Sheryl Sandberg: So we leaned in ... now what?

Translator: Alena Zhaliazniak Reviewer: Hanna Baradzina

Pat Mitchell: Your first time back on the TEDWomen stage.

Пэт Мітчэл: Твой першы зварот на сцэну Тэда.

Sheryl Sandberg: First time back. Nice to see everyone. It's always so nice to look out

Шэрыл Сандберх: Так, першы.<br/>Прыемна ўсіх бачыць.

and see so many women.

Заўсёды так прыемна глядзець са сцэны<br/>і бачыць столькі жанчын.

It's so not my regular experience, as I know anyone else's.

Гэта ў маім жыцці здараецца нячаста,<br/>як і ў жыцці іншых.

PM: So when we first started talking about, maybe the subject wouldn't be social media,

ПМ: Калі мы распачалі гэтую размову,<br/>пра нашую тэму ў сацыяльных сетках не размаўлялі.

which we assumed it would be, but that you had very much on your mind

Мы думалі, што будуць, што і здарылася. Пра што ты думала,

the missing leadership positions, particularly in the sector of technology and social media.

дык пра незанятыя жанчынамі ўладавыя пасты, асабліва ў тэхналагічным сектары і ў сектары сацыяльных сетак.

But how did that evolve for you as a thought, and end up being the TED Talk that you gave?

Як думка развівалася і як яна ператварылася ў прамову на ТЭД канферэнцыі?

SS: So I was really scared to get on this stage and talk about women,

Я вельмі хвалявалася перад прамовай пра жанчын,

because I grew up in the business world, as I think so many of us did.

бо я пасталела ў справавой сферы, як і шмат хто з аўдыторыі.

You never talk about being a woman, because someone might notice that you're a woman, right?

Там ніколі нельга размаўляць пра жанчын, бо што, калі заўважаць, што ты сама жанчына?

They might notice. Or worse, if you say "woman," people on the other end of the table

А яны могуць. Ці горш, падумаюць, што слова "жанчына" значыць,

think you're asking for special treatment, or complaining.

што ты хочаш, каб да цябе звярталіся па-асабліваму ці скардзішся.

Or worse, about to sue them. And so I went through -- (Laughter)

Ці што ты хочаш на іх падаваць у суд. Што са мной здарылася... (Смех)

Right? I went through my entire business career,

Ці не гэтак? Я пражыла свае працоўнае жыццё,

and never spoke about being a woman, never spoke about it publicly.

ніколі не кажучы, што я жанчына. Асабліва публічна.

But I also had noticed that it wasn't working.

Але я заўважыла, што гэта не вядзе ні да чаго.

I came out of college over 20 years ago, and I thought

Я скончыла ўніверсітэт 20 год таму, думаючы,

that all of my peers were men and women, all the people above me were all men,

што мае калегі -- жанчыны і мужчыны, і хоць тыя зверху ўсе былі мужчынамі,

but that would change,

але гэта зменіцца,

because your generation had done such an amazing job fighting for equality,

таму што вашае пакаленне гэтак заўцята змагалася за раўнапраўе,

equality was now ours for the taking. And it wasn't.

значыцца раўнапраўе нашае. А насамрэч было інакш.

Because year after year, I was one of fewer and fewer,

Таму што год за годам колькасць жанчын памяншалася,

and now, often the only woman in a room.

а зараз увогуле я звычайна адзіная жанчына ў пакоі.

And I talked to a bunch of people about,

Я шмат з кім паразмаўляла, ці варта

should I give a speech at TEDWomen about women, and they said, oh no, no.

зрабіць прамову на ТЭД для жанчын (TEDWomen) пра жанчын, а ўсе ў адказ - не, не.

It will end your business career. You cannot be a serious business executive

Гэта будзе канец тваёй кар'еры. Нельга адначасова і быць на чале

and speak about being a woman. You'll never be taken seriously again.

і размаўляць пра тое, што ты жанчына. З табой ніхто пасля не захоча размаўляць.

But fortunately, there were the few, the proud -- like you -- who told me I should give the speech,

Але на шчасце некаторыя, ганарлівыя, як ты, параілі прамову даць.

and I asked myself the question Mark Zuckerberg might --

Я запытала сябе, як робіць Марк Цукерберх,

the founder of Facebook and my boss --

заснавальнік Фэйсбуку і мой кіраўнік,

asks all of us, which is, what would I do if I wasn't afraid?

ён пытае сябе і нас, што б вы зрабілі, калі б не баяліся?

