How do your hormones work? - Emma Bryce

Çeviri: Beril Marhan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Over the course of our lifetimes,

Hayatımız boyunca,

our bodies undergo a series of extraordinary metamorphoses:

vücudumuz birçok sıra dışı değişime uğrar:

we grow,

büyürüz,

experience puberty,

ergenliğe gireriz

and many of us reproduce.

ve çoğumuz ürer.

Behind the scenes,

Sahne arkasında,

the endocrine system works constantly to orchestrate these changes.

endokrin sistemi bu değişiklikleri düzenlemek için sürekli çalışır.

Alongside growth and sexual maturity,

Büyümenin ve cinsel olgunluğun yanısıra,

this system regulates everything from your sleep

bu sistem uykunuzdan

to the rhythm of your beating heart,

kalp ritminize kadar her şeyi düzenler.

exerting its influence over each and every one of your cells.

Gücünü hücrelerinizin her birinde kullanır.

The endocrine system relies on interactions

Endokrin sistemi

between three features to do its job:

üç yapı arasındaki etkileşime dayanır:

glands,

salgı bezleri,

hormones,

hormonlar

and trillions of cell receptors.

ve trilyonlarca hücre reseptörü.

Firstly, there are several hormone-producing glands:

Öncelikle, vücudunuzda birçok hormon üreten salgı bezi var.

three in your brain,

Üç tanesi beyinde,

and seven in the rest of your body.

yedi tanesi de vücudun geri kalanında.

Each is surrounded by a network of blood vessels,

Her biri, düzinelerce hormon üretmek için

from which they extract ingredients to manufacture dozens of hormones.

bileşenlerin aktarıldığı kan damarı ağları ile sarılıdır.

Those hormones are then pumped out in tiny amounts,

Daha sonra bu hormonlar çoğunlukla kan dolaşımına

usually into the bloodstream.

küçük miktarlarda pompalanır.

From there, each hormone needs to locate a set of target cells

Oradan, her bir hücre belli bir değişime neden olmak için

in order to bring about a specific change.

bir hedef hücre takımının yerini saptamalıdır.

To find its targets, it’s helped along by receptors,

Hedeflerini bulabilmesi için, hücrenin yüzeyinin içinde ya da üzerinde bulunan

which are special proteins inside or on the cell’s surface.

özel proteinler olan reseptörlerden yardım alır.

Those receptors recognise specific hormones as they waft by,

Bu reseptörler, onlar tarafından taşındığından ve onlara bağlı olduğundan

and bind to them.

belli hormonları tanır.

When this happens,

Bu olduğunda,

that hormone-receptor combination triggers a range of effects

hormon reseptörü kombinasyonu bir dizi etkiye neden olur.

that either increase or decrease specific processes inside the cell

Bu etkiler, bir hücrenin hareketini değiştirmek için

hücredeki belli işlemlerin artmasına ya da azalmasına neden olur.

to change the way that cell behaves.

By exposing millions of cells at a time

Milyonlarca hücreyi dikkatle düzenlenmiş miktarlarda

to hormones in carefully-regulated quantities,

hormonlara birden maruz bırakarak

the endocrine system drives large-scale changes across the body.

endokrin sistemi vücut üzerinde geniş kapsamlı değişiklere neden olur.

Take, for instance, the thyroid and the two hormones it produces,

Örneğin, tiroit ve onun ürettiği iki hormon olan

triiodothyronine and thyroxine.

triiyodotironin ve tiroksin.

These hormones travel to most of the body’s cells,

Bu hormonlar çoğu vücut hücresini ziyaret eder

where they influence how quickly those cells use energy

ve bu hücrelerin enerjiyi ne kadar çabuk kullandığını

and how rapidly they work.

ve çalışma hızlarını etkiler.

In turn, that regulates everything from breathing rate

Bu sırayla, solunum hızından

to heartbeat,

kalp atışına,

body temperature,

vücut sıcaklığından

and digestion.

sindirime her şeyi düzenler.

Hormones also have some of their most visible—and familiar—effects

Hormonlar ayrıca ergenlik süresince daha görünür

during puberty.

ve tanıdık etkilere neden olur.

In men, puberty begins when the testes start secreting testosterone.

Erkekler de ergenlik testisler testesteron salgılamaya başlayınca başlar.

That triggers the gradual development of the sexual organs,

Bu, cinsel organların aşamalı olarak gelişmesini,

makes facial hair sprout,

yüzdeki kılların uzamasını,

and causes the voice to deepen

sesin kalınlaşmasını

and height to increase.

ve boyun uzamasını sağlar.

