Why do honeybees love hexagons? - Zack Patterson and Andy Peterson

Çeviri: Miraç Şendil Gözden geçirme: Nihal Aksakal

Honeybees are fascinating creatures for a number of reasons:

Bal arıları çeşitli nedenlerden dolayı büyüleyici yaratıklardır:

their incredible work ethic,

inanılmaz iş ahlakları

the sugary sweet syrup they produce

ürettikleri tatlı şerbet

and their intricate social structure.

ve anlaşılması güç sosyal yapıları.

But another reason is that honeybees are, in fact,

Öte yandan diğer bir sebep ise, aslında

excellent mathematicians.

inanılmaz matematikçi olmalarıdır.

Scientists claim the tiny insects can calculate angles,

Bilim insanları bu küçük böceklerin açıları hesaplayabildiğini

and can even comprehend the roundness of the Earth.

hatta dünyanın yuvarlaklığını algılayabildiğini iddia ediyor.

But there's particular mathematical bee genius

Ancak bal arısı yaşamının en önemli yönünün ardında

behind the most important aspect of honeybee life: the hive.

belirli bir matematik dehası vardır: kovan.

Just like humans, bees need food and shelter to stay alive.

İnsanlar gibi, arıların da yaşamak için yemeğe ve barınağa ihtiyaçları vardır.

The hive is not only the bees' home,

Kovan, arıların sadece evi değil,

but doubles as a place to store their honey.

aynı zamanda balı koydukları depolarıdır.

Since it's so central to survival,

Hayati önemi olduğundan

honeybees have to perfect the hive's architectural design.

arılar kovanı muazzam bir mimari zekayla kurmak zorundalar.

If you examine any piece of honeycomb,

Herhangi bir peteği incelediğinizde

you'll see that it's constructed from

iç içe geçmiş altıgen veya

tightly packed hexagonal, or six-sided, cells.

altı kenardan oluştuğunu görebilirsiniz.

Of all the possible designs,

O kadar çeşit içinde,

why do honeybees choose this one?

neden bu şekli seçmişler?

To understand, you need to think like a bee.

Anlamak için arı gibi düşünmelisiniz.

Bees need a secure place for their entire colony to live.

Arılar, kolonilerinin yaşaması için güvenli yere ihtiyaç duyar.

Similarly, there needs to be a place

Benzer şekilde, toplanan nektarı

where their nectar can be stored and ripened suitably

olgunlaşıp bal olana kadar

until it turns into honey.

tutabilecekleri yer de lazım.

That means there's a need for some serious space efficiency.

Bu da büyük bir alan ihtiyacı doğuruyor.

A good solution is to build little storage units, or cells,

İyi bir çözüm, bir arının sığması için yeterince büyük olan

just big enough for a bee to fit into,

küçük depolama birimleri veya hücreler inşa etmektir,

which can also double as the containers in which nectar is stored:

bu da nektarın depolandığı kaplar olarak ikiye katlanabilir:

The bees' very own honey jars.

Arıların kendi bal kavanozları.

The next thing, is to decide what the little cells should be made out of.

Sonra bu hücrelerin neyden yapılacağına karar vermek gerek.

Bees don't have beaks or arms to pick up things,

Arıların bir şeyleri tutabilecekleri gagaları veya kolları yok

but they are capable of producing wax.

ancak balmumu üretebilirler.

The thing is, producing it is a lot of hard work.

Olay şu ki, bunu üretmeleri için çok çalışmaları gerek.

Bees have to consume 8 ounces of honey

Arıların, 28 gram balmumu için

to produce just 1 ounce of wax.

226 gram bal tüketmeleri gerek.

So they don't want to waste it.

Bunun boşa gitmesini istemiyorlar.

So, they need a design that allows them to store

Yani, öyle bir dizayna ihtiyaçları var ki

the largest possible amount of honey

az miktarda balmumu kullanarak

using the least amount of wax.

çok miktarda bal saklayabilsinler.

What shape does that?

Hangi şekil iş görür?

Imagining for a minute that all bees had to

Bütün arıların mimarlık okuduğunu

attend architecture academy and go to math class.

ve matematik dersine girdiklerini düşünün.

Let's say they asked their geometry teacher,

Diyelim ki şöyle bir soru sorsunlar;

"What shape would give us the most space to store our honey,

"Hangi şekil en az miktarda balmumu kullanarak

but require the least amount of wax?"

en çok bal saklamamızı sağlar?"

And then geometry teacher replied,

Hocaları da cevap verir,

"The shape that you're seeking is the circle."

"Aradığınız şekil daire."

Leaving the bees to return to their trial construction site

Arılar da deneme şantiyelerine dönerler

and begin building their honeycomb using circular cells.

ve dairesel hücreler kullanarak peteklerini inşa etmeye başlarlar.

After a while, some of them might have noticed

Bir süre sonra, bazıları dizaynlarında

a problem with their design:

bir sorun olduğunu düşünebilir:

small gaps between the cells.

hücreler arasında oluşan küçük boşluklar.

"We can't even fit in there! That's wasted space!"

"Oraya sığamayız bile! Alan boşa gitti!"

they might have thought.

diye düşünebilirler.

So, ignoring the geometry lesson,

Geometri dersini umursamayarak

and taking matters into their own hands,

ve olayı kendileri hallederek,

the bees went back to the drawing board

kovan dizaynını tekrar çizmek için

to rethink their beehive design.

arılar düşünmeye başlar.

One suggested triangles,

Biri üçgeni önerir,

"We can use triangles. Look! They fit together perfectly."

"Üçgeni kullanabiliriz. Bakın! Birlikte çok iyi duruyorlar."

Another bee suggested squares.

Başka biri kare önerir.

Finally, a third bee piped up and said,

Sonunda, üçüncü bir arı çıkar ve der ki,

"Pentagons don't seem to work, but hexagons do!

"Beşgen işe yaramaz gibi ama altıgen iyi duruyor!"

We want the one that will use the least amount of wax

En az balmumu kullanarak en çok balı

and be able to store the most amount of honey.

saklayabileceğimiz şekli istiyoruz.

Yes, I think that's the hexagon."

Evet, bence o şekil altıgen."

"Why?"

"Neden?"

"It looks more like the circle than the others."

"Diğerlerinden daha çok daireye benziyor."

"But how do we know for sure?"

"Nasıl emin olabiliriz?"

To find out, the industrious insect architects

Bunun için, çalışkan mimar böcekler üçgen,

calculated the areas of the triangle, the square and the hexagon

kare ve altıgenin alanlarını hesapladılar

and found that the hexagon was, in fact,

ve altıgenin aslında onlara en fazla

the shape that gave them the most storage space.

depolama alanını veren şekil olduğunu buldular.

They agreed on an ideal size and returned to work.

İdeal boyutu kararlaştırıp işe koyuldular.

The space efficient comb that is a bee's trademark today,

Günümüzde arıların kendi markası olan petekler,

is probably the result of this trial and error,

muhtemelen evrensel tarihin

but over long periods of evolutionary history.

uzun dönemleri boyu süren bu deneme yanılmanın sonucudur.

However, it paid off.

Neyse ki, bunlara değdi.

Peek into any hive --

İstediğiniz kovana bakın --

with your protective goggles and netting on, of course --

koruyucu gözlükler ve kıyafetle tabii --

and you'll see the end result: a beautiful compact honeycomb

sonucu siz de göreceksiniz: derli toplu bir bal peteği,

that any architect would have be proud to design.

her mimarın hayali.