And the answer to what would I do if I wasn't afraid is I would get on the TED stage,

Мой адповед быў -- я б не збаялася і выйшла на сцэну ТЭДа,

and talk about women, and leadership. And I did, and survived. (Applause)

я б там разгледзела праблему жаночасці і кіравання. Гэтак я зрабіла і выжыла. (Воплескі)

PM: I would say, not only survived. I'm thinking of that moment, Sheryl,

ПМ: Я б сказала, што больш за выжыла. Я прыпамінаю той момант, Шэрыл,

when you and I were standing backstage together, and you turned to me,

калі мы разам стаялі за сцэнай, ты павярнулася да мяне

and you told me a story.

і расказала пра здарэнне.

And I said -- very last minute -- you know, you really should share that story.

А я параіла, ў апошнюю хвіліну, расказаць пра яго ўсім.

SS: Oh, yeah. PM: What was that story?

ШС: Так. ПМ: Што было за здарэнне?

SS: Well, it's an important part of the journey. So I had -- TEDWomen --

ШС: Гэта -- важная частка ўсяго працэсу. TEDWomen 2010 была ў горадзе Вашынгтон,

the original one was in D.C. -- so I live here, so I had gotten on a plane the day before,

а я жыву тут, у Сан Францыска. Перад вылетам на канферэнцыю

and my daughter was three, she was clinging to my leg: "Mommy, don't go."

мая трохгадовая дачка зачапілася за нагу і лямантавала "не едзь".

And Pat's a friend, and so, not related to the speech I was planning on giving,

Пэт -- сяброўка, таму я не размаўляла з ёй пра прамову,

which was chock full of facts and figures, and nothing personal,

у якой поўна было фактаў і лічбаў, і нічога асабістага,

I told Pat the story. I said, well, I'm having a hard day.

я расказала Пэт, што нядобры ў мяне сёння дзень.

Yesterday my daughter was clinging to my leg, and "Don't go."

Учора дачуня зачапіўшыся за нагу лямантавала "не едзь".

And you looked at me and said, you have to tell that story.

Ты глянула на мяне і кажаш: "Пра гэта трэба расказаць!"

I said, on the TED stage? Are you kidding?

Я табе: &quot;На сцэне ТЭДа? Ты жартуеш!&quot;

I'm going to get on a stage and admit my daughter was clinging to my leg?

"Гэта я выйду на сцэну і прызнаюся, што мая дачка чапляецца за нагу?"

And you said yes, because if you want to talk about getting more women into leadership roles,

Ты сказала так, бо калі ты хочаш размаўляць пра тое, як паставіць больш жанчын на чале,

you have to be honest about how hard it is.

то павінна казаць праўду і пра цяжкасці.

And I did. And I think that's a really important part of the journey.

Гэтак я і зрабіла. І гэта было важнай часткай далейшых падзеяў.

The same thing happened when I wrote my book. I started writing the book. I wrote a first chapter,

Падобнае здарылася і калі я пачала пісаць кнігу. Я пачала, напісала першую главу.

I thought it was fabulous. It was chock-full of data and figures,

Я думала, што атрымалася проста файна. Поўна інфармацыі і лічбаў,

I had three pages on matrilineal Maasai tribes, and their sociological patterns.

тры старонкі было прысвечана матрыархальнаму парадку ў масаеў, іх сацыялагічным структурам.

My husband read it and he was like, this is like eating your Wheaties. (Laughter)

Мой муж пачытаў і сказаў, што гэта падобна на мой бесцукровы сухі сняданак. (Смех)

No one -- and I apologize to Wheaties if there's someone -- no one, no one will read this book.

Ніхто -- і я выбачаюся перад сняданкам, калі ёсць іх аматары -- не будзе чытаць гэту кнігу.

And I realized through the process that I had to be more honest and more open,

Праз гэта я зразумела, што трэба больш адкрыцца, дадаць сумленнасці,

and I had to tell my stories. My stories of still not feeling as self-confident as I should,

расказаць пра сябе. Пра тое, што я часам адчуваю сябе вельмі няўпэўненай,

in many situations. My first and failed marriage. Crying at work.

у розных сітуацыях. Пра развалены першы шлюб. Пра слёзы на працы.

Felling like I didn't belong there, feeling guilty to this day.

Пра адчуванне, што я не пасую да гэтай працы, і праз гэтае вінаватасць.

