Which animal has the best eyesight? - Thomas W. Cronin

Tłumaczenie: Agnieszka Grabowska Korekta: Ola Królikowska

The animal kingdom boasts an incredible diversity of eyes.

Królestwo zwierząt szczyci się niezwykłą różnorodnością oczu.

Some rotate independently, while others have squiggly-shaped pupils.

Niektóre obracają się niezależnie, inne mają spiralne źrenice.

Some have protective lids, others squirt blood.

Są takie z ochronnymi powiekami i takie tryskające krwią.

But which creature has the best sight?

Ale które stworzenie ma najlepszy wzrok?

Which sees best in the darkness?

Które najlepiej widzi w ciemności?

Which sees the most detail?

Które widzi najwięcej szczegółów?

Which animal sees the most color?

Które zwierzę widzi najwięcej kolorów?

And finally, which detects motion the fastest?

A które najszybciej wykrywa ruch?

All eyes take in sensory stimuli in the form of waves of light.

Każdy typ oczu odbiera bodźce zmysłowe jako fale światła.

To convert these into everything we see,

Żeby zamienić je w to, co widzimy,

eyes focus incoming light onto photoreceptors.

oczy skupiają odbierane światło w fotoreceptorach.

These cells translate light into neural signals

Te komórki zamieniają światło na sygnały nerwowe

and send them to the brain, where they’re finally processed.

i przesyłają je do mózgu, gdzie są przetwarzane.

The eyes that see best in darkness are those that capture

Oczy, które najlepiej widzą w ciemności, to te, które odbierają maksimum światła.

as much available light as possible.

Colossal squids have soccer-ball-sized eyes—

Kałamarnice kolosalne mają oczy wielkości piłki do piłki nożnej.

the largest known in existence.

Największe, jakie istnieją.

These may help them spot the faint glow of sperm whales

Mogą one pomóc zauważyć ledwo widoczną poświatę kaszalotów,

as they disturb light-producing organisms.

które zakłócają pracę organizmów wytwarzających światło.

Some fish have eyes that are unique among vertebrates because they use mirrors.

Niektóre ryby mają oczy wyjątkowe wśród kręgowców, bo używają luster.

For the brownsnout spookfish,

U ryb z gatunku Dolichopteryx longipes

each eye has an upward-facing lens and a downward-pointing mirror

każde oko ma zwróconą do góry soczewkę i zwrócone w dół lustro,

composed of tiny crystal plates that efficiently gather light.

które składa się z małych kryształowych płytek skutecznie zbierających światło.

They can see up and down simultaneously,

Mogą jednocześnie patrzeć w górę i w dół

and may perceive distinct shapes, even in the ocean’s depths.

i rozpoznają różne kształty nawet w głębinach oceanu.

Back on solid ground, arctic reindeer have adaptations

Z kolei występujące w Arktyce renifery

przystosowały się do radzenia sobie z miesiącami ciemności.

to deal with months of darkness.

The backs of reindeer eyes change color, from gold in summer to blue in winter.

Tył oczu reniferów zmienia kolor, latem na złoty, a zimą na niebieski.

Their blue-backed eyes are about 1,000 times more sensitive to light.

Oczy z niebieskim tyłem są tysiąc razy bardziej czułe na światło.

This may allow reindeer to recognize important things in the snow

Pozwala to reniferom zauważyć ważne rzeczy na śniegu,

like urine and lichen.

takie jak mocz i porosty.

When it comes to the sharpest vision, birds of prey soar above the competition.

W kategorii ostrości wzroku wygrywają ptaki drapieżne.

To capture the most detail, an animal must have lots of photoreceptors in its eye,

Żeby widzieć szczegółowo, zwierzęta muszą mieć oczy z wieloma fotoreceptorami

as well as increased visual processing power.

i zwiększoną zdolność przetwarzania obrazu.

Raptors have an especially deep fovea—

Drapieżniki mają szczególnie głęboki dołek środkowy,

a depression in the back of their eye that fits more photoreceptors.

wgłębienie na siatkówce mieszczące większą ilość fotoreceptorów.

So, Peregrine falcons have vision that’s more than twice as sharp as a human’s.

Sokoły wędrowne mają wzrok dwa razy ostrzejszy od ludzkiego.

