express visceral in lots of ways,

zoals in het soort lettertype en de kleur rood voor heet, spannend.

like the choice of type fonts and the red for hot, exciting.

Of de Jaguar uit '63.

Eigenlijk is het een slechte auto, hij valt steeds uit elkaar,

Or the 1963 Jaguar:

It's actually a crummy car, falls apart all the time,

maar de eigenaren zijn er gek op.

En hij is prachtig -- hij staat in het Museum of Modern Art.

but the owners love it.

Een waterfles.

And it's beautiful -- it's in the Museum of Modern Art.

Je koopt hem om de fles, niet om het water.

A water bottle:

You buy it because of the bottle, not because of the water.

En als de mensen klaar zijn, gooien ze hem niet weg.

And when people are finished, they don't throw it away.

Ze bewaren hem voor – net als oude wijnflessen bewaar je hem als decoratie

They keep it for -- you know, it's like the old wine bottles, you keep it for decoration

of misschien vul je hem nog eens, wat bewijst dat het niet om het water gaat.

or maybe fill it with water again, which proves it's not the water.

Het gaat om de viscerale ervaring.

It's all about the visceral experience.

Het middelste niveau van verwerking is het gedragsniveau

The middle level of processing is the behavioral level

en daar is waar we het meeste voor elkaar krijgen.

Visceraal is onderbewust, je merkt het niet.

and that's actually where most of our stuff gets done.

Gedrag is onderbewust, je merkt het niet.

Visceral is subconscious, you're unaware of it.

Behavioral is subconscious, you're unaware of it.

Bijna alles wat we doen is onderbewust.

Ik loop over het podium, besteed geen aandacht aan de besturing van mijn benen.

Almost everything we do is subconscious.

I'm walking around the stage -- I'm not attending to the control of my legs.

Ik doe veel, het grootste deel van mijn speech is onderbewust,

I'm doing a lot; most of my talk is subconscious;

ik heb hem vaak geoefend en er over nagedacht.

Het meeste wat we doen komt uit het onderbewustzijn.

it has been rehearsed and thought about a lot.

Automatisch gedrag – vakkundig gedrag is onderbewust,

Most of what we do is subconscious.

Automatic behavior -- skilled behavior -- is subconscious,

wordt geleid door de gedragskant.

En behavioural design gaat over het gevoel van controle,

controlled by the behavioral side.

And behavioral design is all about feeling in control,

inclusief gebruiksgemak, begrip,

which includes usability, understanding --

maar ook het gevoel en gewicht.

Dat maakt Global-messen zo puur.

but also the feel and heft.

Ze zijn zo goed gebalanceerd, zo scherp,

That's why the Global knives are so neat.

je voelt dat je de controle hebt over het snijden.

They're so nicely balanced, so sharp,

Of het besturen van een eersteklas sportwagen

that you really feel you're in control of the cutting.

Or, just driving a high-performance sports car

over een moeilijk traject,

over a demanding curb --

waarbij je ook voelt dat je de controle hebt over de omgeving.

again, feeling that you are in complete control of the environment.

Of het sensuele gevoel.

Or the sensual feeling.

Dit is een Kohler-douche, een watervaldouche

This is a Kohler shower, a waterfall shower,

en alle knoppen hieronder zijn ook douchekoppen.

and actually, all those knobs beneath are also showerheads.

Je wordt helemaal besproeid

It will squirt you all around

en kan uren onder die douche staan.

and you can stay in that shower for hours --

Zonder water te verspillen,

and not waste water, by the way,

de douche hergebruikt het vieze water.

because it recirculates the same dirty water.

(Gelach)

(Laughter)

Of dit – dit is een handige theepot die ik tegenkwam

Or this -- this is a really neat teapot I found

bij een high-tea in het Four Seasons Hotel in Chicago.

at high tea at The Four Seasons Hotel in Chicago.

Het is een schuine theepot van Ronnefeldt.

It's a Ronnefeldt tilting teapot.

Zo ziet de theepot er ongeveer uit,

That's kind of what the teapot looks like

maar je gebruikt hem door hem op zijn rug te leggen,

but the way you use it is you lay it on its back,

en er thee in te doen,

vervolgens vul je hem met water

and you put tea in,

en loopt het water over de thee.

and then you fill it with water.

The water then seeps over the tea.

De thee ligt hier rechts –

And the tea is sitting in this stuff to the right --

rechts van deze lijn.

Er zit binnenin een klein platform, dat de thee hier houdt

the tea is to the right of this line.

en het water vult het op.

There's a little ledge inside, so the tea is sitting there

Als de thee klaar, of bijna klaar is, zet je hem schuin.

and the water is filling it up like that.

And when the tea is ready, or almost ready, you tilt it.

Daardoor wordt de thee gedeeltelijk afgedekt,

And that means the tea is partially covered

terwijl hij verder trekt.

En als het klaar is, zet je hem rechtop,

while it completes the brewing.

zodat de thee boven deze lijn ligt

And when it's finished, you put it vertically,

en het water maar tot hier komt

and now the tea is -- you remember -- above this line

and the water only comes to here --

en de thee weghoudt.

Daarnaast communiceert de theepot,

and so it keeps the tea out.

dat is wat emoties doen.

On top of that, it communicates,

Emoties draaien om actie, emoties draaien echt om actie.

which is what emotion does.

