Food expiration dates don’t mean what you think - Carolyn Beans

Çeviri: Ali Eren Kayhan Gözden geçirme: esra kurul

How much of the food in your fridge will you toss before it reaches the table?

Mutfak dolabınızdaki yiyeceklerin ne kadarını masaya gelmeden önce atarsınız?

Hamburger buns from last summer’s picnic? Milk past its sell-by date?

Geçen yaz piknikten kalan hamburger ekmekleri mi?

Son kullanma tarihi geçmiş süt mü?

Carrots that lost their crunch?

Çıtırlığını kaybeden havuçlar?

Countries around the world waste huge amounts of food every year,

Dünya genelinde ülkeler her yıl büyük miktarda yiyecek israf ediyor

and the United States is one of the worst offenders.

ve Amerika Birleşik Devletleri ise en büyük suçlulardan biridir.

37% of US food waste comes from individual households.

ABD’deki gıda israfının %37′si bireysel hanelerden kaynaklanıyor.

And roughly 20% of those food items are tossed because consumers aren’t sure

Yaklaşık olarak bu gıda ürünlerinin %20′si, tüketiciler etiketlenmiş oldukları

how to interpret the dates they’re labeled with.

tarihleri nasıl yorumlayacaklarını bilemedikleri için atılıyor.

But most of those groceries are still perfectly safe to eat.

Ancak, bu ürünlerin çoğu hala tamamen güvenli bir şekilde tüketilebilir.

So if the dates on our food don’t tell us that something’s gone bad,

Peki, yiyeceklerimizdeki tarihler bize bir şeyin bozulduğunu söylemiyorsa,

what do they tell us?

bize ne söylüyorlar?

Before the 20th century,

20. yüzyıldan önce

the path between where food was produced and where it was eaten

yiyeceklerin üretildiği yer ile tüketildiği yer arasındaki yol

was much more direct,

çok daha doğrudan bir şekildeydi ve

and most people knew how to assess freshness using sight, smell, and touch.

çoğu insan tazeliği görme, koku alma ve dokunma yoluyla değerlendirmeyi biliyordu.

But when supermarkets began stocking processed foods,

Ancak süpermarketler işlenmiş gıdaları satmaya başladığında,

product ages became harder to gauge.

ürünlerin ömürleri daha zor tahmin edilebilir hale geldi.

In the US, grocers used packaging codes

Amerika’da marketler gıdaların raflarda ne kadar süreyle bulunduğunu takip

to track how long food had been on the shelves,

etmek için ambalaj kodları kullanıyorlar

and in the 1970s, consumers demanded in on that info.

ve 1970′lerde tüketiciler bu bilgiyi talep ettiler.

Many supermarkets adopted a system still in place today called open dating,

Birçok süpermarket, hala bugün kullanılan açık tarihleme adlı bir sistem benimsedi.

where food manufacturers or retailers labeled products with dates

Bu sistemde, gıda üreticileri veya perakendeciler

indicating optimum freshness.

ürünlere optimum tazelik tarihlerini gösteren tarihler etiketler.

This vague metric had nothing to do with expiration dates or food safety.

Bu belirsiz ölçüm, son kullanma tarihleriyle

veya gıda güvenliğiyle hiçbir ilgisi yoktu.

In fact, it’s rarely decided with any scientific backing,

Aslında, genellikle herhangi bir bilimsel dayanakla belirlenmez

and there are usually no rules around what dates to use.

ve genellikle hangi tarihlerin kullanılacağına dair kurallar yoktur.

So most manufacturers and retailers are motivated to set these dates early,

Bu nedenle çoğu üretici ve perakendeci, müşterilerin yiyeceklerini en iyi tat alma

ensuring customers will taste their food at its best and come back for more.

ansına sahip olmalarını sağlamak ve daha fazlasını almalarını

teşvik etmek amacıyla bu tarihleri erken belirlerler.

This means many foods are safe to eat far beyond their labeled dates.

Bu, birçok yiyeceğin etiketlenmiş tarihlerinin

ötesinde güvenli bir şekilde tüketilebileceğini ifade ediyor.

Old cookies, pasta, and other shelf-stable groceries might taste stale,

Yıllanmış kurabiyeler, makarna ve diğer raf ömrü uzun gıdalar tadı bayat olabilir

but they aren’t a health risk.

ancak bunlar sağlık riski taşımazlar.

Canned foods can stay safe for years,

Konserve yiyecekler şişme veya paslanma belirtileri göstermedikçe

so long as they don't show signs of bulging or rusting.

yıllarca güvenli bir şekilde saklanabilirler.

Low freezer temperatures keep bacteria that cause food poisoning in check,

Dondurucu düşük sıcaklıkları, gıda zehirlenmesine neden olan bakterileri

kontrol altında tutarak uygun şekilde depolanan donmuş

preserving properly stored frozen dinners indefinitely.

yemekleri süresiz olarak korur.

