My secret to staying focused under pressure | Russell Wilson

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

June 8, 2010,

ဇွန်လ ၈ ရက်၊ ၂၀၁၀၊

Russell Wilson, fourth-round pick to the Colorado Rockies baseball.

Russell Wilson ၊ Colorado Rockies ဘေ့စ်ဘောအသင်းမှာ လေးဆင့်မြောက် လူရွေးပွဲ

I'm fired up,

ကျွန်တော် အထုတ်ခံရတယ်၊

one of the highest moments of my life.

ဘဝရဲ့ အမြင့်မားဆုံး ကာလတစ်ခုပါ။

Every kid's dream to be drafted by a Major League Baseball team.

ကလေးတိုင်းရဲ့ အိပ်မက်က Major League Baseball ထဲ အရွေးခံရဖို့ပါ။

June 8, 2010.

ဇွန်လ ၈ ရက်၊ ၂၀၁၀၊

June 9, 2010 --

ဇွန်လ ၉ ရက်၊ ၂၀၁၀၊

(Imitating flatline sound)

(ရပ်တန့်သံကို တုပခြင်း)

The line goes flat.

လိုင်းက တန့်သွားတယ်။

My dad passes away.

ကျွန်တော့အဖေ ဆုံးသွားတယ်။

The highest of the high

အမြင့်ရဲ့ အမြင့်ဆုံးကနေ

to the lowest of the low.

အနိမ့်ရဲ့ အနိမ့်ဆုံးဆီပါ။

Just like that.

ဒီလိုမျိုးပါ။

My dad laying in his deathbed,

ကျွန်တော့အဖေက သေအံ့မူးမူး လဲနေတယ်။

just tears running down my face,

ကျွန်တော့မျက်နှာမှာ မျက်ရည်တွေ စီးကျနေတယ်။

you know, what do I do next?

နောက် ကျွန်တော် ဘာလုပ်လဲ သိလား။

My mind racing, memories, flashbacks, moments,

ကျွန်တော့စိတ်ကပြေးနေတယ်၊ အမှတ်ရမှုတွေ၊ ရှေးဖြစ်နောက်ကြောင်းတွေ၊ တဒင်္ဂတွေ

early mornings, getting up,

မနက်စောစောတွေ၊ အိပ်ရာထတာတွေ၊

taking grounders and throwing,

ပစ်ဘောတွေကို ယူပြီး ပစ်တာတွေ၊

speed outs and deep post routes to my brother and my dad,

ညီလေးနဲ့ အဖေဆီ အရှိန် ပြင်းပြင်းနဲ့ အဝေးပစ် လမ်းကြောင်းတွေ၊

to early morning car rides to AAU baseball,

AAU ဘေ့စ်​ေဘာဆီ မနက်အစောကြီး ကားစီးရတာတွေ၊

to my dad being the third-base coach.

တတိယ နေရာမှာ နည်းပြဖြစ်နေတဲ့ အဖေ့ဆီ။

Fast-forward to the championship high of winning a Super Bowl,

Super Bowl ပွဲရဲ့ မြင့်မားတဲ့နိုင်ပွဲရဲ တံခွန်စိုက်ဆုဆီ အမြန်ပြန်သွားရအောင်။

holding up the Lombardi Trophy

Lombardi ဆုဖလားကို ကိုင်ထားပြီး

and the emotions and the excitement of it all,

ဒါအားလုံးရဲ့ ခံစားမှုတွေနဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေ

blue and green confetti all over the place

နေရာတိုင်းမှာ အပြာ၊အနီ ရောင်စုံစက္ကူစတွေ

and knowing that you just won the Super Bowl,

Super Bowl အနိုင်ရလိုက်တယ်လို့ သိခြင်းက

to a year later, the pressure of the game,

တစ်နှစ်ကြာတဲ့အခါ ကစားပွဲရဲ့ ဖိအား၊

the ball on the one-yard line,

တစ်ကိုက် မျဉ်းပေါ်က ဘောလုံး

and this is the chance to win the game, and it doesn't work.

ဒါ္က ကစားပွဲကို နိုင်ဖို့ အခွင့်အလမ်း ဖြစ်ပြီး အလုပ်မဖြစ်ဘူး။

And however many millions and millions of people

ဒါပေမဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက သန်းချီတဲ့ လူများစွာက

all over the world watching.

စောင့်ကြည့်နေတယ်။

And having to walk to the media,

ပြန်ကြားရေးဆီ လျှောက်သွားရပြီး

and what do I say next, what do I do, what do I think?

