Debra Jarvis: Yes, I survived cancer. But that doesn't define me

Vertaald door: Peter van de Ven Nagekeken door: Axel Saffran

I just met you on a bus,

Ik heb je zojuist ontmoet in de bus,

and we would really like to get to know each other,

we zouden elkaar graag beter leren kennen,

but I've got to get off at the next stop,

maar ik moet er bij de volgende halte uit

so you're going to tell me three things about yourself

dus vertel me drie dingen over jezelf

that just define you as a person,

die jou typeren als persoon.

three things about yourself

Vertel me drie dingen over jezelf

that will help me understand who you are,

die me helpen begrijpen wie jij bent,

three things that just get to your very essence.

drie dingen die jouw kern weergeven.

And what I'm wondering

Nou vraag ik me af,

is, of those three things,

van die drie dingen,

is any one of them

is één daarvan

surviving some kind of trauma?

het overleven van een of ander trauma?

Cancer survivor, rape survivor,

Kankeroverlevende, verkrachtingsslachtoffer,

Holocaust survivor, incest survivor.

holocaustoverlevende, incestslachtoffer.

Ever notice how we tend to identify ourselves

Is het je ooit opgevallen dat we onszelf identificeren

by our wounds?

met onze wonden?

And where I have seen this survivor identity

Weet je waar ik deze slachtofferidentiteit

have the most consequences

de meeste gevolgen zie hebben?

is in the cancer community.

In de kankergemeenschap.

And I've been around this community for a long time,

Ik maak die gemeenschap al heel lang van dichtbij mee,

because I've been a hospice and a hospital chaplain

want ik ben bijna 30 jaar kapelaan geweest

for almost 30 years.

in hospitalen en zorginstellingen.

And in 2005, I was working at a big cancer center

In 2005 werkte ik in een groot kankercentrum.

when I received the news that

Ik kreeg toen te horen

my mother had breast cancer.

dat mijn moeder borstkanker had.

And then five days later,

Vijf dagen daarna

I received the news that I had breast cancer.

kreeg ik te horen dat ik zelf borstkanker had.

My mother and I can be competitive —

We doen niet graag voor elkaar onder —

(Laughter) —

(Gelach) —

but I was really not trying to compete with her on this one.

maar het was echt niet mijn bedoeling om hierin met haar te wedijveren.

And in fact, I thought, well,

Eigenlijk dacht ik,

if you have to have cancer,

als je dan toch kanker moet hebben,

it's pretty convenient to be working

komt het eigenlijk wel mooi uit

at a place that treats it.

dat je in dit hospitaal werkt.

But this is what I heard from a lot of outraged people.

Maar wat voor reacties kreeg ik?

What?

Wat?

You're the chaplain.

Jij bent de kapelaan.

You should be immune.

Jij zou immuun moeten zijn.

Like, maybe I should have just gotten off

Alsof ik een berisping had moeten krijgen

with a warning instead of an actual ticket,

in plaats van een boete,

because I'm on the force.

omdat ik hier nu eenmaal werk.

So I did get my treatment at the cancer center where I worked,

Ik ben toen behandeld op het kankercentrum waar ik werkte

which was amazingly convenient,

en dat was inderdaad reuze praktisch.

and I had chemotherapy

Ik kreeg er chemotherapie,

and a mastectomy, and a saline implant put in,

een mastectomie en een implantaat.

and so before I say another word, let me just say right now,

En laat ik het direct maar zeggen:

this is the fake one. (Laughter)

deze is nep. (Gelach)

I have found that I need to get that out of the way,

Dat kan ik maar beter gezegd hebben

because I'll see somebody go

anders is het zo dadelijk:

"Oh, I know it's this one."

("Oh, het is zeker die linker.")

And then I'll move or I'll gesture and they'll go,

Vervolgens maak ik een gebaar en dan is het van:

"No, it's that one."

("Nee, het is die andere.")

So now you know.

Dan weet je het nu.

I learned a lot being a patient,

Ik heb een hoop geleerd als patient

and one of the surprising things was

en iets wat me verraste was

that only a small part of the cancer experience

dat maar een klein deel van de hele ervaring

is about medicine.

gaat over geneeskunde.

Most of it is about feelings and faith

Het meeste gaat over gevoelens en geloof,

and losing and finding your identity

over het verliezen en terugvinden van je identiteit

and discovering strength

en over het ontdekken van kracht en flexibiliteit

and flexibility you never even knew you had.

die je nooit in jezelf had vermoed.

