Dawn Landes: A song for my hero, the woman who rowed into a hurricane

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

In June of 1998,

၁၉၉၈ ခု ဇွန်လမှာ

Tori Murden McClure left Nags Head, North Carolina for France.

Tori Murden McClure ဟာ North Carolina က Nags Head ကနေ France ကိုထွက်ခဲ့တယ်။

That's her boat, the American Pearl.

ဒါက သူမရဲ့လှေ American Pearl ပါ။

It's 23 feet long and just six feet across

၂၃ ပေရှည်ပြီး ၎င်းရဲ့ အကျယ်ဆုံးနေရာမှာ

at its widest point.

ခြောက်ပေပဲ ရှိတာပါ။

The deck was the size of a cargo bed of a Ford F-150 pickup truck.

ကုန်းပတ်က Ford F -150 ကုန်ကားရဲ့ ကြမ်းခင်း အရွယ်ပါ။

Tori and her friends built it by hand,

Tori နဲ့ သူမရဲ့ သူငယ်ချင်းတွေ လက်နဲ့ တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး

and it weighed about 1,800 pounds.

ပေါင် ၁၈၀၀ လောက် အလေးချိန်ရှိပါတယ်။

Her plan was to row it alone

သူမရဲ့ အစီအစဉ်က အတ္တလန်တိတ် သမုဒ္ဒရာကို

across the Atlantic Ocean --

သူမတစ်ဦးတည်း လှော်ပြီး ဖြတ်သွားဖို့ပါ။

no motor, no sail --

စက်မပါ၊ ရွက်မပါနဲ့ပေါ့။

something no woman and no American had ever done before.

ဘယ်မိန်းမသား၊ ဘယ် အမေရိကန်မှ အရင်က မလုပ်ခဲ့ဖူးတာပေါ့။

This would be her route:

ဒါ သူမရဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်မယ်။

over 3,600 miles across the open North Atlantic Ocean.

မြောက်အတ္တလန်တိတ် သမုဒ္ဒရာအဝကို ဖြတ်တဲ့ မိုင် ၃၆၀၀ ကျော်ပါ။

Professionally, Tori worked as a project administrator

လုပ်ငန်းအားဖြင့် Tori ဟာ Kentucky က သူမရဲ့ ဇာတိမြို့

for the city of Louisville, Kentucky,

Louisville မှာ ပရောဂျက်

her hometown,

အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် လုပ်ကိုင်ပါတယ်။

but her real passion was exploring.

ဒါပေမဲ့ သူမရဲ့ ဝါသနာက စူးစမ်းရှာဖွေခြင်းပါ။

This was not her first big expedition.

ဒါ သူမရဲ့ ပတမဆုံး စူးစမ်းလေ့လာရေး ခရီးတော့ မဟုတ်ဘူး

Several years earlier, she'd become the first woman to ski to the South Pole.

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်များစွာက တောင်ဝင်ရိုးစွန်း ကို ဦးဆုံး နှင်းလျှောစီးသူ ဖြစ်ခဲ့တယ်။

She was an accomplished rower in college,

ကောလိပ်မှာ ပြောင်မြောက်တဲ့ လှေလှော်သမားဖြစ်

even competed for a spot on the 1992 U.S. Olympic team,

ပြီး ၁၉၉၂ US အိုအံပစ်အသင်းမှာတောင် တစ်နေရာ ဝင်ပြိုင်ခဲ့တယ်။

but this, this was different.

ဒါပေမဲ့ ဒါကတော့ မတူပါဘူး။

(Video) (Music) Tori Murden McClure: Hi. It's Sunday, July 5.

(ဗီဒီယို) (ဂီတ) Murden McClure: ဟိုင်း၊ ဇူလိုင် ၅ ရက် တနင်္ဂနွေပါ။

Sector time 9 a.m.

ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၉ နာရီ၊

So that's Kentucky time now.

ဒီတော့ Kentucky အချိန်ပါ။

Dawn Landes: Tori made these videos as she rowed.

DL: Tori ဟာ ဒီဗီဒီယိုတွေကို လှော်ရင်းက ရိုက်ခဲ့တာ

This is her 21st day at sea.