နောက်ထပ် ကျွန်တော် ပြောတာ၊ လုပ်တာနဲ့ တွေးတာက ဘာလဲ။

Being married at a young age

အသက်ငယ်ရွယ်စဉ် အိမ်ထောင်ကျခဲ့ပြီး

and just coming out of college and everything else,

ကောလိပ်ကနေ ထွက်ခဲ့ကာ အခြားအရာတိုင်းဟာ

to, you know, shortly after, marriage not working out

သိတဲ့အတိုင်း သိပ်မကြာခင်မှာ အိမ်ထောင်ရေးက အဆင်မပြေ၊

and realizing, you know what?

သဘောပေါက်တာက ဘာဆိုတာ သိတယ်နော်

Life happens.

ဘဝက ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

Life happens, life happens to all of us.

ဘဝက ဖြစ်တတ်ပါတယ်၊ အားလုံး ကြုံရတတ်ပါတယ်။

Loss of family members, divorce,

မိသားစုဝင် ဆုံးရှုံးမှု၊ ကွာရှင်းမှု၊

fear, pain, depression, concerns, worries.

အကြောက်၊ နာကျင်မှု၊ စိတ်ဓာတ်ကျမှု၊ ပူပန်မှု၊စိုးရိမ်မှုတွေ

When you think about being superpositive --

အလွန် အပြုသဘောဖြစ်တယ်လို့ သင် တွေးမိရင်

yes, I'm positive by nature,

ကျွန်တော်က ပင်ကိုက အပြုသဘောပါ

but positivity, you know, it doesn't always work,

ဒါပေမဲ့ အကောင်းမြင်စိတ်က အမြဲတမ်းတော့ အလုပ်မဖြစ်ဘူး။

because when you're down 16-nothing in an NFC championship game,

အကြောင်းက သင်ဟာ NFC တံခွန်စိုက် ကစားပွဲမှာ ၁၆ ထိကျသွားတဲ့အခါ

and people are like,

လူတွေပြောတာက

"Russ, we're not going to be able to win this game, man,

"Russ ရေ၊ ငါတို့ ဒီကစားပွဲကို နိုင်မှာ မဟုတ်တော့ဘူးကွ၊

it's not a great situation right now,"

အခု အခြေအနေကောင်း တစ်ခုတော့ မဟုတ်ဘူး။"

or when you're facing cancer,

(သို့) ကင်ဆာကို ရင်ဆိုင်တဲ့အခါ

or when you have things you have to deal with

(သို့) သင့်မှာ ဖြေရှင်းစရာတွေရှိတဲ့အခါ

or finances and this and that,

(သို့) ငွေရေးကြေးရေးစတာတွေ

like, how do we deal with it?

ဒါကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းလဲ။

It's hard to be positive in the midst of it all.

ဒါတွေရဲ့အလယ်မှာ အပြုသဘော ထားဖို့က ခက်ခဲပါတယ်။

And what I definitely knew was this:

ကျွန်တော် အတိအကျ သိလိုက်တာကတော့

that negativity works 100 percent of the time.

မကောင်းမြင်စိတ်က အချိန်ရဲ့ ၁၀၀% အလုပ်ဖြစ်တယ်

Negativity was going to get me nowhere.

မကောင်းမြင်စိတ်က ဘယ်ကိုမှ မရောက်စေတာပါ။

I started saying to myself, "New are his mercies every morning,"

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် စပြောတာက "အသစ်တွေဟာ မနက်တိုင်း သူ့ရဲ့ကရုဏာတွေ၊

new beginnings, new starts.

အသစ်အသစ်သော အစတွေပါ။

And despite hardship and pain and worries and wanting to get through it

ခက်ခဲမှု၊ နာကျင်မှု၊ ပူပန်မှုတွေနဲ့ ဖြတ်ကျာ်ဖို့ လိုအပ်မှုရှိပေမဲ့

and "How do I do this?",

"ဒါကို ငါ ဘယ်လိုလုပ်လဲ"

I started thinking about a car.

ကားတစ်စီးအကြောင်း စတွေးမိတယ်။

You know how when you drive a car, you've got stick shift

ကားတစ်စီးမောင်းရင် ဂီယာကို စွဲနေဖို့လိုပုံကို သင်သိတယ်။

and you want to shift to neutral?

မူလအနေအထားကို ပြောင်းချင်တာလား။

You go from first gear to second gear, all the way to fifth?

