Kwame Anthony Appiah: Is religion good or bad? (This is a trick question)

قوام آنتونی آپیا: دین خوب است یا بد؟ (یک سوال انحرافی)

Translator: Babak Azizafshari Reviewer: Leila Ataei

People say things about religion all the time.

مردم همیشه چیزهایی درباره دین می گویند.

(Laughter)

(خنده)

The late, great Christopher Hitchens

زنده یاد کریستوفر هیچنز بزرگ

wrote a book called "God Is Not Great"

کتابی نوشت به نام "خدا عظیم نیست"

whose subtitle was, "Religion Poisons Everything."

با عنوان فرعی "دین همه چیز را مسموم می کند."

(Laughter)

(خنده)

But last month, in Time magazine,

ولی ماه گذشته، در مجله تایم،

Rabbi David Wolpe, who I gather is referred to as America's rabbi,

خاخام دیوید وُلپه، که اگر ذهنم یاری کند به خاخام آمریکا معروف است،

said, to balance that against that negative characterization,

در مقابل آن توصیف منفی گفت،

that no important form of social change

که هیچ تغییر اجتماعی چشمگیری

can be brought about except through organized religion.

امکان پذیر نیست الااز طریق دین سازمان یافته.

Now, remarks of this sort on the negative

حالا، این جور اظهار نظرها درباره جنبه های منفی

and the positive side are very old.

و مثبت قضیه، سلبقه بسیار طولانی دارند.

I have one in my pocket here

من یکی از آنها را اینجا در جیبم دارم

from the first century BCE by Lucretius,

از اوایل قرن اول پیش از میلاد، از لوکرتیوس

the author of "On the Nature of Things," who said,

نویسنده کتاب "در طبیعت اشیا،" کسی که گفت،

"Tantum religio potuit suadere malorum" --

‏"دين، انسان را به چنين رذالت شيطانی رسانده است"--

I should have been able to learn that by heart —

خیلی سعی کردم این جمله را حفظ کنم--

which is, that's how much religion

یعنی این که، دین تا چه حد قادر است

is able to persuade people to do evil,

افراد را برای انجام شرارت متقاعد کند،

and he was talking about the fact

و او درباره این حقیقت صحبت می کرد که

of Agamemnon's decision to place his daughter

آگاممنون (رهبر یونانیان در جنگ تروا) تصمیم گرفت دختر خود

Iphigenia on an altar of sacrifice

ایفیگنیا را به قربانگاه بفرستد

in order to preserve the prospects of his army.

تا امید پیروزی ارتش خود را حفظ کند.

So there have been these long debates

بنابراین بحث های طولانی ای

over the centuries, in that case, actually,

در طول چندین قرن و در واقع، در این مورد

we can say over the millennia, about religion.

می تونیم بگیم هزاران سال، درباره دین وجود داشته.

People have talked about it a lot,

مردم درباره آن زیاد صحبت کرده اند،

and they've said good and bad

و چیزهای خوب و بد

and indifferent things about it.

و ممتنعی درباره آن گفته اند.

What I want to persuade you of today

چیزی که من امروز می خوام شما را به آن متقاعد کنم

is of a very simple claim,

درباره یک ادعای بسیار ساده است،

which is that these debates are

به همین دلیل، این بحث ها

in a certain sense preposterous,

تا حدودی مضحک اند،

because there is no such thing as religion

چرا که هیچ چیزی مثل دین

about which to make these claims.

نیست که این ادعاها درباره اش وجود داشته باشد.

There isn't a thing called religion,

چیزی با نام دین وجود ندارد،

and so it can't be good or bad.

پس نمی تواند خوب یا بد باشد.

It can't even be indifferent.

یا حتی نمی تواند بی طرف باشد .

And if you think about claims

و اگر درباره ادعاها

about the nonexistence of things,

در مورد انکار وجود چیزها (انکار هستی) فکر کنید،

one obvious way to try and establish

یک راه آشکار برای امتحان و اثبات

the nonexistence of a purported thing

عدم وجود چیزی که ادعا می شود

would be to offer a definition of that thing

ارائه یک تعریف برای آن چیز است

and then to see whether anything satisfied it.

