Freeman Hrabowski: 4 pillars of college success in science | TED

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Dijana Muzdeka Reviewer: Dimitar Dimitrovski

So I'll be talking about the success of my campus,

Ќе зборувам за успехот на мојот универзитет,

the University of Maryland, Baltimore County, UMBC,

Универзитетот во Мериленд, Округ Балтимор, УМОБ

in educating students of all types,

во образувањето на студенти од секаков тип,

across the arts and humanities and the science and engineering areas.

почнувајќи од уметностите и хуманистичките науки до научните и инженерските области.

What makes our story especially important

Тоа што ја прави нашата приказна особено важна

is that we have learned so much from a group of students

е тоа што научивме многу од група на студенти

who are typically not at the top of the academic ladder --

кои обично не се на врвот на академското скалило,

students of color, students underrepresented in selected areas.

студенти со различна боја на кожата, студенти кои не сe доволно застапени во одредени области.

And what makes the story especially unique

Она што ја прави нашата приказна особено уникатна

is that we have learned how to help African-American students, Latino students,

е тоа дека научивме како да им помогнеме на Афро-aмериканските студенти, на Латино студентите,

students from low-income backgrounds,

на студентите кои потекнуваат од сиромашни семејства

to become some of the best in the world in science and engineering.

да станат едни од најдобрите во светот на науката и инженерството.

And so I begin with a story about my childhood.

Ќе почнам со приказна за моето детство.

We all are products of our childhood experiences.

Сите ние сме производ на нашите искуства од детството.

It's hard for me to believe that it's been 50 years

Тешко ми е да поверувам дека поминаа 50 години

since I had the experience of being a ninth grade kid in Birmingham, Alabama,

откако бев осмооделенец во Бирмингем, Алабама

a kid who loved getting A's,

дете кое сакаше да добива 5-ки,

a kid who loved math, who loved to read,

дете кое сакаше математика, сакаше да чита,

a kid who would say to the teacher --

дете кое имаше обичај да и рече на учителката --

when the teacher said, "Here are 10 problems," to the class,

кога учителката ќе му речеше на одделението : „Еве 10 задачи“,

this little fat kid would say, "Give us 10 more."

ова мало дебело дете велеше, „Дајте ни уште 10“.

And the whole class would say, "Shut up, Freeman."

И целото оделение велеше „Замолчи, Фриман.“

And there was a designated kicker every day.

И секој ден имаше дежурен клоцач.

And so I was always asking this question:

Така, секогаш си го поставував ова прашање:

"Well how could we get more kids to really love to learn?"

„Како би можеле да натераме што повеќе деца навистина да сакаат да учат?“.

And amazingly, one week in church,

За чудо, една недела во црква,

when I really didn't want to be there

кога навистина не сакав да бидам таму

and I was in the back of the room being placated by doing math problems,

и седев на крајот од просторијата смирувајќи се со решавање математички задачи,

I heard this man say this:

слушнав како еден човек вели:

"If we can get the children

„Ако успееме да ги натераме децата

to participate in this peaceful demonstration here in Birmingham,

да учествуваат на овие мирни демостраци, тука во Бирмингам

we can show America that even children know the difference between right and wrong

ќе ѝ покажеме на Америка дека дури и децата можат да препознаат што е исправно, а што не е

and that children really do want to get the best possible education."

и дека децата навистина сакаат да го добијат најдоброто можно образование.“

And I looked up and said, "Who is that man?"

Го кренав погледот и реков: „Кој е овој човек?“

And they said his name was Dr. Martin Luther King.

И ми одговорија дека неговото име е д-р Мартин Лутер Кинг

And I said to my parents, "I've got to go.

Јас им реков на моите родители „Морам да одам.

I want to go. I want to be a part of this."

Сакам да одам. Сакам да учествувам.“

And they said, "Absolutely not."

Сакам да бидам дел од ова. И тие рекоа, „Никако“.

(Laughter)

(Смеење)

And we had a rough go of it.

Жестоко се расправавме за тоа.

And at that time, quite frankly, you really did not talk back to your parents.

А во тоа време, искрeно, на родителите не им се пререкуваше.

