A new way to study the brain's invisible secrets | Ed Boyden

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Peter van de Ven

Hello, everybody.

Hallo iedereen.

I brought with me today a baby diaper.

Ik heb een babyluier bij me.

You'll see why in a second.

Je ziet dadelijk waarom.

Baby diapers have interesting properties.

Luiers hebben interessante eigenschappen.

They can swell enormously when you add water to them,

Ze kunnen enorm opzwellen als je er water aan toevoegt,

an experiment done by millions of kids every day.

een experiment dat miljoenen kinderen elke dag weer uitvoeren.

(Laughter)

(Gelach)

But the reason why

Ze zijn op een heel slimme manier ontworpen.

is that they're designed in a very clever way.

They're made out of a thing called a swellable material.

Ze bevatten 'opzwelbaar' materiaal.

It's a special kind of material that, when you add water,

Wanneer je er water aan toevoegt,

it will swell up enormously,

gaat het enorm zwellen,

maybe a thousand times in volume.

het volume kan misschien wel verduizendvoudigen.

And this is a very useful, industrial kind of polymer.

Dit is een zeer handig, industrieel soort polymeer.

But what we're trying to do in my group at MIT

Maar mijn groep aan het MIT

is to figure out if we can do something similar to the brain.

probeert erachter te komen of we dat ook met hersenen kunnen.

Can we make it bigger,

Kunnen we ze groter maken,

big enough that you can peer inside

naar binnen gluren

and see all the tiny building blocks, the biomolecules,

en de bouwstenen, de biomoleculen, bekijken?

Hoe zijn ze georganiseerd in de drie dimensies?

how they're organized in three dimensions,

the structure, the ground truth structure of the brain, if you will?

Hoe is hun structuur, de basisstructuur van de hersenen, als je wil?

If we could get that,

Als we dat voor elkaar kunnen krijgen,

maybe we could have a better understanding of how the brain is organized

gaan we beter weten hoe de hersenen zijn georganiseerd

to yield thoughts and emotions

om gedachten, emoties,

and actions and sensations.

acties en sensaties op te leveren.

Maybe we could try to pinpoint the exact changes in the brain

Misschien kunnen we de veranderingen in de hersenen lokaliseren

that result in diseases,

die leiden tot ziekten,

diseases like Alzheimer's and epilepsy and Parkinson's,

ziekten zoals Alzheimer, epilepsie en Parkinson,

for which there are few treatments, much less cures,

waarvoor er weinig behandelingen en nog minder geneesmiddelen bestaan,

and for which, very often, we don't know the cause or the origins

en waarvan we vaak niet eens de oorzaak of de oorsprong kennen

and what's really causing them to occur.

en wat ze echt veroorzaakt.

Now, our group at MIT

Onze groep aan het MIT

is trying to take a different point of view

probeert er op een andere manier naar te kijken

from the way neuroscience has been done over the last hundred years.

dan de neurowetenschappen in de afgelopen honderd jaar.

We're designers. We're inventors.

Wij zijn ontwerpers, uitvinders.

We're trying to figure out how to build technologies

We proberen technologieën te ontwerpen

that let us look at and repair the brain.

die ons toelaten de hersenen te bekijken en te repareren.

And the reason is,

the brain is incredibly, incredibly complicated.

Dat doen we omdat de hersenen ongelooflijk ingewikkeld zijn.

So what we've learned over the first century of neuroscience

De eerste 100 jaar neurowetenschappen hebben ons geleerd

is that the brain is a very complicated network,

dat de hersenen een zeer ingewikkeld netwerk zijn

made out of very specialized cells called neurons

van zeer gespecialiseerde cellen, neuronen genoemd,

with very complex geometries,

met zeer complexe geometrieën.

and electrical currents will flow through these complexly shaped neurons.

Er vloeien elektrische stromen door deze complex gevormde neuronen.

Furthermore, neurons are connected in networks.

Bovendien zijn neuronen in netwerken verbonden

door kleine koppelingen, synapsen genaamd,

They're connected by little junctions called synapses that exchange chemicals

die de stoffen uitwisselen

and allow the neurons to talk to each other.

waarmee de neuronen met elkaar praten.

The density of the brain is incredible.

De concentratie ervan in de hersenen is ongelooflijk.

