What if you experienced every human life in history?

3,041,524 views ・ 2023-02-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Anna Sobota
00:06
Imagine that your life began roughly 300,000 years ago
0
6961
3962
Wyobraź sobie, że przychodzisz na świat mniej więcej 300 000 lat temu
00:10
as one of the planet’s first humans.
1
10923
2128
i jesteś pierwszym człowiekiem żyjącym na Ziemi.
00:13
At this time, you live in Africa near modern-day Morocco,
2
13342
3337
Mieszkasz w Afryce, w okolicach dzisiejszego Maroka,
00:16
and your life isn’t too different from that of your hominid parents.
3
16679
3420
a twoje życie nie różni się bardzo od życia twoich humanoidalnych przodków.
00:20
You make crude tools, hunt, and gather food and materials,
4
20099
4546
Wytwarzasz proste narzędzia, polujesz, poszukujesz jedzenia i surowców,
00:24
until, eventually, you perish.
5
24645
3003
aż w końcu giniesz.
00:28
But this is only the beginning.
6
28274
2085
To jednak dopiero początek.
00:30
Because after dying, you travel back in time to be reincarnated
7
30485
4254
Po śmierci cofasz się w czasie, żeby odrodzić się
00:34
as the second human ever to live.
8
34864
2669
jako drugi człowiek na świecie.
00:37
While you don't remember your former life,
9
37992
2461
Choć nie pamiętasz swojego pierwszego życia,
00:40
your previous actions affect you nonetheless.
10
40995
2795
twoje wybory z poprzedniego wcielenia mają na ciebie wpływ.
00:45
And after dying once more, you return as the third person, then the fourth,
11
45291
4880
Kiedy ponownie umierasz, odradzasz się jako trzeci z ludzi, a potem czwarty,
00:50
the fifth, and so on—
12
50171
1418
piąty i tak dalej.
00:51
living the lives of every single human that’s ever walked the Earth.
13
51589
4379
Przeżywasz kolejno życia wszystkich ludzi, którzy kiedykolwiek stąpali po Ziemi.
00:56
Strung end to end, these lives last almost 4 trillion years.
14
56636
4671
Masz za sobą niemal cztery biliony lat we wszystkich swoich wcieleniach łącznie,
01:01
Since you only recall the life you’re currently living,
15
61432
3504
ale ponieważ pamiętasz jedynie swoje obecne życie,
01:04
your psyche doesn’t carry the entire weight of human history.
16
64936
3420
twojej psychiki nie obciąża ciężar całej ludzkiej historii.
01:08
However, each of your lifetimes still has a profound impact on your future selves.
17
68648
5297
Jednak wszystkie twoje przeszłe wcielenia kształtują każde następne.
01:14
Sometimes your influence on the world is obvious,
18
74112
2711
Czasami twój wpływ na świat jest oczywisty,
01:16
but these major historical figures only account
19
76823
2502
ale bycie ważnymi postaciami historycznymi to drobna cząstka twojego doświadczenia.
01:19
for a tiny fraction of your experience.
20
79325
2669
01:22
Instead, your existence consists mostly of ordinary lives,
21
82286
4046
W większości wcieleń wiedziesz zwyczajne życia
01:26
filled with everyday tasks like eating, laughing, working, and worrying.
22
86332
4755
złożone z codziennych czynności.
Jesz, pracujesz, śmiejesz się i zamartwiasz.
01:31
For approximately one tenth of your 4 trillion years,
23
91295
3504
Przez około 10% tych czterech bilionów lat
01:34
you’re a hunter-gatherer.
24
94799
1501
jesteś łowcą-zbieraczem.
01:36
For 60%, you’re an agriculturalist, developing tools and techniques
25
96509
4546
Przez 60% jesteś rolnikiem i tworzysz nowe narzędzia i techniki,
które stosujesz, uprawiając ziemię przez ponad 800 miliardów lat.
01:41
which you employ over roughly 800 billion years of working on farms.
26
101055
5130
01:46
Across your lifetimes, you spend 1.5 billion years having sex
27
106561
4629
We wszystkich twoich życiach łącznie spędzasz 1,5 miliarda lat na współżyciu
01:51
and another 250 million years giving birth.
28
111190
3629
i 250 milionów na rodzeniu.
01:55
In total, 20% of your existence is spent raising children,
29
115194
4213
W sumie 20% egzystencji zajmuje ci wychowywanie dzieci,
01:59
to whom you impart a variety of cultural values
30
119407
2627
którym wpajasz rozmaite wartości
02:02
that influence the trajectory of generations.
31
122034
2795
wpływające na losy przyszłych pokoleń.
02:04
In some lives, you shatter those cultures through invasion and imperialism.
32
124996
4087
W jednych życiach narzucasz wartości innym przez podboje i imperializm.
02:09
In others, you suffer as your lands and loved ones are taken away.
33
129500
3796
W innych cierpisz, patrząc, jak twoje ziemie i bliscy są ci odbierani.
02:13
In over 1% of lives, you’re afflicted with malaria or smallpox,
34
133713
4588
W 1% żyć dopada cię malaria lub ospa,
02:18
while, in others, you treat these conditions—
35
138509
2294
a w innych życiach leczysz te choroby,
02:20
saving countless versions of yourself.
36
140803
2836
ratując niezliczoną liczbę własnych istnień.
02:24
In humanity’s early days, the average lifespan is fairly short.
37
144515
4463
W początkach ludzkości przeciętna długość życia jest dość krótka.
02:28
There are fewer lives to live,
38
148978
1627
Masz też mniej żyć do przeżycia,
02:30
and your influence is usually limited to people physically near you.