And somehow I said, "You know, you guys are hypocrites.

И некако им реков: „Знаете што, вие сте лицемери.

You make me go to this. You make me listen.

Вие ме терате да одам на ова. Ме терате да слушам.

The man wants me to go, and now you say no."

Човекот сака да одам и сега велите не.“

And they thought about it all night.

Тие размислуваа за тоа цела ноќ.

And they came into my room the next morning.

Дојдоа во мојата соба следното утро.

They had not slept.

Не спиеле.

They had been literally crying and praying and thinking,

Буквално плачеле и се молеле и мислеле:

"Will we let our 12-year-old

„Ќе му дозволиме ли на нашиот 12 годишен син

participate in this march and probably have to go to jail?"

да учествува на овој марш и веројатно да оди во затвор?“.

And they decided to do it.

И решија да ми дозволат.

And when they came in to tell me,

Кога дојдоа да ми кажат

I was at first elated.

јас најпрво бев на седмо небо.

And then all of a sudden I began thinking about the dogs and the fire hoses,

Потоа одеднаш почнав да мислам на кучињата и на пожарникарските црева

and I got really scared, I really did.

и многу се исплашив, навистина се исплашив.

And one of the points I make to people all the time

Едно од нештата што постојано им ги кажувам на луѓето

is that sometimes when people do things that are courageous,

е дека понекогаш, кога луѓето прават нешта кои се храбри

it doesn't really mean that they're that courageous.

не значи дека го прават тоа зашто имаат многу храброст.

It simply means that they believe it's important to do it.

Едноставно значи дека веруваат дека е важно да се направи тоа.

I wanted a better education.

Јас сакав подобро образование.

I did not want to have to have hand-me-down books.

Не сакав да морам да употребувам користени учебници.

I wanted to know that the school I attended

Сакав да знам дека училиштето што го посетувам

not only had good teachers, but the resources we needed.

има добри професори, но и дека располага со потребните ресурси.

And as a result of that experience,

И како резултат на тоа искуство

in the middle of the week, while I was there in jail,

на средината од неделата, додека бев во затвор,

Dr. King came and said with our parents,

д-р Кинг дојде со нашите родители и рече:

"What you children do this day

„Тоа што вашите деца го прават денес

will have an impact on children who have not been born."

ќе има влијание врз децата кои сè уште не се родени.“

I recently realized that two-thirds of Americans today

Неодамна сфатив дека две третини од Американците денеска

had not been born at the time of 1963.

не биле родени за време на 1963.

And so for them, when they hear about the Children's Crusade in Birmingham,

Па, за нив, кога ќе слушнат за Детскиот Поход во Бирмингам,

in many ways, if they see it on TV,

на некој начин, ако го гледаат на телевизија,

it's like our looking at the 1863 "Lincoln" movie:

тоа е како кога ние го гледаме филмот за „Линколн“, кој се случува во 1863.

It's history.

Тоа е историја.

And the real question is, what lessons did we learn?

И вистинското прашање е, што научивме?

Well amazingly, the most important for me was this:

Е, па, изненадувачки, најважното нешто за мене е ова:

That children can be empowered to take ownership of their education.

Децата можат да бидат поттикнати да го земат образованието во свои раце.

They can be taught to be passionate

Можат да бидат научени да имаат страст

about wanting to learn and to love the idea of asking questions.

кон учењето и да ја сакаат идејата за поставување прашања.

And so it is especially significant

Па така, од особена важност е

that the university I now lead,

тоа дека универзитетот кој сега го водам,

the University of Maryland, Baltimore County, UMBC,

Универзитетот во Мериленд, Округот Балтимор, УМОБ,

was founded the very year I went to jail with Dr. King, in 1963.

беше основан истата година кога јас отидов во затвор со д-р Кинг, во 1963.

And what made that institutional founding especially important

Тоа институционално оформување беше особено важно

is that Maryland is the South, as you know,

затоа што Мериленд е на југот, како што знаете,

and, quite frankly, it was the first university in our state

и искрено, тоа беше првиот универзитет во нашата држава

founded at a time when students of all races could go there.

