Why is meningitis so dangerous? - Melvin Sanicas

3,001,571 views ・ 2018-11-19

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Siwalee Kosonsasitorn Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:06
In 1987, tens of thousands of people
0
6547
3280
ในปีค.ศ. 1987 ผู้คนนับหมื่น
00:09
gathered in Saudi Arabia for the annual Hajj pilgrimage.
1
9827
4430
มารวมตัวกันที่ซาอุดิอาระเบีย เพื่อเข้าร่วมพิธีฮัจญ์
00:14
But what started out as a celebration led to a health crisis:
2
14257
4290
แต่การเฉลิมฉลองกลับนำไปสู่วิกฤตสุขภาพ
00:18
just a few days after the pilgrimage,
3
18547
2201
เพียงไม่กี่วันหลังจากพิธี
00:20
more than 2,000 cases of meningitis broke out
4
20748
4070
ก็พบคนไข้โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มากกว่า 2,000 คน
00:24
spreading across Saudi Arabia and the rest of the world.
5
24818
3280
ทั่วทั้งซาอุดิอาระเบียและทั่วโลก
00:28
The outbreak was so fierce
6
28098
2190
การระบาดนั้นร้ายแรง
00:30
that it was believed to have sparked a wave of deadly meningitis epidemics
7
30288
4469
จนคนเชื่อว่าจะทำให้เกิดคลื่นระบาดมฤตยู ของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
00:34
that ultimately infected tens of thousands of people worldwide.
8
34757
4200
ที่สุดท้ายจะแพร่ไปยังผู้คนนับหมื่นทั่วโลก
00:40
Meningitis is the inflammation of the meninges,
9
40197
3140
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบคือ โรคที่เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มสมอง
00:43
three tissue layers responsible for protecting the brain and spinal cord.
10
43337
4960
ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อสามชั้น ที่ปกป้องสมองและไขสันหลัง
00:48
What makes meningitis so dangerous compared to other diseases
11
48297
3730
สิ่งที่ทำให้โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ อันตรายกว่าโรคอื่นๆ คือ
00:52
is the sheer speed with which it invades a person’s body.
12
52027
4060
ความเร็วที่มันรุกรานร่างกายคน
00:56
In the worst cases, it causes death within a day.
13
56087
3790
ในกรณีที่แย่ที่สุด อาจจะถึงตายได้ภายในวันเดียว
00:59
Fortunately, that’s rare for patients who receive early medical treatment.
14
59877
4900
โชคดีคือ ผู้ป่วยที่รับการรักษาแต่เนิ่นๆ จะมีโอกาสเสียชีวิตต่ำ
01:04
The disease primarily comes in three forms:
15
64777
3200
โรคชนิดนี้มีอยู่สามแบบหลัก ๆ คือ
01:07
fungal, viral, and bacterial-- the last being the most deadly by far,
16
67977
4880
แบบที่เกิดจากเชื้อรา ไวรัส และแบคทีเรีย
ซึ่งเป็นแบบที่ร้ายแรงที่สุด และเป็นแบบที่เราจะเน้นถึง
01:12
and what we’ll focus on.
17
72857
2160
คนเรามักติดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรค จากการหายใจ
01:15
People usually contract bacterial meningitis by breathing in
18
75017
3480
01:18
tiny particles of mucus and saliva that spray into the air
19
78497
4300
รับละอองเมือกและน้ำลายเล็กๆ ที่พ่นมาสู่อากาศ
01:22
when an infected person sneezes or coughs.
20
82797
3340
เวลาที่คนติดเชื้อจามหรือไอ
01:26
It can also be transmitted through kissing,
21
86137
2320
เชื้อยังส่งผ่านกันได้ผ่านการจูบ
01:28
or sharing cigarettes, toothbrushes or utensils.
22
88457
4020
หรือการสูบบุหรี่ตัวเดียวกัน การใช้แปรงสีฟัน หรือช้อนส้อมร่วมกัน
01:32
Some people can be infected and carry the disease
23
92477
2780
คนบางคนอาจจะติดเชื้อและเป็นพาหะ
01:35
without showing symptoms or getting sick,
24
95257
2880
โดยที่ไม่ได้แสดงอาการ หรือไม่ได้ป่วย
01:38
which helps the disease spread quickly to others.
