Saki Mafundikwa: Ingenuity and elegance in ancient African alphabets

Translator: Pei Fang Ng Reviewer: Sam HK

I moved back home 15 years ago

Saya berpindah balik ke negara saya 15 tahun lalu

after a 20-year stay in the United States,

setelah menetap selama 20 tahun di Amerika Syarikat.

and Africa called me back.

Afrika memanggil saya balik.

And I founded my country's first

Saya menubuhkan kolej reka bentuk grafik dan media baru yang pertama di negara saya.

graphic design and new media college.

Saya menubuhkan kolej reka bentuk grafik dan media baru yang pertama di negara saya.

And I called it the Zimbabwe Institute of Vigital Arts.

Saya menamakannya Seni Vigital Institut Zimbabwe.

The idea, the dream, was really for a sort of Bauhaus

Idea ini, impian ini, serupa dengan sekolah Bauhaus

sort of school where new ideas were interrogated

di mana idea baru dipersoalkan

and investigated,

dan diselidik,

the creation of a new visual language

penciptaan bahasa visual baru

based on the African creative heritage.

yang berdasarkan warisan kreatif di Afrika.

We offer a two-year diploma

Kami menawarkan diploma selama 2 tahun kepada

to talented students who have successfully completed

pelajar yang berbakat dan telah menamatkan

their high school education.

pendidikan sekolah menengah.

And typography's a very important part of the curriculum

Tipografi ialah bahagian yang sangat penting dalam kurikulum

and we encourage our students to look inward for influence.

dan kami menggalakkan pelajar melihat ke dalam diri untuk mencari pengaruh.

Here's a poster designed by one of the students

Ini poster yang direka oleh salah seorang pelajar

under the theme "Education is a right."

di bawah tema "Pendidikan ialah satu hak".

Some logos designed by my students.

Beberapa buah logo yang direka oleh pelajar saya.

Africa has had a long tradition of writing,

Afrika mempunyai tradisi menulis yang lama,

but this is not such a well-known fact,

tapi ia bukan fakta yang diketahui umum.

and I wrote the book "Afrikan Alphabets" to address that.

Saya menulis buku "Abjad Afrika" untuk mengutarakannya.

The different types of writing in Africa,

Jenis-jenis tulisan yang berbeza di Afrika,

first was proto-writing,

yang pertama ialah tulisan proto;

as illustrated by Nsibidi,

seperti yang ditunjukkan oleh Nsibidi,

which is the writing system of a secret society

merupakan sistem tulisan sebuah masyarakat yang tidak diketahui,

of the Ejagham people in southern Nigeria.

iaitu penduduk Ejagham di selatan Nigeria.

So it's a special-interest writing system.

Ia sebuah sistem tulisan yang istimewa.

The Akan of people of Ghana and [Cote d'Ivoire]

Penduduk Akan di Ghana dan Cote d'Ivoire

developed Adinkra symbols some 400 years ago,

mengembangkan simbol-simbol Adinkra pada 400 tahun yang lalu.

and these are proverbs, historical sayings,

Semua ini ialah peribahasa, ungkapan sejarah,

objects, animals, plants,

objek, haiwan, tumbuhan.

and my favorite Adinkra system

Sistem Adinkra kegemaran saya adalah yang pertama di bahagian kiri atas;

is the first one at the top on the left.

Sistem Adinkra kegemaran saya adalah yang pertama di bahagian kiri atas;

It's called Sankofa.

ia dipanggil Sankofa.

It means, "Return and get it." Learn from the past.

Ia bermakna "Kembali dan dapatkannya." Belajar daripada masa lalu.

This pictograph by the Jokwe people of Angola

Piktograf ini adalah daripada penduduk Jokwe di Angola;

tells the story of the creation of the world.

ia menggambarkan penciptaan dunia.

At the top is God, at the bottom is man, mankind,

Di atas ialah Tuhan, di bawah ialah manusia,

and on the left is the sun, on the right is the moon.

di kiri ialah matahari, di kanan ialah bulan.

All the paths lead to and from God.

Semua laluan menuju ke dan berasal daripada Tuhan.