و اینکه سپس ببینیم آیا چیزی در قالب آن تعریف می گنجد.

I'm going to start out on that little route

براي اولين گام از آن راه باريك

to begin with.

آغاز خواهم كرد.

So if you look in the dictionaries

اگر فرهنگ لغات را نگاه کنید

and if you think about it,

و اگر درباره آن فکر کنید،

one very natural definition of religion

یکی از طبیعی ترین تعاریف دین

is that it involves belief in gods or in spiritual beings.

این است که شامل باور به خدایان یا باور به موجودات ماورایی است.

As I say, this is in many dictionaries,

همانطور که گفتم، این در بسیاری از فرهنگهای لغت هست،

but you'll also find it actually

ولی البته آن را در واقع

in the work of Sir Edward Tylor,

در نوشته های سِر ادوارد تایلور هم پیدا خواهید کرد،

who was the first professor of anthropology at Oxford,

کسی که اولین استاد انسان شناسی دانشگاه آکسفورد،

one of the first modern anthropologists.

و یکی از اولین انسان شناسان معاصر است.

In his book on primitive culture,

او در کتاب خود درباره فرهنگ بدوی،

he says the heart of religion is what he called animism,

می گوید قلب دین چیزی به نام روح باوری است،

that is, the belief in spiritual agency,

یعنی، باور به اصالت روح،

belief in spirits.

اعتقاد به ارواح.

The first problem for that definition

اولین مشکل این تعریف

is from a recent novel by Paul Beatty called "Tuff."

از رمان جدید پُل بیتی به نام "تاف" است.

There's a guy talking to a rabbi.

شخصی با یک خاخام صحبت می کند.

The rabbi says he doesn't believe in God.

خاخام می گوبد به خدا اعتقاد ندارد.

The guy says, "You're a rabbi, how can you not believe in God?"

شخص می گوید: "تو یک خاخام هستی چطور به خدا اعتقاد نداری؟"

And the reply is, "It's what's so great about being Jewish.

و پاسخ این است که، "این یکی از مزیت های بزرگ یهودی بودن است.

You don't have to believe in a God per se,

لازم نیست به خود خدا اعتقاد داشته باشی،

just in being Jewish." (Laughter)

فقط به یهودی بودن معتقد باش. (خنده)

So if this guy is a rabbi, and a Jewish rabbi,

بنابراین اگر این شخص یک خاخام باشد، یک خاخام یهودی،

and if you have to believe in God in order to be religious,

و اگر مجبور باشید برای مذهبی بودن به خدا باور داشته باشید،

then we have the rather counterintuitive conclusion

پس به این نتیجه تقریباً خلاف واقع می رسیم

that since it's possible to be a Jewish rabbi

که چون این امکان وجود دارد که یک خاخام یهودی باشی

without believing in God,

بدون اینکه به خدا باور داشته باشی،

Judaism isn't a religion.

پس یهودیت یک دین نیست.

That seems like a pretty counterintuitive thought.

این فکر کاملاً خلاف واقع به نظر می رسد.

Here's another argument against this view.

این هم یک استدلال دیگر در مقابل این دیدگاه.

A friend of mine, an Indian friend of mine,

یکی از دوستان من ، یکی از دوستان هندی من،

went to his grandfather when he was very young,

زمانی که خیلی کوچک، یک بچه بود پیش پدربزرگ خود رفت،

a child, and said to him,

و به او گفت،

"I want to talk to you about religion,"

"می خوام درباره دین با تو صحبت کنم،"

and his grandfather said, "You're too young.

و پدر بزرگش گفت، "تو خیلی بچه ای.

Come back when you're a teenager."

برو وقتی نوجوان شدی برگرد."

