Seth Shostak: ET is (probably) out there — get ready

59,047 views ・ 2015-07-15

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

00:00
Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha
0
0
7000
Vertaald door: Elizabeth De Grave Nagekeken door: Christel Foncke
00:12
Is E.T. out there?
1
12044
993
Is E.T. daarboven?
00:13
Well, I work at the SETI Institute.
2
13037
2979
Ik werk bij het SETI-instituut.
00:16
That's almost my name. SETI:
3
16016
1235
SETI, het is bijna mijn naam:
00:17
Search for Extraterrestrial Intelligence.
4
17251
2407
Search for Extraterrestial Intelligence [Zoektocht naar Buitenaardse Intelligentie]
00:19
In other words, I look for aliens,
5
19658
1619
Anders gezegd: ik zoek naar buitenaardse wezens.
00:21
and when I tell people that at a cocktail party, they usually
6
21277
3668
Als ik dat vertel op een feestje, krijg ik meestal een vriendelijk-meewarige blik.
00:24
look at me with a mildly incredulous look on their face.
7
24945
2761
Als ik dat vertel op een feestje, krijg ik meestal een vriendelijk-meewarige blik.
00:27
I try to keep my own face somewhat dispassionate.
8
27706
2333
Ik houd mijn gezicht in de plooi.
00:30
Now, a lot of people think that this is kind of idealistic,
9
30039
2760
De meeste mensen vinden het een beetje idealistisch,
00:32
ridiculous, maybe even hopeless,
10
32799
2250
ridicuul, misschien zelfs hopeloos.
00:35
but I just want to talk to you a little bit about why I think
11
35049
3705
Ik wil gewoon vertellen waarom
00:38
that the job I have is actually a privilege, okay,
12
38754
3814
mijn werk voor mij een voorrecht is en spreken over mijn motivatie om
00:42
and give you a little bit of the motivation for my getting into
13
42568
2098
mijn werk voor mij een voorrecht is en spreken over mijn motivatie om
00:44
this line of work, if that's what you call it.
14
44666
2355
voor dit werk te kiezen, als je het zo kunt noemen.
00:47
This thing — whoops, can we go back?
15
47021
3008
Dit - oeps, kunnen we terug?
00:50
Hello, come in, Earth.
16
50029
2699
Hallo Aarde, kom er maar in.
00:52
There we go. All right.
17
52728
1351
Daar is hij weer.
00:54
This is the Owens Valley Radio Observatory
18
54079
1993
Dit is de Owens Valley Radio Telescope
00:56
behind the Sierra Nevadas, and in 1968,
19
56072
3436
voorbij de Sierra Nevada.
00:59
I was working there collecting data for my thesis.
20
59508
2909
Ik verzamelde daar in 1968 data voor mijn scriptie.
01:02
Now, it's kinda lonely, it's kinda tedious, just collecting data,
21
62417
3341
Beetje eenzaam en nogal saai: alleen maar data verzamelen,
01:05
so I would amuse myself by taking photos at night
22
65758
2533
dus vermaakte ik mij 's nachts met fotograferen
01:08
of the telescopes or even of myself,
23
68291
2761
van de telescoop en zelfs van mijzelf.
01:11
because, you know, at night, I would be the only hominid
24
71052
5234
Want 's nachts was ik de enige mensachtige
01:16
within about 30 miles.
25
76286
1748
in een straal van 45 kilometer.
01:18
So here are pictures of myself.
26
78034
2009
Dit zijn foto's van mijzelf.
01:20
The observatory had just acquired a new book,
27
80043
3588
Het observatorium schafte net een nieuw boek aan,
01:23
written by a Russian cosmologist
28
83631
1750
geschreven door Jozef Shlovsky, een Russische kosmoloog
01:25
by the name of Joseph Shklovsky, and then expanded
29
85381
3618
geschreven door Jozef Shlovsky, een Russische kosmoloog
01:28
and translated and edited by a little-known
30
88999
2453
en bewerkt en vertaald door Carl Sagan, een vrij onbekende astronoom van Cornell.
01:31
Cornell astronomer by the name of Carl Sagan.
31
91452
2609
en bewerkt en vertaald door Carl Sagan, een vrij onbekende astronoom van Cornell.
01:34
And I remember reading that book,
32
94061
1997
Op een ochtend om 3 uur las ik het boek.
01:36
and at 3 in the morning I was reading this book
33
96058
2008
Op een ochtend om 3 uur las ik het boek.
01:38
and it was explaining how the antennas I was using
34
98066
2693
Het beschreef hoe de antennes die ik gebruikte
01:40
to measure the spins of galaxies could also be used
35
100759
4947
om de melkwegstelselbanen te meten, ook gebruikt kunnen worden
01:45
to communicate, to send bits of information
36
105706
2312
om te communiceren, om stukjes informatie te verzenden
01:48
from one star system to another.
37
108018
2592
van het ene sterrenstelsel naar het andere.
01:50
Now, at 3 o'clock in the morning when you're all alone,
38
110610
1468
Om 3 uur 's morgens, als je helemaal alleen bent,
01:52
haven't had much sleep, that was a very romantic idea,
39
112078
2931
en weinig geslapen hebt, is dat een erg romantisch idee.
01:55
but it was that idea -- the fact that you could in fact
40
115009
3889
Maar het idee dat je
01:58
prove that there's somebody out there
41
118898
1484
kunt bewijzen dat daar ver weg iemand is,
02:00
just using this same technology --
42
120382
2716
-- door gebruik te maken van dezelfde technologie --
02:03
that appealed to me so much that 20 years later I took a job
43
123098
2230
trok mij zo aan, dat ik 20 jaar later ging werken
02:05
at the SETI Institute. Now, I have to say
44
125328
1973
bij het SETI-Instituut. Ik moet bekennen
02:07
that my memory is notoriously porous, and I've often
45
127301
4450
dat mijn geheugen grote gaten vertoont. Ik vraag me dan ook vaak
02:11
wondered whether there was any truth in this story,
46
131751
1833
af of er wel waarheid school in dit verhaal,
02:13
or I was just, you know, misremembering something,
47
133584
1504
of dat ik het mij fout herinner.
02:15
but I recently just blew up this old negative of mine,
48
135088
2748
Onlangs vergrootte ik een oud negatief
02:17
and sure enough, there you can see
49
137836
1599
en hier kun je beslist
02:19
the Shklovsky and Sagan book underneath that
50
139435
2111
het boek van Shklovsky en Sagan onder die rekenliniaal zien.