ဒါက သူမရဲ့ ပင်လယ်မှာ ၂၁ မြောက်နေ့ပါ။

At this point, she'd covered over 1,000 miles,

ဒီနေရာမှာ သူမဟာ မိုင် ၁၀၀၀ ကျော် ခရီးပေါက်ခဲ့ပြီး

had had no radio contact in more than two weeks

နှစ်ပတ်ကျော်အတွင်း ဘာရေဒီယို အဆက်အသွယ်မှ မရခဲ့ပါဘူး။

following a storm that disabled all her long-range communications systems

သူမရဲ့ အဝေးဆက်သွယ်မှု စနစ်အားလုံးကို ဖျက်ပစ်တဲ့ မုန်တိုင်းနောက်လိုက်ရင်း

just five days in.

ရောက်တာ ငါးရက်ပဲရှိသေးတယ်

Most days looked like this.

နေ့အများစုဟာ ဒီလိုပါ၊

At this point, she'd rowed over 200,000 strokes,

ဒီနေရာမှာ သူမလှော်ခတ်ချက် နှစ်သိန်းကျော် ရှိခဲ့ပါပြီ၊

fighting the current and the wind.

လှိုင်းနဲ့ လေကို အံတုရင်းပေါ့။

Some days, she traveled as little as 15 feet.

တစ်ချို့နေ့တွေမှာ ၁၅ ပေလောက်ပဲ ခရီးတွင်တယ်။

Yeah.

ဟုတ်ပါတယ်။

And as frustrating as those days were,

စိတ်ပျက်စရာကောင်းလိုက်တဲ့ အဲဒီနေ့တွေလို

other days were like this.

အခြားနေ့တွေကျတော့ ဒီလိုလေ။

(Video) TMM: And I want to show you my little friends.

(ဗီဒီယို) TMM: ကျွန်မရဲ့ မိတ်ဆွေလေးတွေကို ပြချင်ပါတယ်။

DL: She saw fish, dolphins,

DL: ငါးတွေ၊ လင်းပိုင်တွေ၊ ဝေလငါးတွေနဲ့

whales, sharks,

ငါးမန်းတွေ၊ ပင်လယ်လိပ်ကြီးတွေတောင်

and even some sea turtles.

သူမတွေ့ခဲ့တယ်။

After two weeks with no human contact,

နှစ်ပတ်အပြီး ဘယ်လူသား အဆက်အသွယ်မှ မရှိခဲ့ဘူး။

Tori was able to contact a local cargo ship

Tori ဟာ VHF ရေဒီယိုက တဆင့် ဒေသတွင်း

via VHF radio.

ကုန်သင်္ဘော တစ်စင်းနဲ့ အဆက်အသွယ်ရခဲ့တယ်။

(Video) TMM: Do you guys have a weather report, over?

(ဗီဒီယို) TMM: ရှင်တို့မှာ မိုးလေဝသ အစီရင်ခံစာရှိလား။

Man: Heading up to a low

လူတစ်ဦး။ ခင်းဗျားရဲ့ ရှေ့မှာ

ahead of you but it's heading,

အနိမ့်ဖက်ကို ရှေ့ရှုနေတယ်၊

and you're obviously going northeast

ခင်ဗျား သွားနေတာက အရှေ့မြောက်ကို

and there's a high behind us.

ကျုပ်တို့နောက်မှာတော့ အမြင့်ရှိတယ်။

That'd be coming

ဒါကနေ အရှေ့၊

east-northeast also.

အရှေ့မြောက်ကိုလည်း လာနေတယ်။

TMM: Good.

TMM: ကောင်းတာပေါ့။

DL: She's pretty happy to talk to another human at this point.

DL: ဒီနေရာမှာ သူမဟာ အခြားလူသားတစ်ဦးနဲ့ စကားပြောရတာ တော်တော်ပျော်နေတယ်။

(Video) TMM: So weather report says nothing dramatic

(ဗီဒီယို) TMM: ဒီတော့ မိုးလေဝသ အစီရင်ခံစာက မကြာခင်

is going to happen soon.

ဘာထူးခြားခ​ြားမှ ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူးတဲ့။

DL: What the weather report didn't tell her

DL: မိုးလေဝသ အစီရင်ခံစာက မပြောခဲ့တာက

was that she was rowing right into the path of Hurricane Danielle

သူမဟာHurricane Danielle လမ်းကြောင်း တည့်တည့်ကို လှော်ခတ်နေတာပါ။

in the worst hurricane season on record in the North Atlantic.

မြောက်အတ္တလန်တိတ် မှတ်တမ်းမှာ အဆိုးဝါးဆုံး ဟာရီကိန်း ရာသီပါ။

(Video) TMM: Just sprained my ankle.