It's about realizing that

Het gaat over je realiseren

the most important things in life are

dat de belangrijkste dingen in het leven

not things at all, but relationships,

helemaal geen dingen zijn, maar relaties.

and it's about laughing in the face of uncertainty

Het gaat over durven lachen ondanks alle onzekerheid

and learning that the way to get out of almost anything

en merken dat je je overal onderuit kan wurmen

is to say, "I have cancer."

door te zeggen: "Ik heb kanker." (Gelach)

So the other thing I learned was that

Wat ik ook heb geleerd

I don't have to take on "cancer survivor"

is dat ik 'kankeroverlevende'

as my identity,

niet als identiteit aan hoef te nemen,

but, boy, are there powerful forces

maar, tjonge, wat zijn er een krachten

pushing me to do just that.

die me die richting op proberen te duwen.

Now, don't, please, misunderstand me.

Begrijp me alsjeblieft niet verkeerd.

Cancer organizations

Kankerorganisaties,

and the drive for early screening

de trend van vroeger controleren,

and cancer awareness and cancer research

kankerbewustzijn en kankeronderzoek,

have normalized cancer,

hebben kanker genormaliseerd

and this is a wonderful thing.

en dat is geweldig.

We can now talk about cancer

We kunnen nu praten over kanker

without whispering.

zonder te hoeven fluisteren.

We can talk about cancer and we can support one another.

We kunnen praten over kanker en zo kunnen we elkaar steunen.

But sometimes, it feels

Alleen, soms voelt het

like people go a little overboard

alsof mensen doorschieten

and they start telling us how we're going to feel.

zoals wanneer ze ons gaan vertellen hoe wij het zullen ervaren.

So about a week after my surgery,

Ongeveer een week na mijn operatie

we had a houseguest.

hadden we een logé.

That was probably our first mistake.

Dat was waarschijnlijk onze eerste fout.

And keep in mind that

Stel je voor,

at this point in my life

op dat moment

I had been a chaplain for over 20 years,

was ik al 20 jaar kapelaan.

and issues like dying and death

Dingen als doodgaan

and the meaning of life,

en de zin van het leven:

these are all things I'd been yakking about forever.

ik had het al jaren over niks anders.

So at dinner that night,

Op die bewuste avond tijdens het eten

our houseguest proceeds to stretch his arms up over his head,

strekt onze logé zijn armen boven zijn hoofd

and say, "You know, Deb,

en zegt: "Weet je, Deb,

now you're really going to learn what's important.

nu ga je pas echt leren wat belangrijk is.

Yes, you are going to make some big changes

Jij gaat grote veranderingen doorvoeren in je leven,

in your life,

and now you're going to start thinking about your death.

je zult over je dood gaan nadenken.

Yep, this cancer is your wakeup call."

Deze kanker gaat jou wakker schudden."

Now, these are golden words

Nou zijn dit gouden woorden

als ze komen van iemand die het heeft

coming from someone who is speaking about

their own experience,

over zijn eigen ervaring,

but when someone is telling you

maar als iemand anders jou gaat vertellen

how you are going to feel,

hoe dat het voor jou zal zijn,

it's instant crap.

is het een hoop onzin.

The only reason I did not kill him

De enige reden dat ik hem niet heb vermoord

with my bare hands

met mijn blote handen

was because I could not lift my right arm.

was dat ik mijn rechterarm niet op kon tillen.

But I did say a really bad word to him,

Ik zei wel een heel lelijk woord tegen hem

followed by a regular word, that —

gevolgd door een gewoon woord, —

(Laughter) —

(Gelach) —

made my husband say, "She's on narcotics."

waarop mijn man vlug zei: "Ze zit onder de medicijnen".

(Laughter)

(Gelach)

And then after my treatment, it just felt like

Na mijn behandeling was het net

everyone was telling me what my experience was going to mean.

alsof iedereen me ging vertellen wat mijn ervaring zou betekenen.

"Oh, this means you're going to be doing the walk."

"Nou zul je wel dat loopje gaat doen."

"Oh, this means you're coming to the luncheon."

"Nou kom je vast op de lunch."

"This means you're going to be wearing

"Dit betekent dat je

the pink ribbon and the pink t-shirt

het roze lint en het roze t-shirt

and the headband and the earrings

en de hoofdband en de oorbellen

and the bracelet and the panties."

en de armband en de onderbroek gaat dragen."

Panties. No, seriously, google it.