02:21
analog calculating device.
51
141546
2477
het boek van Shklovsky en Sagan onder die rekenliniaal zien.
02:24
So it was true.
52
144023
903
02:24
All right. Now, the idea for doing this, it wasn't very old
53
144926
2441
Het was dus waar!
Toen ik die foto maakte, was het nog een nieuw idee,
02:27
at the time that I made that photo.
54
147367
1664
Toen ik die foto maakte, was het nog een nieuw idee.
02:29
The idea dates from 1960, when a young astronomer
55
149031
3478
Het stamt uit 1960, toen een jonge astronoom
02:32
by the name of Frank Drake used this antenna
56
152509
2496
Frank Drake, deze antenne in West-Virginia
02:35
in West Virginia, pointed it at a couple of nearby stars
57
155005
3610
richtte op een groepje sterren dichtbij
02:38
in the hopes of eavesdropping on E.T.
58
158615
3389
in de hoop E.T. te kunnen afluisteren.
02:42
Now, Frank didn't hear anything.
59
162004
1596
Frank hoorde niets.
02:43
Actually he did, but it turned out to be the U.S. Air Force,
60
163600
2409
Eigenlijk hoorde hij wel wat, maar dat bleek de U.S. Airforce te zijn
02:46
which doesn't count as extraterrestrial intelligence.
61
166009
2965
en die telt niet mee voor buitenaardse intelligentie.
02:48
But Drake's idea here became very popular
62
168974
2766
Maar Drakes idee werd erg populair
02:51
because it was very appealing — and I'll get back to that —
63
171740
2457
omdat het erg aantrekkelijk was. -- en daar kom ik nog op terug --
02:54
and on the basis of this experiment, which didn't succeed,
64
174197
3416
Op basis van dat mislukte experiment
02:57
we have been doing SETI ever since,
65
177613
1855
zoeken we sindsdien naar buitenaards leven,
02:59
not continuously, but ever since.
66
179468
2034
niet continu, maar het startte toen.
03:01
We still haven't heard anything.
67
181502
1886
We hebben nog steeds niets gehoord.
03:03
We still haven't heard anything.
68
183388
1678
We hebben nog steeds niets gehoord.
03:05
In fact, we don't know about any life beyond Earth,
69
185066
1793
en weten niets over buitenaards leven,
03:06
but I'm going to suggest to you that that's going to change
70
186859
2800
maar ik suggereer dat dat vrij snel
03:09
rather soon, and part of the reason, in fact,
71
189659
2369
gaat veranderen. Eén van de redenen, of eigenlijk
03:12
the majority of the reason why I think that's going to change
72
192028
2775
dé belangrijkste reden waarom dat gaat veranderen,
03:14
is that the equipment's getting better.
73
194803
1265
is dat de apparatuur steeds beter wordt.
03:16
This is the Allen Telescope Array, about 350 miles
74
196068
2937
Dit is de Allen Telescope Array, ongeveer 500 kilometer
03:19
from whatever seat you're in right now.
75
199005
2016
verwijderd van de stoel waarop je nu zit.
03:21
This is something that we're using today
76
201021
2005
Dit gebruiken we vandaag de dag
03:23
to search for E.T., and the electronics have gotten
77
203026
2004
om E.T. te zoeken. De elektronica is ook
03:25
very much better too.
78
205030
1470
sterk verbeterd.
03:26
This is Frank Drake's electronics in 1960.
79
206500
2526
Dit is Frank Drakes elektronica uit 1960.
03:29
This is the Allen Telescope Array electronics today.
80
209026
2021
Zo ziet de Allen Telescope Array elektronica er nu uit.
03:31
Some pundit with too much time on his hands
81
211047
3489
Een geleerde met te veel tijd
03:34
has reckoned that the new experiments are approximately
82
214536
3007
berekende dat de nieuwe experimenten ongeveer
03:37
100 trillion times better than they were in 1960,
83
217543
4495
100 biljoen keer beter zijn dan die in 1960,
03:42
100 trillion times better.
84
222038
1496
100 biljoen keer beter.
03:43
That's a degree of an improvement that would look good
85
223534
2089
Dat is een graad van verbetering die goed zou staan
03:45
on your report card, okay?
86
225623
2407
op je rapport.
03:48
But something that's not appreciated by the public is,
87
228030
2634
Het grote publiek beseft niet
03:50
in fact, that the experiment continues to get better,
88
230664
2725
dat de experimenten alsmaar beter worden
03:53
and, consequently, tends to get faster.
89
233389
2648
en daardoor ook steeds sneller.
03:56
This is a little plot, and every time you show a plot,
90
236037
1689
Dit is een grafiekje. Elke keer ik een grafiek toon,
03:57
you lose 10 percent of the audience.
91
237726
1638
verlies ik 10 procent van het publiek.
03:59
I have 12 of these. (Laughter)
92
239364
2309
Ik heb er 12. (Gelach)
04:01
But what I plotted here is just some metric
93
241673
4420
Ik tekende hier een grafiek
04:06
that shows how fast we're searching.
94
246093
2554
die laat zien hoe snel we zoeken.
04:08
In other words, we're looking for a needle in a haystack.
95
248647
2108
Met andere woorden: we zoeken naar een speld in een hooiberg,
04:10
We know how big the haystack is. It's the galaxy.
96
250755
2287
We kennen de hooiberg: het heelal.
04:13
But we're going through the haystack no longer
97
253042
2711
We gaan hem niet langer te lijf
04:15
with a teaspoon but with a skip loader,
98
255753
2292
met een theelepeltje, maar met een graafmachine,
04:18
because of this increase in speed.
99
258045
1971
omdat we het zoveel sneller doen.
04:20
In fact, those of you who are still conscious
100
260016
1435
Diegenen die er nog steeds bij zijn
04:21
and mathematically competent,
101
261451
2560
en verstand van wiskunde hebben,
04:24
will note that this is a semi-log plot.
102
264011
2078
zien dat dit een logaritmische grafiek is.
04:26
In other words, the rate of increase is exponential.
103
266089
4392
Met andere woorden: de toenamesnelheid is exponentieel.
04:30
It's exponentially improving. Now, exponential is an
104
270481
2733
Het wordt exponentieel beter. Exponentieel is een
04:33
overworked word. You hear it on the media all the time.
105
273214
2319
uitgehold woord. Je hoort het de hele tijd in de media.
04:35
They don't really know what exponential means,
106
275533
1537
Zij weten eigenlijk niet wat exponentieel betekent,
04:37
but this is exponential.
