Fly with the Jetman | Yves Rossy

Μετάφραση: Diona Moustri Επιμέλεια: Leonidas Argyros

(Music)

(Μουσική)

[music by Moby]

[μουσική από τον Moby]

[Grand Canyon]

Γκραν Κάνιον

Narrator: Many of the tests are conducted

Αφηγητής: Πολλές από τις δοκιμές διεξάγονται

while Yves is strapped onto the wing,

ενώ ο Ιβ είναι δεμένος πάνω στην πτέρυγα,

because Yves' body is an integral part of the aircraft.

επειδή το σώμα του Ιβ είναι αναπόσπαστο κομμάτι του αεροσκάφους.

[Wind tunnel tests]

[Δοκιμές αεροσηράγγων]

Narrator: The wing has no steering controls, no flaps, no rudder.

Αφηγητής: Η πτέρυγα δεν έχει συστήματα διεύθυνσης, ούτε πτερύγια, ούτε πηδάλιο.

Yves uses his body to steer the wing.

Ο Ιβ χρησιμοποιεί το σώμα του για να κατευθύνει την πτέρυγα.

Stefan Von Bergen: Well, he turns

Στέφαν φον Μπέργκεν: Και στρίβει

by just putting his head on one or the other side.

τοποθετώντας το κεφάλι του στη μία ή την άλλη πλευρά.

And sometimes he assists that with his hands,

Και μερικές φορές βοηθάει την κίνηση με τα χέρια του,

sometimes even with the leg.

κάποιες άλλες ακόμα και με το πόδι.

He's acting as a human fuselage, so to say.

Λειτουργεί, τρόπος του λέγειν, σαν ανθρώπινη άτρακτος.

And that's quite unique.

Και αυτό είναι πράγματι μοναδικό.

Narrator: When he arches his back, he gains altitude.

Αφηγητής: Όταν κάμπτει την πλάτη του προς τα πίσω, κερδίζει ύψος.

When he pushes his shoulders forward, he goes into a dive.

Όταν σπρώχνει τους ώμους του προς τα εμπρός, τότε κάνει βουτιά.

[Swiss Alps]

[Ελβετικές Άλπεις]

[Strait of Gibraltar crossing]

[Πτήση πάνω από το Στενό του Γιβραλτάρ]

[English Channel crossing]

[Πτήση πάνω από τη Μάγχη]

Commentator One: There he goes.

Σχολιαστής: Και φεύγει.

There is Yves Rossy.

Είναι ο Ιβ Ροσί.

And I think the wing is open.

Και νομίζω ότι η πτέρυγα άνοιξε, η πτέρυγα άνοιξε.

So our first critical moment, it's open.

Το πρώτο κρίσιμο σημείο, άνοιξε.

He is down. Is he flying?

Είναι χαμηλά. Πετάει;

Commentator Two: It looks like he's stabilized.

2ος σχολιαστής: Δείχνει να σταθεροποιήθηκε.

He's starting to make his climb.

Αρχίζει να παίρνει ύψος.

Commentator One: There's that 90 degree turn.

Σχολιαστής: Να η στροφή 90 μοιρών που έλεγες, βγήκε.

He's out over the channel.

Πετάει πάνω από τη Μάγχη.

There is Yves Rossy.

Να τος, ο Ιβ Ροσί.

There is no turning back now.

Τώρα δεν υπάρχει επιστροφή.

He is over the English Channel and under way.

Πετάει πάνω από τη Μάγχη, τη διασχίζει.

Ladies and gentlemen,

Κυρίες και κύριοι,

a historic flight has begun.

ξεκίνησε μια ιστορική πτήση.

[Images: National Geographic]

[Εικόνες: National Geographic]

Commentator Two: And as he approaches the ground,

2ος σχολιαστής: Και καθώς πλησιάζει στο έδαφος

he's going to pull down on those toggles to flare,

θα κατεβάσει τους διακόπτες για να ανοίξουν,

slow himself down just a little bit,

θα επιβραδύνει λιγάκι

and then come in for a nice landing.

και ύστερα θα προσγειωθεί ομαλά.

Commentator One: There he is.

Σχολιαστής: Να τος.

Yves Rossy has landed in England.