Onderbroek. Nee, echt! Googel het eens.

(Laughter)

(Gelach)

How is that raising awareness?

Hoe moet dat mijn bewustzijn verhogen?

Only my husband should be seeing my panties.

Alleen mijn man mag mijn onderbroek zien.

(Laughter)

(Gelach)

He's pretty aware of cancer already.

Hij is al kankerbewust genoeg.

It was at that point where I felt like, oh my God,

En op dat moment voelde het als: mijn hemel,

this is just taking over my life.

dit neemt mijn hele leven over.

And that's when I told myself, claim your experience.

Toen dacht ik: wacht even, ik heb die ervaring,

Don't let it claim you.

We all know that

We weten allemaal

the way to cope with trauma, with loss,

dat je beter kunt omgaan met trauma, met verlies,

with any life-changing experience,

met iedere ervaring die je leven omgooit,

is to find meaning.

als je de zin ervan inziet.

But here's the thing:

Maar dit is mijn punt:

No one can tell us

niemand kan ons vertellen

what our experience means.

wat die ervaring voor ons betekent.

We have to decide what it means.

Dat moeten we zelf beslissen.

And it doesn't have to be some gigantic,

Het hoeft geen gigantische,

extroverted meaning.

extroverte betekenis te zijn.

We don't all have to start a foundation

We hoeven niet allemaal een stichting te beginnen

or an organization or write a book

of een organisatie, of een boek te schrijven,

or make a documentary.

of een documentaire te maken.

Meaning can be quiet

Betekenis kan heel verstild zijn

and introverted.

en introvert.

Maybe we make one small decision about our lives

Misschien nemen we maar één kleine beslissing over ons leven

that can bring about big change.

die een grote verandering teweeg kan brengen.

Many years ago, I had a patient,

Jaren geleden had ik een patiënt,

just a wonderful young man

een heel aardige jongen.

who was loved by the staff,

Het personeel mocht hem heel graag.

and so it was something of a shock to us to realize

Het was echt een schok voor ons toen we erachter kwamen

that he had no friends.

dat hij geen vrienden had.

He lived by himself,

Hij woonde alleen,

he would come in for chemotherapy by himself,

hij kwam altijd in zijn eentje naar chemo

he would receive his treatment,

en na zijn behandeling

and then he'd walk home alone.

liep hij in zijn eentje weer naar huis.

And I even asked him. I said, "Hey,

Ik vroeg het hem eens: "Zeg, waarom breng je nooit een vriend mee?"

how come you never bring a friend with you?"

And he said, "I don't really have any friends."

Hij zei: "Ik heb niet echt vrienden."

But he had tons of friends on the infusion floor.

Onder het personeel had hij vrienden genoeg.

We all loved him, and people were going in and out of his room all the time.

We waren gek op hem, er liepen altijd mensen in en uit bij hem.

So at his last chemo,

Bij zijn laatste chemo zongen we voor hem

we sang him the song

en we zetten hem de kroon op, en we bellenblaasden,

and we put the crown on his head and we blew the bubbles,

and then I asked him, I said,

en toen vroeg ik hem:

"So what are you going to do now?"

"En wat ga je nou doen?"

And he answered,

Hij zei:

"Make friends."

"Vrienden maken."

And he did.

En dat deed hij.

He started volunteering and he made friends there,

Hij werd vrijwilliger en daar maakte hij vrienden,

and he began going to a church and he made friends there,

hij begon naar de kerk te gaan en maakte daar vrienden,

and at Christmas he invited my husband and me to a party in his apartment,

met de kerst nodigde hij mijn man en ik uit voor een feestje,

and the place was filled with his friends.

en het zat er vol met zijn vrienden.

Claim your experience.

Jij hebt die ervaring,

Don't let it claim you.

die ervaring heeft jou niet.

He decided that the meaning of his experience

Hij had van zijn ervaring geleerd

was to know the joy of friendship,

hoe mooi vriendschap is

and then learn to make friends.

en ervan geleerd om vrienden te maken.

So what about you?

Wat betekent het voor jou?

How are you going to find meaning

Hoe vind jij zin

in your crappy experience?

in jouw rotervaring?

It could be a recent one,

Het kan een recente ervaring zijn

or it could be one that you've been carrying around

of juist een ervaring

for a really long time.

die je al lang met je mee draagt.

It's never too late to change what it means,

Het is nooit te laat om de zin ervan te veranderen,

because meaning is dynamic.

want die is dynamisch.