107
277070
2011
maar dit is exponentieel.
04:39
In fact, it's doubling every 18 months, and, of course,
108
279081
2920
Het verdubbelt elke 18 maanden en natuurlijk
04:42
every card-carrying member of the digerati knows
109
282001
2004
weet elk geregistreerd lid van de digiclub
04:44
that that's Moore's Law.
110
284005
1492
dat dat Moores wet is.
04:45
So this means that over the course of the next
111
285497
2601
Dit betekent dat we de komende
04:48
two dozen years, we'll be able to look at a million star systems,
112
288098
3912
24 jaar in staat zijn om naar een miljoen sterrenstelsels te kijken,
04:52
a million star systems, looking for signals
113
292010
2028
waarbij we kijken naar signalen
04:54
that would prove somebody's out there.
114
294038
1509
die bewijzen dat daarbuiten iemand is.
04:55
Well, a million star systems, is that interesting?
115
295547
2498
Een miljoen sterrenstelsels: is dat interessant?
04:58
I mean, how many of those star systems have planets?
116
298045
3014
Ik bedoel: hoeveel van die sterrenstelsels hebben planeten?
05:01
And the facts are, we didn't know the answer to that
117
301059
2145
We wisten dat antwoord niet,
05:03
even as recently as 15 years ago, and in fact, we really
118
303204
2774
ook niet 15 jaar geleden en we wisten het zelfs niet
05:05
didn't know it even as recently as six months ago.
119
305978
2523
zo recent als 6 maanden geleden.
05:08
But now we do. Recent results suggest
120
308501
2878
Maar nu weten we het. Recente resultaten laten zien
05:11
that virtually every star has planets, and more than one.
121
311379
3639
dat vrijwel elke ster planeten heeft, meer dan één.
05:15
They're like, you know, kittens. You get a litter.
122
315018
3326
Het zijn kittens. Je krijgt een nest, een hele troep.
05:18
You don't get one kitten. You get a bunch.
123
318344
1740
Het zijn kittens. Je krijgt een nest, een hele troep.
05:20
So in fact, this is a pretty accurate estimate
124
320084
2934
Dit is eigenlijk een tamelijk nauwkeurige schatting
05:23
of the number of planets in our galaxy,
125
323018
3996
van het aantal planeten in ons melkwegstelsel,
05:27
just in our galaxy, by the way,
126
327014
2027
enkel in ons melkwegstelsel.
05:29
and I remind the non-astronomy majors among you
127
329041
2770
Voor de niet-astronomen onder jullie:
05:31
that our galaxy is only one of 100 billion
128
331811
2245
ons melkwegstelsel is er één van de 100 miljard die we zien door onze telescopen.
05:34
that we can see with our telescopes.
129
334056
1984
ons melkwegstelsel is er één van de 100 miljard die we zien door onze telescopen.
05:36
That's a lot of real estate, but of course,
130
336040
1523
Dat is een hele hoop woonruimte,
05:37
most of these planets are going to be kind of worthless,
131
337563
1909
maar de meeste van deze planeten zijn min of meer waardeloos,
05:39
like, you know, Mercury, or Neptune.
132
339472
2092
zoals Mercurius of Neptunus,
05:41
Neptune's probably not very big in your life.
133
341564
2090
die waarschijnlijk geen grote rol spelen in jullie leven.
05:43
So the question is, what fraction of these planets
134
343654
4347
De vraag is: hoeveel van deze planeten
05:48
are actually suitable for life?
135
348001
1682
zijn geschikt voor leven?
05:49
We don't know the answer to that either,
136
349683
1405
We weten het ook niet,
05:51
but we will learn that answer this year, thanks to
137
351088
2238
maar we zullen het te weten komen dankzij
05:53
NASA's Kepler Space Telescope,
138
353326
1756
NASA's Kepler Ruimtetelescoop.
05:55
and in fact, the smart money, which is to say the people who work on this project,
139
355082
4022
Mensen die het kunnen weten en aan dat project werken,
05:59
the smart money is suggesting that the fraction of planets
140
359104
3429
suggereren dat het deel van de planeten
06:02
that might be suitable for life is maybe one in a thousand,
141
362533
4036
dat levensvatbaar is op misschien één op duizend,
06:06
one in a hundred, something like that.
142
366569
3307
één op honderd, zoiets.
06:09
Well, even taking the pessimistic estimate, that it's
143
369876
2140
Zelfs als we de pessimistische schatting
06:12
one in a thousand, that means that there are
144
372016
3111
één op duizend gebruiken, betekent dat dat er
06:15
at least a billion cousins of the Earth
145
375127
2529
tenminste één miljard nichten van de Aarde zijn
06:17
just in our own galaxy.
146
377656
1727
alleen al in ons Melkwegstelsel.
06:19
Okay, now I've given you a lot of numbers here,
147
379383
2253
Oké, ik gaf jullie nu veel getallen,
06:21
but they're mostly big numbers, okay, so, you know,
148
381636
3926
overwegend grote getallen.
06:25
keep that in mind. There's plenty of real estate,
149
385562
2479
Onthoud dat. Er is woonruimte zat,
06:28
plenty of real estate in the universe,
150
388041
2013
in het heelal
06:30
and if we're the only bit of real estate in which there's
151
390054
2949
en als wij de enige woonruimte zijn
06:33
some interesting occupants, that makes you a miracle,
152
393003
3035
met een paar interessante bewoners, dan ben jij een wonder.
06:36
and I know you like to think you're a miracle,
153
396038
2681
Ik weet best dat je jezelf graag zo ziet,
06:38
but if you do science, you learn rather quickly that
154
398719
1910
maar als je aan wetenschap doet, leer je vrij snel dat
06:40
every time you think you're a miracle, you're wrong,
155
400629
1883
je fout zit als je jezelf als wonder ziet.
06:42
so probably not the case.
156
402512
2528
Waarschijnlijk is dat niet het geval.
06:45
All right, so the bottom line is this:
157
405040
2051
Het komt hierop neer:
06:47
Because of the increase in speed, and because of the
158
407091
2963
door de toenemende snelheid en door de
06:50
vast amount of habitable real estate in the cosmos, I figure
159
410054
4951
enorme hoeveelheid leefbare woonruimte in de kosmos,
06:55
we're going to pick up a signal within two dozen years.
160
415005
2045
schat ik dat we een signaal zullen oppikken binnen de 24 jaar.
