How to understand power - Eric Liu

Çeviri: firdevs altuntov Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Every day of your life,

Hayatının her günü,

you move through systems of power that other people made.

başka insanların oluşturduğu güç sistemleri içinde hareket ediyorsun.

Do you sense them?

Onları hissediyor musun?

Do you understand power?

Gücü anlıyor musun?

Do you realize why it matters?

Neden önemli olduğunun farkında mısın?

Power is something we are often uncomfortable talking about.

Güç genellikle hakkında konuşmaktan rahatsız olduğumuz bir şey.

That's especially true in civic life, how we live together in community.

Bu özellikle toplum içinde birlikte yaşama biçimimiz olan sivil yaşam için doğru.

In a democracy, power is supposed to reside with the people, period.

Demokraside gücün insanlara ait olması gerekirdi.

Any further talk about power and who really has it

Güç hakkında daha fazla konuşma ve gerçekten ona sahip olan kişi

seems a little dirty, maybe even evil.

biraz edepsiz belki de şeytani bile görünüyor;

But power is no more inherently good or evil than fire or physics.

ama güç esasen ateşten ya da fizikten daha iyi ya da kötü değil.

It just is.

Güç sadece güçtür.

It governs how any form of government works.

Herhangi bir tarzdaki hükümetin nasıl çalışacağını kontrol eder.

It determines who gets to determine the rules of the game.

Oyunun kurallarını kimin belirleyeceğini tayin eder.

So learning how power operates is key to being effective,

Dolayısıyla etkili olmak,

ciddiye alınmak ve kullanılmamak için gücün nasıl işlediğini öğrenmek önemlidir.

being taken seriously, and not being taken advantage of.

In this lesson, we'll look at where power comes from,

Bu derste, gücün nereden geldiğini, nasıl uygulandığını ve

how it's exercised and what you can do to become more powerful in public life.

toplumsal yaşamda daha güçlü olman için neleri yapabileceğini göz önüne alacağız.

Let's start with a basic definition.

Basit bir tanımla başlayalım.

Power is the ability to make others do what you would have them do.

Güç, başkalarına yaptırtmak istediğin şeyleri onlara yaptırabilme becerisidir.

Of course, this plays out in all arenas of life,

Tabi ki, bu aileden iş yerine, ilişkilere kadar

from family to the workplace to our relationships.

hayatın her alanında geçerlidir.

Our focus is on the civic arena,

Biz sivil yaşam alanına odaklanacağız.

where power means getting a community to make the choices

Bu alanda güç, bir topluluğa istediğin seçimi yaptırabilme ve

and to take the actions that you want.

istediğin bir harekette bulunmalarını sağlama anlamında.

There are six main sources of civic power.

Sivil gücün 6 temel kaynağı vardır.

First, there's physical force and a capacity for violence.

Birincisi fiziksel güç ve şiddet kapasitesidir.

Control of the means of force, whether in the police or a militia,

Polis teşkilatı ya da ordu içinde olsun şiddet araçlarının kontrolü

is power at its most primal.

en ilkel biçimdeki güçtür.

A second core source of power is wealth.

Gücün ikinci ana kaynağı zenginliktir.

Money creates the ability to buy results and to buy almost any other kind of power.

Para sonuçları ve neredeyse her türlü gücü satın alma becerisini yaratır.

The third form of power is state action, government.

Üçüncü güç biçimi devlet faaliyetidir, hükümettir.

This is the use of law and bureaucracy to compel people

Bu, insanları bazı şeyleri yapmayı ya da yapmamayı zorunlu kılmak için

to do or not do certain things.

kanun ve bürokrasi kullanımıdır.

In a democracy, for example, we the people, theoretically,

Mesela, demokraside halk, teorik olarak,

give government its power through elections.

hükümete gücünü seçim yoluyla verir.

In a dictatorship, state power emerges from the threat of force,

Diktatörlükte, güç şiddet tehdidi altında ortaya çıkar,

not the consent of the governed.

yönetilenin rızasıyla değil.

The fourth type of power is social norms or what other people think is okay.

Dördüncü tarz güç sosyal normlardır veya başkalarının uygun gördükleri şeylerdir.