What it means today

Vandaag betekent het dit voor je,

may not be what it means a year from now,

volgend jaar misschien iets anders,

or 10 years from now.

en over 10 jaar weer iets anders.

It's never too late to become someone other

Het is nooit te laat om méér te worden

than simply a survivor.

dan alleen maar een slachtoffer.

Hear how static that word sounds?

Hoe statisch klinkt dat?

Survivor.

Slachtoffer.

No movement, no growth.

Geen verandering, geen groei.

Claim your experience.

Jij hebt die ervaring.

Don't let it claim you, because if you do,

Die ervaring heeft jou niet.

I believe you will become trapped,

Laat je niet vangen want je raakt erin verstrikt

you will not grow, you will not evolve.

en je groeit niet, je ontwikkelt je niet.

But of course, sometimes it's not outside pressures

Natuurlijk, soms is het niet de omgeving

that cause us to take on that identity of survivor.

die ons in die slachtofferrol drukt.

Sometimes we just like the perks.

Soms komt het ons gewoon goed uit.

Sometimes there's a payoff.

Soms werkt dat ook inderdaad,

But then we get stuck.

tot we erin vastlopen.

Now, one of the first things I learned

Een van de eerste dingen die ik leerde als kapelaan

as a chaplain intern was the three C's

was dat er in mijn werk drie dingen centraal staan:

of the chaplain's job:

Comfort, clarify and, when necessary, confront

Troosten, uitleggen en, indien nodig,

confronteren of betwisten.

or challenge.

Now, we all pretty much love the comforting

Het troosten en het uitleggen doen we allemaal wel graag,

and the clarifying.

The confronting, not so much.

het confronteren niet zo.

One of the other things that I loved

Wat ik verder heerlijk vond als kapelaan

about being a chaplain was

seeing patients a year, or even several years

was om patiënten jaren later weer te zien.

after their treatment, because

it was just really cool to see how they had changed

Het was zo mooi om te zien hoe ze veranderd waren,

and how their lives had evolved

hoe hun levens zich hadden ontwikkeld

and what had happened to them.

en wat er met ze was gebeurd.

So I was thrilled one day

Zo was ik ooit heel opgewonden

to get a page down into the lobby of the clinic

toen ik naar de receptie werd geroepen

from a patient who I had seen the year before,

voor een patiënt die ik kende van het jaar daarvoor.

and she was there with her two adult daughters,

Ze was samen met haar twee volwassen dochters gekomen

who I also knew, for her one year follow-up exam.

voor haar eerste jaarlijkse controle.

So I got down to the lobby, and they were ecstatic

Ik kwam daar bij de receptie en ze waren door het dolle heen,

because she had just gotten all of her test results back

want ze had net alle uitslagen gekregen

and she was NED: No Evidence of Disease.

en ze was 'negatief', geen spoor van kankercellen.

Which I used to think meant Not Entirely Dead.

Terwijl ik vroeger altijd dacht dat 'negatief' juist slecht nieuws was.

So they were ecstatic, we sat down to visit,

In die opgetogen toestand gingen ze zitten voor ons gesprek

and it was so weird, because

en het was zo gek,

within two minutes, she started retelling me the story

binnen twee minuten begon ze me het hele verhaal weer te vertellen

of her diagnosis and her surgery and her chemo,

van haar diagnose, haar operatie en haar chemokuur,

even though, as her chaplain, I saw her every week,

ook al zag ik haar als kapelaan iedere week

and so I knew this story.

en kende ik dus dat hele verhaal wel.

And she was using words like suffering,

Ze gebruikte woorden als 'lijden',

agony, struggle.

'doodsangst' en 'worsteling'.

And she ended her story with,

Aan het einde van haar verhaal zei ze:

"I felt crucified."

"Ik voelde me gekruisigd."

And at that point, her two daughters got up and said,

Op dat moment stonden haar dochters op;

"We're going to go get coffee."

ze zeiden: "Wij gaan even een kopje koffie halen."

And they left.

En weg waren ze.

Tell me three things about yourself before the next stop.

Vertel me drie dingen over jezelf voor de volgende halte....

People were leaving the bus before she even got

De mensen vluchten de bus al uit

to number two or number three.

voordat ze twee dingen had verteld.

So I handed her a tissue,

Ik gaf haar een zakdoekje,

and I gave her a hug,

ik omhelsde haar

and then, because I really cared for this woman,

en juist omdat ik zoveel om die vrouw gaf,

I said,

zei ik,

"Get down off your cross."