06:57
And I feel strongly enough about that to make a bet with you:
161
417050
2971
Ik ben er zo van overtuigd dat ik met jullie wed:
07:00
Either we're going to find E.T. in the next two dozen years,
162
420021
2437
of we vinden E.T. binnen de komende 24 jaar,
07:02
or I'll buy you a cup of coffee.
163
422458
3618
of jullie krijgen een kop koffie van mij.
07:06
So that's not so bad. I mean, even with two dozen years,
164
426076
2634
Niet slecht toch: binnen 24 jaar
07:08
you open up your browser and there's news of a signal,
165
428710
1859
open je je browser en dan is er nieuws over een signaal,
07:10
or you get a cup of coffee.
166
430569
1751
of je krijgt een kop koffie.
07:12
Now, let me tell you about some aspect of this that
167
432320
3973
Ik wil jullie vertellen over nog een ander aspect
07:16
people don't think about, and that is,
168
436293
2038
waar mensen niet aan denken:
07:18
what happens? Suppose that what I say is true.
169
438331
3708
wat gebeurt er? Neem eens aan dat mijn voorspelling klopt.
07:22
I mean, who knows, but suppose it happens.
170
442039
2365
Ik bedoel: stel dat het gebeurt.
07:24
Suppose some time in the next two dozen years
171
444404
1487
Stel dat we op een dag in de komende 24 jaar
07:25
we pick up a faint line that tells us
172
445891
2177
een signaal oppikken dat ons vertelt
07:28
we have some cosmic company.
173
448068
1688
dat we kosmisch gezelschap hebben.
07:29
What is the effect? What's the consequence?
174
449756
2295
Wat is het effect? Wat zijn de consequenties?
07:32
Now, I might be at ground zero for this.
175
452051
1964
Het zou wel eens een nulpunt kunnen zijn voor mij.
07:34
I happen to know what the consequence for me would be,
176
454015
1821
Ik weet wat de consequentie voor mij zou zijn,
07:35
because we've had false alarms. This is 1997,
177
455836
2909
want we hadden ooit al vals alarm in 1997.
07:38
and this is a photo I made at about 3 o'clock in the morning
178
458760
2284
Deze foto maakte ik rond 3 uur 's morgens
07:41
in Mountain View here, when we were watching
179
461044
2009
in Mountain View, waar we naar computerschermen
07:43
the computer monitors because we had picked up a signal
180
463053
2315
staarden, want we hadden een signaal opgepikt
07:45
that we thought, "This is the real deal." All right?
181
465368
3078
waarvan we dachten: "Dit is HET".
07:48
And I kept waiting for the Men in Black to show up. Right?
182
468446
3368
Ik bleef wachten totdat de Men in Black zouden verschijnen.
07:51
I kept waiting for -- I kept waiting for my mom to call,
183
471814
4203
Ik wachtte tot mijn moeder zou bellen,
07:56
somebody to call, the government to call. Nobody called.
184
476017
3004
iemand zou bellen, de regering zou bellen. Niemand belde.
07:59
Nobody called. I was so nervous
185
479021
3170
Niemand belde. Ik was zo zenuwachtig
08:02
that I couldn't sit down. I just wandered around
186
482191
1824
dat ik niet kon blijven zitten. Ik liep gewoon wat rond
08:04
taking photos like this one, just for something to do.
187
484015
2990
terwijl ik foto's nam, zoals deze, om iets te doen te hebben.
08:07
Well, at 9:30 in the morning, with my head down
188
487005
2034
Om half tien 's morgens, mijn hoofd lag op mijn bureau,
08:09
on my desk because I obviously hadn't slept all night,
189
489039
2030
want ik deed die nacht natuurlijk geen oog dicht,
08:11
the phone rings and it's The New York Times.
190
491069
2337
ging de telefoon. Het was het de New York Times.
08:13
And I think there's a lesson in that, and that lesson is
191
493406
2626
Daarmee leerden we een les:
08:16
that if we pick up a signal, the media, the media will be on it
192
496032
2980
als we een signaal oppikken, zitten de media erbovenop,
08:19
faster than a weasel on ball bearings. It's going to be fast.
193
499012
4334
sneller dan een haas op rolschaatsen. Het zal heel snel gaan.
08:23
You can be sure of that. No secrecy.
194
503346
1678
Daar kun je zeker van zijn. Dat is geen geheim.
08:25
That's what happens to me. It kind of ruins my whole week,
195
505024
2983
Dat gebeurt er met mij. Het gooit mijn hele week in het honderd
08:28
because whatever I've got planned that week is kind of out the window.
196
508007
2623
want wat ik ook plande, kan ik vergeten.
08:30
But what about you? What's it going to do to you?
197
510630
2420
Maar nu over jullie: wat gaat het voor jullie betekenen?
08:33
And the answer is that we don't know the answer.
198
513050
2007
We weten het antwoord niet.
08:35
We don't know what that's going to do to you,
199
515057
885
08:35
not in the long term, and not even very much in the short term.
200
515942
3124
We weten niet wat het jullie gaat doen.
niet op lange termijn, en zelfs niet op korte termijn.
08:39
I mean, that would be a bit like
201
519066
2828
Je kon net zo goed
08:41
asking Chris Columbus in 1491, "Hey Chris,
202
521894
3106
in 1491 aan Christoffel Columbus vragen: "Hey Chris,
08:45
you know, what happens if it turns out that there's a
203
525000
2014
wat gebeurt er als blijkt dat er een continent
08:47
continent between here and Japan, where you're sailing to,
204
527014
3536
ligt op je weg naar Japan?
08:50
what will be the consequences for humanity
205
530550
2775
Wat zullen de consequenties zijn voor de mensheid
08:53
if that turns out to be the case?"
206
533325
1746
mocht dat waar zijn?"
08:55
And I think Chris would probably offer you some answer
207
535071
2230
Ik denk dat Chris je een onbegrijpelijk antwoord zou geven,
08:57
that you might not have understood, but it probably
208
537301
2711
maar waarschijnlijk
09:00
wouldn't have been right, and I think that to predict
209
540012
2834
zou het niet kloppen.
09:02
what finding E.T.'s going to mean,
210
542846
1759
Net zo min als we kunnen voorspellen wat het vinden van E.T.'s zal betekenen.
09:04
we can't predict that either.
211
544605
1080
Net zo min als we kunnen voorspellen wat het vinden van E.T.'s zal betekenen.
09:05
But here are a couple things I can say.
212
545685
1622
Ik kan wel zeggen
09:07
To begin with, it's going to be a society that's way in advance of our own.
213
547307
4157
dat het een samenleving zal zijn die ver op de onze voorligt.
