Why do we itch? - Emma Bryce

Dlaczego odczuwamy swędzenie? - Emma Bryce

Tłumaczenie: Anna Gzik Korekta: Marta Grochowalska

You're standing at the ready inside the goal

Stoisz w pełnej gotowości na bramce,

when suddenly, you feel an intense itch on the back of your head.

kiedy nagle czujesz silne swędzenie z tyłu głowy.

We've all experienced the annoyance of an inconvenient itch,

Każdy kiedyś doświadczył nieznośnego swędzenia w nieodpowiednim momencie,

but have you ever pondered why we itch in the first place?

ale czy zastanawialiście się, czemu w ogóle odczuwamy swędzenie?

The average person experiences dozens of individual itches each day.

Każdy człowiek odczuwa je wielokrotnie w ciągu dnia.

They can be triggered by all sorts of things,

Wiele czynników może wywołać swędzenie,

including allergic reactions,

na przykład reakcje alergiczne,

dryness,

suchość skóry,

and even some diseases.

a nawet niektóre choroby.

And then there are the mysterious ones that pop up for no reason at all,

Istnieje także to tajemnicze swędzenie, które pojawia się znikąd

or just from talking about itching.

albo napada nas, kiedy tylko o nim mówimy.

You're scratching your head right now, aren't you?

Drapiesz się teraz po głowie, prawda?

Anyhow, let's take one of the most common sources: bug bites.

Jedną z najczęstszych przyczyn są ugryzienia owadów.

When a mosquito bites you,

Wraz z ukąszeniem

it releases a compound into your body called an anticoagulant

komar wstrzykuje do ciała człowieka związek zwany antykoagulantem,

that prevents your blood from clotting.

który hamuje krzepnięcie krwi.

That compound, which we're mildly allergic to,

Ten związek wywołujący lekką alergię

triggers the release of histamine,

powoduje wydzielanie histaminy,

a chemical that makes our capillaries swell.

związku chemicznego, rozszerzającego naczynia włosowate,

This enables increased blood flow,

co zwiększa przepływ krwi

which helpfully accelerates the body's immune response

i tym samym odporność organizmu

to this perceived threat.

na nowo zaobserwowane zagrożenie.

That explains the swelling,

To wyjaśnia opuchliznę

and it's the same reason pollen can make your eyes puff up.

i z tego samemu powodu pyłki mogą powodować puchnięcie oczu.

Histamine also activates the nerves involved in itching,

Histamina uaktywnia również biorące udział w swędzeniu nerwy

which is why bug bites make you scratch.

i dlatego człowiek drapie się po ukąszeniu przez owada.

But the itchy sensation itself isn't yet fully understood.

Jednak samo uczucie swędzenia nie jest jeszcze do końca poznane.

In fact, much of what we do know

Duża część tego, co już wiemy,

comes from studying the mechanics of itching in mice.

pochodzi z badań nad swędzeniem u myszy.

Researchers have discovered that itch signals in their skin

Naukowcy odkryli, że sygnały swędzenia w skórze myszy są przekazywane

are transmitted via a subclass of the nerves that are associated with pain.

przez podklasę nerwów odpowiedzialnych za odczuwanie bólu.

These dedicated nerves produce a molecule called natriuretic polypetide B,

Nerwy te wytwarzają mózgowy peptyd natriuretyczny,

which triggers a signal that's carried up the spinal cord to the brain,

który wysyła sygnał z rdzenia kręgowego do mózgu,

where it creates the feeling of an itch.

gdzie wywołuje uczucie swędzenia.

When we scratch, the action of our fingernails on the skin

Drapanie skóry palcami

causes a low level pain signal that overrides the itching sensation.

wywołuje sygnał bólu o niskim poziomie, który przysłania uczucie swędzenia.

It's almost like a distraction, which creates the sensation of relief.

To odwraca uwagę i przynosi ulgę.

But is there actually an evolutionary purpose to the itch,

Czy swędzenie skóry ma jednak podłoże ewolucyjne,

or is it simply there to annoy us?

a może ma nas jedynie rozzłościć?

The leading theory is that our skin has evolved to be acutely aware of touch

Główna teoria głosi, że skóra człowieka stała się bardzo wrażliwa na dotyk,

so that we're equipped to deal with risks from the outside world.

żeby mógł radzić sobie z zagrożeniami z zewnątrz.

Think about it.

Zastanówmy się.

Our automatic scratching response would dislodge anything harmful

Automatyczna reakcja w postaci drapania usuwa ze skóry

that's potentially lurking on our skin,

każdy potencjalnie niebezpieczny element,

like a harmful sting,

jak groźne żądło,

a biting insect,

kąsający owad

or the tendrils of a poisonous plant.

czy wąsy trującej rośliny.

This might explain why we don't feel itching inside our bodies,

To może wyjaśniać, dlaczego człowiek nie odczuwa swędzenia wewnątrz ciała,

like in our intestines,

na przykład w jelitach,

which is safe from these external threats,

które są wolne od zewnętrznych zagrożeń.

though imagine how maddening that would be.

Trudno sobie wyobrazić, jak nieznośne by to było.

In some people, glitches in the pathways responsible for all of this

U niektórych osób błędy w przekazywaniu sygnałów

can cause excessive itching that can actually harm their health.

mogą powodować nadmierne swędzenie, które może zagrozić zdrowiu.

One extreme example is a psychological condition called delusory parasitosis

Ekstremalnym przypadkiem jest choroba psychiczna zwana halucynozą pasożytniczą.

where people believe their bodies are infested with mites or fleas

Chorzy są przekonani, że ich ciała opanowały pchły lub roztocza,

scurrying over and under their skin,

które poruszają się pod skórą,

making them itch incessantly.

wywołując tym nieustanne swędzenie.

Another phenomenon called phantom itching

Inne zjawisko zwane swędzeniem fantomowym

can occur in patients who've had amputations.

może wystąpić u pacjentów po amputacji.

Because this injury has so severely damaged the nervous system,

Ponieważ uszkodzono system nerwowy,

it confuses the body's normal nerve signaling

ciało myli normalne sygnały nerwowe

and creates sensations in limbs that are no longer there.

i powstają odczucia w kończynach, których nie ma.

Doctors are now finding ways to treat these itching anomalies.

Lekarze pracują nad metodami leczenia tych anomalii.

In amputees, mirrors are used to reflect the remaining limb,

U osób po amputacjach w lustrze pokazuje się zdrową kończynę,

which the patient scratches.

po której drapie się pacjent.

That creates an illusion that tricks the brain

To wywołuje iluzję, dzięki której mózg uważa,

into thinking the imaginary itch has been satisfied.

że potrzeba urojonego drapania została zaspokojona.

Oddly enough, that actually works.

O dziwo, to naprawdę działa.

Researchers are also searching for the genes involved in itching

Naukowcy szukają także genów powiązanych ze swędzeniem

and developing treatments to try and block the pathway of an itch

i pracują nad terapiami, które w skrajnych przypadkach

zablokują ścieżki nerwowe odpowiadające za swędzenie.

in extreme cases.

Jeśli odczuwanie swędzenia bez możliwości podrapania się

If having an unscratchable itch feels like your own personal hell,

uważacie za piekielną torturę,

Dante agreed.

to Dante się z wami zgadzał.

Ten włoski poeta pisał o piekle, w którym skazani na wieczne potępienie

The Italian poet wrote about a section of hell

where people were punished by being left in pits to itch for all eternity.

cierpią męki swędzenia.