(ဗီဒီယို) TMM: ခြေကျင်းဝတ် လိမ်သွားတယ်။

There's a very strong wind from the east now.

အခုဆို အရှေ့ကနေ လေအရမ်း ထန်ပါတယ်။

It's blowing about.

လေကတိုက်နေတယ်။

It's blowing!

အရမ်းတိုက်နေတာ။

After 12 days of storm

၁၂ ရက်ကြာ မုန်တိုင်းနောက်မှာ

I get to row for four hours

လေပြင်းပြင်း မတိုက်ပဲ

without a flagging wind.

လေးရက်ကြာ လှော်လို့ရတယ်။

I'm not very happy right now.

အခုတော့ သိပ်မပျော်တော့ပါဘူး။

As happy as I was this morning,

ဒီမနက်တုန်းက ပျော်ခဲ့သလောက်

I am unhappy now, so ...

အခုတော့ မပျော်တော့ဘူး၊ ဒီတော့...

DL: After nearly three months at sea,

DL: ပင်လယ်မှာ သုံးလနီးပါးကြာပြီးတော့

she'd covered over 3,000 miles.

မိုင် ၃၀၀၀ ကျော် ခရီးပေါက်ခဲ့ပါတယ်။

She was two thirds of the way there,

ခရီးရဲ့ သုံးချိုး နှစ်ချိုး ရောက်ခဲ့တယ်၊

but in the storm, the waves were the size of a seven-story building.

ဒါပေမဲ့ မုန်တိုင်းနဲ့ လှိုင်းတွေဟာ ခုနှစ်ထပ်တိုက်လောက်ကြီးပါတယ်။

Her boat kept capsizing.

သူမရဲ့ လှေဟာ ဆက် ဆက် မှောက်နေတာပေါ့။

Some of them were pitchpole capsizes, flipping her end over end,

တစ်ချို့တွေက ထောင်ပြီး ကျွမ်းထိုး မှောက်ခုံတွေဆိုတော့

and rowing became impossible.

လှော်ဖို့ဆိုတာက မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလေ။

(Video) TMM: It's 6:30 a.m.

(ဗီဒီယို) TMM: မနက် ၆ နာရီ ၃၀ ပါ။

I'm in something big, bad and ugly.

ကျွန်မဟာ ပုံဆိုးပန်းဆိုး ကြီးဖြစ်နေတယ်။

Two capsizes.

လှေ နှစ်ခါမှောက်တယ်။

Last capsize, I took the rib off the top of my ceiling with my back.

နောက်ဆုံးအခေါက်မှာ ကျောနဲ့ လှေထိပ်က အခြင်ကို ဖယ်လိုက်တယ်။

I've had about six capsizes now.

အခုဆို မှောက်တာ ခြောက်ခါရှိပါပြီ။

The last one was a pitchpole.

နောက်ဆုံးအခေါက်က ကန့်လန့်ကြီးပါ။

I have the Argus beacon with me.

ကျွန်မမှာ Argus အချက်ပြမီးပါတယ်။

I would set off the distress signal,

အန္တရာယ်ကျရောက်တဲ့ အချက်ပြလုပ်မလို့ပဲ

but quite frankly, I don't think they'd ever be able to find this little boat.

ဒါပေမဲ့ ရှင်းရှင်းပြောရင် ဒီလှေလေးကို မြင်မယ်လို့တော့ မထင်ဘူးလေ။

It's so far underwater right now,

အခုဆို ရေအောက် တော်တော်လေး နစ်နေပြီ၊

the only part that's showing pretty much is the cabin.

ဦးခန်းပိုင်းလေးပဲ ပေါ်နေတော့တာလေ။

It's about 10 a.m.

မနက် ၁၀ နာရီလောက်ပါ။

I've lost track of the number of capsizes.

မှောက်တဲ့ အကြိမ်တွေကို မသိတော့ဘူး။

I seem to capsize about every 15 minutes.

၁၅ မိနစ် တစ်ခါလောက်ကို မှောက်နေပုံရတယ်။

I think I may have broken my left arm.

ဘယ်ဘက်လက်မောင်းတော့ ကျိုးလောက်ပြီ ထင်တယ်။

The waves

လှိုင်းတွေဟာ

are tearing the boat to shreds.

လှေကို အပိုင်းပိုင်း ဆွဲဖြဲနေတယ်။

I keep praying because

ကျွန်မ ဆက်ဆုတောင်းနေတယ်

I'm not sure I'm going to make it through this.