Refrigerated eggs are good for up to five weeks,

Buzdolabında saklanan yumurtalar beş haftaya kadar iyidir

and if they spoil, your nose will let you know.

ve eğer bozulurlarsa, burnunuz sizi haberdar edecektir.

And you can always spot spoiled produce by off odors, slimy surfaces, and mold.

Ve bozulmuş ürünleri her zaman kötü kokularından,

yapışkan yüzeylerinden ve küflenmesi ile tanıyabilirsiniz.

Of course, there are some cases where you’re better safe than sorry.

Tabii ki, bazı durumlarda temkinli olmak daha iyidir.

The USDA recommends eating or freezing meat within days of purchase.

USDA, eti alımınızın ardından günler içinde

tüketmenizi veya dondurmanızı önerir.

Beyond their printed dates,

Tüketim tarihinin ötesinde,

ready-to-eat salads, deli meats, and unpasteurized cheeses

hazır tüketim salatalar, şarküteri etleri ve pastörize edilmemiş peynirler,

are more likely to carry pathogenic bacteria

genellikle kokusu veya tadı testten geçebilecek patojenik

that can slip past a smell or taste test.

bakteriler taşıma olasılığı daha yüksektir.

And the dates on infant formula are regulated to indicate safety.

Bebek formülündeki tarihler güvenliği belirtmek için düzenlenir.

But while some of these labels work as intended, the vast majority don’t.

Ancak, bu etiketlerin bazıları amaçlandığı gibi çalışsa da

büyük çoğunluğu çalışmıyor.

In a 2019 survey of over 1,000 Americans,

2019 yılında 1.000′den fazla Amerikalının katıldığı bir ankette,

more than 70% said they use date labels to decide if food is still edible,

katılımcıların %70′ten fazlasının yiyeceklerin

hala yenilebilir olup olmadığına karar vermek için

and nearly 60% said they’d toss any food past those dates.

tarih etiketlerini kullandığı ve neredeyse %60′ının bu tarihleri

geçmiş olan yiyecekleri atacaklarını söylediği görüldü.

Restaurants and grocers often do the same.

Restoranlar ve marketlerde genellikle aynı şeyi yaparlar.

To avoid all this waste, many experts advocate for laws

Tüm bu israfı önlemek için birçok uzman,

to require that date labels use one of two standardized phrases:

tarih etiketlerinin kullanılmasını gerektiren yasaları savunuyor:

“Best if used by,” to indicate freshness, or “Use by” to indicate safety.

“En iyi kullanım tarihi” tazeliği belirtmek için kullanılır

veya güvenliği belirtmek için “Son kullanma tarihi” olarak kullanılır.

This solution isn't perfect,

Bu çözüm mükemmel değil

but some US researchers estimate that setting these standards at a federal level

ancak bazı ABD araştırmacıları, bu standartların federal düzeyde

could prevent roughly 398,000 tons of food waste annually.

belirlenmesinin yıllık yaklaşık 398,000 ton gıda atığını

önleyebileceğini tahmin ediyorlar.

Grocers could also try removing date labels on produce,

Süpermarketler, tüketicilerin kendi takdirlerini kullanmalarını

as several UK supermarket chains have done

teşvik etmek için yaptığı gibi

to encourage consumers to use their own judgement.

ürünler üzerindeki tarih etiketlerini kaldırmayı da deneyebilirler.

Many experts also advocate for policies incentivizing grocers and restaurants

Çok sayıda uzman, marketleri ve restoranları satılmamış yiyecekleri

to donate unsold food.

bağışlamaya teşvik eden politikaları savunuyor.

Currently, confusion around dates has led at least 20 US states

Şu anda, tarihlerle ilgili yaşanan karışıklık, en az 20 ABD eyaletinin,

to restrict donating food past its labeled date,

etiketlenen tarihten sonraki yiyecek bağışlarını sınırlamasına yol açtı,

even though the federal government actually protects such donations.

federal hükümet böyle bağışları korusa da.

Countries like France go even further,

Ülkeler arasında Fransa, birçok süpermarketin satılmayan

requiring that many supermarkets donate unsold food.

yiyecekleri bağışlamasını gerektiren daha ileri adımlar atmaktadır.

Regardless of what your government decides,

Hükümetiniz ne karar verirse versin,

the best way to prevent food waste is to eat what you buy!

yiyeceğiniz israfını önlemenin en iyi yolu satın aldıklarınızı tüketmektir.

Unutmayın ki genellikle yiyeceğin

And don’t forget that your eyes, nose, and tongue

are usually all you need to decide if food is fit for consumption

tüketilmeye uygun olup olmadığına karar vermek için

gözleriniz, burnunuz ve diliniz yeterlidir.

or the compost bin.