And part of my journey, starting on this stage, going to "Lean In," going to the foundation,

Часткай майго новага разумення, якое пачалося на гэтай сцэне і вылілася ў кнігу "Злучэнне" і фонд,

is all about being more open and honest about those challenges,

стала выснова, што трэба быць больш адкрытай і свядомай, што тычыцца выпарабаванняў,

so that other women can be more open and honest,

каб даць магчымасць усім жанчынам быць больш адкрытымі і свядомымі,

and all of us can work together towards real equality.

і гэткім чынам разам натхняць раўнапраўе.

PM: I think that one of the most striking parts about the book,

ПМ: Я думаю, што тое, што адрознівае тваю кнігу,

and in my opinion, one of the reasons it's hit such a nerve and is resonating around the world,

і, на мой погляд, чаму яна знайшла чытача ў шматлікіх краінах --

is that you are personal in the book, and that you do make it clear that,

гэта тое, што ты даеш прыклады са свайго жыцця, і тое, што ты прапаноўваеш

while you've observed some things that are very important for other women to know,

і свае вельмі важныя для жанчын назіранні і высновы,

that you've had the same challenges that many others of us have,

як і прыклады цяжкасцяў, што яднаюць нас усіх,

as you faced the hurdles and the barriers and possibly the people who don't believe the same.

бо ты сутыкнулася і з памешкамі, і з перашкодамі, і з людзьмі, хто верыць у іншае.

So talk about that process: deciding you'd go public with the private part,

Раскажы трохі пра гэты працэс, калі ты вынесла асабістае на людзі,

and then you would also put yourself in the position of something of an expert

і як атрымалася, што ты зараз лічышся амаль экспертам

on how to resolve those challenges.

па пераадольванні гэтых выпрабаванняў.

SS: After I did the TED Talk, what happened was --

ШС: Пасля мае прамовы на ТЭД,

you know, I never really expected to write a book, I'm not an author, I'm not a writer,

вы ведаеце, я не чакала, што напішу кнігу, я ж не пісьменнік,

and it was viewed a lot, and it really started impacting people's lives.

але прамову прагледзела шмат людзей, тэма пачала кранаць шматлікія сэрцы.

I got this great --- one of the first letters I got was from a woman

Адным з першых лістоў, што я атрымала, быў ліст ад жанчыны,

who said that she was offered a really big promotion at work, and she turned it down,

якая сказала, што ёй прапанавалі добрае павышэнне на працы, а яна адмовілася.

and she told her best friend she turned it down, and her best friend said,

Яна расказала сяброўцы пра адмову, а тая

you really need to watch this TED Talk.

прапанавала паглядзець відэа на ТЭД.

And so she watched this TED Talk, and she went back the next day, she took the job,

Яна паглядзела, пайшла на наступны дзень на працу і згадзілася на павышэнне,

she went home, and she handed her husband the grocery list. (Laughter)

а ўвечары прыйшла дадому і дала мужу спіс прадуктаў на тыдзень. (Смех)

And she said, I can do this.

Яна мне напісала: Я адолею.

And what really mattered to me -- it wasn't only women in the corporate world,

Мне было асабліва важна, што я закранула не толькі жанчын у офісах,

even though I did hear from a lot of them, and it did impact a lot of them,

хоць ад іх я шмат атрымала лістоў, мая прамова іх падтрымала,

it was also people of all different circumstances.

але я пачула ад людзей з усялякімі рознымі жыццёвымі абставінамі.

There was a doctor I met who was an attending physician at Johns Hopkins,

Я пазнаёмілася з доктарам, які таксама даводзіцца тэрапеўтам у шпіталі Джона Хопкінсана.

and he said that until he saw my TED Talk, it never really occurred to him

Ён сказаў, што прагледзеўшы прамову, ён упершыню заўважыў,

that even though half the students in his med school classes were women,

што хоць палова яго студэнтаў ва ўніверсітэце - дзяўчаты,

they weren't speaking as much as the men as he did his rounds.

яны няшмат размаўляюць падчас шпітальных абходаў.

So he started paying attention, and as he waited for raised hands, he realized the men's hands were up.

Ён пачаў бліжэй назіраць і зразумеў, што большасць паднятых рук - хлопцы.

So he started encouraging the women to raise their hands more,

Ён пачаў заахвочваць дзяўчат падымаць руку,

and it still didn't work.

але нічога не змянілася.

So he told everyone, no more hand raising, I'm cold-calling.

Тады ён сказаў усім, што будзе папросту сам выклікаць.

So he could call evenly on men and women. And what he proved to himself was that

Ён выклікаў роўна хлопцаў і дзяўчат, І сам сабе давёў,

the women knew the answers just as well or better,

што дзяўчаты ведалі адповеды гэтаксама добра ці лепш.

and he was able to go back to them and tell them that.