основан во време кога студентите од сите раси можеа да се запишат.

And so we had black and white students and others who began to attend.

Имавме црни и бели студенти и други кои почнаа да се запишуваат.

And it has been for 50 years an experiment.

Веќе 50 години универзитетот е експеримент.

The experiment is this:

Ова е експериментот:

Is it possible to have institutions in our country, universities,

Дали е можно да постојат институции во нашата земја, универзитети,

where people from all backgrounds can come and learn

каде луѓе со какво било потекло ќе може да дојдат да учат

and learn to work together and learn to become leaders

и да учат да работат заедно и да учат да станат лидери

and to support each other in that experience?

и да се поддржуваат едни со други во тоа искуство?

Now what is especially important about that experience for me is this:

Она што е особено важно за мене од тоа искуство е следново:

We found that we could do a lot in the arts and humanities and social sciences.

Откривме дека можеме да постигнеме многу во областа на уметностите, хуманистичките и општествените науки.

And so we began to work on that, for years in the '60s.

И почнавме да работиме на тоа, работевме со години во 60-тите.

And we produced a number of people in law, all the way to the humanities.

И создадовме голем број на луѓе во правото, сè до хуманистичките науки.

We produced great artists. Beckett is our muse.

Создадовме одлични уметници. Бекет е нашата муза.

A lot of our students get into theater.

Многу од нашите студенти се занимаваат со театар.

It's great work.

Тоа е одлична работа.

The problem that we faced was the same problem America continues to face --

Проблемот со кој се соочивме е истиот оној со кој Америка сè уште се соочува --

that students in the sciences and engineering,

на студентите по наука и инженерство,

black students were not succeeding.

на црните студенти, не им одеше добро.

But when I looked at the data,

Но кога ги погледнав бројките

what I found was that, quite frankly, students in general,

открив дека, искрено, на студентите генерално,

large numbers were not making it.

на голем дел од студентите не им оди добро.

And as a result of that,

Како резултат на тоа

we decided to do something that would help, first of all,

одлучивме да направиме нешто што ќе помогне, првенствено

the group at the bottom, African-American students, and then Hispanic students.

на групата на дното, на афро-американските студенти и на хиспанските студенти.

And Robert and Jane Meyerhoff, philanthropists, said, "We'd like to help."

Роберт и Џејн Мејерхоф, филантропи, рекоа: „Би сакале да помогнеме“.

Robert Meyerhoff said, "Why is it that everything I see on TV about black boys,

Роберт Мејерхоф рече: „Зошто сè што гледам на телевизија во врска со црните момчиња,

if it's not about basketball, is not positive?

освен кога станува збор за кошарка, е негативно?

I'd like to make a difference, to do something that's positive."

Сакам да го променам тоа, да направам нешто позитивно.“

We married those ideas, and we created this Meyerhoff Scholars program.

Ние ги споивме тие идеи и ја создадовме стипендиската програма Мејерхоф.

And what is significant about the program

За оваа програма е важно

is that we learned a number of things.

тоа дека научивме неколку работи.

And the question is this:

Прашањето гласи:

How is it that now we lead the country in producing African-Americans

Како тоа сега ние сме први во земјата по создавање на Афро-американци

who go on to complete Ph.D.'s in science and engineering and M.D./Ph.D.'s?

кои завршуваат докторски студии по наука и инженерство и магистерски и докторски студии по медицина?

That's a big deal. Give me a hand for that. That's a big deal.

Тоа е голема работа. Дајте ми аплауз за тоа. Голема работа е.

That's a big deal. It really is.

Тоа е голема работа. Навистина е.

(Applause)

(Аплауз)

You see, most people don't realize

Видете, многу луѓе не сфаќаат

that it's not just minorities who don't do well in science and engineering.

дека не се само малцинствата тие на кои не им оди добро во науките и инженерството.

Quite frankly, you're talking about Americans.

Искрено, зборуваме за Американци.