So he came back when he was a teenager,

بنابراین وقتی نوجوان میشه برمیگرده،

and he said to his grandfather,

و به پدر بزرگش می گه،

"It may be a bit late now

"ممکنه یه خورده دیر باشه

because I've discovered that I don't believe in the gods."

چون من کشف کردم که به خدایان اعتقادی ندارم."

And his grandfather, who was a wise man, said,

و پدربزرگ او که انسان عاقلی بود، جواب میده،

"Oh, so you belong to the atheist branch

"اوه، پس تو از خداناباور

of the Hindu tradition." (Laughter)

سنّتی هندو هستی." (خنده)

And finally, there's this guy,

و در نهایت، این شخص هست،

who famously doesn't believe in God.

که مشهور به خداناباور است.

His name is the Dalai Lama.

نام او دالای لاما ست.

He often jokes that he's one of the world's leading atheists.

او اغلب به شوخی می گه تنها رهبر خداناباوران جهان است.

But it's true, because the Dalai Lama's religion

اما این درسته، چون دین دالای لاما

does not involve belief in God.

شامل اعتقاد به خدا نیست.

Now you might think this just shows

خب ممکنه شما فکر کنید این فقط نشون میده

that I've given you the wrong definition

که من تعریف غلطی به شما داده ام

and that I should come up with some other definition

و باید تعریف دیگری ارائه بدهم

and test it against these cases

و ان را در برابر این موارد امتحان کنم

and try and find something that captures

و تلاش کنم و چیزی پیدا کنم که

atheistic Judaism, atheistic Hinduism,

خدانشناسی یهودی و خدانشناسی هندو،

and atheistic Buddhism as forms of religiosity,

و خدانشناسی بودایی را به عنوان شکلهایی از دین شامل شود،

but I actually think that that's a bad idea,

ولی در واقع فکر کنم که این ایده ی بدی است

and the reason I think it's a bad idea

و دلیل اینکه من فکر می کنم ایده بدی است

is that I don't think that's how

این است که من فکر نمی کنم

our concept of religion works.

تصور کلی ما از دین اینگونه باشد.

I think the way our concept of religion works

من فکر میکنم تصور کلی ما از دین

is that we actually have, we have a list

این است که در واقع فهرستی داریم

of paradigm religions

از ادیان نمادین

and their sub-parts, right,

و زیرمجموعه های آنها، درسته،

and if something new comes along

و اگر چیز جدیدی از راه برسه

that purports to be a religion,

که ادعا می کنه دین هست،

what we ask is, "Well, is it like one of these?"

سوال ما این است که "خب، آیا این شبیه یکی از آنهاست؟"

Right?

درسته؟

And I think that's not only how we think about religion,

و من فکر می کنم این تنها تصور ما درباره دین نیست،

and that's, as it were,

و واقعیت دین همین بوده است،

so from our point of view,

بنابراین از نقطه نظر ما،

anything on that list had better be a religion,

هر چیزی در آن فهرست بهتره یک دین باشه،

which is why I don't think an account of religion

که به همین دلیل من فکر نمی کنم فهرستی

that excludes Buddhism and Judaism

که بودائیسم و یهودیت را حذف کند

has a chance of being a good starter,

برای شروع فهرست خوبی باشه،

because they're on our list.

چون آنها در فهرست ما هستند.

But why do we have such a list?

اما چرا ما چنین فهرستی داریم؟

What's going on? How did it come about

چه خبر است؟ چطور شد

that we have this list?

که ما چنین فهرستی داریم؟

I think the answer is a pretty simple one

فکر کنم پاسخ بسیار ساده

and therefore crude and contentious.

و در نتیجه خام و بحث برانگیز است.

I'm sure a lot of people will disagree with it,

مطمئنم افراد بسیاری با آن مخالف خواهند بود،

but here's my story,

اما این داستان منه،

and true or not, it's a story that I think

و درست یا غلط، این داستانی است که فکر می کنم

gives you a good sense of how

به شما حس خوبی میده از اینکه

the list might have come about,

فهرست از کجا اومده،

and therefore helps you to think about

و در نتیجه به شما کمک می کنه درباره

what use the list might be.