39
150605
3795
więc twój wpływ ogranicza się do osób w twoim otoczeniu.
02:34
But as humans survive longer on average and Earth's population grows,
40
154567
4171
Jednak w miarę wydłużania się życia człowieka i wzrostu populacji Ziemi
02:38
you start to spend more time reliving the same action-packed years.
41
158863
4463
zaczynasz częściej przeżywać te same lata.
02:43
A full third of your existence comes after 1200 CE,
42
163451
4004
Aż jedna trzecia twojej egzystencji przypada na czas po 1200 roku,
02:47
and a quarter of it takes place after 1750.
43
167455
3253
a jedna czwarta po 1750 roku.
02:51
At this point, technology and society start changing faster than ever.
44
171125
4171
W tym punkcie dziejów zmiany technologiczne i społeczne przyspieszają.
02:55
You invent steam engines, configure factories, and generate electricity,
45
175546
4588
Tworzysz silniki parowe, stawiasz fabryki i produkujesz elektryczność,
03:00
which power the daily machinery of all of your later lives.
46
180134
3629
która będzie napędzać twoje późniejsze życia.
03:04
You live through revolutions in science, the deadliest wars in history,
47
184388
4380
Doświadczasz przełomów naukowych, najkrwawszych wojen w historii
03:08
and dramatic environmental destruction.
48
188768
2377
i straszliwych katastrof przyrodniczych.
03:11
On average, each new life lasts longer,
49
191437
2753
Każde twoje następne życie trwa średnio dłużej,
03:14
but the pace of your existence keeps accelerating.
50
194190
2878
ale tempo życia stale się zwiększa.
03:17
Conversations that previously took months to unfold now happen in minutes.
51
197235
4671
Rozmowy, które przedtem wymagały miesięcy, zajmują teraz kilka minut.
03:22
Business ventures that you built over generations transform overnight.
52
202073
5130
Firmy, których zbudowanie zajęło ci całe pokolenia,
zmieniają się z dnia na dzień.
03:27
You enjoy luxuries you never could have sampled before,
53
207203
3128
Opływasz w luksusy, o których ci się wcześniej nie śniło,
03:30
even in your past lives as kings and queens.
54
210331
3045
nawet jako królom czy królowym.
03:34
After living over 100 billion lives,
55
214669
3503
Po przeżyciu ponad 100 miliardów żyć
03:38
you're finally reborn as the youngest person alive today.
56
218172
3545
odradzasz się dzisiaj jako najmłodsza osoba na Ziemi.
03:41
But despite living through 300,000 years of human history,
57
221884
3420
Teraz, mając za sobą 300 tysięcy lat historii ludzkości,
03:45
your actions have more impact today than 99% of your past lives.
58
225513
5547
twój wpływ na świat jest większy niż w 99% twoich wcześniejszych żyć.
03:51
High-speed air travel allows you to carry contagions and cures
59
231477
4296
Dzięki podróżom powietrznym
w kilka godzin możesz przenieść przez ocean zarówno zarazki, jak i leki.
03:55
across an ocean in hours.
60
235773
1960
03:57
And the internet makes your personal sphere of influence global,
61
237775
3462
Internet rozszerza twoją strefę wpływów na cały świat.
04:01
allowing you to collaborate with anyone, anywhere, without even leaving your home.
62
241362
4630
Możesz współpracować z kimkolwiek gdziekolwiek, bez opuszczania domu.
04:06
In recent lives, you’ve invented tools to rewrite the genes of living organisms,
63
246575
4505
W ostatnich życiach odkrywasz, jak modyfikować geny organizmów żywych,
04:11
permanently altering their future generations.
64
251414
2669
i na stałe zmieniasz ich przyszłe pokolenia.
04:14
And in this life, you might create even more technologies
65
254500
3003
W tym życiu wciąż możesz stworzyć jeszcze więcej technologii,
04:17
that make the world safer, kinder, and more equitable for countless future lives.
66
257503
4797
które uczynią świat bezpieczniejszym, bardziej przyjaznym w przyszłości.
04:22
However, one careless invention could just as easily be catastrophic.
67
262967
4838
Jednak jeden nieprzemyślany wynalazek może okazać się katastrofalny w skutkach.
04:28
Between nuclear weapons, lab leaks, climate change,
68
268097
2836
Ludzkości zagrażają broń jądrowa, wycieki z laboratoriów, zmiany klimatyczne...
04:30
and other existential threats,
69
270933
1752
04:32
humanity's risk of inducing our own extinction has never been higher.
70
272810
4296
Ryzyko zagłady gatunku nigdy nie było tak wysokie.
04:37
In this fast-paced, interconnected world,
71
277398
2336
W tej zmieniającej się szybko sieci wzajemnych połączeń
04:39
it’s frighteningly easy to undo all of humanity’s progress,
72
279859
3628
przerażająco łatwo jest zaprzepaścić postęp całej ludzkości,
04:43
or potentially, cut short all your possible futures.
73
283487
3295
a nawet unicestwić przyszłość.
04:47
There's no way to know what will happen next.
74
287325
2419
Nie wiadomo, co się zdarzy,
04:49
But what’s clear is that your potential is limitless.
75
289744
3378
ale pewne jest, że twój potencjał jest nieograniczony.
04:53
So, how will you spend this life?
76
293831
2711
Jak więc spędzisz to życie?
04:56
And what can you do to work towards a better future
77
296792
3254
I co zrobisz, żeby zapewnić jak najlepszą przyszłość
05:00
for all your lives to come?
78
300046
1918
swoim przyszłym wcieleniom?
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7