Norms don't have the centralized machinery of government.

Normlar hükümetin merkezileştirilmiş mekanizmasına sahip değildir.

They operate in a softer way, peer to peer.

Normlar akrandan akrana daha yumuşak bir şekilde işler.

They can certainly make people change behavior and even change laws.

Kesinlikle insanların davranışlarını hatta kanunları bile değiştirebilir.

Think about how norms around marriage equality today are evolving.

Evlilikte eşitlik hakkındaki normların son günlerde nasıl değişime uğradığını düşün.

The fifth form of power is ideas.

Beşinci güç biçimi fikirlerdir.

An idea, individual liberties, say, or racial equality,

Bireysel özgürlükler ya da ırkların eşitliği gibi bir fikir

can generate boundless amounts of power

fikirlerini ve hareketlerini değiştirmesi için yeterince insanı motive ederse

if it motivates enough people to change their thinking and actions.

sınırsız miktarda güç yaratabilir.

And so the sixth source of power is numbers, lots of humans.

Gücün altıncı kaynağı sayılardır, birçok insandır.

A vocal mass of people creates power by expressing

İnsanlardan oluşan sesli kitle,

collective intensity of interest

topluca yoğun şekilde paylaşılan çıkarın ifade edilmesiyle ve

and by asserting legitimacy.

meşruluğun savunulmasıyla gücü yaratır.

Think of the Arab Spring or the rise of the Tea Party.

Arap Baharı'nın ya da Çay Partisi'nin yükselişini düşün.

Crowds count.

Kalabalıklar değerlidir.

These are the six main sources of power, what power is.

Bunlar gücün ana altı kaynağı. Güç bunlardır.

So now, let's think about how power operates.

Şimdi, gücün nasıl işlediğini düşünelim.

There are three laws of power worth examining.

Gücün incelemeye değer 3 tane kuralı var.

Law number one: power is never static.

Birinci kural: Güç hiçbir zaman durağan değildir.

It's always either accumulating or decaying in a civic arena.

Sivil toplum alanında her zaman ya artar ya da azalır.

So if you aren't taking action, you're being acted upon.

Dolayısıyla eğer harekete geçmiyorsan, başkaları senin üzerinde etki eder.

Law number two: power is like water.

İkinci kural: Güç su gibidir.

It flows like a current through everyday life.

Günlük yaşamda, bir akıntı gibi akar.

Politics is the work of harnessing that flow in a direction you prefer.

Politika, bu akıntıyı tercih ettiğin yöne yönlendirme işidir.

Policymaking is an effort to freeze and perpetuate a particular flow of power.

Yasa oluşturma bir güç akımını dondurma ve sürekli kılma çabasıdır.

Policy is power frozen.

Yasalar donmuş güçtür.

Law number three: power compounds.

Üçüncü kural: Güç yoğunlaşır.

Power begets more power, and so does powerlessness.

Güç daha fazla güce yol açar ve güçsüzlükte böyledir.

The only thing that keeps law number three from leading to a situation

Üçüncü kuralın sadece bir kişinin

bütün güce sahip olmasına engel olan tek şey

where only one person has all the power

is how we apply laws one and two.

birinci ve ikinci kuralı nasıl uyguladığımızdır.

What rules do we set up so that a few people don't accumulate too much power,

Birkaç insanın çok fazla güç biriktirmemeleri için ve

and so that they can't enshrine their privilege in policy?

ayrıcalıklarını politikada yüceltmemeleri için hangi kuralları oluşturmalıyız?

That's the question of democracy,

Bu demokrasi konusu ve

and you can see each of these laws at work in any news story.

bu işleyen kuralların her birini herhangi bir haberde görebilirsin.

Düşük ücretli işçiler daha yüksek ücret için organize oluyorlar.

Low wage workers organize to get higher pay.

Oil companies push to get a big pipeline approved.

Petrol şirketleri büyük bir boru hattını onaylattırmaya çalışıyorlar.

Gay and lesbian couples seek the legal right to marry.

Gey ve lezbiyen çiftler evlenmek için yasal haklarını arıyorlar.

Urban parents demand school vouchers.

Şehirdeki ebeveynler okul için para yardımı talep ediyorlar.