25
98137
3840
ทำให้โรคแพร่ไปยังคนอื่น ได้อย่างรวดเร็ว
01:41
Once the bacteria enter the nose, mouth, and throat,
26
101977
3190
หลังจากแบคทีเรียเข้ามาที่ จมูก ปาก และลำคอ
01:45
they cross the surrounding membranes and enter the bloodstream.
27
105167
3670
พวกมันจะข้ามเยื่อบุรอบๆ แล้วเข้าสู่กระแสเลือด
01:48
From there, bacteria have rapid access to the body’s tissues
28
108837
4360
ในระบบเลือด แบคทีเรียเดินทางไปยัง เนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกายได้อย่างรวดเร็ว
01:53
--including a membrane called the blood-brain barrier.
29
113197
3590
รวมไปถึงเนื้อเยื่อที่มีชื่อว่า แนวกั้นเลือดและสมอง
01:56
This is made of a tight mesh of cells which separate blood vessels from the brain,
30
116787
5130
ซึ่งสร้างจากเซลล์ต่างๆ สานตัวเป็นร่างแห เพื่อแยกเส้นเลือดออกจากสมอง
02:01
and block everything except for a specific set of particles,
31
121917
3900
และป้องกันไม่ให้สิ่งต่างๆ เข้าสู่สมอง ยกเว้นแค่สารบางกลุ่ม
02:05
including water molecules and some gases.
32
125817
3280
เช่นน้ำ และแก๊สบางประเภท
02:09
But in ways that scientists are still trying to understand,
33
129097
3270
นักวิทยาศาสตร์ยังคงศึกษาว่าด้วยวิธีใด
02:12
meningitis bacteria can trick the barrier into letting them through.
34
132367
4790
แบคทีเรียก่อโรคนี้ถึงสามารถ หลอกแนวกั้นให้ปล่อยพวกมันเข้าสมองได้
02:17
Inside the brain, the bacteria swiftly infect the meninges.
35
137157
3880
ข้างในสมอง แบคทีเรียจะจู่โจมเยื่อหุ้มสมองอย่างรวดเร็ว
02:21
This triggers inflammation as the body’s immune response kicks into overdrive,
36
141037
4980
กระตุ้นให้เกิดการอักเสบ จากการที่ระบบภูมิคุ้มกันตอบสนอง
ทำให้มีไข้ และปวดหัวอย่างรุนแรง
02:26
bringing on fever and intense headaches.
37
146017
3190
02:29
As swelling in the meninges worsens, the neck begins to stiffen.
38
149207
3980
และเมื่อเยื่อหุ้มสมองบวมขึ้นเรื่อยๆ คอก็จะเริ่มแข็งทื่อ
02:33
Swelling in the brain disrupts its normal function--
39
153187
2620
การบวมอักเสบรบกวนการทำงานของสมอง
02:35
causing symptoms like hearing loss and extreme light sensitivity.
40
155807
4510
ทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น สูญเสียการได้ยิน หรือไวต่อแสงเป็นพิเศษ
02:40
As pressure increases in the cranium, it may also make the person confused--
41
160317
4850
เมื่อแรงดันในกะโหลกเพิ่มมากขึ้น ก็อาจจะส่งผลให้คนมีอาการงุนงง
02:45
one of the hallmarks of the disease.
42
165167
2720
ซึ่งเป็นหนึ่งในลักษณะเด่นของโรคนี้
02:47
A few hours in, the rapidly multiplying bacteria start to release toxins,
43
167887
5020
ไม่กี่ชั่วโมงต่อมา แบคทีเรีย ที่แบ่งตัวอย่างรวดเร็วจะเริ่มปล่อยท็อกซิน
02:52
leading to septicemia, also known as blood poisoning.
44
172907
4330
ทำให้เกิดอาการติดเชื้อในกระแสเลือด หรือที่เรียกกันว่า อาการเลือดเป็นพิษ
02:57
This breaks down blood vessels,
45
177237
2190
ซึ่งจะทำลายผนังหลอดเลือด
02:59
letting blood seep out and form what starts out looking like a rash,
46
179427
4350
ทำให้เลือดรั่วออกมา และเกิดเหมือนเป็นผื่นในช่วงแรกๆ
03:03
and evolves into big discoloured blots beneath the skin.
47
183777
4320
ก่อนจะกลายเป็นจ้ำเลือดข้างใต้ผิวหนัง
03:08
At the same time, these toxins burn through oxygen in the blood,
48
188097
4140
ในขณะเดียวกัน ท็อกซินเหล่านี้ จะผลาญออกซิเจนในเลือด
03:12
reducing the amount that gets to major organs like the lungs and kidneys.