Ο Ιβ Ροσί προσγειώθηκε στην Αγγλία.

Bruno Giussani: And now he's in Edinburgh. Yves Rossy!

Μπρούνο Τζουσάνι: Και τώρα βρίσκεται στο Εδιμβούργο. Ο Ιβ Ροσί.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Applause ends)

(Τέλος χειροκροτήματος]

And his equipment as well.

Και ο εξοπλισμός του επίσης.

Yves, welcome. It is quite amazing.

Ιβ, καλώς ήρθες. Είναι εκπληκτικό.

Those sequences were shot over the last three years

Τα πλάνα που είδαμε τραβήχτηκαν τα τρία τελευταία χρόνια

in various moments of your activities.

σε διάφορες στιγμές των εγχειρημάτων σου.

And there were many, many others.

Και υπάρχουν πολλά, πολλά ακόμα.

So it's possible to fly almost like a bird.

Λοιπόν, είναι εφικτό να πετάς σχεδόν σαν πουλί.

What is it like to be up there?

Πώς είναι να βρίσκεσαι εκεί πάνω;

Yves Rossy: It's fun. It's fun.

Ιβ Ροσί: Έχει πλάκα. Έχει πλάκα.

(Laughter)

(Γέλια)

I don't have feathers.

Δεν έχω φτερά.

But I feel like a bird sometimes.

Αλλά νιώθω σαν πουλί κάποιες φορές.

It's really an unreal feeling,

Η αίσθηση είναι στ' αλήθεια φανταστική

because normally you have a big thing,

διότι υπό κανονικές συνθήκες σε περιβάλει κάτι μεγάλο,

a plane, around you.

όπως το αεροπλάνο.

And when I strap just this little harness,

Και όταν φοράω την εξάρτυση,

this little wing,

αυτή τη μικρή πτέρυγα,

I really have the feeling of being a bird.

έχω πραγματικά την αίσθηση ότι είμαι πουλί.

BG: How did you start to become Jetman?

ΜΤ: Πώς ξεκίνησε η ιστορία του Τζέτμαν;

YR: It was about 20 years ago,

ΙΡ: Πριν από 20 περίπου χρόνια

when I discovered free falling.

όταν ανακάλυψα την ελεύθερη πτώση.

When you go out of an airplane, you are almost naked.

Όταν βγαίνεις από το αεροπλάνο είσαι σχεδόν γυμνός.

You take a position like that.

Παίρνεις μια στάση κάπως έτσι.

And especially when you take a tracking position,

Και ειδικά όταν τεντώνεις το σώμα και τα άκρα,

you have the feeling that you are flying.

έχεις την αίσθηση ότι πετάς.

And that's the nearest thing to the dream.

Και αυτό είναι ό,τι κοντινότερο στο όνειρο.

You have no machine around you.

Δεν έχεις κάποια μηχανή γύρω σου.

You are just in the element.

Είσαι μέσα στο στοιχείο του αέρα.

It's very short and only in one direction.

Δεν διαρκεί πολύ και πηγαίνεις μόνο προς μία κατεύθυνση.

(Laughter)

(Γέλια)

So the idea was, okay,

Έτσι η ιδέα

keep that feeling of freedom,

ήταν να διατηρήσουμε την αίσθηση ελευθερίας

but change the vector and increase the time.

αλλά να αλλάξουμε το διάνυσμα και να αυξήσουμε τη χρονική διάρκεια.

BG: So I'm kind of curious, what's your top speed?

ΜΤ: Από περιέργεια, ποια είναι η μέγιστη ταχύτητα που έχεις φτάσει;

YR: It's about 300 km per hour before looping.

ΙΡ: Περίπου 300 χιλιόμετρα την ώρα πριν να κάνω στροφή.

That means about 190 miles per hour.

Δηλαδή περίπου 190 μίλια ανά ώρα.

BG: What's the weight of the equipment you're carrying?

ΜΤ: Και πόσο ζυγίζει ο εξοπλισμός που φοράς;

YR: When I exit full of kerosene,

ΙΡ: Όταν ξεκινάω που είναι γεμάτος κηροζίνη,

I'm about 55 kilos.

περίπου 55 κιλά.