If you don't know it, while 20 percent of blacks and Hispanics

Ако не знаете, додека 20 проценти од црните и хиспанските студенти

who begin with a major in science and engineering

кои започнале студии на факултетите по наука и инженерство

will actually graduate in science and engineering,

ќе успеат да дипломираат по наука и инженерство,

only 32 percent of whites who begin with majors in those areas

само 32 проценти од белите студенти кои ќе започнат студии во тие области

actually succeed and graduate in those areas,

успеваат да дипломираат

and only 42 percent of Asian-Americans.

и само 42 проценти од Американците со азиско потекло.

And so, the real question is, what is the challenge?

Па, така, вистинското прашање е , кој е предизвикот?

Well a part of it, of course, is K-12.

Е па, секако, дел од тоа е К-12.

We need to strengthen K-12.

Треба да го завцврстиме К-12.

But the other part has to do with the culture

Но другиот дел е поврзан со културата

of science and engineering on our campuses.

за наука и инженерство на нашите факултети.

Whether you know it or not, large numbers of students with high SAT's

Не знам дали знаете, но голем дел од студентите со солидни резултати на приемните испити

and large numbers of A.P. credits

и голем број на „почесни кредити“

who go to the most prestigious universities in our country

кои одат на најпрестижните универзитети во нашата земја

begin in pre-med or pre-engineering and engineering, and they end up changing their majors.

почнуваат со подготвителен медицински, подготвителен инженерски или инженерски смер, за на крај да го променат смерот.

And the number one reason, we find, quite frankly,

Главната причина, според нашите сознанија, искрено,

is they did not do well in first year science courses.

е дека научните предмети не им одат добро во првата година.

In fact, we call first year science and engineering, typically around America,

Всушност, првата година на наука и инженерство, обично, ширум Америка

weed-out courses or barrier courses.

ја нарекуваме истребувачка или гранична година.

How many of you in this audience know somebody

Колку од вас во публиката знаат некој

who started off in pre-med or engineering

кој почнал со подготвителна медицина или инженерство

and changed their major within a year or two?

и го променил смерот во рок од една или две години?

It's an American challenge. Half of you in the room.

Ова е американски предизвик. Половина од присутните.

I know. I know. I know.

Знам. Знам. Знам.

And what is interesting about that

Интересно во сево ова е

is that so many students are smart and can do it.

дека има многу студенти кои се паметни и кои можат да успеат.

We need to find ways of making it happen.

Треба да најдеме начин да го овозможиме тоа.

So what are the four things we did to help minority students

Кои беа четирите нешта кои ги направивме за да им помогнеме на студентите од малцинските групи

that now are helping students in general?

кои сега се користат за да им се помогне на сите студенти?

Number one: high expectations.

Број еден: високи очекувања.

It takes an understanding of the academic preparation of students --

Потребно е да се разбере академската подготвеност на студентите--

their grades, the rigor of the course work,

нивните оцени, сериозноста на нивната работа,

their test-taking skills, their attitude,

нивните способности на тестовите, нивниот однос,

the fire in their belly, the passion for the work, to make it.

огнот во стомакот, страста за работата, поривот да се успее.

And so doing things to help students prepare to be in that position, very important.

Многу е важно да се прават нешта кои ќе им помогнат на студентите да бидат во таа позиција.

But equally important, it takes an understanding that it's hard work that makes the difference.

Но, подеднакво е важно да се разбере дека напредок се постигнува со макотрпна работа.

I don't care how smart you are or how smart you think you are.

Не ме интересира колку сте паметни или колку мислите дека сте паметни.

Smart simply means you're ready to learn.

Ако сте паметни, тоа едноставно значи дека сте подготвени да учите.

You're excited about learning and you want to ask good questions.

Дека учењето ве возбудува и дека сакате да поставувате добри прашања.

I. I. Rabi, a Nobel laureate, said that when he was growing up in New York,

И. И. Раби, Нобеловец, рекол дека кога тој растел во Њујорк,

all of his friends' parents would ask them

родителите на неговите пријатели прашувале

"What did you learn in school?" at the end of a day.

„Што научивте денеска на училиште?“ на крајот на денот.

And he said, in contrast, his Jewish mother would say,

А, вели тој, наспроти ова, неговата мајка ќе речела,

"Izzy, did you ask a good question today?"