فایده احتمالی فهرست فکر کنید.

I think the answer is, European travelers,

فکر می کنم پاسخ، مسافران اروپایی هستند

starting roughly about the time of Columbus,

که تقریبا از زمان کریستف کلمب شروع کردند،

started going around the world.

به مسافرت دور دنیا.

They came from a Christian culture,

آنها از یک فرهنگ مسیحی بودند،

and when they arrived in a new place,

و وقتی به یک محیط جدید می رسیدند،

they noticed that some people didn't have Christianity,

متوجه می شدند برخی افراد مسیحی نیستند،

and so they asked themselves the following question:

بنابراین، این سوالها را از خود می پرسیدند:

what have they got instead of Christianity?

آنها بجای مسیحیت چه دارند؟

And that list was essentially constructed.

و آن فهرست به تدریج شکل گرفت.

It consists of the things that other people had

فهرست شامل چیزهایی بود که سایر مردم

instead of Christianity.

بجای مسیحیت داشتند.

Now there's a difficulty with proceeding in that way,

حالا اگر بخواهیم به همین ترتیب ادامه دهیم به مشکلی برخوریم،

which is that Christianity is extremely,

این که مسیحیت به شدت،

even on that list, it's an extremely specific tradition.

حتی در آن فهرست، یک دین سنتی و به شدت خاص است.

It has all kinds of things in it

همه چیز در خود دارد

that are very, very particular

که بسیار، بسیار منحصر به فرد هستند

that are the results of the specifics

که حاصل ویژگیهای

of Christian history,

تاریخ مسیحیت هستند،

and one thing that's at the heart of it,

و قلب تپنده آن،

one thing that's at the heart of most understandings of Christianity,

چیزی که در بطن بیشتر مفاهیم مسیحیت جای دارد،

which is the result of the specific history of Christianity,

و حاصل تاریخ خاص مسیحیت است،

is that it's an extremely creedal religion.

این که یک دین به شدت وابسته به متون مقدس است.

It's a religion in which people are really concerned

دینی است که مردم واقعاً نگران

about whether you believe the right things.

اعتقاد به چیزهای درست هستند.

The history of Christianity, the internal history of Christianity,

تاریخ مسیحیت، تاریخ درونی مسیحیت،

is largely the history of people killing each other

به طور عمده تاریخ مردمی است که یکدیگر را

because they believed the wrong thing,

به دلیل اعتقاد نادرست می کشتند،

and it's also involved in

و همچنین با

struggles with other religions,

دین های دیگر کشمکش داشته،

obviously starting in the Middle Ages,

کشمکشی که به وضوح از قرون وسطی،

a struggle with Islam,

با اسلام شروع شد،

in which, again, it was the infidelity,

که علت آن، باز هم، خیانت بود،

the fact that they didn't believe the right things,

این واقعیت که مسلمانان اعتقادات درستی ندارند،

that seemed so offensive to the Christian world.

برای دنیای مسیحیت به شدت آزار دهنده بود.

Now that's a very specific and particular history

خب این یک تاریخ بسیار خاص و منحصر به فرده

that Christianity has,

که مسیحیت داره،

and not everywhere is everything

و اینطور نبوده که هر جایی هر چیزی

that has ever been put on this sort of list like it.

به این شکل وارد این فهرست بشه.

Here's another problem, I think.

فکر می کنم اینجا یه مشکل دیگه هست.

A very specific thing happened.

یه اتفاق خیلی خاص افتاده.