I have 55 kilos on my back.

Έχω 55 κιλά στην πλάτη μου.

BG: And you're not piloting?

ΜΤ: Και δεν πιλοτάρεις;

There is no handle, no steering, nothing?

Δεν υπάρχει πηδάλιο, χειριστήριο, τίποτα;

It is purely your body,

Είναι μόνο το σώμα σου

and the wings become part of the body and vice versa?

και η πτέρυγα γίνεται μέρος του σώματος και αντιστρόφως;

YR: That's really the goal,

ΙΡ: Αυτός είναι ουσιαστικά ο σκοπός

because if you put in steering,

διότι αν βάλεις κάποιο χειριστήριο,

then you reinvent the airplane.

τότε και πάλι έχεις αεροπλάνο αλλά διαφορετικού τύπου.

And I wanted to keep this freedom of movement.

Κι εγώ ήθελα να διατηρήσω την ελευθερία της κίνησης.

And it's really like the kid playing the airplane.

Όπως το παιδί που κάνει το αεροπλανάκι.

I want to go down like that.

Θέλω να κατεβαίνω έτσι.

And up I climb, I turn.

Και μετά να ανεβαίνω, να στρίβω.

It's really pure flying.

Μια απλή και καθαρή πτήση.

It's not steering, it's flight.

Όχι πλοήγηση, πτήση.

BG: What kind of training do you do, you personally, for that?

ΜΤ: Τι προπόνηση ακολουθείς, εσύ προσωπικά, στην προετοιμασία σου;

YR: Actually, I try to stay just fit.

ΙΡ: Ουσιαστικά, προσπαθώ να διατηρούμαι σε καλή φυσική κατάσταση.

I don't do special physical training.

Δεν κάνω ειδικό πρόγραμμα γυμναστικής.

I just try to keep my mobility through new activities.

Απλώς, προσπαθώ να διατηρώ την κινητικότητά μου με νέες δραστηριότητες.

For example, last winter I began with kite surfing.

Για παράδειγμα, πέρσι τον χειμώνα ξεκίνησα με αετοσανίδα --

So, new things.

με καινούρια πράγματα.

So you have to adapt.

Πρέπει να προσαρμόζεσαι.

I'm quite an experienced manager of systems as a pilot,

Πρόκειται κυρίως -- είμαι αρκετά έμπειρος στον χειρισμό συστημάτων όντας πιλότος

but this is, really --

αλλά αυτό στην ουσία --

You need fluidity,

χρειάζεται ρευστότητα,

you need to be agile

χρειάζεται ευκινησία

and also to adapt really fast.

και έτσι πρέπει να προσαρμόζεσαι αρκετά γρήγορα.

BG: Somebody in the audience asked me,

ΜΤ: Κάποιος από το κοινό με ρώτησε,

"How does he breathe up there?"

«Πώς αναπνέει εκεί πάνω;»

Because you're going fast and you're up at 3,000 meters or so.

επειδή έχεις μεγάλη ταχύτητα και βρίσκεσαι στα 3.000 μέτρα περίπου.

YR: Okay, up to 3,000 meters,

ΙΡ: Λοιπόν, μέχρι τα 3.000 μέτρα,

it's not such a big problem with oxygen.

δεν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με το οξυγόνο.

But for example, bikers,

Για παράδειγμα, οι μοτοσυκλετιστές,

they have the same speed.

αναπτύσσουν την ίδια ταχύτητα.

Just with the helmet, integral helmet,

Με το κράνος κλειστού τύπου,

it's really no problem to breathe.

δεν υπάρχει πρόβλημα στην αναπνοή.

BG: Describe for me the equipment, since you have it here.

ΜΤ: Περιέγραψέ μου τον εξοπλισμό σου μιας και τον έχουμε εδώ.

So Breitling's four engines.

Οι τέσσερις κινητήρες είναι Μπράιτλινγκ.

YR: Yeah, two-meter span.

ΙΡ: Ναι, με άνοιγμα δύο μέτρων.

Ultra-stable profile.

Υπερ-σταθερή αεροτομή.

Four little engines,

Τέσσερις μικροί κινητήρες,

22 kilos thrust each,

ώθηση 22 κιλών ο καθένας,

turbines, working with kerosene.

