What if you experienced every human life in history?

3,041,524 views ・ 2023-02-28

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Hazal Bayer Gözden geçirme: Ilayda Gokgoz
00:06
Imagine that your life began roughly 300,000 years ago
0
6961
3962
Hayatının, yaklaşık olarak 300,000 yıl önce gezegenin
00:10
as one of the planet’s first humans.
1
10923
2128
ilk insanlarından biri olarak başladığını düşün.
00:13
At this time, you live in Africa near modern-day Morocco,
2
13342
3337
O zamanlarda, Afrika’da günümüz dünyasının Fas yakınlarında yaşıyorsun,
00:16
and your life isn’t too different from that of your hominid parents.
3
16679
3420
ve hayatın, insansı ebeveynlerinkinden çok farklı değil.
00:20
You make crude tools, hunt, and gather food and materials,
4
20099
4546
İlkel aletler yapıp avlanıp yemek ve malzemeler topluyorsun
00:24
until, eventually, you perish.
5
24645
3003
ta ki sonunda yok olana kadar.
00:28
But this is only the beginning.
6
28274
2085
Ama bu yalnızca başlangıç.
00:30
Because after dying, you travel back in time to be reincarnated
7
30485
4254
Çünkü öldükten sonra zamanda geriye yolculuk yapıp
00:34
as the second human ever to live.
8
34864
2669
yaşayan ikinci insan olarak yeniden doğuyorsun.
00:37
While you don't remember your former life,
9
37992
2461
Önceki hayatını hatırlamamana rağmen
00:40
your previous actions affect you nonetheless.
10
40995
2795
geçmişteki hareketlerin seni yine de etkiliyor.
00:45
And after dying once more, you return as the third person, then the fourth,
11
45291
4880
Ve bir kere daha öldükten sonra, üçüncü kişi olarak yeniden geliyorsun,
sonra dördüncü, beşinci, ve böyle gidiyor,
00:50
the fifth, and so on—
12
50171
1418
00:51
living the lives of every single human that’s ever walked the Earth.
13
51589
4379
Dünyaya ayak basan her bir insanın hayatını yaşayarak.
00:56
Strung end to end, these lives last almost 4 trillion years.
14
56636
4671
Uç uca dizilmiş bu hayatlar neredeyse 4 trilyon yıl sürecek.
01:01
Since you only recall the life you’re currently living,
15
61432
3504
Sadece şu anda yaşadığın hayatı hatırladığın için,
01:04
your psyche doesn’t carry the entire weight of human history.
16
64936
3420
ruhun insanlık tarihinin tüm ağırlığını taşımıyor.
01:08
However, each of your lifetimes still has a profound impact on your future selves.
17
68648
5297
Buna rağmen, her bir yaşamının gelecekteki benliklerin üzerinde derin etkisi vardır.
01:14
Sometimes your influence on the world is obvious,
18
74112
2711
Bazen dünya üzerindeki etkin çok barizdir,
01:16
but these major historical figures only account
19
76823
2502
ancak bu tarihi şahsiyetler deneyiminin
01:19
for a tiny fraction of your experience.
20
79325
2669
yalnızca küçük bir bölümünü oluşturuyor.
01:22
Instead, your existence consists mostly of ordinary lives,
21
82286
4046
Bunun yerine, varlığın çoğunlukla yemek yemek, gülmek,
01:26
filled with everyday tasks like eating, laughing, working, and worrying.
22
86332
4755
çalışmak ve endişelenmek gibi günlük işlerle dolu sıradan yaşamlardan oluşuyor.
01:31
For approximately one tenth of your 4 trillion years,
23
91295
3504
Yaklaşık 4 trilyon yılının onda birinde
01:34
you’re a hunter-gatherer.
24
94799
1501
avcı toplayıcısın.
01:36
For 60%, you’re an agriculturalist, developing tools and techniques
25
96509
4546
%60′ında tarımcısın ve çiftliklerde çalıştığın
01:41
which you employ over roughly 800 billion years of working on farms.