အကြောင်းက ဒါကို ကျော်ဖို့ဆိုတာက မသေချာတော့ဘူးလေ။

DL: Tori set off her distress beacon

DL: Tori သူမရဲ့ အန္တရာယ် အချက်ပြမီး ပြလိုက်တော့

and was rescued by a passing container ship.

ဖြတ်သွားတဲ့ ကုန်တင်သင်္ဘော တစ်စင်းက သူမကို ကယ်လိုက်ပါတယ်။

They found her abandoned boat two months later adrift near France.

မျောနေတဲ့ သူမရဲ့ လှေကို နှစ်လအကြာမှာ France အနီးမှာ သွားတွေ့တယ်။

I read about it in the newspaper.

ဒါကို သတင်းစာမှာ ဖတ်ခဲ့ရတာပါ။

In 1998, I was a high school student living in Louisville, Kentucky.

၁၉၉၈ ခုမှာ ကျွန်မဟာ Kentucky က Louisville မှာနေနေတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသူပါ။

Now, I live in New York City. I'm a songwriter.

အခုတော့ New York မှာ နေပါတယ်။ သီချင်းရေးသူပေါ့။

And her bravery stuck with me, and I'm adapting her story

သူမရဲ့ ဇာတ်လမ်းက ကျွန်မကို ညိသွားတော့ သူမရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို

into a musical called "Row."

"Row" လို့ခေါ်တဲ့ ဂီတဇာတ်လမ်းအဖြစ် ပြောင်းလိုက်တယ်။

When Tori returned home,

Tori အိမ်ပြန်လာတော့

she was feeling disheartened,

သူမဟာ စိတ်ပျက်အားငယ်နေတယ်။

she was broke.

ပိုက်ဆံကလည်းပြတ်ပေါ့။

She was having a hard time making the transition

လူ့အသိုင်းအဝိုင်းထဲ ပြန်ဝင်ဖို့

back into civilization.

ခက်ခဲတဲ့ အချိန်ပေါ့။

In this scene, she sits at home.

ဒီမြင်ကွင်းမှာ သူမက အိမ်မှာ ထိုင်နေတယ်။

The phone is ringing, her friends are calling,

ဖုန်းလာနေတယ်။ သူ့မိတ်ဆွေတွေက ခေါ်နေတာပါ။

but she doesn't know how to talk to them.

ဒါပေမဲ့ သူတို့ကို ဘယ်လိုပြောရမယ် သူမမသိဘူး

She sings this song. It's called "Dear Heart."

သူမ ဒီသီချင်းကို ဆိုတယ်။ "ချစ်ရတဲ့ နှလုံးသား" လို့ခေါ်ပါတယ်။

(Guitar)

(ဂစ်တာသံ)

When I was dreaming,

ကိုယ်အိပ်မက်မက်စဉ်က

I took my body

ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ကို

to beautiful places

ကိုယ်မရ​ောက်ဖူးသေးတဲ့ လှပတဲ့

I'd never been.

နေရာတွေဆီ ယူဆောင်သွားခဲ့တယ်။

I saw Gibraltar,

Gibraltar နဲ့ လရောင်ထဲမှာ

and stars of Kentucky

လောင်ကျွမ်းနေတဲ့ Kentucky ရဲ့

burned in the moonlight,

ကြယ်ပွင့်တွေကို ကိုယ်တွေ့ခဲ့တယ်၊

making me smile.

ကိုယ့်ကို ပြုံးပြနေလို့ပေါ့။

And when I awoke here,

ဒီမှာ ကိုယ်နိုးထတော့

the sky was so cloudy.

ကောင်းကင်ဟာ သိပ်ကို အုံ့ဆိုင်းနေတယ်။

I walked to a party

ကိုယ်သိတဲ့ လူတွေရှိတဲ့ ပွဲကို

where people I know

လမ်းလျှောက်သွားခဲ့တယ်၊

try hard to know me

ကိုယ့်ကိုလည်း သိဖို့ကြိုးစားကြပြီး

and ask where I've been,

ကိုယ်ဘယ်ကလဲလို့ မေးကြတယ်။

but I can't explain

ကိုယ်မြင်တာတွေကို

what I've seen to them.

သူတို့ကို ရှင်းမပြနိုင်ဘူး။

Ah, listen, dear heart.

အား နားဆင်ပါ၊ ချစ်ရတဲ့ နှလုံးသားရေ

Just pay attention,

အာရုံစိုက်ထားပါ၊

go right from the start.