They’re able to zero in on a rabbit from more than three kilometers away.

Mogą dostrzec królika z ponad trzech kilometrów.

When crowning the creature with the best color vision,

Ale jeśli chodzi o zwierzę najlepiej widzące kolory,

the picture gets complicated.

sprawy się komplikują.

Different photoreceptors are sensitive to specific waves of light,

Różne fotoreceptory reagują na konkretne długości fal światła,

meaning the colors we see are largely determined

czyli kolory, które widzimy, zależą głównie od tego,

by what kinds of photoreceptors we have.

jakie fotoreceptory mamy.

Presumably, the more types of color photoreceptors an animal has,

Przyjmuje się, że im więcej typów fotoreceptorów ma zwierzę,

the better its color vision.

tym lepiej rozpoznaje kolory.

Dogs have just two types.

Psy mają tylko dwa typy.

Humans have three.

Ludzie - trzy.

And we are far outdone by some birds, fishes, and insects.

Wyprzedzają nas niektóre ptaki, ryby i owady.

Bluebottle butterflies have at least 15 types of photoreceptors.

Motyle Graphium sarpedon mają co najmniej 15 typów fotoreceptorów.

Seven of them are attuned to distinct blues and greens,

Siedem z nich reaguje na odcienie niebieskiego i zielonego,

which researchers think might help them track each other during high-speed chases.

co prawdopodobnie pomaga im namierzyć się podczas szybkich pościgów.

Mantis shrimp have a whopping 16 kinds of photoreceptors,

Ustonogi mają aż 16 typów fotoreceptorów,

with five reserved just for the ultraviolet, or UV, spectrum,

z czego pięć odbiera tylko promienie ultrafioletowe,

which humans can’t see.

spektrum, którego ludzie nie widzą.

But experiments suggest that the mantis shrimp’s ability

Ale badania sugerują, że umiejętność ustonogich

to discriminate between colors is more limited than you might expect.

do rozróżniania kolorów jest bardziej ograniczona niż mogłoby się wydawać.

Exactly how they use their complex eyes is a mystery.

Jak dokładnie używają swoich złożonych oczu, pozostaje tajemnicą.

Meanwhile, with just four kinds of color photoreceptors,

Tymczasem złota rybka mająca tylko cztery rodzaje fotoreceptorów

goldfish actually excel at discerning subtle differences in shades.

doskonale radzi sobie z dostrzeganiem subtelnych różnic w odcieniach.

Finally, insects have mastered the ability to see the world... on the fly.

Z kolei owady opanowały umiejętność widzenia świata... w locie.

The fastest motion vision requires photoreceptors

Najszybsze widzenie ruchu wymaga fotoreceptorów,

that quickly sense changes in light,

które szybko wyczuwają zmiany w świetle

and a brain that rapidly processes the information.

i mózgu, który szybko przetwarza informacje.

A movie shot at 24 frames per second gives us the perception

Film kręcony z prędkością 24 klatek na sekundę daje nam wrażenie

of near seamless motion.

niemal płynnego ruchu.

But insects would see a slideshow.

Ale owady widziałyby pokaz slajdów.

Fly photoreceptors register changes 10 times faster than we do,

Fotoreceptory muchy rejestrują zmiany 10 razy szybciej niż my,

making them especially hard to catch.

co czyni je szczególnie trudnymi do złapania.

These animals have some of the best vision we know of,

Wzrok tych zwierzęt jest jednym z najlepszych, jakie znamy,

but there's no winner across the board.

ale nie ma tu zwycięzcy.

Each category has different top contenders because vision requires tradeoffs.

Każda kategoria ma innych najlepszych kandydatów, bo wzrok wymaga kompromisów.

So, some eyes are highly specialized,

Niektóre oczy są bardzo wyspecjalizowane,

while others, like ours, perform decently in many categories.

a inne, jak nasze, radzą sobie przyzwoicie w wielu warunkach.

From eyes the size of soccer balls to those that see in UV—

Od oczu o wielkości piłki nożnej do tych, które widzą w promieniach UV,

the ways of looking at the world are as varied as the life forms in it.

sposoby patrzenia na świat są tak zróżnicowane jak jego formy życia.