09:11
You're not going to hear from alien Neanderthals.
214
551464
1624
Je zult niet horen van buitenaardse Neanderthalers,
09:13
They're not building transmitters.
215
553088
1290
zij bouwen geen zenders.
09:14
They're going to be ahead of us, maybe by a few thousand
216
554378
1926
Ze zullen ver op ons vooruit zijn, misschien een paar duizend jaar
09:16
years, maybe by a few millions years, but substantially
217
556304
3067
misschien een paar miljoen jaar, maar zeer fors vooruit op ons.
09:19
ahead of us, and that means, if you can understand
218
559371
2229
Dat betekent dat als we iets kunnen verstaan
09:21
anything that they're going to say, then you might be able
219
561600
3786
van wat zij ons gaan vertellen, dan zouden we in staat moeten zijn
09:25
to short-circuit history by getting information from a society
220
565386
3090
om de geschiedenis kort te sluiten doordat we informatie krijgen van een maatschappij
09:28
that's way beyond our own.
221
568476
1574
die ver op de onze voorligt.
09:30
Now, you might find that a bit hyperbolic, and maybe it is,
222
570050
2951
Nu kun je dit een beetje overdreven vinden, en misschien is het dat wel,
09:33
but nonetheless, it's conceivable that this will happen,
223
573001
2653
maar toch, het is geloofwaardig dat het kan gebeuren.
09:35
and, you know, you could consider this like, I don't know,
224
575654
2373
Je kunt het vergelijken met bijvoorbeeld
09:38
giving Julius Caesar English lessons and the key
225
578027
2469
Engelse les geven aan Julius Caesar en hem de sleutel
09:40
to the library of Congress.
226
580496
1107
geven van de Congress bibliotheek.
09:41
It would change his day, all right?
227
581603
2455
Dat zou zijn dag maken.
09:44
That's one thing. Another thing that's for sure
228
584058
1995
Dat is één.
09:46
going to happen is that it will calibrate us.
229
586053
3500
Het zal ons ook met de voeten op de grond brengen.
09:49
We will know that we're not that miracle, right,
230
589553
3938
We zullen weten dat we niet het wonder zijn
09:53
that we're just another duck in a row,
231
593491
1562
maar gewoon de volgende in de rij.
09:55
we're not the only kids on the block, and I think that that's
232
595053
1995
We zijn niet de enige 'kids on the block', en ik denk dat dat
09:57
philosophically a very profound thing to learn.
233
597048
2954
filosofisch een belangrijke les is om te leren.
10:00
We're not a miracle, okay?
234
600002
3101
We zijn niet het wonder.
10:03
The third thing that it might tell you is somewhat vague,
235
603103
3299
Het derde dat ik inbreng, is misschien wat vager,
10:06
but I think interesting and important,
236
606402
2123
maar wel interessant en belangrijk.
10:08
and that is, if you find a signal coming from a more
237
608525
2105
Als je een signaal ontdekt van een meer
10:10
advanced society, because they will be,
238
610630
2231
geavanceerde samenleving, en dat zal het zijn,
10:12
that will tell you something about our own possibilities,
239
612861
2652
zal het ons iets duidelijk maken over onze eigen mogelijkheden,
10:15
that we're not inevitably doomed to self-destruction.
240
615513
4782
dat we niet gedoemd zijn onszelf te vernietigen.
10:20
Because they survived their technology,
241
620295
1796
Zij hebben hun technologie overleefd
10:22
we could do it too.
242
622091
1112
en wij kunnen dat ook.
10:23
Normally when you look out into the universe,
243
623203
1891
Als je naar het heelal kijkt,
10:25
you're looking back in time. All right?
244
625094
2461
kijk je terug in de tijd.
10:27
That's interesting to cosmologists.
245
627555
2039
Dat is interessant voor kosmologen.
10:29
But in this sense, you actually can look into the future,
246
629594
3444
Maar op deze manier kun je feitelijk in de toekomst kijken,
10:33
hazily, but you can look into the future.
247
633038
2015
wazig, maar je kunt in de toekomst kijken.
10:35
So those are all the sorts of things that would come from a detection.
248
635053
5537
Dat kan allemaal voortkomen uit een ontdekking.
10:40
Now, let me talk a little bit about something that happens
249
640590
2432
Ik wil nog vertellen over iets dat
10:43
even in the meantime, and that is,
250
643022
4212
ondertussen plaatsvindt:
10:47
SETI, I think, is important, because it's exploration, and
251
647234
4778
SETI is belangrijk want het is ontdekking en
10:52
it's not only exploration, it's comprehensible exploration.
252
652012
2452
dat niet alleen: het is begrijpelijke ontdekking.
10:54
Now, I gotta tell you, I'm always reading books about
253
654464
2865
Ik lees altijd boeken over
10:57
explorers. I find exploration very interesting,
254
657329
2715
ontdekkingsreizigers. Ik vind ontdekken erg interessant.
11:00
Arctic exploration, you know, people like Magellan,
255
660044
2981
Pool-ontdekkingsreizen, bijvoorbeeld, mensen zoals Magellaan,
11:03
Amundsen, Shackleton, you see Franklin down there,
256
663025
2996
Amundsen, Shackleton, hier zie je ook Franklin,
11:06
Scott, all these guys. It's really nifty, exploration.
257
666021
3324
Scott, al die kerels. Ontdekkingen zijn erg vermakelijk.
11:09
And they're just doing it because they want to explore,
258
669345
2239
Zij doen het gewoon omdat ze willen ontdekken,
11:11
and you might say, "Oh, that's kind of a frivolous opportunity,"
259
671584
2116
en je zou kunnen zeggen: "Dat is wel een erg frivole reden",
11:13
but that's not frivolous. That's not a frivolous activity,
260
673700
3328
maar het is niet frivool. Het is geen frivole bezigheid.
11:17
because, I mean, think of ants.
261
677028
2031
Kijk eens naar mieren.
11:19
You know, most ants are programmed to follow one another
262
679059
1997
De meeste mieren zijn geprogrammeerd om elkaar te volgen
11:21
along in a long line, but there are a couple of ants,
263
681056
2248
in een lange rij, maar er zijn een paar mieren,
11:23
maybe one percent of those ants, that are what they call
264
683304
2696
misschien één procent van die mieren,
11:26
pioneer ants, and they're the ones that wander off.
265
686000
2175
de pioniermieren, degene die er zelf opuit trekken.
11:28
They're the ones you find on the kitchen countertop.
266
688175
1901
Die vind je in de keuken op het aanrecht.