„Изи, постави ли некое добро прашање денес?“

And so high expectations have to do with curiosity

Високите очекувања се во врска со љубопитноста

and encouraging young people to be curious.

и со поттикнувањето на младите луѓе да бидат љубопитни.

And as a result of those high expectations,

Како резултат на тие високи очекувања

we began to find students we wanted to work with

почнавме да бараме студенти со кои би сакале да работиме,

to see what could we do to help them,

да видиме како можеме да им помогнеме,

not simply to survive in science and engineering,

не само да преживеат во науката и инженерингот,

but to become the very best, to excel.

туку и да станат најдобри, да брилираат.

Interestingly enough, an example:

Интересно, еден пример:

One young man who earned a C in the first course and wanted to go on to med school,

Еден млад човек доби 6-ка по првиот предмет, а сакаше да оди на медицина,

we said, "We need to have you retake the course,

му рековме, „Треба повторно да го запишеш предметот,

because you need a strong foundation if you're going to move to the next level."

затоа што ти треба добра основа ако сакаш да продолжиш на следното ниво.“

Every foundation makes the difference in the next level.

Секоја основа е пресудна за следното ниво.

He retook the course.

Тој повторно го запиша предметот.

That young man went on to graduate from UMBC,

Тој млад човек дипломираше на УМОБ,

to become the first black to get the M.D./Ph.D. from the University of Pennsylvania.

и стана првиот црн студент кој магистрираше и докторираше на Универзитетот во Пенсилванија.

He now works at Harvard.

Сега работи на Харвард.

Nice story. Give him a hand for that too.

Убава приказна. Дајте му еден аплауз за тоа.

(Applause)

(Аплауз)

Secondly, it's not about test scores only.

Второ, не се важни само резултатите од тестовите.

Test scores are important, but they're not the most important thing.

Добрите резултати се важни, но не се најважни

One young woman had great grades, but test scores were not as high.

Една млада девојка имаше одлични оценки, но поените на тестовите не ѝ беа многу добри.

But she had a factor that was very important.

Но поседуваше еден фактор кој беше многу важен.

She never missed a day of school, K-12.

Не пропушташе ниту еден час, К-12.

There was fire in that belly.

Имаше оган во нејзиниот стомак.

That young woman went on, and she is today with an M.D./Ph.D. from Hopkins.

Младата девојка продолжи и денес таа има магистратура и докторат на Хопкинс.

She's on the faculty, tenure track in psychiatry, Ph.D. in neuroscience.

На факултетот е, како редовен професор, Доктор по невронаука.

She and her adviser have a patent on a second use of Viagra for diabetes patients.

Таа и нејзиниот советник имаат патент за поинаква упореба на Вијагра за пациенти со дијабетес.

Big hand for her. Big hand for her.

Голем аплауз за неа. Голем аплауз за неа.

(Applause)

(Аплауз)

And so high expectations, very important.

И така, високите очекувања се многу важни.

Secondly, the idea of building community among the students.

Второ, идејата за создавање на заедница помеѓу студентите.

You all know that so often in science and engineering

Сите знаете дека често во науката и инженерството

we tend to think cutthroat.

размислуваме малку немилосрдно.

Students are not taught to work in groups.

Не ги учиме студентите да работат во групи.

And that's what we work to do with that group

Па, така со таа група работиме токму на тоа

to get them to understand each other,

да ги натераме да се разберат меѓу себе,

to build trust among them, to support each other,

да изградат меѓусебна доверба, да се поддржуваат,

to learn how to ask good questions,

да научат да поставуваат добри прашања,

but also to learn how to explain concepts with clarity.

но и да научат како јасно да ги искажуваат концептите.

As you know, it's one thing to earn an A yourself,

Како што знаете, едно е сами да добиете 10-ка,

it's another thing to help someone else do well.

а друго е да му помогнете на некој друг да успее.

And so to feel that sense of responsibility makes all the difference in the world.

Да се почувствува тоа чувство на одговорност е од огромна важност.

So building community among those students, very important.

Значи, градење на заедница помеѓу тие студенти, навистина важно.

Third, the idea of, it takes researchers to produce researchers.

