The left brain vs. right brain myth - Elizabeth Waters

Tin đồn về não trái và não phải - Elizabeth Waters

Translator: Ngọc Trinh Phó Reviewer: Dieu Dang NguyenTran

Behold the human brain,

Hãy ngắm nhìn bộ não con người,

it's lumpy landscape visibly split into a left and right side.

một nơi mấp mô được chia thành 2 bên trái phải. .

This structure has inspired one of the most pervasive ideas about the brain,

Cấu trúc này đã khơi nguồn cho một trong những quan niệm phổ biến nhất về bộ não,

that the left side controls logic

rằng bên trái kiểm soát logic

and the right, creativity.

và bên phải, sự sáng tạo.

And yet, this is a myth unsupported by scientific evidence.

Và tuy nhiên, đây chỉ là tin đồn chưa được khoa học chứng minh

So how did this misleading idea come about,

Vậy tin đồn này từ đâu,

and what does it get wrong?

và nó sai chỗ nào?

It's true that the brain has a right and a left side.

Đúng là bộ não có một bên phải và một bên trái.

This is most apparent with the outer layer, or the cortex.

Điều này dễ nhận thấy nhất ở lớp bên ngoài, hay vỏ não.

Internal regions, like the striatum,

Còn các vùng bên trong, như thể vân,

hypothalamus,

vùng dưới đồi,

thalamus,

đồi thị,

and brain stem

và cuống não

appear to be made from continuous tissue,

có vẻ được tạo ra từ các mô nối tiếp liên tục,

but in fact, they're also organized with left and right sides.

nhưng thật ra, chúng cũng được sắp xếp theo bên trái bên phải.

The left and the right sides of the brain do control different body functions,

Não trái và não phái kiểm soát các chức năng khác nhau của cơ thể,

such as movement and sight.

như vận động và nhìn.

The brain's right side controls the motion of the left arm and leg and vice versa.

Não phải kiểm soát chuyển động của tay và chân trái và ngược lại.

The visual system is even more complex.

Hệ thống thị giác thậm chí còn phức tạp hơn.

Each eye has a left and right visual field.

Mỗi mắt có một vùng mắt trái và vùng mắt phải.

Both left visual fields are sent to the right side of the brain,

Thông tin từ vùng mắt trái đều được gửi tới não phải,

and both right fields are sent to the left side.

vùng mắt phải đều được gửi đến não trái.

So the brain uses both sides to make a complete image of the world.

Nên bộ não sử dụng cả hai bên để tạo ra một hình ảnh hoàn chỉnh.

Scientists don't know for sure why we have that crossing over.

Các nhà khoa học không biết chắc chắn vì sao lại có sự bắt chéo đó.

One theory is it began soon after animals developed more complex nervous systems

Một giả thuyết là điều đó xuất hiện khi động vật phát triển hệ thần kinh phức tạp

because it gave the survival advantage of quicker reflexes.

vì nó giúp sinh vật sinh tồn với phản xạ nhanh hơn.

If an animal sees a predator coming from its left side,

Nếu một con vật nhìn thấy kẻ săn mồi đến từ bên trái,

it's best off escaping to the right.

Nó tốt nhất nên thoát thân về bên phải.

So we can say that vision and movement control are two systems

Nên ta có thể nói hệ thống điều khiển thị giác và vận động là hai hệ thống

that rely on this left-right structure,

phụ thuộc vào cấu trúc trái-phải này,

but problems arise when we over-extend that idea to logic and creativity.

nhưng vấn đề nảy sinh khi ta suy diễn ý tưởng đó sang logic và tính sáng tạo.

This misconception began in the mid-1800s

Quan niệm sai lầm này ra đời vào giữa những năm 1800

when two neurologists, Broca and Wernicke,

khi hai nhà thần kinh học, Broca và Wernickle,

examined patients who had problems communicating due to injuries.

kiểm tra các bệnh nhân bị tổn thương não gặp khó khăn trong giao tiếp.

The researchers found damage to the patients' left temporal lobes,

Các nhà nghiên cứu tìm thấy những hư hại ở thùy thái dương bên trái của bệnh nhân,

so they suggested that language is controlled by the left side of the brain.

vì thế họ đề xuất rằng ngôn ngữ được kiểm soát bới phần não bên trái.

That captured the popular imagination.

Quan điểm đó đã thu hút sự tưởng tượng của mọi người.

Author Robert Louis Stevenson

Tác giả Robert Louis Stevenson

then introduced the idea of a logical left hemisphere

khi đó đã giới thiệu ý tưởng về một bán cầu trái đầy logic

competing with an emotional right hemisphere

cạnh tranh với một bán cầu phải dễ xúc động

represented by his characters Dr. Jekyll and Mr. Hyde.

được thể hiện qua các nhân vật của ông, Tiến sĩ Jekyll và ông Hyde.

But this idea didn't hold up when doctors and scientists

Nhưng giả thuyết này không đúng khi các bác sỹ và nhà khoa học

examined patients who were missing a hemisphere

xem xét những bệnh nhân bị mất một bán cầu não

or had their two hemispheres separated.

hoặc có hai bán cầu bị chia tách.

These patients showed a complete range of behaviors,

Những bệnh nhân đều biểu hiện đầy đủ,

both logical and creative.

cả logic và sáng tạo.

Later research showed that one side of the brain is more active than the other

Nghiên cứu về sau cho thấy một bên não tích cực hoạt động hơn bên còn lại

for some functions.

trong một vài chức năng.

Language is more localized to the left

Ngôn ngữ được khoanh vùng nhiều hơn vào bán cầu trái

and attention to the right.

còn sự tập trung thì ở bên phải.

So one side of the brain may do more work,

Vì thế một bên não có thể làm việc nhiều hơn,

but this varies by system rather than by person.

nhưng điều đó thay đổi một cách hệ thống hơn là theo cá nhân.

There isn't any evidence to suggest

Không có chứng cứ nào gợi ý

that individuals have dominant sides of the brain,

rằng mỗi cá nhân có một bên não hoạt động vượt trội hơn,

or to support the idea of a left-right split

hay củng cố cho quan điểm về sự phân chia trái-phải

between logic and creativity.

giữa logic và sáng tạo.

Some people may be particularly logical or creative,

Một số người có thể đặc biệt logic hoặc sáng tạo,

but that has nothing to do with the sides of their brains.

nhưng điều đó không liên quan gì đến hai bên não bộ cả.

And even the idea of logic and creativity being at odds with each other

Và ngay cả khi nói logic và sáng tạo luôn mâu thuẫn với nhau

doesn't hold up well.

cũng không đúng.

Solving complex math problems requires inspired creativity

Giải quyết những bài toán phức tạp yêu cầu một sự sáng tạo đầy cảm hứng

and many vibrant works of art have intricate logical frameworks.

và nhiều công trình nghệ thuật sống động hàm chứa những logic phức tạp.

Almost every feat of creativity and logic

Hầu như mỗi kỳ công của sáng tạo và logic

carries the mark of the whole brain functioning as one.

đều mang dấu ấn của toàn bộ bộ não hoạt động như một thể thống nhất.