In a cubic millimeter of your brain,

In één kubieke millimeter van je hersenen

there are about 100,000 of these neurons

vind je ongeveer 100.000 neuronen

and maybe a billion of those connections.

en misschien een miljard verbindingen.

But it's worse.

Maar het is nog erger.

So, if you could zoom in to a neuron,

Als je zou kunnen inzoomen op een neuron

and, of course, this is just our artist's rendition of it.

-- hier in een artistieke impressie --

What you would see are thousands and thousands of kinds of biomolecules,

zou je duizenden soorten biomoleculen zien,

little nanoscale machines organized in complex, 3D patterns,

kleine nanoschaal machines, georganiseerd in complexe 3D-patronen.

and together they mediate those electrical pulses,

Samen zorgen ze voor de elektrische pulsen,

those chemical exchanges that allow neurons to work together

de chemische uitwisselingen waardoor neuronen samenwerken

to generate things like thoughts and feelings and so forth.

om gedachten, gevoelens enzovoort te genereren.

Now, we don't know how the neurons in the brain are organized

We weten niet hoe de neuronen in de hersenen zijn georganiseerd,

to form networks,

hoe ze netwerken vormen,

and we don't know how the biomolecules are organized

of hoe de biomoleculen zijn georganiseerd

within neurons

binnen de neuronen

to form these complex, organized machines.

om die complexe, georganiseerde machines te vormen.

If we really want to understand this,

Als we dit echt willen begrijpen,

we're going to need new technologies.

hebben we nieuwe technologieën nodig.

But if we could get such maps,

Als we zulke plattegronden konden krijgen,

if we could look at the organization of molecules and neurons

als we konden kijken naar de organisatie van de moleculen,

and neurons and networks,

neuronen en netwerken,

maybe we could really understand how the brain conducts information

zouden we misschien begrijpen hoe de hersenen informatie overbrengen

from sensory regions,

van zintuiglijke gebieden,

mixes it with emotion and feeling,

ze mengen met emotie en gevoel,

and generates our decisions and actions.

en onze beslissingen en acties genereren.

Maybe we could pinpoint the exact set of molecular changes that occur

Misschien kunnen we dan de moleculaire veranderingen lokaliseren

in a brain disorder.

die optreden bij een hersenaandoening.

And once we know how those molecules have changed,

Als we weten hoe die moleculen zijn veranderd,

whether they've increased in number or changed in pattern,

of ze in aantal toenamen of in patroon wijzigden,

we could use those as targets for new drugs,

kunnen we ze gebruiken als doelen voor nieuwe medicijnen,

for new ways of delivering energy into the brain

voor nieuwe manieren om energie aan de hersenen te leveren

in order to repair the brain computations that are afflicted

die de breinwerking moeten repareren

in patients who suffer from brain disorders.

bij patiënten met hersenaandoeningen.

We've all seen lots of different technologies over the last century

We hebben in de afgelopen eeuw allerlei technologieën gezien

die hier iets aan probeerden te doen.

to try to confront this.

I think we've all seen brain scans

We kennen allemaal wel hersenscans door MRI-machines.

taken using MRI machines.

These, of course, have the great power that they are noninvasive,

Belangrijk is natuurlijk dat die non-invasief zijn,

they can be used on living human subjects.

ze kunnen worden gebruikt op levende menselijke proefpersonen.

But also, they're spatially crude.

Maar ze zijn ook ruimtelijk niet precies.

Each of these blobs that you see, or voxels, as they're called,

Elk van deze vlekken, of 'voxels',

can contain millions and millions of neurons.

kan miljoenen neuronen bevatten.

Het is dus niet het niveau van resolutie

So it's not at the level of resolution

where it can pinpoint the molecular changes that occur

om moleculaire veranderingen te kunnen lokaliseren

or the changes in the wiring of these networks

of veranderingen in de bedrading van deze netwerken

that contributes to our ability to be conscious and powerful beings.

die ervoor zorgen dat we bewuste en machtige wezens zijn.

At the other extreme, you have microscopes.

Aan de andere zijde heb je microscopen.

Microscopes, of course, will use light to look at little tiny things.

Microscopen gebruiken licht om naar hele kleine dingen te kijken.

For centuries, they've been used to look at things like bacteria.

Eeuwenlang dienden ze om te kijken naar dingen als bacteriën.

For neuroscience,

Door microscopen hebben we zo'n 130 jaar geleden de neuronen ontdekt.

microscopes are actually how neurons were discovered in the first place,

about 130 years ago.