Трето, идејата дека се потребни истражувачи за да се создадат истражувачи.

Whether you're talking about artists producing artists

Без разлика дали зборуваме за уметници кои создаваат уметници,

or you're talking about people getting into the social sciences,

или за луѓе од општествените науки,

whatever the discipline -- and especially in science and engineering, as in art, for example --

која и да е дисциплината -- и особено во наука и инженерство, како и во уметноста, на пример--

you need scientists to pull the students into the work.

потребни ви се научници кои ќе ги воведат студентите во работата.

And so our students are working in labs regularly.

Така, нашите студенти редовно работат во лабораторија.

And one great example that you'll appreciate:

Еден одличен пример кој ќе ви се допадне:

During a snowstorm in Baltimore several years ago,

За време на една снежна бура во Балтимор, пред неколку години,

the guy on our campus with this Howard Hughes Medical Institute grant

момчето на нашиот факултет кое имаше грант од Хауард Хју Медицинскиот Институт

literally came back to work in his lab after several days,

буквално се врати на работа во неговата лабораторија по неколку дена

and all these students had refused to leave the lab.

и сите студенти одбија да ја напуштат лабораторијата.

They had food they had packed out.

Си носеа спакувана храна.

They were in the lab working,

Беа во лабораторијата и работеа

and they saw the work, not as schoolwork, but as their lives.

и гледаа на работата не како на домашна задача, туку како тоа да е нивниот живот.

They knew they were working on AIDS research.

Знаеја дека работат на истражување за СИДА-та.

They were looking at this amazing protein design.

Го разгледуваа неверојатниот дизајн на протеините.

And what was interesting was each one of them focused on that work.

И интересно беше дека секој од нив беше сконцентиран на работата.

And he said, "It doesn't get any better than that."

И тој рече: „Нема подобро од тоа“.

And then finally, if you've got the community

Конечно, ако имате заедница,

and you've got the high expectations and you've got researchers producing researchers,

и ако имате високи очекувања и ако имате истражувачи кои создаваат истражувачи,

you have to have people who are willing as faculty

мора да имате луѓе кои имаат волја како кадар

to get involved with those students, even in the classroom.

да се занимаваат со тие студенти, дури и во предавалната.

I'll never forget a faculty member calling the staff and saying,

Никогаш нема да заборавам кога еден професор ги свика колегите професори и рече:

"I've got this young man in class, a young black guy,

„Има еден млад дечко во мојот клас, млад црн дечко,

and he seems like he's just not excited about the work.

и изгледа како просто да не е загреан за работата.

He's not taking notes. We need to talk to him."

Не фаќа белешки. Треба да зборуваме со него.“

What was significant was that the faculty member was observing every student

Значајно е дека тој професор го набљудувал секој студент

to understand who was really involved and who was not

за да дознае кој е навистина посветен, а кој не

and was saying, "Let me see how I can work with them.

и рече „Ајде да видам како можам да работам со нив.

Let me get the staff to help me out."

Да побарам од персоналот да ми помогнат.“

It was that connecting.

Тоа е тоа поврзување.

That young man today is actually a faculty member M.D./Ph.D. in neuroengineering at Duke.

Тој млад човек денес работи на факултетот, магистер-доктор по невроинженерство на Дјук.

Give him a big hand for that.

Дајте му аплауз за тоа.

(Applause)

(Аплауз)

And so the significance is that we have now developed this model

Значајно е дека сега го развивме овој модел

that is helping us, not only finally with evaluation, assessing what works.

кој ни помага не само со евалуацијата и проценката на тоа што функционира.

And what we learned was that we needed to think about redesigning courses.

Научивме дека треба да размислуваме во насока на преосмислување на предметите.

And so we redesigned chemistry, we redesigned physics.

Така, го преосмисливме предметот хемија, предметот физика.

But now we are looking at redesigning the humanities and social sciences.

Сега сакаме да ги преосмислиме хуманистичките и општествените науки.

Because so many students are bored in class.

Бидејќи на многу студенти им е досадно на час.

Do you know that?

Знаете за тоа?

Many students, K-12 and in universities,

Многу студенти, К-12 и на универзитет,

don't want to just sit there and listen to somebody talk.