26
101055
5130
yaklaşık 800 milyar yıldır kullandığın alet ve teknikleri geliştiriyorsun.
01:46
Across your lifetimes, you spend 1.5 billion years having sex
27
106561
4629
Yaşamların boyunca, 1.5 milyar yılını seks yaparak
01:51
and another 250 million years giving birth.
28
111190
3629
ve diğer 250 milyar yılını ise doğum yaparak geçiriyorsun.
01:55
In total, 20% of your existence is spent raising children,
29
115194
4213
Toplamda, varlığının %20′si nesillerin gidişatını etkileyen
01:59
to whom you impart a variety of cultural values
30
119407
2627
çeşitli kültürel değerleri aktardığın
02:02
that influence the trajectory of generations.
31
122034
2795
çocukları yetiştirmekle geçiyor.
02:04
In some lives, you shatter those cultures through invasion and imperialism.
32
124996
4087
Bazı hayatlarda, bu kültürleri istila ve emperyalizm aracılığıyla yıkıyorsun.
02:09
In others, you suffer as your lands and loved ones are taken away.
33
129500
3796
Diğerlerinde, toprakların ve sevdiklerin senden alındığı için acı çekiyorsun.
02:13
In over 1% of lives, you’re afflicted with malaria or smallpox,
34
133713
4588
Yaşamlarının %1′inden fazlasında sıtma veya çiçek hastalığından müteessirsin,
02:18
while, in others, you treat these conditions—
35
138509
2294
diğer hayatlarında bu durumlar için tedavi bulup
02:20
saving countless versions of yourself.
36
140803
2836
kendinin sayısızca versiyonunu kurtarıyorsun.
02:24
In humanity’s early days, the average lifespan is fairly short.
37
144515
4463
İnsanlığın ilk günlerinde, ortalama ömür oldukça kısa.
02:28
There are fewer lives to live,
38
148978
1627
Yaşanacak daha az hayat var,
02:30
and your influence is usually limited to people physically near you.
39
150605
3795
ve etkin genellikle fiziksel olarak sana yakın olan insanlarla sınırlı.
02:34
But as humans survive longer on average and Earth's population grows,
40
154567
4171
Ancak insanlar ortalama olarak daha uzun süre hayatta kalıp dünya nüfusu arttıkça
02:38
you start to spend more time reliving the same action-packed years.
41
158863
4463
heyecanlı yılları tekrar yaşamak için daha fazla zaman harcamaya başlıyorsun.
02:43
A full third of your existence comes after 1200 CE,
42
163451
4004
Varlığının tam üçte biri MS 1200′den sonra ortaya çıkıyor,
02:47
and a quarter of it takes place after 1750.
43
167455
3253
ve bunun dörtte biri 1750′den sonra geçiyor.
02:51
At this point, technology and society start changing faster than ever.
44
171125
4171
Bu noktada, teknoloji ve toplum her zamankinden daha hızlı değişmeye başlıyor.
02:55
You invent steam engines, configure factories, and generate electricity,
45
175546
4588
Buhar makinelerini icat edip fabrikalar yapılandırıp elektriği üretiyorsun,
03:00
which power the daily machinery of all of your later lives.
46
180134
3629
ki bunlar sonraki tüm hayatlarının günlük işlerindeki güç kaynağı.
03:04
You live through revolutions in science, the deadliest wars in history,
47
184388
4380
Bilimde devrimleri, tarihteki en ölümcül savaşları
03:08
and dramatic environmental destruction.
48
188768
2377
ve çarpıcı yıkımlar yaşıyorsun.
03:11
On average, each new life lasts longer,
49
191437
2753
Ortalama olarak her yeni hayat daha uzun sürer,
03:14
but the pace of your existence keeps accelerating.
50
194190
2878
ama varlığının hızı artmaya devam ediyor.
03:17
Conversations that previously took months to unfold now happen in minutes.
51
197235
4671
Önceden aylar sürecek konuşmalar artık dakikalar içinde gerçekleşiyor.
03:22
Business ventures that you built over generations transform overnight.
