Why do we itch? - Emma Bryce

Neden kaşınırız? - Emma Bryce

Çeviri: A. Berfin Güney Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

Hedefin tam durduğu yerde bekliyorsun ki

You're standing at the ready inside the goal

when suddenly, you feel an intense itch on the back of your head.

kafanın arkasına aniden yoğun bir kaşıntı hissi geliyor.

We've all experienced the annoyance of an inconvenient itch,

Zamansız bir kaşıntının verdiği rahatsızlığı hepimiz yaşamışızdır,

but have you ever pondered why we itch in the first place?

peki hiç neden kaşındığımıza kafa yordunuz mu?

The average person experiences dozens of individual itches each day.

Ortalama bir insan her gün düzinelerce kaşıntıya maruz kalır.

They can be triggered by all sorts of things,

Kaşıntı pek çok sebepten kaynaklanabilir;

including allergic reactions,

alerjik reaksiyonlar,

dryness,

kuruluk

and even some diseases.

ve hatta hastalıklar dâhil.

And then there are the mysterious ones that pop up for no reason at all,

Bir de hiçbir neden yokken oluşan ya da sadece bahsi açılınca

or just from talking about itching.

ortaya çıkan gizemli kaşıntılar var.

You're scratching your head right now, aren't you?

Şu anda kafanı kaşıyorsun, değil mi?

Anyhow, let's take one of the most common sources: bug bites.

Neyse, şimdi en yaygın nedenlerden birini ele alalım: Böcek ısırıkları.

When a mosquito bites you,

Bir sinek seni ısırdığında,

it releases a compound into your body called an anticoagulant

kanın pıhtılaşmasını engelleyen bir bileşim olan

that prevents your blood from clotting.

antikoagülanı vücuduna salgılar.

That compound, which we're mildly allergic to,

Hepimizin hafif alerjik olduğu o bileşen,

triggers the release of histamine,

kılcal damarlarımızı şişiren bir kimyevi olan

a chemical that makes our capillaries swell.

histaminin salgılanmasını tetikler.

This enables increased blood flow,

Bu, algılanan tehditle

which helpfully accelerates the body's immune response

vücudun bağışıklık tepkisinin hızlanmasını sağlayan

to this perceived threat.

hızlanmış kan akışına olanak sağlar.

That explains the swelling,

Bu şişmeyi açıklar

and it's the same reason pollen can make your eyes puff up.

ve polenin gözleri şişirmesiyle de aynı nedendir.

Histamine also activates the nerves involved in itching,

Histamin ayrıca kaşınmada rol oynayan sinirleri harekete geçirir

which is why bug bites make you scratch.

ki bu böcek ısırıkları kaşınmasını açıklar.

But the itchy sensation itself isn't yet fully understood.

Yine de bu kaşıntı hissi tamamem anlaşılamamıştır.

In fact, much of what we do know

Hatta, bildiğimiz çoğu şey

comes from studying the mechanics of itching in mice.

farenin kaşıntı mekanizmasının araştırılmasından gelmektedir.

Researchers have discovered that itch signals in their skin

Araştırmacılar, derilerindeki kaşıntı sinyallerinin

are transmitted via a subclass of the nerves that are associated with pain.

acı ile ilişkili alt-sınıf sinirler aracılığıyla iletildiğini keşfetmiştir.

These dedicated nerves produce a molecule called natriuretic polypetide B,

Bu söz konusu sinirler, omurilikten beyne uzanan,

which triggers a signal that's carried up the spinal cord to the brain,

kaşıntı hissinin tetiklendiği

where it creates the feeling of an itch.

natriüretik polipeptid B molekülü üretir.

When we scratch, the action of our fingernails on the skin

Kaşıdığımızda, tırnaklarımızın cildimizde yaptığı hareket

causes a low level pain signal that overrides the itching sensation.

kaşınma hissini bastıran düşük seviyeli bir acı sinyaline neden olur.

It's almost like a distraction, which creates the sensation of relief.

Rahatlama hissini yaratan bir oyalama gibidir bu.