не сакаат само да седат и да слушаат како некој зборува.

They need to be engaged.

Треба да бидат вклучени.

And so we have done -- if you look at our website at the Chemistry Discovery Center,

Така ние направивме -- ако ја погледнете нашата страна на Хемискиот Центар за Истражување

you'll see people coming from all over the country

ќе видите дека доаѓаат луѓе од целата земја

to look at how we are redesigning courses,

за да видат како ги преобмислуваме предметите,

having an emphasis on collaboration, use of technology,

и ставаме акцент на соработка, користење на технологија,

using problems out of our biotech companies on our campus,

користиме проблеми од нашите биотехнолошки компании на нашиот факултет

and not giving students the theories,

и не им ја даваме теоријата на студентите

but having them struggle with those theories.

туку ги оставаме да се борат со теориите.

And it's working so well that throughout our university system in Maryland,

И тоа функционира толку добро што низ целиот универзитетски систем во Мериленд

more and more courses are being redesigned.

сè повеќе предмети се менуваат.

It's called academic innovation.

Тоа се вика академска иновација.

And what does all of that mean?

И што значи сето тоа?

It means that now, not just in science and engineering,

Тоа значи дека сега, не само во науката и инженерството,

we now have programs in the arts, in the humanities, in the social sciences,

имаме програми и од уметностите, хуманистичките и општествените науки,

in teacher education, even particularly for women in I.T.

во педагогија, дури конкретно и за жени во ИТ.

If you don't know it, there's been a 79-percent decline

Ако не сте знаеле, има пад од 79%, од 2000,

in the number of women majoring in computer science just since 2000.

на бројот на жени кои дипломираат во областа на компјутерските науки.

And what I'm saying is that what will make the difference

Јас сакам да кажам дека она што ќе придонесе за промена

will be building community among students,

е градење на заедница помеѓу студентите,

telling young women, young minority students and students in general,

и охрабрување на младите девојки, младите студенти од малцинствата и студентите воопшто,

you can do this work.

дека тие можат да го сработат тоа.

And most important, giving them a chance to build that community

И најважно од сè, да им дадеме шанса да ја изградат таа заедница,

with faculty pulling them into the work

факултетот и професорите да ги вовлечат во работата,

and our assessing what works and what does not work.

а ние да процениме што функционира а што не.

Most important, if a student has a sense of self,

Најважно, ако студентот верува во себе,

it is amazing how the dreams and the values

неверојатно е како соништата и вредностите

can make all the difference in the world.

може да бидат пресудни.

When I was a 12-year-old child in the jail in Birmingham,

Кога јас бев 12 годишно дете во затворот во Бирмингам,

I kept thinking, "I wonder what my future could be."

постојано мислев, „Каква ли би можела да биде мојата иднина“.

I had no idea that it was possible for this little black boy in Birmingham

Немав поим дека е можно, ова мало црно дете во Бирмингам,

to one day be president of a university that has students from 150 countries,

еден ден да стане претседател на универзитет кој има студенти од 150 земји,

where students are not there just to survive,

каде студентите не се запишани само за да преживеат,

where they love learning, where they enjoy being the best,

каде студентите сакаат да учат, уживаат во тоа да бидат најдобри,

where they will one day change the world.

кои еден ден ќе го променат светот.

Aristotle said, "Excellence is never an accident.

Аристотел рекол: „Извонредноста никогаш не е случајна.“

It is the result of high intention, sincere effort and intelligent execution.

Таа е резултат на цврсти намери, вистински труд и интелигентна изведба.

It represents the wisest option among many alternatives."

Таа е најмудрата опција од мноштвото алтернативи.“

And then he said something that gives me goosebumps.

И потоа, тој вели нешто што ме ежи

He said, "Choice, not chance, determines your destiny."

Вели: „Изборот, а не случајноста, ја определува вашата судбина.“

Choice, not chance, determines your destiny, dreams and values.

Изборот, не случајноста, ја определува вашата судбина, соништа и вредности.

Thank you all very much.

Ви благодарам на сите.

(Applause)

(Аплауз)