τουρμπίνες που λειτουργούν με κηροζίνη.

Harness, parachute.

Εξάρτυση, αλεξίπτωτο.

My only instruments are an altimeter and time.

Τα μοναδικά μου όργανα είναι ένα υψόμετρο και ένα χρονόμετρο.

I know I have about eight minutes fuel.

Ξέρω ότι έχω καύσιμα για περίπου οχτώ λεπτά.

So I just check before it's finished.

Έτσι τα ελέγχω για να μην τελειώσουν.

(Laughter)

(Γέλια)

And yeah, that's all.

Και ναι, αυτό είναι όλο.

Two parachutes.

Δύο αλεξίπτωτα.

That means, if I have a problem with the first one I pull,

Που σημαίνει, ότι αν έχω πρόβλημα με το πρώτο που θα τραβήξω,

I still have the possibility to open the second one.

έχω τη δυνατότητα να ανοίξω και το δεύτερο.

And this is my life.

Και αυτή είναι η ζωή μου.

That's the real important thing about safety.

Αυτό είναι το σημαντικό όσον αφορά την ασφάλεια.

I did use that during these last 15 years

Το χρησιμοποίησα τα τελευταία 15 χρόνια

about 20 times.

περίπου 20 φορές --

Never with that type of wing, but at the beginning.

όχι με αυτόν τον τύπο πτέρυγας αλλά στην αρχή.

I can release my wing

Μπορώ να αποδεσμεύσω την πτέρυγα

when I am in a spin or unstable.

όταν περιστρέφομαι ή όταν δεν σταθεροποιούμαι.

BG: We saw the 2009 crossing of the Gibraltar Strait

ΜΤ: Είδαμε που διέσχισες το Στενό του Γιβραλτάρ το 2009,

where you lost control

που έχασες τον έλεγχο

and then you dived down into the clouds

και βούτηξες μέσα στα σύννεφα,

and in the ocean.

μέσα στον ωκεανό.

So that was one of those cases where you let the wings go, right?

Ήταν μία από τις περιπτώσεις στις οποίες άφησες την πτέρυγα, σωστά;

YR: Yeah. I did try in the clouds,

ΙΡ: Ναι. Δοκίμασα μέσα στα σύννεφα

but you lose orientation completely.

αλλά αποπροσανατολίζεσαι εντελώς.

So I did try to take, again,

Κι έτσι δοκίμασα να ανεβώ ξανά,

a climb altitude.

να κερδίσω ύψος.

I thought, okay, I will go out.

Σκέφτηκα να βγω.

But most probably, I did something like that.

Αλλά μάλλον έκανα κάτι τέτοιο.

(Laughter)

(Γέλια)

BG: Something that is not very safe, the image.

ΜΤ: Κάτι που δεν φαίνεται πολύ ασφαλές.

YR: You feel great, but --

ΙΡ: Νιώθεις τέλεια, αλλά --

(Laughter)

(Γέλια)

But you have not the right altitude.

Αλλά δεν έχεις το σωστό ύψος.

So the next thing I saw was just blue.

Έτσι το επόμενο πράγμα που είδα ήταν το γαλάζιο.

It was the sea.

Τη θάλασσα.

I have also an audible altimeter.

Έχω επίσης ένα ηχητικό υψόμετρο.

So I was at my minimum altitude

Είχα φτάσει στο ελάχιστο υψόμετρο

in that vector -- fast --

για αυτό το διάνυσμα -- και γρήγορα --

so I pulled that.

κι έτσι το τράβηξα.

And then I did open my chute.

Και άνοιξα το αλεξίπτωτό μου.

BG: So the wings have their own parachute, and you have your two parachutes.

ΜΤ: Άρα, η πτέρυγα έχει το δικό της αλεξίπτωτο και εσύ έχεις δύο δικά σου.

YR: Exactly. There is a rescue parachute for the wing

ΙΡ: Ακριβώς. Υπάρχει το αλεξίπτωτο διάσωσης της πτέρυγας

for two reasons:

για δύο λόγους:

so I can repair it afterward

για να την επισκευάσω μετά

and especially so nobody takes that, just on his head.