These secret societies of the Yoruba, Kongo

Masyarakat yang tidak diketahui, iaitu Yoruba, Kongo

and Palo religions

dan agama-agama Palo

in Nigeria, Congo and Angola respectively,

di Nigeria, Kongo dan Angola masing-masing,

developed this intricate writing system

mengembangkan sistem tulisan yang rumit ini;

which is alive and well today in the New World

ia masih hidup dan dalam keadaan baik di New World

in Cuba, Brazil and Trinidad and Haiti.

di Cuba, Brazil, Trinidad dan Haiti.

In the rainforests of the Democratic Republic of Congo,

Dalam hutan hujan di Republik Demokratik Kongo,

in the Ituri society,

dalam masyarakat Ituri,

the men pound out a cloth out of a special tree,

lelaki membuat pakaian daripada pokok khas

and the women, who are also the praise singers,

dan perempuan yang merupakan penyanyi puji-pujian kepada Tuhan,

paint interweaving patterns

melukis corak-corak yang saling berjalin

that are the same in structure

yang mempunyai struktur yang sama

as the polyphonic structures that they use in their singing --

dengan struktur polifonik yang digunakan dalam nyanyian mereka --

a sort of a musical score, if you may.

sejenis skor muzik.

In South Africa, Ndebele women

Di Selatan Afrika, perempuan Ndebele

use these symbols and other geometric patterns

menggunakan simbol-simbol ini dan corak geometri lain

to paint their homes in bright colors,

untuk mewarnakan rumah dengan warna-warna cerah.

and the Zulu women use the symbols

Perempuan Zulu menggunakan simbol-simbol ini

in the beads that they weave

dalam manik-manik yang dijalin sebagai

into bracelets and necklaces.

rantai tangan dan rantai leher.

Ethiopia has had the longest tradition of writing,

Ethiopia mempunyai tradisi tulisan yang paling lama;

with the Ethiopic script that was developed

aksara Ethiopia telah berkembang

in the fourth century A.D.

pada abad keempat Selepas Masihi

and is used to write Amharic,

dan ia digunakan untuk menulis Amharic

which is spoken by over 24 million people.

yang dituturkan oleh lebih daripada 24 juta orang.

King Ibrahim Njoya of the Bamum Kingdom of Cameroon

Raja Ibrahim Njoya dari Bamum Kingdom of Cameroon

developed Shü-mom at the age of 25.

mengembangkan Shü-mom pada usia 25.

Shü-mom is a writing system.

Shü-mom ialah sejenis sistem tulisan.

It's a syllabary. It's not exactly an alphabet.

Ia melibatkan ejaan sukuan. Ia bukannya melibatkan abjad.

And here we see three stages of development

Terdapat 3 peringkat perkembangan

that it went through in 30 years.

yang dilaluinya dalam masa 30 tahun.

The Vai people of Liberia had a long tradition of literacy

Penduduk Vai di Liberia mempunyai tradisi literasi yang lama

before their first contact with Europeans in the 1800s.

sebelum pertemuan pertama mereka dengan orang Eropah pada tahun 1800-an.

It's a syllabary and reads from left to right.

Ia melibatkan ejaan sukuan dan dibaca dari kiri ke kanan.

Next door, in Sierra Leone, the Mende

Jirannya di Sierra Leone, penduduk Mende

also developed a syllabary,

juga mengembangkan ejaan sukuan,

but theirs reads from right to left.

tapi ia dibaca dari kanan ke kiri.

Africa has had a long tradition of design,

Afrika mempunyai tradisi mereka bentuk yang lama,

a well-defined design sensibility,

dan daya kepekaan reka bentuk yang baik,

but the problem in Africa has been that,

tapi masalah di Afrika ialah,

especially today, designers in Africa

khasnya kini, pereka bentuk di Afrika

struggle with all forms of design

bergelut dengan semua bentuk reka bentuk

because they are more apt to look outward

kerana mereka cekap melihat ke luar

for influence and inspiration.

untuk mencari pengaruh dan inspirasi.

The creative spirit in Africa, the creative tradition,

Semangat kreatif di Afrika, tradisi kreatif,

is as potent as it has always been,

akan sekuat seperti dulu,

if only designers could look within.

hanya jika pereka bentuk melihat ke dalam diri.