But is there actually an evolutionary purpose to the itch,

Yani, kaşıntının altında gerçekten de evrimsel bir amaç mı yatıyor,

or is it simply there to annoy us?

yoksa sadece bizi sinir etmek için mi var?

The leading theory is that our skin has evolved to be acutely aware of touch

Başlıca teori, derimizin, bizi dış dünyadaki tehlikelerden korumak için

so that we're equipped to deal with risks from the outside world.

temastan hemen haberdar olacak hâle ulaşmış olmasıdır.

Think about it.

Biraz düşünün.

Our automatic scratching response would dislodge anything harmful

Otomatik kaşıntı tepkimiz cildimizde gizlenen zararlı

that's potentially lurking on our skin,

herhangi bir şeyi kovabilir;

like a harmful sting,

mesela zararlı bir sokma,

a biting insect,

ısıran bir böcek

or the tendrils of a poisonous plant.

ya da zehirli bir bitkinin filizleri gibi.

This might explain why we don't feel itching inside our bodies,

Bu dışarıdaki tehditlerden güvende olan

vücutlarımızın içinde, örneğin bağırsaklarda,

like in our intestines,

which is safe from these external threats,

neden kaşıntı hissetmediğimizi açıklayabilir;

though imagine how maddening that would be.

yine de nasıl delirtici bir şey olabileceğini hayal edin.

In some people, glitches in the pathways responsible for all of this

Bazı insanlar için, sinir yollarındaki aksaklıklar,

can cause excessive itching that can actually harm their health.

sağlıklarına zarar verebilecek aşırı bir kaşıntıya sebep olabilir.

One extreme example is a psychological condition called delusory parasitosis

Bir uç örnek, insanların vücutlarının mayt veya pirelerle

dolu olduklarını, derilerinin üstünde ve altında gezdiklerini sandıkları,

where people believe their bodies are infested with mites or fleas

scurrying over and under their skin,

aralıksız olarak kaşınmalarına neden olan

making them itch incessantly.

delüzyonel parazitoz adında psikolojik bir durumdur.

Another phenomenon called phantom itching

Hayali kaşıntı adı verilen diğer bir olay da

can occur in patients who've had amputations.

ampütasyon geçirmiş hastalarda meydana gelmektedir.

Because this injury has so severely damaged the nervous system,

Çünkü bu yaralanma, sinir sistemine o kadar ağır bir zarar verir ki

it confuses the body's normal nerve signaling

vücudun normal sinir sinyallerini karıştırır

and creates sensations in limbs that are no longer there.

ve artık orada olmayan uzuvlarda hisler yaratır.

Doctors are now finding ways to treat these itching anomalies.

Doktorlar, artık bu kaşıntı bozuklukları için tedavi yolları buluyor.

In amputees, mirrors are used to reflect the remaining limb,

Hastalara, geride kalan uzvu kaşırken

which the patient scratches.

bir ayna yansıtılır.

That creates an illusion that tricks the brain

Bu da beyinde hayali kaşıntının

into thinking the imaginary itch has been satisfied.

giderildiğine dair bir yanılsama yaratır.

Oddly enough, that actually works.

İşin tuhafı, bu gerçekten de işe yarar.

Researchers are also searching for the genes involved in itching

Araştırmacılar ayrıca kaşınmayla ilgili genleri araştırıyor

and developing treatments to try and block the pathway of an itch

ve aşırı vakalarda görülen, kaşıntının yolunu kesecek

in extreme cases.

tedaviler geliştiriyorlar.

If having an unscratchable itch feels like your own personal hell,

Eğer geçmeyen bir kaşıntı şahsi cehenneminiz gibi hissettiriyorsa,

Dante agreed.

bilin ki Dante de sizinle aynı fikirde.

İtalyan şair, insanların sonsuza kadar kaşınacakları çukurlarda

The Italian poet wrote about a section of hell

where people were punished by being left in pits to itch for all eternity.

cezalandırıldıkları cehennemin bir bölümü hakkında yazmıştı.