52
202073
5130
Nesiller boyunca inşaa ettiğin girişimlerin bir gecede dönüşüyor.
03:27
You enjoy luxuries you never could have sampled before,
53
207203
3128
Geçmiş hayatında kral ve kraliçe olarak yaşadığın hayatlarda dahi
03:30
even in your past lives as kings and queens.
54
210331
3045
hiç tatmadığın lüksün tadını çıkarıyorsun.
03:34
After living over 100 billion lives,
55
214669
3503
100 milyardan fazla hayat yaşadıktan sonra,
03:38
you're finally reborn as the youngest person alive today.
56
218172
3545
sonunda bugün yaşayan en genç insan olarak tekrar doğuyorsun.
03:41
But despite living through 300,000 years of human history,
57
221884
3420
Ama 300,000 yıllık insan tarihini yaşamana rağmen
03:45
your actions have more impact today than 99% of your past lives.
58
225513
5547
bugünkü eylemlerinin etkisi geçmiştekilerden %99 daha fazla.
03:51
High-speed air travel allows you to carry contagions and cures
59
231477
4296
Yüksek hızlı hava yolculuğu, bulaşıcı hastalıkları ve tedavileri saatler içinde
03:55
across an ocean in hours.
60
235773
1960
okyanus ötesine taşımana olanak tanıyor.
03:57
And the internet makes your personal sphere of influence global,
61
237775
3462
Ve internet kişisel etki alanını küreselleştiriyor
04:01
allowing you to collaborate with anyone, anywhere, without even leaving your home.
62
241362
4630
evinden bile çıkmadan herkesle, her yerde iş birliği yapmana olanak sağlıyor.
04:06
In recent lives, you’ve invented tools to rewrite the genes of living organisms,
63
246575
4505
Yakın geçmişte, canlı organizmaların genlerini yeniden yazarak
04:11
permanently altering their future generations.
64
251414
2669
nesillerini temelli değiştirecek araçlar icat ettiniz.
04:14
And in this life, you might create even more technologies
65
254500
3003
Ve bu hayatta, dünyayı daha güvenli, nazik ve sayısız gelecek hayatlar için
04:17
that make the world safer, kinder, and more equitable for countless future lives.
66
257503
4797
daha adil hale getirecek daha çok teknoloji yaratmış olabilirsin.
04:22
However, one careless invention could just as easily be catastrophic.
67
262967
4838
Ancak, dikkatsiz bir buluş kolayca bir felakete dönüşebilir.
04:28
Between nuclear weapons, lab leaks, climate change,
68
268097
2836
Nükleer silah, laboratuvar sızıntıları, iklim değişikliği
04:30
and other existential threats,
69
270933
1752
ve diğer varoluşsal tehditlerle,
04:32
humanity's risk of inducing our own extinction has never been higher.
70
272810
4296
insanlığın kendi yok oluşuna neden olma riski hiç bu kadar yüksek olmamıştı.
04:37
In this fast-paced, interconnected world,
71
277398
2336
Bu hızlı tempolu, birbirine bağlı dünyada,
04:39
it’s frighteningly easy to undo all of humanity’s progress,
72
279859
3628
insanlığın tüm ilerlemesini geri almak veya potansiyel olarak
04:43
or potentially, cut short all your possible futures.
73
283487
3295
tüm olası geleceklerini kısa kesmek korkutucu derecede kolaydır.
04:47
There's no way to know what will happen next.
74
287325
2419
Sonradan ne olacağını bilmenin bir yolu yok.
04:49
But what’s clear is that your potential is limitless.
75
289744
3378
Ama potansiyelinin sınırsız olduğu kesin.
04:53
So, how will you spend this life?
76
293831
2711
Peki bu hayatı nasıl geçireceksin?
04:56
And what can you do to work towards a better future
77
296792
3254
Ve gelecekteki tüm yaşamların için daha iyi bir geleceğe doğru
05:00
for all your lives to come?
78
300046
1918
ilerlemek için ne yapabilirsin?
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7