І ён расказаў дзяўчатам пра гэтую сваю заўвагу.

And then there was the woman, stay-at-home mom, lives in a really difficult neighborhood,

Яшчэ быў ліст ад хатняй гаспадыні, што жыве ў нядобрым раёне,

with not a great school, she said that TED Talk -- she's never had a corporate job,

з абыякавай школай. Пасля прамовы гэтая жанчына, ў якой ніколі не было офіснае працы,

but that TED Talk inspired her to go to her school and fight for a better teacher for her child.

адчула ў сабе мажлівасць пайсці пазмагацца за лепшую настаўніцу для свайго дзіцяці.

And I guess it was part of was finding my own voice.

Усё гэта было часткай працэсу вынаходжвання майго ўласнага голасу.

And I realized that other women and men could find their voice through it,

І я зразумела, што іншыя жанчыны і мужчыны могуць знайсці гэтак свой голас.

which is why I went from the talk to the book.

Таму прамова ператварылася ў кнігу.

PM: And in the book, you not only found your voice, which is clear and strong in the book,

ПМ: У кнізе ты не толькі дзелішся сваім узмацнелым голасам,

but you also share what you've learned --

але і тым, чаму ты навучылася,

the experiences of other people in the lessons.

з досведу іншых людзей.

And that's what I'm thinking about in terms of putting yourself in a --

Я пра гэта пытаю, кранаючы тэму

you became a sort of expert in how you lean in.

твайго статусу эксперта па злучэнні.

So what did that feel like, and become like in your life?

Якое было адчуванне, ці змянілася твае жыццё?

To launch not just a book, not just a best-selling, best-viewed talk,

Ты ж -- аўтар не толькі прамовы з шматлікімі праглядамі, кнігі, што ўбачыла вялізную аўдыторыю,

but a movement, where people began to literally describe their actions at work as,

але і распачынальніца руху, калі людзі пачанаюць казаць пра сабе,

I'm leaning in.

што яны злучаюцца.

SS: I mean, I'm grateful, I'm honored, I'm happy, and it's the very beginning.

Я ўдзячная, гэта для мяне вялікі гонар, я задаволена, але ж гэта толькі пачатак.

So I don't know if I'm an expert, or if anyone is an expert. I certainly have done a lot of research.

Я не ведаю, ці я эксперт, ці хтокольвек эксперт. Я правяла шмат даслеванняў.

I have read every study, I have pored over the materials,

Я папачытала шмат навуковых папер, паперагледзела матэрыялу,

and the lessons are very clear. Because here's what we know:

і выснова была ясная. Мы што ведаем:

What we know is that stereotypes are holding women back from leadership roles all over the world.

культурныя стэрэатыпы не дапускаюць жанчын да пазіцый улады.

It's so striking. "Lean In" is very global, I've been all over the world,

Гэта неверагодна. З маёй кнігай "Злучэнне" я паездзіла па свеце,

talking about it, and -- cultures are so different.

падаючы кнігу і ідэі. Народы такія розныя.

Even within our own country, to Japan, to Korea, to China, to Asia, Europe,

Нават у межах нашае краіны, а Японія, Карэя, Кітай, Азія, Еўропа --

they're so different. Except for one thing: gender.

усе такія розныя, акрамя аднаго яднаючага пункту -- розніца палоў.

All over the world, no matter what our cultures are,

Па ўсім свеце, нягледзячы на культуру,

we think men should be strong, assertive, aggressive, have voice;

мы лічым, што мужчыны павінны быць моцнымі, агрэсіўнымі, настойлівымі, з голасам,

we think women should speak when spoken to, help others.

мы лічым, што жанчына павінна размаўляць, толькі калі з ёй размаўляюць, дапамагаць іншым.

Now we have, all over the world,

Што мы маем, дык гэта тое, што ва ўсім свеце

women are called "bossy." There is a word for "bossy,"

жанчын клічуць &quot;настойлівымі&quot;, &quot;уладарнымі&quot;.

for little girls, in every language there's one.

У кожнай мове ёсць гэткае негатыўнае слова для дзяўчынак.

It's a word that's pretty much not used for little boys,

Гэтым негатыўным словам не карыстаюцца ў размовах з хлапчукамі,

because if a little boy leads, there's no negative word for it,

таму што калі хлопчык на чале чагось, гэта не адмоўная якасць,

it's expected. But if a little girl leads, she's bossy.