But light is fundamentally limited.

Maar licht is fundamenteel beperkt.

You can't see individual molecules with a regular old microscope.

Je kunt geen individuele moleculen zien met een gewone oude microscoop.

Je kunt er deze kleine verbindingen niet mee zien.

You can't look at these tiny connections.

So if we want to make our ability to see the brain more powerful,

Als we een betere manier willen om naar de hersenen te kijken,

to get down to the ground truth structure,

om hun basisstructuur te zien,

we're going to need to have even better technologies.

hebben we betere technologieën nodig.

My group, a couple years ago, started thinking:

Een paar jaar geleden bedacht mijn groep

Why don't we do the opposite?

dat we net het omgekeerde moesten doen.

If it's so darn complicated to zoom in to the brain,

Als het zo moeilijk is om in te zoomen op de hersenen,

why can't we make the brain bigger?

waarom de hersenen dan niet groter maken?

It initially started

Het begon aanvankelijk

with two grad students in my group, Fei Chen and Paul Tillberg.

met twee studenten in mijn groep, Fei Chen en Paul Tillberg.

Now many others in my group are helping with this process.

Nu helpen vele anderen in mijn groep met dit proces.

We decided to try to figure out if we could take polymers,

We besloten te proberen erachter te komen of we polymeren,

like the stuff in the baby diaper,

dat materiaal in babyluiers,

and install it physically within the brain.

fysiek in de hersenen konden inbouwen.

If we could do it just right, and you add water,

Doen we dat goed en we voegen water toe,

you can potentially blow the brain up

zou je de hersenen kunnen laten opzwellen

to where you could distinguish those tiny biomolecules from each other.

zodat je die kleine biomoleculen van elkaar zou kunnen onderscheiden.

You would see those connections and get maps of the brain.

Je kon dan de verbindingen zien en hersenkaarten maken.

This could potentially be quite dramatic.

Dit zou heel dramatisch kunnen zijn.

We brought a little demo here.

Hier zie je een kleine demo.

We got some purified baby diaper material.

We hebben hier wat gezuiverd babyluiermateriaal.

It's much easier just to buy it off the Internet

Je kan het makkelijker op het internet kopen

than to extract the few grains that actually occur in these diapers.

dan het uit de luiers halen.

I'm going to put just one teaspoon here

Ik doe hier een theelepel

of this purified polymer.

van het gezuiverde polymeer in.

And here we have some water.

En dan wat water.

What we're going to do

We gaan bekijken

is see if this teaspoon of the baby diaper material

of deze theelepel luiermateriaal

can increase in size.

in omvang kan toenemen.

You're going to see it increase in volume by about a thousandfold

Je ziet dat het volume ongeveer duizend keer groter wordt.

before your very eyes.

I could pour much more of this in there,

Ik kon er nog veel meer bij gieten,

but I think you've got the idea

maar je snapt het idee.

that this is a very, very interesting molecule,

Dit is een zeer interessante molecule,

and if can use it in the right way,

en als we ze op de juiste manier gebruiken,

we might be able to really zoom in on the brain

kunnen we misschien inzoomen op de hersenen

in a way that you can't do with past technologies.

op een manier die met de vroegere technologieën niet mogelijk was.

OK. So a little bit of chemistry now.

Oké. Nu een beetje chemie.

What's going on in the baby diaper polymer?

Wat gebeurt er in het luierpolymeer?

If you could zoom in,

Als je kon inzoomen,

it might look something like what you see on the screen.

zou het er misschien als iets op het scherm uitzien.

Polymers are chains of atoms arranged in long, thin lines.

Polymeren zijn ketens van atomen in lange, dunne lijnen gerangschikt.

The chains are very tiny,

Die ketens zijn erg klein,

about the width of a biomolecule,

de breedte van één biomolecuul,

and these polymers are really dense.

en die polymeren zitten echt dicht op elkaar.

They're separated by distances

Ze liggen op ongeveer de grootte van een biomolecuul van elkaar.

that are around the size of a biomolecule.

This is very good

Dit komt goed uit.

because we could potentially move everything apart in the brain.

We kunnen daardoor bijna alles

in de hersenen uit elkaar kunnen halen.