49
192237
5130
ลดปริมาณออกซิเจนที่ส่งไปยังอวัยวะสำคัญ เช่นปอด และไต
03:17
That increases the chance of organ shut down
50
197367
3230
เพิ่มโอกาสที่อวัยวะเหล่านี้จะทำงานล้มเหลว
03:20
--and alongside spreading septicemia, threatens death.
51
200597
4180
ซึ่งเมื่อรวมกับการติดเชื้อในกระแสเลือดแล้ว ส่งผลถึงตายได้
03:24
That all sounds scary, but doctors are so good at treating meningitis
52
204777
4400
ทั้งหมดนี้อาจจะฟังดูน่ากลัว แต่แพทย์รักษาโรคนี้ได้อย่างเชี่ยวชาญ
03:29
that a visit to the hospital can drastically reduce an adult’s risk of dying from it.
53
209177
5300
เพียงแค่ไปโรงพยาบาลครั้งเดียว ก็ลดโอกาสที่ผู้ใหญ่จะตายจากโรคได้อย่างสูง
03:34
The longer it’s left untreated, though,
54
214477
2070
แต่ถ้าหากยิ่งปล่อยไว้ไม่รักษา
03:36
the more likely it will lead to lasting damage.
55
216547
2910
ก็ยิ่งมีโอกาสที่โรคจะทำความเสียหายถาวร
03:39
If declining oxygen levels cause cell death in extreme parts of the body
56
219457
4510
ถ้าระดับออกซิเจนที่ลดลง ทำให้เซลล์ที่อยู่ส่วนปลายของร่างกายตาย
03:43
--like fingers, toes, arms and legs-- the risk of amputation goes up.
57
223967
5210
อย่างเช่นเซลล์ที่นิ้วมือ แขน หรือขา
ก็ยิ่งมีโอกาสต้องตัดอวัยวะส่วนนั้นทิ้ง
03:49
And if bacterial toxins accumulate in the brain and trigger cell death,
58
229177
4890
และถ้าท็อกซินสะสมในสมอง ทำให้เซลล์สมองตาย
03:54
meningitis could also cause long-term brain damage and memory loss.
59
234067
4580
จะทำให้สมองเสียหายในระยะยาว และทำให้สูญเสียความทรงจำได้
03:58
So fast treatment, or better yet, prevention, is critical.
60
238647
4600
เพราะฉะนั้นการรักษาอย่างรวดเร็ว หรือที่ดีกว่าคือ การป้องกัน นั้นสำคัญมาก
04:03
That's why most countries have vaccines that defend against the disease
61
243247
4120
นี่คือสาเหตุว่าทำไม เกือบทุกประเทศถึงมีวัคซีนป้องกันโรคนี้
04:07
in its deadliest forms.
62
247367
1850
ในแบบที่ร้ายแรงที่สุด
04:09
Those are usually given to the people who are most at risk--like young children,
63
249217
4290
กลุ่มที่เสี่ยงที่สุดมักจะได้รับวัคซีนนี้ เช่น เด็กอายุน้อย
04:13
people with weak immune systems, or people who gather in large groups
64
253507
4100
คนมีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือคนที่ต้องรวมตัวกันเป็นกลุ่มใหญ่
04:17
where an outbreak of meningitis could potentially happen.
65
257607
3960
ในที่ที่มีโอกาสเกิดการระบาด ของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
04:21
In addition to those gatherings,
66
261567
1580
นอกจากการชุมนุมแล้ว
04:23
meningitis is most common in a region called the meningitis belt
67
263147
3970
โรคนี้ยังพบได้ทั่วไป ในเขตที่มีการระบาดของไข้กาฬหลังแอ่น
04:27
that stretches across Africa, though cases do happen all over the world.
68
267117
5070
ซึ่งพาดผ่านทั่วทวีปแอฟริกา ถึงแม้โรคจะเกิดขึ้นได้ทั่วโลกก็ตาม
04:32
If you’re concerned that you or someone you know may have meningitis,
69
272187
3520
ถ้าคุณกังวลว่าคุณ หรือคนที่คุณรู้จัก อาจเป็นโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
04:35
get to the doctor as soon as possible;
70
275707
2550
ให้รีบไปหาหมอให้เร็วที่สุด
04:38
quick action could save your life.
71
278257
3430
การรับมือที่รวดเร็ว จะช่วยชีวิตคุณไว้ได้
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7