It was actually adverted to earlier,

این در واقع برمی گرده به قبل،

but a very specific thing happened

ولی یه اتفاق خیلی خاص

in the history of the kind of Christianity

در تاریخ مسیحیتی افتاده

that we see around us

که امروز اطراف خودمون

mostly in the United States today,

بیشتر در ایالات متحده می بینیم،

and it happened in the late 19th century,

و این اتفاق در اواخر قرن ۱۹ افتاد،

and that specific thing that happened

و اون چیز خاص که

in the late 19th century

در اواخر قرن ۱۹ اتفاق افتاد

was a kind of deal that was cut

یک نوع قرارداد بود که

between science,

بین علم،

this new way of organizing intellectual authority,

این شیوه جدید سازمان دادن به قدرت فکری،

and religion.

و دین بسته شد.

If you think about the 18th century, say,

به عنوان مثال، اگر به قرن ۱۸ فکر کنید،

if you think about intellectual life

اگر به زندگی روشنفکری

before the late 19th century,

قبل از اواخر قرن ۱۹ فکر کنید،

anything you did, anything you thought about,

هر کاری می کردی، هر چیزی که درباره ش فکر می کردی،

whether it was the physical world,

چه دنیای جسم،

the human world,

دنیای انسانی،

the natural world apart from the human world,

دنیای طبیعت غیر از انسان،

or morality, anything you did

یا معنویات، هر کاری که می کردی

would have been framed against the background

در چارچوبی دیده می شد که شامل پس زمینه ای

of a set of assumptions that were religious,

از پیش فرض های مذهبی بود،

Christian assumptions.

پیش فرض های مسیحی.

You couldn't give an account

نمی تونید

of the natural world

به دنیای طبیعی اشاره بکنید

that didn't say something about its relationship,

و چیزی درباره رابطه ش با مذهب نگویید،

for example, to the creation story

مثلاً، درباره داستان خلقت

in the Abrahamic tradition,

در سنّت ابراهیمی (خدا یکی است)،

the creation story in the first book of the Torah.

داستان خلقت در کتاب اول تورات.

So everything was framed in that way.

پس همه چیز در این چارچوب دیده می شد.

But this changes in the late 19th century,

ولی این تغییرات در اواخر قرن ۱۹ رخ داد،

and for the first time, it's possible for people

و برای اولین بار، این امکان فراهم شد که مردم

to develop serious intellectual careers

بتوانند به طور جدی به روشنفکری بپردازند

as natural historians like Darwin.

کاری که تاریخدانان طبیعی مانند داروین انجام دادند.

Darwin worried about the relationship between

داروین نگران ارتباط بین

what he said and the truths of religion,

گفته های خود و حقایق مذهبی بود،

but he could proceed, he could write books

ولی توانست پیش برود، توانست کتابهایی

about his subject

درباره موضوع خود بنویسد

without having to say what the relationship was

بدون اینکه مجبور شود به ارتباط آن

to the religious claims,

با ادعاهای مذهبی اشاره کند،

and similarly, geologists increasingly could talk about it.

و به طور مشابه، زمین شناسان توانستند بیشتر و بیشتر درباره آن صحبت کنند.

In the early 19th century, if you were a geologist

در اوایل قرن ۱۹، اگر یک زمین شناس بودی

and made a claim about the age of the Earth,

و ادعایی درباره سنّ زمین مطرح می کردی،

you had to explain whether that was consistent

مجبور بودی توضیح دهی

or how it was or wasn't consistent

ادعایت تا چه حد با

with the age of the Earth implied

سنّ زمین در

by the account in Genesis.

داستان خلقت سازگار یا ناسازگار است.

By the end of the 19th century,

در اواخر قرن ۱۹،

you can just write a geology textbook

می تونستی یه کتاب زمین شناسی بنویسی

in which you make arguments about how old the Earth is.

که در آن درباره سنّ زمین بحث کنی.

