Which animal has the best eyesight? - Thomas W. Cronin

Translator: Đàm Thảo Reviewer: Nhu PHAM

The animal kingdom boasts an incredible diversity of eyes.

Thế giới động vật có sự đa dạng về mắt đáng kinh ngạc.

Some rotate independently, while others have squiggly-shaped pupils.

Một số có thể xoay độc lập, một số khác có đồng tử hình lượn sóng.

Some have protective lids, others squirt blood.

Một số có mí bảo vệ, một số khác có thể phun máu.

But which creature has the best sight?

Nhưng loài nào có thị lực tốt nhất?

Which sees best in the darkness?

Loài nào nhìn rõ nhất trong tối?

Which sees the most detail?

Loài nào thấy nhiều chi tiết nhất?

Which animal sees the most color?

Loài nào nhìn thấy nhiều màu sắc nhất?

And finally, which detects motion the fastest?

Và cuối cùng, loài nào phát hiện ra chuyển động nhanh nhất?

All eyes take in sensory stimuli in the form of waves of light.

Mọi đôi mắt đều nhận kích thích cảm giác dưới dạng sóng ánh sáng.

To convert these into everything we see,

Để chuyển đổi chúng thành những gì ta nhìn thấy,

eyes focus incoming light onto photoreceptors.

mắt tập trung ánh sáng đến các tế bào cảm quang.

These cells translate light into neural signals

Những tế bào này chuyển ánh sáng thành tín hiệu thần kinh

and send them to the brain, where they’re finally processed.

và gửi đến não để xử lý.

The eyes that see best in darkness are those that capture

Mắt nhìn rõ nhất trong tối sẽ thu được

as much available light as possible.

nhiều ánh sáng có sẵn nhất có thể.

Colossal squids have soccer-ball-sized eyes—

Mắt mực khổng lồ có kích thước bằng quả bóng đá -

the largest known in existence.

lớn nhất từ trước tới nay.

These may help them spot the faint glow of sperm whales

Chúng giúp mực phát hiện ánh sáng yếu ớt

as they disturb light-producing organisms.

khi cá nhà táng khuấy động các sinh vật phát sáng.

Some fish have eyes that are unique among vertebrates because they use mirrors.

Ở loài có xương sống, một số loài cá có đôi mắt độc đáo

vì chúng dùng gương phản chiếu.

For the brownsnout spookfish,

Cá ma brownsnout,

each eye has an upward-facing lens and a downward-pointing mirror

mỗi mắt có một ống kính hướng lên trên và một gương hướng xuống

composed of tiny crystal plates that efficiently gather light.

làm từ các tấm tinh thể nhỏ thu thập ánh sáng một cách hiệu quả.

They can see up and down simultaneously,

Chúng có thể nhìn lên và xuống cùng một lúc,

and may perceive distinct shapes, even in the ocean’s depths.

và cảm nhận các hình dạng khác nhau, kể cả ở nơi sâu nhất của đại dương.

Back on solid ground, arctic reindeer have adaptations

Trên mặt đất, tuần lộc Bắc Cực thích nghi

to deal with months of darkness.

để tồn tại suốt nhiều tháng không ánh sáng.

The backs of reindeer eyes change color, from gold in summer to blue in winter.

Mặt sau của mắt tuần lộc thay đổi màu sắc, từ màu vàng mùa hè sang màu xanh mùa đông.

Their blue-backed eyes are about 1,000 times more sensitive to light.

Và chúng nhạy cảm với ánh sáng hơn khoảng 1.000 lần.

This may allow reindeer to recognize important things in the snow

Điều này cho phép tuần lộc nhận ra những thứ quan trọng trong tuyết

like urine and lichen.

như nước tiểu và địa y.

When it comes to the sharpest vision, birds of prey soar above the competition.

Nói đến thị lực sắc bén nhất, chim săn mồi là loài đứng đầu.

To capture the most detail, an animal must have lots of photoreceptors in its eye,

Để bắt được nhiều chi tiết nhất, cần có rất nhiều cảm quang trong mắt,

as well as increased visual processing power.

cũng như khả năng xử lý hình ảnh vượt trội.

Raptors have an especially deep fovea—

Chim ăn thịt có một hố thị giác cực sâu -

a depression in the back of their eye that fits more photoreceptors.

một hố ở phía sau mắt chứa được nhiều cảm quang hơn.

So, Peregrine falcons have vision that’s more than twice as sharp as a human’s.

Thế nên, chim ưng Peregrine có thị lực sắc bén gấp đôi loài người.