In women, estrogen secreted from the ovaries signals the start of adulthood.

Kadınlarda, yumurtalıkların östrojen salgılar ve yetişkinlik başlar.

It helps the body develop,

Vücudun gelişmesine,

makes the hips widen,

kalçaların genişlemesine

and thickens the womb’s lining,

ve vücudu regl

preparing the body for menstruation or pregnancy.

ve hamileliğe hazırlamak için rahmin kalınlaşmasına yardımcı olur.

An enduring misconception around the endocrine system

Endokrin sistemi hakkında genel bir yanlış anlama ise

is that there are exclusively male and female hormones.

erkek ve kadın hormonların ayrı olduğudur.

In fact, men and women have estrogen and testosterone,

Aslında, hem erkeklerin hem kadınların vücudunda östrojen ve testesteron bulunur

just in different amounts.

sadece farklı miktarlarda.

Both hormones play a role in pregnancy, as well,

Bu iki hormon, fetüsün büyümesini sağlayan,

alongside more than 10 other hormones that ensure the growth of the fetus,

doğuma yardımcı olan ve annenin çocuğunu emzirmesine

enable birth,

yardımcı olan

and help the mother feed her child.

10 hormonun yanısıra hamilelikte rol oynar.

Such periods of hormonal change are also associated with fluctuations in mood.

Bu tip hormonal değişimler ayrıca ruh hâlindeki dalgalanmalar ile de ilgilidir.

That’s because hormones can influence

Çünkü, hormonlar

the production of certain chemicals in the brain, like serotonin.

serotonin gibi beyindeki belli kimyasalların üretimini etkiler.

When chemical levels shift, they may cause changes in mood, as well.

Kimyasal seviyeleri değiştiğinde, ruh hâlindeki değişimlere de neden olabilir.

But that’s not to say that hormones have unlimited power over us.

Fakat bu hormonların üzerimizde sınırsız gücü olduğu anlamına gelmez.

They’re frequently viewed as the main drivers of our behavior,

Sıklıkla davranışlarımızın asıl nedenleri olarak görülüyorlar.

making us slaves to their effects, especially during puberty.

Özellikle ergenlik döneminde etkilerinin bizi kölelere döünüştürdüğü sanılıyor.

But research shows that our behavior is collectively shaped

Fakat araştırmalar davranışlarımızın birden çok etki sonucu

by a variety of influences,

ortaklaşa şekillendirildiğini gösteriyor.

including the brain and its neurotransmitters,

Bunlar beyin, beynin nörotransmitterleri,

our hormones,

hormonlarımız

and various social factors.

ve çeşitli sosyal faktörler.

The primary function of the endocrine system

Endokrin sisteminin ana fonksiyonu

is to regulate our bodily processes, not control us.

bizi kontrol etmek değil bedensel süreçlerimizi düzenlemektir.

Sometimes disease,

Fakat bazen hastalıklar,

stress,

stres

and even diet can disrupt that regulatory function, however,

ve hatta beslenme tarzımız bu düzenleyici fonksiyonu bozabilir.

altering the quantity of hormones that glands secrete

Salgı bezlerinin salgıladığı hormonun miktarını

or changing the way that cells respond.

ya da hücrelerin cevap verme şeklini değiştirebilirler.

Diabetes is one of the most common hormonal disorders,

Diyabet en yaygın hormonal bozukluklardan biridir.

occurring when the pancreas secretes too little insulin,

Pankreas kan şekeri seviyesini ayarlayan insülin hormonunu

a hormone that manages blood sugar levels.

çok az salgıladığında ortaya çıkar.

And hypo- and hyperthyroidism

Ve tiroit bezi çok az ya da çok fazla

occur when the thyroid gland makes too little or too much thyroid hormone.

tiroit hormonu salgıladığında hipo- ve hipertroidi meydana gelir.

When there’s too little thyroid hormone, that results in a slowed heart rate,

Çok az tiroit hormonu salgılandığında, yavaşlayan kalp atışı,

fatigue,

yorgunluk

and depression,

ve depresyon

and when there’s too much thyroid hormone,

çok fazla salgılandığında ise,

weight loss,

kilo kaybı,

sleeplessness,

uykusuzluk

and irritability.

ve huzursuzluk gibi etkiler başlar.

But most of the time,

Fakat çoğu zaman,

the endocrine system manages to keep our bodies in a state of balance.

endokrin sistemi vücudumuzu dengede tutmayı başarır.

And through its constant regulation,

Ve daimi düzenlemeleri vasıtasıyla,

it drives the changes that ultimately help us become who we are.

en nihayetinde bizi biz yapan değişimleri yönlendirir.