So there's a big change, and that division,

خب، تغییر بزرگی است، و آن تقسیم،

that intellectual division of labor occurs as I say, I think,

یعنی همان طور که خواهم گفت تقسیم کار روشنفکری، به نظر من،

and it sort of solidifies so that by the end

و طوری جا میفته که تا پایان

of the 19th century in Europe,

قرن ۱۹ در اروپا،

there's a real intellectual division of labor,

یک تقسیم کار روشنفکری واقعی وجود داره،

and you can do all sorts of serious things,

و شما میتونی هر کاری انجام بدی،

including, increasingly, even philosophy,

شامل حتی فلسفه،

without being constrained by the thought,

بدون اینکه توسط فکر و عقیده محدود بشی،

"Well, what I have to say has to be consistent

"خوب، چیزی که میخوام بگم باید منطبق بر

with the deep truths that are given to me

حقایق اصیلی باشه که

by our religious tradition."

سنّت مذهبی ما به من داده."

So imagine someone who's coming out

خب، شخصی را تصور کنید که

of that world, that late-19th-century world,

از آن دنیا، آن دنیای اواخر قرن ۱۹، خارج میشه،

coming into the country that I grew up in, Ghana,

میاد به کشوری که من در آن بزرگ شده ام، غنا،

the society that I grew up in, Asante,

جامعه ای که من در آن بزرگ شده ام، آسانته،

coming into that world

ورود به آن دنیا

at the turn of the 20th century

در انتهای قرن بیستم و ابتدای قرن ۲۱

with this question that made the list:

با این پرسش که فهرست را ایجاد کرد:

what have they got instead of Christianity?

آنها بجای مسیحیت چی دارند؟

Well, here's one thing he would have noticed,

خب، این شخص ممکنه متوجه یک چیزی بشه،

and by the way, there was a person who actually did this.

و به هر حال، شخصی بود که واقعاً این کار را کرد.

His name was Captain Rattray,

اسمش کاپیتان راترای بود،

he was sent as the British government anthropologist,

به عنوان انسان شناس از سوی دولت بریتانیا اعزام شد،

and he wrote a book about Asante religion.

و کتابی درباره مذهب آسانته نوشت.

This is a soul disc.

این یک لوح روحانی است. (آکرافوکونمو نوعی طلسم طلایی قبایل افریقایی به شکل مدال)

There are many of them in the British Museum.

موزه بریتانیا پر از اینهاست.

I could give you an interesting, different history

می تونستم تاریخ جذاب و متفاوتی

of how it comes about that many of the things

از این بگم که چگونه چیزهای زیادی که

from my society ended up in the British Museum,

از جامعه من سر از موزه بریتانیا درآورد،

but we don't have time for that.

ولی وقت این کار را نداریم.

So this object is a soul disc.

خب، این شیء یک لوح روحانی است.

What is a soul disc?

لوح روحانی چیست؟

It was worn around the necks

آن را دور گردن

of the soul-washers of the Asante king.

افرادی می انداختند که روح پادشاه آسانته را شستشو می دادند.

What was their job? To wash the king's soul.

وظیفه آنها چه بود؟ شستشو دادن روح پادشاه.

It would take a long while

وقت زیادی می خواست

to explain how a soul could be the kind of thing

تا توضیح داده بشه چطور میشه روح را

that could be washed,

شستشو داد،

but Rattray knew that this was religion

ولی راترای میدونست این مذهبه

because souls were in play.

چون پای ارواح در میان بود.

And similarly,

و به طور مشابه،

there were many other things, many other practices.

چیزهای زیاد دیگری بودند، کارهای زیاد دیگر.

For example, every time anybody had a drink, more or less,

مثلاً، هر وقت کسی چیزی می نوشید، کم و بیش،

they poured a little bit on the ground

کمی از اونو می ریختند زمین

in what's called the libation,

طی سنّتی که تقدیم شراب نام داشت،

and they gave some to the ancestors.

و قسمتی از اونو به اجداد خود هدیه می کردند.

My father did this. Every time he opened a bottle of whiskey,

پدرم این کار را می کرد. هر بار که یک بطری ویسکی باز می کرد،

which I'm glad to say was very often,

که خوشحالم بگم زیاد این کار را می کرد،

he would take the top off and pour off just a little on the ground,

در بطری را برمی داشت و کمی روی زمین می ریخت،

and he would talk to,

و با طرف حرف میزد،

he would say to Akroma-Ampim, the founder of our line,

به آکروما-آمپیم، جدّ ما،

or Yao Antony, my great uncle,

یا یائو آنتونی، عموی بزرگم،

he would talk to them,

با آنها حرف میزد،

offer them a little bit of this.