ад яго гэтага чакаюць. А калі тое самае робіць дзяўчынка -- яна ўладарнічае.

Now I know there aren't a lot of men here, but bear with me.

Я ведаю, што ў залі няшмат мужчын, але паўдзельнічайце ў апытанцы.

If you're a man, you'll have to represent your gender.

Вам зараз спатрэбіцца прадстаўляць свой пол.

Please raise your hand if you've been told you're too aggressive at work.

Падыміце руку, калі вам колісь казалі, што вы вельмі агрэсіўныя на працы.

(Laughter) There's always a few, it runs about five percent. Okay, get ready, gentlemen.

(Смех) Заўсёды некалькі ёсць, недзе каля 5 адсоткаў. Гатовы, спадары?

If you're a woman, please raise your hand if you've ever been told you're too aggressive at work.

Калі вы жанчына, падыміце руку, калі вам колісь казалі, што вы агрэсіўна сябе паводзіце ў працы.

(Laughter) That is what audiences have said in every country in the world,

(Смех) [Амаль усе рукі] Гэтак сама мне казалі па ўсім свеце.

and it's deeply supported by the data.

Тое самае кажуць даследванні.

Now, do we think women are more aggressive than men? Of course not.

Вам падаецца, што жанчыны больш агрэсіўныя за мужчын? Вядома не.

It's just that we judge them through a different lens,

Папросту мы судзім па-іншаму,

and a lot of the character traits that you must exhibit to perform at work, to get results, to lead,

і тыя рысы характару, якія патрэба паказаць, каб праца ішла наперад, каб былі рэзультаты, каб было лідарства --

are ones that we think, in a man, he's a boss,

гэта тыя, што ў мужчыне бачацца як лідарскія,

and in a woman, she's bossy.

а ў жанчыне, як уладарскія.

And the good news about this is that we can change this by acknowledging it.

Добра тое, што гэта можна змяніць праз асабістую дасведчаннасць.

One of the happiest moments I had in this whole journey is,

Адным з маіх найлепшых успамінаў з пройдзенага шляху

after the book came out, I stood on a stage with John Chambers, the CEO of Cisco.

быў з галоўным дырэктарам кампаніі Cisco, Джонам Чэмюерсам, пасля выхада кнігі.

He read the book. He stood on a stage with me, he invited me in front of his whole management team,

Ён яе прачытаў. Мы стаялі на сцэне перад усім яго выканаўчым калектывам,

men and women, and he said, I thought we were good at this. I thought I was good at this.

жанчынамі і мужчынамі, і ён сказаў: "Я думаў, што мы, што я добра спраўляюся,

And then I read this book, and I realized that we -- my company --

а пасля пачытаў кнігу, і зразумеў, што мы, мая кампанія,

we have called all of our senior women too aggressive,

мы называлі нашых жанчын-галоўных дырэктараў зашмат агрэсіўнымі,

and I'm standing on this stage, and I'm sorry.

і стоячы на гэтай сцэне перад вамі, я вінавачуся. Выбачайце.

And I want you to know we're never going to do it again.

Я хачу вас запэўніць, што мы больш такога ніколі не зробім."

PM: Can we send that to a lot of other people that we know? (Applause)

ПМ: Ці маглі б мы даслаць гэту гісторыю шмат каму з нашых знаёмых? (Воплескі)

SS: And so John is doing that because he believes it's good for his company,

ШС: Джон гэтак зрабіў, бо ён упэўнены, што такі крок палепшыць яго фірму.

and so this kind of acknowledgement of these biases can change it.

Гэткае распазнаванне схілу ў няслушны бок дапаможа змяніць сітуацыю.

And so next time you all see someone call a little girl "bossy,"

Наступны раз, калі вы пачуеце, як дзяўчынку клічуць "уладарнай" ці "настойлівай",

you walk right up to that person, big smile, and you say,

падыдзіце да дарослага і з усмешкай на вуснах скажыце:

"That little girl's not bossy. That little girl has executive leadership skills." (Laughter)

"Яна не ўладарная, ў яе добрыя здольнасці на выканаўчыя пасады". (Смех)

PM: I know that's what you're telling your daughter. SS: Absolutely.

ПМ: Ты гэтак жа кажаш сваёй дачушцы. ШС: Абавязкова.

PM: And you did focus in the book -- and the reason, as you said, in writing it,

ПМ: Менавіта на гэтым ты і засяродзілася ў кнізе, бо, як ты казала, кніга патрэбна,

was to create a dialogue about this.