"Kom eens van je kruis af."

And she said, "What?"

Ze zei: "Wat?"

And I repeated, "Get down off your cross."

Dus ik zei opnieuw: "Kom eens van je kruis af."

And to her credit, she could talk about her reasons

Het was lovenswaardig dat ze erover kon praten,

for embracing and then clinging to this identity.

over waarom ze zich zo vastklampte aan die identiteit.

It got her a lot of attention.

Ze kreeg er zoveel aandacht door.

People were taking care of her for a change.

Voor de verandering zorgden de mensen nu eens voor haar.

But now, it was having the opposite effect.

Maar het had inmiddels het tegenovergestelde effect.

It was pushing people away.

Het duwde de mensen van haar af.

People kept leaving to get coffee.

Mensen bleven maar weglopen om koffie te halen.

She felt crucified by her experience,

Ze voelde zich gekruisigd door haar ervaring

but she didn't want to let that crucified self die.

maar ze wou die gekruisigde niet laten sterven.

Now, perhaps you are thinking

Nou denk je misschien

I was a little harsh with her,

dat ik wat hard was voor haar,

so I must tell you that

maar ik kan je vertellen

I was speaking out of my own experience.

dat ik sprak uit eigen ervaring.

Many, many years before,

Vele jaren daarvoor

I had been fired from a job that I loved,

werd ik ontslagen uit een baan die me zeer lief was.

and I would not stop talking about my innocence

Ik kon het toen alleen nog maar hebben over mijn onschuld

and the injustice and the betrayal and the deceipt,

en het onrecht, het verraad en het bedrog,

until finally, just like this woman,

totdat ook bij mij de mensen van me wegliepen.

people were walking away from me,

until I finally realized

Uiteindelijk realiseerde ik me

I wasn't just processing my feelings,

dat ik mijn gevoelens niet aan het verwerken was,

I was feeding them.

ik was ze aan het voeden.

I didn't want to let that crucified self die.

Ik wilde dat gekruisigde zelf niet kwijt.

But we all know that with any resurrection story,

Maar voor een wederopstanding, zo weten we allemaal,

you have to die first.

moet er toch eerst iets dood.

The Christian story,

In het verhaal van Christus

Jesus was dead a whole day in the tomb

lag Jezus een hele dag dood in de tombe

before he was resurrected.

voordat hij weer verrees.

And I believe that for us,

Ik geloof dat voor ons

being in the tomb

die tijd in de tombe

means doing our own deep inner work

staat voor het innerlijke werk

around our wounds

dat moet gebeuren aan onze wonden

and allowing ourselves to be healed.

en dat we ons die tijd moeten gunnen om te helen.

We have to let that crucified self die

We moeten dat gekruisigde zelf laten doodgaan

so that a new self, a truer self,

zodat een nieuw zelf, een échter zelf

is born.

geboren kan worden.

We have to let that old story go

We moeten dat oude verhaal loslaten

so that a new story, a truer story,

zodat een nieuw verhaal, een échter verhaal

can be told.

verteld kan worden.

Claim your experience. Don't let it claim you.

Jij hebt die ervaring, de ervaring heeft jou niet.

What if there were no survivors,

Stel dat er geen overlevenden waren?

meaning, what if people decided

Ik bedoel, als mensen zouden beslissen

to just claim their trauma as an experience

hun trauma als een ervaring te accepteren,

instead of taking it on as an identity?

in plaats van zich er mee te identificeren?

Maybe it would be the end of being

Het zou het einde kunnen betekenen

trapped in our wounds

van onze opsluiting in onze wonden

and the beginning of amazing

en het begin van zelf-onderzoek,

self-exploration and discovery and growth.

zelf-ontdekking en groei.

Maybe it would be the start of defining ourselves

Het zou het begin kunnen zijn van het onszelf definiëren

by who we have become

aan de hand van wie we zijn geworden

and who we are becoming.

en waar we naartoe groeien.

So perhaps survivor was not

Misschien was 'overlevende' dus niet een van de dingen

one of the three things that you would tell me.

die je me zou vertellen.

No matter.

Het maakt niet uit.

I just want you all to know that

Ik wil in ieder geval dat je weet

I am really glad that we are on this bus together,

dat ik heel blij ben dat we samen in deze bus zitten

and this is my stop.

maar hier moet ik er wel uit.

(Applause)

(Applaus)