کمی مشروب به آنها تعارف می کرد.

And finally, there were these huge public ceremonials.

و در پایان، این مراسم بزرگ عمومی بودند.

This is an early-19th-century drawing

این یک نقاشی اوایل قرن ۱۹

by another British military officer

اثر یک درجه دار ارتش بریتانیا

of such a ceremonial,

از چنین مراسمی،

where the king was involved,

که شاه در آن شرکت داشت،

and the king's job,

و کار شاه،

one of the large parts of his job,

یکی از کارهای اصلی او،

apart from organizing warfare and things like that,

صرف نظر از سر و سامان دادن به امور جنگ و کارهای مشابه،

was to look after the tombs of his ancestors,

این بود که از آرامگاه اجداد خود مراقبت کند،

and when a king died,

و وقتی یک شاه می مرد،

the stool that he sat on was blackened

تختی که روی آن می نشست را مشکی می کردند

and put in the royal ancestral temple,

و در آرامگاه اجدادی سلطنتی قرار می دادند،

and every 40 days,

و هر ۴۰ روز،

the King of Asante has to go and do cult

پادشاه آسانته باید می رفت و آیین مذهبی مخصوصی

for his ancestors.

برای اجداد خود اجرا می کرد.

That's a large part of his job,

این بخش بزرگی از کارش بود،

and people think that if he doesn't do it,

و مردم فکر می کنند اگر او این کار را نکند،

things will fall apart.

همه چیز از هم می پاشد.

So he's a religious figure,

پس او یک شخصیت مذهبی است،

as Rattray would have said,

همانطور که راترای گفته بود،

as well as a political figure.

و همچنین یک شخصیت سیاسی بود.

So all this would count as religion for Rattray,

پس همه اینها برای راترای مذهب محسوب می شد،

but my point is that when you look

ولی نظر من اینه که وقتی

into the lives of those people,

به زندگی آن اشخاص نگاه کنید،

you also find that every time they do anything,

متوجه می شین که هر بار کاری می کردند،

they're conscious of the ancestors.

به یاد اجداد خود بودند.

Every morning at breakfast,

هر روز صبح هنگام صبحانه،

you can go outside the front of the house

می تونین برین بیرون جلوی خونه

and make an offering to the god tree, the nyame dua

و به نیام دوئا، درخت خداوند، (از نمادهای مقدس افریقا)

outside your house,

در بیرون منزل تعارف کنید،

and again, you'll talk to the gods

و باز هم، با خدایان صحبت می کنید

and the high gods and the low gods

و خدایان بزرگ و خدایان کوچک

and the ancestors and so on.

و اجداد و غیره.

This is not a world

این دنیایی نیست

in which the separation between religion and science

که در آن بین دین و علم

has occurred.

فاصله ای باشد.

Religion has not being separated

دین

from any other areas of life,

از هیچ موضوع دیگری در زندگی جدا نشده،

and in particular,

و بخصوص،

what's crucial to understand about this world

نکته حساسی که درباره جهان باید بفهمیم

is that it's a world in which the job

این است که در این جهان

that science does for us

کاری که علم برای ما انجام میشه

is done by what Rattray is going to call religion,

توسط چیزی انجام میشه که راترای بهش دین میگه،

because if they want an explanation of something,

چون اگر توضیحی برای چیزی بخواهند،

if they want to know why the crop just failed,

اگر بخواهند بدانند چرا محصول کم شده،

if they want to know why it's raining

اگر بخواهند بدانند چرا باران میبارد

or not raining, if they need rain,

یا نمی بارد، اگر نیاز به باران دارند،

if they want to know why

اگر بخواهند بدانند چرا

their grandfather has died,

پدربزرگشان مرده است،

they are going to appeal to the very same entities,

به همان موضوعات متوسل خواهند شد،

the very same language,

دقیقاً با همان زبان،

talk to the very same gods about that.