This Ethiopic cross illustrates

Perselisihan Ethiopia menunjukkan

what Dr. Ron Eglash has established:

apa yang telah dinyatakan oleh Dr. Ron Eglash:

that Africa has a lot to contribute to computing

Afrika boleh memberikan banyak sumbangan dalam kiraan

and mathematics through their intuitive grasp of fractals.

dan matematik melalui intuitif mereka dalam geometri.

Africans of antiquity created civilization,

Orang Afrika purba mewujudkan tamadun

and their monuments, which still stand today,

dan monumen mereka, yang masih teguh kini,

are a true testimony of their greatness.

merupakan bukti keulungan mereka.

Most probably, one of humanity's greatest achievements

Barangkali, salah satu pencapaian manusia yang terulung ialah

is the invention of the alphabet,

penciptaan abjad.

and that has been attributed to Mesopotamia

Ia berpunca daripada Mesopotamia

with their invention of cuneiform in 1600 BC,

yang mencipta tulisan pepaku pada tahun 1600 Sebelum Masihi,

followed by hieroglyphics in Egypt,

diikuti oleh hiloglif di Mesir.

and that story has been cast in stone as historical fact.

Kisah ini telah diukir pada batu sebagai fakta sejarah.

That is, until 1998,

Pada tahun 1998,

when one Yale professor John Coleman Darnell

seorang profesor di Yale, John Coleman Darnell,

discovered these inscriptions in the Thebes desert

menemui inskripsi ini di gurun Thebes

on the limestone cliffs in western Egypt,

pada cenuram batu kapur di barat Mesir;

and these have been dated at between 1800 and 1900 B.C.,

ia bertarikh antara tahun 1800 dengan tahun 1900 Sebelum Masihi,

centuries before Mesopotamia.

iaitu berabad-abad sebelum Mesopotamia.

Called Wadi el-Hol

Ia dipanggil Wadi el-Hol

because of the place that they were discovered,

disebabkan tempat ia ditemui.

these inscriptions -- research is still going on,

Inskripsi ini -- Penyelidikan masih dijalankan;

a few of them have been deciphered,

beberapa daripadanya telah ditafsirkan,

but there is consensus among scholars

tapi terdapat sepersetujuan antara sarjana bahawa

that this is really humanity's first alphabet.

ia merupakan abjad pertama manusia.

Over here, you see a paleographic chart

Di sini, anda melihat sebuah carta paleografi

that shows what has been deciphered so far,

yang menunjukkan apa yang telah ditafsirkan setakat ini,

starting with the letter A, "ālep," at the top,

bermula daripada huruf A, "ālep" di atas,

and "bêt," in the middle, and so forth.

"bêt" di tengah, dan sebagainya.

It is time that students of design in Africa

Sudah tiba masanya pelajar reka bentuk di Afrika

read the works of titans like Cheikh Anta Diop,

membaca karya orang yang perkasa seperti Cheikh Anta Diop,

Senegal's Cheikh Anta Diop,

iaitu Cheikh Anta Diop dari Senegal;

whose seminal work on Egypt is vindicated

karya dia yang sangat besar pengaruhnya diwajarkan oleh penemuan ini.

by this discovery.

karya dia yang sangat besar pengaruhnya diwajarkan oleh penemuan ini.

The last word goes to the great Jamaican leader

Akhirnya, pemimpin terulung Jamaika,

Marcus Mosiah Garvey

iaitu Marcus Mosiah Garvey,

and the Akan people of Ghana

penduduk Akan di Ghana

with their Adinkra symbol Sankofa,

bersama simbol Adinkra mereka, iaitu Sankofa,

which encourages us to go to the past

menggalakkan kami merujuk pada masa lalu

so as to inform our present

agar ia dapat ditunjukkan pada masa kini

and build on a future for us and our children.

dan membina masa depan untuk kami dan anak-anak kami.

It is also time that designers in Africa

Sudah tiba masanya juga pereka bentuk di Afrika

stop looking outside.

berhenti melihat ke luar.

They've been looking outward for a long time,

Mereka telah melihat ke luar untuk jangka masa yang lama,

yet what they were looking for

tapi apa yang dicari oleh mereka

has been right there within grasp, right within them.

berada di dalam mereka.

Thank you very much.

Terima kasih banyak-banyak.

(Applause)

(Tepukan)