11:30
You gotta get them with your thumb before they
267
690076
1998
Je neemt ze best te grazen met je duim voordat
11:32
find the sugar or something.
268
692074
1584
ze de suiker vinden of iets anders.
11:33
But those ants, even though most of them get wiped out,
269
693658
2405
Maar deze mieren, zelfs als andere uitgeroeid worden,
11:36
those ants are the ones that are essential to the survival
270
696063
3292
zijn degene die essentieel zijn voor het
11:39
of the hive. So exploration is important.
271
699355
3574
overleven van de mierenhoop. Ontdekken is dus belangrijk.
11:42
I also think that exploration is important in terms of
272
702929
3380
Ik denk dat ontdekken ook belangrijk is om
11:46
being able to address what I think is a critical
273
706309
4870
aandacht te vragen voor iets dat we missen
11:51
lack in our society, and that is the lack of science literacy,
274
711179
3201
in onze maatschappij: wetenschappelijke geletterdheid,
11:54
the lack of the ability to even understand science.
275
714380
3643
het vermogen om wetenschap te begrijpen.
11:58
Now, look, a lot has been written about the
276
718023
2042
Er is veel geschreven over de
12:00
deplorable state of science literacy in this country.
277
720065
3398
deplorabele staat van de wetenschappelijke geletterdheid in dit land.
12:03
You've heard about it.
278
723463
2552
Je hebt het zeker al gehoord.
12:06
Well, here's one example, in fact.
279
726015
2052
Dit is een voorbeeld:
12:08
Polls taken, this poll was taken 10 years ago.
280
728067
2319
een enquête van 10 jaar geleden.
12:10
It shows like roughly one third of the public thinks
281
730386
2129
Ze laat zien dat ruwweg een derde van de bevolking denkt
12:12
that aliens are not only out there, we're looking for them
282
732515
1964
dat buitenaardse wezens
12:14
out there, but they're here, right?
283
734479
1618
ook hier te vinden zijn!
12:16
Sailing the skies in their saucers and occasionally
284
736097
2299
Ze vliegen door de lucht in hun schotels en soms
12:18
abducting people for experiments their parents wouldn't approve of.
285
738396
3116
ontvoeren ze mensen voor experimenten die ouders nooit goed zouden vinden.
12:21
Well, that would be interesting if it was true,
286
741512
3173
Dat zou interessant zijn als het waar was,
12:24
and job security for me, but I don't think the evidence is
287
744685
1879
en een grote baanzekerheid voor mij, maar ik denk dat het bewijs
12:26
very good. That's more, you know, sad than significant.
288
746564
3472
erg goed is. Dat is meer zielig dan significant.
12:30
But there are other things that people believe
289
750036
2019
Maar er zijn andere dingen die mensen geloven
12:32
that are significant, like the efficacy of homeopathy,
290
752055
3411
die wel significant zijn, zoals de effectiviteit van homeopathie,
12:35
or that evolution is just, you know, sort of a crazy idea
291
755466
3551
of dat evolutie een raar soort idee is van
12:39
by scientists without any legs, or, you know, evolution,
292
759017
3031
wetenschappers zonder benen.
12:42
all that sort of thing, or global warming.
293
762048
2556
Evolutie of het broeikaseffect.
12:44
These sorts of ideas don't really have any validity,
294
764604
3401
Dit soort van ideeën heeft geen enkele waarde.
12:48
that you can't trust the scientists.
295
768005
2075
Je kunt de wetenschappers niet vertrouwen.
12:50
Now, we've got to solve that problem, because that's
296
770080
2243
We moeten het probleem oplossen,
12:52
a critically important problem, and you might say,
297
772323
4078
het is een cruciaal probleem.
12:56
"Well, okay, how are we gonna solve that problem with SETI?"
298
776401
2629
Je kan je afvragen of we dit oplossen met SETI.
12:59
Well, let me suggest to you that SETI obviously can't
299
779030
2399
Laat me eerst zeggen dat SETI
13:01
solve the problem, but it can address the problem.
300
781429
1663
dat probleem uiteraard niet kan oplossen.
13:03
It can address the problem by getting young people
301
783092
2943
Het kan het probleem wel aan de orde stellen door jonge mensen
13:06
interested in science. Look, science is hard, it
302
786035
2998
te interesseren voor wetenschap. Wetenschap heeft de reputatie
13:09
has a reputation of being hard, and the facts are, it is hard,
303
789033
3053
dat ze moeilijk is, en dat klopt,
13:12
and that's the result of 400 years of science, right?
304
792086
4935
het is het resultaat van 400 jaar wetenschap.
13:17
I mean, in the 18th century, in the 18th century
305
797021
2479
In de 18e eeuw
13:19
you could become an expert on any field of science
306
799500
2590
kon je expert worden in elke tak van de wetenschap
13:22
in an afternoon by going to a library,
307
802090
2914
door een middag naar de bibliotheek te gaan,
13:25
if you could find the library, right?
308
805004
2021
als je al een bibliotheek kon vinden.
13:27
In the 19th century, if you had a basement lab,
309
807025
3616
In de 19e eeuw kon je, als je een laboratorium in de kelder had,
13:30
you could make major scientific discoveries
310
810641
2747
wetenschappelijke ontdekkingen doen
13:33
in your own home. Right? Because there was all this
311
813388
2225
in je eigen huis. Want al die wetenschap wachtte
13:35
science just lying around waiting for somebody to pick it up.
312
815613
2875
totdat iemand het zou ontdekken.
13:38
Now, that's not true anymore.
313
818488
1593
Dat is tegenwoordig niet meer het geval.
13:40
Today, you've got to spend years in grad school
314
820081
2428
Nu moet je jaren op de universiteit spenderen
13:42
and post-doc positions just to figure out what
315
822509
3498
en post-doc-posities bekleden om alleen maar
13:46
the important questions are.
316
826007
2056
te ontdekken wat de belangrijke vragen zijn.
13:48
It's hard. There's no doubt about it.
317
828063
1995
Het is moeilijk. Daar is geen twijfel over.
13:50
And in fact, here's an example: the Higgs boson,
318
830058
2309
Een voorbeeld:
13:52
finding the Higgs boson.
319
832367
1909
de zoektocht naar het Higgsdeeltje.
13:54
Ask the next 10 people you see on the streets,
320
834276
1800
Vraag aan 10 mensen op straat
13:56
"Hey, do you think it's worthwhile to spend billions
321
836076
2338
of ze het waardevol vinden om miljarden
13:58
of Swiss francs looking for the Higgs boson?"