και ειδικότερα για να μην χτυπήσει κάποιον στο κεφάλι.

BG: I see. Maybe come back here.

ΜΤ: Κατάλαβα. Ας έρθουμε πάλι εδώ.

This is risky stuff indeed.

Επικίνδυνα πράγματα.

People have died trying to do this kind of thing.

Υπάρχει κόσμος που έχει πεθάνει σε τέτοιες προσπάθειες.

And you don't look like a crazy guy; you're a Swiss airline pilot,

Κι εσύ δεν φαίνεσαι τρελός, είσαι ένας πιλότος ελβετικών αερογραμμών,

so you're rather a checklist kind of guy.

ένας άνθρωπος που έχει μάθει να ελέγχει τα πάντα βάσει σχεδίου.

I assume you have standards.

Υποθέτω ότι ακολουθείς κάποια πρότυπα.

YR: Yeah. I have no checklist for that.

ΙΡ: Ναι. Γι' αυτό δεν έχω λίστες ελέγχου.

(Laughter)

(Γέλια)

BG: Let's not tell your employer.

Μπ. Τζ.: Καλύτερα να μην το πούμε στον εργοδότη σου.

(Laughter)

(Γέλια)

YR: No, that's really two worlds.

ΙΡ: Όχι, πρόκειται για δύο διαφορετικούς κόσμους.

Civil aviation is something that we know very well.

Η πολιτική αεροπορία είναι ένας κλάδος τον οποίο γνωρίζουμε πολύ καλά.

We have a hundred years of experience.

Έχουμε εμπειρία εκατό ετών.

And you can adapt really precisely.

Και μπορούμε να προσαρμοστούμε με μεγάλη ακρίβεια.

With that, I have to adapt to something new.

Εδώ, έχω να προσαρμοστώ σε κάτι καινούριο.

That means improvise.

Που σημαίνει, να αυτοσχεδιάσω.

So it's really a play between these two approaches.

Πρόκειται, λοιπόν, για ένα παιχνίδι ανάμεσα στις δύο προσεγγίσεις.

Something that I know very well, these principles.

Κάτι που γνωρίζω πολύ καλά -- τις αρχές, για παράδειγμα,

For example, we have two engines on an Airbus;

έχουμε δύο κινητήρες στο Έρμπας.

with only one engine, you can fly it.

Με ένα μόνο κινητήρα, μπορείς να το πετάξεις.

So plan B, always a plan B.

Υπάρχει λοιπόν εναλλακτικό σχέδιο.

In a fighter, you have an ejection seat.

Στο μαχητικό αεροσκάφος, υπάρχει εκτινασσόμενο κάθισμα.

That's my ejection seat.

Αυτό είναι το δικό μου εκτινασσόμενο κάθισμα.

So I have the approach of a professional pilot

Έτσι έχω την προσέγγιση του επαγγελματία πιλότου

with the respect of a pioneer

με το σεβασμό του πρωτοπόρου

in front of Mother Nature.

μπροστά στη Μητέρα Φύση.

BG: It's well said.

ΜΤ: Το έθεσες εξαιρετικά.

What happens if one of the engines stops?

Τι γίνεται αν σταματήσει ένας κινητήρας;

YR: I do a roll.

ΙΡ: Κάνω περιστροφή.

And then I stabilize,

Και μετά σταθεροποιούμαι

and according to my altitude, I continue on two or three engines.

και ανάλογα το ύψος μου, συνεχίζω με δύο ή τρεις κινητήρες.

It's sometimes possible.

Μερικές φορές είναι εφικτό --

It's quite complicated to explain,

είναι αρκετά περίπλοκο να το εξηγήσω --

but according to which regime I was,

αλλά ανάλογα το καθεστώς στο οποίο βρίσκομαι,

I can continue on two

μπορώ να συνεχίσω με δύο

and try to get a nice place to land, and then I open my parachute.

και να προσπαθήσω να βρω ένα καλό σημείο προσγείωσης και να ανοίξω το αλεξίπτωτο.

BG: So the beginning of the flight

ΜΤ: Στην αρχή της πτήσης

is actually you jump off a plane or a helicopter,

πηδάς από αεροπλάνο ή ελικόπτερο,

and you go on a dive and accelerate the engines,

βουτάς και επιταχύνεις με τους κινητήρες

and then you basically take off mid-air somewhere.