каб распачаць на гэтую тэму дыялог.

I mean, let's just put it out there, face the fact that women are --

Трэба давесці гэта да масы, што жанчыны,

in a time when we have more open doors, and more opportunities --

нягледзячы на большую колькасць адчыненых дзвярэй і мажлівасцяў,

are still not getting to the leadership positions.

не атрымоўваюць пасады ўлады.

So in the months that have come since the book,

За тыя месяцы, што прайшлі з выхаду кнігі ў свет,

in which "Lean In" focused on that and said,

ці нешта змялілася? У "Злучэнні" ты засяродзілася на праблеме

here are some of the challenges that remain, and many of them we have to own within ourselves

і паказала, якія перашкоды яшчэ існуюць, як звонку, дык і ў нас саміх,

and look at ourselves. What has changed?

на што нам трэба звярнуць увагу ў сабе саміх.

Have you seen changes?

Ці ёсць нейкія змены?

SS: Well, there's certainly more dialogue, which is great.

ШС: Дыялогу насамрэч пабольшала,

But what really matters to me, and I think all of us, is action.

але што больш важна, дык ці гэты дыялог ператвараецца ў дзейнасць.

So everywhere I go, CEOs, they're mostly men, say to me,

Паўсюль, куды я не еду, выканаўчыя дырэктары, збольшага мужчыны,

you're costing me so much money

кажуць мне, што я ім шмат каштую грошай,

because all the women want to be paid as much as the men.

таму што жанчыны хочуць такога ж заробку, як і мужчыны.

And to them I say, I'm not sorry at all. (Laughter)

А я ім на гэтае - мне зусім вас не шкада. (Смех)

At all. I mean, the women should be paid as much as the men.

Зусім. Чаму б гэта жанчынам не зарабляць столькі ж, колькі мужчыны?

Everywhere I go, women tell me they ask for raises.

Куды б я не ездзіла, жанчыны мне расказваюць, што яны патрабуюць павышэння зарплаты.

Everywhere I go, women say they're getting better relationships with their spouses,

Куды б я не ездзіла, жанчыны мне кажуць, што іх адносіны з мужамі палепшыліся,

asking for more help at home, asking for the promotions they should be getting at work,

яны просяць больш дапамогі ў хаце, патрабуюць павышэнняў на працы,

and importantly, believing it themselves. Even little things.

і найважнейшае, яны больш вераць у свае сілы. Нават у невялікіх рэчах.

One of the governors of one of the states told me that he didn't realize that more women were, in fact,

Адзін з штатавых губернатараў распавёў, што ён нават і не ўяўляў, што жанчыны яго кабінету

literally sitting on the side of the room, which they are,

насамрэч сядзяць па баках на паседжаннях.

and now he made a rule that all the women on his staff need to sit at the table.

Ён зрабіў новае правіла, і яны мусяць сядзець за сталом.

The foundation I started along with the book "Lean In"

Фонд, які я распачала супольна з выхадам кнігі "Злучэнне" [leanin.org]

helps women, or men, start circles -- small groups,

дапамагае жанчынам і мужчынам збірацца разам у групы.

it can be 10, it can be however many you want, which meet once a month.

У групе можа быць 10 чалавек, ці менш, ці больш, яны збіраюцца раз на месяц.

I would have hoped that by now, we'd have about 500 circles. That would've been great.

Я сабе ўяўляла, што да дадзенага моманту ў нас будзе 500 груп. Гэта быў бы поспех.

You know, 500 times roughly 10.

Уявіце 500, памножанае на 10.

There are over 12,000 circles in 50 countries in the world.

Зараз існуе 12 000 груп у 50 краінах свету.

PM: Wow, that's amazing.

ПМ: Неверагодна.

SS: And these are people who are meeting every single month.

ШС: І гэта людзі, што сустракаюцца раз на месяц.

I met one of them, I was in Beijing.

Я пазнаёмілася з адной групай, калі была ў Пекіне.

A group of women, they're all about 29 or 30, they started the first Lean In circle in Beijing,

Група жанчын, усім недзе 29-30, яны распачалі першую групу злучэння ў Пекіне.

several of them grew up in very poor, rural China.

Некаторыя з іх выраслі ў беднаце, у сялянскай мясцовасці ў Кітаі.

These women are 29, they are told by their society that they are "left over,"

Ім толькі 29, а грамадства кажа, што яны - пазаддзе,

because they are not yet married,

бо незамужнія.

and the process of coming together once a month at a meeting

Працэс яднання раз на месяц

is helping them define who they are for themselves.