If we add water, what will happen is,

Als we water toevoegen,

this swellable material is going to absorb the water,

gaat dit zwelbaar materiaal water opnemen,

the polymer chains will move apart from each other,

de polymeerketens gaan uit elkaar

and the entire material is going to become bigger.

en het gehele materiaal zal uitzetten.

And because these chains are so tiny

Omdat deze ketens zo klein zijn

and spaced by biomolecular distances,

en op biomoleculaire afstanden van elkaar liggen,

we could potentially blow up the brain

zouden we de hersenen kunnen opblazen

and make it big enough to see.

en groot genoeg maken om ze te bekijken.

Here's the mystery, then:

Hier is het vraagstuk:

How do we actually make these polymer chains inside the brain

hoe kunnen we deze polymeerketens in de hersenen aanmaken

so we can move all the biomolecules apart?

om de biomoleculen uit elkaar te laten bewegen?

If we could do that,

Als we dat zouden kunnen,

maybe we could get ground truth maps of the brain.

kunnen we hersenkaarten maken.

We could look at the wiring.

We zouden de bedrading zien,

We can peer inside and see the molecules within.

naar binnen turen en de moleculen bekijken.

To explain this, we made some animations

Met wat animaties leggen we dit uit.

where we actually look at, in these artist renderings,

We kijken aan de hand van artistieke impressies

what biomolecules might look like and how we might separate them.

hoe de biomoleculen eruit zien en hoe we ze kunnen scheiden.

Step one: what we'd have to do, first of all,

Stap één: wat we in de eerste plaats zouden moeten doen,

is attach every biomolecule, shown in brown here,

is aan elk biomolecuul, hier getoond in het bruin,

to a little anchor, a little handle.

een klein anker, een hendeltje, hechten.

We need to pull the molecules of the brain apart from each other,

We moeten de moleculen van de hersenen uit elkaar trekken.

and to do that, we need to have a little handle

Daarvoor moeten we een handvat hebben

that allows those polymers to bind to them

waarmee die polymeren ze kunnen binden

and to exert their force.

en kracht uitoefenen.

Als je alleen maar polymeer zou nemen en het op de hersenen zou gooien,

Now, if you just take baby diaper polymer and dump it on the brain,

obviously, it's going to sit there on top.

zal het er natuurlijk bovenop blijven liggen.

So we need to find a way to make the polymers inside.

We moeten de polymeren echt in de hersenen kunnen plaatsen.

And this is where we're really lucky.

En daar hebben we echt geluk.

It turns out, you can get the building blocks,

Ja kan de bouwstenen of monomeren, zoals ze heten,

monomers, as they're called,

and if you let them go into the brain

in de hersenen brengen

and then trigger the chemical reactions,

en de chemische reacties inleiden,

you can get them to form those long chains,

waardoor ze die lange ketens gaan vormen

right there inside the brain tissue.

in het hersenweefsel.

They're going to wind their way around biomolecules

Ze winden zich rond de biomoleculen

and between biomolecules,

en tussen de biomoleculen,

forming those complex webs

vormen complexe webben

that will allow you, eventually, to pull apart the molecules

waarmee je uiteindelijk de moleculen uit elkaar kan trekken.

from each other.

Telkens als een van die kleine handvatten in de buurt is,

And every time one of those little handles is around,

the polymer will bind to the handle, and that's exactly what we need

zal het polymeer zich eraan binden en dat is precies wat we nodig hebben

in order to pull the molecules apart from each other.

om de moleculen uit elkaar te trekken.

All right, the moment of truth.

Oké, het moment van de waarheid.

We have to treat this specimen

We moeten dit exemplaar met een chemische stof behandelen

with a chemical to kind of loosen up all the molecules from each other,

om de moleculen wat uit elkaar te halen.

and then, when we add water,

Als we dan water toevoegen,

that swellable material is going to start absorbing the water,

gaat dat zwelbaar materiaal het water absorberen,

the polymer chains will move apart,

de polymeerketens gaan uit elkaar,

but now, the biomolecules will come along for the ride.

maar nu gaan de biomoleculen meebewegen.

And much like drawing a picture on a balloon,

Net alsof je een tekening maakt op een ballon

and then you blow up the balloon,

en dan de ballon opblaast,

the image is the same,

blijft het beeld hetzelfde,

but the ink particles have moved away from each other.

maar bewegen de inktdeeltjes uit elkaar.

And that's what we've been able to do now, but in three dimensions.