ပထမ ဂီယာကနေ ဒုတိယ ဂီယာ၊ ပဉ္စမအထိ တောက်လျှောက်လား။

You've got to know how to shift to neutral.

ဂီယာကို မူလအနေအထားပြောင်းနည်း သင် သိလာတယ်။

And I needed to shift to neutral immediately, before I crashed.

မတိုက်မိခင် ချက်ချင်းပဲ ဂီယာကို မူလအနေအထားကို ပြောင်းဖို့လိုတယ်။

Sitting there after the Super Bowl,

Super Bowl နောက်ပိုင်း ထိုင်နေရင်း

I had a decision to make:

ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု ချလိုက်ရတယ်။

Will I let this define my career? Will I let it define my life?

ဒါက အလုပ်ကို သတ်မှတ်ခွင့်ပေးမလား ဒါက ဘဝကို သတ်မှတ်ခွင့်ပေးမလား။

Hell, no.

မဟုတ်တာ။

What I found out was this: that mindset is a skill.

တွေ့ရှိခဲ့တာက ဒီစိတ်သဘောထားက ကျွမ်းကျင်မှုတစ်ခု၊

It can be taught and learned.

ဒါက သင်ပေးပြီး သင်ယူနိုင်တယ်။

I started 10 years ago, training my mind,

စိတ်လေ့ကျင့်​ေရးကို လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်က စခဲ့တယ်။

with this guy named Trevor Moawad, my mental conditioning coach.

ကျွန်တော့ရဲ့ စိတ်ပိုင်း လေ့ကျင့်ရေး နည်းပြ Trevor Moawad နဲ့ပါ။

He's been with me for 10 years,

အတူရှိတာ ၁၀ နှစ်ရှိပါပြီ။

and we've been best friends and partners ever since.

ဒီကတည်းက မိတ်ဆွေတွေ၊ မိတ်ဖက်တွေ ဖြစ်ခဲ့တာပါ

As athletes, we train the body,

ကစားသမားတွေက ကိုယ်ကို ကျင့်တယ်

we train ourselves to be able to run fast, throw farther, jump higher

မြန်မြန် ပြေး၊ ပိုမြင့်မြင့် ခုန်၊ ပိုဝေးဝေး ပစ်နိုင်ဖို့ လေ့ကျင့်ကာ

and do these different things,

ဒီအရာမျိုးစုံကို လုပ်ကြပေမဲ့

but why don't we train our mind?

ဘာကြောင့် စိတ်ကို မလေ့ကျင့်တာလဲ။

What do you want your life to look like?

သင့်ဘဝကို ဘယ်လိုပုံမျိုး ဖြစ်စေချင်တာလဲ။

Write it out, talk about it, say it.

ရေးချပါ။ ဒီအကြောင်း ပြောပါ၊ ဆိုပါ။

What's our language, what does it look like,

သင့်ဘသာစကားက ဘာလဲ။ ဘယ်လိုပုံပေါက်လဲ။

watch these highlights, Russell, when you're in your best moments.

အကောင်းဆုံးကာလတွေမှာ စိတ်ဝင်စား စရာအကောင်းဆုံးတွေကို ကြည့် Russell

What does that look like?

ဒါက ဘယ်လို ပုံပေါက်လဲ။

And be that, live that, sound like that.

ဒါပဲလေ၊ ဒါကို နေထိုင်ပါ၊ ဒီပုံပေါက်ပါတယ်။

The best free throw shooters,

အကောင်းဆုံး အလွတ် ပစ်သူတွေ

they don't worry about the shot they just missed.

သူတို့ လွဲသွားတဲ့ ပစ်ချက်ကို စိတ်မပူကြဘူး။

They think about this shot,

ဒီပစ်ချက်၊ ဒီရိုက်ချက်၊

this putt, this throw, this first down.

ဒီပစ်ချက်၊ ဒီခုတ်ချက်ကို တွေးတယ်။

Then I met this kid Milton Wright, 19 years old,

နောက် Milton Wright နဲ့ ဆုံခဲ့တယ်။သူက ၁၉ နှစ်ပါ။

he had cancer three different times.

သူက မတူတဲ့ကာလသုံးခုမှာ ကင်ဆာရခဲ့တယ်။

This day when I went to see him, he was frustrated,

ကျွန်တော် သွားတွေ့တဲ့နေ့က သူ စိတ်ပျက်တယ်။

"Russ, I'm done, I don't want to do this anymore,

"Russ ကျွန်တော် ပြီးပြီ။ ဒါကို မလုပ်ချင်တော့ဘူး။

it's my time to go."