Emotion is all about acting; emotion is really about acting.

Je veilig voelen in de wereld.

Cognitie gaat over begrip van de wereld, emotie over interpretatie daarvan

It's being safe in the world.

Cognition is about understanding the world, emotion is about interpreting it --

over goed, slecht, veilig, gevaarlijk,

en om ons klaar te maken voor actie, door spieren te spannen of ontspannen.

saying good, bad, safe, dangerous,

and getting us ready to act, which is why the muscles tense or relax.

Daarom kunnen we de emotie van iemand anders zien,

And that's why we can tell the emotion of somebody else --

omdat hun spieren reageren, onderbewust.

We hebben ons ontwikkeld zodat onze gezichtsspieren vol van emotie zijn.

because their muscles are acting, subconsciously,

except that we've evolved to make the facial muscles really rich with emotion.

Je zou kunnen zeggen dat dit emoties heeft,

omdat het de ober laat weten: "Hé, ik ben klaar. Kijk – rechtop."

Well, this has emotions if you like,

because it signals the waiter that, "Hey, I'm finished. See -- upright."

En de ober kan langskomen en vragen: "Wilt u meer water?"

And the waiter can come by and say, "Would you like more water?"

Het is prachtig. Wat een fantastisch design.

Het derde niveau is reflectief,

It's kind of neat. What a wonderful design.

And the third level is reflective,

je zou het het superego kunnen noemen,

which is, if you like the superego,

het kleine deel van het brein dat geen controle heeft over wat je doet,

it's a little part of the brain that has no control over what you do,

geen controle over – ziet de zintuigen niet,

no control over the -- doesn't see the senses,

heeft geen controle over de spieren.

Het kijkt wat er gebeurt.

doesn't control the muscles.

Het is het stemmetje in je hoofd.

It looks over what's going on.

Dat kijkt en zegt: "Dat is goed. Dat is slecht."

It's that little voice in your head

of: "Waarom doe je dat? Ik begrijp het niet."

that's watching and saying, "That's good. That's bad."

Het stemmetje in je hoofd is de basis van je bewustzijn.

Or, "Why are you doing that? I don't understand."

Hier is een geweldig reflectief product.

It's that little voice in your head that's the seat of consciousness.

Eigenaren van Hummers zeggen: "Weet je, ik heb vele auto's gehad,

Here's a great reflective product.

allerlei exotische auto's,

Owners of the Hummer have said, "You know I've owned many cars in my life --

maar nooit een auto die zo veel aandacht trekt."

all sorts of exotic cars,

Het gaat om het imago,

but never have I had a car that attracted so much attention."

niet om de auto.

Maar zelfs als je een meer positief model zoekt...

It's about attention. It's about their image,

dit is de GM-auto.

En waarschijnlijk koop je hem als je om het milieu geeft

en koop je hem om het milieu te beschermen,

not about the car.

ook al zullen de eerste paar auto's heel duur zijn

If you want a more positive model --

this is the GM car.

en niet perfect.

And the reason you might buy it now is because you care about the environment.

Het is ook reflectief design.

And you'll buy it to protect the environment,

Of een duur horloge, waarmee je indruk kunt maken op mensen,

even though the first few cars are going to be really expensive

die zeggen: "Wow, ik wist niet dat je dat horloge had."

and not perfected.

In tegenstelling tot deze,

But that's reflective design as well.

een puur gedragsgericht horloge,

Or an expensive watch, so you can impress people --

dat waarschijnlijk beter werkt dan het 13.000 dollar kostende horloge van net.

"Oh gee, I didn't know you had that watch."

Maar het is lelijk.

As opposed to this one,

Een duidelijk Don Norman-horloge.

which is a pure behavioral watch,

Soms zet je de ene emotie tegenover de andere,

which probably keeps better time than the $13,000 watch I just showed you.

de viscerale angst om te vallen

But it's ugly.

tegen de reflectieve staat die zegt: "Het is OK. Het is OK. Het is veilig."

This is a clear Don Norman watch.

And what's neat is sometimes you pit one emotion against the other,

Als het attractiepark roestig is en uit elkaar valt, ga je niet in de attracties.

the visceral fear of falling

against the reflective state saying, "It's OK. It's OK. It's safe. It's safe."

Je zet het een af tegen het ander.

Een volgend leuk ding.

If that amusement park were rusty and falling apart, you'd never go on the ride.

(Gelach)

So, it's pitting one against the other.

Dit meubelstuk is gemaakt door Jake Cress,

hij maakte deze vreemde meubelset.

The other neat thing ...

Dit is zijn stoel met een klauw,

(Laughter)

en deze arme stoel is zijn bal kwijtgeraakt,

en probeert hem terug te krijgen voordat iemand het merkt.

So Jake Cress is this furniture maker,

and he makes this unbelievable set of furniture.

Het mooie is dat je het verhaal accepteert.

And this is his chair with claw,

En dat is nou zo leuk aan emotie.

and the poor little chair has lost its ball

Dat is nieuw voor mij.

and it's trying to get it back before anybody notices.

Ik zeg vanaf nu alleen positieve dingen.

(Gelach)

And what's so neat about it is how you accept that story.

(Applaus)

And that's what's nice about emotion.

So that's the new me.

I'm only saying positive things from now on.

(Laughter)

(Applause)