You may support these efforts or not.

Bu çabaları destekliyor ya da desteklemiyor olabilirsin.

Whether you get what you want depends on how adept you are with power,

İstediğini elde edip etmemen güç konusunda ne kadar becerikli olduğuna bağlı ki bu da

which brings us finally to what you can do to become more powerful in public life.

bizi sonunda toplumsal yaşamda daha güçlü olman için neler yapabileceğine getirir.

Here, it's useful to think in terms of literacy.

Burada okuryazarlık bakımından düşünmek yararlıdır.

Your challenge is to learn how to read power and write power.

Gücün nasıl okunduğunu ve yazıldığını öğrenmek senin aşman gereken zor bir iş.

To read power means to pay attention to as many texts of power as you can.

Gücü okuma birçok güçle ilgili yazıya dikkati vermen anlamına geliyor.

I don't mean books only.

Sadece kitapları kastetmiyorum.

I mean seeing society as a set of texts.

Toplumu yazılar yığını olarak görmeyi kastediyorum.

Don't like how things are in your campus or city or country?

Kampüsünde, şehrinde ya da ülkende bazı şeylerden memnun değil misin?

Map out who has what kind of power, arrayed in what systems.

Kimin nasıl bir güce sahip olduğunu, hangi sistem içinde gücün düzenlendiğini belirle.

Understand why it turned out this way,

Neden böyle bir duruma dönüştüğünü,

who's made it so, and who wants to keep it so.

kimin bu durumu bu hale getirdiğini ve kimin böyle kalmasını istediğini anla.

Study the strategies others in such situations used:

Böyle durumlarda başka kişilerin kullandığı stratejileri araştır:

frontal attack or indirection,

Doğrudan atak mı yoksa dolaylı yoldan mı?

coalitions or charismatic authority.

Koalisyon mu yoksa karizmatik otorite mi?

Read so you may write.

Yazabilmen için oku.

To write power requires first that you believe you have the right to write,

Gücü yazmak ilk olarak yazmaya ve

değişimin yazarı olmaya hakkın olduğuna inanmanı gerektirir.

to be an author of change.

You do.

Hakkın var.

As with any kind of writing, you learn to express yourself,

Diğer her türlü yazın gibi kendini ifade etmeyi,

speak up in a voice that's authentic.

özgün bir söylemle fikirlerini anlatmayı öğrenirsin.

Organize your ideas, then organize other people.

Fikirlerini organize et ve ondan sonra başka insanları organize et.

Practice consensus building.

Görüş birliği oluşturmanın pratiğini yap.

Practice conflict.

Tartışma pratiği yap.

As with writing, it's all about practice.

Yazı yazma gibi hepsi pratik yapmakla ilgili.

Every day you have a chance to practice, in your neighborhood and beyond.

Her gün pratik yapma şansın var, komşu çevrende ve ötesinde.

Set objectives, then bigger ones.

Amaçlarını belirle ve sonra daha büyük olanlara başla.

Watch the patterns, see what works.

İşleyiş düzenini gözlemle ve neyin işe yaradığını gör.

Adapt, repeat.

Uyum sağla, tekrar et.

This is citizenship.

Bu vatandaşlıktır.

In this short lesson, we've explored where civic power comes from,

Bu kısa derste sivil gücün nereden geldiğini,

how it works and what you can do to exercise it.

nasıl işlediğini ve onu uygulamak için neler yapabileceğini keşfettik.

One big question remaining is the "why" of power.

Güçle ilgili geriye kalan önemli bir soru "neden" sorusudur.

Do you want power to benefit everyone or only you?

Gücü herkes için mi yoksa sadece kendin için mi istiyorsun?

Are your purposes pro-social or anti-social?

Amaçların toplumdan yana mı? topluma karşı mı?

This question isn't about strategy.

Bu soru strateji ile ilgili değil.

It's about character, and that's another set of lessons.

Karakterle ilgili ve bu başka bir ders konusu;

But remember this:

ama şunu hatırla:

Power plus character equals a great citizen,

Karakter artı güç iyi bir vatandaşa eşittir ve

and you have the power to be one.

öyle biri olmak için güce sahipsin.