အစကနေ သွားလိုက်ပါ။

Ah, listen, dear heart.

အား နားဆင်ပါ၊ ချစ်ရတဲ့ နှလုံးသားရေ

You can fall off the map,

မြေပုံကနေ မင်းပြုတ်ကျနိုင်တယ်

but don't fall apart.

ဒါပေမဲ့ ပြိုကွဲ မသွားဘူးလေ။

Ooh ooh ooh,

အိုး ဝိုး ဝိုး

ah ah ah ah ah.

အား အား အား အား

Ah ah,

အား အာ

ah ah ah.

အား အား အား

When I was out there,

ကိုယ် အဲဒီကိုရောက်တော့

the ocean would hold me,

သမုဒ္ဒရာက ကိုယ့်ကို ပွေ့ဖက်၊

rock me and throw me,

လှုပ်ရမ်းပြီး ပစ်လွှတ်လိုက်လိမ့်မယ်၊

light as a child.

ကလေးတစ်ယောက်လို့ ပေါ့ပေါ့လေး

But now I'm so heavy,

ဒါပေမဲ့ အခုတော့ လေးလံနေတယ်

nothing consoles me.

ဘာကမှ ကိုယ့်ကို မနှစ်သိမ့်ဘူး။

My mind floats like driftwood,

ကိုယ့်စိတ်ဟာ ရေမျောသစ်စလို

wayward and wild.

ထိန်းမရ၊ ရိုင်းစိုင်းကာ မျောပါနေတယ်။

Ah, listen, dear heart.

အား နားဆင်ပါ၊ ချစ်ရတဲ့ နှလုံးသားရေ

Just pay attention,

အာရုံစိုက်ထားပါ၊

go right from the start.

အစကနေ သွားလိုက်ပါ။

Ah, listen, dear heart.

အား နားဆင်ပါဦး၊ ချစ်ရတဲ့ နှလုံးသားရယ်၊

You can fall off the map,

မြေပုံကနေ မင်းပြုတ်ကျနိုင်တယ်

but don't fall apart.

ဒါပေမဲ့ ပြိုကွဲ မသွားဘူးလေ။

Ooh.

အိုး

Eventually, Tori starts to get her feet under her.

နောက်ဆုံးမှာတော့ Tori ဟာ သူမဟာ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်လာပြီး

She starts hanging out with her friends again.

သူမရဲ့ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ပြန် အချိန်ဖြုန်းပါတယ်။

She meets a guy and falls in love for the first time.

လူတစ်ယောက်နဲ့ဆုံပြီး ပထမဆုံးချစ်မိခဲ့တယ်။

She gets a new job working for another Louisville native,

နောက်ထပ် Louisville နယ်သား Muhammad Ali ဆီမှာ

Muhammad Ali.

အလုပ်သစ်တစ်ခု လုပ်ဖို့ ရပါတယ်။

One day, at lunch with her new boss,

တစ်နေ့ သူမရဲ့ အလုပ်ရှင်နဲ့ နေ့လည်စာမှာ

Tori shares the news that two other women

Tori ဟာ အခြား အမျိုးသမီး နှစ်ဦးဟာ သူမ သေမလောက်

are setting out to row across the mid-Atlantic,

ကြိုးစားလုပ်ခဲ့တာဖြစ်တဲ့ အတ္တလန်တိတ် အလယ်ကို

to do something that she almost died trying to do.

လှေလှော်ဖြတ်ဖို့ ခရီးစထွက်တော့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကို မျှဝေလိုက်တယ်။

His response was classic Ali:

သူ့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုက Ali ရဲ့ထုံးစံအတိုင်း၊

"You don't want to go through life

"သမုဒ္ဒရာကို ဖြတ်သန်းလုနီးပါး

as the woman who almost rowed across the ocean."

လှော်ခတ်ခဲ့တဲ့ မိန်းမတစ်ယောက်လို ဘဝမျိုးနဲ့ မင်း မဖြတ်သန်းချင်ဘူးပေါ့။"

He was right.

သူပြောတာမှန်တယ်။

Tori rebuilt the American Pearl,

Tori ဟာ American Pearl ကိုပြန်ဆောက်

and in December of 1999,

ပြီး ၁၉၉၉ ခု ဒီဇင်ဘာလမှာ

she did it.

သူမ ဖြတ်ခဲ့တယ်။

(Applause) (Guitar)

(လက်ခုပ်သံများ) (ဂစ်တာသံ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)