και μετά απογειώνεσαι ουσιαστικά εν πτήση.

And then the landing, as we have seen,

Και στην προσγείωση, όπως είδαμε,

arriving on this side of the Channel,

φτάνεις στην απέναντι πλευρά,

is through a parachute.

με το αλεξίπτωτο.

So just as a curiosity,

Πες μας από περιέργεια,

where did you land when you flew over the Grand Canyon?

πού προσγειώθηκες όταν πέταξες πάνω από το Γκραν Κάνιον;

Did you land on the rim, down at the bottom?

Στις κορυφές ή κάτω στο έδαφος;

YR: It was down on the bottom.

ΙΡ: Κάτω στο έδαφος.

And I came back afterward on the sled of the helicopter back.

Και μετά επέστρεψα πιασμένος στην εξωτερική πλευρά του ελικοπτέρου.

But it was too stony and full of cactus on top.

Στις κορυφές υπήρχαν βράχια και κάκτοι.

(Laughter)

(Γέλια)

BG: That's exactly why I asked the question.

ΜΤ: Ακριβώς γι' αυτό σε ρώτησα.

YR: And also, the currents are quite funny there.

ΙΡ: Επίσης, τα ρεύματα είναι περίεργα εκεί.

There is big thermal activity,

Υπάρχει έντονη θερμική δραστηριότητα,

big difference in altitude also.

καθώς και μεγάλες διαφορές στο υψόμετρο.

So it was much safer for me to land at the bottom.

Ήταν πιο ασφαλές να προσγειωθώ χαμηλά.

BG: I think that right now, many people are asking,

ΜΤ: Νομίζω ότι πολλοί στο κοινό θα αναρωτιούνται τώρα,

"When are you developing a double-seater

«Και πότε θα κατασκευάσεις διθέσιο εξοπλισμό

so they can fly with you?"

για να πετάξουμε μαζί σου;»

YR: I have a standard answer.

ΙΡ: Έχω μια απάντηση που δίνω πάντα.

Have you ever seen tandem birds?

Έχετε δει ποτέ διπλό πουλί;

(Laughter)

(Γέλια)

BG: Perfect answer.

ΜΤ: Τέλεια απάντηση.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Applause ends)

(Τέλος χειροκροτήματος)

BG: Yves, one last question.

Ιβ, μια τελευταία ερώτηση.

What's next for you? What's next for Jetman?

Ποιο είναι το επόμενο βήμα σου; Το επόμενο βήμα του Τζέτμαν;

YR: First, to instruct a younger guy.

ΙΡ: Πρώτον, να εκπαιδεύσω κάποιον νεότερο.

I want to share it, to do formation flights.

Να μοιραστώ τις γνώσεις μου, να πετάξουμε σε σχηματισμό.

And I plan to start from a cliff,

Και η απογείωση να γίνεται από ύψωμα,

like catapulted from a cliff.

εκτόξευση από ύψωμα.

BG: So instead of jumping off a plane, yes?

ΜΤ: Αντί να πηδάς από αεροπλάνο;

YR: Yes, with the final goal to take off, but with initial speed.

ΙΡ: Ναι, με τελικό σκοπό την απογείωση αλλά με αρχική ταχύτητα.

Really, I go step by step.

Να πάω πραγματικά βήμα-βήμα.

It seems a little bit crazy, but it's not.

Ακούγεται λίγο τρελό, αλλά δεν είναι.

It's possible to start already now, it's just too dangerous.

Μπορεί να γίνει και τώρα αλλά είναι πολύ επικίνδυνο.

(Laughter)

(Γέλια)

Thanks to the increasing technology, better technology,

Χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, στη βελτίωση της τεχνολογίας,

it will be safe.

θα γίνει ασφαλές.

And I hope it will be for everybody.

Και ελπίζω να γίνει για τον καθένα.

BG: Yves, thank you very much. Yves Rossy.

ΜΤ: Ιβ, σε ευχαριστούμε πολύ. Ο Ιβ Ροσί.

(Applause)

(Χειροκρότημα)