با دقیقاً همان خدایان درباره موضوع گفتگو خواهند کرد.

This great separation, in other words,

به عبارت دیگر، این جدایی بزرگ،

between religion and science hasn't happened.

بین دین و علم اتفاق نیفتاده است.

Now, this would be a mere historical curiosity,

این جدایی در حا حاضر صرفاً یک کنجکاوی تاریخی می تواند باشد،

except that in large parts of the world,

با این استثناء که در بخشهای بزرگی از جهان،

this is still the truth.

همچنان واقعیت دارد.

I had the privilege of going to a wedding

این فرصت را داشتم که

the other day in northern Namibia,

چند وقت پیش به یک عروسی در شمال نامیبیا برم،

20 miles or so south of the Angolan border

در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب مرز آنگولا

in a village of 200 people.

در روستایی با جمعیت ۲۰۰ نفر.

These were modern people.

اینها مردم امروزی بودند.

We had with us Oona Chaplin,

«اونا چاپلین» با ما بود (نوه چارلی چاپلین)،

who some of you may have heard of,

که برخی از شما ممکنه اسمشو شنیده باشین،

and one of the people from this village came up to her,

و یکی از روستائیها پیش او آمد،

and said, "I've seen you in 'Game of Thrones.'"

و گفت، من شما را در (سریال) "بازی تاج و تخت" دیده ام.

So these were not people who were isolated from our world,

پس اینها مردمی نبودند که از دنیای ما جدا باشند،

but nevertheless, for them,

ولی در هر حال، برای آنها،

the gods and the spirits are still very much there,

خدایان و ارواح همچنان وجود دارند،

and when we were on the bus going back and forth

و هنگامی که با اتوبوس این ور و آن ور

to the various parts of the [ceremony],

به جاها (مراسم) مختلف می رفتیم،

they prayed not just in a generic way

آنها علاوه بر دعاهای مرسوم

but for the safety of the journey,

برای بی خطر بودن سفر هم دعا می کردند،

and they meant it,

و جدی می گفتند،

and when they said to me that my mother,

و و وقتی به من گفتند که مادر من،

the bridegroom's [grandmother],

مادر داماد،

was with us, they didn't mean it figuratively.

با ما بود، تعارف نمی کردند.

They meant, even though she was a dead person,

آنها جدی بودند، حتی با اینکه مادر من فوت کرده بود،

they meant that she was still around.

آنها معتقد بودند او همان اطراف است.

So in large parts of the world today,

پس امروز در بخشهای بزرگی از جهان،

that separation between science and religion

جدایی بین علم و دین

hasn't occurred in large parts of the world today,

امروز در بخشهای بزرگی از جهان روی نداده است،

and as I say, these are not --

و همان طور که گفتم، اینها--

This guy used to work for Chase and at the World Bank.

این مرد قبلاً در بانک جهانی شرکت «چیس» کار می کرد.

These are fellow citizens of the world with you,

این افراد با شما در یک جهان زندگی می کنند،

but they come from a place in which religion

ولی از جایی آمده اند که در آن دین

is occupying a very different role.

نقش بسیار متفاوتی دارد.

So what I want you to think about next time somebody wants

پس چیزی که میخواهم درباره اش فکر کنید، این است که دفعه بعد اگر کسی خواست

to make some vast generalization about religion

حرفی کلی درباره دین بزند

is that maybe there isn't such a thing

به این فکر کنید که ممکنه چنین چیزی به اسم دین

as a religion, such a thing as religion,

وجود نداشته باشه، چنین چیزی به اسم دین،

and that therefore what they say

و پس بنابراین چیزی که میگن

cannot possibly be true.

شاید درست نباشه.

(Applause)

(نشویق)