They’re able to zero in on a rabbit from more than three kilometers away.

Chúng có thể nhìn thấy một con thỏ từ cách hơn ba cây số.

When crowning the creature with the best color vision,

Mọi thứ trở nên phức tạp hơn

the picture gets complicated.

khi nói về loài nhìn màu sắc tốt nhất.

Different photoreceptors are sensitive to specific waves of light,

Các tế bào cảm quang khác nhau nhạy cảm với các sóng ánh sáng nhất định,

meaning the colors we see are largely determined

nghĩa là màu sắc ta nhìn thấy phần lớn được xác định

by what kinds of photoreceptors we have.

bởi những loại cảm quang ta có.

Presumably, the more types of color photoreceptors an animal has,

Từ đó, càng có nhiều loại cảm quang màu,

the better its color vision.

mắt càng nhận diện tốt màu sắc.

Dogs have just two types.

Chó chỉ có hai loại.

Humans have three.

Con người có ba.

And we are far outdone by some birds, fishes, and insects.

Một số loài chim, cá và côn trùng vượt xa chúng ta.

Bluebottle butterflies have at least 15 types of photoreceptors.

Bướm bluebottle có ít nhất 15 loại cảm quang.

Seven of them are attuned to distinct blues and greens,

Bảy trong số đó giúp nhận biết màu xanh lam và xanh lá,

which researchers think might help them track each other during high-speed chases.

theo các nhà nghiên cứu, có thể giúp chúng

dõi theo nhau trong các cuộc rượt đuổi tốc độ cao.

Tôm bọ ngựa có 16 loại cảm quang,

Mantis shrimp have a whopping 16 kinds of photoreceptors,

with five reserved just for the ultraviolet, or UV, spectrum,

năm trong số đó chỉ dành cho tia cực tím, hoặc UV,

which humans can’t see.

mà con người không thể nhìn thấy.

But experiments suggest that the mantis shrimp’s ability

Nhưng các thí nghiệm cho thấy khả năng phân biệt màu sắc

to discriminate between colors is more limited than you might expect.

của tôm bọ ngựa hạn chế hơn ta nghĩ.

Exactly how they use their complex eyes is a mystery.

Cụ thể cách chúng dùng đôi mắt phức tạp kia còn là một bí ẩn.

Meanwhile, with just four kinds of color photoreceptors,

Trong khi đó, chỉ với bốn loại cảm quang màu sắc,

goldfish actually excel at discerning subtle differences in shades.

cá vàng thực sự vượt trội trong việc

phân biệt tinh tế các sắc thái màu.

Finally, insects have mastered the ability to see the world... on the fly.

Cuối cùng, giải thị giác vượt trội thuộc về loài côn trùng biết bay.

The fastest motion vision requires photoreceptors

Khả năng phát hiện ra chuyển động nhanh nhất

đòi hỏi các tế bào cảm quang

that quickly sense changes in light,

phải nhanh chóng cảm nhận được thay đổi trong ánh sáng

and a brain that rapidly processes the information.

và một bộ não xử lý thông tin nhanh chóng.

A movie shot at 24 frames per second gives us the perception

Một bộ phim quay ở tốc độ 24 hình mỗi giây

cho ta cảm giác chuyển động gần như liền mạch.

of near seamless motion.

But insects would see a slideshow.

Nhưng côn trùng sẽ chỉ thấy một slideshow.

Fly photoreceptors register changes 10 times faster than we do,

Cảm quang của ruồi ghi nhận thay đổi nhanh hơn chúng ta 10 lần,

making them especially hard to catch.

khiến chúng đặc biệt khó bắt.

These animals have some of the best vision we know of,

Những loài này sở hữu thị lực tốt nhất mà ta từng được biết,

but there's no winner across the board.

nhưng không có loài nào vượt trội về mọi mặt.

Each category has different top contenders because vision requires tradeoffs.

Mỗi bộ môn có ứng viên hàng đầu khác nhau vì tầm nhìn đòi hỏi sự đánh đổi.

So, some eyes are highly specialized,

Vì vậy, một số mắt có chuyên môn cao,

while others, like ours, perform decently in many categories.

một số khác, như ở người, hoạt động tốt ở nhiều hạng mục.

From eyes the size of soccer balls to those that see in UV—

Từ kích thước như quả bóng đá đến khả năng nhìn thấy tia CỰC TÍM -

the ways of looking at the world are as varied as the life forms in it.

cách nhìn thế giới cũng đa dạng như các loài sinh vật tồn tại nơi đây.