Dat konden we nu doen, maar in drie dimensies.

There's one last trick.

Er is nog een laatste truc.

As you can see here,

Je kunt zien dat de biomoleculen bruin zijn weergegeven.

we've color-coded all the biomolecules brown.

That's because they all kind of look the same.

Dat komt omdat ze er allemaal hetzelfde uitzien.

Biomolecules are made out of the same atoms,

Biomoleculen zijn gemaakt van dezelfde atomen,

but just in different orders.

alleen wel anders verbonden.

So we need one last thing

Daarom nog een laatste ding

in order to make them visible.

om ze zichtbaar te maken.

We have to bring in little tags,

We brengen kleine markeringen aan

with glowing dyes that will distinguish them.

met oplichtende kleurstoffen die hen onderscheiden.

So one kind of biomolecule might get a blue color.

Zo krijgt de ene soort biomolecuul een blauwe kleur

Another kind of biomolecule might get a red color.

en een andere soort een rode.

And so forth.

Enzovoorts.

And that's the final step.

Dat is de laatste stap.

Now we can look at something like a brain

Nu kunnen we naar iets als een brein kijken

and look at the individual molecules,

en de individuele moleculen zien,

because we've moved them far apart enough from each other

omdat we ze ver genoeg uit elkaar hebben gehaald

that we can tell them apart.

om ze te kunnen onderscheiden.

So the hope here is that we can make the invisible visible.

We hopen zo het onzichtbare zichtbaar te maken.

We can turn things that might seem small and obscure

We kunnen dingen die klein en obscuur lijken,

and blow them up

opblazen tot constellaties van informatie over het leven.

until they're like constellations of information about life.

Here's an actual video of what it might look like.

Deze video toont hoe het eruit zou kunnen zien.

We have here a little brain in a dish --

We hebben hier een beetje hersenen in een schotel --

a little piece of a brain, actually.

een klein stukje.

We've infused the polymer in,

We hebben het polymeer erin gevormd

and now we're adding water.

en voegen water toe.

What you'll see is that, right before your eyes --

Je ziet dat --

this video is sped up about sixtyfold --

deze video is 60 maal versneld --

this little piece of brain tissue is going to grow.

dit kleine stukje hersenweefsel is gaan groeien.

It can increase by a hundredfold or even more in volume.

Het volume kan meer dan honderdmaal groter worden.

And the cool part is, because those polymers are so tiny,

Het leuke is dat deze polymeren zo klein zijn,

we're separating biomolecules evenly from each other.

dat we de biomoleculen gelijkmatig van elkaar scheiden.

It's a smooth expansion.

Het is een gelijkmatige uitzetting.

We're not losing the configuration of the information.

De configuratie van de informatie gaat niet verloren.

We're just making it easier to see.

We maken ze gewoon makkelijker te zien.

So now we can take actual brain circuitry --

Nu kunnen we hersenencircuits nemen --

here's a piece of the brain involved with, for example, memory --

hier zoomen we in op een stukje brein dat zich bezig houdt met geheugen.

and we can zoom in.

We can start to actually look at how circuits are configured.

We kunnen nu kijken naar hoe circuits zijn geconfigureerd.

Maybe someday we could read out a memory.

Misschien kunnen we ooit een herinnering uitlezen.

Maybe we could actually look at how circuits are configured

Of kijken hoe circuits zijn geconfigureerd

to process emotions,

om emoties te verwerken,

how the actual wiring of our brain is organized

hoe de werkelijke bedrading van onze hersenen is georganiseerd

in order to make us who we are.

om ons maken tot wie we zijn.

And of course, we can pinpoint, hopefully,

En hopelijk kunnen we de werkelijke problemen in de hersenen

the actual problems in the brain at a molecular level.

ooit lokaliseren op moleculair niveau.

What if we could actually look into cells in the brain

Wat als we in de cellen van de hersenen konden kijken

and figure out, wow, here are the 17 molecules that have altered

en vaststellen dat er, wow, 17 moleculen zijn veranderd

in this brain tissue that has been undergoing epilepsy

bij hersenweefsel van iemand met epilepsie

of met de ziekte van Parkinson

or changing in Parkinson's disease

of op enige andere wijze?

or otherwise being altered?

If we get that systematic list of things that are going wrong,

Als we een systematische lijst van fouten kunnen aanleggen,

those become our therapeutic targets.

worden dat onze therapeutische doelen.