дапамагае ім зразумець, хто яны ў гэтым свеце.

What they want in their careers. The kind of partners they want, if at all.

Чаго яны хочуць ад кар'еры. Якіх хочуць рамантычных стасункаў. Ці не хочуць.

I looked at them, we went around and introduced ourselves,

Я паглядзела на іх усіх, мы пазнаёміліся.

and they all said their names and where they're from,

Кожная папарадку сказала імя і месца народжання.

and I said, I'm Sheryl Sandberg, and this was my dream.

Я сказала, што мяне зваць Шэрыл Сандберх і гэта была мая мара.

And I kind of just started crying.

А пасля я праслязілася.

Right, which, I admit, I do. Right? I've talked about it before.

У мяне гэта часта, ці не памятаеш? Я пра гэта ужо распавядала.

But the fact that a woman so far away out in the world, who grew up in a rural village,

Але тое неверагодна, што жанчына на другім канцы свету, якая пасталела ў сельскай мясцовасці,

who's being told to marry someone she doesn't want to marry,

якую прымушаюць выйсці замуж за непажаданага ёю партнёра,

can now go meet once a month with a group of people and refuse that,

можа раз на месяц сустрэцца з аднадумцамі,

and find life on her own terms.

і знайсці падтымку ідэі жыцця па-свойму.

That's the kind of change we have to hope for.

На гэткія перамены мы спадзяемся.

PM: Have you been surprised by the global nature of the message?

ПМ: Цябе здзівіла, што гэтая тэма актуальна ў шматлікіх краінах?

Because I think when the book first came out, many people thought,

Калі кніга толькі выйшла, шмат хто думаў,

well, this is a really important handbook for young women on their way up.

што яна -- важны дапаможнік для маладзенькіх дзяўчат, што хочуць зрабіць кар'еру.

They need to look at this, anticipate the barriers, and recognize them,

Ім трэба сцерагчыся перашкод, мець магчымасць іх бачыць,

put them out in the open, have the dialogue about it,

не хаваць прэч з вачэй, а размаўляць пра іх.

but that it's really for women who are that. Doing that. Pursuing the corporate world.

Кніга толькі для іх, тых хто карпаратыўную драбніцу робіць мэтай.

And yet the book is being read, as you say, in rural and developing countries.

Ажно атрымоўваецца, што кнігу чытаюць у аграрных і эканамічна слабых краінах.

What part of that has surprised you, and perhaps led to a new perspective on your part?

Што з гэтага цябе здзівіла, ці, можа, паўспрыяла новым думкам?

SS: The book is about self-confidence, and about equality.

ШС: Кніга напісана пра самаўпэўненасць і пра раўнапраўства.

And it turns out, everywhere in the world, women need more self-confidence,

Як выдалася, паўсюль у свеце жанчынам патрэбна больш самаўпэўненасці,

because the world tells us we're not equal to men.

таму што рэальнасць нам кажа, што мы не на ўзроўні мужчын.

Everywhere in the world, we live in a world where the men get "and,"

Паўсюль у свеце у мужчын кар'ера І сям'я,

and women get "or."

а ў жанчын ці то кар'ера, ЦІ сям'я.

I've never met a man who's been asked how he does it all. (Laughter)

Я ніколі не сустракала мужчыну, якога б пыталі: "Як ты усё адольваеш?" (Смех)

Again, I'm going to turn to the men in the audience:

Ізноў пытанне да мужчын у залі.

Please raise your hand if you've been asked, how do you do it all?

Падыміце руку, ці вас колісь пыталі, як вы ўсё адольваеце?

(Laughter)

(Смех)

Men only.

Толькі мужчыны. [Няшмат рук]

Women, women. Please raise your hand if you've been asked how you do it all?

Зараз жанчыны. Падыміце руку, ці вас колісь пыталі, як вы ўсё адольваеце? [Тры чвэрці рук паднятыя]

We assume men can do it all, slash -- have jobs and children.

Мы дапушчаем, што мужчыны могуць усё: і кар'еру, і сям'ю.

We assume women can't, and that's ridiculous,

З жанчынамі наадварот, і гэта ганебна,

because the great majority of women everywhere in the world, including the United States,

бо большасць жанчын у свеце, таксама і ў Злучаных Штатах,

work full time and have children.

працуюць на поўную стаўку і маюць дзяцей.

And I think people don't fully understand how broad the message is.

Я думаю, людзі не разумеюць, наколькі ўседакранальнае гэта пытанне.