ကျွန်တော် သွားတော့မယ်။"

I started telling him this story about my dad,

ကျွန်တော့အဖေအကြောင်း ဇာတ်လမ်း သူ့ကို စပြောတယ်။

how he used to say, "Son, why not you?

သူ ပြောဖူးတာက "သား၊ဘာလို့ မဖြစ်ရမှာလဲ၊

Why don't you graduate early, play pro football and pro baseball?

စောစော ဘွဲယူပြီး ကြေးစား ဘောလုံ၊၊ ကြေးစား ဘေ့စ်ဘော ကစားပါလား။

Why not you, why not you?"

မင်း လုပ်ကြည့်ပါ၊ လုပ်ပါ။"

I said, "Milton, why not you?

ကျွန်တော်က "Milton လုပ််ကြည့်

If you tried T-cell therapy,

T-cell ကုထုံးကို စမ်းကြည့်ရင်၊

and you try this and it doesn't work,

ဒါကို စမ်းပြီး အလုပ်မဖြစ်ရင်

you won't remember it."

မင်း မှတ်မိမှာမဟုတ်ဘူး။"

So Milton got a smile on his face and said,

ဒီတော့ Milton မျက်နှာမှာ ပြုံးပြီး ပြောတာက

"You're exactly right.

"ခင်ဗျား လုံးဝ မှန်တယ်။

Yes, I do have cancer, Russ.

ကျွန်တော့မှာ ကင်ဆာရှိတယ်၊ Russ ။

But I can either let this kill me,

ဒါပေမဲ့ ဒါကို သတ်ခွင့် ပေးလို့ရတယ်။

not just physically,

ရုပ်ပိုင်းတင်မက

but I can also let it kill me emotionally and mentally.

ခံစားမှုရော၊ စိတ်ပိုင်းရောပါ ကျွန်တော့ကို သတ်ခွင့်ပေးလို့ရတယ်။

And I have a choice right now, in the midst of the problem,

အခု ကျွန်တော့မှာ ဒီပြဿနာအလယ်မှာ ဒီမုန်တိုင်းရဲ့ အလယ်မှာ

in the midst of the storm,

ကျော်လွှားရန် ဆုံးဖြတ်ဖို့

to decide to overcome."

ရွေးစရာတစ်ခုရှိတယ်။"

One of the questions I always get asked about neutral thinking is this:

အာရုံကြောဆိုင်ရာ တွေးခေါ်ခြင်းအတွက် အမြဲ အမေးခံရတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုက

"Does that mean I don't have any emotion?"

"ဒါက ကျွန်တော့မှာ စိတ်ခံစားမှု မရှိဘူးလို့ ဆိုလိုတာလား။"

And I always say, absolutely not.

ကျွန်တော် အမြဲ ပြောတာက လုံးဝ မရှိတာပါ။

Yeah, we have emotions,

ဟုတ်တယ်၊ ခံစားမှု​ေတွ၊

we have real-life situations,

လက်တွေ့ဘဝ အခြေအနေတွေ ရှိတယ်။

we have things to deal with.

ရင်ဆိုင်ရတာတွေ ရှိတယ်။

But what you have to be able to do is to stay focused on the moment

ဒါပေမဲ့ လုပ်နိုင်ဖို့ လိုတာက တဒင်္ဂအပေါ်မှာ ဆက်လက် စူးစိုက်ဖို့ပါ၊

and to not be superemotional.

တရားလွန် စိတ်မခိုင်ဖို့မဟုတ်ဘူး။

It's OK to have emotions, but don't be emotional.

ခံစားမှုတွေရှိတာ အဆင်ပြေပေမဲ့ စိတ်မခိုင်တာ မဖြစ်စေနဲ့။

When people look at me,

ကျွန်တော့ကိုကြည့်တဲ့အခါ

they see that I'm the highest-paid player in the NFL,

ကျွန်တော်ဟာ NFL မှာ လစာအများဆုံး ကစားသမား၊

they see that I have the girl and Ciara,

Ciara မှာ ကောင်မလေးတစ်ယောက် ရှိတယ်၊

that I have the family and this and that.

မိသားစုနဲ့ ဟိုဟာဒီဟာ ရှိတယ်လို့ မြင်တယ်။

But I still have real-life situations.

ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့ဘဝ အခြေအနေတွေ ရှိဆဲပါ။

We all do.

အားလုံးရှိကြပါတယ်။

We all have, you know, sadness and loss

ဝမ်းနည်းမှု၊ ဆုံးရှုံးမှု၊ စိတ်ဓာတ်ကျမှု၊

and depression and worries and fear.

စိုးရိမ်စိတ်၊ ကြောက်စိတ် အားလုံးမှာရှိတယ်။

I didn't just get here.

ဒီမှာ ကျွန်တော် မယူလာတာပဲ။

What's the truth,

အမှန်တရားက ဘာလဲ။

and how do I come through this better?

ဒါကို ပိုကောင်းကောင်း ဘယ်လို ကျော်ဖြတ်လဲ။

And that's really, kind of, how my mind started shifting.

ဒါက ကျွန်တော့စိတ် စတင် ပြောင်းလိုက်ပုံမျိုးပါ။

It was not just on the success of it all or the failure of it,

ဒါအားလုံးရဲ့ အောင်မြင်မှု ((သို့) ကျရှုံးမှုတင် မဟုတ်ဘူး။

it was on the process, like:

ပြောရရင် လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

What is the next step, how do I do this right here, right now?

နောက်တစ်ဆင့်က ဘာလဲ၊ ဒါကို အခု ဒီနေရာမှာ မှန်အောင် ဘယ်လိုလုပ်လဲ။

We have a choice to make in life.

ဘဝမှာ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုရှိတယ်။

And for me, when I was young and I didn't have much,

ကျွန်တော့အတွက်တော့ ငယ်ရွယ်ပြီး အများက​ြီး မရှိတဲ့အခါ

I made a choice.

ရွေးချယ်မှုတစ်ခုလုပ်တယ်။

I made a choice that I was going to believe

ကြီးကျယ်တာတွေ ဖြစ်တော့မယ် ဆိုတာ ယုံကြည်မယ်၊

that great things were going to happen,

ငါစိတ်သဘောထားကို မှန်ကန်အောင်လုပ်မယ်၊

that I was going to have my mindset right,

မှန်ကန်တဲ့ ဘာသာစကားတစ်ခု ငါ ရပြီး

and I was going to have the right language

မှန်ကန်တဲ့ အရာတွေကို တွေးမိစေမယ်ဆိုတဲ့

and the right things to think about,

which helped prepare me for today.

ဒါက ဒီနေ့ ကူညီ ပြင်ဆင်ပေးတာပါ။

Because I'm just human.

ကျွန်တော်က လူသားဆိုတော့

I just have the ability to throw the ball a long way

ဘောလုံးကို အဝေးကို ပစ်ပြီး လှည်လည်ပြေး၊ကာ

and run around and make some cool and fun throws

တချို့သော ခပ်မိုက်မိုက် ပျော်စရာ ပစ်တင်တာတွေလုပ်

and make some people smile.

လူတချို့ ပြုံးအောင် လုပ်နိုင်စွမ်းပဲရှိတယ်

But the reality is that I still have pressure,

ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့က ကျွန်တော့မှာ ဖိအားတွေ ရှိဆဲပါ။

I still have worries, I still have fears,

ပူပန်မှုတွေ ရှိဆဲ၊ ကြောက်စိတ်တွေ ရှိဆဲပါ။

I still have things that happen.

ဖြစ်ပျက်တတ်တဲ့ အရာတွေ ရှိဆဲပါ။

Still have loss.

ဆုံးရှုံးမှု ရှိဆဲပါ။

Positivity can be dangerous.

အကောင်းမြင်စိတ်က အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်။

But what always works is negativity.

ဒါပေမဲ့ အမြဲ အလုပ်ဖြစ်တာက မကောင်းမြင်စိတ်ပါ။

I never wanted to live in negativity,

မကောင်းမြင်စိတ်နဲ့ လုံးဝ မနေချင်ခဲ့တော့

so I stayed in neutral.

မဇ္ဈိမမှာ ရှိနေခဲ့တယ်။

I kept my shift in neutral.

ကျွန်တော့ရဲ့ အရွေ့ကို မဇ္ဈိမမှာ ထားတယ်။

And so that's where I lived,

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော် နေထိုင်ခဲ့ရာဖြစ်ပြီး

and that's where I've been living ever since.

အဲဒီအချိန်ကတည်းက နေထိုင်ခဲ့ရာပါ။