Nieuwe geneesmiddelen kunnen zich eraan binden.

We can build drugs that bind those.

We can maybe aim energy at different parts of the brain

Of energie richten op delen van de hersenen

in order to help people with Parkinson's or epilepsy

om mensen met Parkinson of epilepsie te helpen,

of voor andere ziektes waar meer dan een miljard mensen

or other conditions that affect over a billion people

around the world.

over heel de wereld aan lijden.

Now, something interesting has been happening.

Nu is er iets interessants gebeurd.

It turns out that throughout biomedicine,

Het blijkt dat er in de gehele medische biologie

there are other problems that expansion might help with.

nog andere problemen zijn waar dat opzwellen kan helpen.

This is an actual biopsy from a human breast cancer patient.

Dit is een biopsie van een menselijke borstkankerpatiënt.

It turns out that if you look at cancers,

Kanker,

if you look at the immune system,

het immuunsysteem,

if you look at aging, if you look at development --

het verouderen, de ontwikkeling --

all these processes are involving large-scale biological systems.

al deze processen hebben te maken met grootschalige biologische systemen.

But of course, the problems begin with those little nanoscale molecules,

Maar de problemen beginnen natuurlijk op nanoschaal, bij die kleine moleculen,

the machines that make the cells and the organs in our body tick.

de machines die de cellen en organen in het lichaam doen tikken.

So what we're trying to do now is to figure out

We zouden deze technologie willen gebruiken

if we can actually use this technology to map the building blocks of life

om de bouwstenen van het leven in kaart te brengen

in a wide variety of diseases.

voor een groot aantal ziekten.

Can we actually pinpoint the molecular changes in a tumor

Als we de moleculaire veranderingen in een tumor kennen,

so that we can actually go after it in a smart way

kunnen we hem wellicht op een slimme manier aanpakken

and deliver drugs that might wipe out exactly the cells that we want to?

en geneesmiddelen leveren die de juiste cellen vernietigen.

You know, a lot of medicine is very high risk.

Je weet dat veel geneeskunde een zeer hoog risico inhoudt.

Sometimes, it's even guesswork.

Soms is het zelfs giswerk.

My hope is we can actually turn what might be a high-risk moon shot

Mijn hoop is dat we van een sprong in het duister met een hoog risico,

into something that's more reliable.

iets kunnen maken dat betrouwbaarder is.

If you think about the original moon shot,

De eerste echte sprong in het duister,

where they actually landed on the moon,

toen ze landden op de maan,

it was based on solid science.

was gebaseerd op solide wetenschap.

We understood gravity;

We begrepen de zwaartekracht,

we understood aerodynamics.

de aerodynamica.

We knew how to build rockets.

We wisten hoe raketten te bouwen.

The science risk was under control.

Het wetenschappelijk risico was onder controle.

It was still a great, great feat of engineering.

Toch was het een geweldig staaltje techniek.

But in medicine, we don't necessarily have all the laws.

Maar in de geneeskunde kennen we alle wetten niet.

Do we have all the laws that are analogous to gravity,

Kennen we alle wetten analoog aan de zwaartekracht

that are analogous to aerodynamics?

of aan de aerodynamica?

I would argue that with technologies

Met de technologieën

like the kinds I'm talking about today,

waarover ik het vandaag heb,

maybe we can actually derive those.

gaan we ze misschien vinden.

We can map the patterns that occur in living systems,

We kunnen de patronen in levende systemen in kaart brengen

and figure out how to overcome the diseases that plague us.

om de ziekten die ons teisteren te kunnen overwinnen.

You know, my wife and I have two young kids,

Mijn vrouw en ik hebben twee kinderen

and one of my hopes as a bioengineer is to make life better for them

en ik hoop als bio-ingenieur om hun leven beter te maken

than it currently is for us.

dan het nu is voor ons.

And my hope is, if we can turn biology and medicine

Als we de biologie en de geneeskunde kunnen veranderen

from these high-risk endeavors that are governed by chance and luck,

van hoog-risico ondernemingen die worden geregeerd door toeval en geluk,

and make them things that we win by skill and hard work,

tot dingen die we kunnen winnen door vaardigheid en hard werken,

then that would be a great advance.

dan zou dat een grote stap vooruit zijn.

Thank you very much.

Veel dank.

(Applause)

(Applaus)