There is a circle that's been started for rescued sex workers in Miami.

Была створана група ў Маямі для вызваленых ад сэксуальнай працы жанчын.

They're using "Lean In" to help people make the transition

Яны карыстаюцца "Злучэннем", каб дапамагчы жанчынам пераасвойвацца

back to what would be a fair life, really rescuing them from their pimps, and using it.

да нармальнага жыцця, каб насамрэч вызваліцца ад сутэнёраў.

There are dress-for-success groups in Texas which are using the book,

Група ў Тэхасе вучыць жанчын, што ніколі не былі ва ўніверсітэце,

for women who have never been to college.

як паспяхова апранацца.

And we know there are groups all the way to Ethiopia.

Мы ведаем, што існуюць групы ажно да Эфіопіі.

And so these messages of equality -- of how women are told they can't have what men can have --

Гэтыя пытанні -- як жанчынам нельга мець тое самае, што і мужчынам,

how we assume that leadership is for men, how we assume that voice is for men,

меркаванні, што лідарства -- мужчынская справа, што права голаса -- таксама мужчынская справа,--

these affect all of us, and I think they are very universal.

яны тычацца ўсіх нас, яны ўніверсальныя.

And it's part of what TEDWomen does.

ТЭД канферэнцыя для жанчын робіць гэтае.

It unites all of us in a cause we have to believe in,

Яна яднае нас думкай, у якую мы верым,

which is more women, more voice, more equality.

менавіта -- больш жанчын, больш голасу, больш раўнапраўнасці.

PM: If you were invited now to make another TEDWomen talk,

ПМ: Калі б цябе запрасілі зрабіць прамову на ТЭД ізноў,

what would you say that is a result of this experience, for you personally,

што б ты сказала наконт вынікаў, для цябе асабіста,

and what you've learned about women, and men,

і што ты даведалася пра жанчын і мужчын

as you've made this journey?

падчас гэтага вандравання?

SS: I think I would say -- I tried to say this strongly,

ШС: Я думаю я б сказала... Я спрабавала дадаць гэтаму націск,

but I think I can say it more strongly --

але думаю, што трэба сказаць мацней --

I want to say that the status quo is not enough.

існуючае становішча недастаткова добрае.

That it's not good enough, that it's not changing quickly enough.

Недастаткова добра і недастаткова хутка!

Since I gave my TED Talk and published my book, another year of data came out from the U.S. Census.

З таго часу, як я зрабіла прамову і надрукавала кнігу, з'явіліся дадзеныя новага перапісу.

And you know what we found?

І што ж мы даведаліся?

No movement in the wage gap for women in the United States.

Аніякай паляпшэння ў збліжэнні зарплатаў жанчын да мужчын у ЗША.

Seventy-seven cents to the dollar.

Семдзесят сем цэнтаў да даляра.

If you are a black woman, 64 cents.

Калі ты чорная жанчына -- 64 цэнта.

If you are a Latina, we're at 54 cents.

Калі лаціна-амерыканка -- 54.

Do you know when the last time those numbers went up?

Ведаеце, калі апошні раз гэтыя лічбы падымаліся?

2002.

2002-і.

We are stagnating, we are stagnating in so many ways.

Мы стагнуем у шматлікіх напрамках.

And I think we are not really being honest about that,

І я лічу, мы несумленна да гэтага ставімся.

for so many reasons. It's so hard to talk about gender.

Па шматлікіх прычынах. Цяжка размаўляць пра полавую розніцу.

We shy away from the word "feminist," a word I really think we need to embrace.

Мы хаваемся ад слова "феміністка", а гэтае слова трэба бліжэй прыняць да сэрца.

We have to get rid of the word bossy and bring back --

Нам трэба пазбавіцца ад "уладарная", а назад увесці...

(Applause)

(Воплескі)

I think I would say in a louder voice, we need to get rid of the word "bossy"

Я думаю, я б сказала голасней, што трэба пазбавіцца слова "уладарная",

and bring back the word "feminist," because we need it.

і назад увесці "феміністка", бо яно нам патрэбна.

(Applause)

(Воплескі)

PM: And we all need to do a lot more leaning in.

ПМ: І трэба больш злучацца.

SS: A lot more leaning in.

ШС: Так, нашмат больш.

PM: Thank you, Sheryl.

ПМ: Дзякуй, Шэрыл.

Thanks for leaning in and saying yes.

Дзякуй за злучэнне тут зараз.

SS: Thank you.

ШС: Дзякуй.

(Applause)

(Воплескі)