322
838414
2641
Zwitserse franken te besteden om het Higgsdeeltje te zoeken.
14:01
And I bet the answer you're going to get, is,
323
841055
2321
Ik wed dat dit het antwoord zal zijn:
14:03
"Well, I don't know what the Higgs boson is,
324
843376
1657
"Ik weet niet wat het Higgsdeeltje is
14:05
and I don't know if it's important."
325
845033
1232
en ik weet niet of het belangrijk is."
14:06
And probably most of the people wouldn't even know
326
846265
1799
Waarschijnlijk weten de meeste mensen niet eens
14:08
the value of a Swiss franc, okay?
327
848064
2447
wat de waarde van de Zwitserse frank is.
14:10
And yet we're spending billions of Swiss francs on this problem.
328
850511
2530
Toch besteden we miljarden Zwitserse frank aan dit probleem.
14:13
Okay? So that doesn't get people interested in science
329
853041
2153
Dit motiveert mensen niet om zich voor wetenschap te interesseren
14:15
because they can't comprehend what it's about.
330
855194
1876
want ze snappen niet waarover het gaat.
14:17
SETI, on the other hand, is really simple.
331
857070
1617
SETI, in tegenstelling, is eigenlijk heel simpel.
14:18
We're going to use these big antennas and we're going to
332
858687
1616
We gaan grote antennes gebruiken
14:20
try to eavesdrop on signals. Everybody can understand that.
333
860303
2752
en proberen signalen af te luisteren. Iedereen begrijpt dat.
14:23
Yes, technologically, it's very sophisticated,
334
863055
2009
Technisch is het allemaal heel geavanceerd,
14:25
but everybody gets the idea.
335
865064
2006
maar iedereen snapt het idee erachter.
14:27
So that's one thing. The other thing is, it's exciting science.
336
867070
3938
Het is ook fascinerende wetenschap,
14:31
It's exciting because we're naturally interested
337
871008
2414
want we zijn van nature geïnteresseerd
14:33
in other intelligent beings, and I think that's
338
873422
2225
in andere intelligente wezens.
14:35
part of our hardwiring.
339
875647
1424
Zo zitten we in elkaar.
14:37
I mean, we're hardwired to be interested
340
877071
1560
We zijn zo gemaakt dat we geïnteresseerd zijn
14:38
in beings that might be, if you will, competitors,
341
878631
2801
in andere wezens of zo je wilt, in concurrenten,
14:41
or if you're the romantic sort, possibly even mates. Okay?
342
881432
3583
of als je romantisch bent aangelegd: misschien zelfs partners.
14:45
I mean, this is analogous to our interest in things that
343
885015
2011
Dat is vergelijkbaar met onze interesse in dingen die
14:47
have big teeth. Right?
344
887026
2021
grote tanden hebben.
14:49
We're interested in things that have big teeth, and you
345
889047
1474
We zijn geïnteresseerd in dingen met grote tanden.
14:50
can see the evolutionary value of that, and you can also see
346
890521
2545
Daarvan zie je de evolutionaire waarde in. Je kunt ook de
14:53
the practical consequences by watching Animal Planet.
347
893066
3688
praktische betekenis ervan zien door naar Animal Planet te kijken.
14:56
You notice they make very few programs about gerbils.
348
896754
2334
Je zult zien dat ze erg weinig programma's maken voor woestijnratten.
14:59
It's mostly about things that have big teeth.
349
899088
2056
Het gaat meestal over dingen die grote tanden hebben.
15:01
Okay, so we're interested in these sorts of things.
350
901144
2947
We zijn gewoon geïnteresseerd in dat soort dingen.
15:04
And not just us. It's also kids.
351
904091
3935
Ook onze kinderen.
15:08
This allows you to pay it forward by using this subject as a
352
908026
3427
Zo kan je het doorgeven door dit onderwerp
15:11
hook to science, because SETI involves all kinds of science,
353
911453
3232
te gebruiken als een ingang voor de wetenschap, want SETI omvat allerlei takken van wetenschap
15:14
obviously biology, obviously astronomy,
354
914685
1990
natuurlijk biologie, uiteraard astronomie,
15:16
but also geology, also chemistry, various scientific
355
916675
3334
maar ook geologie, scheikunde, verschillende
15:20
disciplines all can be presented in the guise of,
356
920009
4000
wetenschappelijke disciplines, die allemaal aan de orde komen onder het mom van
15:24
"We're looking for E.T."
357
924009
1329
"Wij zoeken naar E.T."
15:25
So to me this is interesting and important, and in fact,
358
925338
4457
Voor mij is dit interessant en belangrijk.
15:29
it's my policy, even though I give a lot of talks to adults,
359
929795
3238
Het is mijn beleid. Ik geef veel lezingen aan volwassenen
15:33
you give talks to adults, and two days later they're back where they were.
360
933033
2668
maar twee dagen later ben je weer terug bij af.
15:35
But if you give talks to kids, you know,
361
935701
2922
Als je een lezing geeft aan kinderen,
15:38
one in 50 of them, some light bulb goes off, and they think,
362
938623
4152
gaat er lampje af bij één op de 50 die denkt:
15:42
"Gee, I'd never thought of that," and then they go,
363
942775
1801
"Tjonge, daar had ik nooit aan gedacht," en daarna lezen ze
15:44
you know, read a book or a magazine or whatever.
364
944576
1792
een boek of een tijdschrift of zo.
15:46
They get interested in something.
365
946368
1682
Ze raken ergens in geïnteresseerd.
15:48
Now it's my theory, supported only by anecdotal,
366
948050
4974
Dit is mijn theorie, alleen ondersteund
15:53
personal anecdotal evidence, but nonetheless,
367
953024
2023
door persoonlijke anekdotes.
15:55
that kids get interested in something between the ages
368
955047
2473
Zo'n kind raakt geïnteresseerd ergens tussen de leeftijd
15:57
of eight and 11. You've got to get them there.
369
957520
2536
van 8 tot 11. Dus op die leeftijd moet je ze hebben.
16:00
So, all right, I give talks to adults, that's fine, but I try
370
960056
2620
Het geven van lezingen aan volwassenen is prima, maar ik probeer
16:02
and make 10 percent of the talks that I give,
371
962676
2325
om zo'n 10 procent van de lezingen die ik geef,
16:05
I try and make those for kids.
372
965001
2077
aan en voor kinderen te geven.
16:07
I remember when a guy came to our high school, actually,
373
967078
2976
Ik herinner me dat een man naar onze middelbare school kwam,
16:10
it was actually my junior high school. I was in sixth grade.
374
970054
2976
eigenlijk de bovenbouw van de basisschool, en ik zat in groep 6.
16:13
And he gave some talk. All I remember from it
375
973030
2480
Hij gaf een lezing. Alles wat ik me daarvan herinner
16:15
was one word: electronics.
376
975510
1575
was één woord: elektronica.
16:17
It was like Dustin Hoffman in "The Graduate," right,
377
977085
2561
Het was net als Dustin Hoffman in ‘The Graduate’,
16:19
when he said "plastics," whatever that means, plastics.
378
979646
2398
toen hij 'plastic' zei, wat dat ook moge betekenen.
16:22
All right, so the guy said electronics. I don't remember
379
982044
1995
Die man zei: ‘elektronica’. Ik herinner me
16:24
anything else. In fact, I don't remember anything
380
984039
2004
niets anders. Sterker, ik herinner me niets
16:26
that my sixth grade teacher said all year,
381
986043
2010
van wat mijn leraar in groep 6 het hele jaar heeft gezegd,
16:28
but I remember electronics.
382
988053
2014
maar ik herinner me 'elektronica'.
16:30
And so I got interested in electronics, and you know,
383
990067
2652
Vandaar mijn interesse voor elektronica.
16:32
I studied to get my ham license. I was wiring up stuff.
384
992719
2325
Ik studeerde om mijn radioamateur-licentie te krijgen. Ik knutselde aan elektronica.
16:35
Here I am at about 15 or something, doing that sort of stuff.
385
995044
2978
Hier ben ik ongeveer 15, al knutselend.
16:38
Okay? That had a big effect on me.
386
998022
1583
Het had dus een groot effect op mij.
16:39
So that's my point, that you can have a big effect
387
999605
1712
Dat is mijn punt: je kan een grote impact hebben
16:41
on these kids.
388
1001317
2716
op deze kinderen.
16:44
In fact, this reminds me, I don't know, a couple years ago
389
1004033
3661
Een paar jaar geleden
16:47
I gave a talk at a school in Palo Alto
390
1007694
3326
gaf ik een lezing op een school in Palo Alto.
16:51
where there were about a dozen 11-year-olds
391
1011020
2013
Er waren ongeveer 12 kinderen van 11 jaar
16:53
that had come to this talk.
392
1013033
972
die kwamen luisteren.
16:54
I had been brought in to talk to these kids for an hour.
393
1014005
2516
Ik kwam voor een lezing van een uur.
16:56
Eleven-year-olds, they're all sitting in a little semi-circle
394
1016521
2274
Elfjarigen, die in een halve cirkel om mij heen zaten
16:58
looking up at me with big eyes, and I started,
395
1018795
2244
en naar me keken met grote ogen. Ik begon,
17:01
there was a white board behind me, and I started off
396
1021039
1656
er stond een whiteboard achter mij.
17:02
by writing a one with 22 zeroes after it, and I said,
397
1022695
2838
Ik schreef een 1 met 22 nullen erachter en zei:
17:05
"All right, now look, this is the number of stars
398
1025533
2363
"Kijk, dit is het aantal sterren
17:07
in the visible universe, and this number is so big
399
1027896
2872
in het zichtbare heelal, en dit getal is zo groot
17:10
there's not even a name for it."
400
1030768
3348
dat er niet eens een naam voor bestaat."
17:14
And one of these kids shot up his hand, and he said,
401
1034116
2465
Eén van deze kinderen stak zijn hand op en zei:
17:16
"Well, actually there is a name for it.
402
1036581
1505
"Er is eigenlijk wel een naam voor.
17:18
It's a sextra-quadra-hexa-something or other." Right?
403
1038086
2934
Het is sextra-quadra-hexa of zoiets."
17:21
Now, that kid was wrong by four orders of magnitude,
404
1041020
3996
Het kind zat er naast met een orde grootte van 4,
17:25
but there was no doubt about it, these kids were smart.
405
1045016
2472
maar er was geen twijfel mogelijk: deze kinderen waren slim.
17:27
Okay? So I stopped giving the lecture.
406
1047488
1968
Ik stopte met mijn lezing.
17:29
All they wanted to do was ask questions.
407
1049456
2583
Ze wilden enkel vragen stellen.
17:32
In fact, my last comments to these kids, at the end I said,
408
1052039
3992
Als laatste zei ik tegen hen:
17:36
"You know, you kids are smarter
409
1056031
2032
"Jullie zijn slimmer
17:38
than the people I work with." Now — (Laughter)
410
1058063
4942
dan de mensen waar ik mee werk." (Gelach)
17:43
They didn't even care about that.
411
1063005
1329
Dat interesseerde ze verder niet.
17:44
What they wanted was my email address
412
1064334
2694
Zij wilden alleen mijn e-mailadres
17:47
so they could ask me more questions. (Laughter)
413
1067028
3985
om nog meer vragen te stellen. (Gelach)
17:51
Let me just say, look, my job is a privilege
414
1071013
3159
Mijn werk is een privilege
17:54
because we're in a special time.
415
1074172
1623
want we leven in een bijzondere tijd.
17:55
Previous generations couldn't do this experiment at all.
416
1075795
2785
Eerdere generaties konden deze experimenten absoluut niet doen.
17:58
In another generation down the line,
417
1078580
1825
In een van de volgende generaties
18:00
I think we will have succeeded.
418
1080405
1616
zullen we erin slagen.
18:02
So to me, it is a privilege, and when I look in the mirror,
419
1082021
3481
Voor mij is het een privilege. En als ik in de spiegel kijk,
18:05
the facts are that I really don't see myself.
420
1085502
2807
zie ik eigenlijk niet mijzelf.
18:08
What I see is the generation behind me.
421
1088309
1764
Ik zie de generatie hier achter mij:
18:10
These are some kids from the Huff School, fourth graders.
422
1090073
2026
dit zijn een paar kinderen van de Huff-school, groep 4.
18:12
I talked there, what, two weeks ago, something like that.
423
1092099
2945
Ik sprak daar zo'n twee weken geleden.
18:15
I think that if you can instill some interest in science
424
1095044
4610
Als je enige interesse in wetenschap kunt wekken,
18:19
and how it works, well, that's a payoff
425
1099654
2959
en hoe het werkt, loont het de moeite,
18:22
beyond easy measure. Thank you very much.
426
1102613
2443
meer dan je ooit kunt meten. Dank u wel.
18:25
(Applause)
427
1105056
5991
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7